ဟားဗတ္ ပညာရွင္၏ ျမစ္ဆံု ျပန္စေရး သုေတသန စာတမ္းကုိ ကခ်င္ NGO ေဝဖန္

ေဖေဖၚဝါရီလ ၂၀ ရက္ ၂၀၁၃ ခုႏွစ္

ဟားဗတ္ တကၠသိုလ္၏ Ash Center for Democratic Governance and Innovation ဌာနမွ ၂၀၁၂ ခုႏွစ္၊ စက္တင္ဘာလ ၂၀ ရက္ေန႔က ထုတ္ျပန္ခဲ့ေသာ ျမစ္ဆံုဆည္ စီမံကိန္း ျပန္လည္ စတင္ႏုိင္မည့္ နည္းလမ္းမ်ားကုိ အၾကံျပဳထားသည့္ သုေတသန စာတမ္းအား ထုိင္းနုိင္ငံ အေျခစုိက္ ကခ်င္လူမွႈဖြံ႔ျဖိဳးေရး ကြန္ယက္အဖြဲ႔ (KDNG) က တနလာၤေန႔တြင္ ျပင္းျပင္းထန္ထန္ ေဝဖန္လိုက္သည္။

“မၾကာေသးမီက ဟားဗတ္တကၠသိုလ္မွ ဉာဏ္ႀကီးရွင္မ်ားသည္ ကခ်င္ျပည္နယ္အတြင္း ဧရာဝတီ ျမစ္ဆံု ေရကာတာ စီမံကိန္းကုိ ျပန္လည္စတင္လုပ္ေဆာင္ရန္ 'ၿငိမ္းခ်မ္းေရးျဖစ္စဥ္၏ စြမ္းအား' (Power the peace process) ဟု အမည္ရေသာ အဆုိျပဳ စာတမ္း တရပ္ ျပဳစုေရးသားခဲ့သည္။ သို႔ေသာ္ ထိုစာတမ္းသည္ ကခ်င္ျပည္နယ္အတြင္း ျဖစ္ပြားေနသည့္ ႏုိင္ငံေရး ျပႆနာ အရင္းအျမစ္အား ေျဖရွင္းႏုိင္မည္ မဟုတ္ေပ” ဟု KNDG ၏ ေၾကညာခ်က္ထဲတြင္ ေရးသားထားသည္။

ထုိ သုေတသန စာတမ္းထဲတြင္ David Dapice က ျမစ္ဆံုဆည္ စီမံကိန္းအား အေျခအေန စည္းမ်ဥ္း စည္းကမ္းမ်ား ေအာက္တြင္ ျပန္လည္စတင္ရန္ အၾကံျပဳထားသည္။ ထုိစီမံ ကိန္းအား China Power Investment (CPI) က ရင္းႏွီးျမွဳပ္ႏွံထားျခင္း ျဖစ္သည္။

သူ၏ အၾကံျပဳခ်က္တြင္ ၁၀,၀၀၀ မီဂါဝပ္ စီမံကိန္း ေဆာက္လုပ္ေရးအတြက္ ခ်ဥ္းကပ္ရန္ နည္းလမ္းသစ္မ်ားကုိ ေဖာ္ျပထားျပီး ျမန္မာ ဗဟိုအစုိးရ၊ ကခ်င္ ႏွင့္ CPI တုိ႔ အၾကား သံုးပြင့္ဆုိင္ သေဘာတူညီခ်က္ ရယူလုပ္ကုိင္ရန္ အၾကံေပးထားသည္။

“တရုတ္ႏုိင္ငံအေနနဲ႔ ျမန္မာႏုိင္ငံရဲ႕ ေရအားလွ်ပ္စစ္ ထုတ္လုပ္ေရး က႑မွာ ရင္းႏွီးျမွဳပ္ႏွံလိုတာ သဘာဝ က်ပါတယ္။ ဘာေၾကာင့္လဲဆိုေတာ့ အဲဒါဟာ တျခား လွ်ပ္စစ္ဓါတ္အား ထုတ္လုပ္ေရး နည္းလမ္းေတြနဲ႔ ႏွိႈင္းစာရင္ ေစ်းလည္းခ်ိဳသာျပီး ပတ္ဝန္းက်င္ စိမ္းလန္းေရးနဲ႔လည္း ပုိမို ကုိက္ညီျပီးေတာ့ အသံုးျပဳဖုိ႔လည္း ပိုျပီး လြယ္ကူပါတယ္” ဟု Dapice က ေရးသားခဲ့သည္။

သုိ႔ရာတြင္ ေဒသခံမ်ား အပါအဝင္ ျမန္မာႏုိင္ငံသား အမ်ားစုက ျမစ္ဆံုဆည္ စီမံကိန္းကို လက္မခံခ်င္ၾက ေၾကာင္းလည္း ဝန္ခံထားျပီး ျမန္မာႏုိင္ငံတြင္ လွ်ပ္စစ္ဓါတ္အား ျပတ္ ေတာက္မွႈမ်ားကိုမူ မၾကာခဏ ၾကံဳေတြ႔ေနရသည္ဟု ဆိုထားသည္။

“အကယ္၍ တရုတ္ႏုိင္ငံ အေနျဖင့္ ေရကာတာ စီမံကိန္းမ်ားတြင္ အတိတ္က ရင္းႏွီး ျမွဳပ္ႏွံထားမွႈမ်ားကို ျပန္လည္ အဖတ္ဆည္လိုျပီး ျမန္မာႏုိင္ငံႏွင့္ ရင့္က်က္၍ ပုိမိုတည္ျငိမ္ေသာ ဆက္ဆံေရးမ်ိဳး တည္ေဆာက္
လိုပါက တရုတ္ႏုိင္ငံအေနျဖင့္ အတိတ္က ခ်ဳပ္ဆုိခဲ့ေသာ တဘက္သတ္ ဆန္သည့္ စာခ်ဳပ္မ်ားအား ျပန္လည္ေဆြးေႏြးညွိႏွႈိင္းရလိမ့္မည္” ဟု Dapice က ဆိုသည္။

“ကခ်င္ေတြကို ပါဝင္ခြင့္ ေပးရပါလိမ့္မယ္။ အဲဒီလို မဟုတ္လို႔ကေတာ့ သူတို႔က မတည္မျငိမ္မွႈေတြကို ဖန္တီးပါလိမ့္မယ္။ အဲဒါဟာ ဘာကုိဆိုလိုတာလဲ ဆိုေတာ့ တရုတ္ ႏုိင္ငံအေနနဲ႔ ကခ်င္ျငိမ္းခ်မ္းေရး လုပ္ငန္းစဥ္ေတြမွာ အျပဳသေဘာေဆာင္တဲ့ အခန္းက႑ကေန ပါဝင္ လွႈပ္ရွားရပါမယ္” ဟု Dapice က ဆိုထားသည္။

“ေရကာတာ စီမံကိန္းေၾကာင့္ ျဖစ္ေပၚလာမယ့္ ပတ္ဝန္းက်င္နဲ႔ လူမွႈေရး အက်ိဳးဆက္ေတြကုိ ဆန္းစစ္မယ့္ ‘ေလးနက္ျပီး လြတ္လပ္တဲ့ သံုးသပ္ေလ့လာခ်က္ တခု’ ေပၚထြက္လာဖို႔ သုေတသန ပညာရွင္ေတြက ေတာင္းဆုိေနၾကပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ သဘာဝ ပတ္ဝန္းက်င္ ထိခုိက္မွႈ တခ်ိဳ႕ ရွိမယ္ ဆိုရင္ေတာင္ ရရွိမယ့္ အက်ိဳးေက်းဇူးေတြက ေပးဆပ္လိုက္ရမယ့္ ဆိုးက်ိဳးေတြထက္ အေလးသာေနတာ မ်ိဳးလည္း ျဖစ္ခ်င္ ျဖစ္ေနမွာပါ” ဟု သူက ေရးသားထားသည္။

Dapice ေဖာ္ျပထားခဲ့သည့္ အက်ိဳးေက်းဇူးမ်ားထဲတြင္ ဝင္ေငြရရွိမွႈ၊ လွ်ပ္စစ္ဓါတ္အား ရရွိမွႈတုိ႔ အျပင္ ျမန္မာ ဗဟုိအစုိးရႏွင့္ ကခ်င္လြတ္လပ္ေရးအဖြဲ႔ KIO တုိ႔ အၾကား ျငိမ္းခ်မ္းေရး လုပ္ငန္းစဥ္ကုိလည္း အရွိန္အဟုန္ျမွင့္ တြန္းအားေပးႏုိင္လိမ့္မည္ ဟုလည္း ေဖာ္ျပထားသည္။

သုိ႔ရာတြင္ KDNG က ထုိသုေတသန ပညာရွင္၏ ေကာက္ခ်က္ဆြဲမွႈကုိ ပယ္ခ်လိုက္ျပီး “ထို အဆုိုျပဳစာတမ္း တြင္ လက္ရွိျဖစ္ပြားေနေသာ ပဋိပကၡႏွင့္ ေရကာတာ တည္ေဆာက္ေရး ဆန္႔က်င္မႈမ်ား ျဖစ္ပြားရသည့္ အေျခခံအေၾကာင္းအရင္းသည္ ေငြေၾကာင့္ျဖစ္သည္ဟု လြဲမွားစြာ အၾကံျပဳထားသည္။ အမွန္တကယ္ ျပႆနာျဖစ္ရသည့္ အဓိက အေၾကာင္းရင္းမွာ ယခင္ႏွင့္ လက္ရွိ တျပည္ေထာင္ ဖြဲ႔စည္းအုပ္ခ်ဳပ္ပံုအေျခခံ ဥပေဒတြင္ ကခ်င္လူထု၏ ဆံုးျဖတ္ခ်က္ ခ်ပိုင္ခြင့္အာဏာ မရွိျခင္းေၾကာင့္ပင္ ျဖစ္သည္” ဟု ဆိုသည္။

“ကခ်င္ျပည္နယ္အတြင္း ေျမာက္မ်ားစြာေသာ လယ္ယာေျမ သိမ္းဆည္းမႈမ်ား၊ အတင္းအဓမၼ ေျပာင္းေရႊ႕ေစခိုင္းမႈမ်ား၊ ျပည္သူမ်ား၏ အသက္ေမြးဝမ္းေက်ာင္း လုပ္ငန္းမ်ား ဆံုးရႈံး မႈမ်ားႏွင့္ လူမႈေရး ျပႆနာမ်ားကို ျဖစ္ေပၚေစသည့္ မိမိတို႔၏ သဘာဝ သယံဇာတမ်ားအေပၚ ရာစုႏွင့္ခ်ီ၍ ေခါင္းပံုျဖတ္ အျမတ္ထုတ္မႈမ်ားမွာ ဤကဲ့သုိ႔ ကခ်င္ျပည္သူမ်ား ဆံုးျဖတ္ ခြင့္အာဏာ ကင္းမဲ့မႈ၏ အက်ဳိး ရလဒ္ပင္ ျဖစ္သည္။ ဤ အေျခအေနကို ေထာက္ရႈျခင္းအားျဖင့္ မိမိတုိ႔၏ သဘာဝ သယံဇာတမ်ားကို ထိန္းခ်ဳပ္ စီမံႏုိင္သည့္ ႏုိင္ငံေရး အာဏာသည္ သာလွ်င္ မိမိတို႔၏ လယ္ယာေျမမ်ားႏွင့္ အသက္ေမြးဝမ္းေက်ာင္းမႈမ်ားကို ကာကြယ္ႏုိင္မည္ျဖစ္ၿပီး ေဒသခံ ျပည္သူလူထု တရပ္လံုးအား ဖြံ႔ၿဖိဳးေရးအက်ဳိး ရရွိခံစား ႏုိင္ေအာင္ လုပ္ ေဆာင္ႏုိင္သည့္ တခုတည္းေသာ အာဏာျဖစ္သည္” ဟုလည္း KDNG ၏ ထုတ္ျပန္ခ်က္ထဲတြင္ ဆိုထားသည္။

KDNG ေျပာေရးဆိုခြင့္ရွိသူ မအားနန္ က “စီးပြြါးေရးအရ ဆက္သြယ္ ေဆာင္ရြက္မွႈေတြဟာ ႏုိင္ငံေရးအရ ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲမွႈကုိ အစားထားလို႔ မရပါဘူး။ ကခ်င္ ပဋိပကၡကုိ ေငြနဲ႔ ရွင္းလုိ႔ မရႏုိင္ပါဘူး။ က်မတို႔ အေနနဲ႔ ကုိယ္ပုိင္ဆံုးျဖတ္ခြင့္ကုိ အလိုရွိပါတယ္။ ျပီးေတာ့ က်မတို႔ ပုိင္တဲ့ ေျမေတြနဲ႔ ျမစ္ေတြကို ဘယ္လို စီမံခန္႔ခြဲ အသံုးခ်မလဲ ဆိုတာကို ဆံုးျဖတ္ခြင့္ကုိလည္း အလိုရွိပါတယ္” ဟု ေျပာဆိုသြားသည္။

(၂၀၁၂ စက္တင္ဘာတြင္ ထုတ္ျပန္ခဲ့သည့္ ထို သုေတသနစာတမ္း “China and Yunnan Economic Relations with Myanmar and the Kachin State: Powering the Peace Process” အျပည့္အစံုကုိ http://www.ash.harvard.edu/ash/Home/Programs/Institute-for-Asia/Publications/Journal-Articles-Occasional-Papers တြင္ ဖတ္ရွႈႏုိင္ပါသည္။)

Ref: မဇၥ်ိမ