ဘိန္း သံသရာ

ဇာနည္မာန္
January 31, 2012

“က်ေနာ္တို႔အတြက္ကဘိန္းဆိုတာ အႏၲရာယ္၊ လူသားမ်ိဳးႏြယ္ အညြန္႔တုံးေစမယ့္ မူးယစ္ေဆး။ ဒါေပမယ့္ ေတာင္သူေတြ အတြက္ ကေတာ့ ဒါဟာ ေရႊ။ သူတို႔သိတာ သူတို႔စား၀တ္ေနေရးအတြက္ ေရႊ၊ စားစရာေပးမယ့္ေငြ”

ဒါကေတာ့ ျမန္မာႏိုင္ငံမူးယစ္အထူးတိုက္ဖ်က္ေရးအဖြဲ႔က အၿငိမ္းစား ရဲအရာရွိတေယာက္ ေပးတဲ့မွတ္ခ်က္ပါ။

ရွမ္းျပည္နယ္နမ့္ဆမ္ၿမိဳ႕နယ္က ဘိန္းစိုက္ေတာင္သူ ဦးစိုင္းလံု (အမည္ရင္းမဟုတ္)က “ဘိန္းစိုက္ရင္ အခ်ိန္ ၄ လပဲ ေပးရတယ္။ ၄ လနဲ႔တင္ အေစးယူလို႔ရၿပီ။ ဘိန္းစိမ္းတပိႆာကို အနည္းဆံုးေကာက္ေစ်း ၆ သိန္းကေန ျပန္ေရာင္းေစ်းက ၁၅ သိန္း၊ ၁၆ သိန္းအထိ အရည္အေသြးအလိုက္ေစ်းေပါက္တယ္။ အဲဒီေတာ့ ဒီတပိႆာတည္းနဲ႔ တႏွစ္လံုး ထိုင္စားလို႔ရတာကိုး။ အခ်ိန္အၾကာႀကီး ေစာင့္ၿပီး အေ၀းႀကီး၊ အမ်ားႀကီးသယ္သြားၿပီး ေရာင္းမွရမယ့္ သနပ္ဖက္တို႔၊ အာလူးတို႔၊ သီးႏွံတို႔ ဘယ္စိုက္ေတာ့မတုန္း” ေျပာျပပါတယ္။

ဘိန္းပင္ေတြစိုက္တဲ့အခါေထြေထြထူးထူး ထိန္းသိမ္းျပဳျပင္ဖို႔ မလိုသလို ဘိန္းသီးကိုျခစ္လို႔ ထြက္လာတဲ့ အေစးေတြကိုေနာက္တေန႔မွာ ျပန္သိမ္းယူရတာဟာ လက္၀င္တဲ့အလုပ္ဆိုေပမယ့္ ဘိန္းတဧကကို ဘိန္းစိမ္း တပိႆာခြဲကေန ၃ ပိႆာအထိရတာေၾကာင့္ အျခား သီးႏွံေတြ စိုက္တာထက္စာရင္ အက်ိဳးအျမတ္ပိုရေနတယ္လို႔ သိရပါတယ္။

အေစးျခစ္ယူတဲ့နည္း အျပင္ဘိန္းပင္စိုက္တဲ့အခါ အဖူးေလးေတြ ထြက္လာတာနဲ႔ အပင္ကိုႏႈတ္၊ ေရနည္းနည္းနဲ႔ ျပဳတ္ၿပီးေတာ့ အဆီထုတ္ ယူတာကေန ရတဲ့ဘိန္းဆီ ဟာလည္း ေစ်းေကာင္းရတယ္လို႔ ဆိုပါတယ္။

ရာသီဥတု အေျပာင္းအလဲ၊ေျမဆီအေျခအေန စတာေတြေၾကာင့္ တျခားစုိက္ပ်ိဳးသီးႏွံေတြ မေအာင္ျမင္လို႔ တျခားေတာင္သူေတြ စား၀တ္ ေနေရးျပႆနာ ရင္ဆိုင္ရေပမယ့္ ဘိန္းစိုက္ေတာင္သူေတြ အဖို႔ကေတာ့ ဘိန္းစိုက္တာ တႏွစ္ေအာင္ျမင္သြားရင္ပဲေနာက္ ၂ ႏွစ္ ၃ ႏွစ္ အထိ စား၀တ္ေနေရး ေျပလည္ၾကပါတယ္။

ဒါေၾကာင့္လည္းရွမ္းေတာင္တန္းေတြမွာ အရင္က ေဝစည္ေနခဲ့ဖူးတဲ့ သနပ္ဖက္စိုက္ခင္းေတြ၊ သီးႏွံစိုက္ခင္းေတြေနရာမွာေငြျဖစ္လြယ္တဲ့ ဘိန္းခင္းေတြက အစားထိုး၀င္လာေနတာပါ။

ဘိန္းစိုက္တာအျပင္မူးယစ္ေဆး၀ါး ထုတ္လုပ္တာေတြပါ ရွိေနတယ္။ နယ္ေျမခံအာဏာပုိင္ေတြ၊ အစိုးရနဲ႔ ျငိမ္းခ်မ္းေရးယူထားတဲ့ တိုင္းရင္းသားလက္နက္ကိုင္ အဖြဲ႔အစည္းတခ်ိဳ႕တို႔ ပါ၀င္ပတ္သက္တာေတြလည္း ရွိေနတယ္လို႔သိရပါတယ္။

“သူတို႔ကုိ ဘိန္းခြန္ေပးရတယ္။ ဘိန္းဆယ္ပိႆာထြက္ရင္ အရည္အေသြးအလိုက္ ဘိန္းခြန္ တပိႆာ၊ ႏွစ္ပိႆာ၊ ေနာက္ၿပီး ဘယ္ အဖြဲ႔ကိုေငြဘယ္ေလာက္ ဆိုတာမ်ိဳး ဘိန္းခြန္ေပးရတာ။ တခ်ိဳ႕က်ေတာ့လည္း သူတို႔ကိုယ္တိုင္ ေတာင္သူေတြကိုစည္း႐ံုးၿပီးစိုက္ခိုင္း၊ ၿပီးရင္ သူတို႔ကပဲ ျပန္၀ယ္တယ္။ ၿပီးရင္ တ႐ုတ္ျပည္ကို ေရာင္းတာေရာင္း၊ဘိန္းျဖဴျပန္ခ်က္တာေတြ လုပ္ၾကတယ္” လို႔ ဦးစိုင္းလံုက ေျပာပါတယ္။

ပေလာင္အမ်ိဳးသမီးမ်ားအဖြဲ႔(PWO) ကထုတ္တဲ့ အစီရင္ခံစာတရပ္မွာေတာ့ ရွမ္းျပည္နယ္ ပေလာင္ေဒသမွာ ဘိန္းစိုက္ပ်ိဳး ထုတ္လုပ္ ေနတာေတြဟာ၂၀၁၀ ႏို၀င္ဘာ ေနာက္ပိုင္းကေန ၂၀၁၁ ႏွစ္ကုန္ပိုင္းအထိ ၇၈ ရာႏႈန္း တိုးတက္လာတယ္လို႔ ေဖာ္ျပထားပါတယ္။ ကုလသမဂၢ မူးယစ္ေဆးဝါးႏွင့္ ရာဇဝတ္မႈဆိုင္ရာ႐ံုးကလည္း ျမန္မာႏိုင္ငံရဲ႕ ဘိန္းစိုက္ပ်ိဳးမႈဟာတႏွစ္အတြင္းမွာ ၂၀ ရာႏႈန္း ျမင့္ တက္လာတယ္လို႔ ထုတ္္ျပန္ထားပါတယ္။

ရွမ္းျပည္နယ္ဘက္တင္မကအိႏၵိယ-ျမန္မာ နယ္စပ္ေဒသျဖစ္တဲ့ ခ်င္းျပည္နယ္နဲ႔ စစ္ကိုင္းတိုင္းအေနာက္ေျမာက္ပိုင္းမွာဆိုရင္ လည္း ၂၀၀၈ ခုႏွစ္ေနာက္ပိုင္းမွာ ဘိန္းကို တိုးၿပီး စိုက္လာၾကတာဟာ ၂၀၁၁ ႏွစ္ကုန္ပိုင္းမွာဆိုရင္ဧက ၅၀၀ ထက္မနည္း ရွိေနၿပီလို႔ ေဒသ ခံေတြဆီက သိရပါတယ္။

“အမ်ားစုက ဒီဖက္မွာလာေနတဲ့ကသည္းလူမ်ိဳးေတြ စိုက္ၾကတယ္။ သူတို႔ကို ဒီက အာဏာပိုင္ေတြက ေနထိုင္ခြင့္ ေပးထားၿပီး အဲဒီ ဘိန္းစိုက္တာကိုလည္းေငြယူၿပီးေတာ့ ခြင့္ျပဳထားတာ။ ထြက္လာတဲ့ ဘိန္းစိမ္းေတြကို တ႐ုတ္ကိုပို႔တယ္။ အိႏၵိယဘက္ကိုျပန္ ပို႔တာလည္း ရွိတယ္” လို႔ အိႏၵိယ-ျမန္မာနယ္စပ္မွာ ေနထိုင္သူတဦးက ေျပာျပပါတယ္။

ကခ်င္ျပည္နယ္မွာလည္းဘိန္းစိုက္ပ်ိဳးမႈ တိုးတက္လာတာရဲ႕ ေနာက္ဆက္တြဲအျဖစ္ မူးယစ္ေဆး၀ါး သံုးစြဲမႈေတြ တစတစ မ်ားလာလို႔ ဖားကန္႔၊ လံုးခင္ စတဲ့ ေက်ာက္တူးရာ ေမွာ္ထဲေတြမွာ မူးယစ္ေဆး၀ါးျပႆနာေတြ၊ အမႈအခင္းေတြမၾကာခဏ ျဖစ္ေနတယ္လို႔ ေဒသ ခံေတြက ေျပာပါတယ္။

“နယ္ေျမခံရဲေတြကလည္းလိုင္းေၾကးေတြယူၿပီး လႊတ္ထားေတာ့ ေမွာ္ထဲမွာဆိုရင္ ဒီေဆးျပားေတြ၊ ဘိန္းေတြက လြတ္လြတ္လပ္လပ္ ကိုေရာင္း၀ယ္ေဖာက္ကားေနသလို ျဖစ္ေနတယ္။ ၿမိဳ႕ေပၚမွာေတာင္ တကၠစီသမားေတြ၊ ေက်ာင္းသားေတြဘိန္းစြဲေနတာ၊ ေဆးျပားသံုး ေနတာေတြ အမ်ားႀကီး ေတြ႔လာရတယ္” လို႔ ဖားကန္႔ေဒသခံေတြက ေျပာပါတယ္။

မူးယစ္ေဆး၀ါး ပေပ်ာက္ေရးအတြက္ဘိန္းအစားထိုးသီးႏွံ စိုက္ပ်ိဳးမႈေတြ လုပ္ေနတယ္ဆိုေပမယ့္ မထိေရာက္တာေတြအျပင္ အာ ဏာပိုင္ေတြ ပါ၀င္ပတ္သက္ေနတာေၾကာင့္အခုလို ဘိန္းစိုက္ပ်ိဳးမႈေတြ ျပန္တိုးလာရတယ္လို႔ အၿငိမ္းစား မူးယစ္တိုက္ဖ်က္ေရး အရာ ရွိေဟာင္းက သံုးသပ္ပါတယ္။

၁၉၉၅-၉၆ ခုႏွစ္ေလာက္မွာမူးယစ္ေဆး၀ါး တိုက္ဖ်က္ေရး စီမံကိန္းတရပ္အေနနဲ႔ ဘိန္းအစားထိုးသီးႏွံအျဖစ္ ပန္းဂ်ံဳစိုက္ပ်ိဳးဖို႔အတြက္ ဂ်ပန္ႏိုင္ငံက မ်ိဳးေစ့နဲ႔ နည္းပညာ အေထာက္အကူေတြ ေပးခဲ့ပါတယ္။ ရွမ္းျပည္နယ္ကေတာင္တန္းေဒသေတြရဲ႕ ေျမဆီေျမလႊာ အေန အထားအရ ပန္းဂ်ံဳ စိုက္ပ်ိဳးေအာင္ျမင္ရမွာ ျဖစ္ေပမယ့္တကယ္တမ္း လက္ေတြ႔မွာေတာ့ ေအာင္ျမင္မႈမရခဲ့ဘူးလို႔ သူက ဆိုပါတယ္။

“မ်ိဳးေစ့ေတြေပးတယ္၊ေရာင္းစားတယ္။ ေျမၾသဇာေတြ၊ စိုက္ပ်ိဳးေရးသံုးပစၥည္းေတြ အထက္က ခ်ေပးတယ္။ ရြာသားေတြဆီမေရာက္ဘူး။ ေပါက္တူးကအစ၊ တူရြင္းကအစ ၀န္ထမ္းေတြက ေရာင္းစားတယ္။ ရြာသားဆီကိုက်ေတာ့ မေကာင္းတဲ့မ်ိဳးေစ့၊မေကာင္းတဲ့ပစၥည္းေပး၊ ေျမၾသဇာက မလံုမေလာက္နဲ႔ဆိုေတာ့ အထြက္မေကာင္းတာနဲ႔ မစိုက္ခ်င္ၾကေတာ့ဘူး။ပန္းဂ်ံဳဆိုတာ မူးယစ္ျပတိုက္မွာပဲ ရွိေတာ့တယ္” လို႔ သူက ဆက္လက္ေျပာျပပါတယ္။

ဘိန္းအစားထိုးသီးႏွံ စိုက္ပ်ိဳးဖို႔ေတာင္သူေတြကို ပညာေပး၊ စိုက္ပ်ိဳးေရးသင္တန္းေတြ ေပးၿပီး မ်ိဳးေစ့ေတြ၊ အပင္ေတြ ေပးလိုက္ေပမယ့္ လည္းေတာင္သူေတြက မ်ိဳးေစ့ေတြ၊ အပင္ေတြကို လမ္းမွာတင္ ပစ္ခဲ့တာမ်ိဳးလည္း ႀကံဳေတြ႔ရဖူးတယ္လို႔ဆိုပါတယ္။

“ဘာလို႔တုန္းေမးေတာ့ ဒါေတြစိုက္ရင္ အနည္းဆံုး ၂ ႏွစ္ ၃ ႏွစ္ေနမွ အက်ိဳးခံစားရမယ္၊ ဒီၾကားထဲမွာ က်ေနာ္တို႔ဘာသြားစားရမလဲ၊ ငတ္ ေသမွာေပါ့တဲ့။ ၿပီးေတာ့ ဒါေတြ ျပန္ေရာင္းမယ္ဆိုရင္ အမ်ားႀကီးလည္းထမ္းရတယ္။ အျမတ္ရရင္လည္း အလြန္ဆံုးမွ အခ်ိန္ တဆယ္ ေလာက္ကိုမွ ေလးငါးေထာင္။ ဘိန္းတပိႆာဆိုအသာေလးသယ္သြား၊ တႏွစ္မက ထိုင္စားလို႔ရတယ္လို႔ ျပန္ေျပာတာဗ်ာ” လို႔ သူက ေျပာပါတယ္။

ဘိန္းခင္းေတြဖ်က္ဆီးရွင္းလင္းေရး လုပ္တဲ့အခါ နယ္ေျမခံ အာဏာပိုင္အဖြဲ႔ေတြနဲ႔ တိုင္းရင္းသား လက္နက္ကိုင္အဖြဲ႔ေတြ ညွိႏႈိင္း မႈေတြလုပ္ထားတာေၾကာင့္ဓာတ္ပံု႐ုိက္႐ံု၊ ဗီဒီယိုသတင္း႐ိုက္႐ံုသာ ဖ်က္ဆီးၾကလို႔ ရွိေနတဲ့ဘိန္းခင္းဧရိယာရဲ႕၅ ပံုတပံုကိုသာ ဖ်က္ ႏိုင္တာလို႔ဆုိပါတယ္။

မူးယစ္ေဆး၀ါးေရာင္း၀ယ္ေဖာက္ကားမႈကို တိုက္ဖ်က္ေရးမွာလည္း အဓိက ကုန္သည္ႀကီးေတြ၊ ထုတ္လုပ္သူေတြဟာ အာဏာပိုင္ ေတြကိုလာဘ္ထိုးထားတာေၾကာင့္ အၿမဲတေစ လြတ္ေျမာက္ေလ့ရွိတယ္။ လာဘ္ထိုးတဲ့အခါ ေငြေၾကးအျပင္၊ မူးယစ္ေဆး၊ေနအိမ္၊ ကားစတာေတြ လာဘ္ထိုးေလ့ရွိတယ္လို႔ သူကဆိုပါတယ္။

သူက “တရားခြင္ေပၚ ေရာက္သြားတဲ့လူေတြဟာလက္လီျပန္ေရာင္းသူေတြ၊ ေဆးသံုးသူေတြပဲ မ်ားတယ္။ အဓိက ကုန္သည္ေတြ၊ ထုတ္လုပ္သူေတြရဲ႕ အမႈေတြဟာတရားခြင္ေပၚေရာက္လာတာ သိပ္ရွားတယ္။ အခ်ဳပ္မွာတင္ လာဘ္ထိုးၿပီး အာမခံနဲ႔ လႊတ္တယ္ ဆိုတာမ်ိဳးေၾကာင့္တခါ လိုက္ျပန္ဖမ္းရတာမ်ိဳး ခဏခဏႀကံဳဖူးတယ္။ ဖမ္းတဲ့ ေနရာတင္ ဆရာတို႔ ဒီဟာေတြ ယူသြားပါ က်ေနာ္ တို႔ ကိုေတာ့လႊတ္ေပးပါဆိုေတာ့ ဖမ္းတဲ့သူေတြက ပစၥည္းေတြကို သိမ္း၊ လူကိုေတာ့ ေျပးခိုင္း၊ ၿပီးေတာ့သူတို႔ဘာသာ ျပန္ေရာင္းတယ္။ ဒီလို အက်င့္ပ်က္၀န္ထမ္းေတြကို အဖြဲ႔လိုက္ ဖမ္းခဲ့ရဖူးတယ္” လို႔ ေျပာျပပါတယ္။

ျမန္မာအစိုးရကကေတာ့ ၿပီးခဲ့တဲ့ ၂၀၁၁ ႏွစ္ကုန္ပိုင္း ဘိန္းစိုက္ပ်ိဳးရာသီျဖစ္တဲ့ စက္တင္ဘာကေန ႏို၀င္ဘာအထိမွာရွမ္းျပည္နယ္ ပင္ေလာင္း၊ ဖယ္ခံု၊ ဆီဆိုင္၊ ေတာင္ႀကီး၊ ဟိုပံုး၊ မိုင္းကိုင္၊ ေမာက္မယ္၊လိြဳင္လင္ၿမိဳ႕နယ္ေတြနဲ႔ ကယားျပည္နယ္ဖရူးဆိုး၊ ဒီေမာဆိုး ၿမိဳ႕နယ္၊ ခ်င္းျပည္နယ္၊ ကခ်င္ျပည္နယ္နဲ႔ မေကြးတိုင္းေတြက ဘိန္းခင္း၂၄၁၆၉ဒႆမ ၃၃ ဧကကို ဖ်က္ဆီးႏိုင္ခဲ့တယ္၊မူးယစ္ေဆး၀ါး ေရာင္း၀ယ္ေဖာက္ကားသူ ၂၂၉ ေယာက္ကိုလည္း ဖမ္းဆီးအေရးယူႏိုင္ခဲ့တယ္၊ စိတ္ၾကြေဆးျပား၇ သိန္းေက်ာ္ကုိလည္း ဖမ္းမိခဲ့တယ္လို႔ သူတို႔ သတင္းစာေတြမွာ ေဖာ္ျပခဲ့ပါတယ္။

ဘိန္းအဓိက စိုက္ပ်ိဳးေနတဲ့ေဒသေတြဟာတျခားေနရာေဒသေတြထက္စာရင္ အစစ၊ အရာရာ ဖြံ႔ၿဖိဳးတိုးတက္မႈ ေနာက္က်တဲ့ ေနရာေတြ ျဖစ္ေနတာေၾကာင့္ေငြရလြယ္မႈတခုအတြက္ ေဒသခံေတြ လမ္းမွားမလိုက္ေအာင္ ပညာေပးေန႐ံုသက္သက္မဟုတ္ဘဲ ဒီေဒသေတြ ဘက္စံုဖြ႔ံၿဖိဳးတိုးတက္မႈကို အဓိကထား လုပ္ရမွာျဖစ္သလို တဘက္ကလည္း အာဏာပိုင္ေတြ ပါ၀င္ပတ္သက္ေနတာကိုထိထိ ေရာက္ ေရာက္ ထိန္းခ်ဳပ္ဖို႔ အေရးႀကီးတယ္လို႔ ရဲအရာရွိေဟာင္းက ဆုိပါတယ္။

“ဘိန္းစိုက္တာဟာဟိုးအရင္ကတည္းက ဒီေဒသေတြမွာ အ႐ိုးစြဲ အျမစ္တြယ္ေနသလို ဒီကရတဲ့ အက်ိဳးအျမတ္ကို အလြဲသံုးစား လုပ္ေန တာေတြဟာလည္းအာဏာပိုင္ေတြဆီမွာ အ႐ိုးစြဲေနတယ္။ ဒါေတြ မေပ်ာက္ပ်က္သေရြ႕ ျမန္မာႏိုင္ငံမွာ ဘိန္းနဲ႔ မူးယစ္ေဆး၀ါး ပေပ်ာက္ ေရးဆိုတာဟာျပတိုက္ထဲထည့္ထားရတဲ့ ပံုျပင္ျပကြက္တခုလိုပဲ ျဖစ္ေနဦးမွာပဲ။ ဒီဘိန္းသံသရာႀကီး ရွည္ၾကာေနဦးမွာပဲ” လို႔ သူက ေျပာ ပါတယ္။

Ref: ဧရာ၀တီ