ျမန္မာ့ႏုိင္ငံေရးသမုိင္းေလ့လာခ်က္ ကိုလိုနီေခတ္သမိုင္း၀င္ မဂၢဇင္း တစ္ေစာင္

Written by တင္ႏုိင္တုိး

၁၉၃၆ ခုႏႇစ္ ဇန္န၀ါရီလတြင္ သမိုင္းမႇတ္တမ္းတင္ရမည့္ မဂၢဇင္းတစ္ေစာင္ ေပၚထြက္လာခဲ့သည္။ ယင္းမဂၢဇင္းမႇာ အိုးေ၀ မဂၢဇင္းပင္ ျဖစ္ပါသည္။ အိုးေ၀မဂၢဇင္းကို ရန္ကုန္တကၠသိုလ္ ေက်ာင္းသားမ်ား သမဂၢမႇ ထုတ္ေ၀ခဲ့ျခင္း ျဖစ္သည္။ ၁၉၃၆ခု ဇန္န၀ါရီလတြင္ မဂၢဇင္းအတြဲ ၅၊ အမႇတ္ ၁ ကို ထုတ္ေ၀ပါသည္။ ဤ မဂၢဇင္းကို ထံုးစံအတိုင္း ျမန္မာပိုင္းႏႇင့္ အဂၤလိပ္ပိုင္းဟူ၍ ႏႇစ္ပိုင္းခြဲျခား ထုတ္ေ၀ခဲ့၏။ မဂၢဇင္း၏ တာ၀န္ခံ အယ္ဒီတာမႇာ တကၠသိုလ္ေက်ာင္းသား ကိုေအာင္ဆန္းျဖစ္သည္။

ျမန္မာပိုင္းက႑
ျမန္မာပိုင္းက႑တြင္ တကၠသိုလ္ေက်ာင္းသားမ်ားအျပင္ ျပင္ပမႇ စာေရးဆရာႀကီးမ်ားလည္း ၀င္ေရာက္ ေရးသားခဲ့ၾက၏။ ဆရာႀကီး သခင္ကိုယ္ေတာ္မႈိင္း၊ ျမန္မာ့အလင္းဦးစိန္း၊ အမ်ဳိးသား ပညာ၀န္ဦးဖိုးက်ား၊ ဒီးဒုတ္ဦးဘခ်ိဳ၊ သိန္းေနႏြယ္(ဦးသိန္းေဖျမင့္) တို႔မႇာ ပင္တုိင္ ပါ၀င္ေနက် ျဖစ္ပါသည္။ ၁၉၃၆ ခုဇန္န၀ါရီ လ အတြဲ(၅)၊ အမႇတ္(၁)တြင္ သခင္ကိုယ္ေတာ္မိႈင္း၏ ''သမဂၢအေၾကာင္း''၊ ျမန္မာ့အလင္း ဦးစိန္း၏ ''ပမာပမည္းအကိုးအကားျပျခင္း''၊ ပညာ၀န္ဦးဖိုးက်ား၏ ''ကြၽႏု္ပ္၏ လက္ေဆာင္''၊ ဒီးဒုတ္ ဦးဘခ်ိဳ၏ ''ျမန္မာျပည္ႏိုင္ငံေရး ရာဇ၀င္ႏႇင့္ လက္ရႇိအေျခအေန'' ေဆာင္းပါးမ်ားပါရႇိ၏။

၀တၴဳ၊ ကဗ်ာမ်ားအျဖစ္ သိန္းေနႏြယ္၏ ''၅၂၈'' ၀တၴဳတို၊ မင္းသု၀ဏ္၏ ''အတိတ္ဘီလူး''၊ ေဇာ္ဂ်ီ၏ ''အိုျမန္မာတို႔၊ တက္လူေတးသံ၊ ယခုအခါ၊ သင္ေသသြားေသာ္'' ကဗ်ာမ်ား၊ ျမေဒါင္းညိဳ၏ ''အိုးေ၀'' ကဗ်ာ၊ သီတာဧ၏ ''လြတ္လပ္ေရးနတ္ျပည္'' ကဗ်ာ (ရာဘင္ျဒာနတ္တဂိုး၏ Heaven of Freedom ကို ျမန္မာျပန္)တို႔ ပါရႇိပါသည္။ ထို႔ျပင္ ေမာင္ထင္ႏႇင့္ညိဳျမတို႔၏ ''မိေခ်ာျပဇာတ္)၊ ျခင္းၾကား၏ ''ျခင္းၾကားမႇတ္စု''၊ ေမာင္မ်ိဳးညြန္႔၏ ''တိုက္႐ိုက္ေပးစာ'' ႏႇင ့္ေရးသူေဖာ္ျပ မထားေသာ ''အလားအလာ'' ေဆာင္းပါးမ်ားလည္း ပါရႇိ၏။

အုိးေ၀မဂၢဇင္းအယ္ဒီတာအဖြဲ႔ (ထိုင္လွ်က္၀ဲဘက္ဒုတိယပုဂၢိဳလ္မႇာ ကိုေအာင္ဆန္းျဖစ္သည္။)

အဂၤလိပ္ပိုင္းက႑
အဂၤလိပ္ပိုင္းက႑တြင္ Dumb Shows and Noise ေခါင္းစဥ္ျဖင့္ အယ္ဒီတာ အာေဘာ္ႏႇင့္ ထင္ရႇားေသာ ပုဂၢိဳလ္ႀကီးမ်ား၏ သ၀ဏ္လႊာမ်ားကို ေတြ႔ရႇိရသည္။ သ၀ဏ္လႊာ ေရးသူမ်ားမႇာ အိႏိၵယ ျမန္မာ ေရးရာ ၿဗိတိသွ် ေကာ္မတီ ဒုဥကၠ႒ဗိုလ္မႇဴး ဒီ ဂေရဟန္ဖိုး၊ ဥပေဒျပဳ ေကာင္စီဥကၠ႒ ဦးခ်စ္လႈိင္၊ သစ္ေတာေရးရာ ၀န္ႀကီး ဦးဘေဘ၊ ပညာေရးရာ၀န္ႀကီး ေဒါက္တာဘေမာ္၊ နယူးဘားမား သတင္းစာ အုပ္ခ်ဳပ္မႈ အယ္ဒီတာ ေဒါက္တာ သိန္းေမာင္တို႔ ျဖစ္ၾကပါသည္။

ေဆာင္းပါးမ်ား
အဂၤလိပ္ေဆာင္းပါးမ်ားမႇာ မ်ားျပားလႇပါသည္။ Noblesse Obilige (ျမင့္ျမတ္သူတို႔ ျပဳက်င့္အပ္ေသာ ၀တၲရားမ်ား-ေဂ်အက္စ္ဖာနီဗယ္)၊ University Students and Journalism (ေက်ာင္းသားမ်ားႏႇင့္ ဂ်ာနယ္လစ္ဇင္-ရန္ကုန္တိုင္းသတင္း စာအယ္ဒီတာဂရန္႔)၊ Inspiration (ဥာဏ္ကြန္႔ျမဴးျခင္း - ေမာင္ညိဳျမ)၊ Thoughts of Democracy (ဒီမိုကေရစီ အေတြးအေခၚမ်ား-ပန္းတေနာ္ ဦးသန္႔)၊ Western Students in a Changing World (ေျပာင္းလဲေနေသာ ကမၻာမႇ အေနာက္တိုင္း ေက်ာင္းသားမ်ား)၊ A Fadeless Picture (ေဆးေရာင္မျပယ္ေသာ ပန္းခ်ီကား- NN)၊ The Boy-cott of 1920 (၁၉၂၀ ေက်ာင္းသားသပိတ္-ဦးဘဦး)၊ A Sketch of the Principal Characters of the Burmese (Myanmar)၊ Court in the Reign of Bagyidaw (ပါေမာကၡေဒဆိုင္း)၊ Civilization (ယဥ္ေက်းမႈ-ေဂ်ာ့အို၀ဲ) တို႔ ျဖစ္ၾကပါသည္။

ေပးစာက႑
Points From the Letter ဟု အမည္ေပးထားသည့္ ေပးစာက႑ တြင္ The Hell Hound At Large (ငရဲေခြးႀကီးလြတ္ေနသည္) ဟူသည့္ စာတိုကေလး ပါ၀င္လာပါသည္။ အဂၤလိပ္ဘာသာျဖင့္ ေရးသားထားသည့္ ယင္းစာတိုကေလးတြင္ နယ္ခ်ဲ႕ လက္ကိုင္တုတ္ အျဖစ္ အ၀ီစိသို႔ က်ေရာက္လာေသာ ေခြးနက္ႀကီး တစ္ေကာင္ ငရဲျပည္မႇ ထြက္ေျပးသြားသည္။ ယင္းကို သတိျပဳၾကပါ။ အထူးသျဖင့္ တကၠသိုလ္ နယ္ေျမတြင္ ေသာင္းက်န္းေနသည္။ သူ႔ကိုေတြ႔လ်င္ ငရဲျပည္ ျပန္ပို႔ လိုက္ၾကပါဟူ၍ ေရးသား ေဖာ္ျပထားပါသည္။

ေရးသူအမည္
ဤစာတိုကေလးကို ေရးသားသူမႇာ Yamamin (ယမမင္း) ဟူေသာ အမည္၀ႇက္ျဖင့္ ေရးသားခဲ့ျခင္း ျဖစ္သည္။ ေပးစာပါ ေခြးနက္ႀကီး ဆိုသည္မႇာ တကၠသုိလ္အာဏာပိုင္ တစ္ဦးကို ရည္ညႊန္းထားသည္ ဆိုပါသည္။ ဤတြင္ ေက်ာင္းအုပ္ဆရာ ႀကီးစေလာ့( Mr. D.J. Sloss)က ယမမင္းမႇာ မည္သူမည္၀ါ ျဖစ္သည္ကို ေဖာ္ထုတ္ ေပးရမည္ဟု အိုးေ၀ မဂၢဇင္းတာ၀န္ခံ အယ္ဒီတာ ကိုေအာင္ဆန္းကို ေတာင္းဆိုသည္။ ကိုေအာင္ဆန္းက စာနယ္ဇင္းတို႔၏ ထံုးစံအတိုင္း ယမမင္းကို ထုတ္ေဖာ္ မေျပာႏိုင္ဟု အေၾကာင္း ျပန္ၾကားခဲ့၏။

ယမမင္းသို႔မဟုတ္ညိဳျမ
The Hell Hound At Large ေပးစာကိုေရးခဲ့သူမႇာ ယမမင္းအမည္ခံ ညိဳျမ ျဖစ္ပါသည္။ ညိဳျမ၏ အမည္ရင္းမႇာ ဦးသိန္းတင္ျဖစ္သည္။ ညိဳျမ ကို ၁၆ ဧၿပီ ၁၉၁၆ တြင္ မံု႐ြာခ႐ိုင္၊ ေခ်ာင္းဦးၿမိဳ႕နယ္၊ အျမင့္ၿမိဳ႕ ေသာတပန္႐ြာတြင္ ေရႇ႕ေနဦးသာဇံ ေဒၚေ႐ႊအံ့ တို႔က ဖြားျမင္ခဲ့သည္။ ၁၉၃၂ ခုႏႇစ္ တြင္ မံု႐ြာ ဗုဒၶဘာသာ အထက္တန္းေက်ာင္းမႇ ဆယ္တန္း ေအာင္ျမင္ခဲ့ၿပီး ၁၉၃၃ ခုႏႇစ္တြင္ ရန္ကုန္တကၠသိုလ္သုိ႔ ေရာက္ရႇိလာခဲ့သည္။ ၁၉၃၄ ခုႏႇစ္တြင္ ရန္ကုန္ တကၠသုိလ္ ေက်ာင္းသားသမဂၢသို႔ ၀င္ေရာက္ခဲ့၏။

၁၉၃၈ ခုႏႇစ္တြင္ ညိဳျမ ရန္ကုန္တကၠသုိလ္မႇ ၀ိဇၨာဂုဏ္ထူးတန္း ေအာင္သည္။ ထို႔ေနာက္ အဂၤလန္ႏႇင့္ အေမရိကန္ ႏိုင္ငံမ်ားတြင္ စာနယ္ဇင္းပညာမ်ား ဆည္းပူးခဲ့သည္။ ၁၉၃၉ ခုႏႇစ္တြင္ အေမရိကန္ႏိုင္ငံ ခ်ီကာဂိုၿမိဳ႕မႇ သတင္းစာပညာ မဟာ ၀ိဇၨာဘြဲ႔ ရရႇိခဲ့သည္။

အႏိႈင္းခံရသူ
The Hell Hound at Large ေပးစာတြင္ ငရဲေခြးအျဖစ္ အႏႈိင္းခံရသူမႇာ ဘာဆာ(Bur Sar)ေခၚ တကၠသိုလ္ေက်ာင္း ေငြထိန္း ဦးတင္ ျဖစ္သည္ဆိုပါသည္။ ဘာဆာဦးတင္မႇာ မ်က္ႏႇာျဖဴ ေက်ာင္းအုပ္ႀကီး အေပၚ အၿမဲ မ်က္ႏႇာလုပ္တတ္ၿပီး ေက်ာင္းသားမ်ားအား ဖိႏႇိပ္ေလ့ ရႇိသူျဖစ္သည္ ဆို၏။ ယင္းဘာဆာဦးတင္မႇာ ေနာင္ ဖဆပလ အစိုးရလက္ထက္တြင္ က်န္းမာေရး၀န္ႀကီး ျမန္ေအာင္ဦးတင္ အျဖစ္ ထင္ရႇားခဲ့သည္။

ေက်ာင္းထုတ္ခံရျခင္း
၂၁ ေဖေဖာ္၀ါရီ ၁၉၃၆ တြင္ တကၠသိုလ္ေက်ာင္းသားမ်ားသမဂၢ ဥကၠ႒ ကိုႏုကို တကၠသုိလ္မႇ ထုတ္ပယ္ေသာစာ လက္ခံ ရရႇိခဲ့ပါသည္။ တစ္ဆက္တည္း၌ပင္ ကိုေအာင္ဆန္း အားလည္း တကၠသိုလ္မႇ ဖယ္ရႇားပစ္မည္ဟု သတင္းမ်ား ေပၚထြက္ေနပါသည္။ ကိုေအာင္ဆန္းကို တကၠသိုလ္ မႇ သုံးႏႇစ္ ထုတ္ပယ္ရန္ ဆံုးျဖတ္ခ်က္မႇာ အမႇန္ပင္ ျဖစ္ေၾကာင္း ေနာက္ပိုင္း သိရႇိရပါသည္။ ဤသုိ႔ျဖင့္ ေဖေဖာ္၀ါ ရီလ ၂၃ ရက္ေန႔တြင္ တကၠသိုလ္ ေက်ာင္းသားမ်ား သမဂၢ အမႈေဆာင္ အစည္းအေ၀းကို က်င္းပခဲ့ၾက၏။ သို႔ျဖင့္ ဒုတိယ အႀကိမ္ေျမာက္ တကၠသိုလ္ေက်ာင္းသား သပိတ္ ေပၚေပါက္လာခဲ့ရသည္။

Ref: Eleven Media Group