တံငါ့မိတ္ေဆြ ဧရာ၀တီလင္းပိုင္တို႔ ေဘးကင္းဖို႔

ဇာနည္မာန္
March 5, 2012

ျမန္မာႏိုင္ငံလို႔ ေျပာလိုက္တာနဲ႔ သူ႔ရဲ႕အဓိက ပင္မ ေသြးေၾကာျဖစ္တဲ့ ဧရာ၀တီျမစ္ႀကီးကို ေတြးျမင္မိေကာင္း ျမင္မိပါလိမ့္မယ္။ ဧရာ၀တီျမစ္ ရဲ႕ အလွအပ၊ ျမစ္ေၾကာင္းတေလွ်ာက္က လူေနမႈဘ၀ေတြ အေၾကာင္း ေျပာၾကမယ္ ဆိုရင္ေတာ့ ဧရာ၀တီကို အေၾကာင္းျပဳလို႔ နာမည္ေပး ခံရတဲ့ ဧရာ၀တီလင္းပိုင္တို႔ရဲ႕ အေၾကာင္းကို ခ်န္လွပ္ထားလို႔ မရပါဘူး။

ကမာၻတ၀ွမ္းလံုးမွာ မ်ိဳးသုဥ္းေပ်ာက္ကြယ္လုနီးျဖစ္ေနတဲ့ တိရစာၦန္စာရင္း၀င္ ဧရာ၀တီလင္းပိုင္ေတြဟာ တျခားေသာ လင္းပိုင္ေတြလို ေရကူးျမန္တဲ့ သတၱ၀ါေတြေတာ့ မဟုတ္ပါဘူး။ သူတို႔ဟာ တျခားေသာ လင္းပိုင္ေတြလို ေရမ်က္ႏွာျပင္ေပၚကို ခုန္ပ်ံတာ၊ ေရေပၚ ဦးေခါင္း ေဖာ္ရင္းက ေလးကိုင္းေလး ေကြးလိုက္သလို ေရထဲ ငုံ႔လ်ိဳးဆင္းသြားတာမ်ိဳးလည္း မလုပ္တတ္ၾကပါဘူး။


သူတို႔ရဲ႕ ပံုပန္းသ႑ာန္ဟာလည္း လူအမ်ားစု ျမင္ဖူးေနက် လင္းပိုင္ေတြနဲ႔ ကြဲျပားျပန္ပါတယ္။ မီးခိုးေရာင္၊ မီးခိုးျပာေရာင္ရင့္ရင့္ရွိတဲ့ ဧရာ၀တီလင္းပိုင္ေတြဟာ နဖူးေမာက္ေမာက္၊ ေခါင္းႀကီးႀကီး သိပ္မထင္ရွားတဲ့ ႏႈတ္သီးေတြ ပိုင္ဆိုင္ၾကပါတယ္။

ဒီေန႔အထိ ေဒသခံတံငါေတြနဲ႔ အတူတကြ ငါးဖမ္းေနၾကတဲ့ ျမန္မာႏိုင္ငံက ဧရာ၀တီလင္းပိုင္ေတြရဲ႕ ခ်စ္စရာ အေလ့အထဟာ အေရွ႕ ေတာင္အာရွ ႏိုင္ငံေတြျဖစ္တဲ့ လာအို၊ ကေမာၻဒီယား၊ ထိုင္း၊ အင္ဒိုနီးရွား၊ ဖိလစ္ပိုင္နဲ႔ ဘဂၤလားေဒ့ရွ္၊ အိႏၵိယတို႔ဆီက ဧရာ၀တီ လင္းပိုင္ေတြနဲ႔ မတူထူးျခားတာေၾကာင့္ ႏိုင္ငံအရပ္ရပ္က သဘာ၀ခ်စ္သူေတြၾကားမွာ ထင္ရွားပါတယ္။

ဘဂၤလားေဒ့ရွ္နဲ႔ အိႏၵိယပင္လယ္ကမ္း႐ိုးတန္းက ဧရာ၀တီလင္းပိုင္ေတြဟာလည္း ဟိုးအရင္က တံငါေတြနဲ႔အတူ ငါးဖမ္းတာမ်ိဳး ရွိခဲ့ဖူးေပမယ့္ ဒီေန႔ဒီအခ်ိန္မွာေတာ့ မေတြ႔ျမင္ရေတာ့ဘူးလို႔ သိရပါတယ္။

ဧရာ၀တီလင္းပိုင္ေတြ တံငါေတြနဲ႔ ငါးဖမ္းၾကတာေတြကို ေတြ႔ရေလ့ရွိတာကေတာ့ မႏၲေလးတိုင္း၊ ေက်ာက္ေျမာင္းနဲ႔ စဥ့္ကူၿမိဳ႕၀န္းက်င္က ျမစ္ေၾကာင္းမွာပါ။

ဧရာ၀တီလင္းပိုင္ေတြရဲ႕ အကူအညီနဲ႔ ငါးဖမ္းတဲ့အခါ သာမန္ ကြန္ပစ္ဖမ္းတာထက္ကို ငါး ၃ ဆ ပိုရေလ့ရွိတယ္လို႔ ဆိုပါတယ္။ ဒီအတြက္ ဧရာ၀တီလင္းပိုင္ေတြကို ေတြ႔ရေလ့ရွိတဲ့ ေနရာေတြဆီ ေလွ ၂ စီးကေန ၄ စီး၊ ၅ စီး အုပ္စုလိုက္ အစုန္အဆန္ သြားၾကရွာၾကရၿပီး သူတို႔ ေတြရဲ႕ အရိပ္အေယာင္ ေတြ႔ရတဲ့အခါမွာ အခ်က္ေပးေခၚၾကရပါတယ္။

တံငါေတြဟာ ဧရာ၀တီလင္းပိုင္ေတြကို “ငါးတူတူဖမ္းၾကရေအာင္” လို႔ ေခၚၾကတဲ့အခါ ေလွနံကို သစ္သားေခ်ာင္းေတြနဲ႔ စည္းခ်က္တက် ေခါက္လိုက္၊ ေရျပင္ကို တက္နဲ႔ အသာေလး ပုတ္လိုက္၊ တက္နဲ႔ ေရကို ဘယ္ဖက္ကို ေမႊလိုက္၊ ညာဖက္ကို ေမႊလိုက္နဲ႔ အသံေပး ေခၚ တတ္ၾကပါတယ္။

“ပထမ ေလွနံကို ေခါက္တာက ငါတို႔ဒီမွာေရာက္ေနၿပီ။ ငါးဖမ္းရေအာင္ လာၾကလို႔ အခ်က္ေပးတာ။ တခါတေလက်ေတာ့ သူတို႔က ဒီလိုအသံၾကားရင္ ရန္သူလား မိတ္ေဆြလား မခြဲတတ္ေတာ့ မလာဘူး။ ဒီေတာ့ တက္နဲ႔ ေရကို ပုတ္ၿပီး အသံေပးရတာ။ ငါတို႔ရန္သူ မဟုတ္ဘူး၊ လာၾက၊ ငါးဖမ္းၾကရေအာင္ လို႔ေပါ့” လို႔ စဥ့္ကူးနားတ၀ိုက္မွာ ငါးဖမ္းေနက် တံငါသည္တဦးက ေျပာျပဖူးပါတယ္။

ဧရာ၀တီလင္းပိုင္ေတြကို အမ်ားအားျဖင့္ ၆ ေကာင္ေအာက္နည္းတဲ့ အုပ္စုအေနနဲ႔ပဲ ေတြ႔ရေလ့ရွိပါတယ္။

ဒီလို တခါၿပီးတခါ အခ်က္ေပးေခၚေပမယ့္ ဘယ္လိုမွ ေခၚမရတာေၾကာင့္ ဒီတိုင္း ျပန္လာရတဲ့ အေခါက္ေတြလည္း မနည္းဘူးလို႔ ဆိုပါတယ္။ လင္းပိုင္ေတြလာၿပီဆိုရင္ေတာ့ တခါတေလ ၂ ေကာင္ကေန ၃ ေကာင္အထိ လာၾကၿပီး တခါတေလက်ေတာ့လည္း တေကာင္တည္းပဲ ေတြ႔ရတဲ့အခါလည္း ရွိတယ္။ တေကာင္တည္းလာရင္ေတာ့ ငါးဖမ္းရတာ နည္းနည္းခက္တယ္လို႔ ဆိုပါတယ္။

ဒီလိုနဲ႔ အခ်က္ေပးေခၚတာ နည္းနည္းၾကာတဲ့အခါမွာေတာ့ ဟိုးအေ၀းေရျပင္မွာ ဆူးေတာင္ရိပ္ရိပ္ေလးႏွစ္ခု တံငါေတြဆီ ကူးလာေနတာ ျမင္ရပါၿပီ။ တံငါေလွေပၚက လင္းပိုင္ေဟ့ လင္းပိုင္ဆိုၿပီး အခ်င္းခ်င္း သတိေပးသံေတြလည္း ထြက္လို႔ တံငါေတြလည္း ဝမ္းပန္းတသာ ျဖစ္ၾကပါတယ္။။

ဧရာ၀တီလင္းပိုင္ေလး ၂ ေကာင္ဟာ ပထမေတာ့ အႏၲရာယ္ရွိမရွိ စူးစမ္းေနတဲ့ပံုစံနဲ႔ ခပ္လွမ္းလွမ္းမွာပဲ ဟိုဟိုဒီဒီ ကူးေနတယ္။ သိပ္မ ၾကာပါဘူး၊ တံငါတေယာက္က ေလွနံကို ဗံုတီးသလို တတုတ္တုတ္နဲ႔ ေခါက္ေတာ့ လင္းပိုင္ႏွစ္ေကာင္ဟာ အတူငါးဖမ္းၾကမယ္လို႔ သ ေဘာတူတဲ့အေနနဲ႔ ဆူးေတာင္ကို ေ၀ွ႔ယမ္းလိုက္ပါတယ္။

အဲ့ဒီေနာက္မွာေတာ့ စက္၀ိုင္းျခမ္းလို ကူးရင္း စည္း၀ိုင္းတခု စလုပ္ပါတယ္။ စည္း၀ိုင္းအျပင္ဘက္ကို ျပန္ထြက္လိုက္၊ စက္၀ိုင္းထဲ ျပန္လာလိုက္နဲ႔ အလုပ္ေတြ ရႈပ္ေနပါေတာ့တယ္။

ဒါဟာ ငါးေတြကို တံငါေတြရွိရာဖက္သို႔ ေမာင္းရင္း တံငါေတြ ကြန္ပစ္ရလြယ္ေအာင္ စုေနတာပါပဲ။ ဒီလိုကူးေနရင္းက စည္း၀ိုင္း တျဖည္း ျဖည္းက်ဥ္းလိုက္ၿပီး ငါးေတြကို က်ံဳးသြင္းပါေတာ့တယ္။ ဒီအခ်ိန္မွာ လင္းပိုင္တေကာင္ဟာ စက္၀ိုင္းအျပင္ဘက္ကို မသိမသာေလး ထြက္ရင္း ၀န္းအျပင္ဘက္ကို ငါးေတြ လြတ္မထြက္ေအာင္ ေစာင့္ပါတယ္။ စည္း၀ိုင္း က်ဥ္းလာတာနဲ႔အမွ် ငါးေတြ တစီစီ ပြက္ေနတာကို အတိုင္းသား ျမင္ရပါတယ္။ ေလွေပၚက တံငါသည္ေတြကလည္း ပိုက္ေတြျပင္ရင္း လင္းပိုင္ေတြဆီက အခ်က္ေပးတာကို ေစာင့္ေန ၾကတယ္။

မၾကာခင္မွာပဲ စည္း၀ိုင္း၀ိုင္းေနတဲ့ လင္းပိုင္ဟာ သူ႔ရဲ႕ဆူးေတာင္ကို ဘယ္ညာေ၀ွ႔ယမ္းျပတာကို ေတြ႔လိုက္ရပါတယ္။ ဒါကေတာ့ ငါးေတြေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ား သူ က်ံဳးသြင္းၿပီးၿပီ၊ ဖမ္းလို႔ရၿပီဆိုတဲ့ အဓိပၸါယ္ပါ။ တံငါေတြကလည္း ေလွနံကို အသာယာေလးေခါက္ၿပီး “ေကာင္းၿပီ၊ ဒါဆို ကြန္နဲ႔ပစ္ေတာ့မယ္” လို႔ အခ်က္ျပန္ေပးပါတယ္။

ဧရာဝတီလင္းပိုင္ဟာ ပြဲသိမ္းအေနနဲ႔ စည္း၀ိုင္းကို တခ်က္ပတ္လိုက္ၿပီး ငါးအုပ္ကို တံငါေလွရွိရာသို႔ ေမာင္းသြင္းလိုက္ပါတယ္။ တံငါဆီက ပိုက္ကြန္ဟာ ေရျပင္ကို အထိမွာေတာ့ လင္းပိုင္က သူကိုယ္တိုင္ ပိုက္ကြန္မွာ မၿငိမိေအာင္ ပါးပါးနပ္နပ္ ေရွာင္ထြက္ရင္း စည္း၀ိုင္း အ ျပင္ကို လြတ္ထြက္သြားတဲ့ ငါးေတြကို လိုက္ဖမ္းစားတာကိုလည္း ေတြ႔ရပါတယ္။ ဒီလို လုပ္တာဟာ စုစုေပါင္း ၾကာခ်ိန္ ၅ မိနစ္ကေန ၈ မိနစ္ေက်ာ္ေက်ာ္ေလးပဲ ရွိပါတယ္။

ငါးေတြပါလာတဲ့ ပိုက္ကို ဆြဲတင္ၿပီးခ်ိန္မွာေတာ့ လင္းပိုင္ေတြဟာ တံငါေလွေတြနားမွာ ေ၀့လည္လည္လုပ္ရင္း ပိုက္ကေန လြတ္ က်တဲ့ငါးေတြ၊ တံငါေတြ ေရထဲခ်ေပးတဲ့ငါးေတြကို လိုက္စားၾကပါေသးတယ္။

ပိုက္ထဲကငါးေတြကို ေလွ၀မ္းထဲထည့္ၿပီး ေနာက္တေခါက္ပိုက္ျပန္ပစ္ဖို႔ အဆင္သင့္ျဖစ္တဲ့အခါ တံငါတေယာက္က ေလွနံကို တ ေတာက္ေတာက္ ေခါက္ျပန္ပါတယ္။ ဒါကေတာ့ “ေနာက္တေခါက္ ငါးေတြထပ္ဖမ္းဖို႔ အဆင္သင့္ျဖစ္ၿပီ” လို႔ အခ်က္ေပးတာပါ။ ဒီအခါ မွေတာ့ လင္းပိုင္ေလးေတြဟာ တံငါေတြဆိုလိုတာကို အျပည့္အ၀ နားလည္တဲ့အလား အသံျပန္ေပးရင္း တေကာင္နဲ႔တေကာင္ ခြာ လိုက္ၿပီး ငါးေတြစုဖို႔ လုပ္ငန္းတေခါက္ ျပန္စျပန္ပါတယ္။

တံငါေလွေတြမွာ ငါးအလံုအေလာက္ရၿပီဆိုရင္ တံငါေတြဆီက အခ်က္ေပးတာ ရပ္လိုက္ေတာ့တယ္။

“တခါတေလက်ေတာ့လည္း လင္းပိုင္ေတြဟာ သူတို႔ ဗိုက္ျပည့္ၿပီဆိုရင္ ဒီတိုင္းပဲ ေလွ်ာက္ကူးေနေတာ့တာ။ ဘယ္ေလာက္ အခ်က္ ေပးေပး ဂ႐ုမစိုက္ေတာ့ဘူး။ အသံေပးလိုက္၊ တခါတခါ ေရမႈတ္ထုတ္လိုက္နဲ႔ ႏႈတ္ဆက္သလိုလို ဂ႐ုမစိုက္သလိုလိုနဲ႔ ကူးသြား၊ ငုပ္ သြားေရာ” လို႔ တံငါသည္တဦးက ေျပာပါတယ္။

ဧရာ၀တီ လင္းပုိင္ေတြကို ဒီလို အခ်က္ေပး ေခၚပံုေခၚနည္းမ်ားအား ေက်ာက္ေျမာင္းနဲ႔ စဥ့္ကူတ၀ိုက္ရြာေတြက တံငါေတြဟာ သားစဥ္ ေျမးဆက္ လက္ဆင့္ကမ္းေပးခဲ့ၾကတယ္လို႔ သိရပါတယ္။ ဒီတံငါေတြဟာ သူတို႔ရဲ႕ မိတ္ေဆြျဖစ္တဲ့ ဧရာ၀တီ လင္းပိုင္ေတြရဲ႕ ပံုစံအေန အထား၊ ငါးဖမ္းတဲ့အခါလုပ္တဲ့ အျပဳအမူေတြအရ ခ်စ္စႏိုး နာမည္ေတြ ေပးထားတတ္ၾကပါေသးတယ္။

အခု ေျပာျပတဲ့ တံငါေတြနဲ႔ ငါးအတူတူဖမ္းၾကတဲ့ ဧရာ၀တီလင္းပိုင္ေတြရဲ႕ ပံုရိပ္ကေတာ့ ၂၀၀၆ ခုႏွစ္တုန္းက ေတြ႔ႀကံဳခဲ့ရတဲ့ အျဖစ္ အပ်က္ေလးပါ။ အခုအခ်ိန္အထိလည္း ေက်ာက္ေျမာင္း၊ စဥ့္ကူေဒသက တံငါေတြနဲ႔ ဧရာ၀တီလင္းပိုင္ေတြ ငါးအတူတူ ဖမ္းေနၾကဆဲ၊ သဘာ၀ျမတ္ႏိုးတဲ့ ႏိုင္ငံျခားသား ခရီးသြားေတြ ဒီျမင္ကြင္းမ်ိဳးကို စိတ္၀င္တစားနဲ႔ လာေရာက္ေလ့လာေနဆဲပါ။

ဒီ မ်ိဳးသုဥ္းလုျဖစ္ေနတဲ့ ဧရာ၀တီ လင္းပိုင္ေတြကို ကာကြယ္ဖို႔ သူတို႔ က်က္စားေလ့ရွိတဲ့ ဧရာ၀တီျမစ္ရဲ႕ ေက်ာက္ေျမာင္းကေန မင္းကြန္းအထိ အပိုင္းအျခားကို ဧရာ၀တီလင္းပိုင္ ကာကြယ္ေရးဇုန္အျဖစ္ ၂၀၀၅ ခုႏွစ္ကေန စၿပီး သတ္မွတ္ခဲ့ပါတယ္။

ဧရာ၀တီလင္းပိုင္ေတြအတြက္ ကာကြယ္ေရးဇုန္လို႔ သတ္မွတ္ထားတဲ့ ေက်ာက္ေျမာင္းကေန မင္းကြန္းအထိ ျမစ္ေၾကာင္းမွာ ဧရာ၀တီ လင္းပိုင္ေတြကို ေရာင္းဖို႔လို႔ ရည္ရြယ္ၿပီးေတာ့ပဲျဖစ္ျဖစ္ ဘာအေၾကာင္းေၾကာင့္နဲ႔မွ မဖမ္းဖို႔၊ မသတ္ဖို႔၊ ဧရာ၀တီလင္းပိုင္ တေကာင္လံုး ကိုျဖစ္ေစ၊ တစိတ္တေဒသကိုျဖစ္ေစ ေရာင္း၀ယ္ေဖာက္ကားတာေတြ မလုပ္ဖို႔၊ လွ်ပ္စစ္တိုက္ၿပီး ငါးဖမ္းတာေတြမလုပ္ဖို႔၊ ေမ်ာပိုက္ခ် ငါးဖမ္းတဲ့အခါ ပိုက္အရွည္ ေပ ၃၀၀၊ ပိုက္အက်ယ္ ေပ ၆၀၀ ထက္ပိုတဲ့ ေမ်ာပိုက္ေတြမသံုးဖို႔၊ ပိုက္မွာ မေတာ္တဆမိေနတဲ့ လင္းပိုင္ ေတြကို ျပန္လႊတ္ေပးဖို႔ေတြကို ႏႈိးေဆာ္ တားျမစ္ထားပါတယ္။

ဧရာ၀တီျမစ္အထက္ပိုင္း ကမ္းနားတေလွ်ာက္က ေရႊတူးလုပ္ငန္းေတြမွာ ေရႊသန္႔စင္တဲ့အခါသံုးတဲ့ ျပဒါးဟာ ျမစ္ေရထဲေရာက္ရာကေန ေရသတၱ၀ါေတြ ျပဒါးဆိပ္သင့္မယ့္ အႏၲရာယ္ေတြရွိတာေၾကာင့္ ျပဒါးမသံုးဖို႔၊ ပတ္၀န္းက်င္နဲ႔ သဘာ၀ကို မထိခိုက္ႏိုင္တဲ့နည္းေတြကိုပဲ အတတ္ႏိုင္ဆံုးသံုးဖို႔ကိုလည္း တားျမစ္ထားပါတယ္။

ဧရာ၀တီလင္းပိုင္ ထိန္းသိမ္းေစာင့္ေရွာက္ေရးကို အေမရိကန္ႏိုင္ငံအေျခစိုက္ သဘာ၀ သားရဲတိရိစာၦန္ ထိန္းသိမ္းေစာင့္ေရွာက္ေရးအဖြဲ႔ (WCS) နဲ႔ ငါးလုပ္ငန္း ဦးစီးဌာနတို႔က ပူးေပါင္းလုပ္ေဆာင္ေနတာပါ။

WCS ရဲ႕ ေျပာျပခ်က္အရ ေက်ာက္ေျမာင္းနဲ႔ အနီးတ၀ိုက္မွာ ဧရာ၀တီလင္းပိုင္ ၈၆ ေကာင္ေတြ႔ရၿပီး အဲ့ဒီအထဲမွာ ဧရာ၀တီလင္းပိုင္မိခင္နဲ႔ သားေပါက္ေလးေတြပါ ပါလို႔ ဒီအေကာင္ေလးေတြ မ်ိဳးသုဥ္းေပ်ာက္ကြယ္မယ့္အေရးကေန စိတ္ေအးစရာတခုေတာ့ ျဖစ္တယ္လို႔ ဆိုပါ တယ္။

“လင္းပိုင္အေမနဲ႔ ကေလးေတြကို တိုးေတြ႔လာေတာ့ သူတို႔အေရအတြက္ကို ထိန္းသိမ္းႏိုင္ဖို႔ ေမွ်ာ္လင့္ခ်က္ေတြ ျဖစ္ႏိုင္ေျခေတြ အမ်ား ႀကီး ရွိလာတယ္။ ျပည္သူေတြ၊ အထူးသျဖင့္ ငါးဖမ္းသမားေတြ၊ ေဒသခံေတြ၊ ျမစ္ေၾကာင္းမွာ အလုပ္လုပ္ေနတ့ဲ လုပ္ငန္းရွင္ေတြကလည္း ပါ၀င္ဖို႔ လိုပါတယ္” လို႔ ရန္ကုန္ၿမိဳ႕ WCS က ဌာေနကိုယ္စားလွယ္ ဦးသန္းျမင့္က ဧရာ၀တီကို ေျပာျပပါတယ္။

၂၀၀၃ ခုႏွစ္မတိုင္ခင္က ဧရာ၀တီျမစ္ေၾကာင္းတေလွ်ာက္မွာ ဧရာ၀တီလင္းပိုင္ ၃၇ ေကာင္ပဲ ေတြ႔ခဲ့ရာကေန တျဖည္းျဖည္းနဲ႔ ၅၈ ေကာင္၊ အဲ့ဒီကေနမွ ၂၀၀၈ ခုႏွစ္ ေႏွာင္းပိုင္းမွာ ၇၂ ေကာင္အထိ တိုးလာတယ္လို႔ ဆိုပါတယ္။ အခုလို အေကာင္အေရအတြက္ တိုး လာတာေတြ႔ရေပမယ့္ ဧရာ၀တီလင္းပိုင္ေတြဟာ ေရထဲ လွ်ပ္စစ္တိုက္ျပီး ငါးဖမ္းတာေတြ၊ ေမ်ာပိုက္ေတြရဲ႕ အႏၲရာယ္၊ ျမစ္အထက္ ပိုင္းက ေရႊတူးေဖာ္လုပ္ငန္းေတြက စြန္႔ပစ္ပစၥည္းေတြရဲ႕ အႏၲရာယ္ေတြနဲ႔ ရင္ဆိုင္ေနရဆဲပါပဲ။

ေရႊသန္႔စင္တဲ့အခါ ျပဒါးသံုးတာေတြ ေလ်ာ့နည္းသြားေပမယ့္ ေရႊတူးလုပ္ငန္းေတြေၾကာင့္ ျမစ္ကမ္းတေလွ်ာက္ ကမ္းပါးေတြၿပိဳက် ပ်က္စီးတာ၊ လုပ္ငန္းခြင္အညစ္အေၾကးေတြ ျမစ္ထဲေရာက္ၿပီး ျမစ္ေၾကာင္းတေလွ်ာက္မွီခိုေနတဲ့ ဇီ၀မ်ိဳးကြဲေတြ၊ သဘာ၀ပတ္ ၀န္းက်င္ ေတြ ယိုယြင္းပ်က္စီးေနတာဟာလည္း ေရရွည္မွာ ေရသတၱ၀ါေတြ ထိခိုက္လာမွာကို သဘာ၀ပတ္၀န္းက်င္ ထိန္းသိမ္းေစာင့္ေရွာက္ သူေတြက စိုးရိမ္ပူပန္ေနၾကပါတယ္။

“ေရႊတူးတာ၊ ငါးဖမ္းတာေတြက သူတို႔စီးပြားေရးျဖစ္ေနေတာ့ ဒါႀကီးကို လံုး၀မလုပ္နဲ႔လို႔ေတာ့လည္း တားဖို႔က မျဖစ္ႏိုင္ျပန္ဘူး။ က်ေနာ္ တို႔ဘက္ကလည္း ပညာေပးတာေတြ တားျမစ္တာေတြ လုပ္ေနသလို သူတို႔ဘက္ကလည္း ဒီအေကာင္ေလးေတြဟာ ထိန္းသိမ္း ေစာင့္ ေရွာက္ထိုက္တယ္၊ သူတို႔နဲ႔ အတူ ငါးဖမ္းၾကတဲ့ ခ်စ္စရာေကာင္းတဲ့ ဓေလ့ဟာ ႏိုင္ငံအတြက္ ဂုဏ္ယူထိုက္တယ္၊ ဒါကို ကာကြယ္ ထိုက္တယ္ ဆိုတာ သူတို႔စိတ္ထဲ သိထားၿပီး ႏွစ္ဘက္လံုး အက်ိဳးရွိဖို႔ ၀ိုင္း၀န္းလုပ္ၾကရင္ေတာ့ ေအာင္ျမင္မႈရမယ္လို႔ က်ေနာ္တို႔ ေမွ်ာ္ လင့္တယ္ေလ” လို႔ ဦးသန္းျမင့္က ေျပာပါတယ္။

တဖက္မွာလည္း ဧရာ၀တီလင္းပိုင္ေတြကို ေလ့လာတဲ့အခါ ဘယ္လိုခ်ဥ္းကပ္ရမယ္၊ ဘာေတြ မလုပ္ရဘူး ဆိုတာကိုလည္း သတိေပးဖို႔က လိုအပ္မႈေတြ ရွိေနျပန္ပါတယ္။

ျမန္မာႏိုင္ငံကုိ လာၾကတဲ့ ႏိုင္ငံျခားသား ခရီးသြားေတြ တိုးလာတာနဲ႔အမွ် ဧရာ၀တီျမစ္ေၾကာင္းတေလွ်ာက္ စုန္ဆန္ေလ့လာၾကသူေတြ၊ ဧရာ၀တီလင္းပိုင္ ေစာင့္ၾကည္ေရး သီးသန္႔ခရီးစဥ္ေတြအတြက္ စံုစမ္းတာေတြဟာလည္း တႏွစ္တျခား တိုးလာေနတယ္လို႔ ရန္ကုန္က ခရီးသြား ကုမၸဏီေတြက ဆိုပါတယ္။

“ဧရာ၀တီ လင္းပိုင္ေတြနဲ႔ ငါးဖမ္းတာကို ျမင္ႏိုင္ဖို႔ဆိုတာ ေတာ္ေတာ္ကို အခ်ိန္ေပးရတာ။ စိတ္ရွည္ဖို႔လည္း လိုတယ္။ တခါတေလ ငါးဖမ္းသမားေတြေတာင္မွ သူတို႔ကို မေတြ႔ႏိုင္တာဆိုေတာ့ ညီမတို႔အေနနဲ႔ ဧည့္သည္ကို လင္းပိုင္ေတြ ျမင္ရမယ္ မျမင္ရဘူးဆိုတာ အာမခံခ်က္မေပးႏိုင္တာေတာင္ ဧည့္သည္ေတြက စြန္႔စားေရး ခရီးတခုအေနနဲ႔ သိပ္သြားခ်င္ၾကတာေတြ ရွိတယ္” လို႔ ခရီးသြား ကုမၸဏီတခုက တာဝန္ရွိသူတဦးက ေျပာပါတယ္။

ဧရာ၀တီလင္းပိုင္ေတြဟာ အသံလိႈင္းနဲ႔ တေကာင္ကိုတေကာင္ ဆက္သြယ္ သြားလာၾကတာျဖစ္လို႔ သူတို႔ကို ေလ့လာတဲ့အခါ အေႏွာင့္ အယွက္ျဖစ္ေစမယ့္ အျပဳအမူေတြ၊ အေႏွာင့္အယွက္ျဖစ္ႏိုင္တာေတြကို မျပဳမူမိေအာင္ ကေမာၻဒီယားႏိုင္ငံက ဧရာ၀တီလင္းပိုင္ေတြ ေစာင့္ေရွာက္တာမ်ိဳး ကိုယ့္ႏိုင္ငံ ေရေျမအေျခအေနနဲ႔ ကိုက္ညီတာေတြကို လုပ္ဖို႔ လုိေနတယ္လို႔ ဧရာ၀တီ လင္းပိုင္ေတြကို အနီးကပ္ ေလ့လာခဲ့တဲ့ အဏၰ၀ါဇီ၀ေဗဒပညာရွင္ ဦးတင့္ထြန္းက ဆိုပါတယ္။

သူ သြားေလ့လာဖူးတဲ့ ကေမၻာဒီယားႏိုင္ငံက ဧရာ၀တီလင္းပိုင္ ထိန္းသိမ္းေစာင့္ေရွာက္ေရးေဒသတခုမွ လင္းပိုင္ေတြက်က္စားတဲ့ အနီးအနားကို သြားမယ္ဆိုရင္ စက္တပ္ေလွေတြမသံုးဘဲ ေလွ၊ ေလွာ္တက္ေတြနဲ႔ပဲ အသာအယာ ေလွာ္သြားၿပီး ခပ္လွမ္းလွမ္းကေနပဲ ၾကည့္ရတာေတြ၊ လင္းပိုင္ေတြဆီကို အစားအေသာက္၊ ပစၥည္းေတြ ပစ္တာျပဳတာေတြ မလုပ္ရဘူးလို႔ ဆိုပါတယ္။

“ေလာေလာဆယ္မွာေတာ့ က်ေနာ္တို႔ႏိုင္ငံက အေကာင္ေလးေတြက သူမ်ားႏိုင္ငံမွာလိုေတာ့ လူနဲ႔ ထိေတြ႔မႈ သိပ္မရွိေသးဘူးေပါ့ဗ်ာ။ ဒါေပမယ့္ ခရီးသြားေတြ ဖြ႔ံၿဖိဳးလာမယ့္ ေနာင္တခ်ိန္က်ရင္ေတာ့ ဒီေကာင္ေလးေတြဆီ လူေတြ လာၾကေတာ့မယ္။ အဲ့ဒီအခါ ဘယ္လိုပံုစံ ခ်ဥ္းကပ္တာက အေကာင္းဆံုးျဖစ္မယ္၊ ဘယ္လိုပံုစံကေတာ့ သူတို႔ကို အေႏွာင့္အယွက္ျဖစ္မယ္ဆိုတာကို သက္ဆိုင္ရာက ေလ့လာမႈ ေတြလုပ္ၿပီး ေဆာင္ရန္ေရွာင္ရန္ေတြကို ထုတ္ျပန္ဖို႔ ျပင္ဆင္ထားသင့္တယ္” လို႔ ဦးတင့္ထြန္းက ဧရာ၀တီကုိ ေျပာျပပါတယ္။

ျမန္မာ့ဧရာ၀တီျမစ္ၾကီးထဲက ဧရာ၀တီ လင္းပိုင္ေတြရဲ႕ ထူးျခားတဲ့စ႐ိုက္၊ တံငါေတြနဲ႔ အတူငါးဖမ္းၾကတဲ့ ျဖစ္စဥ္နဲ႔ သူတို႔ကို ထိထိ ေရာက္ေရာက္ ကာကြယ္ထိန္းသိမ္း ေစာင့္ေရွာက္ဖို႔ သုေတသနလုပ္ ေလ့လာတာေတြလည္း ဆက္လုပ္ဖို႔ လိုအပ္ေနၿပီး အထူးသျဖင့္ နည္းပညာအေထာက္အပံ့ေတြ အမ်ားႀကီး လိုေနေသးတယ္လို႔ သူက ဆိုပါတယ္။

သူက “ဒီေကာင္ေလးေတြက ျမစ္ေၾကာင္းတေလွ်ာက္ စုန္ဆန္ေနေတာ့ သူတို႔ကို ေျခရာခံဖို႔က နည္းပညာ၊ စက္ပစၥည္းလိုအပ္မႈေတြ အမ်ားႀကီးရွိေသးတယ္ဗ်။ ၿပီးေတာ့ က်ေနာ္တို႔ တႏိုင္ငံတည္းမွာပဲ ရွိေတာ့တဲ့ တံငါေတြနဲ႔ အတူ ငါးဖမ္းၾကတယ္ဆိုတာက က်ေနာ္တို႔ ျမင္ဖူးေနၾက ငါးေမြးကန္ေတြက လင္းပိုင္ေတြလို တကူးတက သင္ေပးထားတာမဟုတ္ဘဲ သူတို႔ဘာသာ တတ္ေနၾကတာမွာ သူတို႔ ေတြက တံငါေတြအခ်က္ေပးတာကို ဘယ္လိုမ်ား နားလည္ေနၾကလဲဆိုတာ သိပ္စိတ္၀င္စားဖို႔ ေကာင္းတယ္” လို႔ ေျပာပါတယ္။

သူက ဆက္ျပီးေတာ့ “ဒီေကာင္ေလးေတြရဲ႕ ခ်စ္ဖို႔ေကာင္းတဲ့ ဒီဓေလ့ကို ထိန္းသိမ္းဖို႔၊ က်ေနာ္တို႔ ႏိုင္ငံရဲ႕ ျမစ္ႀကီးကို အမွီျပဳၿပီးေတာ့ နာမည္ရထားတဲ့ ျမန္မာေတြအဖို႔ ဂုဏ္ယူထိုက္တဲ့ ဒီေကာင္ေလးေတြကို အားလံုး၀ိုင္းၿပီး ထိန္းသိမ္း ကာကြယ္ၾကရေအာင္လို႔ တိုက္ တြန္းခ်င္ပါတယ္ဗ်ာ” လို႔ ဆိုပါတယ္။

Ref: ဧရာ၀တီ