မိုင္း႐ွဴးေက်ာက္တြင္း ကေလးလုပ္အား စုေဆာင္း

09 ဇန္နဝါရီ 2012
မေအးေအးမာ

အေမရိကန္ ႏိုင္ငံျခားေရးဌာနက လူကုန္ကူးမႈ တိုက္ဖ်က္ေရးဆိုင္ရာ သံအမတ္ႀကီး Luis CdeBaca ဟာ ျမန္မာအစိုးရရဲ႕ လူကုန္ကူးမႈ တိုက္ဖ်က္ေရး ႀကိဳးပမ္းခ်က္ေတြကို အကူအညီ ေပးႏိုင္ဖို႔အတြက္ ျမန္မာႏိုင္ငံကို ေရာက္ရွိေနပါၿပီ။ အခုလို မစၥတာ CdeBaca ျမန္မာႏိုင္ငံကုိ ေရာက္ရွိေနခ်ိန္မွာပဲ မိုင္း႐ွဴးေက်ာက္တြင္းမွာ အလုပ္လုပ္ဖို႔အတြက္ စုေဆာင္းလာတဲ့ အရြယ္မေရာက္ ေသးတဲ့ ကေလးေတြအပါအ၀င္ လူဦးေရ ၇၂ ေယာက္ပါတဲ့ကားကို ပဲခူးတိုင္း၊ ျပည္ၿမိဳ႕မွာ လူ႔အခြင့္အေရး လႈပ္ရွားသူေတြက လူ ကုန္ကူးမႈ လုပ္တယ္ဆိုၿပီး ေဒသခံ အာဏာပိုင္ေတြကို အမႈဖြင့္တိုင္ၾကားၿပီး တားဆီးခဲ့ပါတယ္။ ဒီအေၾကာင္းကို မေအးေအးမာက တင္ျပထားပါတယ္။

ျမန္မာ့ဂုဏ္ရည္ ကုမၸဏီကေန မုိင္း႐ွဴးေက်ာက္တြင္းမွာ အလုပ္လုပ္ဖို႔အတြက္ ျပည္ၿမိဳ႕က အရြယ္မေရာက ္ေသးတဲ့ ကေလးေတြ အပါအ၀င္ လူ ၇၂ ေယာက္ စုေဆာင္း သယ္ေဆာင္လာတဲ့ ကားကုိ ျပည္ၿမိဳ႕မွာပဲ လူ႔အခြင့္အေရး လႈပ္ရွားသူေတြက တားဆီးခဲ့ တာပါ။ လူ႔အခြင့္အေရး လႈပ္ရွားသူ ကိုရဲထင္ေက်ာ္ ေျပာျပတာက -

“အလုပ္ လုပ္ဖို႔သြားမယ္ဆိုၿပီးေတာ့ လူေတြ ၇၂ ေယာက္ကို စိုင္းလံုးေက်ာ္ ကားနဲ႔တင္သြားမယ္လို႔ သတင္းၾကားလို႔ အမွတ္ (၂) စခန္းက ရဲေတြနဲ႔ က်ေနာ္တုိ႔ သြားၿပီးေတာ့ အဲဒီကားကို သြားတားတယ္။ တားေတာ့ အဲဒီမွာ တကယ္ပဲ လူ ၇၂ ေယာက္ ပါပါတယ္။ ရဲေတြက အကုန္ စစ္ေဆးမႈေတြ လုပ္တယ္ခင္ဗ်။ ကိုသိန္းထက္ေအာင္ ဆိုတဲ့သူက အဲဒီက မန္ေနဂ်ာေပါ့ဗ်ာ။ ရဲကင္းမွာ စစ္တယ္။ စစ္ေဆးၿပီးတဲ့အခါမွာ တစ္နာရီေလာက္ၾကာတယ္။ တစ္နာရီေလာက္ ၾကာၿပီးေတာ့ ရဲေတြက က်ေနာ္တို႔ စစ္ေဆးၿပီးတဲ့အတြက္ ဒီကားထြက္မယ္ဆိုရင္ ထြက္လို႔ရတယ္လို႔ ေျပာပါတယ္။ အဲဒီကားထဲမွာ ပါလာတဲ့အထဲမွာ ၁၆ ႏွစ္၊ ၁၇ ႏွစ္၊ ၁၈ ႏွစ္ လူငယ္ကေလးေတြ ပါတယ္။ ေနာက္ၿပီးေတာ့ အဲဒီလိုမ်ိဳး လိုက္သြားတာကို မိဘေတြကသိတဲ့ ကေလးေတြရွိသလို မသိတဲ့သူေတြလည္း ရွိတယ္။ အဲဒီမိဘေတြလည္း ေရာက္လာတယ္ခင္ဗ်။ သူတို႔က ငိုယိုၿပီးေတာ့ ဒီလိုမ်ိဳးဆိုရင္ ခင္ဗ်ားတို႔နဲ႔ မထည့္ႏိုင္ဘူးလို႔ ေျပာတဲ့အခ်ိန္မွာ အဲဒီကားကို ခဏတားတယ္။ အဲဒီလို တားတဲ့အခ်ိန္မွာ အရပ္၀တ္မာဖီေတြနဲ႔ခင္ဗ်။ တျခား အဖြဲ႔အစည္းေတြကလို႔ ထင္ရတဲ့သူေတြ ေရာက္လာတယ္ခင္ဗ်။ အဲဒီမွာ ရပ္ကြက္အုပ္ခ်ဳပ္ေရးမွဴး႐ံုးမွာ သူတို႔ကို စစ္တယ္။ အဲဒီလို စစ္တဲ့အခ်ိန္မွာ အရပ္သူအရပ္သားေတြကလည္း သံုးေလးရာေလာက္ ရွိတယ္။ စစ္လည္း စစ္ၿပီးေတာ့ သူတို႔က ဒါ ကိုသိန္းထက္ ေအာင္ တို႔က မွန္တယ္လို႔ ယူဆပံုရတယ္။ ယူဆၿပီးေတာ့ ကုိသိန္းထက္ေအာင္တို႔နဲ႔ လိုက္မယ္ဆိုၿပီး ယူဆတဲ့သူေတြ မတ္တတ္ ရပ္၊ မလိုက္ဘူးဆိုတဲ့သူေတြ ထိုင္ လို႔ ေျပာတဲ့အခ်ိန္မွာ အလုပ္သမားေတြထဲက ၇ ေယာက္ေလာက္ မတ္တတ္ရပ္ၿပီး ကိုသိန္း ထက္ ေအာင္တို႔နဲ႔ လိုက္မယ္လို႔ ေျပာပါတယ္။ က်န္တဲ့သူေတြကေတာ့ အားလံုး မလိုက္ရဲပါဘူး။”

ဒီလိုစစ္ေဆးမူေတြ ရွိၿပီးတဲ့ေနာက္ လူ ၆၀ ေက်ာ္က မလုိက္ပါရဲေတာ့ဘဲ က်န္ရစ္ခဲ့ၾကၿပီး ကားကိုေတာ့ ျပန္လႊတ္ေပးခဲ့ပါတယ္။ ဒီလို ေငြေၾကးေပးၿပီး လူစုေဆာင္းမူေတြဟာ လူကုန္ကူးမႈေျမာက္ေၾကာင္း၊ ဒီအတြက္ အေရးယူသင့္တယ္လုိ႔ လူ႔အခြင့္အေရး လႈပ္ရွားသူေတြက ေျပာဆိုခဲ့ပါတယ္။

“ျမန္မာ့ဂုဏ္ရည္ ေက်ာက္မ်က္ကုမၸဏီက ျပည္ခိုင္ၿဖိဳးပါတီရဲ႕ ကုမၸဏီလို႔လည္း ေျပာပါတယ္။ အလုပ္သမားေတြကို သူတို႔က လက္မွတ္ေတြထုိးၿပီး စာခ်ဳပ္ ခ်ဳပ္ခိုင္းတယ္။ ရပ္ကြက္အုပ္ခ်ဳပ္ေရးမွဴး ႐ံုးမွာ စာခ်ဳပ္ ခ်ဳပ္ခိုင္းတာေတြ ရွိတယ္။ ေနာက္ၿပီးေတာ့ ဒီမွာ ၿဖိဳးေငြထြန္း ဆုိတဲ့ ကေလးတစ္ေယာက္ဆိုရင္ သူက အသက္ ၁၆ ႏွစ္ေက်ာ္ပဲ ရွိေသးတယ္ေပါ့ဗ်ာ။ မိဘေတြမသိဘဲနဲ႔ အဲဒီကေလးဆိုရင္ ပါသြားတယ္။ ဒီျဖစ္ရပ္က တကယ့္တကယ္ဆိုရင္ေတာ့ ၅/၆၅ ေပါ့ဗ်ာ။ လူကုန္ကူးမႈ ဥပေဒအရဆိုရင္ ဒါက လူကုန္ကူးမႈ က်ိန္းေသေပါက္ ေျမာက္တယ္ခင္ဗ်။ က်ေနာ္တုိ႔ဆီမွာလည္း အရင္တုန္းက အဲဒီပံုစံမ်ိဳးနဲ႔ ကေလးသူငယ္ေတြ အမ်ား ႀကီးပဲ ေပ်ာက္ခဲ့ဖူးတယ္။ ၿပီးခဲ့တဲ့ရက္ကတင္ မိန္းကေလး ေပ်ာက္သြားတာ ရွိတယ္ဗ်။ လူကုန္ကူးတဲ့သူကို အေရးယူလို႔ရွိရင္ သူ တုိ႔ ျပန္ၿပီးေတာ့ လႊတ္ေပးတယ္။”

ေက်ာက္မ်က္ကုမၸဏီကေခၚလို႔ မုိင္း႐ွဴးကို လိုက္ပါသြားၿပီ္းေနာက္ အသက္အႏၱရာယ္ႀကီးတဲ့ အလုပ္ေတြ လုပ္ခဲ့ရၿပီး ႏွိပ္စက္ ညႇင္းပန္း မူေတြကို ခံခဲ့ရေၾကာင္းေတြကို ေျပာျပၿပီး သူတို႔လို ထပ္မျဖစ္ေအာင္ တားဆီးမႈမွာ ပါ၀င္ခဲ့တဲ့အေၾကာင္းကိုေတာ့ ကိုယ့္ေတြ႔ႀကံဳရသူ အလုပ္သမားတစ္ဦးက ေျပာျပပါတယ္။

“တြင္းေအာက္မွာ ဂလိုင္ႀကီး အႀကီးႀကီးပဲ။ ေအာက္မွာ အေဆာက္အဦး ေလးငါးေျခာက္လံုး ေဆာက္လို႔ရတဲ့ ဂလိုင္ႀကီး ရွိတယ္။ အဲဒါႀကီးက ေက်ာက္သားေတြခ်ည္းပဲ အကုန္လံုး။ အဲဒီမွာ အက္ေနတဲ့ေနရာေတြလည္း ရွိတယ္။ တခ်ိဳ႕ဆိုရင္ အလုပ္လုပ္ေနရင္း ျပဳတ္က်တာေတြလည္း ရွိတယ္။ တိုင္ကီနဲ႔ ဆင္းလာတုန္းက အေပါက္က က်ဥ္းက်ဥ္းေလးရယ္။ ဟိုးေအာက္မွာေရာက္ေတာ့ ဂလိုင္ႀကီးက အက်ယ္ႀကီးပဲ။ အဲဒီထဲမွာ အလုပ္လုပ္ရတာ။ အသက္ အႏၱရာယ္မ်ားတယ္။ တကယ္လို႔ ေက်ာက္တုံးေတြ သယ္လာ တဲ့အခါမ်ိဳးမွာ အေပၚက ျပဳတ္က်လို႔ ေသတဲ့ဟာမ်ိဳးေတြလည္း ရွိတယ္။ တခ်ိဳ႕က်ေတာ့လည္း ထိခိုက္ ဒဏ္ရာရတယ္။ က်ေနာ္တုိ႔ ကို ေျပာၿပီး ေခၚသြားတုန္းက ဂိုင္းခြက္ထဲမွာ ေျမထည့္ရတာေလာက္ပဲ၊ ေက်ာက္တံုးေလးေတြကို သယ္ရမွာျဖစ္တယ္လို႔ ေျပာ တယ္။ ေအာက္ကိုလည္း ေရာက္ေရာ ၁၅ ပိႆာေလာက္ရွိတဲ့ ေက်ာက္တံုးႀကီးေတြကို က်ေနာတို႔ သယ္ရတယ္။ ေခၚသြားတုန္းက တစ္လကို ေလးေသာင္းခြဲေပးမယ္။ မင္းတို႔ အိမ္ကို ပို႔ခ်င္သေလာက္ပို႔။ တခ်ိဳ႕ဆို သံုးေသာင္းပို႔တယ္၊ တခ်ိဳ႕ေတြက ႏွစ္ေသာင္း ပို႔တယ္ေပါ့။ လစဥ္ပို႔ေပးမယ္လို႔ ေျပာၿပီးေတာ့ ၿပီးလည္းၿပီးေရာ အဲဒီတစ္လပဲ ပို႔ေပးၿပီးေတာ့ က်န္တဲ့ေငြေတြကို ထြက္ေျပးမွာစိုးလို႔ သူတို႔ ထိန္းသိမ္းထားတယ္ ဆိုၿပီးေတာ့ ထိန္းသိမ္းထားတယ္။ မွတ္ပံုတင္ကိုလည္း ဒီမွာကတည္းက သူတို႔ သိမ္းယူသြားတယ္။ က်ေနာ္တို႔ဆီမွာ မွတ္ပံုတင္ မထားရဘူး။ က်ေနာ္နဲ႔အတူ ေခၚသြားတဲ့ က်ေနာ့္ ညီလိုလည္း ေတာ္တာေပါ့ေနာ္၊ ညီမင္းထြန္း ဆို တာ အခု လက္ရွိ ဒီမွာရွိတယ္။ အဲဒီေကာင္ဆိုရင္ ေရသန္႔ဘူးထဲမွာ ေသးေပါက္လို႔၊ မင္း အဲဒီလို ေပါက္ရမလားဆိုၿပီးေတာ့ က်င္းေအာက္မွာ ဓာတ္ႀကိဳး သံုးကိုက္ေလာက္ကို ႏွစ္ေခ်ာင္းပူးၿပီးေတာ့ ေခါက္ခ်ိဳးေခါက္ၿပီးေတာ့ ႐ိုက္တယ္။”

ျပည္ၿမိဳ႕မွာ အရြယ္မေရာက္ေသးတဲ့ ကေလးေတြကုိ ဖ်ားေယာင္းစည္း႐ံုး သိမ္းသြင္းတာေတြ လုပ္ၿပီး အခုလိုမ်ိဳး အႏၱရာယ္ရွိတဲ့ အလုပ္ေတြကို လုပ္ခိုင္းတာမ်ိဳးေတြ၊ စစ္တပ္ထဲကို ပို႔ၿပီးေရာင္းစားတာေတြ၊ စားေသာက္ဆုိင္ေတြကို ပုိ႔ၿပီး ေရာင္းစားတာေတြကို လည္း ၿပီးခဲ့တဲ့ႏွစ္က ျဖစ္ခဲ့ဖူးပါတယ္။

ကေလးေတြကို စစ္တပ္ကေန ျပန္ထုတ္ႏိုင္ဖို႔အတြက္ ILO ေခၚ အျပည္ျပည္ဆိုင္ရာ အလုပ္သမားအဖြဲ႔ခ်ဳပ္ကို တုိင္ၾကားတာေတြ လုပ္ခဲ့ေပမဲ့ တခ်ိဳ႕ကေလးေတြကေတာ့ စစ္တပ္က ျပန္မေပးတာေတြ၊ တခိ်ဳ႕ ျပန္ ရွာေဖြလို႔မရေတာ့ဘဲ ေပ်ာက္ဆံုးသြားတယ္လို႔ လူ႔အခြင့္အေရး လႈပ္ရွားသူေတြက ဆုိပါတယ္။ အခုကိစၥဟာ အခ်ိန္မီ တားဆီးႏုိင္ခဲ့ေပမဲ့ မတားဆီးႏုိင္တာေတြ ရိွေနတဲ့အတြက္ လူေပ်ာက္ဆံုးမႈေတြ ဆက္တုိက္ ျဖစ္ေနရတယ္လုိ႔လည္း ေျပာျပၾကပါတယ္။

Ref: ဗြီအုိေအ