ရခိုင္ျပည္သူမ်ား လူ႔အခြင့္အေရး ခ်ဳိးေဖာက္မႈ “ခါးသီးစြာ” ခံရဆဲဟု AHRDO ေျပာ

သိန္းလႈိင္
ေမလ ၂၀ ရက္ ၂၀၁၃ ခုႏွစ္

ရခိုင္ျပည္နယ္တြင္ လူ႔အခြင့္အေရး ခ်ဳိးေဖာက္မႈမ်ား ဆက္လက္ ျဖစ္ပြားေနကာ က်ဴးလြန္သူမ်ားတြင္ ေဒသ အာဏာပိုင္မ်ား၊ ႏိုင္ငံျခား ကုမၸဏီမ်ားႏွင့္ စီးပြားေရး လုပ္ငန္းရွင္မ်ား ပါဝင္ေၾကာင္း ရခိုင္လူ႔အခြင့္အေရးႏွင့္ ဖြံ႔ၿဖိဳးတိုး တက္ေရး အဖြဲ႔ (AHRDO) က ေျပာဆိုလိုက္သည္။

စစ္ေတြၿမိဳ႕တြင္ ေမလ ၁၉ ရက္ေန႔က ျပဳလုပ္သည့္ AHRDO ႏွင့္ စစ္ေတြၿမိဳ႕ရွိ ရခိုင္ အမ်ဳိးသား အင္အားစု မ်ား ေတြ႔ဆံုပြဲအၿပီး သတင္းစာရွင္းလင္းပြဲတြင္ AHRDO ၏ အမႈေဆာင္ဒါရိုက္တာ ဦးေအာင္မင္းဦး က သတင္းေထာက္ မ်ားအား ထိုသို႔ ေျပာၾကားလိုက္ျခင္း ျဖစ္သည္။

“ႏိုင္ငံအေျပာင္းအလဲကို ဦးတည္ေနတယ္ ဆိုေပမယ့္ တကယ့္လက္ေတြ႔ ရခိုင္ တိုင္းရင္းသားေတြဟာ ဒီကေန႔ထိ လူ႔အခြင့္အေရး ခ်ဳိးေဖာက္မႈေတြကို ခါးသီးစြာ ရင္ဆိုင္ ခံစားေနရဆဲ ျဖစ္တယ္။ က်ေနာ္တို႔
ေဒသခံေတြနဲ႔ ေတြ႔ဆံုတဲ့ရအခါ လယ္ယာေျမသိမ္းမႈေတြ၊ အလုပ္သမား အခြင့္အေရး ခ်ဳိးေဖာက္ခံ ေနရမႈေတြ၊ တိုင္းရင္းသား အခြင့္အေရး ခ်ဳိးေဖာက္ခံေနရတာေတြကို သူတို႔က ရင္ဖြင့္ၾကတယ္” ဟု ေျပာသည္။

AHRDO ဒါရိုက္တာအဖြဲ႔ဝင္မ်ားသည္ ေမလ ၁၃ မွ ၁၇ ရက္ေန႔အထိ ေတာင္ကုတ္ႏွင့္ ေက်ာက္ျဖဴၿမိဳ႕နယ္ မ်ား၌ ေဒသခံမ်ား၊ လူမႈအသင္းအဖြဲ႔မ်ား၊ ႏိုင္ငံေရးပါတီမ်ားႏွင့္ ေတြ႔ဆံုခဲ့ၾကသည္။

“က်ေနာ္တို႔ ခရီးစဥ္တေလွ်ာက္မွာ ေတြ႔ခဲ့၊ ျမင္ခဲ့၊ ၾကားခဲ့ရတာေတြဟာ လူ႔အခြင့္အေရး ျပႆနာေတြပဲ ျဖစ္တယ္။ ဥပမာေျပာရရင္ မဟာဆန္ မုန္တိုင္း ကာလမွာေတာင္ ေက်ာက္ျဖဴမွာ ဓာတ္ေငြ႔ပိုက္လိုင္း လုပ္ငန္းခြင္အလုပ္သမားေတြ အလုပ္ဆင္းေနရတာ ေတြ႔ခဲ့ရတယ္။ ပိုဆိုးတာက မင္းျပားၿမိဳ႕နယ္ဘက္က အလုပ္သမားေတြ အထူးသျဖင့္ အမ်ဳိးသမီး အလုပ္သမားေတြကို အလုပ္ရွင္က ေနထိုင္ေရး စီစဥ္မေပးရံု သာမက လုပ္အားခကိုလည္း မေပးဘဲထားတာ ေတြ႔ခဲ့ရတယ္။ ဒီလို အျဖစ္မ်ဳိးေတြ အမ်ားႀကီးေတြ႔ခဲ့ရတယ္” ဟု AHRDO မွ ဒါရိုက္တာ ဦးေက်ာ္ထြီး က ဆိုသည္။

အလားတူ စစ္တပ္အပါအဝင္ ကုမၸဏီမ်ား၏ ေျမသိမ္းမႈမွာ ယေန႔တိုင္ မူလပိုင္ရွင္ထံ လႊဲေျပာင္းျခင္း မရွိေသးသလို၊ ေရနံႏွင့္သဘာဝဓါတ္ေငြ႔ ပိုက္လိုင္း လုပ္ငန္းေၾကာင့္ လယ္သမားတို႔၏ လယ္ယာေျမမ်ား ဆံုးရႈံး မႈႏွင့္အတူ စားဝတ္ေနေရး အခက္အခဲ ႀကံဳေနၾကရေၾကာင္း ၎က ရွင္းျပသည္။

“လူ႔အခြင့္အေရး ခ်ဳိးေဖာက္ေနသူအမ်ားစုဟာ အာဏာပိုင္ေတြ၊ အာဏာပိုင္နဲ႔ ဆက္စပ္ေနသူေတြျဖစ္လို႔ အစိုးရ အေနနဲ႔ ခ်ဳိးေဖာက္ေနသူေတြကို ဥပေဒနဲ႔အညီ ေက်ာသားရင္သားမခြဲျခားဘဲ အေရးယူ ဖို႔လိုပါတယ္။ ေနာက္ၿပီး လူ႕အခြင့္အေရး ေဆာင္ရြက္ေနသူေတြကိုလည္း လြတ္လပ္စြာ ေဆာင္ရြက္ခြင့္ ျပဳဖို႔ လိုပါမယ္” ဟု ဦးေအာင္မင္းဦး က ေတာင္းဆိုသည္။

ထို႔ျပင္ ၎တို႔အဖြဲ႔အေနျဖင့္ ရခိုင္ေဒသ လူ႔အခြင့္အေရး ခ်ဳိးေဖာက္မႈမ်ားကို က႑အလိုက္ စနစ္တက် မွတ္တမ္းစု၊ သုေတသနျပဳၿပီး အစိုးရႏွင့္ ႏိုင္ငံတကာသို႔ တင္ျပသြားမည္ ဟုလည္း ဆက္လက္ေျပာ ဆိုသည္။

တနဂၤေႏြေန႔ ေတြ႔ဆံုပြဲသို႔ ႏိုင္ငံေရးႏွင့္ လူမႈေရး အဖြဲ႔အစည္းမ်ားမွ လူ ၂၀၀ ခန္႔ တက္ေရာက္ခဲ့ၿပီး ႏိုင္ငံေရး အက်ဥ္းသားေဟာင္း ကိုထြန္းလင္းေက်ာ္က အခမ္းအနားမွဴးအျဖစ္ ေဆာင္ရြက္ကာ သဘာပတိ အျဖစ္ ရခိုင္သမိုင္း သုေတသီ ဆရာေတာ္ ဦးပညာစာရ က ခ်ီးျမွင့္ေပးသည္။ ရခိုင္တိုင္းရင္းသားမ်ား တိုးတက္ေရး ပါတီ အတြင္းေရးမွဴး ဦးခိုင္ျပည္စိုး၊ ရခိုင္အမ်ဳိးသမီး ကြန္ယက္ေခါင္းေဆာင္ ေဒၚညိဳေအး၊ ဝံလက္ ေဒသဖြံ႔ၿဖိဳးေရးေဖာင္ေဒးရွင္း ဒါရိုက္တာ ဦးခိုင္ေကာင္းစံ တို႔လည္း တက္ေရာက္ခဲ့ၾကသည္။

AHRDO ကို ၂၀၁၁ ခုႏွစ္၊ ေအာက္တိုဘာလ ၉ ရက္ေန႔တြင္ ထိုင္းႏိုင္ငံ၊ မဲေဆာက္ၿမိဳ႕၌ ဖြဲ႔စည္းခဲ့ရာမွ ယခုႏွစ္ ေမလ ဒုတိယ အပတ္တြင္ ျပည္တြင္းသို႔ တရားဝင္ ျပန္လည္ ဝင္ေရာက္ခဲ့သည္။

ေမလ ၈ ရက္ေန႔ကလည္း ရန္ကုန္ၿမိဳ႕ရွိ ရခိုင္အင္အားစုမ်ားႏွင့္ ေတြ႔ဆံုခဲ့သည္။

Ref: မဇၥ်ိမ