ကုလညီလာခံႀကီးမွာ ျမန္မာႏုိင္ငံဆုိင္ရာ ဆုံးျဖတ္ခ်က္ တင္သြင္းဖုိ႔ EU ႏုိင္ငံမ်ား ျပင္ဆင္

ေဒၚခင္မ်ဳိးသက္
တနလၤာ, 16 ၾသဂုတ္ 2010

မၾကာခင္မွာ က်င္းပဖို႔ရွိတဲ့ ၆၅ ႀကိမ္ေျမာက္ ကုလသမဂၢ အေထြေထြ ညီလာခံႀကီးမွာ တင္သြင္းမယ့္ ျမန္မာႏုိင္ငံဆုိင္ရာ ဆုံးျဖတ္ခ်က္ အမွတ္ ၂၀ အတြက္ မူၾကမ္းကုိ EU ဥေရာပ သမဂၢအဖြဲ႔၀င္ ႏုိင္ငံႀကီးေတြက ေရးဆြဲ ေနခ်ိန္မွာပဲ ကုလသမဂၢ အေထြေထြ ညီလာခံက ျမန္မာႏုိင္ငံမွာ စစ္ေခါင္းေဆာင္ေတြ က်ဴးလြန္ခဲ့တဲ့ ရာဇ၀တ္ ျပစ္မႈေတြ၊ လူမဆန္တဲ့ ရာဇ၀တ္မႈေတြကုိ စုံစမ္းစစ္ေဆးဖို႔ ေကာ္မရွင္တရပ္ ထူေထာင္ဖုိ႔ အတြက္ ၿဗိတိန္အေျခစိုက္ ျမန္မာ့အေရး လႈပ္ရွားတဲ့ အဖြဲ႔ႀကီးက ေတာင္းဆုိလုိက္ပါတယ္။

ႏုိ၀င္ဘာလမွာ က်င္းပမယ့္ ေရြးေကာက္ပြဲကေန စစ္ေခါင္းေဆာင္ေတြ က်ဴးလြန္ခဲ့သမွ် လြတ္ၿငိမ္း ခ်မ္းသာခြင့္ ေပးႏုိင္တဲ့ ဖြဲ႔စည္းပုံ အေျခခံ ဥပေဒကုိ အတည္ ျဖစ္ေစမွာမို႔ ကုလသမဂၢက ပါ၀င္ေဆာင္ရြက္ဖို႔ အေရးတႀကီး လိုအပ္ေနၿပီလုိ႔လည္း ေျပာပါတယ္။ အျပည့္အစုံကုိ ေဒၚခင္မ်ဳိးသက္က တင္ျပေပးထားပါတယ္။

ကုလသမဂၢ အေထြေထြ ညီလာခံႀကီးကို စက္တင္ဘာလထဲမွာ က်င္းပေတာ့မွာမုိ႔ ကမၻာ့ေခါင္းေဆာင္ေတြ ေတြ႔ဆုံ ၾကခ်ိန္မွာ ေဆြးေႏြးၾကမယ့္ ျမန္မာ့အေရး ကိစၥနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး တင္သြင္းမယ့္ ဆုံးျဖတ္ခ်က္ မူၾကမ္းကုိ အခု EU ဥေရာပ ႏုိင္ငံေတြ ေရးဆြဲ ေနၾကၿပီလို႔ ၿဗိတိန္အေျခစုိက္ ျမန္မာ့အေရး လႈပ္ရွားေနတဲ့ Burma Campaign UK က တာ၀န္ခံ မာ့ခ္ ဖာမနာ (Mark Farminer) က ေျပာပါတယ္။

“အခုခ်ိန္မွာ EU ဥေရာပ သမဂၢကေန လာမယ့္ အေထြေထြ ညီလာခံမွာ ျမန္မာႏုိင္ငံဆုိင္ရာ တင္သြင္းမယ့္ ဆုံးျဖတ္ခ်က္ အတြက္ မူၾကမ္းေတြ ေရးဆြဲေနပါတယ္။ အဲဒီမွာ ကမၻာ့ေခါင္းေဆာင္ေတြဟာ ျမန္မာ ႏုိင္ငံအတြက္ ဆုံးျဖတ္ခ်က္ေတြ ထုတ္ျပန္ၿပီး လူ႔အခြင့္အေရး ခ်ဳိးေဖာက္တဲ့ အတြက္ ျပစ္တင္ ႐ႈတ္ခ်ၾကမွာပါ။ မ်ားေသာအားျဖင့္ ျမန္မာႏုိင္ငံ စစ္အစိုးရကုိ လူ႔အခြင့္အေရး မခ်ဳိးေဖာက္ဖုိ႔၊ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္နဲ႔ တုိင္းရင္းသား အဖြဲ႔အစည္းေတြနဲ႔ ေတြ႕ဆုံ ေဆြးေႏြးဖုိ႔ကုိပဲ တုိက္တြန္းၾကပါတယ္။ ဒါေပမဲ့ ၁၉၉၁ ခုႏွစ္တုန္းက ထုတ္ျပန္တဲ့ ျမန္မာႏုိင္ငံဆုိင္ရာ ဆုံးျဖတ္ခ်က္မွာ စာပုိဒ္ ႏွစ္ပုိဒ္ သုံးပုိဒ္ပဲ ပါေပမဲ့ အခုေနာက္ပုိင္းမွာ စာမ်က္ႏွာေတြ အမ်ားႀကီး ျဖစ္လာတာကုိ ေတြ႔ရပါတယ္။”

ျမန္မာႏုိင္ငံအတြက္ ထုတ္ျပန္ခဲ့တဲ့ ဆုံးျဖတ္ခ်က္ဟာ ၁၉ ခု ရွိခဲ့ၿပီ ျဖစ္ေပမဲ့ ဒါေတြဟာ Non Binding လို႔ေခၚတဲ့ မလုိက္နာ ရင္လည္း ရတဲ့ ဆုံးျဖတ္ခ်က္ေတြ ျဖစ္ေနတာမို႔ ထိေရာက္မႈ မရွိဘူးလို႔လည္း ဆုိပါတယ္။ ကုလသမဂၢရဲ႕ ေတာင္းဆိုမႈေတြကုိ ျမန္မာ စစ္အစိုးရက လုိက္နာ ေဆာင္ရြက္မႈ မရွိခဲ့တဲ့အတြက္ အခုေနာက္ဆုံး ထုတ္ျပန္မယ့္ အမွတ္ ၂၀ မွာ အေရးယူ ေဆာင္ရြက္မႈေတြ ရွိလာဖုိ႔အတြက္ Burma Campaign UK က ေတာင္းဆုိ လုိက္ပါတယ္။

“မႏွစ္က ဆုံးျဖတ္ခ်က္ အမွတ္ ၁၉ ကိုလည္း ဗုိလ္ခ်ဳပ္ႀကီးေတြက ဂ႐ုမစိုက္ဘဲ ထားတာေၾကာင့္ အခု အမွတ္ ၂၀ မွာေတာ့ ေတာင္းဆုိတာေတြ မလုပ္ဘဲ အေရးယူ ေဆာင္ရြက္ၾကဖို႔ လိုပါၿပီ။ ကုလသမဂၢ အေထြေထြ ညီလာခံႀကီးကေန ျမန္မာႏုိင္ငံထဲက စစ္ဗိုလ္ခ်ဳပ္ႀကီးေတြ က်ဴးလြန္ခဲ့တဲ့ စစ္ရာဇ၀တ္မႈေတြ၊ လူမဆန္တဲ့ ရာဇ၀တ္မႈေတြနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး စုံစမ္းစစ္ေဆးဖို႔ ေကာ္မရွင္တရပ္ ဖြဲ႕စည္းေပးဖုိ႔ ေတာင္းဆုိပါတယ္။”

ကုလသမဂၢ အေထြေထြ ညီလာခံရဲ႕ ဆုံးျဖတ္ခ်က္ေတြထဲမွာ ျမန္မာစစ္ေခါင္းေတြအေပၚ စစ္ရာဇ၀တ္မႈနဲ႔ လူမဆန္တဲ့ ရာဇ၀တ္ မႈေတြနဲ႔ စြဲခ်က္ တင္ႏုိင္မယ့္ အခ်က္ အေျမာက္အျမား ပါေနတာ ေတြ႕ရေပမဲ့ အခုထိ အေရးယူ ေဆာင္ရြက္တာမ်ဳိး မေတြ႔ရ ေသးဘူးလုိ႔လည္း ေျပာပါတယ္။ ဒီလုိ ေကာ္မရွင္တရပ္ ဖြဲ႕စည္းေပးဖို႔ ျမန္မာႏုိင္ငံ လူ႔အခြင့္အေရးဆုိင္ရာ အထူးကုိယ္စားလွယ္ကလည္း မတ္လတုန္းက ေတာင္းဆုိခဲ့တာမုိ႔ အခု ကုလသမဂၢ အေထြေထြ ညီလာခံႀကီးကေန လက္ေတြ႔ အေကာင္အထည္ေဖာ္ဖုိ႔ အခြင့္ေကာင္း တရပ္ ျဖစ္တယ္လို႔လည္း ေျပာပါတယ္။

ျမန္မာႏုိင္ငံမွာ ႏုိ၀င္ဘာလ ၇ ရက္ေန႔ က်င္းပမယ့္ ေရြးေကာက္ပြဲဟာ ၂၀၀၈ ခုႏွစ္ ဖြဲ႕စည္းပုံ အေျခခံဥပေဒကို အတည္ျပဳ ႏုိင္ဖုိ႔အတြက္ ေရးဆြဲ ထားတာျဖစ္ၿပီး ဒီဥပေဒ အတည္ျပဳသြားရင္ ဒီရာဇ၀တ္ ျပစ္မႈေတြကို ျမန္မာႏုိင္ငံတြင္းက ဥပေဒနဲ႔ အေရးယူ ႏုိင္ေတာ့မွာ မဟုတ္တဲ့အတြက္ ႏုိင္ငံတကာ ဥပေဒနဲ႔ အေရးယူႏုိင္ဖို႔ ကုလသမဂၢက ပါ၀င္ ေဆာင္ရြက္သင့္တယ္လို႔လည္း ေျပာပါတယ္။

အာရွ လူ႔အခြင့္အေရးေကာင္စီ (AHRC) ကလည္း ျမန္မာႏုိင္ငံရဲ႕ ဖြဲ႕စည္းပုံ အေျခခံဥပေဒသစ္ဟာ ျမန္မာ စစ္ဗိုလ္ခ်ဳပ္ႀကီးေတြ က်ဴးလြန္ခဲ့တဲ့ ရာဇ၀တ္မႈေတြကုိ လြတ္ၿငိမ္း ခ်မ္းသာခြင့္ ေပးထားတာမို႔ ကုလသမဂၢကပါ ပါ၀င္ေဆာင္ရြက္လာဖုိ႔ တုိက္တြန္းတယ္လို႔ AHRC ေျပာခြင့္ရ ဦးမင္းလြင္ဦးက ေျပာပါတယ္။

“၂၀၁၀ ေရြးေကာက္ပြဲအရ ေပၚေပါက္လာတဲ့ အစိုးရတရပ္က နအဖလက္ထက္က လုပ္ေဆာင္ခဲ့တဲ့ မူ၀ါဒ လမ္းၫႊန္ခ်က္ေတြ၊ ေဆာင္ရြက္ခ်က္ေတြ၊ တာ၀န္နဲ႔ ရပုိင္ခြင့္ အားလုံးကို ဆက္ခံတယ္လို႔ ၂၀၀၈ ခုႏွစ္ ဖြဲ႕စည္းပုံ အေျခခံဥပေဒ ပုဒ္မ ၄၄၅ မွာ ျပ႒ာန္း ထားတယ္။ အစိုးရအဖြဲ႔၀င္ တဦးဦးရဲ႕ တာ၀န္အရ ေဆာင္ရြက္ခ်က္မ်ားေပၚမွာ အေၾကာင္းျပဳၿပီး ယင္းတုိ႔အား တရားစြဲဆုိျခင္း၊ အေရးယူျခင္း မျပဳရ ဆိုၿပီးေတာ့ တားျမစ္ထားတာကို ေတြ႔ရတယ္။

“ဒါေၾကာင့္ ေနာင္ တက္လာတဲ့ အစိုးရ အေနနဲ႔ နအဖလက္ထက္က လုပ္ေဆာင္ခဲ့တဲ့ ကိစၥရပ္ေတြ အေပၚမွာ အေရးယူဖို႔ အတြက္ ဘာမွ ေဆာင္ရြက္ႏုိင္ျခင္း မရွိဘူး။ ျပည္တြင္းဥပေဒအရ ေဆာင္ရြက္လာမယ္ ဆုိရင္လည္း ဖြဲ႔စည္းပုံ အေျခခံ ဥပေဒက အၿပီးသတ္ ပိတ္ပင္ထားတဲ့ သေဘာမ်ဳိး ျဖစ္ေနတယ္။ စစ္အစုိးရကေနၿပီး က်ဴးလြန္ခဲ့တဲ့ တခ်ဳိ႕ကိစၥ ရပ္ေတြက ရြာလုံးကၽြတ္ မီး႐ႈိ႕တဲ့ ကိစၥရပ္ေတြ၊ အစုအၿပဳံလုိက္ သတ္တဲ့ကိစၥေတြ၊ ဒီဥစၥာေတြက လူသားမ်ဳိးႏြယ္စု အေပၚမွာ က်ဴးလြန္တဲ့ ကိစၥရပ္ေတြ၊ ဒါေၾကာင့္လည္း ႏုိင္ငံတကာကေန၊ ကုလသမဂၢ လုံၿခဳံေရးေကာင္စီက ေနၿပီးေတာ့ ျမန္မာႏုိင္ငံ အတြင္းမွာ က်ဴးလြန္ခဲ့တဲ့ လူသား မဆန္တဲ့ က်ဴးလြန္မႈေတြနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီးေတာ့ နအဖ စစ္အစိုးရကို အေရးယူႏုိင္ဖို႔ အတြက္ ဆုံးျဖတ္ခ်က္တရပ္ ခ်မွတ္ဖို႔လည္း လုိအပ္တယ္။

“က်ဴးလြန္ခဲ့တဲ့ ျပစ္မႈေတြကိုလည္း စုံစမ္း စစ္ေဆးဖုိ႔အတြက္ ေကာ္မရွင္ ေသာ္လည္းေကာင္း၊ အထူးကုိယ္စားလွယ္ ေသာ္လည္းေကာင္း ခန္႔အပ္ၿပီး တာ၀န္ေပးဖို႔ လုိတယ္။ ဒါကိုလည္း ထိထိ ေရာက္ေရာက္နဲ႔ အျမန္ဆုံး ေဆာင္ရြက္ႏုိင္ဖုိ႔ လိုတယ္ ဆုိတာကို က်ေနာ္တုိ႔ အေနနဲ႔ ေျပာခ်င္ပါတယ္။”

AHRC အဖြဲ႔ ေျပာခြင့္ရ ဦးမင္းလြင္ဦး ေျပာသြားတာ ျဖစ္ပါတယ္။

Ref: VOA News