MSM တဦး၏ ဖြင့္ဟဝန္ခံခ်က္

October 23, 2012

ေယာက်္ားခ်င္းလိင္တူဆက္ဆံသူ (Man Sex With Man – MSM) တဦးျဖစ္သူ ဦးခ်စ္ကိုကိုသည္ ၂၀၀၈ ခုႏွစ္မွ စၿပီး MSM မ်ား အေရးကို ဝိုင္းဝန္း ကူညီေဆာင္ရြက္ေပးႏိုင္ရန္ႏွင့္ MSM မ်ားအေပၚ ခြဲျခားဆက္ဆံျခင္းမ်ား ကင္းေဝးေစရန္ ရည္ရြယ္ခ်က္ျဖင့္ Lotus အမည္ျဖင့္ အဖြဲ႕အစည္းတစ္ခု ဖြဲ႕စည္းကာ ဥကၠ႒ တာဝန္ယူ၍ လုပ္ေဆာင္ေနသူ တဦးျဖစ္သည္။ ဦးခ်စ္ကိုကို သည္ HIV ေဝဒနာ ခံစားေနရသူ တဦးျဖစ္၍ ေဆးပံုမွန္ ေသာက္သံုးေနရသူလည္း ျဖစ္သည္။

ဦးခ်စ္ကိုကို အား MSM မ်ား၏ ေနထိုင္မႈ ဘဝပံုစံမ်ား၊ Lotus အဖြဲ႕အစည္း၏ လုပ္ေဆာင္ခ်က္မ်ားႏွင့္ MSM မ်ားကိုယ္စား ၎တို႔ ေတြ႕ႀကံဳရင္ဆိုင္ ေနရသည့္ အခက္အခဲမ်ားႏွင့္ စပ္လ်ဥ္း၍ ဧရာဝတီ သတင္းေထာက္ ညိမ္းျပည့္စံုက ေတြ႕ဆံု ေမးျမန္း ထားပါသည္။

ေမး။ ။ MSM နဲ႔ Gay ဘာေတြကြာသလဲ ဆိုတာ ဦးခ်စ္ကိုကိုရဲ႕ အျမင္ကို ရွင္းျပေပးပါ။

ေျဖ။ ။ ဘာမွ မကြာပါဘူး၊ အတူတူပဲ။ Gay လဲအေျခာက္ပဲ၊ MSM လည္း အေျခာက္ပဲ။ MSM ကို အေခၚအေဝၚ ၄ မ်ိဳး ေလာက္နဲ႔ ေခၚတာပဲရွိတယ္။ အားလံုးသည္ အတူတူခ်ည္းပဲ။ က်ေနာ္ကေတာ့ MSM နဲ႔ Gay နဲ႔က အတူတူပဲလို႔ ခံယူ ထားတယ္။ ဖြင့္ေျပာတာနဲ႔ မေျပာတာဘဲ ကြာသြားတာ။ ဒါေပမယ့္ ၾကားဖူးတာ တခုရွိတယ္၊ အဲဒါက တျခား ႏိုင္ငံေတြမွာ ဆိုရင္ MSM သည္ ေယာက်္ားပဲ။ ဒါေပမယ့္ သူတို႔က မိန္ကေလးေတြနဲ႔ ဆက္ဆံရတာကို မႀကိဳက္ဘူး၊ Gay ေတြနဲ႔ ဆက္ဆံရတာကိုပဲ သေဘာက် ၾကတယ္။ အဲဒီလိုလူေတြကို MSM လို႔ သတ္မွတ္ထားတယ္။ Gay ေတြကို က်ေတာ့ ႏြဲ႕ႏြဲ႕လ်လ် ေနသူေတြ၊ အေျခာက္ေတြလို႔ သတ္မွတ္ ထားၾကတယ္။ ဒီမွာေတာ့ အဲဒီလို ခြဲျခားသတ္မွတ္ထားတာ မရွိပါဘူး။

ေမး။ ။ ကိုယ့္ကိုယ္ကိုယ္ MSM လို႔ သတ္မွတ္ ထားတာက ကိုယ္တိုင္ ဒီဘဝကို ႏွစ္သက္လို႔လား၊ ပတ္ဝန္းက်င္ ေၾကာင့္လား။

ေျဖ။ ။ ဒီလို MSM တို႔ Gay တို႔ဆိုတာက ကိုယ္ကိုယ္တိုင္ ႀကိဳက္လုိ႔ ျဖစ္တာပဲေလ။ က်ေနာ္ဆိုရင္ ၁၃ ႏွစ္ ကတည္းက လိင္တူ ဆက္ဆံခဲ့ဘူးတယ္။ လိင္တူ ဆက္ဆံၿပီးေတာ့မွ လိင္တူဆက္ဆံရတာကို ခ်စ္လို႔၊ ျမတ္ႏိုးလို႔၊ သေဘာက်လို႔ကို အဲဒီလို ေနတာေလ။ ၾကားဖူးတာေတြကေတာ့ အဓမၼ ဆက္ဆံခံရလို႔ဆိုၿပီး မုန္းေနတာ၊ ဝမ္းနည္းေနတာမ်ိဳးေပါ့။ ဒါမ်ိဳး မရွိဘူး။ကိုယ့္ဘဝကို ကိုယ့္ဘာသာကိုယ္ ေက်နပ္ေနတယ္၊ ေပ်ာ္ေနတယ္။ မ်ိဳးရိုးဗီဇေၾကာင့္ ျဖစ္တာလည္း မဟုတ္ဘူး။ ဘာလုိ႔လဲ ဆိုေတာ့ ကိုယ့္ အမ်ိဳးေတြ ထဲမွာလည္း အဲဒီလိုမရွိဘူး။ ပတ္ဝန္းက်င္မွာလည္း အဲဒီလိုမရွိဘူး။ ကိုယ္တေယာက္တည္းပဲ ဒီလိုျဖစ္လာတာ။

ေမး။ ။ အသက္ ၁၃ ႏွစ္ မတိုင္ခင္က ဘယ္လိုပံုစံမ်ိဳးနဲ႔ ေနခဲ့ပါသလဲ။

ေျဖ။ ။ ၁၃ ႏွစ္ မတိုင္ခင္ကေတာ့ ေယာက်္ားေလး တေယာက္လိုေနတယ္။ အခုလည္း ေယာက်္ားေလးလိုပဲ ေနတာပဲေလ၊ ထမီမွ မဝတ္တာ။ ႏြဲ႕ႏဲြ႕လ်လ် ေနတာကေတာ့ အခ်င္းခ်င္း ေတြ႕ရင္ေတာ့ ႏြဲ႕ႏြဲ႕လ်လ် ေနတာေပါ့။မိသားစုနား ေရာက္သြားၿပီ ဆိုရင္လည္း ပံုစံတမ်ိဳးနဲ႔ ေနတယ္။ ဘယ္ဘဝမွာ ဘယ္လို ေနရေနရ ေပ်ာ္ေပ်ာ္ေနတတ္ဖို႔ပဲ လိုတာေလ။ဒီအလုပ္ေတြ လုပ္ေန တယ္၊ MSM ေတြနဲ႔ အခ်င္းခ်င္း ေတြ႕ေနရတယ္ ဆိုရင္လည္း ေပ်ာ္တာပဲ။ ဒါက ေနရာေဒသေတာ့ ရွိတာေပါ့။ေနရာေဒသ ဆိုတာက ေနရာတိုင္းမွာ ႏြဲ႕ေနခ်င္တိုင္း ႏြဲ႕ေနလို႔ မရဘူးေလ၊ သူ႔ေနရာနဲ႔သူေပါ့ MSM အသိုင္းအဝန္းၾကား ေရာက္သြားရင္ MSM ဓေလ့စရိုက္အတိုင္း ေနတယ္။ သူတို႔က ေနခိုင္းတာ မဟုတ္ဘူး။ ကိုယ့္ဘာသာကိုယ္ Auto ေျပာင္းသြားတယ္။ ဒီ မိသားစု အသိုင္းအဝန္း ၾကားမွာက်ျပန္ေတာ့လည္း တမ်ိဳးျဖစ္သြားျပန္ေရာ။ ဒါက သိပ္ေတာ့ မဆန္္းပါဘူး။ MSM တိုင္းလိုလိုကေတာ့ ဒီလိုပဲေလ။

ေမး။ ။ ဦးခ်စ္ကိုကိုက MSM တေယာက္ ျဖစ္ေနတဲ့အတြက္ အလုပ္နဲ႔ ပတ္သက္လာရင္ ထိခိုက္တာမ်ိဳး၊ အလုပ္ခြင္မွာ အဆင္မေျပတာ မ်ိဳးေတြ ရွိဖူးလား။

ေျဖ။ ။ အလုပ္မွာလည္း ဘာမွ ထိခိုက္နစ္နာတာမရွိဘူး။ ၂၀၀၈ ခုႏွစ္ မတိုင္ခင္ကဆိုရင္ ကိုယ့္ကိုယ္ကိုယ္ MSM ပါဆိုၿပီး ဝန္ခံတာ မဟုတ္ဘူးေလ။ အဲဒီတုန္းက ကိုယ္က MSM ပါ ဆိုတာကို မေျပာဘဲနဲ႔ေနတယ္။ အခု ဖြင့္ေျပာလာေတာ့လည္း ဘာျဖစ္ လာလဲ ဆိုေတာ့ အလုပ္ေတြ ပိုေတာင္ လုပ္ရေသးတယ္။ ဒီဘက္က အရင္ကတည္းက လုပ္ခဲ့တဲ့ အလုပ္ေတြလည္း လုပ္ရတယ္၊ MSM အလုပ္ေတြလည္း လုပ္ရတယ္။ လူမႈေရး အလုပ္ေတြ မ်ားမ်ား ပိုလုပ္ရတယ္။ ဒါက ခံယူတဲ့လူအေပၚမွာပဲ မူတည္တယ္လုိ႔ ေျပာလို႔ရတယ္။

ေမး။ ။ ကိုယ့္ကိုယ္ကိုယ္ MSM လို႔ ခံယူထားတယ္ ဆိုေတာ့ မိန္းကေလး တေယာက္ကို ျမင္ရင္ ဘယ္လိုခံစားရလဲ။

ေျဖ။ ။ မိန္းကေလးေတြကို ျမင္ရင္ ဘယ္လိုပဲ ျဖစ္ေနျဖစ္ေန မခ်စ္ဘူး။ ဒါေပမယ့္ ေယက်္ားေလးကို ျမင္ရင္ ေခ်ာရင္ ခ်စ္တယ္၊ မေခ်ာရင္ မခ်စ္ဘူး။ စံုတြဲတတြဲ လမ္းမွာသြားတာေတြ႕ရင္ ေကာင္ေလးက ခ်စ္စရာေကာင္းရင္ ေကာင္မေလးကုိ ခဲနဲ႔ေတာင္ ထုလိုက္ခ်င္တယ္။ အဲဒီလိုေတြပဲျဖစ္တယ္။ ကိုယ္က ေယာက်္ားေလးကိုပဲ ႏွစ္သက္တာကိုး။

မိန္းကေလးေတြကို ကိုယ္နဲ႔တူညီတယ္ဆိုၿပီး ေတြးမိလို႔ မခ်စ္တာမဟုတ္ဘူး။ မိန္းကေလးေတြနဲ႔ တူတယ္လို႔လည္း မသတ္မွတ္ ဘူး၊ တူမွမတူတာ။ မခ်စ္ဘူး၊ သေဘာမက်ဘူး ဆိုတာကေတာ့ အရင္ကတည္းက ငယ္ငယ္ေလး ကတည္းက ေယာက်္ားေလး ေတြ ကိုပဲ စိတ္ဝင္စားတာ၊ ခ်စ္တာေလ။ မိန္းကေလးေတြကို နည္းနည္းေလးမွ ခ်စ္လို႔မရတာ။

ေမး။ ။ MSM ေတြဆိုရင္ တခ်ိဳ႕လူေတြက ခြဲျခားဆက္ဆံၾကတာေတြ ရွိတယ္။ အဲဒီအခါက်ရင္ ေယာက်္ားေလး တေယာက္ အျဖစ္ ျပန္လိုခ်င္တာ၊ ျပန္ေနခ်င္တာမ်ိဳး ျဖစ္တယ္လို႔ ၾကားဖူးတယ္။ အဲဒီလိုမ်ိဳး ျဖစ္လား။

ေျဖ။ ။ အဲဒါကေတာ့ သိပ္ေတာ့မဆိုင္ဘူး။ ကိုယ့္ရဲ႕ စိတ္ေပၚမွာပဲ မူတည္တယ္။ ေနခ်င္ၿပီး ေနလို႔မရဘူး ဆိုတာကေတာ့ မရွိပါဘူး။ က်ေနာ္တို႔လည္း ဟန္ေဆာင္ၿပီး ေနလာခဲ့တာပဲ။ ၂၀၀၈ မတိုင္ခင္ကဆို ေယာက်္ားေလး တေယာက္လို ဟန္ေဆာင္ၿပီး ေနခဲ့တာပဲေလ။ အခုလည္း ေယာက်္ား တေယာက္လိုပဲ ေနတာပဲ။

မိသားစုနဲ႔ ဆုိရင္လည္း ခြဲျခားဆက္ဆံ ခံရတာပဲ။ ဟိုးအစကတည္းက ခြဲျခား ခံရတယ္။ ဒါေပမယ့္ MSM ေတြမွာက ဦးေႏွာက္က ႏွစ္ဆ ပိုအလုပ္လုပ္ႏိုင္တယ္။ အမ်ိဳးသမီး ဦးေႏွာက္နဲ႔ အမ်ိဳးသားဦးေႏွာက္ ႏွစ္မ်ိဳးနဲ႔ တီထြင္ႏိုင္စြမ္းေတြ ရွိတယ္။တီထြင္ဉာဏ္ ႏွစ္မ်ိဳးရွိတဲ့အတြက္ အစြမ္းအစ ႏွစ္မ်ိဳးရွိတယ္။ ဒါေၾကာင့္ ပိုႀကိဳးစားၾကတယ္။ ပိုႀကိဳးစားတဲ့ အတြက္ လူမႈ အသိုင္းအဝန္းမွာ ဆိုရင္ လည္း MSM ေတြက ေနရာ ရလာၾကပါတယ္။ အခုဆိုရင္ မိသားစုေတြကလည္း အျပစ္မျမင္ဘဲ လက္ခံလာၾကတာ ေတြ႔ရ တယ္။

ေမး။ ။ မိသားစုကေရာ ဦးခ်စ္ကိုကို MSMဆိုတာ သိလား။ သူတို႔ကို ဖြင့္ေျပာျပ ထားလား။

ေျဖ။ ။ ပြင့္ပြင့္လင္းလင္းႀကီးသာ MSM ပါဆိုၿပီး မေျပာတာဘဲ ရွိတယ္။ က်ေနာ့္ကို MSM အဖြဲ႕အစည္းမွာ လုပ္ေနတယ္၊ MSM တေယာက္ျဖစ္တယ္ ဆိုတာ သိတယ္။ က်ေနာ့္မွာ ပါတနာ ရွိတယ္ဆိုတာလည္း သိတယ္။ ေပၚေပၚထင္ထင္ လက္ခံတယ္ ဆိုတာကို သူတုိ႔ဘက္က မေျပာတာပဲ ရွိတယ္ေလ။ သူတို႔ဘာသာသူတို႔ တိုးတိုးတိတ္တိတ္ လက္ခံတာေတာ့ ရွိတာေပါ့။ ကိုယ္ကလည္း သူတို႔ေရွ႕မွာ ေပၚတင္ေတာ့ မေျပာဘူးေပါ့၊ သိသာသိေစ မျမင္ေစနဲ႔ေပါ့။

ေမး။ ။ မိသားစုက ဦးခ်စ္ကို MSM ဆိုတာ သိသိခ်င္း ဘယ္လိုျပႆနာေတြ ႀကံဳေတြ႕ခဲ့ရလဲ။

ေျဖ။ ။ က်ေနာ့္မိသားစုဆိုရင္ စစခ်င္းမွာ MSM ဆိုတာကို သိေတာ့ အေဖလုပ္တဲ့သူက ႀကိမ္းေမာင္းၿပီး သတ္မယ္ ျဖတ္ မယ္ ေတြေတာင္ လုပ္တာ။ အေမဆိုရင္လည္း ငါ ေမြးထားတာ ေယာက်္ားေလးပါ၊ ဒါေၾကာင့္ ေယာက်္ားေလးလိုပဲ ေနေစခ်င္ တယ္၊ ေယာက်္ားေလးလိုပဲ ေနတာကို ျမင္ခ်င္တယ္လို႔ ေျပာတယ္။ ဒါမ်ိဳးေတြကို ငါတို႔မႀကိဳက္ဘူး၊ ငါတို႔ အမ်ိဳးေတြ ထဲမွာလည္း ရွိတာမဟုတ္ဘူး ဆိုၿပီး ေျပာတယ္။ ႀကံဳေတြ႔ ရတာကေတာ့ ေတာ္ေတာ္ဆိုးဆိုးႀကီးကို ႀကံဳခဲ့ရတယ္။ ေနာက္ဆံုး ကိုယ့္ဘဝကို ကိုယ့္ဘာသာကိုယ္ေတာင္ ေရွ႕ဆက္ မရပ္တည္ေတာ့ဘူးလို႔ ေတြးလိုက္ မိေသးတယ္။ ဒါေပမယ့္ အဲဒီလို ေတြးမိသလိုသာ လုပ္ခဲ့မယ္ဆုိရင္ ဒီလို ဒီအေျခအေန အထိေတာင္ ေရာက္လာမွာ မဟုတ္ဘူး။

ေမး။ ။ အရင္ကနဲ႔ အခုနဲ႔ဆိုရင္ MSM ေတြအေပၚ ျမန္မာျပည္က လူေတြရဲ႕ ဆက္ဆံမႈေတြက ေျပာင္းလဲသြားတာ ရွိလား။ MSM ေတြကို လက္ခံလာၿပီလို႕ ေျပာလို႔ရလား။

ေျဖ။ ။ အခုေခတ္က ပိုၿပီး ပြင့္လင္းလာတယ္လို႔ ေျပာရမယ္။ ဟိုးတုန္းကဆို MSM ေတြကို ေတြ႕ရင္ အေျခာက္၊ ဂန္ဒူး၊ AIDS ေကာင္ ဆိုၿပီး လိုက္ေလွာင္ေျပာင္ ၾကတယ္။ အခုဆို အဲဒီလို မေခၚေတာ့ဘူး။ ဘာလို႔လဲ ဆိုေတာ့ ပိုၿပီး ပြင့္လင္းလာ တာရယ္၊ ေရွ႕ထြက္ရဲလာတာရယ္၊ ဒါေတြေၾကာင့္ အရင္တုန္းကနဲ႔ အခုနဲ႔ အမ်ားႀကီး ကြာလာတယ္။ အားလံုးက နားလည္ေပးၾက တယ္၊ လက္ခံေပးၾကတယ္။ ဥပမာဆိုရင္ မႀကီးစန္း (မိတ္ကပ္ခင္စန္းဝင္း) တို႔ MSM ပြဲလုပ္တယ္၊ လူေတြကို အံုးအံုးကို ထေန တာပဲ၊ ေနာက္ၿပီး ဒီလထဲမွာပဲ ထိုင္းက MSM ေတြလာၿပီး ကဖို႔လုပ္ေတာ့မယ္။ ဒီလိုေတြ လုပ္တာက လူေတြ လက္ခံလာလို႔ ေျပာင္းလဲလာလို႔ေပါ့။ မဟုတ္ရင္ လုပ္မယ့္သူေတာင္ ရွိမွာမဟုတ္ဘူး။အမ်ားႀကီး ေျပာင္းလဲလာတယ္လို႔ ေျပာလို႔ ရတာေပါ့။

အခုေခတ္မွာ ဆိုရင္ အေျခခံလူတန္းစားေတြ ထဲေလာက္မွာပဲ MSM ေတြကို ခြဲျခားဆက္ဆံမႈေတြ ရွိေနေတာ့တယ္။ ဒီဘက္က ပညာတတ္ အသိုင္းအဝန္းေတြ ဘက္မွာက်ေတာ့ အဲဒီလို ခြဲျခား ႏွိမ့္ခ်ဆက္ဆံတာေတြ မရွိဘူး။ ေနရာအေပၚမွာ၊ လူအေပၚမွာပဲ မူတည္ၿပီး ခြဲျခား ဆက္ဆံမႈေတြ ရွိတာပါ။ ခြဲျခားဆက္ဆံ ခံရရင္ ကိုယ္ကိုယ္တိုင္ကလည္း ႀကိဳးစား အားထုတ္ျပဖို႔ လိုတယ္။ ခဲြျခားဆက္ဆံမႈကို ဂရုစိုက္ေနစရာ မလိုဘူး။ MSM ေတြက ငါတို႔ စြမ္းေဆာင္ႏိုင္တယ္၊ လုပ္ႏိုင္တယ္၊ တီထြင္ႏိုင္တယ္ ဆုိတာကို ျပဖို႔ပဲ လုိတယ္။

ေမး။ ။ ကိုယ့္ကိုယ္ကိုယ္၊ ပတ္ဝန္းက်င္မွာေရာ၊ အသိုင္းအဝန္း ၾကားမွာပါ ဘယ္လိုလူအျဖစ္ သတ္မွတ္ထားလဲ။

ေျဖ။ ။ ကိုယ့္ကိုယ္ကိုယ္ ဘယ္လိုသတ္မွတ္လဲ ဆိုေတာ့ အက်ိဳးရွိတဲ့ သူတေယာက္၊ ေကာင္းက်ိဳးေပးတဲ့ သူတေယာက္လို႔ သတ္မွတ္ ထားတယ္။ ၂၀၀၃ ခုႏွစ္ကစၿပီး လူမႈေရး အလုပ္ေတြ စလုပ္ႏိုင္ခဲ့တယ္။ အဲဒီကတည္းက အဲဒီလို သတ္မွတ္ လိုက္ တာပဲ။ HIV/ AIDS နဲ႔ ပတ္သက္တဲ့ လူမႈေရး အလုပ္ေတြကို ၂၀၀၃ မွာ စလုပ္တယ္၊ MSM ေတြနဲ႔ ပတ္သက္တဲ့ လူမႈေရး အလုပ္ေတြကုိ က်ေတာ့ ၂၀၀၈ မွာ စလုပ္တယ္။

ေမး။ ။ MSM နဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး အစိုးရဘက္ကေကာ ေျပာင္းလဲမႈေတြ ရွိလာတယ္လို႔ ေျပာလို႔ရလား။

ေျဖ။ ။ ေျပာင္းလဲလာတယ္ ဆိုတာထက္ ေျပာင္းလဲမႈေတြ ပိုၿပီးလုပ္ေပးဖို႔ လိုအပ္တယ္လို႔ ေျပာခ်င္တယ္။ MSM အေရး အတြက္ ေတာင္းဆိုေပးဖို႔က အဓိကေပါ့။ အဲဒါ ဘာလို႔ ေတာင္းဆိုတာလဲ ဆိုေတာ့ လိင္တူ ဆက္ဆံသူေတြဟာ အႏၱရာယ္ မ်ားတယ္၊ ၃၇၇ ဆိုတဲ့ ပုဒ္မကလည္း ရွိတယ္။ MSMေတြ လိင္တူဆက္ဆံရာမွာ တရားမဝင္ဘူး၊ HIV/ AIDS နဲ႔ ပတ္သက္ ႏွီးႏႊယ္ၿပီး MSM ေတြကို တရားဝင္လာေအာင္ လုပ္ေပးဖို႔လိုတယ္။ ဒီလိုနဲ႔ပဲ လက္ခံ ေနရံုနဲ႔တင္ မၿပီးေသးဘူး။ေတာင္းဆို ခ်င္တာ၊ တရားဝင္ ျဖစ္ေစခ်င္တယ္ ဆုိတာက ဘာေၾကာင့္လဲဆိုေတာ့ HIV/ AIDS ဆိုတာ ကာကြယ္ေရးမွာ အရမ္း အေရးပါတဲ့ အဓိက အခန္းက႑ ကေန ပါဝင္လို႔ပါ။ HIV ကူးစက္မႈမွာ MSM က ဒုတိယ လိုက္တယ္ေလ။ ပထမကIPU၊ ဒုတိယက MSM တတိယက Sex Workers ဆိုေတာ့ အႏၱရာယ္က်ေရာက္လြယ္တဲ့ အုပ္စုေတြကို ဒီအတိုင္း ပစ္ထားလို႔လည္း မရဘူး၊ လုပ္ေပးဖို႔ အရမ္းကို လိုအပ္တယ္။

ဥပမာ – ဒီ လိင္တူဆက္ဆံသူေတြ အတြက္ ဥပေဒ ပုဒ္မေတြကို ေျပာင္းေပးဖို႔ လိုအပ္တယ္။ ေနာက္ၿပီး ဒီလုိလုပ္ငန္းေတြကို လုပ္ေပးေနတဲ့ သူေတြကို ကာကြယ္ေပးဖို႔ ဥပေဒေတြလည္း ျပဌာန္းေပးဖို႔ လိုအပ္တယ္။ က်ေနာ္တို႔ကို အခ်ိန္မေရြး လာဖမ္းလို႔ ရတယ္ေလ။ ဒါေတြကို ကာကြယ္ေပးဖို႔ လိုအပ္တယ္၊ လြပ္လြပ္လပ္လပ္ လုပ္ခြင့္ေပးဖို႔ လိုအပ္တယ္။ အခုလည္း လုပ္လို႔ ရပါ တယ္၊ လုပ္လို႔မရဘူးလို႔ မေျပာပါဘူး ဒါေပမယ့္ ပိုၿပီး လြပ္လြပ္လပ္လပ္ လုပ္ခြင့္ေပးေစခ်င္တယ္။

ေမး။ ။ ဘာေၾကာင့္ ကိုယ့္ကိုယ္ကိုယ္ MSM ပါဆိုၿပီး ဝန္ခံခဲ့တာလဲ။

ေျဖ။ ။ ဘာလို႔ ဝန္ခံတာလဲဆိုေတာ့ ေပ်ာ္လို႔ မဟုတ္ဘူး၊ ဂုဏ္ယူလို႔ မဟုတ္ဘူး။ MSM ေတြမွာ HIV နဲ႔ ပတ္သက္တဲ့ ျဖစ္ႏိုင္ေခ်ေတြ အမ်ားႀကီးရွိတယ္။ HIV နဲ႔ ပတ္သက္တဲ့ အခက္အခဲေတြ အမ်ားႀကီး ရွိေနတဲ့အတြက္ေၾကာင့္ အဲဒါေတြကို ကူညီခ်င္တဲ့ စိတ္ေတြေၾကာင့္ ဒီလိုမ်ိဳး ဖြင့္ေျပာတာပါ။ အခုလို ဖြင့္ေျပာခ်င္းအားျဖင့္ တျခား MSM ေတြက အကူအညီလုိရင္ ကိုယ့္ကို ဖြင့္ေျပာၿပီး အကူအညီ ေတာင္းလာႏိုင္တယ္။ ဒါေၾကာင့္ အားလံုးအတြက္ အဆင္ေျပႏိုင္ေအာင္ အခုလို ဖြင့္ေျပာတာပါ။

ေမး။ ။ ဦးခ်စ္ကိုကိုတို႔ရဲ႕ Lotus အဖြဲ႕အေၾကာင္း ေျပာျပေပးပါဦး။

က်ေနာ္တို႔မွာ Lotus ဆိုတဲ့ MSM အေရးကိစၥေတြ လုပ္ေဆာင္ေပးတဲ့ အဖြဲ႕ေလး တဖြဲ႕ရွိတယ္။ အဖြဲ႕ဝင္ MSM ေပါင္း ၇၀ ေက်ာ္ ေလာက္ရွိတယ္။ သူတို႔ကို လစဥ္ ေတြ႕ဆံုပြဲေလးေတြ လုပ္ေပးတယ္။ သူတို႔အတြက္ ကာကြယ္ေရး အေနနဲ႔ ပညာေပးေတြ၊ ေဟာ ေျပာပြဲေတြ လုပ္ေပးတယ္။ ေသြးစစ္ခ်င္တာေတြ ဘာေတြဆိုလည္း လုပ္ေပးတယ္။ MSM Positive ေတြအတြက္လည္း ေစာင့္ ေရွာက္ေရးနဲ႔ ေထာက္ပံ့ေရး ပေရာဂ်က္ တခုကို လုပ္ေပးထားတယ္။ အဲဒီလို လုပ္ရင္းကေန MSM ကြန္ရက္ဆိုတာ ပံုေပၚလာ တယ္။ ဦးခ်စ္က ရန္ကုန္ေဒသမွာ ဥကၠ႒ ရာထူးတာဝန္ ယူထားတယ္။ အဲဒီမွာ ေဒသအလိုက္ အစည္းအေဝးေတြ လုပ္တယ္။ Lotus ကို HIV/ AIDS ကိစၥေတြ ကူညီေပးတဲ့ ALLINCE ကေန ကူညီေထာက္ပံ့ေပးေနတယ္။ေနာက္ၿပီး ႏိုင္ငံတကာ NGO အဖြဲ႕အစည္း တခုက ေထာက္ပံ့ေပးတယ္။ Training ေပးဖို႔ေတြ ၾကေတာ့ UNDP က ေပးတယ္။ ဒီအဖြဲ႕က အဓိကအားျဖင့္ ကာကြယ္ေရးနဲ႔ ပတ္သက္တဲ့ လုပ္ငန္းေတြကို လုပ္ေပးတယ္။ ဒီလို နာမည္ေပးရတာက ၾကာပန္းဆိုတာ ႏြံထဲမွာ နစ္ေနေပမယ့္ လွတယ္ေလ။ အဲလိုပဲ MSM ေတြကလည္း ဒီလုိပဲဆိုတဲ့ သေဘာေပါ့။

အဓိကအားျဖင့္ MSM ေတြမွာ ခဲြျခား ဆက္ဆံ ခံရမႈေတြေလ်ာ့က်ၿပီး အမ်ားတန္းတူ အခြင့္အေရးေတြ ရရွိႏိုင္ဖို႔ ဒီအဖြဲ႕ ႀကိဳးစားေန တယ္။ ခြဲျခား ဆက္ဆံမႈေတြက ေနရာတိုင္းမွာ ရွိတယ္။ HIV Positive ေတြထဲမွာေရာ၊ MSM ေတြ အခ်င္းခ်င္းထဲမွာေရာ၊ နင္ကဘာ MSM၊ ငါက ဘာ MSM ဆိုၿပီးရွိတယ္။ HIV နဲ႔ ပတ္သက္ရင္လည္း တန္းတူ အခြင့္အေရးရၿပီး ေဆးဝါးရရွိဖို႔ လိုတယ္။ MSM ေတြကို ေဆးဝါးရရွိဖို႔ လုပ္ေဆာင္ေပးတဲ့ NGO ေတြက ေတာ္ေတာ္ေလး နည္းတယ္။ ဒါေၾကာင့္ အဖြဲ႕အစည္းေတြ မ်ားမ်ား ဖြဲ႕ႏိုင္ၿပီး မ်ားမ်ားကူညီေပးႏိုင္ေအာင္ လုပ္ေဆာင္ၾကရပါမယ္။

MSM အေရး လုပ္တယ္ဆိုတဲ့ ေနရာမွာ ကိုယ့္ဘာသာကိုယ္ လုပ္ၾကတာထက္ ပထမ အစပိုင္းမွာေတာ့ သူ႔အဖြဲ႕ေလးနဲ႔သူ လုပ္ေနၾကတာပဲလို႔ ေျပာရမွာေပါ့။ ဒါေတြကို ေျပာင္းလဲလာဖို႔အတြက္ အဖြဲ႕ေလးေတြက လုပ္လို႔မရဘူး။ က်ေနာ္တိို႔ ဆီမွာက လႊတ္ေတာ္လိုမ်ိဳး ရွိတယ္။ ဒါေတြကို ေဆြးေႏြးႏိုင္မွ ဥပေဒ တရပ္ ျပဌာန္းႏိုင္မွာေလ။ ကာကြယ္ေရးတို႔ ေစာင့္ေရွာက္ေရးတို႔ ဆိုတာက ျပဌာန္းေပးႏိုင္မွ ရမွာကိုး။ ဒါကိုေတာ့ ကြန္ရက္မွာပဲ တိုင္ပင္ေဆြးေႏြးၿပီး လုပ္ရတာေပါ့။

အၾကမ္းဖ်ဥ္းအားျဖင့္ ေျပာရမယ္ဆုိရင္ေတာ့ က်ေနာ္တို႔ ကြန္ရက္နဲ႔ ခ်ိတ္ဆက္မိတဲ့ အဖဲြ႔အစည္းေပါင္း ၇၀ ေက်ာ္ ရွိၿပီ။ ရန္ကုန္ မွာပဲ ၁၁ ဖြဲ ႔ရွိတယ္။ နယ္ေတြဆိုရင္ ရခိုင္၊ ကခ်င္၊ ေက်ာက္ပန္းေတာင္း၊ မႏၱေလး၊ စစ္ကိုင္း၊ လားရိႈး၊ ေအာင္ပန္း၊ မိုးကုတ္၊ ျပည္၊ မလိႈင္၊ ျမင္းၿခံ၊ ပုသိမ္္၊ မံုရြာ၊ ေမာ္လၿမိဳင္၊ ရွမ္းျပည္ (ေတာင္/ေျမာက္) စသည္ျဖင့္ တႏိုင္ငံလံုး နီးပါးနဲ႔ ခ်ိတ္ဆက္ မိေနပါၿပီ။ မခ်ိတ္ဆက္ မိေသးတာက ကယားနဲ႔ ခ်င္းပဲ က်န္ေတာ့တယ္။ အဖြဲ႕အစည္း ထဲမွာဆိုရင္ MSM ေတြခ်ည္းပဲ ရွိတယ္။ ေယာက်္ားေတြ၊ မိန္းမေတြ မရွိပါဘူး။

ကြန္ရက္ကုိေတာ့ ၂၀၁၀ မွ စၿပီးဖြဲ႕စည္းခဲ့တာပါ။ ကြန္ရက္မဟုတ္တဲ့ MSMတပိုင္တႏိုင္ အဖြဲ႕ေလးေတြကေတာ့ သူ႔ဘာသာသူ ဖြဲ႕ေနၾကတာပဲေလ။ ဒါေပမယ့္ တေယာက္နဲ႔တေယာက္ေတာ့ မတူဘူး။ က်ေနာ္တုိ႔ Lotus ဆိုရင္ ၂၀၀၈ မွ ဖြဲ႕စည္းတာ။ ပထမဆံုး MSM အဖြဲ႕ဆို ၂၀၀၅ ေလာက္မွာ စတယ္လို႔ ေျပာလို႔ရတယ္။

ေမး။ ။ MSM အခြင့္အေရး အတြက္ ဘာေတြလုပ္ဖို႔ အစီအစဥ္ရွိလဲ။

ေျဖ။ ။ အဓိကက ပုဒ္မ ၃၇၇ ဆိုတာႀကီး ပေပ်ာက္သြားဖို႔ေပါ့။ ေနာက္ၿပီး လိင္တူခ်င္း လက္ထပ္ခြင့္ ရရွိဖို႔ေတြကို တျခား ႏိုင္ငံေတြမွာ ျပဌာန္းထားၿပီးၿပီ။ ဒီႏိုင္ငံမွာပဲ မျပဌာန္းရေသးတာ။ အဲဒီလိုေတြ လုပ္ေပး ေစခ်င္တယ္။ အဲဒီလိုေတြ ျဖစ္လာမယ္ ဆုိရင္ Right အေနနဲ႔ မေျပာဘဲ ကာကြယ္ေရး အေနနဲ႔ ေျပာမယ္ဆိုရင္ အရမ္းေကာင္း ပါတယ္။ လိင္ဆက္ဆံမယ့္ ပါတနာ နည္းသြားမယ္။ ကိုယ့္ပါတနာ သူမ်ားနဲ႔ ဆက္ဆံတယ္ ဆိုရင္လည္း မေက်နပ္ရင္ ေပၚေပၚထင္ထင္ ေျပာႏိုင္လာမယ္။

ေမး။ ။ ဦးခ်စ္ကိုကိုတို႔ အေနနဲ႔ ထိုင္းႏိုင္္ငံအေျခစိုက္ HREIB (လူ႔အခြင့္အေရးပညာေပးဌာန – ျမန္မာႏိုင္ငံ) လို႔ေခၚတဲ့ အဖြဲ႕နဲ႔ ပူးေပါင္းလုပ္ေဆာင္ ေနတာ၊ ခ်ိတ္ဆက္ လုုပ္ေဆာင္ေနတာ ရွိပါသလား။

ေျဖ။ ။ အဲဒီလိုေတာ့ မရွိေသးပါဘူး။ ေနာက္ပိုင္းမွာေတာ့ လုပ္ဖို႕အစီအစဥ္ရွိတယ္။

ေမး။ ။ ျပည္သူေတြအျပင္ အစိုးရေတြပါ လက္ခံလာဖို႔ ဘယ္လို ပညာေပးမ်ိဳးေတြ လုပ္ဖို႔ အစီအစဥ္ရွိပါသလဲ။

ေျဖ။ ။ ျပည္သူေတြေရာ၊ အစိုးရပါ လက္ခံလာဖို႔၊ နားလည္လာဖို႔ကို ေတြ႔ဆံုေဆြးေႏြး မႈမ်ိဳးေတြ လုပ္မယ္။ ညိႇႏိႈင္း ေဆြးေႏြးမႈေတြ လုပ္မယ္။ အစိုးရကို ေတာင္းဆိုတဲ့ အခါမွာလည္း လိင္ဆက္ဆံဖို႔အတြက္၊ လိင္တူခ်င္း လက္ထပ္ခြင့္ ရဖို႔ ဆိုတာထက္ ကာကြယ္ေရးေတြကို ေဇာင္းေပးၿပီး ေတာင္းဆိုရမွာေပါ့။

ေမး။ ။ အရင္က ဒီလို အဖဲြ႕ေတြမရွိခင္ကနဲ႔ ရွိၿပီးနဲ႔ဆို ဘာေတြကြာျခား လာပါသလဲ။

ေျဖ။ ။ ဘာေတြကြာလာလဲ ဆိုေတာ့ တစ္သံထဲမဟုတ္ေတာ့ဘဲ အသံေတြ အမ်ားႀကီး ထြက္တာေပါ့။ တေယာက္ထဲ တြန္း တာနဲ႔ အမ်ားနဲ႔ တြန္းတာ ကြာသလိုေပါ့။ ေတာ္ေတာ္ေတာ့ ကြာျခားလာတယ္လို႔ ေျပာလုိ႔ရတယ္။ဘယ္ေလာက္ ရာခိုင္ႏႈန္းအထိ ေအာင္ျမင္တယ္ ဆိုတာေတာ့ ေျပာဖို႔ခက္ပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ အရင္ကနဲ႔ ယွဥ္ရင္ေတာ့ ေတာ္ေတာ္ ခရီးေရာက္ေနၿပီလို႔ ေျပာ လို႔ရတယ္။ ဒါေပမယ့္ ေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ားလည္း အသိအမွတ္ ျပဳလာတယ္။ UNDP လို ႏုိင္ငံတကာ အဖြဲ႕အစည္းေတြ အေနနဲ႔ လည္း အသိအမွတ္ ျပဳမႈေတြ ရွိလာတယ္။

အစိုးရ အေနနဲ႔လည္း အရင္ကထက္စာရင္ အသိအမွတ္ ျပဳလာတယ္။ ဘာလို႔လဲဆိုရင္ သင္းဖြဲ႕ မွတ္ပံုတင္ေတြ လုပ္ခိုင္း တယ္။ တရားဝင္ လုပ္ခြင့္ရႏိုင္ေအာင္ သင္းဖြဲ႔ မွတ္ပံုတင္ေတြ လုပ္ရတယ္။ ဒီလို မွတ္ပံုတင္ဖို႔ကို တႏွစ္ က်ပ္ ၁ သိန္းဆိုၿပီး ၅ သိန္း ေပးထားရတယ္။ ဒါေပမယ့္ မွတ္ပံုတင္ထားရင္ တရားဝင္ လုပ္ခြင့္ရသြားၿပီ။

ေမး။ ။ ဦးခ်စ္ကိုကိုက HIV ေဝဒနာ ခံစားေနရတယ္ ဆိုတာလည္း ဖြင့္ေျပာထားေတာ့ ကိုယ့္ရဲ႕ ပတ္ဝန္းက်င္က လူေတြကို ဘာေတြ ေျပာခ်င္လဲ။

ေျဖ။ ။ ကိုယ္နဲ႔ ပတ္သက္တဲ့ အနီးအနားက လူေတြကိုေတာ့ ဘာမွ သိပ္ ေထြေထြထူးထူး ေျပာစရာမရွိပါဘူး။ MSM ဘဝနဲ႔ ေနထိုင္တယ္၊ ေက်နပ္တယ္၊ ပီတိျဖစ္တယ္။ ေရွ႕ေလွ်ာက္လည္း ဆက္လုပ္ဦးမယ္၊ အခုလည္း လုပ္ေနတယ္။ သူမ်ားေတြ အိပ္ရာ ထဲ လဲေနခ်ိန္မွာ ကိုယ္ေတြက အလုပ္လုပ္ ေနႏိုင္တယ္။ ဒါေတြက ကိုယ္က်န္းမာလို႔ လုပ္ေနႏိုင္တာေလ ကိုယ္ မက်န္းမာရင္ ဘယ္လိုလုပ္ ဒီလို အလုပ္ေတြ လုပ္ႏိုင္မွာလဲ။ ဒါေၾကာင့္ ဘယ္လိုပဲ ျဖစ္ေနေန ေဆးပံုမွန္ေသာက္တယ္၊ က်န္းက်န္းမာမာနဲ႔ ေနတယ္။ ဒီ ပိုးရွိေနတာကို စိတ္ထဲ မထည့္ထားဘဲ ေပ်ာ္ေပ်ာ္ရႊင္ရႊင္ ေနထိုင္ပါတယ္။

ေမး။ ။ ARV ေဆးကို ဘယ္အခ်ိန္ကတည္းက ေသာက္ေနရတာလဲ။ အခုလို က်န္းက်န္းမာမာ ျဖစ္ေနဖို႔ ဘယ္လိုေတြ ေဆာင္ရန္၊ ေရွာင္ရန္ ကိစၥေတြ လုပ္ပါသလဲ။

ေျဖ။ ။ ARVေဆးကို ၂၀၀၃ ခုႏွစ္ ကတည္းက ေသာက္ေနရတာ။ က်န္းက်န္းမာမာ ျဖစ္ေနတာကေတာ့ ေဆးကို မွန္မွန္ ေသာက္တာေၾကာင့္ လုိ႔လည္း ေျပာလို႔ရသလို၊ ေစာေစာက ေျပာသလိုပဲ ဒီ HIV ပိုးရွိေနတာကို စိတ္ထဲ မထည့္ထားဘဲ ေပ်ာ္ ေပ်ာ္ရႊင္ရႊင္ေနတာ ေၾကာင့္ပါတယ္။

ေမး။ ။ HIV ပိုးရွိေနတာကို ဦးခ်စ္ကိုုကိုရဲ႕ ပါတနာေကာ သိလား။ သူ႔ကို အသိေပးထားလား။

ေျဖ။ ။ ပါတနာက သိတာေပါ့။ အသိ ေပးထားရတာေပါ့။ မဟုတ္ရင္ သူ႔ကို ဒီ HIVပိုး ကူးသြားမွာေပါ့။ သူ႔ကို အသိေပး ထားတယ္။ သူနဲ႔ တူတူေနတဲ့အခ်ိန္ဆို ကြန္ဒံုသံုးပါတယ္၊ ဒါမွ သူ႔ဆီိကို အဲဒီပိုးေတြ မေရာက္မွာေလ။ HIV ပိုးရွိတာကို ပါတနာ က သိေပမယ့္ သူက လက္ခံေပးပါတယ္။ အခုဆို သူနဲ႔တြဲေနတာ ၁၀ ႏွစ္ ရွိပါၿပီ။ က်ေနာ့္ ပါတနာက သူ႔ အမ်ိဳးသမီးနဲ႔ ကြဲ ေနတာပါ။ တခ်ိဳ႕ MSM ေတြရဲ႕ ပါတနာေတြမွာဆို ရည္းစားေတြ၊ မိန္းမေတြ၊ ကေလးေတြ ရွိၾကတယ္။ ဒါေပမယ့္ ကိုယ္ေတြ ဆီကို လာၾကတယ္။ ဒါေတြကို က်ေနာ္တို႔ MSM ေတြ အားလံုးက နားလည္ေပးထား ရတာေပါ့။

ေမး။ ။ ေယာက်္ား တေယာက္ MSM တေယာက္ကို လက္ခံလာဖို႔ အတြက္ ဘယ္ေလာက္အထိ ေပးဆပ္ခဲ့ရလဲ။

ေျဖ။ ။ ေယာက်္ားတေယာက္ ကိုယ့္ကို လက္ခံလာေအာင္ သူတို႔ကို ယုယရတယ္။ သူတို႔ႀကိဳက္ေအာင္ ကိုယ္က ဂရုစိုက္ ေပးတယ္၊ ေနေပးတယ္။ သူတို႔ကို ဂရုစိုက္ေတာ့ သူတို႔က ဘာေျပာလဲဆိုေတာ့ က်ေနာ့္ မိန္းမေတာင္ က်ေနာ့္ကို ဒီလို ဂရုမ စိုက္ဘူးလို႔ ေျပာတယ္။ သူတို႔ေတြ လက္ခံလာဖို႔ အမ်ားႀကီးေပးဆပ္ရတယ္။ အဲဒီလိုပဲ အမ်ားႀကီးလည္း ဆံုးရံႈး ခဲ့ရဖူးတယ္။ ကိုယ္က ေမတၱာေတြ ေပးဆပ္တယ္၊ ဒါေတြကို တန္ဖိုးမထား၊ အေလးမထားတဲ့ သူေတြရွိသလို၊ တန္ဖိုးထားတဲ့ လူေတြလည္း ရွိတာပဲ။ ဒီလို အမ်ားႀကီး ႀကံဳဖူးတယ္။ ရသေလာက္ခြာၿပီး ထြက္သြားတဲ့သူေတြလည္း ရွိတာပဲ။ ကိုယ္ေတြ ေပးဆပ္တယ္ ဆိုတာကလည္း ဘာရယူလိုမႈေၾကာင့္မွ မဟုတ္ဘူး။ ခ်စ္လို႔၊ သူတို႔ဘဝ ေအးေအးခ်မ္းခ်မ္းနဲ႔ ေကာင္းေကာင္း မြန္မြန္ ေနရဖို႔ပဲ လိုခ်င္တာ။ တခါတေလ သူတို႔ သားသမီးေတြ ရွိတဲ့ေနရာကိုသြားတယ္၊ စကားေတြဘာေတြ ေျပာတယ္။အဲဒီအခ်ိန္ က်ရင္ေတာ့ ညီအစ္ကို ေမာင္ႏွမလို စိတ္မ်ိဳးပဲ ရွိေတာ့တယ္။

Ref: ဧရာ၀တီ