မဟာဗ်ဴဟာေျမာက္ အမွားမ်ား

အလုပ္လုပ္ရင္ အထူးသျဖင္႔ ပုဂၢိဳလ္ေရး ရည္မွန္းခ်က္ အတြက္ေသာ္လည္းေကာင္း၊ အဖြဲ႔အစည္း ရည္မွန္း ခ်က္ ေပါက္ေျမာက္ေအာင္ျမင္ေရး အတြက္ေသာ္ လည္းေကာင္း၊ က်ားကုတ္ က်ားခဲ အလုပ္လုပ္သူမ်ား၏ ဘဝတြင္( အနည္းအမ်ား အတိုင္းအထြာသာ ကြာမည္ ) အမွား က်ဴးလြန္မိၾက၊ ျပဳမိၾကသည္မွာ ခြင္႔မလႊတ္ ႏုိင္သည္႔ အမွားေတာ႔ မဟုတ္ပါ၊ သို႔ေသာ္ အမွားမ်ားထဲ ေခါင္းျပန္ထူရန္ ခက္ခဲသည္႔ အမွားကေတာ႔ သိ၍ ျဖစ္ေစ မသိ၍ ျဖစ္ေစ မမွားသင္႔သည္က မဟာဗ်ဴဟာေျမာက္အမွားပင္ ျဖစ္ေပသည္။

မဟာဗ်ဴဟာကို သံခိပ္ျပဳေသာ္ ေရွ႔မွာျဖစ္လာႏိုင္သည္႔ အမွား သို႔မဟုတ္ စီမံကိန္းကို တြက္ဆ၍ လက္ငင္း ျပင္ဆင္ တင္ႀကိဳကာ ေနာင္မည္သို႔ လုပ္ေဆာင္မည္ကို ( Large Scale Action Plan ) ၊ စီမံကိန္း ေရးဆြဲျခင္း ပင္ ျဖစ္သည္။

Author of strategies planning workbook for non-profit organization ေရးသားသူ ဘရိုင္ယန္ ဒဘ လ်ဴ ဘယ္ရီ၏ စာအုပ္တြင္ မဟာဗ်ဴဟာႏွင္႔ နည္းဗ်ဴဟာ ေရးဆြဲသူကို ယခုလို ေဆြးေႏြးဖူးသည္၊ အဖြဲ႔စည္း တခု ရည္မွန္းခ်က္တခုအတြက္ နည္းဗ်ဴဟာေရးဆြဲရာတြင္ ေရွ႕တြင္ေဆာင္ရြက္မည္႔ စီမံကိန္းကို တိုက္ရိုက္ တင္ႀကိဳျပင္ဆင္ ထားရမည္၊ ထိုဗ်ဴဟာ၏ ရည္မွန္းခ်က္ပန္းတိုင္ကို ၿပီးျပည္႔စံု ေအာင္ျမင္စြာ ေရာက္ရွိရန္ အလံုးစံုေသာ နည္းလမ္းမ်ားျဖင္႔ ဝါယမျပဳႏိုင္မွာသာ မၾကာမီ လိုရာခရီးသို႔ မေသြေရာက္ရွိမည္ဟု ဆိုထား သည္။

အဖြဲ႔စည္းတခု၏ ရွင္သန္ေရးသည္ ၄င္းအဖြဲ႔စည္းတခု၏ မဟာဗ်ဴဟာေျမာက္ အစီအမံ အေပၚတိုက္ရိုက္ တည္မွီေနသည္မွာ ထင္ရွားသည္၊ မွန္ကန္တဲ႔ မဟာဗ်ဴဟာကို ခ်မွတ္ေဆာင္ရြက္တဲ႔ အဖြဲ႔အစည္းသည္ ေရွ႔ဆက္တည္တံ႔ ခိုင္ၿမဲၿပီး ႀကီးထြား စည္ပင္၍ မွန္းခ်က္ပန္းတိုင္သို႔ ခ်ိန္သားကိုက္ ေရာက္၏၊ မွားယြင္းေသာ ဗ်ဴဟာ ခ်မွတ္သူတို႔သည္ ေရရွည္မွာခ်ိနဲ႔ၿပီး အဆံုးတြင္ ေမွးမွိန္ေပ်ာက္ကြယ္ သြားရမည္မွာ အထင္အရွားပါ။

အနီးဆံုး ျဖစ္မဲ႔ ျဖစ္ရပ္မ်ားထဲက အားလံုးသိႏိုင္ေအာင္ “အစ”ဆြဲထုတ္ျပရယင္ အေမရိကန္သမတ ေဂ်ာ႔ရွ္ ဒဘလ်ဴဘုရွ္နဲ႔ ကားကုမၼဏီမ်ားျဖစ္တဲ႔ ဂ်င္နရယ္ေမာ္တာ၊ ဖို႔ဒ္၊ ခရိုက္စလာတို႔ အေၾကာင္းပဲ ျဖစ္ပါတယ္၊ အဲတာနဲ႔ ဆက္စပ္လို႔ ဂ်ပန္အေၾကာင္းနဲနဲ ဆက္စပ္ေျပာရဦးမယ္။

၁၉၇၀ -၈၀ ခုႏွစ္ျပည္႔ႏွစ္မ်ားဆီက ဓါတ္ဆီေစ်း၊ သံေစ်းမ်ား ေပါစဥ္၊ ကမာၻေစ်းကြက္မွာ နည္းပညာအရ အခု ေလာက္လဲ တိုးတက္မႈမရွိ၊ ၿပိဳင္ဆိုင္သူ အခုေလာက္လဲ မမ်ားေသးဖူး၊ ဂ်ပန္က ကားကုမၼဏီ၊ လွ်ပ္စစ္ကုမၼဏီ နဲ႔ အျခားကုမၼဏီေတြဟာ ကမာၻေစ်းကြက္မွာ ျဖစ္ႏိုင္ေခ်၊ ႀကံဳေတြ႔ႏိုင္စရာ ရွိလာႏိုင္တာေတြကို ေမွ်ာ္ေတြးၿပီး၊ ကုမၼဏီတခုျခင္းအေနနဲ႔ေရာ တိုင္းျပည္တခုလံုး၏ စီးပြားေရး ဖြ႔ံ႔ၿဖိဳးေရးအတြက္ပါ ႏိႈင္းႏိႈင္းဆဆ Total Quality Management (TQM) ကို မဟာဗ်ဴဟာ ခ်မွတ္ေရးဆြဲၿပီး ဂ်ပန္ကုန္ပစၥည္းေတြကို ကမာၻေစ်းကြက္ ကို တင္သြင္းေစခဲ႔တယ္။

TQM ဟာ အေျခခံအားျဖင္႔ စစ္ၿပီးေခတ္ ဂ်ပန္ႏိုင္ငံ စီးပြားေရး ဖြံ႔ၿဖိဳးဖို႔ ရည္ရြယ္ၿပီး အေမရိကန္ သခ်ၤာ ပညာရွင္တဦးျဖစ္တဲ႔ ဒဘလ်ဴ အက္ဒဝပ္ ဒန္မင္းနဲ႔ ဂ်ဳိးဇက္ အမ္ ဂ်ဴနန္ တို႔ကို ၁၉၈၂ခုႏွစ္မွာ ဂ်ပန္ႏိုင္ငံကို ေခၚသြင္းလာပါတယ္၊ သူတို႔ ႏွစ္ဦးရဲ႕ အေျခခံအယူအဆက Fitness for use လို႔ ေခၚတဲ႔ စားသံုးသူ တကယ္႔ လိုအပ္ခ်က္မ်ားကို အရည္အေသြးမွီမွီ ထုတ္လုပ္ဖို႔ပဲ ျဖစ္ပါတယ္။

ဒီရည္မွန္းခ်က္ ၿပီးေျမာက္ေအာင္ျမင္ဖို႔ သူတို႔ ၂ဦး ခ်မွတ္ခဲ႔တာကေတာ႔ …..

Make continues improvement a priority - ထုတ္ကုန္ ပစၥည္းမ်ားအား ေက်နပ္ေရာက္ရဲ႕မႈ မရွိပဲ အေသးငယ္ဆံုး အစိတ္ပိုင္းျဖစ္ပါေစ အရည္အေသြး တိုးတက္ေကာင္းမြန္ေအာင္ စဥ္ဆက္မျပတ္ ေနရာတိုင္း အခ်ိန္တိုင္း လုပ္ေဆာင္ေနဖို႔။

Get every employee involved - အဆံုးမသတ္ တိုးတက္မႈအတြက္ အဖြဲ႔ဝင္အားလံုးဟာ က်စ္လစ္ခိုင္မာ ဟန္ခ်က္ညီတဲ႔ အေျခခံလုပ္ေဆာင္မႈ၊ အျပန္အလွန္ ေလးစား၊ ယံုၾကည္မႈ ။

Listen to and Learn from customers and employees - စားသံုးသူႏွင္႔ အဖြဲ႔ဝင္မ်ား၏ ေတာင္းဆိုမႈ တုန္႔ျပန္သံအား နားဆင္ အေရးယူေဆာင္ရြက္မႈ။

Use accurate standard to identify and eliminate problems - တီက်ဴအမ္ ကုမၼဏီမ်ားဟာ သူတို႔ရဲ႕ ၿပိဳင္ဖက္ကုမၼဏီထက္ကို ဘယ္လိုေကာင္းမြန္ေအာင္ ဘယ္လိုလုပ္ေဆာင္ရမလဲဆိုတာ နားလည္ၿပီး၊ ရလဒ္ တိုင္းကို အကဲျဖတ္ဖို႔ စံသတ္မွတ္ႏႈန္းေတြ ထားရွိၿပီး ျပႆနာေတြကို ဖယ္ရွားကာ ပိုမိုေကာင္းမြန္အရည္ အေသြးေတြကို စားသံုးသူေတြဆီ ပို႔ေပးေနေတာ႔ တာပါပဲ။

ဒီအက်ဳိးဆက္ေတြဟာ ဒီအခ်ိန္ ေစ်းကြက္မွာ ေစ်းေပါၿပီး အရည္အေသြးမမွီတဲ႔ ဂ်ပန္ကုန္ပစၥည္းေတြဟာ ေရရွည္မွာေစ်းခ်ဳိၿပီး ခိုင္ခန္႔အရည္ေသြးမွီ ပစၥည္းအျဖစ္ ေရာက္ရွိလာျခင္းပါပဲ၊ ေစ်းကြက္တူတဲ႔ ၿပိိဳင္ဖက္ အေမရိကန္ႏိုင္ငံမွာေတာင္ ေစ်းခ်ဳိတယ္၊ ခိုင္ခန္႔တယ္၊ ဆီစားသက္သာတယ္၊ ေရရွည္ခိုင္ခန္႔တယ္ ဒီလို ေနရာခ်ဲ႕ ယူလာယင္းကေန အေမရိကန္ ကားေစ်းကြက္မွာ စားသံုးသူက ဟြန္ဒါ၊ တိုယိုတာ၊ နီဆန္း နံပါတ္ (၁) သတ္မွတ္ လာၿပီး အီလက္ထေရာနစ္ ေစ်းကြက္မွာေတာ႔ ဆိုနီ၊ ပင္ႏိုေဆာနစ္တို႔ ထိပ္တန္း အမွတ္ တံဆိပ္ေတြ ျဖစ္လာပါေတာ႔တယ္။

ေနာက္ထပ္ ဂ်ပန္တို႔ရဲ႕ မဟာဗ်ဴဟာေျမာက္ စီမံကိန္းတခုကေတာ႔ တိုယိုတာရဲ႕ ဟိုက္ဘတ္စီမံကိန္းပါပဲ၊ ၁၉၉၀ ခုႏွစ္ ဓါတ္ဆီတဂါလံ ေဒၚလာ က်ပ္မျပည္႔ေသးခင္မွာပဲ တိုယိုတာ ထိပ္တန္း အုပ္ခ်ဴပ္သူေတြ ျဖစ္တဲ႔ ကတ္ဆူယာကီ ဝါတာနာေဘး၊ ယိုရွီယို ကင္ဘာနာ၊ အအိဂ်ိ တိုယိုဒါ တို႔ဟာ အေမရိကန္ လူလတ္တန္းစား တို႔ ေျပာင္းလဲလာမဲ႔အေရး၊ ဓါတ္ဆီေစ်းေတြ ထိုးတက္လာၿပီး၊ ေလထုညစ္ညမ္းမႈေတြ ျဖစ္ေပၚလာမႈေတြကိုပါ တြက္ဆၿပီး၊ အခုအေမရိကားမွာ လူႀကိဳက္မ်ားေနၾကတဲ႔ ဓါတ္ဆီတဝက္၊ လွ်ပ္စစ္တဝက္ ေမာင္းႏွင္တဲ႔ တိုယို တာ “Prius” Hybrid ကို စီမံကိန္းခ် ေဆာင္ရြက္ခဲ႔ျခင္းပါ၊ ဒါဟာ အနာဂါတ္ကို မွန္းဆလို႔ မွန္ကန္စြာ ခ်မွတ္ခဲ႔ တဲ႔ တိုယိုတာရဲ႕ မဟာဗ်ဴဟာေျမာက္ ထင္ရွားတဲ႔ ျပယုဂ္တခုပါ။

ဒီအခ်ိန္က လွ်ပ္စစ္ကားေစ်းကြက္ကို ပမာမခန္႔ျပဳလုပ္ခဲ႔တဲ႔ အျခားကုမၼဏီေတြကေတာ႔ အခုခ်ိန္မွာ အိပ္မႈံ စံုမႊားနဲ႔ တိုယိုတာေနာက္က လိုက္ေနဆဲပါ၊ ကမာၻ႔စီးပြားေရးေလာကမွာ ဂ်ပန္ုလိုက္မမွီတဲ႔ ေစ်းကြက္တခု က်န္ရွိေနေသးပါတယ္၊ ဒါက Retailing လို႔ေခၚတဲ႔ လူအမ်ားစု ေန႔စဥ္လိုအပ္ေနတဲ႔ စားသံုးကုန္ပစၥည္းေတြကို လွ်င္ျမန္စြာနဲ႔ ေစ်းသက္သက္သာသာ ေရာင္းခ်ႏိုင္သည္႔ လုပ္ငန္းနယ္ပယ္ပဲ ျဖစ္ပါတယ္။

ဒါနဲ႔ ပါတ္သက္လို႔ အေမရိကန္ကုန္တိုက္ႀကီး Wal-Mart ထူေထာင္တဲ႔ ဆမ္ေဝါလ္တြမ္နဲ႔ ေဒးဗစ္ ဂလပ္(စ္) { မိုက္ခရိုေဆာ႔ဖ္တည္ေထာင္သူ ဘီလ္ဂိတ္ကို ကြန္ပ်ဴတာဟုဆိုလွ်င္ ကြန္ပ်ဴတာ အရွင္သခင္ အျဖစ္ ကမာၻ အဝွမ္းမွ လူအမ်ားသိရွိေသာ္ျငားလည္း၊ Supply Chain System အေျခခံစားသံုးကုန္ပစၥည္းမ်ားကို လွ်င္ျမန္ စြာ ေစ်းသက္သာစြာ ဝယ္ယူႏိုင္ေသာ စနစ္တီထြင္သူ ေဒးဗစ္ဂလပ္ကိုေတာ႔ လူသိနဲလွေပသည္။} က ေအာက္ေဖၚျပသလို ရွင္းျပပါသည္။

ေဝါလ္မတ္ စတိုးလုပ္ငန္း စတုန္းကဆို ေသးေသးေလးပါပဲ၊ Sear ( ဆီးယား ) တို႔ ( K- Mart ) ေခမတ္ တို႔နဲ႔ ယွဥ္လိုက္ရင္ အခ်ိန္တိုတိုအတြင္းမွာပဲ ေစ်းကြက္မွာ အလြယ္တကူ ေပ်ာက္သြားမဲ႔ အေနအထားမွာ ရွိပါ တယ္၊ ေဝါမတ္ရဲ႕ Vision ကေတာ႔ စားသံုးသူကို ေစ်းသံုးခ်ဳိသာစြာ ေရာင္းခ်ေရး ( Discount ) ပါပဲ၊ ေဝါမတ္ စတင္ကာစ ၁၉၆၀ ခုႏွစ္မ်ားမွာ ဒီလိုေစ်းခ်ေရာင္းဖို႔ မျဖစ္ႏိုင္ပါဖူး၊ ကုန္ပစၥည္းေတြကို ပြဲရုံေတြ ဒိုင္ေတြက ခ်ဳပ္ ကိုင္ထားပါတယ္၊ သူတို႔ဆီကမွ တဆင္႔ခံဝယ္လို႔ေရာင္းခ်ရယင္ ေဝါမတ္အေနနဲ႔ ဘယ္လိုမွ ၿပိဳင္ဖက္ေတြကို အႏိုင္ယူႏိုင္မွာ မဟုတ္ပါဖူး။

ဒီေတာ႔ မဟာဗ်ဴဟာေျမာက္ လုပ္ငန္းစဥ္ (၃) ရပ္ ကို ေဝါလ္မတ္ ခ်မွတ္ရာ

ပထမဆံုးအေနျဖင္႔ ေဝါမတ္ကုန္ပစၥည္း သိုေလွာင္ျဖန္႔ျဖဴးေရး ႒ာနခ်ဳပ္တြင္ ၁၂မိုင္ရွည္လ်ားေသာ ကုန္ပစၥည္း သယ္ယူေသာ ကြန္ေဗယာဘဲလ္ ေခၚေသာ စက္ႏွင္႔ လည္ပါတ္ေနေသာ အလြယ္တကူ ကုန္ပစၥည္းသယ္ ခါးပါတ္ႀကိဳး ထားရွိသည္။

ဒုတိယ အခ်က္အေနျဖင္႔ ကမာၻအရပ္ ကုန္ပစၥည္းေတြကို ေဝါမတ္အေနျဖင္႔ စက္ရံု၊ အလုပ္ရံုမ်ားဆီ တိုက္ ရိုက္ သြားေရာက္ဝယ္ယူကာ ေဝါမတ္ပိုင္ကုန္တင္ကားမ်ားနဲ႔ အေရာင္းဆိုင္မ်ားဆီ တင္ပို႔ ျဖန္႔ခ်ီပါတယ္။

ေနာက္ဆံုးအခ်က္အေနနဲ႔ ေဝါမတ္ရဲ႕ အင္ေဖၚေမးရွင္း တကၡႏိုေလာ္ဂ်ီ အဆင္႔ျမွင္႔ၿပီး Wal-Mart on perpetual system လို႔ ေခၚတဲ႔ Accounting Inventory System ကုန္ပစၥည္း အဝင္အထြက္ စာရင္း မွတ္ တမ္းမ်ားကို ခ်က္ျခင္းလက္ငင္း သိမ္းဆည္း ျဖန္႔ေဝျခင္းစနစ္ကို က်င္႔သံုးပါတယ္။ အက်ဳိးဆက္ကေတာ႔ ဝယ္ယူတဲ႔ စားသံုးသူတဦးဟာ ဝယ္ယူလို႔ ပိုက္ဆံရွင္းလိုက္တာနဲ႔ အဲဒီပစၥည္းထုတ္လုပ္တဲ႔ စက္ရံုက ကြန္ျပဴတာဖန္သားျပင္ေပၚမွာ ေဝါမတ္ကို ပို႔ေပးရမယ္ဆိုတာနဲ႔ ေဝါမတ္က စားသံုးသူေတြက ဘယ္ပစၥည္းကို ႀကိဳက္တယ္၊ ဘယ္ေလာက္မ်ားမ်ား ဝယ္တယ္၊ ဘယ္ပစၥည္းက ဘယ္ဆိုင္မွာ ဘယ္ေလာက္က်န္ေသးတယ္၊ ဘယ္ဆိုင္ကိုေတာ႔ မ်ားမ်ားပို႔ၿပီးၿပီ၊ ဘယ္ဆိုင္ကိုေတာ႔ ဘယ္ပစၥည္းေလ်ာ႔ပို႔ရမယ္ကို ေဝါမတ္ရဲ႕ တာဝန္ရွိ စီမံ ခန္႔ခြဲသူမ်ားဟာ စကၠန္႔ႏွင္႔ အမွ်သိေနျခင္းျဖင္႔ စားသံုးသူ လိုအပ္သေလာက္ကို ကြက္တိေရာင္းခ်ျခင္းျဖင္႔ ေရာင္းခ်ကုန္ ခ်ကုန္ပစၥည္းမ်ားရဲ႕ လွစ္ဟာမႈ အစုစုကို ဖါေထးႏိုင္ခဲ႔မႈျဖင္႔ ေဝါမတ္ရဲ႕ ရည္မွန္းခ်က္ျဖစ္တဲ႔ ေစ်းႏႈန္းခ်ဳိသာစြာ ေရာင္းခ်ႏိုင္ေရးကို လုပ္ေဆာင္ႏိုင္ခဲ႔ၿပီး တဖက္မွာလဲ အျမတ္အစြန္းမ်ားစြာ ရရွိၿပီး ၿပိဳင္ဖက္ မ်ားအားလည္း ေစ်းကြက္မွ ဖယ္ရွား အႏိုင္ယူႏိုင္ခဲ႔ေသာ အေမရိကန္ႏိုင္ငံ၏ ေစ်းကြက္မဟာဗ်ဴဟာျဖင္႔ ဦးေဆာင္ခဲ႔ေသာ ကုမၼဏီျဖစ္သည္။

မဟာဗ်ဴဟာ မွန္ကန္စြာ ခ်မွတ္ႏိုင္တဲ႔ ဂ်ပန္ကားကုမၼဏီေတြ ေဝါလ္မတ္တို႔ ေအာင္ပြဲအသီးအပြင္႔ ဆြတ္ခူးေန ခ်ိန္မွာ အေမရိကန္ကား ကုမၼဏီေတြကေတာ႔ ကမာၻေျမကေန ေပ်ာက္ကြယ္ဖို႔အတြက္ အသက္ငင္ေနၾကပါ တယ္။

အဓိက အေျခခံ အေၾကာင္းတရားမ်ားကေတာ့
• (၁) အေမရိကန္မ်ားရဲ႔ Stereo Type ပါ ( အေမရိကန္ေတြဟာ ထုထည္ႀကီးမားတဲ႔ ေကာင္းေပ့ ညႊန္႔ ေပ့အရာေတြကို Style အျဖစ္ သံုးစြဲၾကပါတယ္ )
• (၂) အေမရိကန္အစိုးရရဲ႕ စီးပြားေရးအျမင္နဲ႔ သေဘာတရားပါ၊ { အစိုးရအေနနဲ႔ သူ႔ႏိုင္ငံသားေတြ ကားမ်ားမ်ားကို အႀကိမ္ႀကိမ္မ်ားမ်ား ဝယ္စီးမယ္ဆိုရင္ အစိုးရဝင္ေငြ မ်ားမ်ားရမယ္၊ လူေတြ အလုပ္လက္မဲ႔ ေျဖရွင္းႏိုင္မယ္ ဒီလို သေဘာထားပံု ရပါတယ္ }
• (၃) အေမရိကန္က ဂ်ပန္လို Hybrid လွ်ပ္စစ္ကားကို ထုတ္မယ္ဆိုယင္ ဂ်ပန္ေတြ မထုတ္ႏိုင္ခင္ ကတည္းက ထုတ္လုပ္ႏိုင္ပါတယ္၊ အေမရိကား စီးပြားေရးအေပၚ ေရနံကုမၼဏီႀကီးေတြရဲ႕ ၾသဇာ သက္ေရာက္မႈ လႊမ္းမိုးႏိုင္မႈအားႀကီးမားတာဟာ လွ်ပ္စစ္ကားေတြ မထုတ္လုပ္ဖို႔ သြယ္ဝိုက္ၿပီး တားျမစ္ခ်က္ေတြပါပဲ။

အားလံုးကို ခ်ဳပ္လိုက္တဲ႔အခါ အေမရိကားက ကားကုမၼဏီေတြက အနာဂါတ္ျဖစ္လာမဲ႔ အေရးေတြကို သံုး သပ္ဆင္ျခင္ၿပီး ျပင္ဆင္ေျပာင္းလဲတာေတြကို မလုပ္ေတာ႔ပဲ ကားတစင္းကို ၄၊၅၊၆ ႏွစ္ပဲ ခံေအာင္ ထုတ္လုပ္ ၿပီး အစိုးရနဲ႔ ေရနံကုမၼဏီေတြ အလိုက် လူတေယာက္ ကားတစီး၊ ၅ႏွစ္ျပည္႔လွ်င္ ေနာက္တစင္းဝယ္ေရး မဟာဗ်ဴဟာကို ခ်မွတ္လိုက္ပါေတာ႔တယ္။

အက်ဳိးဆက္အေနနဲ႔ အေျခအေနေတြ ေျပာင္းလဲလာတဲ႔အခါ အေမရိကန္ကားကုမၼဏီေတြ အေျပာင္းအလဲ ေနာက္ကို မလိုက္ႏိုင္ေတာ႔ပါဖူး၊ စီးပြားေရးၾကပ္တည္းခ်ိန္နဲ႔ကလဲ ခ်ိန္သားကိုက္ လာက်ေနေတာ႔ အေမရိ ကန္လူမ်ဳိးေတြ ၅ႏွစ္ ကားတစီး ဝယ္မစီးႏိုင္ေတာ့ပါဖူး၊ ဓါတ္ဆီေစ်းေတြ တက္လာတယ္၊ သံေစ်းေတြ တက္ လာတယ္၊ အေမရိကန္ ပညာတတ္လူတန္းစားေတြ အဆတိုး ပြားမ်ားလာေတာ႔ ေလထုညစ္ညမ္းမႈအတြက္ အသံေတြ က်ယ္ေလာင္လာတယ္၊ အေမရိကန္ကားေတြ မေကာင္းဖူး၊ ဆီစားတယ္၊ အရည္ေသြးမေကာင္းဖူး၊ ပ်က္လြယ္တယ္ဆိုတာေတြကေတာ႕ အေမရိကန္ေတြ ကိုယ္တိုင္ ျပ႒ာန္းလိုက္တဲ႔ ကားပညတ္ခ်က္ေတြဟာ အေမရိကန္ေတြ ကိုယ္တိုင္ ေက်ာခိုင္းဖို႔ ျဖစ္လာရေတာ႔ပါတယ္။

အခုဆိုယင္ အဲဒီ ကားကုမၼဏီေတြရဲ႕ ရွင္သန္မႈဟာ အေမရိကန္ႏိုင္ငံသားေတြရဲ႕ အခြန္ေတာ္ေငြကေန ေခ်း ေပးမဲ႔ အစိုးရရဲ႕ Bailout အေပၚ တည္မွီေနရမဲ႔အထိ ျဖစ္လာရပါတယ္။

သမတဘုရွ္ အစိုးရရဲ႕ မဟာဗ်ဴဟာအမွားကေတာ႔ အေမရိကန္ယဥ္ေက်းမႈကို ေျပာင္းရမယ္ဆိုၿပီး စီးပြားေရး ေပၚလစီကို Demand Side Theory လို႔ေခၚတဲ႔ အစိုးရက စီးပြားေရးတိုးတက္မႈကို ရည္ရြယ္ၿပီး ေစ်းကြက္ကို လိုအပ္ရင္ လိုအပ္သလို ဝင္ေရာက္ပါတ္သက္ဖို႔ ခ်မွတ္ထားတဲ႔ အစီအမံမ်ားလို႔ ဆိုပါတယ္။ ဥပမာအားျဖင္႔ လမ္း၊ ေက်ာင္း၊ ပန္းၿခံ၊ ေဆးရံု တည္ေဆာက္ေရး လုပ္ငန္းမ်ားမွာ သံုးျခင္းအားျဖင္႔ စားသံုးသူေတြကို အလုပ္ အကိုင္ ဖန္တီးေပးႏိုင္ၿပီး ဝင္ေငြဖန္တီးရရွိေစျခင္းျဖင္႔ ေစ်းကြက္မွာ သံုးစြဲျခင္းမွ ျမွင္႔တင္ျခင္းကို ေယဘူယ် ဆိုၿပီး Aggregates Expenditure လို႔လဲ ေခၚဆိုပါတယ္။

Supply Side Theory က အစိုးရဟာ ေစ်းကြက္မွာ လံုးဝ ပါဝင္ပါတ္သက္ျခင္း မျပဳပဲ ေစ်းကြက္ရဲ႕ ဝယ္လို အား ေရာင္းလိုအားကို ေစ်းကြက္ကပဲ လြတ္လပ္စြာ သတ္မွတ္ျခင္းကို လံုးဝေျပာင္းလဲ သတ္မွတ္လိုက္ျခင္း ပါပဲ၊ အဲဒီမူအေပၚ အေျခခံတဲ႔ သမတ ဘုရွ္ရဲ႕ မဟာဗ်ဴဟာ အစီမံမ်ားကေတာ႔ စီးပြားေရးလုပ္ငန္းရွင္ေတြကို အခြန္ေလွ်ာ႔ခ်ပစ္ပါတယ္၊ ရည္ရြယ္ခ်က္ကေတာ႔ ရရွိလာတဲ႔ အပိုဝင္ေငြေတြကို အေမရိကန္ကုမၼဏီေတြမွာ ျပန္လည္အသံုးခ်ၿပီး ျမွပ္ႏွံၿပီး နာလန္ထဖို႔ပါပဲ၊ ေနာက္တခုက အေမရိကန္ေတြရဲ႕ စက္ရံုအလုပ္ရံုေတြကို အခ်ိန္တိုတိုအတြင္း ျပည္ပကို အလံုးအရင္းနဲ႔ ပို႔ပစ္ျခင္းျဖင္႔ အေမရိကန္ေစ်းကြက္မွာ အလုပ္သမားေတြ အလွ်ံပါယ္ ေပါမ်ားလာေစျခင္းျဖင္႔ အလုပ္ရွင္ေတြအေနနဲ႔ လုပ္အားခခ်ဳိခ်ဳိနဲ႔ အလုပ္သမား ငွားရမ္းႏိုင္မွာ ျဖစ္ သလို အလုပ္သမားေတြရဲ႕ အခြင္႔ေရးေတြလဲ ေလွ်ာ႔ခ်ပစ္ႏိုင္ျခင္း၊ တခ်ဳိ႕ဆို ပယ္ဖ်က္ျခင္းမ်ားပင္ ရွိလာႏိုင္မွာ ျဖစ္ပါတယ္။

အဲဒီလို လုပ္ျခင္းအားျဖင္႔ ကုန္ပစၥည္းမ်ား ေစ်းေပါေပါနဲ႔ ထုတ္လုပ္ႏိုင္လာၿပီး အေမရိကန္တိုင္း ႀကိဳက္တဲ႔ ကုန္ ပစၥည္းတိုင္း ဝယ္ယူလာႏိုင္မယ္၊ ဘဏ္ေတြကလည္း မည္သူမဆို အမ်ားစုကို အေႂကြးနဲ႔ ေငြေတြေခ်းပါ တယ္၊ အိမ္ဝယ္ခ်င္လဲ ၾကိဳတင္ေငြလဲ ေပးစရာမလိုပဲ အေႂကြးနဲ႔ဝယ္ယူရပါတယ္၊ လိုအပ္တဲ႔ ႀကိဳတင္ေငြေတြ ကိုလဲ ဘဏ္ေတြကေန အတိုးႏႈန္းအစံုနဲ႔ ထပ္ေခ်းေပးပါတယ္။

ေရတိုမွာေတာ႔ အေမရိကန္စီးပြားေရးက ပညတ္သလိုပါပဲ အိမ္ဝယ္၊ ကားဝယ္၊ ဂ်ပန္ထုတ္ Flat တီဗြီေတြ ဝယ္ၾကနဲ႔ ေပ်ာ္စရာႀကီးပါ၊ အစိုးရကလည္း အခြန္ေငြေတြတိုးရ၊ လုပ္ငန္းရွင္ေတြ ဘဏ္ေတြကလဲ သူတို႔ရဲ႔ လုပ္ငန္း စေတာ႔ေတြ၊ Bond ေတြ ေစ်းကြက္မွာ ခ်ေရာင္း၊ ဘဏ္ေတြကလည္း သူတို႔ရဲ႕ Mortgage အိမ္စာ ခ်ဳပ္ေတြကို Government Security အျဖစ္နဲ႔ခ်ေရာင္း၊ တဖက္မွာကလဲ အေမရိကန္ထက္ စီးပြားေရးေကာင္း မြန္လာတဲ႔ တရုတ္တို႔ ေဆာ္ဒီတို႔က အေမရိကန္ရဲ႕ ေငြေၾကးဆိုင္ရာ ေစ်းကြက္ေတြမွာ စေတာ႔ေတြ ဘြန္း စာခ်ဳပ္ေတြ ဝယ္ယူေနျခင္းအားျဖင္႔ အေမရိကန္ Gross Domestic Product (GDP) က်ဆင္းေသာ္ျငားလဲ ပတိအျမင္မွာေတာ႔ ေကာင္းမြန္ေနသလိုပါပဲ။ ေငြေၾကးေစ်းကြက္မွာ ေရာင္းခ်လို႔ရတဲ႔ အေမရိကန္လုပ္ငန္း ေတြရဲ႕ စာခ်ဳပ္စာတမ္းမ်ားကရတဲ႔ အေမရိကန္ရဲ႕ Balance Account က ကမာၻႀကီးကို အေမရိကန္ရဲ႕ ဝယ္ယူ သံုးစြဲမႈအေပၚ လံုးဝယံုၾကည္ မွီခိုေစပါတယ္။

ဒါေပမဲ႔ ဒါေတြဟာ ခဏတာပါ၊ အလုပ္မရွိ လုပ္အားခ ေလ်ာ႔ခ်ျခင္း ခံရတဲ႔ အေမရိကန္ေတြဟာ စီးပြားေရး ဖြံ႔ၿဖိဳးဖို႔အတြက္ ဆက္လက္သံုးစြဲဖို႔ မျဖစ္ႏိုင္ေတာ႔တဲ႔အျပင္ အေႂကြးျဖင္႔ ဝယ္ယူထားတဲ႔ အရာေတြကိုလည္း ျပန္လည္ေပးဆပ္ႏိုင္ျခင္း မရွိေတာ႔ပါဖူး၊ အက်ဳိးဆက္ကေတာ႔ ဘဏ္ေခ်းေငြေတြ ဆံုးရႈံးရသလို စက္ရံု အလုပ္ရံုေတြ ပိတ္လိုက္ရေတာ႔ပါတယ္၊ ဒီအေပၚ အေျခခံတည္ေဆာက္ထားတဲ႔ ေငြေၾကးေစ်းကြက္ တဘုန္း ဘုန္း လဲၿပိဳခဲ႔ရေတာ့တာပါပဲ၊ ဒါကို ဘုရွ္အစိုးရက ကုန္ပစၥည္းေတြကို ေစ်းခ်ဳိခ်ဳိ ထုတ္လုပ္ေရာင္းခ်ဖို႔ ဗ်ဴဟာ ခ်မွတ္လိုက္ေတာ႔ လုပ္အားေပါမ်ားေရးနဲ႔ စည္းမဲ႔ကမ္းမဲ႔ ေငြေခ်းျခင္း (ခ်စ္တီးစနစ္) လို႔ေခၚဆိုရမဲ႔ Supply Side Theory ဘ႑ာေရးဆိုင္ရာ ဗ်ဴဟာအမွားေတြနဲ႔ အေမရိကန္ရဲ႕ လက္ရွိဘဝပါ။

ဒီလို ဂ်ပန္နဲ႔ အေမရိကန္ တိုင္းျပည္နဲ႔ ကုမၼဏီအဖြဲ႔အစည္းေတြ ရည္မွန္းခ်က္ေအာင္ျမင္ဖို႔အတြက္ ခ်မွတ္ လုပ္ေဆာင္တဲ့ မဟာဗ်ဴဟာ အမွားအမွန္ေတြကို သံုးသပ္ယင္း ျမန္မာျပည္ ဒီမိုကေရစီ ရရွိေရးအတြက္ ေခါင္းေဆာင္မ်ား ဗ်ဴဟာေျမာက္ ဘယ္လို ေရးဆြဲေဆာင္ရြက္ေနသလဲ ေတြးေတာျဖစ္ပါတယ္။

ေအာက္ေဖၚျပပါ ပကတိ တရားေတြဟာ မွားတယ္မွန္တယ္ ... ေဆြးေႏြး ျငင္းခုန္တာကို အဓိကမထားပဲ မိမိ သေဘာထားကို ယူဆသံုးသပ္ျပတာပါ၊ ျပည္ပမွာေရာက္ေနတဲ႔ ႏိုင္ငံေရး ေတာ္လွန္ေရး ဦးေဆာင္ေနသူမ်ား ကိုလဲ သူမ်ားသံုးသပ္ၿပီးသားပဲ ထပ္ေလာင္း ညွပ္ၿပီးေျပာပါ႔မယ္။

• (၁) ျမန္မာျပည္ ဒီမိုကေရစီ ရရွိေရး တိုက္ပြဲဝင္ေနသည္မွာ အႏွစ္(၂၀) ေက်ာ္ေနပါၿပီ၊ ေတာ္လွန္ေရး မွာ "ေညာင္း" လြန္လွေရာေပါ႔။

• (၂) အႏွစ္ ၂၀ အတြင္းမွာ ျပည္ပေရာက္ရွိေနသူတို႔မွာ သံတမန္ေရး ေတာ္လွန္ေရး အသြင္အျပင္ အျခားေသာ ပံုသ႑ာန္မ်ားျဖင္႔ တိုက္ပြဲဝင္ခဲ႔ပါတယ္၊ ၾကာေတာ႔လဲ မခံႏိုင္၍ ရြတ္ရြတ္ခၽြံခၽြံ မရွိႏိုင္ၾက ေတာ့ပါ။

• (၃) အိမ္နီးခ်င္းႏိုင္ငံမ်ား အထူးသျဖင္႔ တရုတ္ႏိုင္ငံ၏ မူဝါဒေပၚလစီ ေျပာင္းလဲရန္ အလ်ဥ္းမရွိကို သတိမူ ဗ်ဴဟာရွိသင္႔သည္။

• (၄) ျပည္တြင္းတြင္ အၾကမ္းမဖက္ ၿငိမ္းခ်မ္း စည္းကမ္းရွိ တိုက္ပြဲမ်ားတိုက္ခဲ႔ၿပီး ထိုသူမ်ားမွာ အက်ဥ္းေထာင္မ်ားတြင္ ရွိေနၾကသည္၊ သို႔ေသာ္ စစ္တပ္အေနျဖင္႔ လူထုဖက္က ရပ္တည္ခဲ့ျခင္းမရွိ၊ စစ္တပ္မွာ ဘက္ေျပာင္းရန္လဲ မျမင္ပါ၊ အေၾကာင္းမွာမူ ျမန္မာစစ္တပ္မွမူ အျခားေသာႏိုင္ငံမ်ားမွ အာဏာရွင္စစ္တပ္မ်ားကဲ႔သို႔ မတူေသာ စိတ္ေနသေဘာထား၊ ယဥ္ေက်းမႈနဲ႔ တည္ေဆာက္ထားမႈ မ်ား ရွိေနပါတယ္၊ အဲဒီအေျဖကေတာ႔ ျပည္သူမ်ားကို စစ္တပ္က အၿမဲတမ္းရန္သူအျဖစ္ ဆံုးျဖတ္ ထားျခင္းပါပဲ။

• (၅) ျပည္ပေရာက္ အတိုက္အခံ အဖြဲ႔အစည္းမ်ားသည္ ျမန္မာႏိုင္ငံေရး အေျပာင္းအလဲ ျဖစ္ေရး ထက္ လုပ္သင္႔လုပ္ထိုက္သည္မ်ားကို ကိုယ္က်ဳိးစြန္႔ အနစ္နာခံ လုပ္ေဆာင္ေနျခင္းထက္ အဖြဲ႔ အစည္း ရွင္သန္ရပ္တည္ေရးကိုသာ ဦးစားေပးေဆာင္ရြက္ေနသည္မွာ အထင္အရွားပင္။

• (၆) အက်ဳိးဆက္အေနျဖင္႔ ပိုက္ဆံေပးနိုင္သူမ်ား၏ သေဘာထားအလိုႏွင္႔ အေနာက္ႏိုင္ငံတို႔၏ သင္ၾကားမႈမ်ားကိုသာ တိုက္ရိုက္ႏို႔သက္ခံစို႔ႏိုင္ေသာ အေျခအေနသို႔ ေရာက္ရွိေနသည္။

• (၇) ျပည္ပေရာက္ရွိေနေသာ အဖြဲ႔အစည္းမ်ားသည္ လူထုႏွင္႔ ကင္းကြာေနသလို ရဲေဘာ္ရဲဖက္မ်ား ႏွင္႔လဲ ကင္းကြာမႈရွိေနျခင္းမွာ ထင္ရွားေနၿပီး လူထုကို အေျခခံသည့္ ေတာ္လွန္ေရးဆိုသည္မွာလဲ မျမင္ရသေလာက္ရွိပါသည္။

• (၈) က်ေနာ္တို႔ လက္ရွိ ျမန္မာတို႔၏ အသံကို လက္ရွိႏႈန္းမ်ားေလာက္ႏွင္႔ ကမာၻႀကီးက မၾကားႏိုင္ သလို အိမ္နီးခ်င္းႏိုင္ငံမ်ားကလဲ အတိုက္ခံမ်ားအေပၚ ေလးစားေလာက္ေသာ (ဝါ) ေၾကာက္ရြံ ေလးစားေလာက္ေသာ အျပဳအမူ အေျပာအဆို လံုးဝမေတြ႔ရပါ။

ေဖၚျပပါ အေျခအေနႏွင္႔ အခ်က္အလက္မ်ားကို က်ေနာ္တို႔၏ ျပည္ပေရာက္ေခါင္းေဆာင္မ်ား အေသအခ်ာ ဖတ္ရႈ၍ ကေန႔ခ်မွတ္ထားေသာ မဟာဗ်ဴဟာလမ္းစဥ္မ်ား၊ အနာဂါတ္ ခ်မွတ္မည္႔ နည္းဗ်ဴဟာမ်ား အမွား အမွန္ႏွင္႔ အက်ဳိးဆက္ကို တိုင္းသူျပည္သားတို႔ မ်က္ႏွာကို ေထာက္ရႈၿပီး အေသအခ်ာ ဆင္ျခင္သင္႔ပါသည္။

သမတဘုရွ္ အစိုးရ၏ ဦးေဆာင္မႈေအာက္ရွိ အေမရိကန္ ကားကုမၼဏီေတြလို အမွားမ်ဳိး၊ ဂ်ပန္ ကုမၼဏီမ်ား၏ အမွန္မ်ဳိးျဖင္႔ ေသခ်ာ မဟာဗ်ဴဟာဆြဲရင္ျဖင္႔ ျမန္မာေတြ ကမာၻမွာ ေအာက္တန္း ေနာက္တန္း က်ေနရေသာ ဘဝမ်ဳိးမွ လြန္ေျမာက္ႏိုင္ေတာ့မည္မွာ မလႊဲဧကန္ အမွန္မဟုတ္ပါလား။

ေက်ာ္ၿငိမ္းမိုး
REF: လူထုအသံ