တုိင္းရင္းသားလူမ်ိဳးမ်ားညီလာခံမွထြက္ေပၚလာသည္႔ ႏိုင္ငံေရးလုပ္ငန္းစဥ္(၆)ရပ္ႏွင္႔ၿငိမ္းခ်မ္းေရးလမ္းျပေျမပံု

ေအးခ်မ္းဟိန္+ေအာင္ေအာင္(ျမစ္မခ)
17 Sep, 2012

ျမန္မာအစိုးရႏွင္႔ တိုင္းရင္းသားအဖြဲ႕အစည္းမ်ားအၾကား ၿငိမ္းခ်မ္းေရးလုပ္ငန္းစဥ္မ်ားမွတဆင္႔ ႏိုင္ငံေရးေတြ႕ဆံု ေဆြးေႏြး ပြဲမ်ား အစပ်ဳိးႏိုင္ရန္အတြက္ စက္တင္ဘာ(၁၆)ရက္ေန႔က ခ်င္းမိုင္တြင္ျပဳလုပ္သည္႔ တုိင္းရင္းသားလူမ်ိဳးမ်ားညီလာခံတြင္ ဆံုးျဖတ္ခဲ႔ ေၾကာင္းသိရွိရသည္။

အဆိုပါညီလာခံသို႔ တက္ေရာက္မႈႏွင္႔ပတ္သက္၍ ျပည္တြင္းတိုင္းရင္းသားပါတီမ်ားအၾကား သေဘာထားကြဲမႈမ်ား ျဖစ္ ေပၚလွ်က္ ရွိ ေၾကာင္း သိရွိရသည္။

“သူတို႔က ၂၀၀၈ဖြဲ႕စည္းပံုကို လက္မခံတဲ႔သူေတြကိုဖိတ္တာက တစ္ေၾကာင္း ေနာက္သြားလို႔ရွိရင္လည္း ရပ္တည္မႈအရ အျပစ္ရွိ ႏိုင္တယ္လို႔ ထင္လို႔ပါ ဒီေန႔ (စက္တင္ဘာ(၁၇)ရက္ေန႔ ညေနေတာ႔ အဲ႔ဒီ ညီလာခံဆံုးျဖတ္ခ်က္ေတြ ပို႔ေပးမယ္လို႔ ေျပာတယ္၊” ဟု မြန္အမ်ဳိးသားဒီမိုကေရစီပါတီက ႏိုင္ေငြသိမ္းက ေျပာသည္။

အဆိုပါညီလာခံႏွင္႔ပတ္သက္၍ ျပည္တြင္းတြင္ WGECအဖြဲ႕အား တရား၀င္အဖြဲ႕အစည္းအျဖစ္ရပ္တည္ႏိုင္ေရး ဦးစြာ ႀကိဳးပမ္းသင္႔ ေၾကာင္း၊ ျပည္တြင္းျပည္ပႏိုင္ငံေရးပါတီႏွင္႔ အဖြဲ႕အစည္းမ်ားအၾကား ထိုကဲ႔သို႔ အျမင္ႏွင္႔ ႏိုင္ငံေရးခ်ည္း ကပ္ပံု နည္းပညာမတူျဖစ္ ေနသည္မ်ားအား ညႈိႏိႈင္းေဆာင္ရြက္ႏိုင္ပါက မိမိတို႔အေနျဖင္႔ လက္ခံမည္ျဖစ္ေၾကာင္း ႏိုင္ေငြသိမ္းက ဆိုသည္။

ျမန္မာႏိုင္ငံေတာ္ အစိုးရဘက္က ႏိုင္ငံေတာ္ျပန္တမ္းႏွင္႔ထုတ္ျပန္သည္႔ အခ်က္(၈)ခ်က္ပါ ၿငိမ္းခ်မ္းေရး ေျမပံုေရးဆြဲ ထားသလို ခ်င္းမိုင္တုိင္းရင္းသား လူမ်ိဳးမ်ားညီလာခံမွေန၍ အဆင္႔(၃)ဆင္႔ပါ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးလုပ္ငန္းစဥ္ႏွင္႔ တိုင္းရင္းသား တို႔၏ ၿငိမ္းခ်မ္းေရး ဆိုင္ရာ ႏိုင္ငံေရးလုပ္ငန္းစဥ္(၆)ရပ္ပါ လမ္းျပေျမပံုအား ေရးဆြဲခဲ႔သည္။

အဆိုပါညီလာခံကို တိုင္းရင္းသားလက္နက္ကိုင္အဖြဲ႔အစည္းမ်ား ျပည္တြင္း/ျပည္ပက ႏုိင္ငံေရးပါတီေခါင္းေဆာင္မ်ား လူမႈေရးအဖြဲ႕ အစည္းမ်ားျဖင္႔ဖြဲ႕စည္းခဲ႔ျခင္းျဖစ္ၿပီး စက္တင္ဘာ (၁၆)ရက္ေန႕တြင္ ျပဳလုပ္ခဲ႔ျခင္းျဖစ္သည္။

တုိင္းရင္းသားလူမ်ိဳးမ်ားညီလာခံတြင္ ေရးဆြဲခဲ႔သည္႔ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးလုပ္ငန္းစဥ္သံုးဆင့္မွာ တိုင္းရင္းသားေဒသမ်ားတြင္ အစိုးရတပ္မ်ား ၏ ထိုးစစ္ဆင္မွဳအား ခ်က္ျခင္းရပ္တန္႕ေပးရန္ႏွင္႔ ႏွစ္ဖက္တပ္မ်ား လိုက္နာရမည့္က်င့္၀တ္ Military Code of Conduct အား ျပဌာန္းေဆာင္ရြက္ရန္၊ အပစ္ရပ္ကာလမွာပင္ ျပည္သူမ်ား၏ လံုၿခံဳေရးႏွင္႔ လူ႔အခြင္႔အေရးအား အာမခံခ်က္ ေပး ရန္ႏွင္႔ လြတ္ေတာ္ျပင္ပႏိုင္ငံေရးအေနျဖင္႔ ေတြ႕ဆံုေဆြးေႏြးမႈမ်ားျပဳလုပ္ေျဖရွင္းရန္ အာမခံေရးစသည္႔ အခ်က္မ်ား ပါ၀င္သည္။

အဆိုပါ တိုင္းရင္းသားလမ္းျပေျမပံုႏွင္႔ပတ္သက္၍ တိုင္းရင္းသားလူမ်ိဳးမ်ား ပူးေပါင္းေဆာင္ရြက္ေရး အလုပ္အဖြဲ႕ WGEC အဖြဲ႕၀င္ ဦးခြန္ဥကၠာ က ယခုကဲ႔သို႔ရွင္းလင္းေျပာၾကားခဲ႔သည္။

“သမၼတႀကီးဦးသိန္းစိန္ရဲ႕ (၈)ခ်က္အတိုင္း ကြ်န္ေတာ္တို႕က လိုက္နာလုပ္ေဆာင္လို႕ မျဖစ္ဘူး၊ ညိွႏွိဳင္းဖို႕ လိုတယ္၊ ဒါေၾကာင့္ တုိင္းရင္းသား လက္နက္ကိုင္ေတြဘက္က လမ္းျပေျမပံုပဲ ေခၚေခၚေပါ့ ကြ်န္ေတာ္တို႕မွာလည္း အခ်က္(၆) ခ်က္၊ သမၼတႀကီးရဲ႕ (၈)ခ်က္ကိုလည္း ကြ်န္ေတာ္တို႕ ေဆြးေႏြးမယ္၊ ကြ်န္ေတာ္တို႕ (၆)ခ်က္ကိုလည္း ေဆြးေႏြးပါ၊ အျပန္အလွန္ ညွိတာနဲ႕ ေပၚလ တီကယ္ဒိုင္ယာေလာ့လို႕ေခၚတဲ့ ႏိုိင္ငံေရးေဆြးေႏြးပြဲရဲ့ အစပ်ိဳးတဲ႔ ေျခလွမ္း ျဖစ္သြားမယ္” WGEC အဖြဲ႕၀င္ ဦးခြန္ဥကၠာက ေျပာ သည္။

ထို႔အျပင္ ၿငိမ္းခ်မ္းေရး လုပ္ငန္းစဥ္အား ႏိုင္ငံတကာေလ့လာေစာင့္ၾကည့္ေရးအဖြဲ႕မွ ပါ၀င္ေစာင္႔ၾကည္႔ႏိုင္ေရး ေျမယာ အပါအ၀င္ သဘာ၀ရင္းျမစ္မ်ားကို အသံုးျပဳ၍ လုပ္ေဆာင္ေနသည္႔ စီမံကိန္းမ်ားႏွင္႔ပတ္သက္၍ ပဏာမေဆြးေႏြး ညိႈႏိႈင္းေရးစသည္႔ အခ်က္မ်ား ပါ၀င္ေၾကာင္းကိုလည္း သိရွိရသည္။

ျမန္မာႏိုင္ငံတြင္ တည္ေဆာက္ေနသည္႔ စီမံကိန္းမ်ားအေရးႏွင္႔ပတ္သက္၍ ျပည္သူအမ်ားစုလက္ခံႏိုင္သည္႔ စီမံကိန္းမ်ား သာလ်င္ ေအာင္ျမင္သည္႔ စီမံကိန္းဟု သတ္မွတ္ႏုိင္ေၾကာင္း (၈၈)မ်ဳိးဆက္ေက်ာင္သားေခါင္းေဆာင္ ကိုမင္းကိုႏိုင္က ျပည္တြင္းမီဒီယာ သမားမ်ားႏွင္႔ ေတြ႕ဆံုစဥ္ေျပာၾကားခဲ႔သည္။

တုိင္းရင္းသားလူမ်ဳိးမ်ား၏ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးဆိုင္ရာႏိုင္ငံေရးလုပ္ငန္းစဥ္(၆)ခ်က္မွာ တိုင္းရင္းသားလက္နက္ကိုင္ ေတာ္လွန္ေရး အဖဲြ႔ အစည္းမ်ား၊ ႏိုင္ငံေရးပါတီမ်ား၊ အမ်ိဳးသမီးႏွင့္ လူငယ္ထုအပါအဝင္ Civil Societies လူမႈေရး အဖြဲ႕အစည္းမ်ား ေတြ႔ဆံု ေဆြးေႏြးပဲြက်င္းပကာ“ႏိုင္ငံေရးေဆြးေႏြးပဲြဆိုင္ရာမူေဘာင္” (Framework for Political Dialogue) တြင္ပါဝင္ မည့္ အခ်က္အလက္မ်ားကို သေဘာတူခ်မွတ္ရန္ပါ ပထမအခ်က္အေနျဖင္႔ ပါ၀င္သည္။

ျပည္ေထာင္စုအစိုးရကို္ယ္စားလွယ္မ်ားႏွင့္ လက္နက္ကိုင္တိုင္းရင္းသား ေတာ္လွန္ေရးအဖဲြ႔အစည္းမ်ား၏ စုစည္း ထားေသာ ကိုယ္ စား လွယ္မ်ားအၾကား ေတြ႔ဆုံေဆြးေႏြး၍အဆိုပါ ႏိုင္ငံေရးေဆြးေႏြးပဲြဆိုင္ရာမူေဘာင္ကို သေဘာ တူညီခ်က္ထားရန္၊ေဆြးေႏြးပြဲကို ႏွစ္ဘက္လက္ခံႏိုင္ေသာ ေနရာတြင္ ျပဳလုပ္ရန္။ သေဘာတူညီခ်က္မ်ားကို အေကာင္အထည္ေဖာ္ေဆာင္ရြက္ရာတြင္လည္း ဘက္ မလိုက္ေသာနိုင္ငံတကာ ေလ့လာေစာင့္ၾကည့္ေရး အဖဲြ႔ထားရွိရန္ ႏွင့္သေဘာတူညီခ်က္မ်ားကို ပြင္႔လင္းျမင္သာေအာင္ အမ်ား ျပည္သူ သိရွိႏိုင္ေရး ပူးတဲြထုတ္ျပန္ရန္ စသည္႔အခ်က္မ်ား ပါ၀င္သည္။

အဆိုပါ မူေဘာင္သေဘာတူညီခ်က္ရရွိၿပီးမွ သက္ဆိုင္ရာတိုင္းေဒသႀကီးႏွင့္ျပည္နယ္အလိုက္ (သို႔) လူမ်ဳိးစု အလိုက္တိုင္းရင္းသား ညီလာခံမ်ား က်င္းပကာ ရွင္းလင္းညွိႏွိဳင္းသေဘာထားရယူသြားရန္။ ထိုမွတဆင္႔ တစ္နိုင္ငံလုံး အတိုင္းအတာျဖင့္ တိုင္းရင္း သားမ်ား၏လက္နက္ကိုင္ေတာ္လွန္ေရးအဖဲြ႔အစည္ းမ်ားမွ ကိုယ္စားလွယ္မ်ား၊ နိုင္ငံေရးပါတီ ကိုယ္စားလွယ္မ်ား၊ အမ်ဳိးသမီးနွင့္ လူငယ္အဖဲြ႔အစည္းမ်ား အပါအဝင္ Civil Societies အဖဲြ႔ အစည္းမ်ားမွ ကိုယ္စား လွယ္မ်ားႏွင့္ အသိပညာရွင္၊ အတတ္ ပညာ ရွင္မ်ားပါဝင္ေသာတိုင္းရင္းသားလူမ်ဳိးစုံညီလာခံတစ္ခု ေခၚယူက်င္းပသြားရန္။

တိုင္းရင္းသားအင္အားစုမ်ား၏ ကိုယ္စားလွယ္မ်ား၊ ဒီမိုကေရစီနည္းအရ လႈပ္ရွားေနၾကေသာ နိုင္ငံေရးအင္အားစုမ်ား၏ ကိုယ္စား လွယ္မ်ား၊ အစိုးရကိုယ္စားလွယ္မ်ားအခ်ဳိးညီစြာ ပါဝင္သည္႔ အင္အားစုသုံးစုစလုံး လက္ခံနိုင္ေသာပုံစံျဖင့္ပင္လုံစိတ္ဓါတ္ကို အေျခ ခံေသာ ျပည္ေထာင္စုညီလာခံႀကီးတစ္ရပ္ က်င္းပသြားၿပီး ထိုညီလာခံႀကီးမွ ခ်မွတ္ေသာသေဘာတူညီခ်က္မ်ားကို“တိုင္းရင္းသား လူမ်ိဳးမ်ားဆိုင္ရာ ျပည္ေထာင္စုသေဘာတူညီခ်က္”(Union Accord)အျဖစ္ သေဘာတူလက္မွတ္ေရးထုိးရန္ႏွင္႔ ေနာက္ဆံုး အခ်က္မွာ အဆိုပါ ျပည္ေထာင္စု သေဘာတူညီခ်က္ကို အခ်ိန္အတိအက် သတ္မွတ္၍ အေကာင္အထည္ေဖာ္ေဆာင္ရြက္သြားရန္ စသည္႔အခ်က္မ်ား ပါ၀င္သည္။

အဆိုပါ (၆)ခ်က္ပါ တိုင္းရင္းသားၿငိမ္းခ်မ္းေရး လုပ္ငန္းစဥ္မ်ားအား အစိုးရက ေခၚယူက်င္းပမည့္ ပင္လံုကဲ့သို႕ေသာ ညီလာခံ စတင္ခ်ိန္မွ သေဘာတူညီမႈရရွိသည္႔ အခ်ိန္အထိ (၃)ႏွစ္ခန္႕ အခ်ိန္ယူ ေဆာင္ရြက္မွသာ ေျပလည္ႏိုင္မည္ ျဖစ္ေၾကာင္းကို လည္း ဦးခြန္ဥကၠာထံက သိရသည္။

“ပင္လံုကဲ့သို႕ ညီလာခံ ဘယ္အခ်ိန္က စစ ခ်က္ခ်င္း ၿပီးမွာမဟုတ္ဘူး ႏုိင္ငံတကာ အေတြ႕အႀကံဳအရဆိုရင္ေတာ့ ေဆြးေႏြး ညွိႏွိဳင္းသြားတာ ညီလာခံကိုယ္ႏိႈက္က သံုးႏွစ္ေလာက္ ၾကာႏိုင္တယ္လို႕ ကြ်န္ေတာ္ထင္တယ္ အဲ့ဒီေလာက္မွ ေက်လည္ အေျဖ တစ္ခုခုေလး ရၿပီးေတာ့ အတူတူ ေနႏိုင္မည့္နည္းလမ္း အဲ့ဒီမွာေပၚမယ္လို႕ ကြ်န္ေတာ္တို႕ ထင္တယ္၊ ဒါေၾကာင့္ အခု ကြ်န္ေတာ္ တို႕က စၿပီးေတာ့ ႀကိဳးစားမွာ” ဟု ဦးခြန္ဥကၠာက ဆက္ေျပာသည္။

တိုင္းရင္းသားညီလာခံတြင္ ေဒၚျမရာဇာလင္း ၏ Gender Equality စာတမ္း၊ ေဒါက္တာဆလိုင္းလ်န္မႈန္းဆာေခါင္း၏ အမ်ိဳး သားတန္းတူမႈစာတမ္း ေဒါက္တာ ေရႊခါး၏ လူနည္းစုအခြင့္အေရး Minority Rights စာတမ္း၊ ဗုိလ္မွဴးႀကီး ခြန္ဥကၠာ က စစ္တပ္ေရးရာစာတမ္းမ်ားကို ေနာင္ညီလာခံတြင္ အတည္ျပဳႏိုင္ရန္ တင္ျပခဲ႔ေၾကာင္းကိုလည္း သိရွိရသည္။

ညီလာခံတြင္ ခ်မွတ္ခဲ႔သည္႔ လုပ္ငန္းစဥ္မ်ားႏွင္႔ ပတ္သက္၍ အသစ္ျပန္လည္ဖြဲ႕စည္းခဲ႔သည္႔ တုိင္းရင္းသား ပူးေပါင္းေဆာင္ ရြက္ ေရးအဖြဲ႕က (Working Group for Ethnic Co-Cordination) က ဆက္လက္တာ၀န္ ယူ ေဆာင္ရြက္သြားမည္ ျဖစ္သည္။

Ref: ျမစ္မခ