အေမရိကန္ အစိုးရအသံုးစရိတ္ ျဖတ္ေတာက္မႈ ႏုိင္ငံျခားေရး မူ၀ါဒကို ထိခိုက္ႏုိင္

မခင္ျဖဴေထြး
20.02.2013

မတ္လ ၁ ရက္ေန႔မွာ အစိုးရ ဘတ္ဂ်က္ အသံုးစရိတ္ အလိုအေလ်ာက္ ျဖတ္ေတာက္ခံရႏိုင္တဲ့ အေျခအေနက အေမရိကန္ ျပည္ေထာင္စုရဲ႕ ႏိုင္ငံျခားေရးဆုိင္ရာ မူ၀ါဒကိုေရာ၊ ပုဂၢလိက ရင္းႏွီး ျမႇဳပ္ႏွံမႈ အပိုင္းေတြမွာပါ ထိခိုက္ေစႏိုင္ၿပီ ကမၻာေပၚက အေမရိကန္ရဲ႕ တည္ရွိမႈကို အားေလ်ာ့ သြားေစႏိုင္တယ္လို႔ အေမရိကန္ ႏိုင္ငံျခားေရး၀န္ႀကီး ဂၽြန္ ကယ္ရီ (John Kerry) က သတိေပး ေျပာဆိုလိုက္ပါတယ္။

အေမရိကန္ ႏုိင္ငံျခားေရး ၀န္ႀကီးအျဖစ္ စတင္ တာ၀န္ယူၿပီးတဲ့ေနာက္ ပထမဆံုး လူထုကိုေျပာၾကားတဲ့ သူ႔ရဲ႕ မိန္႔ခြန္းအတြင္း မစၥတာ ကယ္ရီ က အခုလို ေျပာသြားတာပါ။ ဗြီအိုေအ သတင္းေထာက္ စေကာ့ စတန္း (Scott Stearns) ေပးပို႔ထားတဲ့ သတင္းကို မခင္ျဖဴေထြး က တင္ျပထားပါတယ္။

အေမရိကန္ ႏိုင္ငံအေနနဲ႔ ႏိုင္ငံျခားေရးဆိုင္ရာ မူ၀ါဒေတြမွာ ရင္းႏွီး ျမႇဳပ္ႏွံမႈအား အေတာ္အသင့္ နည္းလြန္းတယ္လို႔ ႏုိင္ငံျခားေရး ၀န္ႀကီး ကယ္ရီ က ေျပာလိုက္ၿပီးေတာ့ အေမရိကန္ရဲ႕ မူ၀ါဒေတြဟာ ကမၻာႀကီး တည္ၿငိမ္ေရးအတြက္ ေရွ႕႐ႈတဲ့ မူ၀ါဒေတြ ျဖစ္တယ္၊ ႏုိင္ငံျခားေစ်းကြက္မွာ အေမရိကန္ ကုမၸဏီေတြ ယွဥ္ၿပိဳင္ လုပ္ကိုင္ႏိုင္ဖို႔အတြက္ ကူညီအားေပးတဲ့ မူ၀ါဒ ေတြ ျဖစ္တယ္လို႔လည္း မစၥတာ ကယ္ရီ က ဆိုပါတယ္။

“ႏိုင္ငံရပ္ျခား အကူအညီ ဆိုတာဟာ အလကား လက္ေဆာင္ ေပးလုိက္တာမ်ိဳး မဟုတ္သလို အလွဴေပးတာလည္း မဟုတ္ပါဘူး။ ခိုင္မာေတာင့္တင္းတဲ့ အေမရိကန္ႏိုင္ငံတခု ျဖစ္ဖို႔နဲ႔ လြတ္လပ္တဲ့ ကမၻာႀကီး ျဖစ္လာေစဖို႔အတြက္ ရင္းႏွီးျမႇဳပ္ႏွံမႈ ျဖစ္ပါတယ္။ ႏုိင္ငံျခား အကူအညီက တျခားႏိုင္ငံေတြ ဖြံ႔ၿဖိဳး တိုးတက္ေအာင္ ကူညီတာျဖစ္ၿပီး ဘံုရည္မွန္းခ်က္ေတြ ေအာင္ျမင္ဖို႔ က်ေနာ္တို႔နဲ႔အတူ လက္တြဲ ေဆာင္ရြက္လိုစိတ္ ရွိေအာင္ တြန္းအားေပးတဲ့ သေဘာ ျဖစ္ပါတယ္။”

အေမရိကန္ ေရွးဦး သမၼတေတြထဲက တဦးျဖစ္တဲ့ ေသာမတ္စ္ ဂ်က္ဖာဆင္ (Thomas Jefferson) တည္ေထာင္ခဲ့တဲ့ ဗာဂ်ီးနီးယား တကၠသိုလ္မွာ မစၥတာ ကယ္ရီ ႏုိင္ငံျခားေရး ၀န္ႀကီး တာ၀န္ယူၿပီး ပထမဆံုး ေျပာၾကားတဲ့ လူထုမိန္႔ခြန္းမွာ အခုလို ေျပာသြားတာပါ။

ကမၻာလံုးဆုိင္ရာ ႀကိဳးပမ္းမႈေတြကို စြန္႔လႊတ္လိုက္မယ္ဆိုရင္ ေပးဆပ္ရမယ့္ တန္ဖိုးက အဆမတန္ ႀကီးပါလိမ့္မယ္၊ ဘာျဖစ္လို႔လဲဆိုေတာ့ လစ္ဟာသြားတဲ့ေနရာမွာ တျခားသူေတြက အလ်င္အျမန္ ၀င္ၿပီး ေနရာယူသြားမွာပဲ ျဖစ္တယ္လို႔ မစၥတာ ကယ္ရီက ဗာဂ်ီးနီးယား တကၠသိုလ္ ေက်ာင္းသူ ေက်ာင္းသားေတြကို ေျပာသြားခဲ့ပါတယ္။

“တခ်ိဳ႕က ေျပာေကာင္း ေျပာပါလိမ့္မယ္၊ ဒါက ခုခ်ိန္မွာေတာ့ မမွန္ဘူး၊ ခုလို ဘတ္ဂ်က္ ျပႆနာ
ျဖစ္ေနတဲ့ အခ်ိန္မွာေတာ့ မျဖစ္ႏုိင္ဘူးလို႔ ေျပာေကာင္း ေျပာႏိုင္ပါတယ္။ ဒါက ေပးဆပ္မႈ သိပ္ႀကီးတဲ့ကိစၥပါ။ ဒါေပမဲ့ မိတ္ေဆြတို႔ က်ေနာ္ေျပာတာ ယံုပါ။ ဒီစိန္ေခၚမႈေတြက ပိုၿပီးေတာ့ လြယ္ကူသြားဖို႔ ဆိုတာ မရွိပါဘူး။ အနာဂတ္မွာ ရပ္ထားလို႔ရတဲ့ ကိစၥလည္း မဟုတ္ပါဘူး။ ဘယ္အခ်ိန္မွာ ရပ္ပစ္မယ္ဆိုတာကို က်ေနာ္တုိ႔မွာ ေရြးခ်ယ္ခြင့္ မရွိသလို က်ေနာ္တို႔ရဲ႕ ကမၻာလံုးဆိုင္ရာ တာ၀န္ ၀တၱရားေတြကို ျပန္စလို႔လည္း မရပါဘူး။ ပိုၿပီးေတာ့ သက္ေတာင့္ သက္သာရွိတဲ့ အခ်ိန္ေစာင့္ၿပီးမွ လုပ္မယ္ ဆိုၿပီးေတာ့လည္း လုပ္လို႔ရတဲ့ ကိစၥ မဟုတ္ပါဘူး။”

“Sequester” လို႔ေခၚတဲ့ အလိုအေလ်ာက္ အစိုးရ ဘတ္ဂ်က္ အသံုးစရိတ္ ျဖတ္ေတာက္မႈ မတ္လ ၁ ရက္ေန႔မွာ အက်ံဳး၀င္မယ့္ ကိစၥဟာ သမၼတ ဘရက္ခ္ အုိဘားမား (Barack Obama) နဲ႔ ကြန္ဂရက္ လႊတ္ေတာ္ၾကား ညိႇႏိႈင္းလို႔ မရတဲ့ အေျခအေန ရလဒ္ပဲ ျဖစ္ပါတယ္။

အစိုးရ အသံုးစရိတ္ ျဖတ္ေတာက္မႈနဲ႔ ပတ္သက္တဲ့ ႐ႈတ္ေထြးမႈေတြဟာ ေငြေၾကး ေစ်းကြက္မွာပါ မတည္ၿငိမ္မႈေတြ ျဖစ္လာေစတယ္လို႔ ၀န္ႀကီး ကယ္ရီ က ေျပာပါတယ္။ ကမၻာေပၚမွာ အေမရိကန္ရဲ႕
ေခါင္းေဆာင္မႈ ေျပာင္းလဲေနတဲ့ ေခတ္ကာလမွာ အေမရိကန္ရဲ႕ အလုပ္အကိုင္ေတြနဲ႔ စီးပြားေရး လုပ္ငန္းေတြ အားေကာင္းဖို႔ အေရးႀကီးတယ္လို႔ ၀န္ႀကီး ကယ္ရီ က ေျပာပါတယ္။

“က်ေနာ္တုိ႔ အားလံုး၊ ႏုိင္ငံတခု အေနနဲ႔ အေမွ်ာ္အျမင္ ရွိရပါလိမ့္မယ္။ က်ေနာ္တို႔ရဲ႕ ကေလးငယ္ေတြ၊ အဘိုးအဘြားေတြ၊ အားလံုးအတြက္ တန္ဖိုး အရွိဆံုး ယံုၾကည္မႈကို ဆက္လက္ ထိန္းသိမ္းထားႏိုင္မယ့္ လိုအပ္တဲ့ ရင္းႏွီးျမႇဳပ္ႏွံမႈေတြ လုပ္သြားဖို႔ သတၱိခြန္အား ရွိရပါလိမ့္မယ္။ ပင္လယ္ေရ ျမင့္တက္မႈေၾကာင့္ ပ်က္စီးသြားႏိုင္တဲ့ သဘာ၀ ပတ္၀န္းက်င္မ်ိဳး၊ လူ႔ အသက္ေတြ ဆံုး႐ံႈးရတဲ့ မုန္တိုင္းႀကီးေတြ၊ မိုးေခါင္ ေရရွားမႈေတြနဲ႔ တျခားေသာ ရာသီဥတု ဆိုးဆိုးရြားရြား ေဖာက္ျပန္မႈေတြေၾကာင့္ ပ်က္စီးသြားရတဲ့ အေျခအေနမ်ိဳး မျဖစ္ရပါဘူး။”

အဓိပၸါယ္ မရွိတဲ့ အသံုးစရိတ္ ျဖတ္ေတာက္မႈမ်ိဳး မျဖစ္ေအာင္ ကာကြယ္ဖို႔ တာ၀န္သိတဲ့ သေဘာတူညီမႈ တရပ္ ခ်မွတ္ႏိုင္ဖို႔လည္း မစၥတာ ကယ္ရီ က ေတာင္းဆိုလိုက္ပါတယ္။ ဒါမွသာ အေမရိကန္ ျပည္ေထာင္စုအေနနဲ႔ ႏိုင္ငံေရးေၾကာင့္ ကမၻာလံုးဆိုင္ရာ အခြင့္အလမ္းေတြ ဆံုး႐ႈံးရတာမ်ိဳး မျဖစ္ေတာ့မွာ ျဖစ္တယ္လို႔ သူက ဆုိပါတယ္။

အေမရိကန္ ႏိုင္ငံျခားေရး၀န္ႀကီး ကယ္ရီ ဟာ သူ႔ရဲ႕ ႏိုင္ငံျခားေရး ၀န္ႀကီးအျဖစ္နဲ႔ ပထမဆံုး အႀကိမ္ ႏိုင္ငံျခား ခရီးစဥ္ေတြကိုေတာ့ လာမယ့္ သီတင္းပတ္ထဲမွာ ဥေရာပနဲ႔ အေရွ႕ အလယ္ပိုင္း ေဒသေတြကို သြားေရာက္မႈနဲ႔ စမွာျဖစ္ပါတယ္။

လာမယ့္ လေတြအတြင္းမွာေတာ့ အာရွနဲ႔ အာဖရိကႏုိင္ငံေတြကိုလည္း သြားေရာက္ဖို႔ ရွိသလို ေတာင္အေမရိက ႏိုင္ငံေတြကိုလည္း ခရီးတေထာက္ ၀င္ဦးမွာ ျဖစ္ပါတယ္။


Ref: ဗြီအုိေအ