ဒါဖတ္ၿပီးမွ မဲေပးပါ (၁)

ဒါဖတ္ၿပီးမွ မဲေပးပါ (၁)
ဦးစိန္ေက်ာ္လႈိင္

ဖြဲ႕စည္းပုံ အေျခခံဥပေဒမူၾကမ္းဟာ လူတေယာက္၊ ပါတီတဖြဲ႕၊ အဖြဲ႕အစည္းတခု အက်ိဳးစီးပြား အတြက္ ေရးဆြဲထားတာ မဟုတ္ပါဘူးလို႔ ၀န္ႀကီးခ်ဳပ္ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ႀကီးသိန္းစိန္မၾကာခင္က ေျပာခဲ့ပါတယ္။ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ႀကီး သိန္းစိန္ေျပာတာ မွန္မမွန္ စစ္အစိုးရဖြဲ႕စည္းပုံ အေျခခံဥပေဒမူၾကမ္းကုိ ေျမလွန္ဆန္းစစ္ဖို႔လုိလာပါတယ္။ ဖြဲ႕စည္းပုံ အေေျခခံဥပေဒ မူၾကမ္းေရးဆြဲဖုိ႔ အမ်ိဳးသားညီလာခံ စက်င္းပတဲ့ လြန္ခဲ့တဲ့ (၁၄) ႏွစ္ကုိ ျပန္ၾကည့္ရင္ ညီလာခံဦးးတည္ခ်က္ (၆)ခ်က္ သတ္မွတ္ထားပါတယ္။ ဖြဲ႕စည္းပုံ အေျခခံဥပေဒမူၾကမ္း အတြက္ အေျခခံမူေတြ အမ်ဳိးသားညီလာခံက တဆင့္ ေရးဆြဲရာမွာ ဒီဦးးတည္ ခ်က္ (၆) ခ်က္နဲ႔ မလြတ္ေစဖုိ႔ စစ္အစိုးရက ႀကိဳတင္ ေဘာင္ခတ္ထားတာပါ။

ညီလာခံဦးးတည္ခ်က္ နံပါတ္ (၆) အခ်က္မွာ အနာဂတ္ ႏုိင္ငံေတာ္ အမ်ဳိးသားဦးးေဆာင္မႈ အခန္းက႑မွာ တပ္မေတာ္ ပါ၀င္ထမ္းေဆာင္ေရးလို႔ အတိအလင္းေရးထားပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ စကတည္းက စစ္တပ္အက်ဳိး အတြက္ ရည္ရြယ္ထားတဲ့ ဖြဲ႔စည္းပုံ အေျခခံဥပေဒမူၾကမ္း ဆုိတာ ရွင္းေနပါတယ္။ ဒီအခ်က္ကုိ ညီလာခံ တက္ခဲ့တဲ့ တုိင္းရင္းသား လက္နက္ကုိင္အဖြဲ႕ အေတာ္မ်ားမ်ား လက္မခံေပမဲ့ ေနာက္ဆုံး အေလွ်ာ့ေပးခဲ့ရပါ တယ္။ ဒီေနာက္ အနာဂတ္ႏုိင္ငံေရးမွာ စစ္တပ္ ႀကိဳးကုိင္ႏုိင္ဖို႔အတြက္ ဖြဲ႕စည္းပုံ အေျခခံဥပေဒ မူၾကမ္းထဲမွာ စစ္တပ္က႑ေတြကုိ ျပ႒ာန္းႏုိင္ေအာင္ ညီလာခံကုိယ္စားလွယ္ (၆) ဦးပါတဲ့ အဖြဲ႕တခုက အဆုိအမ်ဳိးမ်ဳိး တင္သြင္းခဲ့ပါတယ္။ ဒီကုိယ္စားလွယ္ေတြကေတာ့ တခ်ိန္က အန္အယ္လ္ဒီက အထုတ္ခံထားရတဲ့ အမတ္ေတြ ျဖစ္ပါတယ္။

မဂၤလာဒုံ မဲဆႏၵနယ္ အမွတ္ (၁) က ဦးၾကည္၀င္း၊ မဂၤလာဒုံ မဲဆႏၵနယ္ အမွတ္ (၂) ကဦးတင္ထြန္းေမာင္၊ တြံေတး မဲဆႏၵနယ္ အမွတ္ (၂) က ဦးျမလႈိင္၊ က်ိဳက္လတ္ မဲဆႏၵနယ္အမွတ္ (၂)က ဦးတင္၀င္း၊ ေတာင္တြင္းႀကီး မဲဆႏၵနယ္ အမွတ္ (၁) က ဦးသိန္းၾကည္နဲ႔ မင္းဘူးမဲဆႏၵနယ္ အမွတ္ (၂) က ဦးလွစုိးတို႔ (၆) ဦးျဖစ္ပါတယ္။

အန္အယ္လ္ဒီက ထုတ္ပယ္ထားတဲ့ ဒီအမတ္(၆)ဦးဟာ အမ်ဳိးသားညီလာခံမွာ တပ္မေတာ္အခန္းက႑၊ သမၼတ လုပ္ပုိင္ခြင့္ စတဲ့ အေရးပါတဲ့က႑ေတြကုိ အႀကံျပဳခဲ့သူေတြ ျဖစ္ပါတယ္။

စစ္အစိုးရဟာ ဖြဲ႕စည္းပုံ အေျခခံဥပေဒ မူၾကမ္းေရးဆြဲရာမွာ ညီလာခံဦးတည္ခ်က္ (၆) ခ်က္နဲ႔ ေဘာင္ခတ္႐ုံ သာမက စစ္တပ္က႑ ပစ္ပယ္သြားတာမ်ဳိး မျဖစ္ရေအာင္ အေျခခံမူ (၁၀၄) ခ်က္ ဆုိတာပါ မူလကတည္းက သတ္မွတ္ၿပီး ဒီေဘာင္ထဲက ေရးရမယ္လို႔ ထပ္ၿပီးျပ႒ာန္းျပန္ ပါတယ္။ စစ္အစိုးရ သတ္မွတ္တဲ့ အေျခခံမူ (၁၀၄) ခ်က္ကုိ ဆင့္ပြားၿပီး အမ်ဳိးသားညီလာခံ အဆင့္ဆင့္မွာ ညီလာခံကုိယ္စားလွယ္ေတြ အေသးစိတ္ အဆုိျပဳတာကုိ ေတာ့ အေသးစိတ္ အေျခခံရမယ့္မူေတြလို႔ သုံးႏႈန္းပါတယ္။ အမ်ဳိးသားညီလာခံက အတည္ျပဳထားတဲ့ အေသးစိတ္ အေျခခံရမယ့္မူေတြကုိ အေျခခံၿပီးမွ ဖြဲ႕စည္းပုံ အေျခခံ ဥပေဒမူၾကမ္းဆုိၿပီး စစ္အစိုးရက ပုဒ္မတပ္ ထုတ္ျပန္တာ ျဖစ္ပါတယ္။

ဒါေၾကာင့္ စစ္အစိုးရရဲ႕ ဖြဲ႕စည္းပုံအေျခခံဥပေဒမူၾကမ္းကုိ ၾကည့္ရင္ အနာဂတ္ႏုိင္ငံေရးမွာ စစ္တပ္ ႀကိဳးကုိင္ႏုိင္ေအာင္ ခုလို အဆင့္ဆင့္ ေျခကုတ္ယူ ျပ႒ာန္းထားတာ ေတြ႕ရမွာ ျဖစ္ပါတယ္။

-ႏုိင္ငံေတာ္သမၼတကို စစ္ေရးအျမင္ရိွသူျဖစ္ရမယ္လို႔ ဖြဲ႕စည္းပုံ အေျခခံဥပေဒမူၾကမ္း အခန္း ပုဒ္မ ၅၉ (ဃ) မွာ ျပ႒ာန္းပါတယ္။ မူလက ႏုိင္ငံေတာ္သမၼတကုိ စစ္ေရးအေတြ႕အႀကံဳ ရွိသူၿဖစ္ရမယ္လို႔ အဆုိျပဳၿပီးကာမွ ညီလာခံတြင္း ေ၀ဖန္မႈေတြ မေက်နပ္မႈေတြျဖစ္ၿပီးေနာက္ ႏုိင္ငံေတာ္သမၼတကုိ စစ္ေရးအျမင္ရွိသူ ျဖစ္ရမယ္လို႔ ျပင္ဆင္ခဲ့တာ ျဖစ္ပါတယ္။ တနည္း ေျပာရရင္ လက္ရွိ ျမန္မာစစ္ေခါင္းေဆာင္ေတြထဲက အၿငိမ္းစားယူၿပီး သမၼတ လုပ္ခ်င္သူ လုပ္ႏုိင္ေအာင္ လမ္းဖြင့္ေပးထားတဲ့အခ်က္လို႔ တခ်ဳိ႕ေလ့လာသူေတြက တြက္ပါတယ္။

-လႊတ္ေတာ္ကုိၾကည့္ရင္လဲ စစ္ဗိုလ္လႊတ္ေတာ္ကုိယ္စားလွယ္ (၂၅) ရာႏႈန္းပါရမယ္လုိ႔ ဥပေဒျပဳေရး အခန္း(၄) ျပည္သူ႔လႊတ္ေတာ္ ဖြဲ႕စည္းျခင္း ပုဒ္မ (၁၀၉) မွာျပ႒ာန္းထားပါတယ္။ စုစုေပါင္း လႊတ္ေတာ္ကုိယ္စားလွယ္ (၄၄၀) အနက္ စစ္တပ္က တင္ေျမႇာက္လုိက္တဲ့ စစ္ဗိုလ္လႊတ္ေတာ္ကုိယ္စားလွယ္ဦးေရ (၁၁၀) ရွိရမွာ ျဖစ္တယ္လုိ႔ ျပ႒ာန္းထားပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ ရာခုိင္ႏႈန္းနဲ႔တြက္ရင္ စစ္တပ္က လႊတ္ေတာ္မွာ (၂၅) ရာခုိင္ႏႈန္း ပါ၀င္တဲ့ အဓိပၸာယ္ ျဖစ္ပါတယ္။

-အေျခခံမူ (၁၀၄)ခ်က္ အေရးေပၚကာလ အခန္းကုိၾကည့္ရင္ စစ္တပ္ကုိ အာဏာသိမ္းခြင့္ ရွိတယ္လုိ႔ မူခ်ထားပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ ဒီအခ်က္အေပၚ ညီလာခံကာလ ေ၀ဖန္ဆန္႔က်င္မႈေတြ မ်ားခဲ့ပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ ဖြဲ႕စည္းပုံ အေျခခံဥပေဒ မူၾကမ္းထြက္လာတဲ့အခါ တုိင္းျပည္ အေရးႀကံဳလာရင္ စစ္တပ္က တုိက္႐ုိက္အာဏာ သိမ္းခြင့္ ရွိတယ္လုိ႔ မသုံးႏႈန္းေတာ့ဘဲ သမၼတက ကာကြယ္ေရးဦးစီးခ်ဳပ္ကုိ တုိင္းျပည္တည္ၿငိမ္ေအးခ်မ္းသည္ထိ အမ်ားဆုံး တႏွစ္တိတိ အာဏာလႊဲႏုိင္တယ္ဆုိတဲ့ သေဘာနဲ႔ နားလွည့္ပါး႐ုိက္ထားတာ ေတြ႕ရမွာျဖစ္ပါတယ္။ (အခန္း (၁၁) အေရးေပၚဆုိင္ရာ ျပ႒ာန္းခ်က္မ်ား)

ဒိထက္ဆုိးတာက အဲသလုိ တုိင္းျပည္ ၿငိမ္၀ပ္ပိျပားေအာင္ ကာကြယ္ေရးဦးစီးခ်ဳပ္က တာ၀န္ယူထားတဲ့ ကာလအတြင္း ေဆာင္ရြက္ခဲ့တဲ့ စစ္ဘက္ဆုိင္ရာအဖြဲ႕အစည္း၊ စစ္ဘက္ဆုိင္ရာ ပုဂၢိဳလ္ေတြကုိ လုံး၀တရားစြဲ ဆုိခြင့္မရွိလို႔ ပုဒ္မ (၄၃၂) မွာ အတိအလင္း ျပ႒ာန္းထားပါတယ္။ သေဘာကေတာ့ ၿပီးခဲ့တဲ့ သံဃာ့အေရးအခင္း လုိ ကိစၥမ်ဳိး၊ ၈၈ အေရးအခင္းမ်ိဳး အနာဂတ္မွာ ျဖစ္လာလို႔ စစ္တပ္က လူသတ္သတ္၊ ဓားျပတုိက္တုိက္ ဘယ္လုိ ႏွိမ္နင္းႏွိမ္နင္း အေရးယူခြင့္မရွိဆုိၿပီး အေျခခံဥပေဒနဲ႔ ႀကိဳတင္ အကာအကြယ္ယူထားတဲ့ အဓိပၸာယ္ ျဖစ္ပါတယ္။

-အေရးေပၚအေျခအေန ေၾကညာတဲ့ေနရာမွာလည္း သမၼတဟာ အမ်ဳိးသားကာကြယ္ေရးနဲ႔ လုံၿခံဳေရးေကာင္စီနဲ႔ တုိင္ပင္ၿပီး လုိအပ္သလုိ အမိန္႔ထုတ္ျပန္ႏုိင္တယ္လုိ႔ ျပ႒ာန္းထားပါတယ္။ (ပုဒ္မ ၄၁၀၊ ၄၁၁၊ ၄၁၂ )။ ဒီေနရာမွာ အမ်ဳိးသား ကာကြယ္ေရးနဲ႔ လုံၿခံဳေရးေကာင္စီကုိ ဘယ္သူေတြနဲ႔ ဖြဲ႕ထားသလဲ ၾကည့္ဖို႔လုိပါတယ္။ ဒီအဖြဲ႕ဟာ ႏုိင္ငံေတာ္ သမၼတ၊ ဒု-သမၼတ ႏွစ္ဦး၊ လႊတ္ေတာ္ဥကၠ႒၊ အမ်ိဳးသားလႊတ္ေတာ္ဥကၠ႒၊ ကာကြယ္ေရးဦးစီးခ်ဳပ္၊ ဒု-ကာကြယ္ေရးဦးစီးခ်ဳပ္၊ ကာကြယ္ေရး၀န္ႀကီး၊ ႏုိင္ငံျခားေရး၀န္ႀကီး၊ ျပည္ထဲေရး၀န္ႀကီး၊ နယ္စပ္ေရးရာ၀န္ႀကီး တုိ႔ ပါ၀င္တဲ့အဖြဲ႕ျဖစ္ပါတယ္ (ပုဒ္မ ၂၀၁) ။

အမ်ိဳးသားကာကြယ္ေရးနဲ႔ လုံၿခံဳေရးေကာင္စီအဖြဲ႕၀င္ (၁၁)ဦးကုိၾကည့္ရင္ သမၼတက စစ္ေရးအျမင္ရွိသူ၊ ကာကြယ္ေရး ဦးစီးခ်ဳပ္နဲ႔ ဒု-ကာကြယ္ေရးဦးစီးခ်ဳပ္ႏွစ္ဦးက စစ္သား၊ ကာကြယ္ေရး၀န္ႀကီးဌာန၊ ျပည္ထဲေရး ၀န္ႀကီးဌာနနဲ႔ နယ္စပ္ေရးရာ၀န္ႀကီးဌာနကိုလည္း စစ္တပ္ကပဲ ကုိင္ထားမွာဆုိေတာ့ (၁၁) မဲမွာ စစ္တပ္က (၆) မဲ အပုိင္ရထားတာမို႔ တုိင္းျပည္အေရးေပၚကာလ ဆုံးျဖတ္ခ်က္ေတြကုိ စစ္တပ္လုိခ်င္သလုိ ျခယ္လွယ္ခြင့္ရွိမွာ ျဖစ္ပါတယ္။

-ႏုိင္ငံေရးအပုိင္းကုိ ၾကည့္ျပန္ေတာ့ ႏုိင္ငံ့၀န္ထမ္းခ်င္းအတူတူ အရပ္သား၀န္ထမ္းကိုေတာ့ လႊတ္ေတာ္ ကုိယ္စားလွယ္ ျဖစ္ခြင့္မရွိလို႔ တားျမစ္ထားေပမယ့္ စစ္သား စစ္ဗိုလ္ကုိေတာ့ လႊတ္ေတာ္ကုိယ္စားလွယ္ ျဖစ္ႏုိင္ တယ္ဆုိၿပီး ႁခြင္းခ်က္နဲ႔ ဖြဲ႕စည္းပုံ အေျခခံဥပေဒမူၾကမ္း ပုဒ္မ (၁၂၁ ပုဒ္မခြဲ ည ) မွာ ျပ႒ာန္းထားပါတယ္။

လႊတ္ေတာ္ကုိယ္စားလွယ္ ျဖစ္ထုိက္သူ သတ္မွတ္ခ်က္ထဲမွာ စစ္ဗိုလ္ စစ္သားပါႏုိင္တယ္လုိ႔ ျပ႒ာန္းလုိက္ရင္ အရပ္ဘက္၀န္ထမ္းေတြပါ အမတ္ျဖစ္လာႏုိင္တာမို႔ ခုလို ေျပာင္က်က် အေျခခံဥပေဒကုိ အလြဲသုံးစားလုပ္ၿပီး စစ္ဗုိလ္ အမတ္ (၂၅) ရာႏႈန္းရေအာင္ ယူထားတာ ျဖစ္ပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ ဖြဲ႕စည္းပုံအေျခခံဥပေဒ ပုဒ္မ ၂၆ (က) မွာ ႏိုင္င့ံ၀န္ထမ္းဟာ ပါတီႏုိင္ငံေရးနဲ႔ ကင္းရမယ္လုိ႔ ဆုိထားတဲ့အတြက္ စစ္ဗိုလ္ လႊတ္ေတာ္ကုိယ္စားလွယ္ ျဖစ္ရမယ္ဆုိတဲ့ ဖြဲ႕စည္းပုံ အေျခခံ ဥပေဒမူၾကမ္း ပုဒ္မ ၁၂၁ (ည) နဲ႔ ၀ိေရာဓိ ျဖစ္ေနတာေတြ႕ရပါတယ္။

-စစ္အစိုးရ ဖြဲ႕စည္းပုံ အေျခခံဥပေဒမူၾကမ္း ပုဒ္မ (၃၄၀) ကုိ ၾကည့္ရင္လည္း စစ္တပ္ဦးေဆာင္မႈနဲ႔ ျပည္သူ႕စစ္ မဟာဗ်ဴဟာ ေဖာ္ေဆာင္ခြင့္ရွိတယ္လုိ႔ ျပ႒ာန္းထားပါတယ္။

-စစ္ဘက္တရားစီရင္ေရးမွာ တပ္မေတာ္ ကာကြယ္ေရးဦးစီးခ်ဳပ္ရဲ႕ အဆုံးအျဖတ္က အၿပီးအျပတ္ ျဖစ္ေစရမယ္။ တပ္မေတာ္ဟာ တပ္ပုိင္းဆုိင္ရာ ကိစၥအားလုံးကုိ လြတ္လပ္စြာစီမံခန္႔ခြဲ စီရင္ေဆာင္ရြက္ပုိင္ခြင့္ရွိတယ္လုိ႔ ဆုိထားျပန္ပါတယ္။ (ပုဒ္မ ၃၄၃ )
သေဘာကေတာ့ စစ္သားက ရာဇ၀တ္မႈက်ဴးလြန္ရင္ အရပ္ဘက္တရားစီရင္ေရးက အရာမေရာက္ေတာ့ဘူးလို ျဖစ္ေနတဲ့အတြက္ အနာဂတ္ တရားစီရင္ေရးဟာ ရင္ေလးစရာျဖစ္တယ္လုိ႔ ရန္ကုန္ေရွ႕ေနအသုိင္းအ၀ုိင္းက ေထာက္ျပပါတယ္။
ထူးျခားတဲ့အခ်က္က သမၼတအပါအ၀င္ ႏုိင္ငံ၀န္ထမ္း အႀကီးအကဲေတြကုိ စစ္အစိုးရ အသုံးအႏႈန္းအရ စြပ္စြဲ ျပစ္တင္ခြင့္ သတ္မွတ္ျပဌာန္းထားေပမယ့္ ကာကြယ္ေရးဦးစီးခ်ဳပ္ကုိေတာ့ ဘာလုပ္လုပ္ ကြင္းလုံးကၽြတ္ျဖစ္ ေအာင္ အေျခခံဥပေဒနဲ႔ ကာကြယ္ေပးထားပါတယ္။ ဒါတင္မက ကာကြယ္ေရးဦးစီးခ်ဳပ္ရဲ႕ အဆင့္အတန္းဟာ ဒု-သမၼတအဆင့္နဲ႔ တေျပး ညီ ျဖစ္ရမယ္လို႔ အေသးစိတ္ အေျခခံရမယ့္မူေတြမွာ ျပ႒ာန္းထားျပန္ပါတယ္။

-စစ္တပ္ကုိ ဖြဲ႕စည္းပုံအေျခခံဥပေဒနဲ႔ ဘက္စုံ က်ားကန္ထား႐ုံမက စစ္တပ္မိသားစုေတြရဲ႕ စား၀တ္ေနေရးကုိပါ ဖြဲ႕စည္းပုံ အေျခခံဥပေဒနဲ႔ ကာကြယ္ေပးထားျပန္ပါတယ္။ က်ဆုံးသြားတဲ့ စစ္သားရဲ႕ ကေလးေတြကုိ ႏုိင္ငံေတာ္ က တာ၀န္ယူ ေစာင့္ေရွာက္ရမယ္။ မသန္စြမ္းတဲ့ စစ္သားေတြအတြက္ အသက္ေမြးပညာ အခမဲ့သင္ယူခြင့္ ေပးရမယ္ ဆုိၿပီး ဖြဲ႕စည္းပုံ အေျခခံ ဥပေဒမူၾကမ္း ပုဒ္မ ၃၂ (က)(ခ) မွာ ျပ႒ာန္းထားပါတယ္။

ႏုိင္ငံ့၀န္ထမ္းတာခ်င္းအတူတူ အရပ္ဘက္၀န္ထမ္းထက္ စစ္ဘက္၀န္ထမ္းက ပုိအေရးပါတယ္ဆုိၿပီး အေျခခံ ဥပေဒသုံး အလြဲသုံးစားလုပ္၊ ေျပာင္က်က် ခြဲျခားၿပီး တုိင္းျပည္ဘ႑ာျဖဳန္းဖို႔ အခြင့္အေရးယူထားတာ ျဖစ္ပါ တယ္။

ဒီေဆာင္းပါးပါ အခ်က္ေတြကုိ စစ္အစိုးရ ဖြဲ႕စည္းပုံ အေျခခံဥပေဒမူၾကမ္းနဲ႔တုိက္ မင္နီတား ဖတ္ၾကည့္မယ္ဆုိရင္ ဘယ္သူ႔အက်ိဳးအတြက္ ရည္ရြယ္ေရးဆြဲထားတဲ့ ဖြဲ႕စည္းပုံ အေျခခံဥပေဒလဲဆိုတာ မ်က္၀ါးထင္ထင္ ျမင္ရမွာ ျဖစ္ပါတယ္။ ၀န္ႀကီးခ်ဳပ္ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ႀကီးသိန္းစိန္က အဖြဲ႕အစည္းတခု အက်ိဳးစီးပြားအတြက္ ေရးဆြဲထားတာ မဟုတ္ပါဘူးလို႔ ေျပာေနေပမဲ့ တကယ္တမ္း စစ္အစိုးရလုပ္ရပ္က (ဆရာႀကီး သခင္ကုိယ္ေတာ္မႈိင္းစကားနဲ႔ ေျပာရရင္) ျဗဟၼာ့ဘုံ ႏြားခုန္တက္သလုိ ျဖစ္ေနတယ္ဆုိတာ ဆက္လက္တင္ျပသြားမွာ ျဖစ္ပါတယ္။

(ေခတ္ၿပိဳင္ online jouranl မွကူးယူေဖာ္ျပပါသည္။)