မတားပါဘူး စဥ္းစားဖို႔ ေျပာတာပါ

လူထုစိန္၀င္း

အခုတေလာ လာသမွ်လူတိုင္း တစ္ခုတည္းေသာ ေမးခြန္းကိုပဲ ေမးေလ့ရွိတယ္။ ႏုိင္ငံေရးပါတီ တခ်ဳိ႕က ပါတီရန္ပံုေငြ ရဖို႔အတြက္ ကုမၸဏီေထာင္ၿပီး စီးပြားေရး လုပ္ငန္းေတြ လုပ္မယ္လို႔ ေျပာေနၾကတာနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး ဘယ္လို ထင္ျမင္ ယူဆသလဲ ဆိုတဲ့ ေမးခြန္း ျဖစ္တယ္။

ကိုယ့္သမိုင္းကိုယ္ေရးတာ
ဒီလို ေမးမလာၾကခင္ ကတည္းက ဒီကိစၥကို အထပ္ထပ္အခါခါ စဥ္းစားၾကည့္ခဲ့ပါတယ္။ စီးပြားေရး လုပ္ငန္းေတြ လုပ္မယ္လို႔ ေျပာသူမ်ားရဲ႕ စကားေတြကိုလည္း ေသေသခ်ာခ်ာ နားေထာင္ ရတယ္။ အားလံုးက ပါတီ ရန္ပံုေငြ အတြက္ ကုမၸဏီေထာင္ၿပီး လမ္းေဖာက္၊ တံတားေဆာက္တဲ့ ကန္ထ႐ိုက္ လုပ္ငန္းေတြ လုပ္မယ္။ စိုက္ပ်ဳိး ေမြးျမဴေရးေတြ လုပ္မယ္။ ေရလုပ္ငန္း လုပ္မယ္။ အိတ္စပို႔ အင္ပို႔ လုပ္ငန္းေတြလုပ္မယ္ စသျဖင့္ သန္ရာသန္ရာေတြ စိတ္ကူး ထားၾကတယ္။

ဒီမိုကေရစီ လမ္းေၾကာင္းမွာက ဘယ္သူမဆို ကိုယ္စိတ္သန္ရာကို လြတ္လြတ္လပ္လပ္ လုပ္ခြင့္ ရွိတာေၾကာင့္ ႏိုင္ငံေရး ပါတီေတြက စီးပြားေရး လုပ္မယ္ ဆိုရင္လည္း ဘာမွေျပာစရာ မရွိပါဘူး။ သူတို႔စိတ္ႀကိဳက္ လုပ္ခြင့္ ရွိပါတယ္။ ကိုယ့္သမိုင္း ကိုယ္ေရးၾကတာပဲ ဆိုတဲ့စကား အရွိသား မဟုတ္လား။

ကိုယ့္မွာလည္း ေခါင္းတစ္လံုးရွိလို႔
သူတို႔သေဘာနဲ႔သူတို႔ လုပ္တာကို ဘာမွမေျပာလိုဘူး။ ဒါေပမဲ့ ကိုယ့္မွာလည္း ေခါင္းတစ္လံုး ရွိတာေၾကာင့္ ကိုယ့္ဟာကိုယ္ လြတ္လပ္စြာ စဥ္းစား ေတြးေတာတာေတာ့ လုပ္ျဖစ္တယ္။ ေရွးတုန္းက လႊတ္ေတာ္ေတြ အေၾကာင္းလည္း ျပန္စဥ္းစားမိတယ္။ ေရွးက လႊတ္ေတာ္ ဘတ္ဂ်က္ အစည္းအေ၀းေတြမွာ ၀န္ႀကီးေတြက သူတို႔ဌာနအတြက္ တစ္ႏွစ္တာ ရသံုးခန္႔မွန္းေျခ ေငြစာရင္းေတြကို လႊတ္ေတာ္မွာ တင္ျပၿပီး အသံုးစရိတ္ ခြင့္ျပဳခ်က္ ေတာင္းၾကရတယ္။ အဲဒီအခါ အတုိက္အခံ အမတ္ေတြကထၿပီး၊ ဒါေလာက္ေတာင္းတာ မ်ားတယ္။ ဒါေလာက္ မေပးသင့္ဘူး။ ဘယ္ေရြ႕ဘယ္မွ် ေလွ်ာ့ခ်ျဖတ္ေတာက္ သင့္ပါတယ္လို႔ ကန္႔ကြက္ၾကတယ္။

ေန႔ေရာညပါ အႀကိတ္အနယ္
ကန္႔ကြက္ခ်က္ေတြကို သက္ဆိုင္ရာ၀န္ႀကီးက အက်ဳိးအေၾကာင္းနဲ႔ထပ္ၿပီး ရွင္းျပရတယ္။ ကန္႔ကြက္သူက မေက်နပ္ရင္ မဲခြဲ ဆံုးျဖတ္ ၾကရတယ္။ ၀န္ႀကီးဌာန တစ္ခုစီရဲ႕ အသံုးစရိတ္ ေတာင္းခံခ်က္တိုင္းကို ဒီလိုပဲလုပ္ၾကတယ္။ ဒါေၾကာင့္ ဘတ္ဂ်က္ အစည္းအေ၀း ေတြဟာ လနဲ႔ခ်ီၿပီး ၾကာတတ္တယ္။ ပါလီမန္ ဒီမိုကေရစီ က်င့္သံုးတဲ့ ႏုိင္ငံတုိင္းမွာ ဒီလိုပဲ လုပ္ၾကရတယ္။ ကမၻာ့ ႏိုင္ငံႀကီးတိုင္းရဲ႕ လႊတ္ေတာ္ေတြဟာ တစ္ႏွစ္ပတ္လံုး ႐ံုးထိုင္ၿပီး ႏိုင္ငံ့အေရး၊ ကမၻာ့အေရးေတြကို ေဆာင္ရြက္ၾကရတယ္။ တစ္ခါတစ္ရံ ဘတ္ဂ်က္ အစည္းအေ၀း ေတြဟာ ေလးငါးရက္ ဆက္တိုက္ ေန႔ေရာညပါ အႀကိတ္အနယ္ ေဆြးေႏြးၾကရတာ မ်ဳိးေတြေတာင္ ရွိတတ္တယ္။

ဥပမာေျပာၾကည့္တာ
ျမန္မာျပည္က ႏုိင္ငံေရးပါတီေတြက ႏိုင္ငံေရးလုပ္ရင္း တစ္ဖက္မွာ စီးပြားေရးလုပ္ငန္းေတြ လုပ္ၾကမယ္ဆိုေတာ့ အက်ဳိးစီးပြားခ်င္း ဆန္႔က်င့္ဘက္ ျဖစ္မႈ (conflict of interests) ဆိုတာေတြ ေပၚေပါက္မလာႏိုင္ ဘူးလားဆိုတဲ့ အေတြး ေပၚလာတယ္။ ဒီအလုပ္မ်ဳိးေတြက ၀န္ႀကီး ဌာနေတြဆီက ကန္ထ႐ိုက္ယူၿပီး လုပ္ရမွာ ျဖစ္တယ္။ လႊတ္ေတာ္မွာ အဲဒီ၀န္ႀကီး ဌာနေတြက ဘတ္ဂ်က္ တင္သြင္းၿပီး အသံုးစရိတ္ ေတာင္းခံတဲ့အခါမွာ ႏိုင္ငံေရးပါတီ အေနနဲ႔ဆိုရင္ အသံုးစရိတ္ ေလွ်ာ့ခ်ျဖတ္ေတာက္ဖို႔ အဆိုတင္သြင္းရမွာ ျဖစ္တယ္။

ထိပ္တိုက္တိုးေလ့ရွိ
ဒါေပမဲ့ တစ္ဖက္က စီးပြားေရး အပိုင္းကို တာ၀န္ယူထားသူေတြ အေနနဲ႔ကေတာ့ ၀န္ႀကီးဌာနနဲ႔ ဆက္ဆံေရး ေခ်ာေမြ႕ေစခ်င္တယ္။ မကန္႔ကြက္ ေစခ်င္ဘူး။ အဲဒီလိုဆိုရင္ ပါတီေခါင္းေဆာင္ေတြ ဘယ္လို ဆံုးျဖတ္မလဲ။ ပါတီ အက်ဳိးစီးပြားကို ဦးစားေပးမွာလား။ ျပည္သူလူထု အက်ဳိးစီးပြား အတြက္ အစိုးရ အသံုးစရိတ္ေတြကို ေလွ်ာ့ခ်ျဖတ္ေတာက္ဖုိ႔ လုပ္မွာလား။

ဒီလို ႀကီးမားတဲ့ ႏုိင္ငံ့အေရးကိစၥႀကီးေတြ ဆိုတာထား။ ဘာမဟုတ္တဲ့ ဂ်ာနယ္မဂၢဇင္း လုပ္ငန္း အေသးစားေလး ေတြမွာေတာင္ ဒီလို အက်ဳိးစီးပြားခ်င္း ဆန္႔က်င္ဘက္ ျဖစ္မႈေတြက ထိပ္တိုက္ တိုးေလ့ရွိတယ္။ ဂ်ာနယ္၊ မဂၢဇင္း အယ္ဒီတာ အဖြဲ႕က မွန္ရင္မွန္တယ္။ မွားရင္မွားတယ္။ ေကာင္းရင္ေကာင္းတယ္။ မေကာင္းရင္ မေကာင္းဘူး။ အမွန္အတိုင္း ေရးခ်င္တယ္။ ႐ုပ္ရွင္ကားတစ္ကားကို ေ၀ဖန္သူက မေကာင္းဘူးလို႔ ေရးရင္၊ ေရးတဲ့အတုိင္းပဲ ထည့္ခ်င္တယ္။ ေဆး၀ါးအတုေတြ ေပၚေနရင္ အတုေတြ ေပၚေနတယ္လို႔ ေရးခ်င္တယ္။

ပိုက္ဆံရဖို႔ အကြက္ပဲေခ်ာင္းေန
ေၾကာ္ျငာဌာနနဲ႔ မားကက္တင္းသမားေတြကေတာ့ ေၾကာ္ျငာရွင္ေတြ ၿငိဳျငင္သြားမွာ စိုးတဲ့အတြက္ မေကာင္းတာေတြ မထည့္ ေစခ်င္ဘူး။ ပိုက္ဆံ ေပးေနတဲ့ ေၾကာ္ျငာရွင္ စီးပြားေရး သမားေတြ သေဘာေတြ႔၊ မေနာေခြ႔ေစမယ့္ စာမ်ဳိးေတြပဲ ထည့္ေစခ်င္တယ္။ ဂ်ာနယ္မဂၢဇင္း အဖံုး လုပ္တာကအစ အယ္ဒီတာေတြက ပန္းခ်ီ သ႐ုပ္ေဖာ္ပံု ေကာင္းေကာင္းေလးေတြ သံုးခ်င္တယ္။ ေၾကာ္ျငာနဲ႔ မားကက္တင္း သမားေတြ ကေတာ့ မင္းသား၊ မင္းသမီးပံုေတြပဲ သံုးေစခ်င္တယ္။ ပိုက္ဆံ ထုတ္တဲ့ ထုတ္ေ၀သူ ကိုယ္တိုင္က အယ္ဒီတာ လုပ္ရင္ ေတာ္ေသးတယ္။ သူက ထုတ္ေ၀သူ သူေဌး ေနရာမွာပဲ ေနတယ္ဆိုရင္ေတာ့ အယ္ဒီတာေတြ ေန႔စဥ္ စိတ္ညစ္ ေနရၿပီသာမွတ္။

ေန႔စဥ္ျဖစ္ေနတာပဲ
တခ်ဳိ႕ ႏိုင္ငံေတြမွာေတာ့ ေရြးေကာက္ခံေတာ့မယ္ ဆိုတာနဲ႔ တစ္ၿပိဳင္နက္ သူတုိ႔ပိုင္ဆိုင္သမွ် စည္းစိမ္ ခ်မ္းသာေတြကို လူသိရွင္ၾကား ထုတ္ေဖာ္ ေၾကညာ ထားရတယ္။ ဒီလို လုပ္တာေတာင္မွ မသမာမႈေတြ ေန႔စဥ္နဲ႔အမွ် ျဖစ္ေနၾကတာပါပဲ။ ဂ်ပန္ႏိုင္ငံမွာ ဆိုရင္ သက္တမ္း ျပည့္ေအာင္ တာ၀န္ ထမ္းေဆာင္ရတဲ့ ၀န္ႀကီးခ်ဳပ္ အေတာ္ရွားတယ္။ အ႐ႈပ္ေတာ္ပံု တစ္မ်ဳိးမ်ဳိးေၾကာင့္ ရာထူးက တစ္ႏွစ္၊ ႏွစ္ႏွစ္ အတြင္း ႏုတ္ထြက္ သြားရသူေတြ မ်ားတယ္။ တခ်ဳိ႕ဆို တစ္ႏွစ္ေတာင္ မခံလိုက္ၾကဘူး။ ေတာင္ကိုရီးယား ႏိုင္ငံရဲ႕ အႀကီးဆံုး ကုမၸဏီႀကီးေတြက သူေဌးႀကီးေတြ အားလံုးလည္း အာဏာရ ပုဂၢိဳလ္ေတြနဲ႔ ေပါင္းၿပီး ေငြေၾကး မသမာမႈ အမ်ဳိးမ်ဳိးနဲ႔ ေထာင္ခ်ခံရ သူေတြခ်ည္းပဲ။ အေနာက္ ႏိုင္ငံႀကီးေတြမွာလည္း ကင္းတယ္ မရွိပါဘူး။ သတင္းစာေတြမွာ ေန႔စဥ္လိုလို ဖတ္ေနရတယ္။

စိန္နဲ႔ သံပရာ
ႏိုင္ငံေရးနဲ႔ စီးပြားေရးဆုိတာက တုိင္းျပည္တစ္ျပည္မွာ အေရးႀကီးဆံုး နယ္ပယ္ႏွစ္ရပ္ ျဖစ္တယ္။ ကိုယ့္နယ္နဲ႔ကိုယ္ တစ္သီး တျခားစီ ဖြံ႔ၿဖိဳး တိုးတက္ေအာင္ လုပ္ေဆာင္ရတယ္။ ဒီႏွစ္ခုကို မေရာေထြးသင့္ဘူး။ ေရာေထြးလိုက္ရင္ ႏွစ္ဖက္လံုး အက်ဳိးမရွိဘူး။ ႏွစ္ဖက္စလံုး ပ်က္စီး သြားတတ္တယ္။ ဘာေၾကာင့္လဲ ဆိုေတာ့ ဒီနယ္ပယ္ ႏွစ္ခုဟာ စိန္နဲ႔ သံပရာလိုပဲ ဓာတ္မတည့္ၾကလို႔ ျဖစ္တယ္။ တစ္ခုခ်င္း အေနနဲ႔ အသံုး၀င္တယ္။ တန္ဖိုးရွိတယ္။ ဒါေပမဲ့ ႏွစ္ခု ေရာလိုက္ရင္ေတာ့ အဆိပ္ျဖစ္သြားတယ္။

ႏိုင္ငံေရးဆိုတာက ႏိုင္ငံအတြက္၊ အမ်ားအတြက္ လုပ္ရတဲ့အလုပ္ ျဖစ္တယ္။ ကိုယ္က်ဳိးစီးပြား ငဲ့ကြက္လို႔ လံုးလံုး မျဖစ္ဘူး။ လိုအပ္လာရင္ အသက္ကိုေတာင္ စြန္႔တဲ့အခါ စြန္႔ၿပီး လုပ္ရေလ့ရွိတယ္။ ပရဟိတ သေဘာသက္သက္ ျဖစ္တယ္။

တန္ဖိုးနဲ႔မူ
စီးပြားေရးကေတာ့ သဘာ၀ကိုက အျမတ္ရေအာင္ လုပ္ရတဲ့အလုပ္ ျဖစ္တယ္။ အ႐ံႈးခံ အနစ္နာခံၿပီး လုပ္႐ိုး ထံုးစံမရွိဘူး။ လုပ္ရင္ လုပ္တဲ့သူဟာ စီးပြားေရး သမားေကာင္းလို႔ မေခၚေတာ့ဘူး။ ညံ့ဖ်င္းတဲ့ စီးပြားေရး သမားလို႔ သတ္မွတ္တယ္။ ႏိုင္ငံေရး သမားက မူနဲ႔၀ါဒကို ကိုင္ၿပီး လုပ္ရတယ္။ မူကို တန္ဖိုးထားတယ္။ "Value of the principle" ကို အျမဲ ဆုပ္ကိုင္တယ္။ စီးပြားေရး သမားက အျမတ္ရဖို႔ အတြက္ ဆိုရင္ ဘာမဆို အေလွ်ာ့အတင္း အေပးအယူ လုပ္ႏုိင္တယ္။သူက "principle" မူထက္ "value" တန္ဖိုးကိုသာ ၾကည့္တယ္။ ဒါေၾကာင့္သူ႕ မွာ "principle of the value" တန္ဖိုးအတြက္ မူဆိုတာပဲ ရွိတယ္။ မူအတြက္ တန္ဖိုးဆိုတာ မရွိဘူး။ နားမလည္ဘူး။ ဂ႐ုမစိုက္ဘူး။

အျမတ္ကို ဦးထိပ္ပန္ဆင္
စီးပြားေရးသမားက ကုမၸဏီအတြက္ ရွယ္ယာရွင္ေတြအတြက္ အျမတ္မ်ားမ်ား ရေအာင္ ဘယ္လို လုပ္ရမလဲလို႔ အျမဲ စဥ္းစားရတယ္။ အျမတ္ကို ဦးထိပ္ ပန္ဆင္ရတယ္။ ႏုိင္ငံေရး သမားကေတာ့ ျပည္သူလူထု သက္သာ ေခ်ာင္ခ်ိဖို႔အတြက္ ကုန္ေစ်းႏႈန္းေတြ က်ဆင္းေရးနဲ႔ အခြန္ အတုတ္ေတြ နည္းႏိုင္သမွ် နည္းေရးကို ေဆာင္ရြက္ရတယ္။ အခြန္အတုတ္ေတြ ေလ်ာ့က် ေစဖို႔အတြက္ အစိုးရ အသံုးစရိတ္ေတြ ေလ်ာ့က်ဖို႔ လိုတယ္။ အဲဒါေၾကာင့္ လႊတ္ေတာ္ထဲမွာ ၀န္ႀကီးဌာနေတြက တင္ျပေတာင္းခံတဲ့ အသံုး စရိတ္ေတြထဲက တစ္က်ပ္ ျဖတ္ေတာက္ေရး အဆို ႏွစ္က်ပ္ ျဖတ္ေတာက္ေရး အဆိုေတြ တင္ၾကတယ္။ ေတာင္းတဲ့ထဲက ေငြတစ္ရာမွာ တစ္က်ပ္ႏႈန္း၊ ႏွစ္က်ပ္ႏႈန္း ျဖတ္ပါဆိုတဲ့ သေဘာျဖစ္တယ္။

မတားပါဘူး
စီးပြားေရးရဲ႕ သဘာ၀က အစိုးရက အသံုးစရိတ္ မ်ားမ်ားသံုးေလ လုပ္ငန္း ေဆာင္ရြက္မႈ ပမာဏမ်ားေလ ျဖစ္ၿပီး ကန္ထ႐ိုက္ မ်ားမ်ားရ၊ ပစၥည္းမ်ားမ်ား ေရာင္းခ်ရတဲ့အတြက္ သေဘာက် အားေပး ေထာက္ခံရတယ္။ မ်ားမ်ား သံုးေအာင္ ႏိႈးေဆာ္ တိုက္တြန္းရတယ္။ တကယ္လို႔ ႏိုင္ငံေရး ပါတီေတြက ကုမၸဏီေထာင္ၿပီး စီးပြားေရး လုပ္ၾကမယ္ဆိုရင္ ဒီ 'conflict of interests' အက်ဳိးစီးပြားခ်င္း ဆန္႔က်င္ဘက္ျဖစ္မႈ ျပႆနာကို ဘယ္လို ကိုင္တြယ္ၾကမွာလဲ။ ကုမၸဏီ အျမတ္ ရဖို႔ လုပ္မွာလား။ ျပည္သူလူထု သက္သာ ေခ်ာင္ခ်ိေအာင္ လုပ္မွာလား။ အစိုးရက အခြန္အတုတ္ေတြ မ်ားမ်ား ေကာက္ၿပီး လုပ္ငန္းေတြ မ်ားမ်ားလုပ္ဖို႔ တိုက္တြန္းမွာလား။ အခြန္ အတုတ္ေတြ ေလွ်ာ့ေကာက္ၿပီး လုပ္ငန္းနည္း နည္းပဲ လုပ္ဖို႔ ေတာင္းဆိုမွာလား။

ဒီအခ်က္ေတြကို စီးပြားေရးလုပ္မယ့္ ႏိုင္ငံေရးသမားေတြ ေသေသခ်ာခ်ာ စဥ္းစားေစခ်င္တယ္။ မလုပ္နဲ႔လို႔ ေျပာတာ မဟုတ္ပါဘူး။ ဒီမိုကေရစီ လမ္းခရီးမွာ လူတိုင္း လြတ္လပ္စြာ လုပ္ခြင့္ရွိပါတယ္။ မတားပါဘူး။ စဥ္းစားဖို႔ ေျပာတာပါ။