အာဏာရွင္ဆန္႔က်င္ေရးလႈပ္ရွားမႈႏွင့္ တိုက္ပြဲဝင္ပန္းတိုင္ သတ္မွတ္ခ်က္

ခင္မမမ်ဳိး
Friday, January 08, 2010

ကမၻာတဝွမ္းမွာ အာဏာရွင္ဆန္႔က်င္ေရး လႈပ္ရွားမႈေတြ အမ်ားအျပား ေပၚေပါက္ခဲ့ပါတယ္။ ေအာင္ျမင္သြားတဲ့ လႈပ္ရွားမႈေတြ ရွိသလို မေအာင္ျမင္ေသးပဲ ႏိုင္ငံေရး အက်ပ္အတည္းဆိုက္မႈ ျပႆနာနဲ႔ ၾကံဳေတြ႔ေနရတဲ့ လႈပ္ရွားမႈေတြလဲ အမ်ားႀကီးပါပဲ။ ေအာင္ျမင္တဲ့ လႈပ္ရွားမႈေတြဆီကေန လိုက္နာက်င့္သံုးဖြယ္ရာ သင္ခန္းစာေတြ ရရွိႏိုင္သလို၊ မေအာင္ျမင္ေသးတဲ့ လႈပ္ရွားမႈေတြဆီကေနလဲ ေရွာင္ ရွားသတိထားဖြယ္ရာ သင္ခန္းစာေတြ ရရွိႏိုင္ပါတယ္။ အာဏာရွင္ဆန္႔က်င္ေရး လႈပ္ရွားမႈေတြမွာ လႈပ္ရွားမႈအဆင့္ဆင့္ကို စနစ္တ က် အေကာင္အထည္ေဖာ္မႈ၊ တိက်တဲ့ တိုက္ပြဲဝင္ပန္းတိုင္ သတ္မွတ္ႏိုင္မႈနဲ႔ လႈပ္ရွားမႈ အဂါၤရပ္ေတြ ျပည့္ဝေစေရးက အေရးႀကီးပါ တယ္။

လႈပ္ရွားမႈ အဆင့္ဆင့္
အာဏာရွင္ဆန္႔က်င္ေရး လႈပ္ရွားမႈေတြမွာ သမဂၢေတြ၊ အသင္းအဖြဲ႔ေတြ ေဖာ္ေဆာင္ေရးကို ပထမအဆင့္၊ ကြန္ယက္ခ်ိတ္ဆက္ၿပီး တပ္ေပါင္းစုသဏၭာန္ခ်ိတ္ဆက္ေရးက ဒုတိယအဆင့္၊ က်စ္လ်စ္ ခိုင္မာေအာင္ တည္ေဆာက္ေရးက တတိယအဆင့္၊ အေျခအေနနဲ႔ အခ်ိန္ကာလေပၚ မူတည္ၿပီး ခ်ိန္ကိုက္လႈပ္ရွားမႈက စတုတၳအဆင့္ စၿပီး အဆင့္ဆင့္ လႈပ္ရွားအေကာင္အထည္ေဖာ္ေဆာင္တဲ့ လႈပ္ရွား မႈေတြက ပိုၿပီး ေအာင္ျမင္တတ္ေလ့ရွိတယ္လို႔ ႏိုင္ငံေရး ပညာရွင္မ်ားက ေလ့လာေဖာ္ျပခဲ့ၾကပါတယ္။

ပထမအဆင့္ျဖစ္တဲ့ အသင္းအဖြဲ႔ေတြ၊ အာဏာရွင္ဆန္႔က်င္ေရး အုပ္စုေတြ ေဖာ္ေဆာင္ေရးမွာလဲ ေပ်ာက္က်ားတိုက္ပြဲေဖာ္ေဆာင္ေရး အုပ္စုငယ္ေလးေတြကို သီးျခားစီ ဖြဲ႔စည္းထားသင့္ပါတယ္။ ဒုတိယအဆင့္ကို တက္လွမ္းၿပီး တပ္ေပါင္းစုထဲမွာ ပါဝင္လာရမယ့္ အုပ္စု ေတြကို ေပ်ာက္က်ားတိုက္ပြဲ ေဖာ္ေဆာင္ေရးမွာ တာဝန္ေပးမိရင္ တပ္ကၽြံသြားတတ္ပါတယ္။ သတင္းလံုျခံဳေရးကို ထိခိုက္မႈ ရွိလာႏိုင္ တာေၾကာင့္ တပ္ေပါင္းစုသဏၭာန္ ခ်ိတ္ဆက္ေရးမွာ အခက္အခဲ ျဖစ္ေစတတ္ပါတယ္။ တပ္ေပါင္းစု သဏၭာန္ခ်ိတ္ဆက္ေရးမွာလဲ သ တင္းလံုျခံဳမႈရွိေရးနဲ႔ လွ်ဳိ႕ဝွက္ေရးက အဓိကအေရးႀကီး ပါတယ္။ ဒီႏွစ္ခ်က္ကို မထိန္းႏိိုင္ရင္ တတိယအဆင့္ျဖစ္တဲ့ က်စ္လ်စ္ခိုင္မာ ေအာင္ စည္း႐ံုးေရးနဲ႔ တည္ေဆာက္ေရးကို ထိခိုက္ေစႏိုင္ပါတယ္။

တတိယအဆင့္မွာ ဟာကြက္ေတြ၊ လိုအပ္ခ်က္ေတြ ရွိေနရင္လဲ စတုတၳအဆင့္ကို တက္လွမ္းႏိုင္ခဲ့ရင္ေတာင္မွ မေအာင္ျမင္တဲ့အခါ ႏိုင္ငံေရး ခါးဆက္ျပတ္သြားတတ္ပါတယ္။ တတိယအဆင့္ကို ျပန္ဆင္းၿပီး ေနာက္တႀကိမ္ ထိုးစစ္ကို ျပန္မေဖာ္ေဆာင္ႏိုင္ပဲ ပထမ အ ဆင့္ကေန ျပန္စရတာေၾကာင့္ အခ်ိန္ေႏွာင့္ေႏွးသြားပါတယ္။ စဥ္ဆက္မျပတ္ လႈပ္ရွားမႈကို မေဖာ္ေဆာင္ႏိုင္ေတာ့တာေၾကာင့္ လူထုရဲ႕ ႏိုင္ငံေရး ေရခ်ိန္ ျပန္က်သြားတတ္ပါတယ္။ ရန္သူ စစ္အာဏာရွင္ေတြဘက္က ထိုးစစ္၊ ခံစစ္ ဆင္ဖို႔ အခ်ိန္ေတြ ပိုရသြားပါတယ္။ ေနာက္တႀကိမ္ ထပ္ၿပီး လူထုရဲ႕ ႏိုင္ငံေရး ေရခ်ိန္နဲ႔ ခ်ိန္ကိုက္လႈပ္ရွားဖို႔ ျပန္ေစာင့္ရတဲ့အတြက္ အခ်ိန္ေတြ ပိုၾကာသြားတတ္ပါတယ္။

တိုက္ပြဲဝင္ ပန္းတိုင္သတ္မွတ္ခ်က္
တိုက္ပြဲဝင္ ရည္မွန္းခ်က္ပန္းတိုင္နဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး အာဏာရွင္ဆန္႔က်င္ေရး လႈပ္ရွားမႈကို အေကာင္အထည္ေဖာ္တဲ့ အဖြဲ႔အစည္းေတြမွာ အယူအဆက ႏွစ္မ်ဳိးကြဲျပားပါတယ္။ တခ်ဳိ႕ အဖြဲ႔အစည္းေတြက အာဏာရွင္ဆန္႔က်င္ေရးလႈပ္ရွားမႈေတြဟာ စစ္အာဏာရွင္စနစ္ကို ျဖဳတ္ခ်ၿပီး၊ ဒီမိုကေရစီ အသြင္ကူးေျပာင္းေရးအတြက္ အာဏာရွင္ေတြဘက္က ညႇိႏႈိင္းလာေအာင္ တြန္းအားေပးတာလို႔ ယူဆၾကပါ တယ္။ တခ်ဳိ႕အဖြဲ႔အစည္းေတြကက်ေတာ့ အာဏာရွင္ဆန္႔က်င္ေရး လႈပ္ရွားမႈေတြဟာ စစ္အာဏာရွင္ေတြရဲ႕ အုပ္ခ်ဳပ္ေရး ယႏၱရားကို ရပ္တန္႔ေစၿပီး၊ ၾကားျဖတ္အစိုးရ အေနနဲ႔ အာဏာလႊဲေျပာင္း ရယူၿပီးမွ ညႇိႏႈိင္းေဆြးေႏြးပြဲေတြ ျပဳလုပ္တာလို႔ ယူဆၾကပါတယ္။ ဒီယူ ဆ ခ်က္ ႏွစ္မ်ဳိးမွာ ပထမအယူအဆနဲ႔ ေအာင္ျမင္သြားတဲ့ ဒီမိုကေရစီ အသြင္ကူးေျပာင္းမႈေတြလဲ ရွိသလို၊ ဒုတိယအယူအဆနဲ႔ ေအာင္ျမင္ သြားတဲ့ ဒီမိုကေရစီ အသြင္ကူးေျပာင္းမႈေတြလဲ ရွိပါတယ္။ ဘယ္လိုပဲ ျဖစ္ျဖစ္ အယူအဆ ႏွစ္မ်ဳိးလံုးမွာ အားနည္းခ်က္ေတြ ရွိပါတယ္။

ပထမအယူအဆမွာ အာဏာရွင္ဘက္ကေန ေဆြးေႏြးပြဲလုပ္မေယာင္ ဟန္ျပျပ၊ အင္အားကို ျပန္စုစည္းယူၿပီးမွ အာဏာရွင္ အုပ္ခ်ဳပ္ ေရး ယႏၱရားကို အသက္ျပန္သြင္းသြားႏိုင္တဲ့ အားနည္းခ်က္ ရွိပါတယ္။ အဲဒီအေျခအေနမ်ဳိးျဖစ္လာခဲ့ရင္ အာဏာရွင္ဆန္႔က်င္ေရး လႈပ္ရွားသူေတြဘက္က ေဆြးေႏြးပြဲျဖစ္လာမလားလို႔ ေမွ်ာ္လင့္ေစာင့္စားေနၾကရင္းနဲ႔ အခ်ိန္ေတြၾကာလာၿပီး လႈပ္ရွားမႈအရွိန္ ျပဳတ္က် သြားပါတယ္။

ဒုတိယ အယူအဆမွာက်ေတာ့ ျပင္ဆင္မႈအားနည္းခ်က္ေတြ ရွိတာေၾကာင့္ ေအာင္ျမင္မႈမရတာမ်ဳိးေတြ ရွိႏိုင္ပါတယ္။ ႏိုင္ငံတႏိုင္ငံမွာ အစိုးရအုပ္ခ်ဳပ္ေရးယႏၱရား အသက္ဝင္မႈဟာ အေရးႀကီးပါတယ္။ ယႏၱရားတခုကို ရပ္စဲၿပီးတဲ့အခါ ေနာက္ထပ္ယႏၱရားတခုက အခ်ိန္မ ဆိုင္းပဲ အသက္ဝင္လာရမွာ ျဖစ္ပါတယ္။ မဟုတ္ရင္ အာဏာရွင္စနစ္ အသက္ျပန္ဝင္လာဖို႔ လမ္းဖြင့္ေပးလိုက္သလို ျဖစ္တတ္ပါတယ္။ သို႔ေပမယ့္ လူေတြဆိုတာက လူအမ်ဳိးမ်ဳိး၊ စိတ္အေထြေထြရွိပါတယ္။ မင္းသားႀကီးလုပ္ခ်င္သူေတြ၊ မလုပ္ရလို႔ ပတ္မႀကီး ထိုးေဖာက္ ခ်င္သူေတြ၊ အေရးေပၚအေျခအေနက်မွ ေတြေဝေနသူေတြ၊ အတိတ္က နာက်ည္းခ်က္ေတြျပန္ေဖာ္ၿပီး ရန္ျဖစ္ျငင္းခံုေနခ်င္သူေတြက ႏိုင္ငံေရး အေျခအေန ေျပာင္းလဲမႈ ကာလေတြမွာ ထြက္ေပၚလာတတ္ပါတယ္။

ပမာဆိုရရင္ ရြာထဲကို က်ားဆိုးဝင္လာတဲ့အခါ တခ်ဳိ႕က က်ားဆိုးကို သူႏွိမ္နင္းလိုက္တယ္ဆိုတာ နာမည္ႀကီးခ်င္လို႔ သူမ်ားေတြကို ႏွိမ္နင္းမွာကို ေရွ႕ကေန ပိတ္ပင္တားဆီးမႈေတြ လုပ္တာမ်ဳိး၊ တခ်ဳိ႕က်ေတာ့လဲ ကိုယ့္ကို ရြာရဲ႕ သူရဲေကာင္းလို႔ သတ္မွတ္ခံထားရတာ မို႔ သူရဲေကာင္းဂုဏ္ကို ကိုင္တြယ္ၿပီး သူပဲ ႏွိမ္နင္းမယ္လို႔ ေရွ႕ကေန ဆိုတာမ်ဳိး၊ တခ်ဳိ႕က က်ေတာ့လဲ ဓားနဲ႔ခုတ္ရင္ေကာင္းမလား၊ လွံ နဲ႔ ထိုးသတ္ရင္ ေကာင္းမလားဆိုတာ အရင္ ညႇိႏႈိင္းေဆြးေႏြးၾကရေအာင္လို႔ ဆိုေနတာမ်ဳိး ျဖစ္ေနတာနဲ႔ တူပါတယ္။ ဘယ္သူသတ္ သတ္၊ မသတ္သတ္ က်ားဆိုးႀကီး ေသသြားဖို႔က အေရးႀကီးပါတယ္။ ဘယ္သူေခ်ာက္ေခ်ာက္၊ မေခ်ာက္ေခ်ာက္ က်ားဆိုးႀကီး ေၾကာက္ၿပီး ေျပးဖို႔က အေရးႀကီးပါတယ္။ မဟုတ္ရင္ က်ားဆိုးက လူေတြကို ကိုက္သတ္သြားတာပဲ အဖတ္တင္ က်န္ခဲ့ပါလိမ့္မယ္။

ႏိုင္ငံေရးအကူးအေျပာင္း ကာလတခုမွာ ဒီလို အေရးမပါတဲ့ ကိစၥေတြနဲ႔ အခ်ိန္မကုန္ဖို႔ အေရးႀကီးပါတယ္။ ၾကားျဖတ္အစိုးရတခု လို အပ္ခ်က္အရေပၚထြက္လာခဲ့ရင္လဲ ဒီၾကားျဖတ္အစိုးရဟာ အုပ္ခ်ဳပ္ေရးယႏၱရားကို ယာယီဝင္ေရာက္ထိန္းသိမ္းမႈ ဆိုတာကို သေဘာ ေပါက္ေနဖို႔ လိုအပ္ပါတယ္။ လိုအပ္တဲ့ ပံ့ပိုးမႈေတြ ျပဳလုပ္ၿပီး ဝန္းရံဖို႔ လိုအပ္ပါတယ္။ ၾကားျဖတ္အစိုးရကာလအတြက္ လိုအပ္မယ့္ လုပ္ငန္းေဆာင္တာေတြကို ႀကိဳတင္ျပင္ဆင္ထားဖို႔လဲ လိုအပ္ပါတယ္။ တိုက္ပြဲအတြက္ ႀကိဳတင္ျပင္ဆင္ တည္ေဆာက္ေရးဆိုတာမွာ လူထုတိုက္ပြဲတြင္းကာလအတြက္ ျပင္ဆင္မႈေတြသာမက၊ ၾကားျဖတ္အစိုးရ ကာလအတြက္ လိုအပ္မယ့္ လုပ္ငန္းေဆာင္တာေတြမွာ ႀကိဳတင္ျပင္ဆင္ တည္ေဆာက္ေရးေတြပါ ျပဳလုပ္ရမွာ ျဖစ္ပါတယ္။ ဒီအခ်က္ေတြမွာ အားနည္းခ်က္ရွိရင္ လူထုတိုက္ပြဲထြက္ေပၚလာ ၿပီးမွ အရွိန္ေသၿပီး ေရွ႕ဆက္မတိုးႏိုင္ပဲ ျဖစ္သြားတတ္ပါတယ္။

အမွန္တကယ္ လူထုတိုက္ပြဲေတြ ထြက္ေပၚလာတဲ့အခါမွာ ပထမအယူအဆျဖစ္တဲ့ ဒိုင္ယာေလာ့ခ္ ေဆြးေႏြးပြဲေတြအတြက္ တြန္းအား ေပးသလို ျဖစ္သြားမလား၊ အာဏာရွင္ယႏၱရားၿပိဳက်တဲ့အထိ တိုက္ပြဲဝင္ၿပီး ၾကားျဖတ္အစိုးရအထိ တက္လွမ္းသြားမလား ဆိုတာက ေတာ့ တဘက္ရန္သူ စစ္အာဏာရွင္ေတြအေပၚမွာ ဘယ္ေလာက္အထိ ယံုၾကည္မႈ ေပးမွာလဲ ဆိုတာေပၚမွာပဲ မူတည္ပါလိမ့္မယ္။ အာဏာရွင္ေတြရဲ႕ စိတ္ေနသေဘာထားေတြ၊ ကမၻာ့ႏိုင္ငံေရးအေျခအေန အခင္းအက်င္းေတြ၊ လူထုရဲ႕ ႏိုင္ငံေရး ေရခ်ိန္ အတက္အ က်ေတြ၊ ေရရွည္ေတာင့္ခံႏိုင္မႈ စတာေတြကို ထည့္သြင္းစဥ္းစားရမွာ ျဖစ္တဲ့အတြက္ အခ်ိန္အခါနဲ႔ ကိုက္ညီၿပီး လက္ေတြ႔က်တဲ့ ဆံုး ျဖတ္ခ်က္ကို ခ်မွတ္ႏိုင္ဖို႔ လိုအပ္ပါလိမ့္မယ္။ သို႔ေပမယ့္ ႀကိဳတင္ျပင္ဆင္မႈကေတာ့ ရည္မွန္းခ်က္ ပန္းတိုင္ ႏွစ္မ်ဳိးလံုးအတြက္ ျပင္ ဆင္ထားသင့္ၿပီး၊ အယူအဆမတူတဲ့ အဖြဲ႔အစည္းေတြက ငါ့အယူအဆ ေကာင္းတယ္၊ သူ႔အယူအဆေကာင္းတယ္လို႔ မ်က္စိမွတ္ ဇြတ္ မျငင္းပဲ ညႇိယူႏိုင္ဖို႔ အေရးႀကီးဆံုးပါပဲ။ ငါ့စကားႏြားရဆိုၿပီး စြတ္ျငင္းေနရင္ေတာ့ ဘာအက်ဳိးေက်းဇူးမွ မရွိပဲ စစ္အာဏာရွင္စနစ္ သက္ ဆိုးရွည္ေရးကို အေကာင္အထည္ ေဖာ္ေပးလိုက္သလိုပဲ ျဖစ္ပါလိမ့္မယ္။

ဒိုင္ယာေလာ့တကယ္ ျဖစ္သြားႏိုင္တဲ့ အေျခအေန၊ အခ်ိန္အခါမွာ ၾကားျဖတ္အစိုးရဖြဲ႔ေရးကိုပဲ အားသန္ေနရင္လဲ ယံုၾကည္မႈ တည္ ေဆာက္ေရး ပ်က္တတ္ပါတယ္။ ၾကားျဖတ္အစိုးရဖြဲ႔ၿပီး လုပ္ရမယ့္ အခ်ိန္မွာ ရန္သူအေယာင္ျပတဲ့ ေရႊသမင္ ဒိုင္ယာေလာ့ခ္ေနာက္ အ လိုက္မွားျပန္လာရင္ ဒႆဂီရိဘီလူးလက္ထဲ မယ္သီတာေရာက္ကိန္းကို ဆိုက္ပါလိမ့္မယ္။ အေျခအေနရဲ႕ ေတာင္းဆိုမႈကို ခ်ိန္ကိုက္ လႈပ္ရွားႏိုင္မႈက အေရးႀကီးဆံုးပါ။

အာဏာရွင္ဆန္႔က်င္ေရးလႈပ္ရွားမႈ အဂၤါရပ္မ်ား
အာဏာရွင္ေတြဟာ လူထုလႈပ္ရွားမႈေတြကို အလြန္ေၾကာက္ပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္လဲ လူ႔အဖြဲ႔အစည္းအတြင္းမွာ လူေတြ စုေဝးလို႔ မရ ေအာင္ နည္းမ်ဳိးစံုနဲ႔ အေကာင္အထည္ေဖာ္တတ္ေလ့ ရွိပါတယ္။ ေက်ာင္းသားေတြ စုေဝးလို႔ မရေအာင္၊ လူငယ္ေတြ စုေဝးလို႔ မရ ေအာင္၊ လူထုနဲ႔ ႏိုင္ငံေရး ဆက္စပ္လို႔ မရေအာင္ နည္းမ်ဳိးစံုနဲ႔ အေကာင္အထည္ေဖာ္ေလ့ ရွိၾကပါတယ္။ ရွိေနၿပီးသား အဖြဲ႔အစည္း၊ အသင္းအပင္းေတြကို ေရရွည္ရပ္တည္လို႔ မရေအာင္၊ အဖြဲ႔အစည္းသစ္ေတြ မေပၚထြက္လာေအာင္ ဘက္ေပါင္းစံုကေန ႏွိပ္ကြပ္တား ဆီးမႈေတြ ျပဳလုပ္ေလ့ ရွိပါတယ္။

ဒီလို အေျခအေနမ်ဳိးေတြမွာ အဖြဲ႔အစည္းအသင္းအဖြဲ႔ေတြကို ပံုသ႑ာန္အမ်ဳိးမ်ဳိးနဲ႔ ေပၚထြက္ႏိုင္ေအာင္ ေျမေအာက္လႈပ္ရွားမႈ သဏၭာန္နဲ႔ အေကာင္အထည္ေဖာ္ဖို႔ လိုအပ္ပါတယ္။ အဲဒီအဖြဲ႔ေတြထဲမွာ ေရရွည္ျမႇဳပ္ႏွံၿပီး အခ်ိန္အခါကို ေစာင့္ခိုင္းတဲ့ အဖြဲ႔ေတြ၊ ေလ့ လာေရးအုပ္စုေတြရွိဖို႔ လိုသလို ေျပာက္က်ားလႈပ္ရွားတဲ့ အဖြဲ႔ငယ္ေလးေတြလဲ ရွိေနဖို႔ လိုအပ္ပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ ေရရွည္ျမႇဳပ္ႏွံေရး အုပ္စုေတြ၊ ေလ့လာေရးအုပ္စုေတြနဲ႔ လႈပ္ရွားေရး အဖြဲ႔ေတြကို လိုင္းမပူးသြားေစဖို႔ အထူးသတိထားရပါမယ္။ ေပ်ာက္က်ားလႈပ္ရွားမႈ ေတြ အေကာင္အထည္ေဖာ္ရာမွာလဲ လံုျခံဳေရးသာ ပထမ၊ လံုျခံဳေရးသာ ဒုတိယ၊ လံုျခံဳေရးသာ တတိယ ဆိုတာကို သတိေပးထားၿပီး မွ တိုက္ပြဲေဖာ္သင့္ပါတယ္။

အာဏာရွင္ေတြဟာ ျပည္သူလူထုကို အေၾကာက္တရားနဲ႔ ထိန္းခ်ဳပ္ဖို႔ ႀကိဳးစားေနခ်ိန္မွာ ဆန္႔က်င္ေရး ေပ်ာက္က်ားလႈပ္ရွားမႈေတြ ဟို တစ၊ ဒီတစ ေပၚထြက္ေနမႈဟာ အဆံုးသတ္ေအာင္ပြဲကို ရရွိေစတာ မဟုတ္ေပမယ့္ အာဏာရွင္ေတြရဲ႕ အလံုးစံုဖိႏွိပ္မႈဟာ အရာမ ေရာက္ပဲ တက္ႂကြလႈပ္ရွားသူေတြကေတာ့ ေပၚထြက္ေနဆဲပဲဆိုတာကို လူထုကို တပ္လွန္႔ေပးလိုက္ႏိုင္ပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ အာဏာရွင္ ဆန္႔က်င္ေရး လႈပ္ရွားမႈမွာ စဥ္ဆက္မျပတ္ ေပ်ာက္က်ားတိုက္ပြဲမ်ား ေပၚထြက္ေနျခင္းဟာ အဂၤါရပ္ တခုပါ။

ဒုတိယအဂၤါရပ္တခုကေတာ့ အာဏာရွင္ဆန္႔က်င္ေရး လႈပ္ရွားမႈေတြရဲ႕ ျဖစ္ႏိုင္ေခ်နဲ႔ သေဘာသဘာဝ ျဖစ္ပါတယ္။ အစုအဖြဲ႔၊ အသင္း အပင္းေတြ ဖြဲ႔စည္းတဲ့အဆင့္၊ ခ်ိတ္ဆက္လႈပ္ရွားမႈ အဆင့္၊ က်စ္လ်စ္ေအာင္ တည္ေဆာက္ေရး အဆင့္ေတြကို အဆင့္ဆင့္ ေဖာ္ ေဆာင္ၿပီး တိုက္ပြဲဝင္အဆင့္ကို စတင္ အေကာင္အထည္ေဖာ္တဲ့အခ်ိန္မွာ တည္ေဆာက္ထားတဲ့ အင္အားစုအားလံုးကို ထုတ္ႏႈတ္ သံုးဖို႔ မလိုအပ္ပါဘူး။ တိုက္ပြဲဝင္စစ္ေၾကာင္း၊ အကူစစ္ေၾကာင္း၊ ေျခကုပ္ယူၿပီး အင္အားျပန္ျဖည့္ရမယ့္ စစ္ေၾကာင္းေတြကို ခြဲထားဖို႔ လို အပ္ပါတယ္။ ပထမဦးဆံုး လူထုလႈပ္ရွားမႈ တိုက္ပြဲမွာ အလံုးစံု ေခ်မႈန္းမခံရေအာင္ သတိထားရပါမယ္။ ပြဲဦးထြက္ လႈပ္ရွားမႈ တခု တည္းနဲ႔ အာဏာရွင္စနစ္ကို ခ်က္ခ်င္း မျဖဳတ္ခ်ႏိုင္ပါဘူး။ ေရရွည္ေတာင့္ခံႏိုင္ဖို႔အတြက္ အလွည့္က် တာဝန္ယူစနစ္ေတြ ရွိဖို႔ လိုအပ္ ပါတယ္။

အာဏာရွင္စနစ္ကို ျဖဳတ္ခ်ၿပီး၊ ဒီမိုကေရစီ အသြင္ကူးေျပာင္းမႈ ျဖစ္လာႏိုင္ဖို႔မွာ ႏိုင္ငံေရးဦးေဆာင္မႈနဲ႔ စည္း႐ံုးလႈပ္ရွားႏိုင္မႈက အေရး ႀကီးဆံုးပါ။ ႏိုင္ငံေရးဦးေဆာင္မႈဟာ အဲဒီအခ်ိန္မွာ ဘယ္ေလာက္အထိ ေအာင္ျမင္မႈရႏိုင္မလဲ ဆိုတာကေတာ့ လႈပ္ရွားမႈ အေကာင္အ ထည္ေဖာ္တဲ့ အခါေတြမွာတုန္းက ခ်ိတ္ဆက္မႈကြန္ယက္ကို ဘယ္ေလာက္အထိ နက္နက္နဲနဲ ေဖာ္ေဆာင္ထားတယ္ ဆိုတာေပၚမွာ မူတည္ပါတယ္။ ပြဲဦးထြက္ လႈပ္ရွားမႈ စတင္ၿပီးတာနဲ႔ ႏိုင္ငံေရးဦးေဆာင္မႈတရပ္ ထြက္ေပၚလာဖို႔ လိုအပ္ပါတယ္။ အာဏာရွင္ကို ဆန္႔ က်င္တဲ့ အင္အားစုေတြအားလံုး လမ္းေၾကာင္းတခုေပၚမွာ လာၿပီးဆံုႏိုင္ေစဖို႔ ႀကိဳးပမ္းမႈက အေရးႀကီးပါတယ္။ လူထုနဲ႔ ဆက္ဆံလႈပ္ ရွားေနတဲ့ ေခါင္းေဆာင္ေတြ ေရွ႕မွာရွိေနဖို႔ လိုအပ္သလို ေနာက္ကြယ္ကေန အင္အားစုေတြအားလံုး လမ္းေၾကာင္းတခုေပၚ လာဆံု ေစဖို႔ ႀကိဳးပမ္းေနတဲ့ ေခါင္းေဆာင္ေတြလဲ ရွိရပါမယ္။

ဒီေနရာမွာ အင္အားစုေတြအၾကားက ၾကားခံ ဆက္သြယ္ေရး တာဝန္ယူရသူေတြရဲ႕ က႑ဟာ အေရးႀကီးပါတယ္။ ဒီလိုဆက္သြယ္ ေရး တာဝန္ယူမယ့္ သူေတြကို ေပ်ာက္က်ားတိုက္ပြဲေတြ၊ ပြဲဦးထြက္ လူထု တိုက္ပြဲေတြမွာ ဘာတာဝန္မွ မေပးသင့္ပါဘူး။ ရန္သူက လံုးဝ မသိထားတဲ့ လူေတြ ျဖစ္သင့္ပါတယ္။ ကြင္းဆက္ကို ရန္သူက သိေနရင္ ကြင္းဆက္ျဖတ္ဖို႔ လြယ္ပါတယ္။ ဒီအခ်က္ကို အထူး ဂ႐ုစိုက္သင့္ပါတယ္။ အာဏာရွင္ဆန္႔က်င္ေရး လူထုတိုက္ပြဲေတြမွာ မိုက္႐ူးရဲဆန္တာေတြ၊ စိတ္ခံစားမႈကို ဦးစားေပးဆံုးျဖတ္တာေတြ ကိုလဲ အထူးေရွာင္ၾကဥ္သင့္ပါတယ္။

တတိယအဂၤါရပ္တခုကေတာ့ အာဏာရွင္ဆန္႔က်င္ေရးလႈပ္ရွားမႈေတြမွာ တိက်ျပတ္သားတဲ့ ႏိုင္ငံေရး ေႂကြးေၾကာ္သံ ရွိဖို႔ပဲ ျဖစ္ပါ တယ္။ ဥပမာ- ဒီမိုကေရစီ ရရွိေရး ဆို႐ံုနဲ႔ မၿပီးပါ။ စစ္အစိုးရ ျပဳတ္က်ေရး၊ ၾကားျဖတ္အစိုးရ ေပၚေပါက္ေရး စသျဖင့္ တိက်တဲ့ ႏိုင္ငံေရး ေႂကြးေၾကာ္သံ ရွိဖို႔ လိုအပ္ပါတယ္။ လူထုတိုက္ပြဲႀကီး ေရခ်ိန္တက္ေနတုန္းမွာ ႏိုင္ငံေရး အင္အားစုေတြအၾကားက ေႂကြးေၾကာ္သံေတြ မညီရင္ အခက္အခဲေတြ ျဖစ္တတ္ပါတယ္။ လူထုတရပ္လံုး ပါဝင္ေနတဲ့ ေတာ္လွန္ေရးတိုက္ပြဲႀကီး မၿပီးခင္ကာလမွာ အင္အားစုေတြ အၾကား ၿပဳိကြဲေစႏိုင္တဲ့ ကိစၥေရးရာေတြကို အာ႐ံုစိုက္ေဖာ္ေဆာင္မႈ မလုပ္မိေစဖို႔ကလဲ အေရးႀကီးပါေသးတယ္။ တအိမ္လံုးကို ဓားျပ ဝင္စီးၿပီး၊ ႀကိဳးတုပ္ အငတ္ထားေနတဲ့ အခ်ိန္မွာ တ႐ုတ္စာ စားခ်င္တယ္၊ ကုလားစာ စားခ်င္တယ္၊ ျပင္သစ္စာ စားခ်င္တယ္၊ ဘိုစာ စားခ်င္တယ္ေျပာၿပီး ရန္ျဖစ္ေနလို႔လဲ ဘာမွ မထူးပါ။ ငတ္ၿပီး ေသမွာက ေသမွာပါပဲ။ ငတ္ၿပီး မေသခ်င္ရင္ ပထမဆံုး ဓားျပကို ေမာင္း ထုတ္ရပါမယ္။ ၿပီးမွ ဘယ္လိုအစာ စားမယ္ဆိုတာ ညႇိႏႈိင္းသင့္ပါတယ္။

ေနာက္ဆံုးတခ်က္ကေတာ့ အာဏာရွင္ဆန္႔က်င္ေရး လႈပ္ရွားမႈဆိုတာမွာ ရည္မွန္းခ်က္ ပန္းတိုင္ ရွိရပါမယ္။ တတိုင္းျပည္လံုးက လူ ေတြ လမ္းမေပၚ ထြက္လာ႐ံုနဲ႔လဲ ၿပီးတာ မဟုတ္ပါ။ အာဏာရွင္ေတြ တေယာက္ၿပီးတေယာက္ ႏႈတ္ထြက္ၿပီး နာမည္ေျပာင္းသြား ႐ံု နဲ႔လဲ ေအာင္ျမင္တယ္ မဆိုႏိုင္ပါ။ အာဏာရွင္ေတြဘက္မွာ ယံုၾကည္ဖြယ္ရာ တစံုတရာမွ မရွိဘူးဆိုရင္ အစိုးရအုပ္ခ်ဳပ္ေရးယႏၱရားကို ၿဖိဳခ်ၿပီး ၾကားျဖတ္အစိုးရနဲ႔ အစားထိုးရပါမယ္။ ဒီလိုၾကားျဖတ္အစိုးရမွာ အတိုက္အခံနဲ႔ အာဏာရွင္ဘက္ကေန လူထုနဲ႔ ပူးေပါင္းလာတဲ့ ေခါင္းေဆာင္တခ်ဳိ႕ ပူးတြဲပါဝင္ရင္ ႏိုင္ငံေရးတည္ၿငိမ္မႈကို အျမန္ဆံုး ျပန္ၿပီး ေဆာင္က်ဥ္းေပးႏိုင္ပါတယ္။ ဒီအတြက္ ႀကိဳတင္ လမ္းခင္း ေပးထားမႈေတြ လိုပါတယ္။ ဒီလိုလမ္းခင္းမႈေတြမွာလဲ လွ်ဳိ႕ဝွက္မႈက အေရးႀကီးပါတယ္။ အခ်ိန္မတန္ခင္မွာ သတင္းထုတ္လိုက္ရင္ ေကာင္းက်ဳိးထက္ ဆိုးက်ဳိးက ပိုမ်ားေစႏိုင္ပါတယ္။

ဒီလိုမဟုတ္ပဲ လူထုတိုက္ပြဲေတြ ေဖာ္ေဆာင္ၿပီးမွ အဆံုုးသတ္မွာ လူထုေခါင္းေဆာင္နဲ႔ အာဏာရွင္ေတြ ေတြ႔ဆံုေဆြးေႏြးမႈကို ဦးတည္ သြားေစလိုတဲ့ ပန္းတိုင္ဆိုရင္ေတာ့ ေတာ္လွန္ေရးသမားေတြဘက္မွာ အမွန္တကယ္ ဖိအားေပးႏိုင္မယ့္ ႏိုင္ငံတကာ ကူညီပံ့ပိုးမႈ လို အပ္ပါတယ္။ မထိေရာက္တဲ့ ေယာင္ျပ ဖိအားကို ဆိုလိုတာ မဟုတ္ပါဘူး။ အာဏာရွင္ေတြဘက္က အမွန္တကယ္ ကမ္းလွမ္းမႈလား၊ အခ်ိန္ဆြဲကမ္းလွမ္းမႈလား ဆိုတာကို ခြဲျခားႏိုင္မယ့္ သတ္မွတ္ခ်က္ေတြလဲ ရွိဖို႔ လိုပါတယ္။

လူမႈေဗဒ ပေရာ္ဖက္ဆာ Manuel Antonio Garretón ကေတာ့ ကမၻာတဝွမ္းက ေတာ္လွန္ေရး လႈပ္ရွားမႈေတြမွာ စိတ္ကူးယဥ္ မိုက္ ႐ူးရဲေတာ္လွန္ေရးေတြလဲ ရွိႏိုင္ေၾကာင္းကို ေထာက္ျပခဲ့ပါတယ္။ လူထုလႈပ္ရွားမႈေတြကို ေဖာ္ေဆာင္ၿပီး အဆံုးသတ္ပန္းတိုင္အတြက္ ျပင္ဆင္မႈ အားနည္းခ်က္ရွိတဲ့ ေတာ္လွန္ေရးေတြကို ဆိုလိုတာ ျဖစ္ပါတယ္။ လူထုေခါင္းေဆာင္ေတြနဲ႔ အာဏာရွင္ေတြအၾကား ေတြ႔ဆံု ေဆြးေႏြးမႈ ျဖစ္ေျမာက္သြားေစဖို႔ ဆိုတာမွာ အာဏာရွင္ေတြဘက္က မေတြ႔ဆံုရင္ မျဖစ္ေတာ့ဘူးဆိုတဲ့ အေျခအေနကို သိလာေတာ့မွ အေကာင္အထည္ေပၚပါတယ္။ ေတြ႔ပါလို႔ ထိုင္ေျပာေန႐ံုနဲ႔ ၿပီးတဲ့အရာ မဟုတ္ပါ။ ဒီလိုသိလာေစဖို႔မွာကလဲ ျမင္သာထင္သာတဲ့ ဖိအား လိုပါတယ္။ လူထုလႈပ္ရွားမႈေတြကို ဒီလိုဖိအားအျဖစ္ အသံုးျပဳ ေဖာ္ေဆာင္တဲ့အခါ ဘယ္အခ်ိန္မွာ တိုက္စစ္တိုးျမွင့္ရမယ္၊ ဘယ္အခ်ိန္ မွာ ဆုတ္ေပးရမယ္ ဆိုတာေတြကို စနစ္တက် ေဖာ္ေဆာင္ႏိုင္မယ့္ စီမံခ်က္ လိုအပ္ပါတယ္။ ေတာ္လွန္ေရးအင္အားစုေတြက ဒီလို အခ်က္ေတြမွာ အားနည္းေနရင္ အာဏာရွင္ေတြဘက္က ေတြ႔ဆံုေဆြးေႏြးပြဲကို ဟန္ျပ အေကာင္အထည္ေဖာ္ျပၿပီး၊ ေနာက္ဆံုးမွာ အာဏာရွင္လက္ထဲကိုပဲ ျပန္ၿပီး အာဏာေရာက္ သြားႏိုင္ေၾကာင္း ပညာရွင္ေတြက ဆိုထားၾကပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ အာဏာရွင္ ဆန္႔ က်င္ေရး လႈပ္ရွားမႈေတြမွာ အဆံုးသတ္ ရည္မွန္းခ်က္ ပန္းတိုင္အတြက္ ႀကိဳတင္ျပင္ဆင္ ထားမႈေတြဟာ အဂၤါရပ္ တခုအေနနဲ႔ လိုအပ္ တာ ျဖစ္ပါတယ္။

နိဂံုး
နိဂံုးခ်ဳပ္ဆိုရရင္ အာဏာရွင္ေတြဆိုတာ အာဏာကို တပ္မက္႐ူးသြပ္ ခံုမင္လြန္းတာအတြက္ေၾကာင့္ လူ႔အ႐ိုးပံုမွာ အားရပါးရထိုင္ရင္း အာဏာရွင္ဘဝကို ခံယူထားသူေတြ ျဖစ္ပါတယ္။ အာဏာရွင္စနစ္ အေဆာက္အအံု တည္တံ့ခိုင္ျမဲေရးကို ေရွး႐ွဳၿပီး ဘက္စံု ေထာင့္စံုမွာ ေဒါက္တိုင္ေတြ ဖန္တီးၿပီး၊ အုပ္ခ်ဳပ္ေရးယႏၱရားကို ေထာက္မထားသူေတြ ျဖစ္ပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ ဒီယႏၱရားႀကီးတခုလံုး ျပိဳလဲဖို႔အတြက္ အာဏာရွင္ဆန္႔က်င္ေရးလႈပ္ရွားမႈ အဆင့္ဆင့္ကို စနစ္တက် ေဖာ္ေဆာင္မႈေတြနဲ႔ တိက်တဲ့ ရည္မွန္းခ်က္ ပန္းတိုင္ ေတြကို သတ္မွတ္ႏိုင္မႈ၊ အာဏာရွင္ဆန္႔က်င္ေရး လႈပ္ရွားမႈမွာ လိုအပ္တဲ့ အဂၤါရပ္ေတြ ျပည့္စံုမႈေတြက အလြန္ပဲ အေရးႀကီးလွပါ ေၾကာင္း တင္ျပလိုက္ရပါတယ္။


(၇၊ ၁၊ ၂ဝ၁ဝ)
Ref: ခင္မမမ်ဳိး