ပန္းခ်ီဆရာ ၀သုန္ ကြယ္လြန္

ကိုစိုး | ေအာက္တိုဘာ ၂၁၊ ၂၀၀၈

ျမန္မာႏိုင္ငံမွ ထင္ရွားသည့္ နာမည္ႀကီး ပန္းခ်ီ ဆရာ ၀သုန္ အသက္ (၆၁) ႏွစ္ သည္ ယေန႔ နံနက္က ရန္ကုန္ ေတာင္ဥကၠလာပ ေနအိမ္တြင္ အဆုတ္ေရာဂါျဖင့္ ကြယ္လြန္သြားသည္။

ပန္းခ်ီဆရာ ၀သုန္သည္ လြန္ခဲ့ေသာ ၂ ရက္ခန္႔ က ရန္ကုန္ ေ႐ႊဂုံတိုင္ အထူးကု ေဆးခန္း(SSC)သို႔ တက္ေရာက္၍ ကုသမႈ ခံယူေနရာမွ ယေန႔နံနက္၌ ေနအိမ္သို႔ ျပန္လည္ ေခၚေဆာင္လာၿပီးေနာက္ ဆုံးပါးကြယ္လြန္ သြားျခင္း ျဖစ္ေၾကာင္း သမီးျဖစ္သူ မအင္ၾကင္းက ေျပာသည္။

ပန္းခ်ီဆရာႀကီး ဦးသုခ၏ ၈၇ ႏွစ္ ေျမာက္ေမြးေန႔ပြဲတြင္ အမွတ္တရ စကားေျပာေနေသာ
ပန္းခ်ီ ၀သုန္ (ဓာတ္ပုံ - ပါဖက္မဂၢဇင္း)

“မနက္ ၇ နာရီ ၁၅ မိနစ္က အိမ္မွာ ဆုံးတာပါ၊ ဘယ္လိုျဖစ္လဲဆိုေတာ့ ေရာဂါကေတာ့ ျဖစ္ေနတာ ၾကာၿပီေပါ့ ေနာ္၊ ဒီေန႔ မနက္မွာေတာ့ ပရက္ရွာေတြ တအားက်သြားၿပီးေတာ့ သတိ ျပန္မလည္လာေတာ့ ဘူးရွင့္၊ ၿပီးခဲ့တဲ့ ၂ ရက္ကေတာ့ က်မတို႔ SSC မွာ တင္ထားတယ္၊ ဒီေန႔မနက္ေတာ့ ျပန္ၿပီးေတာ့ ေခၚလာလိုက္တယ္ေပါ့ ေနာ္၊ အိမ္ေရာက္ ေတာ့မွ ဆုံးသြားတာပါ”ဟု ၎က ဧရာ၀တီ သို႔ေျပာျပသည္။

ပန္းခ်ီ ဆရာ ၀သုန္ မကြယ္လြန္မီ ႐ုပ္ရွင္ ဒါ႐ိုက္တာ ၾကည္ျဖဴရွင္က ပန္းခ်ီ ၀သုန္ တဦးတည္း ေျပာစကားကို ႐ိုက္ကူး ထားေသာ A Sketch of Wathone အမည္ရွိ ႐ုပ္ရွင္္ကားတိုသည္ အေမရိကန္ႏိုင္ငံ ၀ါရွင္တန္ ဒီစီ အေျခစိုက္ National Geographic အဖြဲ႕မွ ႀကီးမႉးက်င္းပသည့္ All Roads Film ၅ ႀကိမ္ေျမာက္ ႐ုပ္ရွင္ပြဲေတာ္ တြင္ ၂၀၀၈ ခုႏွစ္အတြက္ အေကာင္းဆုံး မွတ္တမ္း ႐ုပ္ရွင္ကားတို ဆုကို ရရွိခဲ့သည္။

ထိုဆုရရွိျခင္းႏွင့္ ပတ္သက္ၿပီး ပန္းခ်ီ ၀သုန္က “က်ေနာ့္ အေနနဲ႔ေတာ့ က်ေနာ့္ အေၾကာင္းဆိုေတာ့ သိပ္မေျပာခ်င္ပါဘူး၊ ဒါ႐ိုက္တာ ၾကည္ျဖဴရွင္ အတြက္ေတာ့ ၀မ္းသာပါတယ္”ဟု ဧရာ၀တီသို႔ ေျပာခဲ့ဖူးသည္။

အမည္ရင္း ဦခင္လွ ျဖစ္ေသာ ပန္းခ်ီ ၀သုန္သည္ ရန္ကုန္ ပန္းခ်ီေက်ာင္းသို႔ တက္ေရာက္ခဲ့သူျဖစ္ၿပီး ပန္းခ်ီ ဆရာႀကီး ဦးျမတ္ေက်ာ္၊ ဦးဟံတင္၊ ဦးသုခ၊ ဦးလြန္းႂကြယ္၊ ဦးညိဳလွတို႔ထံတြင္ ပန္းခ်ီပညာႏွင့္ပတ္သက္ၿပီး ဆည္းပူးေလ့လာခဲ့ေၾကာင္း၊ ပန္းခ်ီ စိုးမိုး(႐ုပ္ရွင္ ဒါ႐ိုက္တာ)၊ ပန္းခ်ီ မ်ိဳးညြန္႔ (ေမာင္ဒီ)၊ ပန္းခ်ီ ေက်ာ္ေသာင္း ၊ ကာတြန္း ေ႐ႊမင္းသား အစရွိသူတို႔ႏွင့္ ေခတ္ၿပိဳင္ ပန္းခ်ီဆရာ တဦးျဖစ္ေၾကာင္း၊ ဆီေဆး၊ ေရေဆး ပန္းခ်ီကားမ်ားအျပင္ စာနယ္ဇင္းသ႐ုပ္ေဖာ္ ပန္းခ်ီမ်ားကိုလည္း ႏွစ္ေပါင္းမ်ားစြာ ေရးဆြဲခဲ့ၿပီး ကာတြန္း ေပါက္စ ေမာင္ခင္လွ ဟူေသာအမည္ျဖင့္ ကာတြန္းမ်ားလည္း ေရးဆြဲခဲ့ဖူးေၾကာင္း သိရသည္။

ယင္း ပန္းခ်ီ ၀သုန္ကြယ္လြန္ျခင္းႏွင့္ ပတ္သက္ၿပီး “ဆရာ ၀သုန္ ကြယ္လြန္သြားတာဟာ က်ေနာ္တို႔ စာနယ္ဇင္း ေလာက အတြက္ အင္မတန္ ႏွေျမာစရာေကာင္းပါတယ္”ဟု ရန္ကုန္အေျခစိုက္ ခ်ယ္ရီ မဂၢဇင္း အယ္ဒီတာ တဦးက ေျပာသည္။

ပန္းခ်ီ ဝသုန္၏ အဖိုးအမည္ ပန္းခ်ီကား (Image - RFA)

ပန္းခ်ီဆရာ ေဖညြန္႔ေ၀ကလည္း “က်ေနာ္တို႔ ၁၉၆၇-၆၈ ေလာက္မွာ ေက်ာင္းတက္ ကတည္းက ဆရာ ဦး၀သုန္ရဲ႕ လ်ွဳိ႕၀ွက္သည္းဖို မဂၢဇင္းထဲက ပန္းခ်ီေတြကို လိုက္ဆြဲရတဲ့ အဆင့္၊ အဲဒီေခတ္ လ်ွဳိ႕၀ွက္သည္းဖို မဂၢဇင္းက ပန္းခ်ီ ဆရာေတြ အားေကာင္းတယ္၊ က်ေနာ္ တဦးတည္း အေနနဲ႔ေျပာရရင္ ဆရာ၀သုန္ ကြယ္လြန္သြားတာဟာ ပန္းခ်ီ မွာေတာ့ ႀကီးစြာေသာ ဆုံး႐ႈံးမႈပဲ၊ ေနာက္ တခုက ျမန္မာ ျပည္မွာ ႐ိုးရာကို လိုင္းနဲ႔ အထူးသျဖင့္ ေဖာ္ေရးႏိုင္တဲ့ ပုဂၢိဳလ္၊ ဆရာ ၀သုန္ဟာ ယုံယုံၾကည္ၾကည္နဲ႔ကို စြဲစြဲၿမဲၿမဲ လုပ္သြားတယ္၊ သူ႔မွာကိုယ္ပိုင္ဟန္လည္းရွိတယ္၊ ဒါ ၀သုန္ စာလုံး၊ ဒါ ၀သုန္ လိုင္း၊ ဒါ ၀သုန္ ေရးခ်က္ အဲဒီလိုကို ရွိခဲ့တဲ့ ပုဂၢိဳလ္မ်ိဳးပါ၊ ပန္းခ်ီအေပၚမွာ သိပ္ကိုခ်စ္လြန္းတယ္၊ တန္ဖိုးလည္း ထားလြန္းတယ္လို႔ က်ေနာ္ေတာ့ျမင္တယ္”ဟု ေျပာဆိုသည္။

“ေဘးလူေတြေတာင္ ႏွေျမာၾကတာ ဆိုေတာ့၊ က်မတို႔က ပိုႏွေျမာတာေပါ့”ဟု ပန္းခ်ီ ၀သုန္၏ သမီး မအင္ၾကင္းကလည္း ေျပာသည္။
ပန္းခ်ီ ၀သုန္သည္ ကြယ္လြန္ခ်ိန္တြင္ ဇနီး ေဒၚစန္းေအး ႏွင့္ သား ၂ ေယာက္၊ သမီး ၂ ေယာက္ က်န္ရစ္ခဲ့ၿပီး ၎၏ စ်ာပနကို ယေန႔ ညေန ၃ နာရီ၌ ေရေ၀း သုသန္တြင္ သၿဂႌဳဟ္မည္ ျဖစ္ေၾကာင္း မိသားစု ကေျပာသည္။

ref:ဧရာ၀တီ

Read More...

Collapse...

လူရႊင္ေတာ္ဇာဂနာကို ကေနဒါကေလာင္ရွင္မ်ားအဖြဲ႕မွ ဆုခ်ီးျမႇင့္

ပီတာေအာင္ / ၂၁ ေအာက္တိုဘာ ၂၀၀၈

သတၱိရွိရွိျဖင့္ လြပ္လပ္စြာ ဆႏၵထုတ္ေဖာ္ခဲ့မႈမ်ား အတြက္ လူရႊင္ေတာ္ ဇာဂနာကို ကေနဒါ ကေလာင္ရွင္မ်ား အဖြဲ႔က One Humanity Award (တမ်ဳိးတည္းေသာ လူသားဆု) ခ်ီးျမႇင့္လုိက္သည္။

လြပ္လပ္စြာ ဆႏၵထုတ္ေဖာ္ခြင့္အတြက္ ႀကိဳးပမ္းေဆာင္ရြက္ေနသည့္ ကေနဒါ ကေလာင္ရွင္ မ်ားအဖြဲ႔၏ (၂၅) ႏွစ္ေျမာက္ ႏွစ္ပတ္လည္ေန႔၌ ျမန္မာႏုိင္ငံမွ ဇာဂနာဟု လူသိမ်ားသည့္ ကဗ်ာ ဆရာလူရႊင္ေတာ္ႏွင့္ တက္ႂကြလႈပ္ရွားသူ ေမာင္သူရကို ယခုႏွစ္တြက္ ဆုခ်ီးျမႇင့္ရန္ ေရြးခ်ယ္လုိက္သည္ဟု ကေနဒါ ကေလာင္ရွင္မ်ားအဖြဲ႔ PEN Canada ၏ ေၾကညာခ်က္တြင္ ပါရွိသည္။

ေမာင္သူရ ေခၚ ဇာဂနာ

ဆုေပးအပ္ရျခင္းႏွင့္ ပတ္သက္၍ ကေနဒါ ကေလာင္ရွင္မ်ားအဖြဲ႔ ဥကၠ႒ Nelofer Pazira က “ စာေရးဆရာ ေတြဟာ သူတို႔ရဲ႕ အေတြးအေခၚေတြကို ထုတ္ေဖာ္တဲ့ အတြက္ေၾကာင့္ အသတ္ ခံရ၊ ေထာင္သြင္းအက်ဥ္းခ်ခံရ၊ ၿခိမ္းေျခာက္ခံရ၊ အေႏွာင့္အယွက္ ေပးခံရတာေတြ အၿမဲလို လိုျဖစ္ေနတယ္။ ဒီလိုလူေတြထဲက တေယာက္ကေတာ့ က်ေနာ္တုိ႔ရဲ႕ ဂုဏ္ထူးေဆာင္ အဖြဲ႔၀င္ ဇာဂနာ ပဲျဖစ္ပါတယ္။ သူရဲ႕ သတၱိနဲ႔ ဂုဏ္သိကၡာအတြက္ ႏွစ္ေပါင္းမ်ားစြာ ခုိင္ခုိင္မာမာရပ္ တည္ေနတဲ့အတြက္ က်ေနာ္တုိ႔ဟာ သူ႔ကို ဒီဆုခ်ီးျမႇင့္ၿပီး ဂုဏ္ျပဳလိုက္တာပါ”ဟု ေၾကညာခ်က္၌ ေျပာသည္။

အဆိုပါဆုသည္ ကြဲျပားေနသည့္ တိုင္းျပည္နယ္နိမိတ္မ်ားကို ေက်ာ္ျဖတ္၍ မတူညီသည့္ ယဥ္ ေက်းမႈမ်ားအၾကား လႈံ႔ေဆာ္ဆက္သြယ္ ေပါင္းကူးေပးရာ၌ ထူးကဲစြာ ေဆာင္ရြက္ႏိုင္သူမ်ားကို ခ်ီးျမႇင့္ျခင္း ျဖစ္ေၾကာင္း သိရသည္။ စာေရးဆရာ တဦးစီ၏ ေရးသားမႈမ်ားသည္ ႐ိုးသား မႈရွိျခင္း၊ ပိုင္းျခားေ၀ဖန္မႈ ေကာင္းမြန္ျခင္းႏွင့္ အေတြး အေခၚမ်ားကို ၿငိမ္းခ်မ္းစြာ ေဖာ္ထုတ္ျပသရာ၌ မည္သည့္ ၾကားခံကိုမဆို ျဖတ္၍ သတၱိရွိရွိ ယံုယံုၾကည္ၾကည္ ေဆာင္ရြက္ျခင္းတို႔ အေပၚတြင္ အကဲျဖတ္၍ ဆုေရြးခ်ယ္သည္ဟုလည္း သိရသည္။
ဆုေပးပြဲကို ကေနဒါႏုိင္ငံ တိုရန္တိုၿမိဳ႕၌ ေအာက္တိုဘာ (၂၂) ရက္က်င္းပမည့္ ႏိုင္ငံတကာ စာေရးဆရာမ်ားပြဲေတာ္ ဖြင့္ပြဲ အခမ္းအနားတြင္ ခ်ီးျမႇင့္သြားမည္ဟု သိရသည္။ လူရႊင္ေတာ္ဇာဂနာ အက်ဥ္းက် ခံေနရသည့္အတြက္ ၎အတြက္ ထိုင္စရာေနရာ ခံုကြက္လပ္တခု ထားေပးကာ ဂုဏ္ျပဳသြားမည္ ျဖစ္ၿပီး ဆုရသူသည္ ေဒၚလာ (၅,၀၀၀) ရရွိမည္ဟု သိရသည္။

ဇာဂနာဆု ခ်ီးျမႇင့္ခံရသည့္အတြက္ ဂုဏ္ယူ ၀မ္းေျမာက္မိေၾကာင္း သူ၏ မိခင္ျဖစ္သူ သခင္မႀကီး ေဒၚလွၾကည္ေခၚ စာေရးဆရာမႀကီး ၾကည္ဦးက ေခတ္ၿပိဳင္သို႔ ေျပာၾကားသည္။ ၎က “ေမာင္သူရဟာ မဆုတ္မနစ္ေသာ ဇြဲလံု႔လနဲ႔ သူလုပ္စရာရွိတာကို လုပ္ခဲ့တယ္။ စက္တင္ဘာမွာ သံဃာေတာ္ကိုဆြမ္းကပ္ တာေတြလုပ္ခဲ့တယ္။ နာဂစ္မွာလည္း သူကုိယ္တုိင္ သူ႔ပစၥည္း ကိုယ္ပိုင္ေတြကိုေရာင္္း၊ သူမ်ားလႉဒါန္းတဲ့ ဟာေတြကိုလည္း ျဖန္႔ျဖဴး ခြဲေ၀ေပးတာေတြ အဲလိုႀကိဳးႀကိဳးစားစားနဲ႔ လုပ္တဲ့အတြက္ သူလုပ္တဲ့အလုပ္ဟာ လူသာဓုေခၚ နတ္သာဓုေခၚတဲ့ အလုပ္ပါပဲ။ ဒါကို သေဘာတူတဲ့ ပုဂၢိဳလ္မ်ားက ခ်ီးက်ဴး ဂုဏ္ျပဳတယ္ဆိုတာ ဂုဏ္ယူစရာ ၀မ္းသာစရာပါ။ မိဘေဆြမ်ဳိး အေနနဲ႔ကေတာ့ သူလုပ္သမွ်ဟာ မိဘအတြက္ သာမက တုိင္းျပည္နဲ႔ လူမ်ဳိးအတြက္ပါ အက်ဳိးရွိတဲ့အလုပ္ကို လုပ္တဲ့အတြက္ ဂုဏ္ယူပါတယ္။ ဆုေပးတာကိုလည္း ေက်းဇူး တင္ပါတယ္” ဟုေျပာသည္။

စြယ္စံုရအႏုပညာရွင္ လူရႊင္ေတာ္ ဇာဂနာသည္ ႏိုင္ငံေရး အက်ဥ္းသား တဦးအျဖစ္ ၁၉၈၈ မွ ၁၉၈၉ အထိ၊ ၁၉၉၀ မွ ၁၉၉၄ အထိ ႏွစ္ႀကိမ္ (၄) ႏွစ္ေက်ာ္ ေထာင္က်ခဲ့ဖူးၿပီး ေထာင္က်ေနစဥ္ ၁၉၉၁ ခုႏွစ္ကလည္း လူ႔အခြင့္အေရး ေလ့လာေစာင့္ၾကည့္ေရးအဖြဲ႔က ေပးအပ္သည့္ Lillian Hellman and Dashiell Hammett Grant ဆု ရရွိခဲ့ဖူးသည္။

ဇာဂနာသည္ ၁၉၉၆ ခု ေမလ၌ အႏုပညာလုပ္ငန္းမ်ား ေဆာင္ရြက္ခြင့္ ပိတ္ပင္ခံခဲ့ရၿပီး ယမန္ႏွစ္ စက္တင္ဘာ အေရးအခင္း၌ သံဃာေတာ္မ်ားအား ဆြမ္းကပ္လႉဒါန္းခဲ့သျဖင့္ (၁) လနီးပါး ထိန္းသိမ္း ခံရသည္။ ၿပီးခဲ့သည့္ ဇြန္လ၌ နာဂစ္မုန္တိုင္း ကယ္ဆယ္ေရးကိစၥႏွင့္ စပ္လ်ဥ္း၍ ျပည္ပ မီဒီယာမ်ားမွ တဆင့္ စစ္အစုိးရကိို ထိထိမိမိ ေ၀ဖန္ ေျပာၾကားခဲ့သျဖင့္ ထပ္မံဖမ္းဆီး အက်ဥ္းခ်ျခင္း ခံထားရသည္။

ref: ေခတ္ၿပိဳင္

Read More...

Collapse...