စစ္အာဏာရွင္ႀကီးမ်ားနဲ႔ ျမန္မာ့သယံဇာတ

22 October, 2009

ကခ်င္ျပည္နယ္တြင္ သစ္သူခိုးတရုတ္မ်ားႏွင့္ ကိုယ္က်ိဳးရွာ မပခတိုင္းမွဴး အဆက္ဆက္ အေၾကာင္းမ်ား

ျပည္တြင္းမွ စစ္ဖက္နဲ႔နီးစပ္သူ (ကခ်င္ျပည္နယ္ ေတာေစာင့္နတ္)

တရုတ္နယ္စပ္နဲ႔ ထိစပ္ေနတဲ့ ကခ်င္ျပည္နယ္ႏွင့္ ရွမ္းျပည္နယ္ ေျမာက္ပိုင္းမွာ ရွိတဲ့ သဘာ၀ သစ္ေတာ မ်ားမွ သစ္မ်ားကို တရုတ္တို႔နဲ႔ ၄င္းတို႔ရဲ႕ လက္ပါးေစ နယ္ေျမခံမ်ားက တရားမ၀င္ ခုတ္လွဲျပီး တရုတ္ျပည္ဘက္ကို ခိုးထုတ္ေနၾကတာ အခုဆိုရင္ ဆယ္စုႏွစ္ တစ္ခု မက ၾကာျမင့္ ခဲ့ပါျပီ။ အဲဒီလို ခိုးထုတ္ႏိုင္ေအာင္ ျမန္မာစစ္တပ္က တိုင္းမွဴး အပါအ၀င္ ေထာက္လွမ္းေရး တပ္မွဴး၊ ဗ်ဴဟာမွဴး၊ စစ္ေၾကာင္းမွဴး၊ တပ္ရင္းမွဴး၊ တပ္ခြဲမွဴးမ်ား သာမက ေဒသဆိုင္ရာ အုပ္ခ်ဳပ္ေရး ဌာနမ်ား၊ ရဲ၊ ဌာနဆိုင္ရာ၊ သစ္ေတာဌာန စတဲ့ တာ၀န္ရွိသူ အားလံုးဟာ တစ္နည္းမဟုတ္ တစ္နည္း ပါ၀င္ ပတ္သက္ ခဲ့ၾကပါတယ္။

န၀တ အစိုးရတက္လာျပီး ၁၉၉၃ ခုႏွစ္ေလာက္က စလို႔ တရုတ္ေတြဟာ ျမန္မာျပည္ နယ္စပ္ ကခ်င္ ျပည္နယ္မွာ ရွိတဲ့ ကၽြန္းသစ္ ေတြကို အၾကီးအက်ယ္ စတင္ခိုးယူခဲ့တာ ျဖစ္ပါတယ္။ အဲဒီကာလ တံုးက တရုတ္နိုင္ငံမွ ထုတ္တဲ့ ကၽြဲခ်ိဳ ေထာ္လာဂ်ီေတြ စေပၚလာေတာ့ ေထာ္လာဂ်ီနဲ႔ တင္လို႔ရမဲ့ အရြယ္ေလာက္ ကၽြန္းတံုးေတြကို ေတာထဲမွာ ျဖတ္ေတာက္ ခြဲစိတ္ျပီး အေကာင္းဆံုး သစ္သားေတြကိုသာ တရုတ္ျပည္ဘက္ တင္သြားၾကတာပါ။ တပ္မေတာ္က စစ္ေၾကာင္းနဲ႔ ထြက္ျပီး ဖမ္းရင္လည္း မေကာင္းလို႔ ေတာထဲမွာ လႊင့္ျပစ္ ထားခဲ့တဲ့ အတိုအစ ေလာက္သာ အဖမ္းျပျပီး သစ္အေကာင္းေတြနဲ႔ ကုန္သည္ေတြကိုေတာ့ လႊတ္ေပးျပီး ေငြယူ ျပန္ခဲ့ၾကတာ ပါဘဲ။

အဲဒီလိုနဲ႔ ျမန္မာ့သစ္ေတာထဲမွာ သစ္ခိုးယူမႈဟာ အဆမတန္ မ်ားျပား လာလိုက္တာ ပြဲေတာ္ၾကီး တစ္မွ် ပါပဲ။ ၁၉၉၅ ခုနွစ္မွာ ဗန္းေမာ္ ေဒသ ကြပ္ကဲေရး စစ္ဌာနခ်ဳပ္ (ဒကစ)နဲ႔ ေပါင္းျပီး ခိုးတဲ့ သစ္သူခိုး တရုတ္ေတြရဲ႕ ကားအုပ္စုၾကီးကို ျမစ္ၾကီးနားဖက္မွ တုိင္းစစ္ဌာနခ်ဳပ္ မပခ အုပ္စုက ဖမ္းထည့္လိုက္တာ (အေ၀မတည့္တာလား ဗန္းေမာ္ ဒကစနဲ႔ ဂြင္ရိုက္ထားတာ မသိလို႔လား မသိဘူး) ျပႆနာ အၾကီးအက်ယ္ တက္သြားကာ အဲဒီေခတ္က ေထာက္လွမ္းေရး အၾကီးအကဲ ဗိုလ္ခင္ညႊန္႔ ကိုယ္တိုင္ သြားရွင္းရတာ၊ သစ္ခိုးကားေတြက အစီး တစ္ရာေတာင္ ေက်ာ္ပါေရာလား။ တရုတ္ေတြလည္း အေယာက္ တစ္ရာေက်ာ္ ပါတယ္။

အဲဒီေနာက္ေတာ့ နဲနဲျငိမ္သလို ရွိလိုက္ သစ္ခိုးမႈေတြ ျပန္ေပၚလာ လိုက္နဲ႔ ျဖစ္ေနျပီး ဗန္းေမာ္မွာလည္း ဒကစ မထားေတာ့ပဲ စကခ (၂၁) ေျပာင္းထိုင္ လိုက္ပါတယ္။ ဒကစက ျပႆနာအၾကီးအက်ယ္ တက္ျပီး ေနာက္ပိုင္းမွာ ေထာက္လွမ္းေရးက တန္ခိုး ထြားလာျပီး သစ္သူခိုးေတြဟာ ေထာက္လွမ္းေရးနဲ႔ ေပါင္းကာ ပိုမို အတင့္ရဲစြာ လုပ္လာ ပါေတာ့တယ္။ ေထာက္လွမ္းေရးက သတင္းအရ စုေပါင္း အဖဲြ႔နဲ႔ ဖမ္းမယ္ဆိုျပီး ရဲ၊ သစ္ေတာ၊ မယက၊ တပ္တို႔ကို ဖြဲ႔ၿပီး ဖမ္းခိုင္းပါတယ္၊ တကယ္က သူတို႔ သတင္းအရသာ သြားလာ လႈပ္ရွားရျပီး သူတို႔ကေတာ့ တကယ္ ခိုးထုတ္တဲ့ အဖြဲ႔နဲ႔ေပါင္းကာ လမ္းေၾကာင္း လဲႊထားပါတယ္။ အဲဒီ အဖြဲ႔ကေတာ့ သူကိုယ္သူ ခင္ညႊန္႔ ေမြးစားသား ဆိုျပီး သတင္းလႊ႔င္ ခဲ့တဲ့ စိုးမင္းပိုင္ ဆိုသူ ျဖစ္ျပီးေတာ့ ေထာက္လွမ္းေရး (၈) တပ္မွဴးကေတာ့ ဗုိလ္မွဴး မင္းလြင္ ဆိုသူ ျဖစ္ပါတယ္။

မင္းလြင္ကေတာ့ ခင္ညႊန္႔ျပဳတ္ျပီး ကကလွမ္းက လူေတြ အျပစ္ေပးတဲ့ အထဲမွာ ပါသြားပါတယ္။ စိုးမင္းပိုင္ကေတာ့ မင္းလြင္တို႔ အေျခအေန မေကာင္းတာ ၾကားတာနဲ႔ တရုတ္ျပည္ဘက္ကို တိမ္းေရွာင္ သြားပါတယ္။ အဲဒီႏွစ္ေလာက္က တိုင္းမွဴးဟာ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ ေမာင္ေမာင္ေဆြ ျဖစ္ပါတယ္။ သူကလည္း ေအးတိေအးစက္နဲ႔ ဆိုေပမဲ႔ ေခသူေတာ့ မဟုတ္ပါဘူး။ ေဒသ ဖြံျဖိဳးေရးအတြက္ ဆိုျပီး သစ္သယ္ယူခြင့္ ေတြကို ပယက မွ စာနဲ႔တရား၀င္ သေဘာမ်ိဳး ခြင့္ျပဳ လာခဲ့ပါတယ္။ ေဒသအတြင္းရွိ ေက်းရြာ စာသင္ေက်ာင္းမ်ား အမည္ ခံ၍ေသာ္၄င္း၊ အပစ္အခတ္ရပ္္ အဖြဲ႔မ်ား အတြက္ေသာ္၄င္း နာမည္အမ်ိဳးမ်ိဳး၊ အေၾကာင္း အမ်ိဳးမ်ိဳးျပျပီး ခြင့္ျပဳ လာခဲ့ပါတယ္။ အလကားေတာ့ မဟုတ္ပါ။ ပယက ရန္ပံုေငြအျဖစ္ သစ္တစ္တန္ကို က်ပ္၂၀၀၀၀ိ/ ႏႈန္း ေကာက္ခံတာ ျဖစ္ပါတယ္။

ျပီးေတာ့ ဒီတိုင္းမွဴးက စာေတာ့နဲနဲတတ္ဟန္ တူပါတယ္။ ကၽြန္းကိုေတာ့ စာျဖင့္ တရား၀င္ ခြင့္ျပဳျခင္း မရွိပါဘူး။ သစ္မာကိုသာ ခြင့္ျပဳပါတယ္။ အဲဒီအခါ ကခ်င္ျပည္နယ္မွာ ပိေတာက္ပြဲေတာ္/ တမလန္း ပြဲေတာ္ၾကီးကို ေဒသခံမ်ားေရာ တရုတ္မ်ားေရာ ကခ်င္ ျငိမ္းခ်မ္းေရး မ်ားပါ သူ႔ထက္ငါ ဦးေအာင္ အလုအယက္ ပါ၀င္ ဆင္ႏြဲ ပါေတာ့တယ္။ စစ္တိုင္းရဲ႕ ခြင့္ျပဳစာ ပါလာေတာ့ သစ္မာသာမက ကၽြန္းကိုပါ ေရာေယာင္ ခုတ္လွဲ ထုတ္ယူလာျပီး ေဒသခံ/ တိုင္းရင္းသားမ်ား သာမက တရုတ္လူမ်ိဳး အစစ္ေတြပါ ျမန္မာျပည္ထဲ ၀င္လာကာ ကားၾကီးကားငယ္ အသြယ္သြယ္နဲ႔ ထင္သလို ခိုးယူပါေတာ့တယ္။

ကခ်င္ျငိမ္းခ်မ္းေရးကလည္း သစ္ကြက္မ်ားကို ဧရိယာ အလိုက္ ေရာင္းစား ပါေတာ့တယ္။ အဲဒီႏွစ္၂၀၀၂ ကူမင္း ကုန္စည္ျပပြဲ လုပ္ေတာ့ ျမန္မာဘက္က သြားတဲ့ အဖြဲ႔မွာ အဲဒီအခ်ိန္က စီးပြား/ကူးသန္း ဒု၀န္ၾကီး ဗိုလ္မွဴးခ်ဳပ္ တင္ႏိုင္သိန္းလည္း ပါသြားရာ ေဒသ ေလ့လာေရးအျဖစ္ ကူမင္း အနီးတ၀ိုက္က ရင္က်န္း၊ ထိန္ခ်ဳံး၊ လိုင္ဇာဘက္ သြားလည္ရာမွ ျမန္မာဘက္က ခိုးထုတ္ သယ္ယူစုပံုထားတဲ့ ကၽြန္း၊ ပိေတာက္၊ တမလန္းသစ္ေတြကို တန္ခ်ိန္ ေသာင္းဂဏန္း နီးပါး ေတြ႔ရတဲ့အတြက္ VIDEO ရိုက္ယူသြားျပီး ေနျပည္ေတာ္က သစ္ေတာ ၀န္ၾကီးနဲ႔ ဗိုလ္သန္းေရႊတို႔ကို တင္ျပနိုင္ခဲ့ရာ တရုတ္ျမန္မာ နယ္စပ္က သစ္ခိုးမႈႀကီးဟာ လည္း မပခတိုင္းမွဴး ဘယ္လိုမွ မဖုံးထား နိုင္ေတာ့ပဲ ေပၚလာရပါေတာ့တယ္။

သစ္ေတာေရးရာ ၀န္ႀကီးျဖစ္ခါစ ဗိုလ္မွဴးခ်ဳပ္ သိန္းေအာင္ကလည္း အစြမ္း ျပခ်င္ေနေလေတာ့ ကခ်င္ျပည္နယ္က သစ္ခိုးမႈေတြကို ဖမ္းဆီးဖို႔ စတင္ပါေလေတာ့တယ္။ မပခတိုင္းမွဴး ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေမာင္ေမာင္ေဆြ ရိပ္မိေတာ့ တိုင္းမွဴးက ေဒသ ဖြံျဇိဳးေရးအတြက္ သူ႔ရဲ႕ တိုင္းထဲမွာ တိုင္းအစီအစဥ္နဲ႔ ပုဂၢလိက သစ္ထုတ္ခြင့္ တန္၂၀၀၀၀ကို ရေအာင္ ေလးလပါတ္ အစည္းအေ၀းမွာ ေတာင္းပါေတာ့တယ္။ အဲဒါနဲ႔ သစ္ထုတ္ခြင့္ ရသြားခဲ့ပါတယ္။ သို႔ေသာ္လည္း သစ္ေတာ ၀န္ၾကီးက လက္ဦးမႈ ရယူျပီး ကခ်င္/ရွမ္းေျမာက္ ေဒသထဲက သစ္ခိုးမႈေတြကို ဖမ္းလိုက္ေတာ့ တိုင္းမွဴရဲ႕ ပုဂၢလိက သစ္ထုတ္ခြင့္ဟာ စာရြက္ေရာင္းျပီးတဲ့ အဆင့္မွာပဲ ရွိခဲ့ပါေသးတယ္။

ဒါေၾကာင့္ တိုင္းမွဴးရဲ ႔ သစ္ထုတ္ခြင့္စာရြက္ ၀ယ္လိုက္တဲ့ ေဒသခံ ေတြေရာ/ ကခ်င္ အပစ္ရပ္ အဖဲြ႔ေတြေရာ မိေအးႏွစ္ခါနာ ျဖစ္ကုန္ ၾကျပီး မေက်မနပ္ ျဖစ္ကုန္ၾကပါ ေတာ့တယ္။ အေၾကာင္းကေတာ့ သစ္ထုတ္ခြင့္ စာရြက္ကိုလည္း တစ္တန္ႏွစ္ေသာင္း ေပး၀ယ္ရတယ္။ သစ္ခုတ္ခြင့္ ရေအာင္လည္း စစ္ဗ်ဴဟာမွဴး အပါအ၀င္ ေဒသခံ သစ္ေတာ/ သစ္လုပ္ငန္းကို ပိုက္ဆံ ေပးထားရလို႔ ပါပဲ။ စာရြက္ မ၀ယ္ခင္က သစ္ခုတ္ထားတာ ျဖစ္လို႔ သစ္ကတရားမ၀င္ ခုတ္ထားလို႔ပါ။ အဲဒီအခ်ိန္က မပခ လက္ေအာက္ခံ မိုးမိတ္ ဗ်ဴဟာမွဴးက ဗိုလ္မွဴးၾကီး ေအာင္ညႊန္႔ပါ၊ ယခုေတာ့ ပုံနွိပ္နဲ႔စာနယ္ဇင္း ဦးေဆာင္ ညႊန္ၾကားေရးမွဴးပါ။ သိရသေလာက္ေတာ့ မိုးမိတ္ ဗ်ဴဟာေအာက္မွာ ပါတဲ့ မံစီနယ္ထဲက မံ၀ိန္း/ ပါခမ္း/ ဘေလာင္ဒင္ဆာ နယ္ေျမမွာ သစ္ခုတ္ခြင့္ ရဖို႔ ဗ်ဴဟာမွဴးကို တစ္လ သိန္းတစ္ေထာင္ ေပးရတယ္လို႔ ဆိုပါတယ္။

ဆင္ဘို/ တာေလာၾကီး ဘက္မွာလည္း ထိုနည္းလည္းေကာင္းလို႔ သိရပါတယ္။ ရွမ္းေျမာက္က ကြတ္ခိုင္ ဗ်ဴဟာအပိုင္ နမ့္ခမ္း ေဒသမွာလည္း ဒီေစ်းႏႈန္း ေပါက္တယ္လို႔ ၾကားသိရပါတယ္။ အဲဒီေဒသက သစ္ခိုးမႈမ်ားဟာ ေနျပည္ေတာ္ ကက္ဘိနက္ အစည္းအေ၀းထိ ေပါက္ၾကားျပီး မပခတိုင္းမွဴး ျပႆနာ တက္ေတာ့ သူ႔ကို ျပင္းထန္တဲ့ အေရးယူမႈ မလုပ္ပဲ ကမ္းရိုးတန္း တိုင္းမွဴး ဗိုလ္ခ်ဳပ္ အံုးျမင့္နဲ႔သာ ေနရာခ်င္း လဲလိုက္ပါတယ္။ မပခတိုင္းမွဴး ဗိုလ္ခ်ဳပ္ ေမာင္ေမာင္ေဆြက ဒုတိယ ဗိုလ္ခ်ဳပ္မွဴးၾကီး ေမာင္ေအးရဲ႕ ေယာက္ဖ ျဖစ္ေနပါတယ္။ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ အံုးျမင့္ဟာလည္း သစ္ေတာ ၀န္ၾကီး ဗိုလ္မႈးခ်ဳပ္ သိန္းေအာင္နဲ႔ ကမ္းရိုတန္း တိုင္းမွာ ကတည္းက မေျပလည္ ခဲ့ၾကပါဘူး။ သစ္ခိုးတဲ့ ကိစၥေတြမွာလည္း တရုတ္ဘက္က ေငြရင္းမ်ားစြာ ၀င္ထားလို႔ ဒီအတိုင္း အဆံုးမခံခ်င္ေတာ့ ေငြေမ်ာေငြနဲ႔ လိုက္ဖို႔ ၾကိဳးစာျပီး တိုင္းမွဴးကို ကပ္ပါတယ္။ တိုင္းမွဴးမ်ားကလည္း ဘယ္တိုင္း ေရာက္ရင္ ဘာနဲ႔ ေငြရွာရမယ္ ဆိုတာ သင္ေပးစရာ မလိုပဲ ေမြးကတည္းက တတ္ထားၾကဟန္ တူပါတယ္။

ကခ်င္ျပည္နယ္အႏွံ႔ ရွိေနတဲ့ ဖမ္းဆီးရမိ သစ္မ်ားကို သယ္ေဆာင္ဖို႔ ဆိုျပီး ေနာက္တိုင္းမွဴး ဗိုလ္အုန္းျမင့္က သူနဲ႔ နီးစပ္တဲ႔ ကုမၸဏီ တစ္ခုကို ေခၚသြင္းလာပါတယ္။ သစ္ဖမ္းတံုး ကလည္း တပ္ေတြ ပါပါတယ္။ ပိုက္ဆံယူ လႊတ္တာလည္း ဒီတပ္ေတြပါဘဲ။ ဒီသစ္ေတြဖမ္းျပီး ျပန္သယ္ေတာ့လည္း ဒီတပ္ေတြပါပဲ။ ျပန္သယ္ရင္းနဲ႔ အေယာင္ျပျပီး ျပန္ခိုးထုတ္တာလည္း ဒီတပ္ေတြပါပဲ။ လုပ္စား ေနလိုက္ၾကတာမ်ား မ်က္စိ လည္စရာေတာင္ ေကာင္းလွပါတယ္။ တိုင္းမွဴး ေခၚသြင္းလာတဲ့ ကုမၸဏီက ေအာင္မိုင္ ကုမၸဏီ ျဖစ္ပါတယ္။ တိုင္းမွဴး မိန္းမက ကခ်င္ျပည္နယ္က ကခ်င္မ ျဖစ္ေန ျပန္ေတာ့ မိန္းမဘက္က စိတ္ခ်ရတဲ့ သူကို ေခၚသြင္းျပီး အပိုင္စီစဥ္တာ ျဖစ္ပါတယ္။ တိုင္းမွဴး မိန္းမရဲ ႔ ေမာင္အရင္းက အစြမ္းကုန္ လႈပ္ရွား ေပးပါတယ္။

ေအာင္မိုင္ကုမၸဏီက ဖမ္းထားျပီးသား ကၽြန္း/တမလန္း သစ္ေတြရွိတဲ့ ေနရာေတြကို သစ္သယ္တဲ့ တရုတ္ကားေတြ လြတ္လပ္စြာ ၀င္ခြင့္ ရေအာင္ စီစဥ္ ေပးပါေတာ့တယ္။ ျပီးေတာ့ အသစ္ ထပ္ခိုးတာတစ္မ်ိဳး၊ နဂိုက ခိုးထားတဲ့ ေကာင္းတဲ့ သစ္ေတြကို ျပန္ခိုးတာ တစ္မ်ိဳးနဲ႔ အမ်ိဳးမ်ိဴး မ်က္လွည့္ျပ ပါေတာ့တယ္။ တိုင္းမွဴး အေျပာင္းအလဲနဲ႔ အတူ အသစ္ပါလာတဲ့ ဗ်ဴဟာမွဴး ဗိုလ္မွဴးၾကီး သက္ေ၀ကလည္း ေအာင္မိုင္ ကုမၸဏီက စီစဥ္ေပးတဲ့ Double cap ကားေပၚမွာ လိုက္ပါရင္း သက္ဆိုင္ရာ ျမိဳ႕နယ္ သစ္ေတာ/ ရဲ/ သစ္ထုတ္ေရး တို႔ကုိ အလုပ္ရႈပ္ေအာင္ အကြက္ဆင္ရင္း လမ္းေၾကာင္း လႊဲေနပါေတာ့တယ္။

အခုေတာ့ တိုင္မွဴးဗိုလ္အုန္းျမင့္လည္း ရာထူး တက္သြားျပီး ဒုဗိုလ္ခ်ဳပ္ၾကီး ျဖစ္ကာ ကစထမွဴး ျဖစ္သြားခဲ့သလို ဗ်ဴဟာမွဴးလည္း ေျပာင္းသြားပါျပီ၊ ေအာင္မိုင္ ကုမၸဏီကေတာ့ ကခ်င္ျပည္နယ္မွာ သူ႔လူ/ ကိုယ့္ဘက္သား လုပ္ကာ သစ္ခိုးတုန္း/ ဖမ္းဆီးသစ္ေတြ သယ္တံုးပါဘဲ။ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ ေမာင္ေမာင္ေဆြ ကိစၥမွာတုံးက ဒုတိယ ဗိုလ္ခ်ဳပ္မွဴးႀကီး ေမာင္ေအးက သစ္ေတာေရးရာ ၀န္ၾကီး ဗိုလ္မွဴးခ်ဳပ္ သိန္းေအာင္ကို မေၾကလည္လို႔ အခုထိ အညိုးအေတး ရွိေနတုန္းဘဲလို႔ သိရွိရပါတယ္။ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ အံုးျမင့္ကလည္း ရာထူး တက္ျပီး ဒုတိယ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ၾကီး ျဖစ္သြားလို႔ ဗိုလ္မွဴးခ်ုဳပ္ သိန္းေအာင္ တစ္ေယာက္ အေနအစား ဆင္ျခင္ ေနရပါတယ္။

သို႔ေသာ္လည္း သူလည္း ပါးစပ္ပါတာမို႔ လံုး၀ေတာ့ မကင္းပါဘူး။ ဒုတိယ ဗိုလ္ခ်ဳပ္မွဴးၾကီး နဲ႔ ဒုတိယ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ၾကီး ႏွစ္ေယာက္ ဒုတိယေတြ ျပဳတ္သြားရင္ျဖင့္ သိန္းေအာင္ တစ္ေယာက္ ေျပးစရာေျမ မရွိရွာေလာက္ ေပဘူးလို႔ ထင္ပါတယ္။ အဲဒါကေတာ့ နအဖထဲက စားခြက္ လုၾကတဲ့ အကြဲ အျပဲ ဇာတ္လမ္းေလး တစ္ခုပါ။ ေနာက္ဆံုး ရရွိတဲ့ သတင္းမ်ားအရ ကခ်င္ျပည္နယ္နဲ႔ ရွမ္းေျမာက္ ေဒသေတြမွာ ကၽြန္း/တမလန္းႏွင့္ ပိေတာက္ အပါအ၀င္ အဖိုးတန္သစ္မ်ား ကုန္သြားလို႔ တရုတ္ေတြက ကညင္/ ေၾကးလန္/ စကား၀ါ စတဲ့ သစ္မ်ိဳးမ်ား ကိုပါ ခိုးယူေနၾကေၾကာင္း သိရွိရပါတယ္။ ကခ်င္ျပည္နယ္ဟာ သစ္အပါအ၀င္ ေက်ာက္စိမ္း/ေရႊ စတဲ့ သဘာ၀ အရင္း အျမစ္ေတြ ေပါမ်ားလွတဲ့ ေဒသျဖစ္ေပမဲ့ ေဒသခံ ကခ်င္လူထု အမ်ားစုကေတာ့ မည္သည့္ အက်ိဳးေက်းဇူးမွ် မခံစားရပဲ ဆင္းရဲတြင္း နက္လွ်က္ ရွိေနပါတယ္။ ဒါ့အျပင္ AIDS အပါအ၀င္ မူးယစ္ေဆး၀ါး ဒဏ္ကိုပါ ခံေနၾကရပါတယ္။ ဒါဘယ္သူေတြရဲ ႔ တာ၀န္မဲ့မႈပါလဲ?

Ref: ဖိုးတရုတ္