ဦးေတဇေျပာတဲ့ ပိတ္ဆို႔ ဒဏ္ခတ္မႈ၊ စီးပြားေရး လုပ္ငန္းႏွင့္ ျမန္မာႏိုင္ငံ

႐ိုင္မြန္ဒို ဘူထရီနီ (Raimondo Bultrini)
အဂၤါေန႔၊ ဇြန္လ ၀၇ ရက္ ၂၀၁၁

(ဦးေတဇႏွင့္ ေတြ႔ဆံုေမးျမန္းမႈ)

ျမန္မာႏိုင္ငံ၏ ဒီမိုကေရစီ အတိုက္အခံေခါင္းေဆာင္ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္၏ အိမ္ႏွင့္ ကိုက္ ရာအနည္းငယ္ အတြင္း ရွိေနသည့္ ဦးေတဇ၏ ႀကီးက်ယ္ ခမ္းနားသည့္ ဇိမ္ခံစံရိပ္ၿငိမ္အတြင္းသို႔ သတင္းေထာက္မ်ား ေက်ာ္လြန္ ဝင္ေရာက္ခြင့္ ျပဳခဲ့သည္မွာ မရွိခဲ့ဘူးေခ်။ က်ေနာ္က ကံေကာင္း ေထာက္မ၍ မၾကာေသးမီက ဤအခြင့္အေရးကို ရရွိခဲ့သည္။ ဤၿခံဝင္း ပိုင္ရွင္က စစ္အစိုးရကို လိုလားသူဟု နာမည္ေက်ာ္ေစာ ေနသည္ႏွင့္ အညီ၊ ဝိသမ စီးပြားေရး လုပ္ငန္းမ်ားျဖင့္ စီးပြားျဖစ္ေနသူဟု စြပ္စြဲမႈမ်ား ရွိထားသည္ႏွင့္ အညီ က်ေနာ္ သတိႀကီးႀကီး ထား၍ ခ်ဥ္းကပ္ခဲ့သည္။

သူစီးပြား တက္လာခ်ိန္မွစ၍ ယခုသန္းႂကြယ္သူေဌး ျဖစ္လာခ်ိန္အထိ ႏိုင္ငံ၏ အာဏာပိုင္ စစ္ေခါင္းေဆာင္ မ်ားႏွင့္ နီးစပ္ အဆက္အသြယ္ ေကာင္းမႈေၾကာင့္ အက်ဳိး ျဖစ္လာရသူ ျဖစ္သလို၊ ျမန္မာ စစ္ဗိုလ္ခ်ဳပ္မ်ား ကဲ့သို႔ သူက သိုသို သိပ္သိပ္ ေနထိုင္ ေနရသူလည္း ျဖစ္သည္။ အာရွတိုက္အတြင္း၊ သို႔မဟုတ္ ကမၻာ တခုလံုးတြင္လည္း ျဖစ္ခ်င္ျဖစ္မည္၊ အလြန္အမင္း ထိန္းခ်ဳပ္ ထားသည့္ စီးပြားေရး စနစ္ က်င့္သံုးေနေသာ ႏိုင္ငံတခုတြင္ သူက အႀကီးဆံုး စီးပြားေရး ကြန္ရက္ကို ပိုင္ဆိုင္ထားသူ တဦးလည္း ျဖစ္သည္။

ျမန္မာႏိုင္ငံအေပၚ ဒဏ္ခတ္ပိတ္ဆို႔ အေရးယူထားသည့္အနက္ ပစ္ဒဏ္ ခတ္ထားသည့္ လူပုဂၢိဳလ္ ၃,ဝဝဝ စရင္းတြင္ သူ႔နာမည္လည္း အပါအဝင္ ျဖစ္သည္။ မၾကာေသးမီက အရပ္သား အစိုးရသစ္ အသြင္ ေျပာင္းလဲခဲ့ၿပီ ဆိုသည့္အခါ၊ သူကလည္း အေမွာင္ အရိပ္ၾကားမွ ေရွ႕တလွမ္းတိုး ေခါင္းျပဴ ထြက္လာခဲ့သည္။

ဦးေတဇက ယခုအခါ အသက္ ၄၇ ႏွစ္ ရွိၿပီ ျဖစ္ၿပီး၊ ကေလး ၃ ဦး၏ ဖခင္လည္း ျဖစ္သည္။ သူ႔သားတဦးက ေရာ့ခ္ ဝါသနာပါသူ တဦးျဖစ္ၿပီး၊ အသက္ ၁၄ ႏွစ္အရြယ္ သမီးမွာ မၾကာေသးမီက အီတလီႏိုင္ငံ၊ မီလန္ၿမိဳ႕ ေဆး႐ံုတခုတြင္ အေၾကာေသ ေရာဂါ (ပိုလီယို) အတြက္ ကုသမႈ ခံယူခဲ့ရေသးသည္။ ဤသတင္းက လူသိရွင္ၾကား ေပါက္ၾကား လာခဲ့ၿပီးေနာက္၊ အီတလီႏိုင္ငံတြင္ အခ်ဳိ႕ေသာ အဖြဲ႔အစည္း မ်ားက ယခုကဲ့သို႔ တားျမစ္ထားသူ တဦး၏ မိသားစုအေပၚ ေဆးကုသခြင့္ ဗီဇာ ထုတ္ေပးခဲ့မႈကို ကန္႔ကြက္ ေနၾကျပန္သည္။ ေသခ်ာသည္ ကေတာ့ လူသားခ်င္းစာနာမႈ အေျခခံေပၚတြင္ ေနထိုင္ခြင့္ လက္မွတ္ ထုတ္ေပးခဲ့ျခင္း ျဖစ္ေပလိမ့္မည္။

ယခုလို ဦးေတဇႏွင့္ ကိုယ္တိုင္ကိုယ္က် ေတြ႔ဆံုႏိုင္ျခင္းက သတင္းဦးဟု ဆိုႏိုင္သည္။ သို႔ေသာ္လည္း ဤသတင္းမ်ဳိး အေပၚ သတင္းေထာက္တဦး အေနျဖင့္ အနည္းငယ္ ရွက္ရြံ႕ စိတ္မသက္မသာ ျဖစ္မိေသာ္လည္း က်ေနာ္က သူေျပာလိုသည္ မ်ားကို နားေထာင္ရန္ အသင့္ျပင္ထား ခဲ့ပါသည္။ အီတလီ ႏိုင္ငံထုတ္ La Repubblica သတင္းစာတြင္ ယခု ေတြ႔ဆံု ေမးျမန္းခန္းကို မၾကာေသးမီက ေဖာ္ျပခဲ့ေသာ္လည္း ယခု ေဖာ္ျပထားသည္က ေတြ႔ဆံု ေမးျမန္းခန္း၏ အက်ယ္ျဖစ္သည္။ ဤသတင္းေၾကာင့္လည္း အီတလီႏိုင္ငံတြင္ မေက်နပ္ ဆႏၵျပမႈအခ်ဳိ႕ ရွိခဲ့ေသးသည္။

အိမ္အတြင္း ဝင္သြားၿပီးေနာက္ က်ေနာ့္ကို ဦးေတဇက ႀကိဳဆို၍ ဥေရာပ အလယ္ေခတ္ ခ်ပ္ဝပ္ တန္ဆာမ်ားျဖင့္ ခ်ယ္သထားၿပီး၊ လိပ္သဲေက်ာက္ျပားမ်ား ခင္းထားသည့္ အခန္းမ်ားကို ျဖတ္၍ ေခၚေဆာင္သြားသည္။ ထူးထူးျခားျခား ေက်ာက္လံုး တိုင္ႀကီးမ်ား အၾကားတြင္ ဆာမူ႐ိုင္းဝတ္စံု အ႐ုပ္တခုကိုလည္း ျမင္ခဲ့ရ ေသးသည္။ က်ေနာ္တို႔က ေႁမြအေရခြံ ခင္းထားည့္ ဆိုဖာတြင္ ထိုင္ၾကသည္။ အက်ယ္အျပန္႔ ဇိမ္ခံခန္းမၾကီးတြင္ ယခု ကုလားထိုင္မ်ားက သက္ေတာင့္သက္သာ ပက္လက္ ကုလားထိုင္မ်ား သဖြယ္ ခ်ခင္းထားျခင္း ျဖစ္သည္။ ကုလားထိုင္ လက္တန္းမ်ားကို ေရႊေရာင္ ပြတ္လုံးႀကီးမ်ားျဖင့္ ခ်ယ္သထားၿပီး၊ အီတလီမွ ဝယ္ယူ လာသည္ဟုလည္း သိရသည္။

အံ့ၾသစရာေကာင္းေလာက္ေအာင္ လန္းဆန္း တက္ႂကြေနသည့္ သူ႔ကိုျမင္ရသည္။ အနက္ေရာင္ ေဘာင္းဘီႏွင့္ ေနကာ မ်က္မွန္ကို တပ္ထားသည့္ ဦးေတဇက သူ႔အေနျဖင့္ ယခင္ စစ္ေခါင္းေဆာင္မ်ား အပါအဝင္ ယခု ေရြးခ်ယ္ခံ အရပ္သား အစိုးရႏွင့္ပါ “ ဆက္ဆံေရး အထူးေကာင္းမြန္” သည္ဟု ခ်က္ခ်င္း ဝန္ခံေျပာဆိုသည္။

“ ဒါေပမယ့္ က်ေနာ္က ကိုယ့္ဆံုးျဖတ္ခ်က္နဲ႔ပဲ ကိုယ္လုပ္ပါတယ္” ဟု သူက ေတြ႔ဆံုေမးျမန္းခန္း မစတင္မီ ဆိုသည္။ “ က်ေနာ္က ႏိုင္ငံေရးနဲ႔ လံုးဝ မပတ္သက္ပါဘူး က်ေနာ္က မိသားစု စဥ္လာ႐ိုးရာ အရ စီးပြားေရးပဲ လုပ္ပါတယ္။ က်ေနာ္အခု ခင္ဗ်ားကို လက္ခံ စကားေျပာတယ္ ဆိုတာကလည္း ပထမဦးဆံုး အႀကိမ္ ႏိုင္ငံျခားသား သတင္းေထာက္ တဦးနဲ႔ ေျပာဆိုတာပါပဲ။ တခါတည္း သိသြား ေစခ်င္တာက က်ေနာ္ဟာ ျမန္မာႏိုင္ငံမွာ အခ်မ္းသာဆံုး လူတဦး ျဖစ္တယ္ဆိုတာ သိသြား ေစခ်င္တာလည္း ပါတယ္။ တ႐ုတ္ အမ်ားစုက (ျမန္မာျပည္မွာ) ႏိုင္ငံသားယူၿပီး သူတို႔က အခ်မ္းသာဆံုးလို႔ ႂကြားေနၾကတယ္။ ဒါေပမယ့္ သူတို႔က ျမန္မာလူမ်ဳိး မဟုတ္ပါဘူး” ဟု ေျပာသည္။

သည္လိုႏွင့္ ေတြ႔ဆံုေမးျမန္းမႈ စျဖစ္သည္။

ႏိုင္ငံရပ္ျခားနဲ႔ စီးပြားဆက္ဆံကုန္သြယ္ဖို႔ လံုးဝတားျမစ္ထားတဲ့ စီးပြားေရး လုပ္ငန္းရွင္နဲ႔ စစ္သား ၃,ဝဝဝ ေက်ာ္ စာရင္းမွာ ထိပ္ဆံုးက ရွိေနပါတယ္။ ဒီလိုနဲ႔မ်ား တႏွစ္ကို ေဒၚလာသန္း ၅ဝဝ ေက်ာ္ေလာက္ ဝင္ေငြရေအာင္၊ ကုမၸဏီ တဒါဇင္ေလာက္ ပိုင္ဆိုင္ေအာင္၊ ရဟတ္ယာဥ္ေတြ ကေန ပတၱျမားအထိ လုပ္ငန္းေပါင္းစံုကို ဘယ္လိုမ်ား စီမံခန္႔ခြဲပါသလဲ။

“ က်ေနာ့္ အခုပိုင္ဆိုင္မႈေတြက အေနာက္တိုင္း ဒဏ္ခတ္မႈေတြေၾကာင့္ က်ေနာ့္မွာ ဘာျပႆနာမွ မျဖစ္ဘူး ဆိုတာ ျပေနတာပဲ။ တကယ္ေတာ့ က်ေနာ္က အေနသာခ်ည္းပဲ။ အခု နာမည္ပ်က္ စာရင္းမွာပါတဲ့ စစ္ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေတြေတာင္၊ ဘယ္သူမွ ဘာမွ မျဖစ္ၾကပါဘူး။ ဒါေပမယ့္ က်ေနာ့္ႏိုင္ငံ စီးပြားေရးက တ႐ုတ္နဲ႔ ကုန္သြယ္ေရး တခုတည္းကိုပဲ မွီေနရတာေတာ့ မျဖစ္ေစခ်င္ဘူး။ သူတို႔မွာ ပိုက္ဆံရွိတယ္။ ဘာျဖစ္ျဖစ္ လိုခ်င္တာ လုပ္ႏိုင္ၾကတယ္။ က်ေနာ့္မိုင္းက ေက်ာက္စိမ္းေတြ၊ အဖိုးတန္ ေက်ာက္ေတြက အစေပါ့။ တ႐ုတ္က ဒီမွာ အႀကီးအက်ယ္ မ်က္ေစ့က်ေနတာ လူတိုင္း သိပါတယ္။ တ႐ုတ္က သူတို႔ ထြက္ကုန္ပစၥည္းေတြကို မလကၠာ ေရလက္ၾကားကို မျဖတ္ဘဲ အေရွ႕အလယ္ပိုင္း၊ အာဖရိကကို ပို႔ဖို႔ လံုၿခံဳတဲ့ ကုန္သြယ္လမ္းေၾကာင္း လိုခ်င္ေနတယ္။ မလကၠာ ေရလက္ၾကားက အေမရိကန္ ခ်ဳပ္ကိုင္ထားတာ။ ဒါေၾကာင့္ သူတို႔က (ျမန္မာႏိုင္ငံ) အေနာက္ဖက္ ကမ္းေျခမွာ ဆိပ္ကမ္း အႀကီးအက်ယ္ ေဆာက္ေနၾကတာ၊ ျမန္မာႏိုင္ငံကို ျဖတ္ၿပီး ရထားလမ္းကိုလည္း နယ္စပ္ကတဆင့္ ကူမင္းအထိ ေဖာက္ဦးမွာ။ က်ေနာ္တို႔ ဓာတ္ေငြ႔ေတြလည္း အဲဒီကို မိုင္ရာခ်ီတဲ့ ပိုက္လိုင္းေတြက တဆင့္ သြားၾကမွာပဲ”

ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေတြကေရာ တ႐ုတ္ေတြ ခ်ယ္လွယ္ လႊမ္းမိုးလာမွာကို မစိုးရိမ္ၾကဘူးလား။

“ ဒါကေတာ့ ေသခ်ာပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ ျပည္ပကသူေတြ မသိတာက အခုလို ပိတ္ဆို႔ ဒဏ္ခတ္မႈ ေတြေၾကာင့္ ျမန္မာျပည္ကို ေနာက္ဆံုး တ႐ုတ္ လက္ထဲ တြန္းပို႔သလို ျဖစ္ေနတာ မသိၾကဘူး။ ၿပီးခဲ့တဲ့ ရက္ေတြကပဲ တ႐ုတ္ကေဒၚလာ ၃ဝ ဘီလီယံ ေခ်းဖို႔ ကမ္းလွမ္း လာတယ္။ အစိုးရက အခု လက္မခံ ေသးေပမယ့္၊ သိပ္ၾကာမယ္ေတာ့ မထင္ပါဘူး။ လက္ခံမွာပါ။ အျပန္အလွန္ အေနနဲ႔ သူတို႔က လုပ္ပိုင္ခြင့္ေတြ ပိုရလာမွာပါ။ အခုလို ျဖစ္ေနရတာက အီရတ္ႏိုင္ငံမွာ လုပ္ခဲ့တာနဲ႔ ေနာက္ဆက္တြဲ ျပႆနာေတြေၾကာင့္ အေမရိကန္ ႏိုင္ငံ သမိုင္းမွာ အဆိုးရြားဆံုး သမၼတလို႔ နာမည္တင္ က်န္ရစ္မယ့္ (သမၼတေဟာင္း) ေဂ်ာ့ဘုရွ္ရဲ႕ “ ကိုယ္က်င့္ တရားအေပၚ အေျခခံတဲ့မူ ” (Moral Principles) ကို လိုက္နာ ေနၾကလို႔ပဲ။ ဒါေပမယ့္ ခင္ဗ်ားတို႔ က်ေနာ္တို႔ အေပၚ ခ်မွတ္တဲ့ ျပစ္ဒဏ္ေတြကို တကယ္နစ္နာ ခံစားရ သူေတြကေတာ့ ဆင္းရဲတဲ့ သူေတြပဲ။ တေန႔လုပ္မွ တေန႔စားရတဲ့ သူေတြပဲ ”

ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ကေတာ့ အခုလို စီးပြားေရးစနစ္ကို တလြဲတေခ်ာ္ စီမံ ခန္႔ခြဲခဲ့မႈေတြ အတြက္ စစ္အစိုးရမွာ တာဝန္ ရွိတယ္လို႔ ဆိုပါတယ္။ IMF (အျပည္ျပည္ဆိုင္ရာ ေငြေၾကးရန္ပံုေငြအဖြဲ႔) ကလည္း အလားတူပဲ ေျပာပါတယ္။ ဒါေတြအျပင္ ပိတ္ဆို႔ ဒဏ္ခတ္မႈက လူ႔အခြင့္အေရး ခ်ဳိးေဖာက္မႈေတြအတြက္ အျပစ္ဒဏ္ ခတ္တာက သိသာ ထင္ရွားပါတယ္။

“တ႐ုတ္ႏိုင္ငံဟာလည္း လူ႔အခြင့္အေရး ခ်ဳိးေဖာက္တယ္လို႔ အၿမဲ စြပ္စြဲ ေနတာပဲ။ ဒါေပမယ့္ သူတို႔ကို က်ေတာ့ ဘာျဖစ္လို႔ ျပစ္ဒဏ္ခတ္ ပိတ္ဆို႔တာ မရွိသလဲ။ အခုဦးေဆာင္ၿပီး ဒဏ္ခတ္ အျပစ္ေပးေရး လုပ္ေနတဲ့ အေမရိကန္၊ ျပင္သစ္တို႔လို ႏိုင္ငံေတြဆီက ရွယ္ဗရြန္တို႔၊ တိုတယ္တို႔လို ကုမၸဏီေတြက်ေတာ့ ဘယ္လို အတားအဆီးမွ မရွိဘဲနဲ႔ ဒီမွာ အလုပ္လုပ္ ေနၾကတယ္။ ဒီလူေတြက အေျပာနဲ႔အလုပ္ မညီတဲ့ သူေတြပဲ။ က်င့္ဝတ္အတိုင္း ေျပာတယ္။ ဒါေပမယ့္ အစိုးရရဲ႕ အိတ္ထဲကိုေတာ့ ပိုက္ဆံေတြ ထည့္ေပးေနၾကတယ္။ တ႐ုတ္၊ အိႏၵိယ၊ ထိုင္း၊ စကၤာပူ၊ ကိုရီးယားတို႔ေတာ့ ဒီလိုမဟုတ္ဘူး”

ပိတ္ဆို႔ဒဏ္ခတ္မႈေၾကာင့္ အမွန္တကယ္ သက္ေရာက္မႈေတြ ဘယ္လို ျဖစ္ေနတယ္လို႔ ထင္ပါသလဲ။

“ ဥပမာတခုဆိုပါစို႔။ ႏိုင္ငံျခား ခရီးသြားေတြ မလာရင္ ဟိုတယ္ အလုပ္သမားေတြ၊ စားေသာက္ဆိုင္ေတြ၊ သားငါးနဲ႔ ဟင္းသီးဟင္းရြက္ ေရာင္းသူေတြ လုပ္ကိုင္စားၾကမွာလဲ။ အိႏၵိယနဲ႔ တ႐ုတ္ကိုခ်ည္း က်ေနာ္တို႔က ေရာင္းမယ္ဆိုရင္ အဲဒါက ၿပိဳင္ဆိုင္မႈ မရွိတဲ့ ေစ်းကြက္ပဲ။ က်ေနာ္တို႔ ပစၥည္းေတြ ေစ်းေကာင္းရမွာ မဟုတ္ဘူး။ ဆိုလိုတာက လူဦးေရရဲ႕ ၇၅% ရွိတဲ့ က်ေနာ္တို႔ လယ္သမားေတြ ငတ္ကုန္ ၾကလိမ့္မယ္။ ၾကည့္ ... က်ေနာ္က ကုန္သည္ မိသားစုက ႀကီးျပင္းလာတာ၊ ဦးေနဝင္း ဆိုရွယ္လစ္ ေခတ္က ျပည္သူပိုင္ သိမ္းေတာ့ က်ေနာ္တို႔ အကုန္ ကုန္တာပဲ။ က်ေနာ့္ ေယာကၡမႀကီး (စစ္တပ္ႏွင့္ အဆက္အသြယ္ ေကာင္းသူ ျဖစ္သည္) ကတဆင့္၊ သစ္ေတာေျမေတြ ဝယ္ခြင့္ရၿပီး ေငြအမ်ားအျပား ရလာတာ။ ကၽြန္းသစ္ေတြ ထုတ္ေရာင္းရင္းနဲ႔ ဆယ္ေဒၚလာကေန ေထာင္ဂဏန္း ျဖစ္လာတာ။ က်ေနာ္ လိုက္နာရဖို႔ ရွိတာက က်ေနာ့္ကို ခ်မ္းသာလာေအာင္ လုပ္ေပးခဲ့တဲ့၊ ဒီႏိုင္ငံရဲ႕ ဥပေဒေတြကို ေလးစား လိုက္နာဖို႔ပဲ။ သူတို႔ေတြ ေကာင္းတယ္၊ ဆိုးတယ္ဆိုတာ က်ေနာ္ ဆံုးျဖတ္ေနဖို႔ မဟုတ္ဘူး။ က်ေနာ့္ အတြက္ေတာ့ သူတို႔ေတြက ေကာင္းတယ္ ”

ခုလို ဆင္းရဲမြဲေတမႈေတြ၊ အတိုက္အခံေတြကို ဖမ္းဆီးေနတာေတြ၊ သဘာဝ ရင္းျမစ္ေတြကို ထင္တိုင္း ေရာင္းစား ေနတာေတြေၾကာင့္ ခင္ဗ်ား စိတ္အေႏွာက္အယွက္ မျဖစ္ရဘူးလား။

“ ေသခ်ာတာေပါ့။ ျပႆနာ ရွိတာေပါ့။ က်ေနာ္တို႔က လူသားေတြပဲ၊ က်ေနာ္တို႔လည္း အမွားေတြ လုပ္မိတာေပါ့။ ခင္ဗ်ားတို႔ ဝန္ႀကီးခ်ဳပ္လည္း (အီတလီ ဝန္ႀကီးခ်ဳပ္ ဆီလ္ဗီယို ဘာလူစ္ကိုနီ) အၿမဲတမ္း မိန္းမကိစၥ ျပႆနာ ရွိေနတာပဲ၊ ဆိုပါစို႔။ အခု က်ေနာ္တို႔ တိုင္းျပည္ လည္ပတ္ လုပ္ကိုင္ေနတာ ၈ဝ% ေလာက္ေတာ့ သေဘာတူပါတယ္။ အတိုက္အခံေတြက ဥပေဒ ခ်ဳိးေဖာက္တဲ့ အတြက္ ေပးဆပ္ေနရတာ၊ မူအရ ေျပာမယ္ဆိုရင္ေတာ့ စကၤာပူလည္း ဒီမိုကေရစီ မဟုတ္ပါဘူး။ သူတို႔မွာလည္း တပါတီပဲ ရွိတာပဲ။ က်ေနာ္ ထင္တာက ျမန္မာႏိုင္ငံမွာ အုပ္ခ်ဳပ္ေရးပိုင္းနဲ႔ တပ္မေတာ္ကလူ ရာခိုင္ႏႈန္း အမ်ားစုက တိုင္းျပည္ကို ခ်စ္ၾကပါတယ္။ ႀကီးပြားတာ ျမင္ေစခ်င္ပါတယ္။ အခု အတိတ္ကထက္ စာရင္ေတာ့ က်ေနာ္တို႔ ပိုၿပီး အင္အား ေကာင္းလာပါၿပီ။ ဒါ့အျပင္ စစ္တပ္ကလည္း အရပ္သားေတြကို တျဖည္းျဖည္း ပိုၿပီးလမ္းဖြင့္ ေပးလာတယ္။ တိုင္းေဒသေတြမွာ ထိပ္ပိုင္းမွာ စစ္သားေတြ ရွိေနေသးေပမယ့္ အရပ္သားေတြ ဦးေဆာင္ ေနၾကပါၿပီ”

လူအမ်ားစုကေတာ့ အခုအေျပာင္းအလဲဟာ အေပၚယံပဲလို႔ ေျပာေန ၾကပါတယ္။

“အခုကိစၥမွာ အကန္႔အသတ္ေတြ ဘယ္ေလာက္မ်ားမ်ား ရွိေနေသးတယ္လို႔ ခင္ဗ်ား ထင္ထင္၊ အရာကိစၥ အားလံုးကို ႏိုင္ငံေတာ္ပိုင္ လုပ္ထားတဲ့ ဆိုရွယ္လစ္၊ ကြန္ျမဴနစ္စနစ္ေတြ ထက္ေတာ့ ပိုၿပီး ဒီမိုကေရစီ က်ပါေသးတယ္။ သူတို႔က ဒဏ္ခတ္ ပိတ္ဆို႔ ထားသည္ျဖစ္ေစ၊ ပိတ္ဆို႔မႈ မရွိဘူးပဲျဖစ္ေစ လုပ္ငန္းရွင္ေတြ လာၿပီး စီးပြား လုပ္ႏိုင္ၾကတယ္။ သူတို႔က စကၤာပူမွာ ရွိေတာ့ က်ေနာ့္ ဘဏ္အေကာင့္ကို ပိတ္လိုက္တာေတာင္ က်ေနာ္ဆက္ၿပီး ရွင္သန္ ေနတုန္းပဲ။ ဒီလိုနဲ႔ က်ေနာ္က တ႐ုတ္နဲ႔ အေရွ႕အလယ္ပိုင္းက ဘဏ္ေတြဆီကို ေရႊ႔ရတယ္။ ဒါေပမယ့္ က်ေနာ္က ဒီမွာေနၿပီး၊ ဒီမွာပဲ အခြန္ေပးရတယ္။ က်ေနာ့္အေဖက ဒီလို သင္ၾကား ထားတာကိုး။ ၿပီးခဲ့တဲ့ႏွစ္ေတြက က်ေနာ္က စိတ္ေပါက္ေပါက္နဲ႔ ႏိုင္ငံျခားသား အျဖစ္ ခံယူခ်င္တဲ့စိတ္ ရွိေနေတာ့ သူက က်ေနာ့္ကို စိတ္ဆိုးတယ္။ 'မင္းႏိုင္ငံျခား သြားခ်င္ရင္ မင္းအခု ခ်မ္းသာႂကြယ္ဝ မႈေတြေၾကာင့္ တျခား ႏိုင္ငံေတြက ပိုၿပီး ခ်မ္းသာလာလိမ့္မယ္။ ကိုယ့္ႏိုင္ငံက ခ်မ္းသာလာမွာ မဟုတ္ဘူး' လို႔ ေျပာတယ္”

ကိုယ့္ဘဝတက္လမ္းရွာဖို႔ စခဲ့တုန္းက အသက္ငယ္ငယ္ရြယ္ရြယ္မွာ ဘယ္လို အေၾကာင္း အခ်က္ ေတြေၾကာင့္ စစ္အစိုးရနဲ႔ သိပ္ၿပီး နီးစပ္ ခဲ့ရပါသလဲ။

“က်ေနာ္စတုန္းက လက္ဗလာနဲ႔ စခဲ့ရတာ၊ ၁၉၈၈ တုန္းက တစ္ေန႔ကို ၁၄ နာရီေလာက္ အလုပ္ လုပ္ခဲ့ရတယ္။ အဲဒီ အခ်ိန္ပဲ ေက်ာင္းသား အံုႂကြမႈေတြ ျဖစ္ခဲ့တာ။ သူတို႔ ေအာင္ျမင္တာက ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေနဝင္း ဦးေဆာင္တဲ့ ဆိုရွယ္လစ္ စနစ္ေတာ့ က်ဆံုး ခဲ့ရတယ္။ က်ေနာ္က ပြင့္လင္းလာတဲ့ အေျခအေနအေပၚ အခြင့္အလမ္းေတြ ရွာတယ္။ စစ္အစိုးရ အုပ္ခ်ဳပ္ေရး အေပၚ ေဝဖန္ေနဖို႔က က်ေနာ့္အလုပ္ မဟုတ္ဘူး။ ဒီလို စစ္အာဏာနဲ႔ အုပ္ခ်ဳပ္ေရးက ဟိုအရင္ ဘုရင္စနစ္ေတြကတည္းက ရွိခဲ့တာ။ ၁၉၉ဝ ခုႏွစ္ေတြမွာ လူတိုင္းကို လာေရာက္ ရင္းႏွီးျမႇဳပ္ႏွံဖို႔ ဖိတ္ေခၚတယ္။ စီးပြားေရးက ပိုပြင့္လင္းလာေတာ့ ရွယ္ဗရြန္တို႔ တိုတယ္တို႔ ေရာက္လာၾကတယ္။ ဒီကိစၥပဲ က်ေနာ္ ဒဏ္ခတ္ ပိတ္ဆို႔မႈေတြ အေပၚ ေဒါသ ထြက္ေနတာ။ က်ေနာ့္ကို ဘာလို႔ အျပစ္ ေျပာေနၾကတာလဲ။ သန္းႂကြယ္သူေဌး ျဖစ္လာလို႔လား။ ဒါေပမယ့္ ၁၉၉၆ ခုႏွစ္ တုန္းက က်ေနာ့္ ပထမဦးဆံုး လုပ္ငန္း လုပ္ခြင့္ရဖို႔ က်ေနာ့္အိမ္ေတြ၊ ကားေတြ ေရာင္းၿပီး ရင္းခဲ့ရတယ္။ က်ေနာ့္မွာရွိတဲ့ ေငြတျပားမက်န္ ထည့္ၿပီး စြန္႔စားခဲ့ရတယ္။ က်ေနာ္အခု အနားယူလို႔ ရၿပီ။ နားရင္လည္း နားမယ္။ ဒါေၾကာင့္ က်ေနာ့္ အေပၚ ဘယ္လိုပဲျဖစ္ျဖစ္၊ က်န္တာေတြ မစဥ္းစားဘဲ အခုလို ေျပာျပေနတာ။ က်ေနာ္က အေမရိကန္ ေတြကို ေျပာတယ္။ ျမန္မာႏိုင္ငံကို လာၾကည့္၊ ဖြင့္ေပးလိုက္တဲ့ အေပၚ (ျဖစ္လာမွာကို) ယံုၾကည္စမ္းပါ။ စီအိုင္ေအက တီထြင္ ဖန္တီးေနတဲ့ အဓိပၸါယ္ မရွိတာေတြ ယံုမေနနဲ႔။ အခုက အၿပိဳင္အဆိုင္ ျဖစ္ေနၾကၿပီ။ က်ေနာ့္စကား မယံုမရွိနဲ႔။ ျမန္မာျပည္မွာက က်န္ကမၻာနဲ႔ မတူတဲ့ သဘာဝ ရင္းျမစ္ေတြ ရွိတယ္။ က်ေနာ္တို႔မွာ ခ်ဳိ႕တဲ့ေနတာ တခုက ပညာေရးပဲ။ တခ်ိန္တုန္းက က်ေနာ္တို႔ဆီက အေတာ္ဆံုး ေတြက အေမရိက၊ အဂၤလန္မွာသာ စာသြား သင္ႏိုင္ခဲ့တယ္။ အခုေတာ့ က်ေနာ္တို႔ဆီမွာ ႐ုရွား ေက်ာင္းထြက္ေတြပဲ ရွိတယ္”

Raimondo Bultrini ေရးသားသည့္ Tay Za talks sanctions, business and Burma ကို ဆီေလ်ာ္ေအာင္ ျပန္ဆို ေဖာ္ျပပါသည္။ ယခု ေတြ႔ဆံု ေမးျမန္းမႈ၏ အက်ဥ္းကို အီတလီ သတင္းစာ La Repubblica တြင္ ေဖာ္ျပခဲ့ၿပီး ျဖစ္သည္။

Ref: မဇၽၥိမ