ILO ညီလာခံတြင္ ေျပာၾကားေသာ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ မိန္႔ခြန္း

ဇြန္လ ၁၇ ရက္ ၂၀၁၂ ခုႏွစ္

အမ်ဳိးသား ဒီမိုကေရစီ အဖြဲ႔ခ်ဳပ္ ဥကၠ႒ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္သည္ ဆြတ္ဇာလန္ႏိုင္ငံ၊ ဂ်ီနီဗာၿမိဳ႕၌ က်င္းပေနေသာ ကမၻာ့ အလုပ္သမား အဖြဲ႔ခ်ဳပ္ ညီလာခံသို႔ ဇြန္လ ၁၄ ရက္ေန႔က တက္ေရာက္ မိန္႔ခြန္းေျပာၾကားခဲ့သည္။

မိန္႔ခြန္းတြင္ ျမန္မာႏိုင္ငံ၏ လူငယ္ အလုပ္လက္မဲ့ဦးေရ မ်ားျပားေနမႈျပႆနာ၊ ေရႊ႔ေျပာင္း အလုပ္သမားမ်ား အေရး၊ အလုပ္သမားအဖြဲ႔ ဥပေဒ၊ ျမန္မာျပည္သူမ်ားအတြက္ အက်ဳိးျပန္လွန္ျပဳေစမည့္ ရင္းႏွီးျမႇဳပ္ႏွံမႈ စသည့္ အေရးကိစၥမ်ားကို ျမန္မာ့ ဒီမိုကေရစီေခါင္းေဆာင္ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္က ထည့္သြင္းေျပာဆိုသြားသည္။

ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္၏ မိန္႔ခြန္း အျပည့္အစံုကို မဇၥ်ိမ က ျမန္မာဘာသာသို႔ ျပန္ဆိုေဖာ္ျပလိုက္သည္။

ဒီမနက္မွာ က်မ လက္ခံရရွိလိုက္တဲ့ ၾကိဳဆိုမွႈေၾကာင့္ က်မဟာ ၾကိဳတင္ျပင္ဆင္ထားတဲ့ စာသားေတြကေန အနည္းငယ္ ေသြဖည္ ကြန္႔ျမဴးျပီး ေျပာမွာမို႔ စကားျပန္ေတြကို က်မ ေတာင္းပန္ပါတယ္။ ကြန္ဖရန္႔ရဲ႕ ဥကၠ႒၊ ညႊန္ၾကားေရးမႉးခ်ဳပ္၊ ကုိယ္စားလွယ္မ်ားႏွင့္တကြ တက္ေရာက္လာၾကေသာ ဂုဏ္က်က္သေရရွိ အမ်ိဳးသမီးမ်ားႏွင့္ အမ်ိဳးသားမ်ားရွင့္…

က်မအေနနဲ႔ ျပင္ဆင္ထားတဲ့ မိန္႔ခြန္း မစတင္ခင္မွာ ေျပာၾကားခ်င္တာကေတာ့ လံုးဝ ေမွ်ာ္လင့္မထားခဲ့တဲ့ အလြန္ေႏြးေထြးစြာ ၾကိဳဆို မွႈေတြေၾကာင့္ လူၾကီးမင္းတို႔ အားလံုးကုိ အထူး ေက်းဇူးတင္ေၾကာင္း ေျပာၾကားလိုပါတယ္။ အဲဒါဟာ က်မကို စိတ္လွႈပ္ရွားေစျပီးေတာ့ က်မတုိ႔အေနနဲ႔ အနာဂတ္မွာ အတူတကြ ပူးေပါင္း လုပ္ကုိင္ျပီး က်မတို႔အားလံုး တဦးနဲ႔ တဦး ပိုမိုနီးကပ္စြာ ေဆာင္ရြက္လုပ္ကုိင္ႏုိင္မယ့္ ကမၻာတခုကို တည္ေဆာက္ႏုိင္မွာ ျဖစ္ပါတယ္။

က်မအေနနဲ႔ မစၥတာ စမားဗီးယား နဲ႔ စကားေျပာခဲ့ျပီး သူက သူ႔နာမည္ကို ဘယ္လို အသံထြက္ရတယ္ဆုိတာ ေျပာျပပါတယ္။ က်မက မစၥတာ စမားဗီးယားကုိ က်မအေနနဲ႔ ေတာင္အေမရိက က လူေတြကုိ ေတြ႔တဲ့အခါမွာ ကုိယ့္မိသားစုဝင္ေတြကို ေတြ႔ရေတာ့မလို ခံစား ရပါတယ္လို႔ ေျပာျပျဖစ္ပါတယ္။ ဘာေၾကာင့္လဲဆုိေတာ့ က်မတို႔ တိုင္းျပည္ေတြဟာ တူညီတဲ့ အေတြ႔အၾကံဳေတြကုိ ျဖတ္သန္းခဲ့ ရလို႔ပါ။ ေတာင္အေမရိက တိုက္က တိုင္းျပည္ေတြ အျပင္ တျခားတိုင္းျပည္ ေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ားဟာလည္း ဒီလိုပဲ ျဖစ္လိမ့္မယ္လို႔ က်မထင္ပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ ဒီကုိ လာရတာဟာ မေတြ႔ရတာ တအားၾကာျပီျဖစ္တဲ့ မိသားစုဝင္ေတြကုိ လာေတြ႔ရသလိုမ်ိဳး ခံစားရ ျပီးေတာ့ ဒီေတြ႔ဆံုမွႈဟာလည္း ဘယ္နည္းနဲ႔မွ ေနာက္ဆံုးအၾကိမ္ မျဖစ္ႏုိင္ဘူးလို႔ က်မ ေမွ်ာ္လင့္ထားပါတယ္။

အျပည္ျပည္ဆိုင္ရာ အလုပ္သမား ကြန္ဖရင့္ဟာ အားလံုးပါဝင္ျခင္းကုိ ေဖာ္ေဆာင္ႏုိင္တဲ့ ေရွ႕ေျပးနဲ႔ ဥပမာတခု ျဖစ္ပါတယ္။ အလုပ္ သမားနဲ႔ အလုပ္ရွင္ ကုိယ္စားလွယ္ေတြ သာမက အစိုးရေတြပါ ပူးေပါင္းပါဝင္ျပီး ရွဳပ္ေထြးလွတဲ့ ျပႆနာေတြအတြက္ ထိေရာက္တဲ့ အေျဖေတြကုိ အတူတကြ ရွာေဖြဖုိ႔ ျဖစ္တဲ့အတြက္ အဲဒါဟာ ပါဝင္ပတ္သတ္သူ အခ်င္းခ်င္းၾကားမွာ အဓိပၸါယ္ျပည့္ဝစြာ ဖလွယ္ၾက ျခင္းကုိ သ႐ုပ္ေဖာ္ႏုိင္ပါတယ္။

ဒါေပမယ့္ ဒီေနရာကို က်မလာတာဟာ အလုပ္သမားေတြ၊ အလုပ္ရွင္ေတြ အားလံုး၊ အစိုးရေတြ အားလံုးရဲ႕ ကုိယ္စားလွယ္အျဖစ္ လာတာ မဟုတ္ပါဘူး။ လူၾကီးမင္းတို႔ အေနနဲ႔ က်မကုိ “Fourth Element” အျဖစ္ လာေရာက္တယ္လုိ႔ မွတ္ယူႏုိင္ပါတယ္။ က်မဟာ အလုပ္သမား အေရးေတြရဲ႕ ႐ုိက္ခတ္မွႈ အက်ိဳးဆက္ကုိ ခံရႏုိင္တဲ့ မေရမတြက္ ႏုိင္ေသာ သူေတြထဲက တေယာက္ျဖစ္ပါတယ္။ က်မဟာ ႏုိင္ငံေရး သမားတေယာက္လည္း ျဖစ္ပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ က်မဟာ “Fifth Element” အေနနဲ႔ တက္ေရာက္လာ တယ္ လို႔လည္း ဆုိခ်င္ပါတယ္။ သာမန္ျပည္သူ လူထုရဲ႕ အက်ိဳးစီးပြါးေတြကို ကုိယ္စားျပဳတဲ့ “element” ပါ။ က်မအေနနဲ႔ က်မအတြက္ တရားဝင္ မွန္ကန္တဲ့ သတ္မွတ္မွႈ ျဖစ္တဲ့ မၾကာေသးခင္က ေရြးေကာက္ တင္ေျမႇာက္ျခင္း ခံထားရတဲ့ လႊတ္ေတာ္ကုိယ္စားလွယ္ တေယာက္လုိ႔ ကုိယ့္ကုိယ္ကုိ ရည္ညႊန္းရမွာကိုေတာ့ ကုိယ့္ဘာသာ စိတ္မသက္မသာ အနည္းငယ္ ျဖစ္တာ သတိထားေနမိပါတယ္။

က်မနဲ႔ ILO ရဲ႕ ဆက္ႏြယ္မွႈကုိ ေျပာျပရမယ္ဆိုရင္ လြန္ခဲ့တဲ့ ႏွစ္ေပါင္းမ်ားစြာကုိ ျပန္ၾကည့္လိုက္ရင္ ႏုိင္ငံေရး သမားတေယာက္ရဲ႕ တာဝန္ ပိုျပီးတိတိက်က် ေျပာရရင္ က်မရဲ႕ ႏုိင္ငံေရး ပါတီျဖစ္တဲ့ အမ်ိဳးသား ဒီမုိကေရစီ အဖြဲ႔ခ်ဳပ္ NLD ရဲ႕ ဒီမိုကေရစီနဲ႔ လူ႔အခြင့္အေရး ေဆာင္ရြက္မွႈေတြအေပၚမွာ အေျခခံေနပါတယ္။ အဓမၼလုပ္အားေပး ခိုင္းေစမွႈေတြ၊ ကေလးစစ္သား ကိစၥေတြနဲ႔ ပတ္သတ္ျပီး က်မတို႔ ILO အပါအဝင္ တျခား စိတ္ဝင္စားတဲ့ အဖြဲ႔အစည္းေတြ၊ ပုဂၢိဳလ္ေတြနဲ႔ တတ္ႏုိင္သေလာက္ ပူးေပါင္းေဆာင္ရြက္ခဲ့ၾကပါတယ္။

Committee on the Application of Standards ရဲ႕ အစီရင္ခံစာအေနနဲ႔ အရင္ ေနာက္ဆံုးအၾကိမ္ သံုးသပ္ခဲ့စဥ္ကေန စျပီး အဲဒီက႑နဲ႔ ပတ္သတ္ျပီး ရရွိခဲ့တဲ့ တိုးတက္မွႈေတြကုိ ေဖာ္ျပႏုိင္ခဲ့ေပမယ့္ စုိးရိမ္စရာ တခ်ိဳ႕လည္း က်န္ေနဆဲပါပဲ။ အဲဒီ့ ျပည့္စံု ေနျပီးသား အစီရင္ခံစာကုိ က်မအေနနဲ႔ ထပ္ျဖည့္ေျပာစရာ မရွိသေလာက္ပါပဲ။

ျပီးခဲ့တဲ့ ႏွစ္ေတြအတြင္း ျမန္မာႏုိင္ငံမွာ ျဖစ္ေပၚခဲ့တဲ့ ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲမွႈေတြနဲ႔ ပတ္သတ္ျပီးေတာ့ ဒီေန႔ က်မ ေျပာခ်င္ပါတယ္။ သမၼတ ဦးသိန္းစိန္ရဲ႕ အစိုးရက ဒီမိုကေရစီ လမ္းစဥ္ကုိ စတင္ေျခလွမ္းျခင္းကုိ က်မတို႔ ႏုိင္ငံရဲ႕ ျပည္သူေတြကသာ မက ႏိုင္ငံတကာ ကပါ ၾကိဳဆိုခဲ့ၾကပါတယ္။

ႏုိင္ငံေရး ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲမွႈကုိ ရည္ရြယ္တဲ့ ေဆာင္ရြက္ခ်က္ေတြ အျပင္ စီးပြါးေရး က႑မွာလည္း အျပဳသေဘာေဆာင္တဲ့ ေျပာင္းလဲ မွႈေတြ ျဖစ္ေပၚဖုိ႔ သင့္ေတာ္တဲ့ အားထုတ္မွႈေတြ ရွိေနပါတယ္။ ျမန္မာႏုိင္ငံဟာ အလားအလာေကာင္းေတြကို အသံုးခ် အေကာင္ အထည္ေဖာ္ဖုိ႔ အခြင့္အလမ္းမ်ားစြာ ရွိေနတဲ့ ႏုိင္ငံအနည္းငယ္ထဲက တခုျဖစ္ျပီး စီးပြါးေရး လုပ္ငန္းေတြကုိသာ မက ျမန္မာႏုိင္ငံရဲ ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲေရး လုပ္ငန္းစဥ္ေတြကုိ ကူညီအားေပးလိုတဲ့ အစုိးရနဲ႔ ေအဂ်င္စီ ေတြကိုလည္း အမ်ားၾကီး ဆြဲေဆာင္ႏုိင္ပါတယ္။

ILO ဟာ လူမွႈေရး၊ ႏုိင္ငံေရးနဲ႔ စီးပြါးေရး ကိစၥရပ္ေတြကုိ ေပါင္းစည္းလုပ္ကုိင္ေနတဲ့ အထူး အဖြဲ႔အစည္း တခု ျဖစ္ပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ က်မတို႔ ႏုိင္ငံရဲ႕ ေျပာင္းလဲလာတဲ့ အေျခအေနေတြကေန ေပၚေပါက္လာတဲ့ အခြင့္အလမ္းေတြနဲ႔ ဆက္စပ္ေနတဲ့ အေၾကာင္းအရာ ေတြကုိ ဒီ ဖုိရမ္ကေန က်မ ေျပာခြင့္ရတာဟာ အလြန္သင့္ေတာ္ပါတယ္။

ကုိယ္က်ိဳးအတြက္ အလြဲသံုးစား ျပဳျခင္းေတြကို ေရွာင္ၾကဥ္ႏုိင္ဖို႔ အတြက္ အခြင့္အေရးေတြနဲ႔ တာဝန္ယူမွႈေတြ၊ အခြင့္အလမ္း (opportunities) ေတြနဲ႔ သမာဓိေတြဟာ ဟန္ခ်က္ညီ မွ်တစြာ ရွိသင့္ပါတယ္။ က်မတို႔ ႏုိင္ငံအတြက္ က်မေတြ႔ျမင္ခ်င္တာကေတာ့ ဒီမိုကေရစီနဲ႔ လိုက္ေလ်ာ ညီေထြရွိတဲ့ ဖြံ႔ျဖိဳးတိုးတက္မွႈ ပါပဲ။ ႏုိင္ငံေရး ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲမွႈကုိလည္း အေထာက္အကူ ျဖစ္ေစႏုိင္တဲ့ လူမွႈေရး၊ စီးပြါးေရးေတြကို တိုးတက္လာေအာင္ ျမႇင့္တင္ေပးႏုိင္မယ့္၊ ဒီမိုကေရစီ လုပ္ငန္းစဥ္ေတြကို အားေကာင္းခုိင္မာ ေစႏုိင္မယ့္ အကူအညီနဲ႔ ရင္းႏွီးျမႇဳပ္ႏွံမွႈေတြကို က်မ ဖိတ္ေခၚခ်င္ပါတယ္။

အမ်ိဳးသားဒီမိုကေရစီအဖြဲ႔ခ်ဳပ္ အေနနဲ႔ ဥပေဒစိုးမိုးေရး လိုအပ္ပံုနဲ႔ က်မတို႔ ႏုိင္ငံမွာ ျဖစ္ပြါးေနတဲ့ တိုင္းရင္းသားေတြနဲ႔ ပဋိပကၡေတြ အဆံုးသတ္ေရးကုိ ထပ္ခါထပ္ခါ အေလးအနက္ ေျပာဆိုခဲ့ပါတယ္။ အဲဒီ့အေျခခံ လိုအပ္ခ်က္ေတြ မျပည့္စံုခဲ့ရင္ က်န္းမာေရး၊ လူမွႈေရး၊ ႏုိင္ငံေရးနဲ႔ စီးပြါးေရး ဖြံ႔ျဖိဳး တိုးတက္မွႈေတြ ေဖာ္ေဆာင္ဖို႔ အေျခခံအုတ္ျမစ္ကုိ ခ်ႏုိင္မွာ မဟုတ္ပါဘူး။ ပြင့္လင္းျမင္သာမွႈ၊ တာဝန္ခံ တတ္မွႈ၊ ညီညြတ္မွႈ ေတြကုိ အေျခခံတဲ့ “good governance” ေပၚေပါက္ေရးအတြက္ အေျခခံ လူ႔အခြင့္အေရးေတြကို အာမခံ ႏုိင္မယ့္ အားေကာင္းတဲ့ ဒီမိုကရက္တစ္ အဖြဲ႔အစည္းေတြ လိုအပ္ပါတယ္။ က်မ ရည္မွန္းခ်က္ေတြ သိပ္ၾကီးလြန္း ေနျပီလား? ျဖစ္ႏိုင္ပါတယ္။ က်မဟာ ရည္မွန္းခ်က္ ၾကီးတယ္လို႔ က်မ ထင္ပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ က်မတို႔ အေကာင္းဆုံးကုိ ရရွိလိမ့္မယ္လို႔ ရည္မွန္းမထားဘူးသာ ဆိုရင္ အနည္းငယ္မွ်သာ အားထုတ္ ေဆာင္ရြက္ျပီး ေရတိုမွာ သိပ္မေကာင္းတဲ့ အေျခအေနေတြကုိ သည္းခံျပီး လက္ခံမိသြားမယ့္ အႏၲရာယ္ေတြ ေတြ႔ၾကံဳႏုိင္ပါတယ္။ ဒါဆုိရင္ ေရရွည္မွာ သည္းခံမွႈေတြ ကုန္ဆံုးသြားတဲ့အခါ မတည္မျငိမ္ျဖစ္မွႈေတြ ေပၚေပါက္လာျပီး အခု ရရွိျပီးျဖစ္တဲ့ တိုးတက္မွႈတခ်ိဳ႕ပါ ပ်က္စီးသြားႏုိင္ပါတယ္။

ILO အေျခခံဥပေဒရဲ႕ အပိုဒ္ ၃၃ အရ ၁ဝ၁ ၾကိမ္ေျမာက္ အစည္းအေဝးကေန ျမန္မာ့အေရး ေဆာင္ရြက္မွႈေတြနဲ႔ ပတ္သတ္ျပီး ခ်မွတ္ လိုက္တဲ့ ဆံုးျဖတ္ခ်က္ဟာ လြန္ခဲ့တဲ့ႏွစ္မွာ ျပဳလုပ္ခဲ့တဲ့ အျပဳသေဘာေဆာင္တဲ့ ေျခလွမ္းေတြကို ထင္ဟပ္ေနပါတယ္။ ျပည္ေထာင္စု သမၼတ ျမန္မာ ႏုိင္ငံေတာ္ရဲ႕ သံအမတ္ၾကီးကေတာ့ ဒီဆံုးျဖတ္ခ်က္ဟာ သူ႔အစိုးရအဖြဲ႕ရဲ႕ ေမွ်ာ္လင့္ထားတာထက္ ေလ်ာ့နည္း ေန တယ္လို႔ သူ႔ထင္ျမင္ခ်က္ကို ေဖာ္ျပခဲ့ဖူးပါတယ္။ တျခားတဘက္မွာ အလုပ္သမား ဒုတိယ ေခါင္းေဆာင္ က ဆံုးျဖတ္ခ်က္ကို လက္ ခံဖို႔ဟာ မလြယ္ကူပါဘူးလို႔ ေျပာဆုိခဲ့ပါတယ္။ ဆံုးျဖတ္ခ်က္ရဲ႕ ျပ႒ာန္း သတ္မွတ္ခ်က္ ေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ားဟာ ဥပေဒနဲ႔ ေလ်ာ္ညီ ေနေပမယ့္ လက္ေတြ႔ေလာကမွာ တကယ္ အသံုးခ်ဖုိ႔ ဆိုရင္ အမ်ားၾကီးလုပ္ဖုိ႔ က်န္ေနေသးတယ္လို႔ ဆိုပါတယ္။ ျမန္မာႏုိင္ငံရဲ႕ ကုိယ္စားလွယ္အဖြဲ႔ အလုပ္သမား အဖြဲ႔ဝင္ တဦးကေတာ့ အလုပ္အကုိင္ အခြင့္အလမ္းေတြ ဖန္တီးေပးေရးကုိ အဓိကထား ေျပာဆို ခဲ့ျပီးေတာ့ ႏုိင္ငံတကာက ပိတ္ဆို႔ အေရးယူထားမွႈေတြကို ႐ုပ္သိမ္းေပးဖုိ႔လည္း ေျပာဆိုကာ ရင္းႏွီးျမႇဳပ္ႏွံမွႈေတြကိုလည္း ဖိတ္ေခၚ ခဲ့ပါတယ္။

က်မအေနနဲ႔ အလုပ္သမားေတြ၊ အလုပ္ရွင္ေတြနဲ႔ အစိုးရရဲ႕ “fifth element” ကုိ တရားဝင္ ကုိယ္စားမျပဳေပမယ့္ က်မအေနနဲ႔ ဂ်ီနီဗာ ခရီးစဥ္ ျပင္ဆင္မွႈကာလမွာ အလုပ္သမား အခြင့္အေရးကုိ ျမႇင့္တင္ဖုိ႔ ႏွစ္ေပါင္းမ်ားစြာကတည္းက ၾကိဳးစားေနခဲ့တဲ့ အဖြဲ႕အစည္းေတြ၊ ပုဂၢိဳလ္ေတြနဲ႔ ေတြ႔ဆံုေဆြးေႏြးခဲ့ပါတယ္။ က်မ ျမန္မာျပည္မွာ ေတြ႔ခဲ့တဲ့သူေတြ ေျပျပခဲ့တဲ့ စုိးရိမ္ေသာကေတြဟာ အဓမၼလုပ္အားေပး ခုိင္းေစမွႈနဲ႔ ပတ္သတ္ျပီး Committee on the Application of Standards ကို အလုပ္သမား အဖြဲ႔ဝင္ေတြ ျပဳလုပ္ခဲ့တဲ့ presentation တင္ဆက္မွႈမွာ ထင္ဟပ္ေနပါတယ္။ ဒါ့အျပင္ သူတုိ႔ဟာ အလုပ္သမားအခြင့္အေရး ေတြကို ကာကြယ္ေပးႏုိင္မယ့္ ဥပေဒေတြ ျပ႒ာန္းေပးဖို႔ အေရးၾကီးေၾကာင္းလည္း ေျပာဆိုခဲ့ၾကပါတယ္။ ျပီးေတာ့ အလုပ္သမားအေရးနဲ႔ ပတ္သတ္တဲ့ ဥပေဒ တခ်ိဳ႕ကုိ သီအိုရီအရ ျပဌာန္းထားေပမယ့္ တခ်ိဳ႕ဥပေဒေတြကုိ လက္ေတြအသံုးျပဳျခင္း မရွိသလို တခ်ိဳ႕ဟာေတြကလည္း ေခာတ္ေနာက္က် ေန တာကို သူတို႔က ေထာက္ျပခဲ့ၾကပါတယ္။ တခ်ိဳ႕ ဥပေဒေတြကို ျမန္မာဘာသာသို႔ ဘာသာျပန္ဆုိထားျခင္း မရွိေသးသလို တခ်ိဳ႕ဥပေဒ ေတြ…ဥပမာ အနည္းဆံုးလုပ္ခနဲ႔ ပတ္သတ္တဲ့ ဥပေဒဆိုရင္ ျပင္ဆင္ဖ်က္သိမ္း အစားထုိးျခင္း မရွိေသးသလို တခ်ိဳ႕ဥပေဒေတြကုိလည္း က်င့္သံုးျခင္း မရွိပါဘူး။

ျပီးေတာ့ အသစ္ခ်မွတ္ ျပ႒ာန္းလိုက္တဲ့ အလုပ္သမား အသင္းအဖြဲ႔ အက္ဥပေဒဟာ အစုိးရရဲ ႔ ၾကားျဖတ္ဝင္ေရာက္ ေဆာင္ရြက္ျခင္းမွ လံုေလာက္စြာ ကာကြယ္ေပးႏုိင္ဖုိ႔နဲ႔ အလုပ္ရွင္ေတြကုိ မ်က္ႏွာသာေပးျခင္းမွ ေရွာင္လႊဲေစႏုိင္ဖုိ႔ အတြက္လည္း စည္းမ်ဥ္းေတြကို ပုိျပီး ေျဖေလွ်ာ့ေပးဖုိ႔ သင့္တယ္လို႔လည္း ဆိုၾကပါတယ္။ ဒီ့အျပင္ သူတို႔ဟာ အလုပ္သမား အသင္းအဖြဲ႔ အက္ဥပေဒကုိ ခြင့္ျပဳသင့္ေၾကာင္း ထင္ျမင္ခ်က္ ေပးခဲ့ၾကျပီး အလုပ္သမား သမၼဂၢ အက္ဥပေဒဟာလည္း စက္မွႈအသုိင္းအဝိုင္းထဲက အလုပ္သမားေတြကုိသာ မကဘဲ တျခား အလုပ္သမားေတြပါ အက်ံဳးဝင္သင့္တယ္လုိ႔ သူတုိ႔က ထင္ျမင္ခ်က္ ေပးၾကပါတယ္။

အလုပ္သမား ဥပေဒ သစ္ေတြ ျပ႒ာန္းေရးနဲ႔ ဆက္ႏြယ္ေနတဲ့ အထက္ပါ အခ်က္အလက္ေတြကေန ျပဆိုေနတာကေတာ့ ပြင့္လင္း ျမင္သာမွႈ ပုိမိုလိုအပ္ေနေၾကာင္းရယ္ ပါဝင္ပတ္သတ္ေနသူေတြရဲ႕ အျမင္ေတြကို ဥပေဒေတြ မခ်မွတ္ခင္မွာ ထည့္သြင္းစဥ္းစားဖုိ႔ လိုအပ္ေၾကာင္းရယ္ကုိ ျပဆိုေနပါတယ္။ ဒီမုိကေရစီဆန္ဆန္ ပုိမိုက်င့္သံုးရင္ အလုပ္သမား အခြင့္အေရးနဲ႔ ျပည္သူေတြရဲ႕ အခြင့္ အေရးေတြကို ပုိမုိကာကြယ္ေပးႏုိင္မွာ ျဖစ္ပါတယ္။

အလုပ္သမားအခြင့္အေရးေတြ ထြန္းကားလာဖုိ႔ အတြက္ အလုပ္အကိုင္ အခြင့္အလမ္းေတြ ဖန္တီးေပးျခင္းဟာလည္း ဦးစားေပးရမယ့္ အရာ ျဖစ္ပါတယ္။ သူတုိ႔ဟာ ႏုိင္ငံျခားတိုက္႐ိုက္ ရင္းႏွီးျမႇဳပ္ႏွံမွႈ အမ်ိဳးအစားေတြနဲ႔ ပတ္သတ္ျပီး အစိုးရအေနနဲ႔ ေဆာင္ရြက္သင့္တဲ့ အခန္းက႑လို ဟာမ်ိဳးေတြကေန စျပီး စီးပြါးေရးနဲ႔ ပတ္သတ္ျပီး လက္ေတြ႔ေဆာင္ရြက္ခ်က္လိုဟာေတြအထိ အေသးစိတ္ အၾကံဉာဏ္ ေပးခဲ့ၾကပါတယ္။ ဖိႏွိပ္အုပ္ခ်ဳပ္မွႈေတြ၊ အထီးက်န္မွႈေတြ ႏွစ္ေပါင္းမ်ားစြာ ခံစားခဲ့ရေပမယ့္ က်မတို႔ ျပည္သူေတြဟာ လူမွႈေရး၊ ႏုိင္ငံေရး၊ စီးပြါးေရးနဲ႔ ပတ္သတ္တဲ့ ႏုိးၾကားမွႈေတြ ရွိတာမို႔ လံုေလာက္တဲ့ အတိုင္းအတာ အထိသာ လြတ္လြတ္လပ္လပ္ လုပ္ခြင့္ရမယ္ဆိုရင္ တျခားကမၻာ့ေဒသေတြက အျပဳသေဘာဆန္တဲ့ ဖြံ႔ျဖိဳးမွႈေတြနဲ႔ ထပ္တူ ရင္ေပါင္တန္းႏုိင္မွာ ျဖစ္ပါတယ္။

လူငယ္ေတြ အလုပ္လက္မဲ့ ျဖစ္ေနၾကတဲ့ ျပႆနာနဲ႔ ပတ္သတ္ျပီးေတာ့လည္း က်မ အေလးအနက္ ေျပာခ်င္ပါေသးတယ္။ က်မ ထပ္ ခါထပ္ခါ ေျပာခဲ့သလိုပါပဲ အလုပ္လက္မဲ့ ျပႆနာနဲ႔ ေမွ်ာ္လင့္ခ်က္ ကင္းမဲ့မွႈက က်မတုိ႔ အနာဂတ္ကုိ ျခိမ္းေျခာက္ေနပါတယ္။ အလုပ္ လက္မဲ့ လူငယ္ေတြမွာ ယုံၾကည္မွႈလည္း ဆံုးရံႈးေနတတ္ျပီး သူတုိ႔ရဲ႕ စြမ္းအားေတြကုိ သူတုိ႔ကုိယ္တိုင္ သိရွိ အသံုးခ်ဖို႔ အခြင့္အလမ္း မရပဲ ျဖစ္ေနပါတယ္။ အရက္ေသစာ ေသာက္သံုးမွႈနဲ႔ ပတ္သတ္တဲ့ ျပႆနာ၊ မူးယစ္ေဆးဝါး အလြဲသံုးစားမွႈ၊ အလုပ္အကုိင္နဲ႔ အိမ္ယာ မဲ့မွႈ စတဲ့ ဖိစီးမွႈေတြကို ခံေနရျပီး ဦးတည္ခ်က္မဲ့တဲ့ လူငယ္ေတြဟာ သူတို႔ အေျခအေနေတြရဲ႕ အႏွစ္သာရ ကင္းမဲ့မွႈအေပၚမွာ ေသာက ပြါးေနရပါတယ္။ လူငယ္ေတြ သိပ္မေဝးေတာ့တဲ့ ကာလမွာ မဖိတ္ေခၚဘဲ ေရာက္လာေတာ့မယ့္ တာဝန္ဝတၱရားေတြကုိ ေက်လည္စြာ ထမ္းေဆာင္ႏုိင္မယ့္ အရည္အခ်င္းေတြ ရွိလာေစဖို႔ လုပ္ငန္းခြင္သင္တန္းေက်ာင္းေတြအျပင္ ဆက္စပ္တဲ့ အလုပ္အကုိင္ေတြ ဖန္တီး ေပးေရးဟာလည္း အလြန္ အေရးၾကီးပါတယ္။

အလုပ္အကုိင္ေတြ ဖန္တီးေပးႏုိင္မယ့္ ႏုိင္ငံျခား တိုက္႐ုိက္ ရင္းႏွီးျမႇဳပ္ႏွွံမွႈေတြကုိလည္း ၾကိဳဆိုသင့္ပါတယ္။ ရင္းႏွီးျမႇဳပ္ႏွံသူေတြ အေနနဲ႔ ဆိုင္ရာက်င့္ဝတ္ေတြကုိလည္း လိုက္နာသင့္ပါတယ္။ ႏုိင္ငံတကာက လက္ခံထားတဲ့ အလုပ္သမားေရးရာ စံေတြ၊ ပတ္ဝန္းက်င္ ထိ ခုိက္မွႈ ရွိမရွိ စတာေတြကိုလည္း စစ္ေဆးသင့္ပါတယ္။

ေခတ္မီနည္းပညာေတြ ရရွိမွႈ အပါအဝင္ ေရရွည္အက်ိဳးအျမတ္ေတြ ရရွိဖုိ႔လည္း ရည္ရြယ္ခ်က္ ရွိသင့္ပါတယ္။ စုိက္ပ်ိဳးေရးနဲ႔ ပတ္သတ္ တဲ့ စီးပြါးေရးလုပ္ငန္းေတြမွာ ႏုိင္ငံျခား ရင္းႏွီးျမႇဳပ္ႏွံမွႈေတြဟာ အက်ိဳးရွိႏိုင္ျပီး အေသးစားလုပ္ကုိင္ သူေတြကုိ အကာအကြယ္ ေပးဖို႔ ေတာ့ မွန္ကန္စြာ ေဆာင္ရြက္ရပါမယ္။

ႏုိင္ငံပုိင္ လုပ္ငန္းေတြကို ပုဂၢလိကပုိင္အျဖစ္ ေျပာင္းလဲတဲ့ေနရာမွာ အျပိဳင္အဆိုင္ ပိုမိုရွိလာေအာင္ ေဆာင္ရြက္ရမွာ ျဖစ္ျပီး လွ်ပ္စစ္ ထုတ္ကုန္ေတြ စက္ပစၥည္းေတြ စတဲ့ အေသးစားနဲ႔ အလတ္စား လုပ္ငန္းေတြကိုလည္း အားေပးရပါမယ္။

ခရီးသြားလုပ္ငန္း၊ ဘ႑ားေရး ဝန္ေဆာင္မွႈလုပ္ငန္း နဲ႔ အေျခခံ အေဆာက္အဦး တည္ေဆာက္ေရး လုပ္ငန္း စတာေတြနဲ႔ ပတ္သတ္တဲ့ ႏုိင္ငံျခားတိုက္႐ုိက္ ရင္းႏွီးျမႇဳပ္ႏွံမွႈေတြဟာလည္း ႏွစ္သက္ဖြယ္ ျဖစ္ပါတယ္။ အရွိန္အဟုန္ ျမင့္မားတဲ့ စက္႐ုံအလုပ္႐ုံေတြမွာ ရင္းႏွီးျမႇဳပ္ႏွံ မွႈကုိလည္း အထူး သတိထားျပီး ခ်ဥ္းကပ္သင့္ပါတယ္။ အလုပ္သမား ကုိယ္စားလွယ္ေတြက ေျပာဆိုခဲ့တဲ့ အထက္ပါ အၾကံျပဳခ်က္ ေတြဟာ ျမန္မာႏုိင္ငံရဲ႕ အေျခအေနေတြကို ႏွစ္ေပါင္းမ်ားစြာ ေလ့လာခဲ့တဲ့ ေက်ာ္ၾကားတဲ့ စီးပြါးေရး ပညာရွင္ေတြရဲ႕ အျမင္ေတြနဲ႔ ေနရာ ေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ားမွာ ေတာ္ေတာ္ေလး တူညီေနပါတယ္။ ခရီးသြားလုပ္ငန္း ဖြံ႔ျဖိဳးတိုးတက္ေရး၊ စိတ္ခ်လံုျခံဳထိေရာက္တဲ့ ဘ႑ာေရး စနစ္ ေဖာ္ေဆာင္ေရး၊ ရင္းႏွီးျမႇဳပ္ႏွံမွႈေတြကုိ အလုပ္အကုိင္ဖန္တီးေပးတဲ့ ရင္းျမစ္ စိတ္ကူးသစ္၊ နည္းလမ္းသစ္၊ နည္းပညာသစ္မ်ား ထုတ္လုပ္ေပးေသာ ရင္းျမစ္မ်ား အျဖစ္ အသံုးခ်ေရးေတြပဲ ျဖစ္ပါတယ္။ စြမ္းအင္က႑နဲ႔ ပတ္သတ္ျပီး ပြင့္လင္းျမင္သာဖုိ႔ တာဝန္ခံတတ္ ဖို႔နဲ႔ အရွိန္အဟုန္ျမင့္တဲ့ စက္မွႈလုပ္ငန္းေတြနဲ႔လည္း ပတ္သတ္ျပီး သူက အၾကံေပးခဲ့ပါတယ္။

စြမ္းအင္ ဝန္ၾကီးဌာန လက္ေအာက္မွာ ရွိတဲ့ ႏုိင္ငံပုိင္ ျမန္မာ့ေရနံႏွင့္ သဘာဝဓာတ္ေငြ႔လုပ္ငန္း (MOGE) ဟာလည္း စြမ္းအင္က႑မွာ ႏုိင္ငံျခား ကုမၸဏီမ်ားရဲ႕ ပါဝင္မွႈနဲ႔ ဖက္စပ္ေဆာင္ရြက္ေနရာမွာ ေလာေလာဆယ္ ပြင့္လင္းျမင္သာမွႈနဲ႔ တာဝန္ယူမွႈ ကင္းမဲ့ေနပါတယ္။ အစုိးရ အေနနဲ႔ ဘ႑ာေရး ပြင့္လင္း ျမင္သာဖို႔အတြက္ IMF ရဲ႕ က်င့္ထံုးနည္းနာေတြလိုမ်ိဳး ႏုိင္ငံတကာက လက္ခံထားတဲ့ စံႏွႈန္းေတြနဲ႔ အညီ ေဆာင္ရြက္သင့္ပါတယ္။ တျခားႏုိင္ငံေတြ အေနနဲ႔ MOGE ဟာ အဲဒီ့ က်င့္ထံုး နည္းနာေတြကို မလိုက္နာေသးသေရြ႔ သူတုိ႔ႏုိင္ငံ ရဲ႕ ကုမၸဏီေတြကုိ MOGE နဲ႔ ပူးေပါင္းေဆာင္ရြက္ဖို႔ ခြင့္မျပဳျခင္းအားျဖင့္ ကူညီႏုိင္ပါတယ္။ ဒီလိုလုပ္ျခင္းအားျဖင့္ အဲဒီ ကုမၸဏီေတြ ဟာလည္း ခုနက ေျပာခဲ့တဲ့ က်င့္ထံုးနည္းနာေတြကို လိုက္နာျပီးသား ျဖစ္သြားပါလိမ့္မယ္။

က်မအေနနဲ႔ ျပည္တြင္း အေနအထားဟာ ရင္းႏွီးျမႇဳပ္ႏွံမွႈေတြကို အေကာင္းဆံုး အသံုးျပဳႏုိင္မယ့္ အေျခအေနမ်ိဳးရွိေအာင္ ျပင္ဆင္ ထားသင့္တယ္ ဆုိတဲ့ အျမင္ကုိ လိႈက္လိႈက္လွဲလွဲ ေထာက္ခံပါတယ္။ ပုိင္ဆိုင္မွႈ အခြင့္အေရးေတြ၊ တရားဥပေဒ စုိးမိုးမွႈ၊ စီးပြါးေရး တည္ျငိမ္မွႈေတြနဲ႔ အတူ “soft infrastructure” ေတြ ျဖစ္တဲ့ ပညာေရး၊ ႐ုိးေျဖာင့္မွႈနဲ႔ ထိေရာက္ေခ်ာေမြ႔တဲ့ ျမိဳ႕ျပဝန္ဆာင္မွႈတို႔လို အရည္အေသြးေတြ ရွိရပါမယ္။ စြမ္အင္းရင္းျမစ္ေတြကို ပိုမို အသံုးခ်ႏုိင္မွႈ၊ တယ္လီဖုန္း ဆက္သြယ္ေရးနဲ႔ အီလက္ထရြန္းနစ္ ဆက္ သြယ္ေရး အပါအဝင္ ပုိ႔ေဆာင္ဆက္သြယ္ေရး စနစ္ေတြ အဆင္ေျပဖို႔လည္း အထူး ဂ႐ုစုိက္ဖို႔ လိုအပ္ပါလိမ့္မယ္။

ျမန္မာႏုိင္ငံမွာ လုပ္ေဆာင္လို႔ ရတဲ့ ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲစရာေတြ အမ်ားၾကီး ရွိပါတယ္။ အဲဒီေနရာမွာ ရင္းႏွီးျမႇဳပ္ႏွံမွႈေတြကို ဆြဲေဆာင္႐ုံ မဟုတ္ဘဲ အဲဒါေတြ ေရရွည္ခံဖုိ႔နဲ႔ က်မတို႔ ျပည္သူေတြအတြက္ တကယ္ အက်ိဳးရွိဖုိ႔ ျပဳလုပ္ရမွာ ျဖစ္ပါတယ္။ လူမွႈေရး၊ ႏုိင္ငံေရး၊ စီးပြါးေရး ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲမွႈေတြ အတြက္ ဒီမိုကေရစီနဲ႔ လုိက္ေလ်ာညီေထြ ရွိတဲ့ မူဝါဒဟာ က်မတို႔ ႏိုင္ငံကုိ အေပါင္းလကၡဏာနဲ႔ ေအာင္ျမင္မွႈ ေျမပံုကားခ်ပ္ေပၚကို ေနာက္တၾကိမ္ ပုိ႔ေဆာင္ေပးမွာ ျဖစ္ပါတယ္။

ႏုိင္ငံက ျပည္သူေတြဟာ အေျခခံလြတ္လပ္မွႈကုိ မခံစားႏုိင္ေသးသေရြ႔ လိုအပ္မွႈေတြ ေၾကာက္ရြံျခင္းေတြကေန မလြတ္ေျမာက္ႏုိင္ ေသးသေရြ႔ တကယ္စစ္မွန္စြာ ဖြံ႔ျဖိဳးတိုးတက္ျပီလို႔ ဘယ္ႏုိင္ငံကမွ ဆိုခြင့္မရွိပါဘူး။ ဒီလို စီးပြါးေရး တိုးတက္မွွႈနဲ႔ ပတ္သတ္တဲ့ အလား အလာေတြကို ေဆြးေႏြးတဲ့ေနရာမွာ ႏုိင္ငံရပ္ျခားမွာ အလုပ္သမား အခြင့္အေရးေတြ လံုးေလာက္စြာ မရရွိတဲ့ ျမန္မာ အလုပ္သမားေတြ အေၾကာင္းကုိ ခ်န္မထားခဲ့ႏုိင္ပါဘူး။ က်မရဲ႕ မၾကာေသးခင္က ထုိင္းႏိုင္ငံ ခရီးစဥ္မွာ ေရႊ႔ေျပာင္းအလုပ္သမားေတြ၊ အလုပ္သမား ကိုယ္ စားလွယ္ေတြ အျပင္ အလုပ္သမားအေရးကုိ ႏွစ္ျမႇဳပ္လုပ္ကုိင္ေနတဲ့ ပုဂၢိဳလ္ေတြ၊ အဖြဲ႔အစည္းေတြနဲ႔ ေတြ႔ခြင့္ ရခဲ့ပါတယ္။

ထိုင္းႏုိင္ငံမွာ ရွိတဲ့ ေရႊ႔ေျပာင္း အလုပ္သမားေတြရဲ႕ ၈ဝ ရာခုိင္ႏႈန္းဟာ ျမန္မာျပည္က ျဖစ္ၾကပါတယ္။ ၂ဝဝ၃ ခုႏွစ္ နားလည္မွႈ စာခၽြန္ လႊာနဲ႔ ၂ဝဝ၉ခုႏွစ္ [ထိုင္းႏုိင္ငံရဲ႕] ႏုိင္ငံသားစိစစ္ေရး လုပ္ငန္းစဥ္ ေတြအရ တရားမဝင္ ျမန္မာ အလုပ္သမားေတြကုိ တရားဝင္ အေျခ အေန ျဖစ္ေအာင္ ျမန္မာ ပတ္စ္ပုိ႔ေတြ ထုတ္ေပးခဲ့ေပမဲ့လည္း ထိုင္းနဲ႔ ျမန္မာ ႏွစ္ႏုိင္ငံလံုးဟာ ILO ကြန္ဗင္းရွင္း၊ အထူးသျဖင့္ ၁၉၉ဝ ကုလသမၼဂၢ ကြန္ဗင္းရွင္းက ခ်မွတ္ခဲ့တဲ့ ေရႊ႔ေျပာင္းအလုပ္သမားေတြနဲ႔ သူတို႔မိသားစုေတြရဲ႕ အခြင့္အေရး ျပဌာန္းခ်က္ေတြ အတိုင္း ေရႊ႔ေျပာင္းအလုပ္သမား ျပႆနာကုိ မွန္ကန္စြာ ခ်ဥ္းကပ္ျခင္း မရွိတဲ့ အတြက္ ေရႊ႔ေျပာင္းအလုပ္သမား ေတြဟာ အခြင့္အေရးခ်ိဳး ေဖာက္ခံရမွႈေတြကို မၾကာခဏ ေတြ႔ၾကံဳခံစား ေနရဆဲ ျဖစ္ပါတယ္။ ႏွစ္ႏုိင္ငံ စလံုးမွာ ရွင္းလင္းတိက်တဲ့ ေရႊ႔ေျပာင္းအလုပ္သမား မူဝါဒေတြ၊ ေရႊ႔ေျပာင္းေနထုိင္မွႈေတြကို စီမံကြပ္ကဲမယ့္ ထိေရာက္တဲ့ အဖြဲ႕အစည္းေတြ မရွိတဲ့ အျပင္ ေရႊ႔ေျပာင္းအလုပ္သမားေတြနဲ႔ ပတ္သတ္တဲ့ ASEAN framework နဲ႔ ပတ္သတ္ျပီး အဆံုးသတ္ အေကာင္အထည္ ေဖာ္ရာမွာ ႏွစ္ႏုိင္ငံလံုးဟာ မထိေရာက္ဘဲ ျဖစ္ေနပါတယ္။

ႏုိင္ငံကုိယ္စားျပဳ စီးပြါးေရး အဖြဲ႔အစည္းေတြ၊ အလုပ္သမား ဆက္ဆံေရး အဖြဲ႔ေတြ၊ ကြန္ဖက္ဒေရးရွင္း အဖြဲ႔အစည္းေတြ အေနနဲ႔ ထုိင္းႏုိင္ငံမွာ ရွိတဲ့ အလုပ္သမားေတြ ရင္ဆို္င္ေနရတဲ့ ဒုကၡေတြနဲ႔ ပတ္သတ္ျပီး ဒီကြန္ဖရင့္မွာ အေသးစိတ္ အဆိုျပဳၾကမယ္ဆိုတာ က်မနားလည္ပါတယ္။ က်မ ဒီေနရာမွာ ေထာက္ျပခ်င္တာကေတာ့ ေရႊ႔ေျပာင္းအလုပ္သမားေတြ အေရးကုိ က်မတို႔ ႏုိင္ငံက အလုပ္သမား အေရးေတြအတိုင္း ထပ္ထူထပ္မွ် အာ႐ုံစုိက္ စဥ္းစားသင့္ပါတယ္။

က်မ ထုိင္းႏုိင္ငံမွာ ေတြ႔ခဲ့ရတဲ့ အလုပ္သမား ေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ားက က်မကုိ ေျပာခဲ့ၾကတာကေတာ့ “က်ေနာ္ က်မတို႔ အိမ္ျပန္ခ်င္ လွပါျပီ” ဆိုတာပါပဲ။ သူတို႔တေတြ အမိေျမကုိ ျငိမ္းျငိမ္းခ်မ္းခ်မ္းနဲ႔ လံုျခံဳစြာ ျပန္လာႏုိင္ေရးအတြက္လည္း က်မတို႔ အားလံုးမွာ တာဝန္ ရွိပါတယ္။

က်မတုိ႔ ျပည္သူေတြ အားလံုးအတြက္ စစ္မွန္တဲ့ ခုိလွံႈရာ အိမ္တလံုး တည္ေဆာက္ေပးဖုိ႔အတြက္ ၾကိဳးပမ္းအားထုတ္မွႈေတြမွာ ILO ကို ပါဝင္ဖို႔ က်မအေနနဲ႔ ေမတၱာရပ္ခံပါတယ္။ ဒီေနရာမွာ ေရႊ႔ေျပာင္းအလုပ္သမား အေရးကုိ ဆံုးျဖတ္ခ်က္ ခ်ရာမွာ နားလည္မွႈေတြနဲ႔ ပါဝင္ခဲ့ၾကတဲ့ ထိုင္းႏုိင္ငံရဲ႕ သက္ဆိုင္ရာ အာဏာပုိင္ အဖြဲ႔ဝင္ေတြကိုလည္း ေက်းဇူးတင္ေၾကာင္း ေျပာခ်င္ပါတယ္။ လက္ခံထားရတဲ့ ႏုိင္ငံေတြ အေနနဲ႔လည္း အလုပ္သမားအေရးနဲ႔ ႏုိင္ငံတကာ ဆက္ဆံေရးေတြ တိုးတက္ဖို႔ စဥ္းစားကာ အကူအညီေပးဖို႔ လုိအပ္ပါတယ္။

က်မအေနနဲ႔ ၁ဝ၁ ၾကိမ္ေျမာက္ အစည္းအေဝးရဲ႕ ဆံုးျဖတ္ခ်က္၊ အထူးသျဖင့္ က်မတို႔ ႏုိင္ငံ အလုပ္သမား အေရးေတြနဲ႔ ျမန္မာေရႊ႔ ေျပာင္း လုပ္သားေတြ ေရာက္ရွိေနတဲ့ ႏုိင္ငံေတြက ေရႊ႔ေျပာင္းအလုပ္သမား အေရးေတြမွာ ILO အေနနဲ႔ ပုိမို ထိထိေရာက္ေရာက္ လုပ္ေဆာင္ႏုိင္ေအာင္ လမ္းဖြင့္ေပးတဲ့ အပုိဒ္ ၇ နဲ႔ ၁၂ ကုိ ၾကိဳဆိုပါတယ္။

စကားျပန္ေတြအတြက္ အလုပ္ပုိလုပ္ရမယ့္ အခြင့္အလမ္း ရေအာင္လို႔ က်မ အခု ဆက္ေျပာပါဦးမယ္။

ဒီကြန္ဖရန္႔ကုိ လာရတဲ့အတြက္ က်မတို႔အားလံုး အတူတကြ အလုပ္လုပ္ႏုိင္တယ္ ဆုိတာကို သိလာပါတယ္။ က်မ အေပၚမွာ ေျပာခဲ့ သ လိုပါပဲ၊ က်မ အိမ္ျပန္ေရာက္ေနသလို၊ က်မရဲ႕ မိသားစုဝင္ေတြကို ေတြ႔ရဖုိ႔ ျပန္လာရသလို က်မ ခံစားခဲ့ရပါတယ္။ က်မတို႔ေတြဟာ ႏုိင္ငံေပါင္းစံု မိသားစုအျဖစ္ မကပါဘူး။ ျပည္သူေတြပါဝင္တဲ ့မိသားစုၾကီး တခုလည္း ျဖစ္ပါတယ္။ ျပည္သူ-ျပည္သူခ်င္း ဆက္ဆံေရး ဟာ အေရးအၾကီးဆံုး ဆက္ဆံေရး တခုပါပဲ။ ျမန္မာႏုိင္ငံအေၾကာင္း က်မစဥ္းစားတဲ့ ေနရာမွာ တိုင္းျပည္ တခု မျဖစ္သာမက လူၾကီး မင္းတို႔လိုပဲ လူသားေတြ ပါဝင္တဲ့ မိသားစု တခုလုိ စဥ္းစားပါတယ္။ က်မအေနနဲ႔ လူၾကီးမင္းတို႔ကုိ သေဘာထားေစလုိတာက က်မ တို႔ဆီက လူငယ္ေတြကို လူၾကီးမင္းတို႔ဆီက လူငယ္ေတြ၊ လူၾကီးမင္းတုိ႔ဆီက ကေလးေတြလိုပဲ ခံယူ သေဘာထားေစခ်င္ပါတယ္။ ဧျပီလ ၾကားျဖတ္ေရြးေကာက္ပြဲ မဲဆြယ္ကာလမွာ က်မအေနနဲ႔ ႏုိင္ငံအႏွံ႔က လူငယ္ေတြနဲ႔ ေတြ႔ဖုိ႔ အခြင့္အလမ္း ရခဲ့ပါတယ္။ က်မတို႔ အေနနဲ႔ က်မတို႔ ႏုိင္ငံမွာ ႏုိင္ငံေရးႏုိးၾကားမွႈ ျမႇင့္တင္ဖုိ႔ ၾကိဳးစားခဲ့ၾကျပီး က်မတို႔ လူငယ္ေတြရဲ႕ ကမ္ပိန္းအေပၚ အသိဉာဏ္ ျမင့္မားစြာ တံု႔ျပန္ပံုေတြက အံ့ၾသစရာ ေကာင္းလွပါတယ္။ ျပီးေတာ့ က်မ လူငယ္ေတြအေၾကာင္း ေျပာတဲ့အခါမွာ ကေလးငယ္ေတြအေၾကာင္းက စေျပာပါမယ္။ ေနရာေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ားမွာ လမ္းေလွ်ာက္တတ္ကာစ အရြယ္ ကေလးငယ္ေလးေတြဟာ ယိုင္တိယိုင္တိုင္ ေျပးလႊားျပီး အလံေလးေတြ ေဝွ႔ယမ္းျပီးေတာ့ သူတို႔အေနနဲ႔ က်မတို႔ကုိ ေထာက္ခံေၾကာင္း ျပသခဲ့ၾကတာကုိ က်မတို႔ ေတြ႔ျမင္ခဲ့ၾကပါတယ္။ ဒါဟာ အံ့ၾသစရာပါ။ ျပီးေတာ့ စကားသိပ္မၾကြယ္ေသးတဲ့ ကေလးေလးေတြဟာ ဒီမိုကေရစီတုိ႔ လူ႔အခြင့္ေရးတို႔နဲ႔ သက္ဆိုင္တဲ့ က်မတို႔ရဲ႕ ေဆာင္ပုဒ္ေလးေတြကုိ ထပ္ခါတလဲလဲ ရြတ္ဆိုခဲ့ၾကပါတယ္။ က်မအေနနဲ႔ အဲဒီ့ကေလးငယ္ေတြဟာ စကားလံုးတုိင္းကုိ နားလည္ သလား၊ နားမလည္ဘူးလားဆိုတာေတာ့ မေသခ်ာပါဘူး။ ဒါေပမယ့္ သူတုိ႔ဆီမွာ ႏုိင္ငံေရးမွာ ပါဝင္လိုတဲ့ ခံစားခ်က္မ်ိဳး ရွိေနတယ္လို႔ က်မ ထင္ပါတယ္။ သူတု႔ိအေနနဲ႔ သူတို႔အတြက္ အဓိပၸါယ္ျပည့္ဝတဲ့ အနာဂတ္ကုိ ေဖာ္ေဆာင္ဖုိ႔ တိုင္းျပည္ရဲ႕ ႏုိင္ငံေရးမွာ ပါဝင္ရမယ္ ဆိုတာကုိ ဘဝမွာ ေစာေစာစီးစီး သင္ယူခဲ့ျခင္းပဲ ျဖစ္ပါတယ္။ အဲဒီ့အခ်က္ဟာ က်မကုိ ေရြးေကာက္ပြဲ ရလဒ္ေတြ ထက္ေတာင္ ပိုမိုျပီး ခြန္အားျဖစ္ေစျပီး အလြန္ေက်နပ္ အားရမိပါတယ္။ က်မတို႔ရဲ႕ ျပည္သူေတြဟာ က်မနဲ႔တကြ က်မရဲ႕ ပါတီဝင္ေတြ အေပၚမွာ အားကုိး ယံုၾကည္ျပီး အလားအလာေကာင္းေတြနဲ႔ ျပည့္စံုျပီး တန္ဖုိးရွိတဲ့ လူမွႈအဖြဲ႕အစည္းတခုကို ဖန္တီးဖုိ႔ ဆႏၵရွိေနတယ္ ဆုိတာကုိလည္း သိျမင္လိုက္ရပါတယ္။ ရင္းႏွီးျမႇဳပ္ႏွံဖုိ႔ အခြင့္အေရးေတြ ေလ့လာၾကည့္ရွႈ႐ုံ ၊ အလုပ္သမားေရးရာ ျပႆနာေတြကို စံုစမ္း႐ုံမွ် မဟုတ္ဘဲ က်မတို႔ ႏုိင္ငံမွာ ကမၻာၾကီးတခုလံုး ေကာင္းက်ိဳးအတြက္ ဘယ္လို အလားအလာေတြ ရွိေနတယ္ဆိုတာကုိ အကဲျဖတ္ဖို႔ လူၾကီးမင္းတို႔ အားလံုး က်မအေနနဲ႔ ျမန္မာႏုိင္ငံကုိ လာေရာက္ဖို႔ ဖိတ္ေခၚခ်င္ပါတယ္။

က်မ ခုနက ေျပာခဲ့သလိုပါပဲ။ က်မတို႔ဆီက လူငယ္ေတြမွာ အဲလို စိတ္ဓာတ္ေတြ ရွိေနပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ သူတို႔ဆီမွာ မရွိေသးတာ ကေတာ့ ပညာပါပဲ။ သူတုိ႔ေတြမွာ ႏုိင္ငံကုိ ကမၻာမွာ ထုိက္တန္တဲ့ေနရာ တေနရာ ရေအာင္ စြမ္းေဆာင္ေပးဖုိ႔ လိုအပ္တဲ့ အေျခခံပညာ ေရးေတြ မရွိေသးတာပါပဲ။ က်မတို႔ အေနနဲ႔ ပညာေရး စနစ္ကုိ အဆင့္ျမႇင့္ဖုိ႔ လိုအပ္ပါတယ္။ က်မ ေျပာခဲ့သလိုပါပဲ။ လုပ္ငန္းခြင္ သင္တန္း ေက်ာင္းေတြကုိ အလုပ္အကိုင္ ဖန္တီးေပးမွႈနဲ႔ ခ်ိတ္ဆက္ေပးဖို႔ လိုအပ္ပါတယ္။

က်မတို႔ အေနနဲ႔ လိုအပ္တဲ့ ရင္းႏွီးျမႇဳပ္ႏွံသူေတြကေတာ့ က်မတို႔အတြက္ေရာ၊ သူတို႔အတြက္ပါ ေတြးမယ့္ ရင္းႏွီးျမႇဳပ္ႏွံသူမ်ိဳးပါပဲ။ ရင္းႏွီး ျမႇဳပ္ႏွံသူေတြ အေနနဲ႔ ကိုယ္က်ိဳးလံုးဝမပါဘဲ လာျပီး ရင္းႏွီးျမႇဳပ္ႏွံမွာ မဟုတ္ဘူးဆိုတာေတာ့ က်မတို႔ နားလည္ပါတယ္။ ရင္းႏွီးျမႇဳပ္ႏွံ မွႈကေနလည္း သူတုိ႔ တစံုတရာ ျပန္ရသင့္တယ္ဆိုတာလည္း က်မတို႔ လက္ခံပါတယ္။ ရင္းႏွီးျမႇဳပ္ႏွံမွႈဟာ အျမတ္ဆီကုိ ဦးတည္ ေနရမွာပါ။ ဒါေပမယ့္ က်မတို႔ ျဖစ္ခ်င္တာက အဲဒီ အက်ိဳးအျမတ္ေတြကို ရင္းႏွီးျမႇဳပ္ႏွံသူေရာ က်မတို႔ ႏုိင္ငံသားေတြပါ မွ်ေဝခံစား ခ်င္တာပါ။ ေနာက္ျပီးေတာ့ တကမၻာလံုးမွာ ရွိတဲ့ ကၽြမ္းက်င္မွႈေတြ ကို ျမန္မာႏုိင္ငံက လူငယ္ေတြ သင္ယူေလ့လာ ခြင့္ရေစမယ့္ ရင္းႏွီးျမႇဳပ္ႏွွံမွႈမ်ိဳးေတြကုိလည္း ဖိတ္ေခၚလိုပါတယ္။

ဒါေၾကာင့္ လူၾကီးမင္းတို႔ အေနနဲ႔ လူၾကီးမင္းတို႔ရဲ႕ ႏုိင္ငံေတြကို ျပန္ေရာက္တဲ့ အခါမွာ အစုိးရေတြ၊ စီးပြါးေရး လုပ္ငန္းေတြ၊ အလုပ္ သမား ေတြကုိ ေျပာေစခ်င္တာက က်မတို႔ႏုိင္ငံရဲ႕ အနာဂတ္ကုိ အာမခံႏုိင္မယ့္ လူမွႈအဖြဲ႔အစည္းမ်ိဳး တည္ေဆာက္ရာမွာ ကူညီ ေစခ်င္ပါတယ္ဆိုတဲ့ အေၾကာင္းပါပဲ။ အဲဒါကေတာ့ က်မကုိ ဒီမိုကေရစီနဲ႔ လူ႔အခြင့္အေရးကို လိုလားေတာင့္တေနတဲ့ ျပည္သူေတြရဲ႕ ကုိယ္စားလွယ္ တေယာက္အျဖစ္ ေႏြးေထြးစြာ ၾကိဳဆုိခဲ့ၾကတဲ့ လူၾကီးမင္းတို႔အားလံုးကုိ က်မ ေမတၱာရပ္ခံခ်င္တဲ့ အခ်က္ပါပဲ။ က်မအေနနဲ႔လည္း လူၾကီးမင္းတို႔ အေကာင္းဆံုး အတတ္ႏုိင္ဆံုး ကူညီေပးလိမ့္မယ္ ဆိုတာ ယုံၾကည္ေနပါတယ္။

ႏွစ္ ၃ဝ ၾကာျပီးမွ က်မ ဂ်ီနီဗာကုိ ျပန္ေရာက္လာတာပါ။ က်မအေနနဲ႔ ဂ်ီနီဗာကုိ အကၽြမ္းဝင္ေသးလား ဆိုတာ မေသခ်ာေပမယ့္ က်မရဲ႕ ႏွလံုးသားကေတာ့ က်မတို႔ဟာ… ျမန္မာႏုိင္ငံအတြက္သာမက တကမၻာလံုးမွာပါ အနာဂတ္ကို ျခိမ္းေျခာက္ေနတဲ့ ျပႆနာေတြကို ေျဖရွင္းဖို႔ ခဏခဏ ေတြ႔ဆံုေနရလိမ့္မယ္လို႔ ခံစားမိပါတယ္။

နိဂံုးမခ်ဳပ္မီမွာ အေဟာအေျပာ ေကာင္းသူေတြရဲ႕ ထံုးစံအတိုင္း က်မ ျပင္ဆင္ထားတဲ့ စာသားေတြဆီကုိ အခု ျပန္သြားပါမယ္။

စီးပါြးေရး ပိတ္ဆို႔ အေရးယူမွႈ ရတ္သိမ္းမွႈေတြ ဒါမွမဟုတ္ ဆိုင္းငံ့မွႈေတြရယ္၊ General System of Preferences GSP [ကမၻာ့ကုန္ သြယ္ေရး အဖြဲ႔ရဲ႕ စည္းမ်ဥ္းတခ်ိဳ႕ကေန ကင္းလြတ္ခြင့္ ရမည့္စနစ္] ကို ျပန္လည္ခံစားရမွာရယ္ ေတြေၾကာင့္ က်မတို႔ ႏုိင္ငံဟာ စီးပြါးေရး ဖြံ႔ျဖိဳးမွႈအတြက္ တခါမွ မၾကံဳဖူးတဲ့ အခြင့္အလမ္းမ်ိဳးကုိ ရရွိႏုိင္မွာ ျဖစ္ျပီး အဲဒါဟာ က်မတို႔ ႏုိင္ငံအတြက္ ျငိမ္းခ်မ္းေရးနဲ႔ ၾကြယ္ဝမွႈကုိ ယူ ေဆာင္လာေပးမယ့္… ဒီမိုကေရစီနဲ႔ လိုက္ေလ်ာညီေထြ ရွိတဲ့ လူ႔အခြင့္အေရး တိုးတက္မွႈအတြက္ အစိတ္အပုိင္းတခုအျဖစ္ အက်ိဳးသက္ ေရာက္ သင့္ပါတယ္။

က်မအေနနဲ႔ ILO နဲ႔ တကြ က်မ ခုလို တက္ေရာက္ေျပာၾကားျပီး က်မတို႔ရဲ႕ အားထုတ္ ၾကိဳးပမ္းမွႈေတြမွာ အလုပ္သမားေတြ၊ အလုပ္ ရွင္ေတြ၊ အစုိးရေတြ၊ ႏိုင္ငံတကာ စီးပြါးေရး အဖြဲ႕အစည္းေတြ၊ ႏုိင္ငံတကာ ေအဂ်င္စီေတြနဲ႔ အဖြဲ႔အစည္းေတြကုိ ပါဝင္လာေအာင္ တိုက္တြန္းစည္း႐ုံးခြင့္ ရတဲ့အတြက္ ဒီကြန္ဖရင့္ ျဖစ္ေျမာက္ေရး ေဆာင္ရြက္သူေတြကုိလည္း ေက်းဇူးတင္ပါတယ္။

က်မကို သတၱိေတြနဲ႔ ျပည့္ေနတယ္လို႔ လူေတြ ဘာေၾကာင့္ ေျပာေနၾကသလဲဆုိတာ က်မ နားမလည္ႏုိင္ပါဘူး။ က်မ ေတာ္ေတာ္ေလး စိတ္လွႈပ္ရွားေၾကာက္ရြံ႕ေနတာပါ။ ေက်းဇူးတင္ပါတယ္။

၊ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္၊

Ref: မဇၥ်ိမ