ထိုင္းႏွင့္ အေမရိကန္ အျပန္အလွန္ သံသယမ်ား ေလ်ာ့က်ေစေရး

ကာ၀ီ ခၽြန္ကစ္တာ၀ုန္
ဇြန္လ ၂၅ ရက္ ၂၀၁၂ ခုႏွစ္

ဇြန္လ ၁၄ ရက္ေန႔တြင္ ၀ါရွင္တန္၌ ငါးႀကိမ္ေျမာက္ ထိုင္း-အေမရိကန္ မဟာဗ်ဴဟာေျမာက္ ေဆြးေႏြးပြဲအၿပီး ပူးတြဲထုတ္ျပန္ေၾကညာ ခ်က္ အရ ႏွစ္ႏိုင္ငံ အနာဂတ္ဆက္ဆံေရးက လမ္းေၾကာင္းမွန္အတိုင္း ဆက္လက္ဦးတည္သြားဖို႔ ရွိေနသည္။

သို႔ေသာ္လည္း ေနာက္ ရက္အနည္းငယ္ၾကာ သည့္အခါ ဤသို႔ကတိက၀တ္မ်ားက ျပႆနာ ႏွင့္ ၾကံဳေတြ႔ရေတာ့သည္။

မၾကာေသးခင္ ရက္သတၱပတ္မ်ားအတြင္း ထိုင္း အစိုးရႏွင့္ အတိုက္အခံ ဒီမိုကရက္ပါတီ တို႔အၾကား အူတာေပါင္ (U-tapao) ေလဆိပ္
ကို အေမရိကန္က အသံုးျပဳေရးကိစၥႏွင့္ ပတ္သက္၍ အျပန္အလွန္ စြပ္စြဲေ၀ဖန္ခ်က္ မ်ား ထြက္ေပၚလာသည္ႏွင့္ အတူ ထိုင္း- အေမရိ ကန္ အၾကား ပူးေပါင္းလုပ္ေဆာင္မည့္ လုပ္ငန္းကိစၥမ်ားအဖို႔လည္း လံုေလာက္သည့္ ပြင့္လင္းျမင္သာမႈ၊ သက္ဆိုင္သည့္ အင္အားစု အားလံုးႏွင့္ ညိႇႏိႈင္းတိုင္ပင္မႈ မရွိလွ်င္ လြယ္လြယ္ကူကူ ေရွ႕ဆက္၍ မရႏိုင္မည့္အေရးကို ေတြ႔ျမင္လာၾကရသည္။

၀ါရွင္တန္အစိုးရက ၁၉၉၇ ခုႏွစ္၊ ထိုင္းႏိုင္ငံ ေငြေၾကးအက်ပ္အတည္း ဆိုက္စဥ္ကာလအတြင္း ဘ႑ာေငြေၾကး ပံ့ပိုးကူညီရန္ ျငင္းဆန္ ခဲ့ဖူးသည္။ ဤအတြက္ေၾကာင့္လည္း ထိုင္းတို႔၏ စိတ္အတြင္း ဒဏ္ရာအနာတခုလို ယေန႔တိုင္ က်န္ရစ္ေနရေသးသည္။ သူတို႔ ယခင္ တႀကိမ္တခါက ယံုၾကည္အားထားခဲ့ဖူးသလို အေမရိကန္အစိုးရကို မယံုၾကည္ မကိုးစားႏိုင္ ျဖစ္ခဲ့ရသည္။

ဤအေျခအေနမ်ားေၾကာင့္ ယခုအခါ မဟာဗ်ဴဟာေျမာက္ ေဆြးေႏြးပြဲတြင္ ပထမဦးဆံုး အႀကိမ္အျဖစ္ ျပည္သူခ်င္း- ျပည္သူခ်င္း ဆက္ဆံေရး တိုးျမႇင့္ေဆာင္ရြက္ရန္အတြက္ အလုပ္အဖြဲ႔တခု ဖြဲ႔စည္းရန္ သေဘာတူညီခဲ့သည္ကိုလည္း နားလည္၍ ရႏိုင္သည္။ သံတမန္ဆက္ဆံေရး ထူေထာင္ခဲ့သည္မွာ ႏွစ္ေပါင္း ၁၈၀ ေက်ာ္ၿပီးသည့္ ကာလတြင္ အစိုးရမ်ားအေနျဖင့္ ႏွစ္ႏိုင္ငံရွိ ျပည္သူ မ်ား အၾကား အျပန္အလွန္ ဆက္ဆံဖလွယ္မႈ တိုးျမင့္လာေစရန္ အၾကံဉာဏ္ မ်ားလည္း လိုအပ္ေနပါေသးသည္။ ႏိုင္ငံေရးအရ လွည့္ဖ်ား ေျပာဆိုၾကသည့္ သတင္းစကားမ်ား မရွိလွ်င္ ထိုင္းႏွင့္ အေမရိကန္ ျပည္သူမ်ားအဖို႔ အထူးပင္ ခ်စ္ခင္ႏိုင္ၾကပါသည္။ သို႔ေသာ္လည္း ႏွစ္ႏိုင္ငံအၾကား အေရးကိစၥမ်ားကို မ်ဳိးခ်စ္စိတ္အခံျဖင့္ ရႈျမင္သံုးသပ္ၾကသည့္အခါ အေမရိကန္ ဆန္႔က်င္ေရး စိတ္ခံစားမႈမ်ား ေပၚ ေပါက္ လာေစေရး အလြယ္တကူ မီးေမႊးႏိုင္ေျခ ျဖစ္လာေတာ့သည္။

ပထမဦးဆံုးအႀကိမ္အျဖစ္ ထိုင္းႏိုင္ငံက သူတို႔ႏိုင္ငံမွ ခရီးသြားတိုးရစ္မ်ားႏွင့္ အျခားသူမ်ား အေမရိကန္ျပည္ေထာင္စု သို႔ ျပည္၀င္ခြင့္ ဗီဇာမလိုဘဲ သြားေရာက္လည္ပတ္ခြင့္ရေရးအတြက္ ေတာင္းဆိုခဲ့ပါသည္။ ၀ါယာလက္စ္ လမ္းမရွိ အေမရိကန္သံရံုးေရွ႕တြင္ ဗီဇာ ေလွ်ာက္ရန္ တန္းစီေနရေသာ လူတန္းရွည္ႀကီးမွာ ေရရွည္ဆက္ဆံခဲ့သည့္ ႏွစ္ႏိုင္ငံ ဆက္ဆံေရးအတြက္ စိတ္ပ်က္ဖြယ္အခ်က္တခု ျဖစ္ပါသည္။ အျခားတဖက္တြင္ ရုရွားႏိုင္ငံက ထိုင္းႏိုင္ငံကူး လက္မွတ္ ကိုင္ေဆာင္သူမ်ားအတြက္ ျပည္၀င္ခြင့္ဗီဇာ ကင္းလြတ္၍ လာ ေရာက္ခြင့္ျပဳခဲ့ရာ ဤသို႔ခြင့္ျပဳသည့္ ပထမဦးဆံုး အင္အားႀကီး ႏိုင္ငံတခု ျဖစ္လာပါသည္။

၀ါရွင္တန္ႏွင့္ ေျပာဆိုေဆြးေႏြးမႈမ်ားမွာ ပြင့္လင္း၍ ႀကိဳတင္ခ်မွတ္ထားသည့္ ေခါင္းစဥ္မ်ား ရွိမေနခဲ့ပါ။ အေမရိကန္ ျပည္ေထာင္စု၏ အေရွ႕အာရွဆိုင္ရာ လက္ေထာက္ႏိုင္ငံျခားေရး၀န္ႀကီး ကာ့တ္ကင္းဘဲ (Kurt Campbell)၊ ႏုိင္ငံျခားေရး အျမဲတမ္း အတြင္း၀န္ ဆီ ဟာဆက္ ေဖာင္ခက္ကေယာ့ (Sihasak Phuangkhetkeou) တို႔မွာ တဦးႏွင့္တဦး အလြန္အလြမ္းသင့္ၾကပါသည္။ ယခုတႀကိမ္တြင္ သူတို႔က ထိုင္း-အေမရိကန္ ဆက္ဆံေရး ျပႆနာ အေထြေထြကို ေဆြးေႏြးခဲ့ၾကပါသည္။ အထူးသျဖင့္ ပို၍အားျဖည့္ရန္ လိုအပ္ ေနသည့္ ဧရိယာမ်ားကို အာရံုထား ေဆြးေႏြးခဲ့ၾကသည္။

အထူးသျဖင့္ လံုျခံဳေရးဆိုင္ရာ ပူးေပါင္းေဆာင္ရြက္မႈ ကဲ့သို႔ေသာ ႏွစ္ႏိုင္ငံ ဆက္ဆံေရးကိစၥမ်ားသည္ ၂၀၀၆ ခုႏွစ္၊ ထိုင္းႏိုင္ငံတြင္ စစ္အာဏာသိမ္းမႈ ျဖစ္ေပၚခဲ့ခ်ိန္မွစ၍ အထူးတလည္ ထိခိုက္ခဲ့ရသည္။ မဟာမိတ္ျပဳမႈ၏ ဗဟိုဆံုခ်က္ ျဖစ္သည့္ လံုျခံဳေရးဆိုင္ရာ အၾကံျပဳေဆြးေႏြးမႈမ်ားလည္း ၎အခ်ိန္မွစ၍ ယာယီ ဆိုင္းငံ့ထားခဲ့သည္။

အခ်ိန္မ်ားစြာ ၾကာျမင့္ခဲ့ရၿပီးမွ ၀ါရွင္တန္က ေနာက္ဆံုး ထိုင္း-အေမရိကန္ ကာကြယ္ေရးဆိုင္ရာ ထိပ္တန္း အရာရွိႀကီးမ်ား ေဆြးေႏြးပြဲ ဒုတိယအႀကိမ္ကို စတင္ရန္ သေဘာတူညီခဲ့သည္။ ထိုင္း စစ္ဖက္ဆိုင္ရာ ေခါင္းေဆာင္ မ်ားအတြက္ စိတ္ဓာတ္ တက္ႂကြလာေစရန္ ေလ်ာ္ကန္သည့္ ႀကိဳးပမ္းေဆာင္ရြက္ခ်က္လည္း ျဖစ္သည္။

ထိုင္းႏိုင္ငံက ေနတိုးအဖြဲ႔၀င္ မဟုတ္သည့္ မဟာမိတ္ႏိုင္ငံ ျဖစ္သည့္အေလ်ာက္ ကာကြယ္ေရးဆိုင္ရာ ေနာက္ဆံုးေပၚ စြမ္းေဆာင္ ရည္မ်ား ျဖည့္ဆည္းေပးရန္ အေမရိကန္က ပ်က္ကြက္ေနမႈ အေပၚတြင္လည္း သူတို႔က ယခင္ အခ်ိန္ကာလမ်ားတြင္ တစိုက္မတ္မတ္ ေစာဒကတက္ ေျပာဆိုခဲ့ၾကဖူးသည္။ ထိုင္းႏိုင္ငံက မၾကာေသးမီ တခ်ိန္က တင္ျပခဲ့ဖူးသည့္ က်ည္ႏွင့္ လက္နက္စနစ္မ်ား စာရင္းကို လည္း အေမရိကန္က ကာလတစံုတရာၾကာ လ်စ္လ်ဴရႈ ထားခဲ့သည္။

တႀကိမ္တြင္ ဆီဟာဆက္ က ကာ့တ္ ကင္းဘဲကို ေမးခဲ့ဖူးသည္။ အကယ္၍ ထိုင္းႏိုင္ငံမွ ေတာင္းဆိုမႈမ်ားကို အေမရိကန္က တုံ႔ျပန္ ေဆာင္ရြက္ေပးရန္ ပ်က္ကြက္ေနခဲ့ပါက ေနတိုးအဖြဲ႔၀င္ မဟုတ္သည့္ မဟာမိတ္ျပဳမႈဆိုသည္မွာ မည္သို႔အဓိပၸါယ္ ရွိပါေတာ့မည္နည္း ဟု ေမးခြန္းထုတ္ခဲ့ဖူးသည္။

ယခုတႀကိမ္ ေဆြးေႏြးပြဲတြင္ေတာ့ ႏွစ္ဖက္စလံုးက သူတို႔၏ ရည္ရြယ္ခ်က္မ်ားကို ထုတ္ေဖာ္တင္ျပခဲ့ၾကသလို မဟာဗ်ဴဟာ အျမင္မ်ား ကိုလည္း ဖလွယ္ခဲ့ၾကသည္။ အထူးသျဖင့္ ထိုင္းက အာရွတိုက္အတြင္း အေမရိကန္ ျပည္ေထာင္စု၏ တည္ရွိမႈ အခန္းက႑ကို စိုးရိမ္ ေမးခြန္း ထုတ္ခဲ့သည္။ ကာ့တ္ကင္းဘဲ က ပထမေန႔တြင္ အာရွတိုက္အတြင္း ၎တည္ရွိေနမႈ တိုးခ်ဲ႔ေရးႏွင့္ ျပန္လည္ခ်ိန္ညိႇေရးကိစၥမ်ား အဆိုျပဳခ်က္ကို ေန႔တ၀က္ၾကာ အခ်ိန္ယူ၍ ရွင္းျပခဲ့သည္။ သူက စစ္ေရးအင္အားတိုးခ်ဲ့မႈ သို႔မဟုတ္ ၎တို႔ တည္ရွိေနမႈ တိုးခ်ဲ့ေရး အတြက္ကို အာရံုထားျခင္း မဟုတ္ေၾကာင္း အေလးေပး ေျပာဆိုခဲ့သည္။ ၎အစား အေမရိကန္က အာရွတိုက္ႏွင့္ ဘက္စံု ခ်ည္းကပ္ ဆက္ဆံလိုမႈ ျဖစ္ေၾကာင္း ေဖာ္ျပခဲ့သည္။ သို႔အတြက္ေၾကာင့္ အေမရိကန္က ထိုင္းႏိုင္ငံႏွင့္ မဟာမိတ္ျပဳမႈ၊ ကတိက၀တ္မ်ား ရွိထား မႈကို တန္ဖိုးထားေနရျခင္း ျဖစ္သည္။ အေမရိကန္ ႏုိင္ငံျခားေရး၀န္ႀကီး ေဟလာရီ ကလင္တန္ က အေမရိကန္ထိပ္တန္း ရင္းႏွီးျမႇဳပ္ႏွံ သူမ်ားႏွင့္ စီးပြားေရး လုပ္ငန္းရွင္မ်ား အုပ္စုႀကီးကို ဦးေဆာင္၍ ႏွစ္ႏိုင္ငံပူးေပါင္း ေဆာင္ရြက္မႈ ျမႇင့္တင္ရန္ လာေရာက္ လည္ပတ္မည့္ အေၾကာင္းကိုလည္း ျဖည့္စြက္ေျပာဆိုခဲ့ေသး သည္။

အျပန္အလွန္အေနျဖင့္ ထိုင္းႏိုင္ငံက ပိုမိုခ်ဥ္းကပ္ေဆာင္ရြက္မႈမ်ားကို ႀကိဳဆိုခဲ့သလုိ ေဒသဆိုင္ရာ လုပ္ငန္းစဥ္မ်ား တြင္ အာဆီယံအဖြဲ႔ က အဓိက ဗဟိုခ်က္မမွ ရွိေနပံုကိုလည္း အသိအမွတ္ျပဳ ေဖာ္ျပခဲ့သည္။

ဆီဟာဆက္ က ေဒသတြင္း တရုတ္ႏိုင္ငံ၏ အခန္းက႑အေပၚ ယံုၾကည္မႈရွိေၾကာင္း၊ ေဘဂ်င္း အစိုးရက ကမၻာေပၚ တြင္ တာ၀န္သိ သည့္ အင္အားႀကီးႏိုင္ငံတခုသဖြယ္ ျပဳမူမည္ဟု ယံုၾကည္ေၾကာင္းလည္း ေျပာဆိုခဲ့သည္။ အေမရိကန္ ႏွင့္ တရုတ္ႏိုင္ငံ တို႔က သူတို႔ ဆက္ဆံေရးကို မည္သို႔မည္ပံု ဦးတည္ၾကမည္ကို သိရွိၾကသလို သူတို႔ အခ်င္းခ်င္း ပူးေပါင္း ေဆာင္ရြက္ျခင္းျဖင့္ ထိပ္တိုက္ေတြ႔ဆံုမႈမ်ား ေရွာင္ရွားႏိုင္ၾကမည္၊ အာဆီယံႏိုင္ငံမ်ားအေပၚ အႏၲရာယ္ ျဖစ္ေစႏိုင္မည့္အေရး ေရွာင္ရွားႏိုင္ၾကမည္ကိုလည္း အေလးေပး ေျပာဆိုခဲ့ သည္။ ထိုင္းႏိုင္ငံက (၂၀၁၂- ၂၀၁၅) ခုႏွစ္မ်ားအတြင္း ေတာင္တရုတ္ ပင္လယ္ပဋိပကၡမ်ား ေျဖရွင္းေရးအတြက္ အာဆီယံ-တရုတ္ ဆက္ဆံေရး ကိစၥမ်ား အတြက္ ပူးေပါင္းေဆာင္ရြက္မႈကို အဓိက တာ၀န္ယူရမည္ျဖစ္ရာ ထိုင္းႏိုင္ငံ၏ အျပဳသေဘာေဆာင္သည့္ အခန္းက႑ကိုလည္း ယံုၾကည္မႈရွိေၾကာင္း အေမရိကန္က ေဖာ္ျပေျပာဆိုခဲ့သည္။

လံုျခံဳေရးဆိုင္ရာ ပူးေပါင္းေဆာင္ရြက္မႈ ပိုမိုတိုးတက္ ေကာင္းမြန္ေစေရးအတြက္ ထိုင္းႏိုင္ငံရွိ အူတာေပါင္ ေလဆိပ္ ကို အသံုးျပဳႏိုင္ ေရးအတြက္ လိုအပ္သည့္ျပ႒ာန္းခ်က္မ်ား ေလ့လာရန္ ဒုတိယ အလုပ္အဖြဲ႔တခုကိုလည္း ဖြဲ႔စည္း ႏုိင္ခဲ့ၾကသည္။ ၎ေနရာကို ထိုင္း ႏိုင္ငံက လူသားခ်င္းစာနာမႈဆိုင္ရာ အကူအညီေပးေရးႏွင့္ သဘာ၀ ကပ္ေဘး ကယ္ဆယ္ေရး ဗဟိုဌာနတခုအျဖစ္ အသံုးျပဳရန္ အဆိုျပဳထားသည့္အတြက္ေၾကာင့္လည္းျဖစ္သည္။ ထိုင္းႏိုင္ငံက သဘာ၀ကပ္ေဘး ဒုကၡမ်ား ၾကံဳေတြ႔ရသည့္အခါ ေဒသတြင္းတြင္ လူသားခ်င္းစာနာမႈဆိုင္ရာ အကူအညီေပးေရး ကိစၥမ်ားအတြက္ ၎တို႔ႏိုင္ငံက ဗဟိုခ်က္မအျဖစ္ ေဆာင္ရြက္ေပးႏိုင္ေရးကို ကမၻာ့ စားနပ္ရိကၡာ အစီအစဥ္(WFP) ႏွင့္ ၂၀၀၅ ခုႏွစ္က အဆိုျပဳခဲ့ဖူးသည္။ ကုလသမဂၢ-အာဆီယံအသင္း ပူးေပါင္းေဆာင္ရြက္မႈ အစီအစဥ္ (U.N.-Asean framework) ေအာက္တြင္ အဆိုျပဳခဲ့ျခင္း ျဖစ္သည္။ ၂၀၀၆ ခုႏွစ္တြင္ ထိုင္းႏိုင္ငံအတြင္း ႏိုင္ငံေရး မတည္ၿငိမ္မႈမ်ား
ျဖစ္လာေသာေၾကာင့္ ၎အစား မေလးရွားႏိုင္ငံရွိ ဆူဘန္း (Subang) ေလဆိပ္ကို ေရြးခ်ယ္ ခဲ့ၾကသည္။

ထိုအခ်ိန္မွစ၍ ၎ရည္ရြယ္ခ်က္ျဖင့္ စင္တာ (ဗဟိုဌာန) တခု ဖြင့္လွစ္ႏိုင္ေရးကိစၥ အစိုးရ စဥ္းစားခ်က္တြင္ ရွိေနခဲ့ သည္။ အစပိုင္းတြင္ ထိုင္း ေတာ္၀င္ေရတပ္မေတာ္က ၎စင္တာကို ႏွစ္ႏိုင္ငံဆက္ဆံေရး မူေဘာင္ေအာက္တြင္ ထည့္သြင္းလိုေသာ္လည္း အေမရိကန္ ျပည္ေထာင္စုကမူ ႏိုင္ငံစံု ပူးေပါင္းေဆာင္ရြက္မႈ အတြက္ စင္ျမင့္တခုသဖြယ္ အသံုးျပဳလိုသည္။

၂၀၀၄ ခုႏွစ္၊ ဒီဇင္ဘာလ ဆူနာမီေရလိႈင္းဒဏ္၊ ထို႔ေနာက္ ဖိလစ္ပိုင္ႏွင့္ အင္ဒိုနီးရွားႏိုင္ငံမ်ားတြင္ သဘာ၀ ကပ္ေဘး ဒဏ္မ်ား ရိုက္ခတ္ခံရၿပီးေနာက္တြင္ အူတာေပါင္ ေလဆိပ္မွာ အေရွ႕ေတာင္ အာရွေဒသတြင္ အခ်က္အျခာေနရာ တြင္ ရွိေနေသာေၾကာင့္ ရွာေဖြေရး/ကယ္ဆယ္ေရး လုပ္ငန္းမ်ား (search and rescue missions) မ်ားအတြက္ ပို၍ အာရံုက်လာၾကသည္။

ႏွစ္စဥ္ ထိုင္း-အေမရိကန္စစ္ေရး ပူးေပါင္းေလ့က်င့္မႈျဖစ္သည့္ ေရႊေႁမြေဟာက္ (Cobra Gold) စစ္ဆင္ေရးမွာ လူသားခ်င္း စာနာမႈႏွင့္ ကပ္ေဘးဒုကၡကယ္တင္ေရးကိစၥမ်ားအတြက္ ႏိုင္ငံစံုတပ္ဖြဲ႔မ်ား ပူးေပါင္းေဆာင္ရြက္ျခင္းအျဖစ္ ပို၍အေလးထား ေဆာင္ရြက္လာခဲ့ၾက သည္။ အူတာေပါင္ ေလဆိပ္ကို ဆယ္စုႏွစ္ေပါင္းမ်ားစြာ အသံုးျပဳခြင့္ရွိခဲ့ဖူးသည့္ အေမရိကန္ႏိုင္ငံအဖို႔ တရား၀င္ သေဘာတူခြင့္ျပဳမႈ ရလိုၿပီး လူသားခ်င္းစာနာမႈ ကပ္ေဘးဒုကၡမ်ား ျဖစ္ပြားခ်ိန္တြင္ အဆင္သင့္ေဆာင္ရြက္ႏိုင္ေအာင္ ထိုင္းအစိုးရထံမွ လုပ္ပိုင္ခြင့္ လုပ္ ငန္းစဥ္မ်ား သိရွိရယူလိုေနသည္။ မဟာဗ်ဴဟာ ေဆြးေႏြးပြဲတြင္ အေမရိကန္ဖက္မွ ေထာက္ျပရာ၌ ယခင္က ေဆာင္ရြက္ခဲ့ေသာ အေရး ေပၚ အကူအညီေပးေရး အစီအစဥ္မ်ားသည္ အျခားႏိုင္ငံမ်ားက "ႀကိဳတင္စီစဥ္မႈ မရွိေသာ အေရးေပၚလုပ္ငန္းမ်ား" အျဖစ္သာ မွတ္ယူ ၾကသည္ ဟု ဆိုသည္။ ၀ါရွင္တန္အစိုးရက ၎အျမင္ကိုလည္း ေျပာင္းလဲပစ္လိုသည္။

ထိုမွ်မက အေမရိကန္ျပည္ေထာင္စုက ထိုင္းႏိုင္ငံအဖို႔ တတိယႏိုင္ငံမ်ားျဖစ္ၾကသည့္ ျမန္မာ၊ လာအို၊ ကေမၻာဒီးယား ႏုိင္ငံမ်ား ႏွင့္ ပူးေပါင္းဆက္ဆံေရး၌ ကူညီမႈေပးပါရန္ အထူးသျဖင့္ မဲေခါင္ျမစ္ ေအာက္ပိုင္း ပူးေပါင္းေဆာင္ရြက္မႈ (Lower Mekong Initiative) ၌ ႏွစ္ႏိုင္ငံခ်င္း ဆက္ဆံေရး အျဖစ္ေသာ္လည္းေကာင္း၊ ႏုိင္ငံစံုဆက္ဆံေရး အျဖစ္ ေသာ္လည္းေကာင္း ကူညီေပးပါရန္ တိုက္တြန္းခဲ့ ေသးသည္။ ဤသို႔တိုးခ်ဲ႕ ဆက္ဆံမႈေၾကာင့္လည္း အေရွ႕ေတာင္ အာရွေဒသ၌ အေမရိကန္၏ ေပါက္ေရာက္ေျခခ်ႏိုင္မႈ ပိုမိုက်ယ္ျပန္႔ အားေကာင္းလာေစမည္လည္း ျဖစ္သည္ဟု ဆိုသည္။

ယခုအခ်ိန္တြင္ ဤဆက္ဆံေရးကိစၥသည္ပင္ သေဘာထားကြဲျပားရန္ အေၾကာင္းအခ်က္တခု ျဖစ္ေနျပန္သည္။ ဒီမိုကရက္ပါတီက အူတာေပါင္ ေလဆိပ္ အသံုးျပဳေရးတြင္ ရွင္းလင္းစြာ ေဆာင္ရြက္ရန္ အစိုးရကို တိုက္တြန္း ေတာင္းဆိုေနသည္။ အမွန္တြင္ ၎အတိုက္ အခံပါတီက ပို၍သိဖို႔ အေၾကာင္း ရွိေနသည္။ အေၾကာင္းမွာ ယခု ေဆြးေႏြးပြဲမ်ားသည္ အဖိဆစ္ ဦးေဆာင္သည့္ အစိုးရလက္ထက္ ကတည္းက စတင္ေဆာင္ရြက္လာခဲ့ျခင္း ျဖစ္ေသာေၾကာင့္ပင္။

ထိုင္းႏိုင္ငံဖက္က ေလဆိပ္အသံုးျပဳေရးႏွင့္ ပတ္သက္၍ စည္းမ်ဥ္း၊ ျပ႒ာန္းခ်က္မ်ား ျပဳစုေရးဆြဲေနေသာေၾကာင့္ ထိုင္းႏိုင္ငံက လိုလား သည့္အခ်က္မ်ားကို ထည့္သြင္းေရးဆြဲႏိုင္ပါသည္။ ေနာက္ဆံုး အူတာေပါင္ကို ႏုိင္ငံတကာ ေလဆိပ္တခုအျဖစ္ အသြင္ေျပာင္း၍ လာ မည့္ႏွစ္မ်ားတြင္ ႏိုင္ငံတကာ ေလေၾကာင္းလိုင္းမ်ား ဆင္းသက္ရန္လည္း အသံုးျပဳႏိုင္ပါေသးသည္။

သို႔ေသာ္လည္း ထိုင္း-အေမရိကန္ ပူးေပါင္းေဆာင္ရြက္မႈ ပိုမိုခိုင္မာေစေရး ႀကိဳးပမ္း ေဆာင္ရြက္ခ်က္မ်ားသည္ အထူးသျဖင့္ မဟာ ဗ်ဴဟာ ပူးေပါင္းေဆာင္ရြက္ေရးကိစၥမ်ားသည္ ျပည္တြင္း၌ ရန္ျဖစ္ျငင္းခံုေနမႈႏွင့္ ႏုိင္ငံေရးအရ လိုသလိုအဓိပၸါယ္ဖြင့္ ေနမႈမ်ားေၾကာင့္ အထူးခက္ခဲေနဖြယ္ ရွိျပန္သည္။ ဤအတိုင္းသာ ထိုင္းႏိုင္ငံဘက္တြင္ ဆက္ျဖစ္ေပၚေနပါက ဆံုးရႈံးမႈ ၾကံဳရဖြယ္ရွိၿပီး အေမရိကန္က ထိုင္းအစား အျခားႏိုင္ငံတခုကို ရွာေဖြေတာ့မည္ ျဖစ္သည္။ အတြင္းက်က် ေဆြးေႏြးမႈမ်ားအရ အျခားေရြးခ်ယ္စရာ ႏုိင္ငံတခုအျဖစ္ ကေမၻာဒီးယားကို မ်က္ေစ့ က်ေနေၾကာင္း မၾကာခဏဆိုသလို ရည္ညႊန္းေျပာဆိုသည္ကို ၾကားခဲ့ရဖူးသည္။ အေၾကာင္းမွာ ကေမၻာ ဒီးယား ေခါင္းေဆာင္မ်ားက အေမရိကန္ ျပည္ေထာင္စုက လိုအပ္ေနသည့္ လံုျခံဳေရးဆိုင္ရာ လိုအပ္ခ်က္မ်ားအတြက္ လိုက္ေလ်ာ ေဆာင္ရြက္ရန္ လိုလားေနၾကေသာေၾကာင့္ ျဖစ္ပါသည္။

Kavi Chongkittavorn ေရးသားသည့္ Thailand, U.S.: reducing mutual distrust ေဆာင္းပါးကို ဆီေလ်ာ္ေအာင္ ျပန္ဆိုပါသည္။

ကာ၀ီ ခၽြန္ကစ္တာ၀ုန္ (Kavi Chongkittavorn) သည္ အေရ႕႔ေတာင္အာရွေဒသ ႏိုင္ငံေရးႏွင့္ ယဥ္ေက်းမႈမ်ားအေၾကာင္း ေ၀ဖန္
ေရးသားေနသူတဦး ျဖစ္ပါသည္။

Ref: မဇၥ်ိမ