လူ႔အခြင့္အေရးေန႔ အခမ္းအနား ေဒလီတြင္ က်င္းပ

ေနမ်ဳိး
မတ္လ ၁၃ ရက္ ၂၀၁၃ ခုႏွစ္

ေငြရတု တိုင္ၿပီျဖစ္သည့္ ျမန္မာႏိုင္ငံ လူ႔အခြင့္အေရးေန႔ အထိမ္းအမွတ္ အခမ္းအနား တရပ္ကို အိႏၵိယႏိုင္ငံ၊ နယူးေဒလီၿမိဳ႕တြင္ ျမန္မာ့ဒီမိုကေရစီ အင္အားစုမ်ားက ဗုဒၶဟူးေန႔တြင္ က်င္းပခဲ့ၾကသည္။

၁၉၈၈ ခုႏွစ္၊ မတ္လ ၁၃ ရက္ေန႔က ရန္ကုန္ စက္မႈတကၠသိုလ္ (RIT) ပဥၥမႏွစ္ ေက်ာင္းသား ကိုဖုန္းေမာ္ႏွင့္ ကိုစိုးႏိုင္ တို႔မွာ အဓိက႐ုဏ္း ႏွိမ္နင္းေရး လံုထိန္းရဲတပ္ဖြဲ႔ဝင္မ်ား၏ ပစ္ခတ္မႈေၾကာင့္ ေသနတ္ဒဏ္ရာျဖင့္ ေသဆံုး ခဲ့ရသည္။ ထိုေန႔ကို ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ ဦးေဆာင္ေသာ ဒီမိုကေရစီ အင္အားစုမ်ားက ျမန္မာႏိုင္ငံ လူ႔အခြင့္အေရးေန႔ အျဖစ္ သတ္မွတ္ခဲ့ၾကျခင္း ျဖစ္သည္။

“လြန္ခဲ့တဲ့ ၂၅ ႏွစ္ေလာက္က ရွိေနတဲ့ လူ႔အခြင့္အေရး အေျခအေနမ်ိဳးကေန သိသိသာသာ တရားဝင္ ေျပာင္းလဲလာတဲ့၊ အမ်ားျပည္သူေတြရဲ႕ ဆႏၵရွိသေလာက္ ေျပာင္းလဲလာတဲ့ အေျပာင္းအလဲမ်ိဳး လံုးဝ မရွိေသးဘူး ဆိုတာ ထင္ရွား ေနတယ္လို႔ ေျပာခ်င္တယ္” ဟု ၁၉၈၈ ခုႏွစ္၊ အေရးအခင္းတြင္ ပါဝင္လႈပ္ရွားခဲ့သူ လက္ရွိ ABSDF ေက်ာင္းသား
ေခါင္း ေဆာင္ ကိုဇင္နိုင္ က မဇိၥ်မ ကို ေျပာသည္။

ထိုအခ်ိန္က အာဏာရ ျမန္မာ့ဆိုရွယ္လစ္ လမ္းစဥ္ပါတီ (မဆလ) အစိုးရက ကိုဖုန္းေမာ္ ေသဆံုးမႈရမွာ RIT အနီးဝန္းက်င္ေန အရပ္သားမ်ားႏွင့္ ေက်ာင္းသားမ်ား ခိုက္ရန္ျဖစ္ပြားရာမွ ေသဆံုးရျခင္း ျဖစ္သည္ဟု ႏိုင္ငံပိုင္ သတင္းစာမ်ားမွ သတင္းထုတ္ျပန္ခဲ့သည္။

သို႔ေသာ္ “ၾကိဳ႕ကုန္းရပ္ကြက္နဲ႔ အင္းစိန္ RITေက်ာင္းက ဟိုဘက္ ကမ္း ဒီဘက္ကမ္းပဲ ဆိုေတာ့ သူတို႔ၾကားထဲမွာ ဘာပဲျဖစ္ျဖစ္ သူငယ္ခ်င္းလို ေပါင္းေနတဲ့ သူလည္း ရွိတာပဲ။ ရပ္ကြက္ သားေတြ အေနနဲ႔ ေက်ာင္းသားေတြကို ေပါင္းသင္းေနတဲ့ သူရွိသ လို ေက်ာင္းသားေတြကလည္း ရပ္ကြက္သားေတြနဲ႔ ေပါင္းေနတာပဲ။ တကယ္ျဖစ္ခဲ့တာက ရပ္ကြက္ထဲက လူေတြနဲ႔ ဘာျပႆနာမွ မရွိဘူး။ ရပ္ကြက္ထဲမွာ ဗိုလ္က်ေနတဲ့ မဆလ အာဏာပိုင္ေတြရဲ႕ သားသမီးေတြကေတာ့ ဗိုလ္က်ခဲ့တယ္” ဟု ျမန္မာနိုင္ငံလံုးဆိုင္ရာ ေက်ာင္းသားမ်ား အဖြဲ႔ခ်ဳပ္မွ ကိုေက်ာ္သန္း က အခမ္းအနား တြင္ ထည့္သြင္း ေျပာဆိုသြားသည္။

ထိုႏွစ္ မတ္လက ဗိုလ္ခ်ဳပ္ၾကီး (ဦး)ေနဝင္း ဦးေဆာင္သည့္ ျမန္မာဆိုရွယ္လစ္ လမ္းစဥ္ပါတီက တိုင္းျပည္တြင္း လွည့္လည္သံုးစြဲေနသည့္ က်ပ္ေငြမ်ား တရားမဝင္ေၾကာင္း ေၾကညာရာမွ မေက်မနပ္ျဖစ္ကာ ျပႆနာ စတင္ ေၾကာင္း ကိုဇင္ႏိုင္ က ဆက္ေျပာသည္။

“ပိုက္ဆံ သိမ္းတဲ့ကိစၥ ျမန္မာ့အသံ ေရဒီယို မနက္ ၁၁ နာရီ သတင္းမွာ ေၾကညာတယ္။ ညေန က်ေတာ့ ရုတ္ရုတ္ ရုတ္ရုတ္ ျဖစ္တယ္။ အဲဒီမွာ ေက်ာင္းသားေတြ စာေမးပြဲေျဖေနရတဲ့ ကာလ ငါတို႔ေတာ့ ပိုက္ဆံမရွိဘူး။ မနက္ျဖန္က်ရင္ စားဖို႔ ေသာက္ဖို႔ ဘယ္လိုလုပ္ၾကမလဲဆိုျပီးေတာ့ ေျပာရင္းေျပာရင္း စျဖစ္လာတာ” ဟု ျပန္ေျပာျပသည္။

ထိုမွတဆင့္ စက္မႈတကၠသိုလ္ ေက်ာင္းသားမ်ားသာမက အျခား တကၠသိုလ္မ်ားမွ ေက်ာင္းသားမ်ား စုစည္းဆႏၵျပၾက ရာမွ မတ္လ ၁၆ ရက္ “တံတားနီ”အေရးအခင္း အၾကမ္း ဖက္ၿဖိဳခြင္းမႈ ျဖစ္ေပၚခဲ့ၿပီးေနာက္ ဇြန္လ အေရးအခင္းႏွင့္ တဆက္တည္း ၾသဂုတ္လတြင္ တႏိုင္ငံလံုး အတိုင္းအတာျဖင့္ က်ယ္ျပန္႔ခဲ့ကာ ၈၈ အေရးအခင္းဟူ၍ ျဖစ္ပြားလာခဲ့ရ
သည္။

ထိုအေရးအခင္းတြင္ သမၼတ သံုးေယာက္ ဆက္တိုက္ ျဖဳတ္ခ်ခဲ့ႏိုင္ၿပီး ရဟန္းရွင္လူ ျပည္သူမ်ားမွာလည္း အာဏာပိုင္ မ်ား၏ အၾကမ္းဖက္ ပစ္ခတ္ၿဖိဳခြင္းမႈေၾကာင့္ ေထာင္ႏွင့္ခ်ီ၍ အသက္ေပးခဲ့ၾကရသည္။

ထို ၈၈၈၈ အေရးေတာ္၏ အစျဖစ္သည့္ မူလက “ဖုန္းေမာ္ေန႔”ဟု ေခၚတြင္ခဲ့သည့္ “ျမန္မာႏိုင္ငံ လူ႔အခြင့္အေရးေန႔” အခမ္းအနားသို႔ ေဒလီၿမိဳ႕ရွိ ဒီမိုကေရစီအင္အားစု ၃၀ ေက်ာ္ တက္ေရာက္ခဲ့ၾကသည္။

အခမ္းအနားအၿပီးတြင္ လက္ရွိႏိုင္ငံေရးအေျခအေန သံုးသပ္စကားဝိုင္းတစ္ခုကိုလည္း ဆက္လက္ျပဳလုပ္ခဲ့ၾကသည္။

အလားတူ လူ႔အခြင့္အေရးေန႔ အထိမ္းအမွတ္အခမ္းအနား တခုကို ထိုင္း-ျမန္မာနယ္စပ္ မဲ့ေဆာက္ၿမိဳ႕တြင္လည္း ျပဳလုပ္ခဲ့ၾကေၾကာင္း သိရွိရသည္။

Ref: မဇၥ်ိမ