ရိုဟင္ဂ်ာေတြလက္ခံဖို႔ ဘဂၤလားေဒ့ရ္ွကို HRW ဖိအားေပး

20 ဇြန္ 2012
မခင္ျဖဴေထြး

ျမန္မာႏုိင္ငံတြင္း အၾကမ္းဖက္မႈေတြေၾကာင့္ ထြက္ေျပးလာၾကတဲ့ ႐ိုဟင္ဂ်ာ ဒုကၡသည္ေတြကို ဘဂၤလားေဒ့ရွ္ႏုိင္ငံက ျပန္ေမာင္းထုတ္ ေနတာေတြ ရပ္တန္႔ဖို႔ လူ႔အခြင့္အေရးလႈပ္ရွားသူေတြက ဘဂၤလားေဒ့ရွ္အစိုးရကို ထပ္မံ တိုက္တြန္း ေနပါတယ္။ ျမန္မာႏုိင္ငံတြင္း ႏိုင္ငံေရး ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲမႈေတြ လုပ္ေနတာမွာ ႏိုင္ငံမဲ့ျဖစ္ေနတဲ့ ႐ိုဟင္ဂ်ာကိစၥနဲ႔ ပတ္သက္လို႔ေတာ့ ကိုင္တြယ္တာ မရွိေသးတဲ့ အ ေၾကာင္း ဘန္ေကာက္ၿမိဳ႕ကေန သတင္းေထာက္ Danielle Bernstein က သတင္းေပးပို႔ထားပါတယ္။ မခင္ျဖဴေထြးက အျပည့္စံု ေျပာျပပါမယ္ရွင္။

ရခိုင္ျပည္နယ္တြင္း ပဋိပကၡေတြေၾကာင့္ ထြက္ေျပးလာတဲ့ ဒုကၡသည္ေတြကို ဘဂၤလားေဒ့ရွ္အစိုးရအေနနဲ႔ နယ္စပ္ဂိတ္ ေတြ ဖြင့္ေပးၿပီး အကူအညီေတြေပးဖို႔ နယူးေယာက္အေျခစိုက္ လူ႔အခြင့္အေရး ေစာင့္ၾကည့္မႈအဖြဲ႔ Human Rights Watch က မေန႔က က်ေရာက္တဲ့ ကမၻာ့ဒုကၡသည္မ်ားေန႔မွာ ထုတ္ျပန္တဲ့ ေၾကညာခ်က္ မွာ ေဖာ္ျပ ေတာင္းဆိုလိုက္တာ ျဖစ္ပါတယ္။ ဘဂၤလားေဒ့ရွ္ႏုိင္ငံဘက္ကို ေလွေတြနဲ႔ ထြက္ေျပးလာၾကတဲ့ ႐ိုဟင္ဂ်ာေတြကို ဘဂၤလားေဒ့ရွ္ အာဏာပိုင္ ေတြက တားျမစ္ၿပီး ျပန္လည္ႏွင္ထုတ္တာေတြ အႀကိမ္ ႀကိမ္ လုပ္ခဲ့တဲ့အေၾကာင္း လူ႔အခြင့္အေရး ေစာင့္ၾကည့္မႈအဖြဲ႔က ေျပာပါတယ္။

ခုလို လုပ္ရပ္ေတြကို သူတို႔အဖြဲ႔က ကိုယ္စားလွယ္ေတြက ေစာင့္ၾကည့္ေလ့လာမႈေတြ လုပ္ေနတယ္လို႔ လူ႔အခြင့္အေရး ေစာင့္ၾကည့္မႈ အဖြဲ႔ရဲ႕ အာရွေရးရာ လက္ေထာက္ညြန္ၾကားေရးမွဴး Phil Robertson က ေျပာပါတယ္။

“ဘဂၤလားေဒ့ရွ္ ကမ္း႐ိုးတန္းေစာင့္တပ္ေတြဟာ သတင္းေထာက္ေတြနဲ႔ တျခားသူေတြကို ႐ုိဟင္ဂ်ာေတြနဲ႔ ေတြ႔လို႔ မရေအာင္ ဟန္႔တား ထားတယ္။ ဒုကၡသည္ေတြကို ျပန္ၿပီး ႏွင္ထုတ္တဲ့အထဲမွာ ကေလးငယ္ေတြ၊ အမ်ိဳးသမီးေတြ ပါပါတယ္။ သူတို႔ကို ျပန္ႏွင္ထုတ္ လုိက္ ၿပီးတဲ့ေနာက္ ဒီလူေတြ ဘယ္ကိုေရာက္သြားၿပီး ဘာျဖစ္သြားလဲဆိုတာ ေသခ်ာ မသိရပါဘူး။ ဒါက တကယ့္ေမးခြန္းပါ။ ဘဂၤလားေဒ့ရွ္ အာဏာပိုင္ေတြ အေနနဲ႔ ေျဖရမယ့္ကိစၥပါ။”

ျမန္မာႏုိင္ငံဘက္ျခမ္းကို ျပန္လာေနတဲ့ ႐ိုဟင္ဂ်ာေတြကို ျမန္မာအစိုးရအေနနဲ႔ အကာအကြယ္ေပးဖို႔နဲ႔ ပဋိပကၡေတြ ျဖစ္ေနတဲ့ေဒသကို လူ႔အခြင့္အေရး ေစာင့္ၾကည့္မႈအဖြဲ႔ လာေရာက္ ေလ့လာခြင့္ျပဳဖို႔ကိုလည္း Phil Robertson က ေတာင္းဆိုပါတယ္။ ရခိုင္ျပည္နယ္တြင္း အၾကမ္းဖက္မႈေတြေၾကာင့္ အိုးအိမ္ပစ္ ထြက္ေျပးေနရတဲ့ ဒုကၡသည္ ၉ ေသာင္း ေလာက္ ရွိမယ္လို႔ ကမၻာ့စားနပ္ရိကၡာအဖြဲ႔ WFP က ခန္႔မွန္းထားသလို ၿပီးခဲ့တဲ့သီတင္းပတ္အတြင္း ဒီအထဲက ဒုကၡသည္ ၆ ေသာင္း ၆ ေထာင္ေက်ာ္ထံကို WFP က အကူအညီေတြ ေပးပို႔ခဲ့ပါတယ္။

ဒီလအေစာပိုင္းက ျဖစ္ခဲ့တဲ့ အၾကမ္းဖက္မႈေတြဟာ ရခိုင္ ဗုဒၶဘာသာ အမ်ိဳးသမီးငယ္တဦးကို ႐ိုဟင္ဂ်ာ မူဆလင္ ၃ ေယာက္က အဓမၼ ျပဳက်င့္ သတ္ျဖတ္ခဲ့တဲ့ျဖစ္ရပ္အၿပီး ျဖစ္လာခဲ့တာျဖစ္ပါတယ္။ ဒီ အၾကမ္းဖက္ သတ္ျဖတ္ခဲ့ၾကတဲ့ မူစလင္သံုးေယာက္ထဲက ႏွစ္ ေယာက္ကို ႐ံုးတင္စစ္ေဆးခဲ့ၿပီး ေသဒဏ္ခ်မွတ္လိုက္ၿပီျဖစ္ပါတယ္။ က်န္တစ္ေယာက္ ကေတာ့ ေထာင္ထဲမွာ ကိုယ့္ကိုယ္ကို သတ္ေသခဲ့တာျဖစ္ပါတယ္။

ရခိုင္ျပည္နယ္တြင္း အၾကမ္းဖက္မႈေတြေၾကာင့္ ေသဆံုးသူ ၅၀ ေလာက္ရွိၿပီး ဒဏ္ရာရသူေတြလည္း အမ်ား အျပား ရွိတဲ့ အေၾကာင္း ျမန္မာအစိုးရ သတင္းေတြက ဆိုပါတယ္။ အခုလို ျဖစ္ရပ္ေတြနဲ႔ ပတ္သက္လုိ႔ ျမန္မာ့ ဒီမုိကေရစီေခါင္းေဆာင္ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ ကလည္း ဒီသီတင္းပတ္ သူ႔ရဲ႕ ဥေရာပခရီးစဥ္အတြင္းမွာ ထည့္သြင္း ေျပာဆိုသြားပါတယ္။ ႏိုင္ငံမဲ့ျဖစ္ေနသူေတြ၊ ခန္႔မွန္းေခ် လူဦးေရ ၈ သိန္းေလာက္ရွိတဲ့ ႐ိုဟင္ဂ်ာေတြနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး ခုကိစၥမွာ ႏိုင္ငံသားအျဖစ္ စိစစ္မႈေတြ လုပ္ဖို႔ အေရးႀကီးတဲ့အေၾကာင္းကို ေထာက္ျပ ေျပာဆိုသြားခဲ့တာပါ။

“ဘဂၤလားေဒ့ရွ္ကလည္း သူတို႔ဆီက လူေတြ မဟုတ္ဘူးလို႔ေျပာတယ္၊ ျမန္မာဘက္ကလည္း ဒီလိုပဲ သူတို႔ဆီက မဟုတ္ဘူးလို႔ ေျပာ တယ္။ သနားစရာေကာင္းတဲ့ ဒုကၡသည္ေတြက ၾကားမွာ ခံေနရတယ္။ ဆိုေတာ့ က်မတို႔မွာ ဥပေဒ စိုးမိုးမႈ ရွိဖို႔လိုေနတယ္။ ဥပေဒကို နားလည္ရမယ္၊ ဥပေဒအတိုင္း မွန္မွန္ကန္ကန္ အေကာင္အထည္ ေဖာ္တာမ်ိဳးျဖစ္ေအာင္ လုပ္ရမွာျဖစ္ပါတယ္။”

ျမန္မာႏိုင္ငံရဲ႕ ၁၉၈၂ ခုႏွစ္ ႏုိင္ငံသားဥပေဒအရ ႐ိုဟင္ဂ်ာေတြဟာ ႏုိင္ငံသားျဖစ္ခြင့္ ျငင္းပယ္ခံထားရပါ တယ္။ ျမန္မာ ႏုိင္ငံမွာ တရား ၀င္ အသိအမွတ္ျပဳထားတဲ့ တိုင္းရင္းသားလူမ်ိဳး ၁၃၅ မ်ိဳး ရွိတဲ့အထဲမွာ ႐ိုဟင္ဂ်ာ ဆိုတာ မပါပါဘူး။ ၁၉၈၃ ခုႏွစ္က ေကာက္ယူခဲ့တဲ့ သန္းေကာင္စာရင္းမွာလည္း ႐ုိဟင္ဂ်ာေတြကို ႏိုင္ငံျခား သားေတြအျဖစ္ သတ္မွတ္ ထားတာပါ။ ေနာက္တႀကိမ္ သန္းေကာင္းစာရင္း ျပဳစုဖို႔ ရွိတာမွာလည္း ဒီအတိုင္း ပဲ ေျပာင္းလဲမွာမဟုတ္ဘူးလို႔ ၂၀၁၃ ခုႏွစ္ သန္းေခါင္စာရင္း ေကာက္ယူမႈေတြကို အဓိက ႀကီးၾကပ္မယ့္ ျမန္ မာႏုိင္ငံ လူ၀င္မႈႀကီးၾကပ္ေရး အႀကီးတန္းအရာရွိ ဦးျမင့္ႀကိဳင္က ေျပာပါတယ္။

“ႏုိင္ငံထဲမွာရွိတဲ့သူ ဘယ္သူမဆို ႏိုင္ငံသားပဲျဖစ္ျဖစ္ ႏိုင္ငံျခားသားပဲျဖစ္ျဖစ္ က်ေနာ္တုိ႔ စာရင္းေကာက္မွာပါ။ ႐ိုဟင္ဂ်ာ အေနနဲ႔ေတာ့ ဟုတ္ခ်င္မွဟုတ္ပါလိမ့္မယ္။ သူတို႔ကို ႏုိင္ငံျခားသား၊ ဒါမွမဟုတ္ တျခား လူမ်ိဳး စသျဖင့္ သတ္မွတ္ႏုိင္ပါ တယ္။”

ေလ့လာသံုးသပ္သူေတြကေတာ့ ႐ိုဟင္ဂ်ာကိစၥလိုမ်ိဳး လူမ်ိဳးေရး ပဋိပကၡေတြကို ဘယ္လို ေျဖရွင္းမလဲ ဆိုတာက ျမန္မာ အစိုးရ အ တြက္ အဓိက စမ္းသပ္မႈတခု ျဖစ္တယ္လို႔ ေျပာေနၾကတာပါ။ ႐ိုဟင္ဂ်ာေတြ ျမန္မာႏုိင္ငံသားအျဖစ္ အသိအမွတ္ ျပဳခံရတဲ့ ႏုိင္ငံေရး ေျဖရွင္းမႈမ်ိဳးကို သူတို႔အဖြဲ႔ ေထာက္ခံတယ္လို႔ ႏိုင္ငံတကာ လူ႔အခြင့္အေရးအဖြဲ႔ Amnesty International က ျမန္မာ့အေရး သံုးသပ္သူ Benjamin Zawacki က ေျပာပါတယ္။

“လြန္ခဲ့တဲ့တႏွစ္ေလာက္က ျပဳျပင္ ေျပာင္းလဲမႈေတြ စလုပ္လာတဲ့ အခ်ိန္ကတည္းက လူ႔အခြင့္အေရးနဲ႔ ပတ္သက္လုိ႔ေတာ့ ခ်ီးက်ဴး ေလာက္စရာ တိုးတက္မႈေတြနဲ႔ ျမန္မာႏိုင္ငံသားေတြ မေတြ႔ႀကံဳရေသးပါဘူး။ လူတစ္ေယာက္က က်ေနာ္တုိ႔ကို ေျပာဖူးတယ္၊ အခု ျပဳျပင္ ေျပာင္းလဲမႈေတြက တျခား သူေတြအတြက္ပဲလိုပါပဲတဲ့။ သူတို႔အတြက္ေတာ့ မဟုတ္ပါဘူးတဲ့။ ဆိုေတာ့ က်ေနာ္ ထပ္ေျပာ ခ်င္တာက ႐ိုဟင္ဂ်ာေတြကို ႏိုင္ငံသားအျဖစ္ လက္ခံဖို႔အတြက္ ၁၉၈၂ ခုႏွစ္ ႏုိင္ငံသား ဥပေဒကို ျပင္ဆင္သင့္တယ္ ဆိုတာပါပဲ။”

ျမန္မာႏုိင္ငံမွာ အမ်ားစုျဖစ္တဲ့ ဗုဒၶဘာသာ၀င္ေတြက ႐ိုဟင္ဂ်ာ မူစလင္ေတြကို ႏိုင္ငံသားအျဖစ္ လက္မခံတဲ့အတြက္ ေၾကာင့္ တိုင္းရင္း သားအဖြဲ႔ေတြ ေမွ်ာ္လင့္အားကိုးရတဲ့ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္နဲ႔ တျခား အတိုက္အခံ လႊတ္ေတာ္ အမတ္ေတြအၾကားမွာလည္း အခု ကိစၥက ႏိုင္ငံေရးအရ သေဘာထားကြဲလြဲမႈေတြ ဆက္ၿပီးျဖစ္လာေစတယ္လို႔ ေလ့လာ သံုးသပ္သူေတြက ေျပာေနၾကပါတယ္ရွင္။

Ref: ဗြီအုိေအ