HIV ပိုးရွိသူ တသိန္းခန္႔ ေဆးဝါး အေရးေပၚ လိုအပ္ေန

ဖနိဒါ
ေမလ ၁၁ ရက္ ၂၀၁၂ ခုႏွစ္

ျမန္မာႏုိင္ငံတြင္ HIV ပိုး ကူးစက္ခံရသူ ၂၄၀,၀၀၀ ခန္႔ ရွိသည့္အနက္ တသိန္းခန္႔မွာ ART ေဆးဝါး အေရးေပၚ လုိအပ္ေနေၾကာင္း Marie Stopes International မွ ျမန္မာႏုိင္ငံဆုိင္ရာ ဌာေနကိုယ္စားလွယ္ ေဒါက္တာစစ္ႏုိင္ က ေျပာသည္။

ယခင္က ခုႏွစ္ေသာင္းခန္႔ အတြက္သာ အေရးတၾကီး လိုအပ္ခဲ့ေသာ္လည္း ယခုကဲ့သုိ႔ ပုိမုိမ်ားျပားလာရျခင္းမွာ ယခင္က CD4 ဆဲလ္အေရအတြက္ ၂ဝဝ ရွိသူမ်ားကုိသာ ART ေဆးတုိက္ေကြ်းခဲ့ၿပီး ယခု ၃၅ဝ ရွိသူမ်ားကုိပါ တုိက္ေကၽြးရန္ ေျပာင္းလဲလုိက္ေသာေၾကာင့္ ျဖစ္သည္ဟု ေဒါက္တာ က ေျပာသည္။

“အသစ္ေပးခ်င္တာ ေဆးေသာက္ဖုိ႔ လုိေနတဲ့လူက အရင္တုန္းက စံႏႈန္းန႔ဲတြက္ရင္ ခုႏွစ္ေသာင္းေလာက္ လုိတာေပါ့ေနာ္။ အခု ေစာေစာစီးစီး ေဆးတုိက္ၾက ရေအာင္ ဆုိၿပီး ေျပာင္းလဲသြားတဲ့ စံႏႈန္းနဲ႔တြက္ရင္ တသိန္းေလာက္ ေဆးေသာက္ဖုိ႔ လုိတဲ့လူ ရွိမလားလုိ႔ မွန္းတာေပါ့” ဟု ေဒါက္တာစစ္ႏိုင္ က ေျပာသည္။

“ကြန္ပ်ဴတာ generated volum ေတြကုိ ရႏုိင္သေလာက္ အခ်က္အလက္ေတြ ထည့္ၿပီးေတာ့ စက္ကုိ တြက္ခုိင္းတာ ကုိး။ သုိ႔ေသာ္ အခ်ဳိးအစားအားျဖင့္ အဲဒီေလာက္ ကြာတာ ရွိႏုိင္တယ္။ နဂုိ လုိမယ္လုိ႔ ေျပာထားတာရဲ႕ တဝက္ေလာက္ ထပ္လုိသြားတာေပါ့”ဟု မဇိၥ်မကုိ ေျပာသည္။

ျမန္မာႏိုင္ငံသို႔ ငွက္ဖ်ား၊ တီဘီ၊ HIV တို႔အတြက္ ေထာက္ပံ့ေနေသာ Global Fund အဖြဲ႔မွ ေထာက္ပံ့မႈမ်ား ျဖတ္ ေတာက္ လုိက္ၿပီးေနာက္ လူနာသစ္မ်ား အား ART ေဆးဝါး မေပးႏုိင္ေသးေၾကာင္း ေဒါက္တာစစ္ႏုိင္က ေျပာသည္။

“Global Fund ကေနၿပီးေတာ့ ယူမယ္ဆုိၿပီးလုပ္ေတာ့ လုပ္တာ။ သူက နားသြားေတာ့ ထပ္ရဖုိ႔ နည္းနည္း ခက္သြား တယ္။ ခုေလာေလာဆယ္ အသစ္ထပ္ ေခၚဖုိ႔ မရွိေသးဘူး။ အခုရွိေနတာက ရလက္စ လူေတြကေတာ့ ထပ္ရေနတယ္။ ေပးဖု႔ိ လူေတြက က်န္ေနေသးေပမယ့္ တုိးခ်ဲ႕ဖုိ႔က ခက္သြားတယ္” ဟု သူက ဆက္ေျပာသည္။

၂ဝ၁၁ ခုႏွစ္ ႏိုဝဘၤာလက ရန္ပံုေငြ အခက္အခဲေၾကာင့္ Global Fund ေထာက္ပံ့မႈမ်ား ျမန္မာႏိုင္ငံအေပၚ ျဖတ္ေတာက္ ခဲ့ျခင္း ျဖစ္သည္။

ရန္ကုန္ၿမိဳ႕ ေတာင္ဒဂံုႏွင့္ ေျမာက္ဒဂံုတုိ႔ရွိ HIV ပိုးကူးစက္ခံရသူမ်ား ထိန္းသိမ္း ေစာင့္ေရွာက္ေရး ေဂဟာတြင္ ယခင္ က ေဝဒနာရွင္ဦးေရ ၂၀၀ ရွိရာမွ ၃၀၀ ထိ တုိးျမင့္လာျခင္းကုိ ၾကည့္ျခင္းအားျဖင့္ ART ေဆးဝါး ေသာက္သံုးရမည့္ သူမ်ား အတြက္ ပုိမုိခက္ခဲလာသည္ဟု ေဂဟာ တာဝန္ခံ ေဒၚျဖဴျဖဴသင္းက ေျပာ သည္။

“ဒီမွာေတာင္ တႏွစ္ခြဲ ႏွစ္ႏွစ္အတြင္းမွာ သံုးေလးဆေလာက္ လူနာ တက္လာတယ္ ဆုိေတာ့။ ဒါကုိ တြက္ၾကည့္ျခင္း အားျဖင့္ က်န္တဲ့လူေတြက ေဆးမရႏုိင္ ဘူးဆုိတာ ေျပာလုိ႔ရတာေပါ့။ တသိန္းေတာင္ မကေလာက္ေတာ့ဘူး။ ေဆးေပးဖုိ႔”ဟု သူက မဇိၥ်မကုိ ေျပာသည္။

“ေဆးက NGO ေတြကေန ယူတာ တန္းစီရတယ္။ အရင္တုန္းက CD4 ၃၅ဝ ေအာက္ဆုိ ရတယ္။ ခုေနာက္ပုိင္း ၁၅ဝ ေအာက္ ေပးလာတယ္။ ဒီလုိ အကန္႔ အသတ္ရွိေတာ့ ဒီကုိ လာတဲ့လူေတြက CD4 ၂ဝဝ ေဆးေပးႏုိင္တဲ့ေနရာကုိ သြားရွာၾကတယ္”ဟု မဂၤလာေတာင္ညြန္႔ၿမိဳ႕နယ္ လႊတ္ေတာ္ကိုယ္ စားလွယ္ တဦးလည္းျဖစ္သည့္ ေဒၚျဖဴျဖဴသင္း က ဆုိသည္။

HIV ပိုးကူးစက္ခံရသူ ပုိမ်ားလာသျဖင့္ ရရွိသည့္ ရန္ပံုေငြႏွင့္ လံုေလာက္မႈ မရွိေၾကာင္း၊ မုိးတြင္းေရာက္လာသျဖင့္ ေဂဟာအတြင္း ေနထုိင္ရန္ လံုေလာက္မႈ မရွိသျဖင့္ ေနရာသစ္ျပန္လည္ ရွာေဖြေနသည္ဟုလည္း ေဒၚျဖဴျဖဴသင္းကေျပာသည္။

ျမန္မာႏိုင္ငံအတြက္ ART ေဆးဝါး အမ်ားဆံုးေထာက္ပံ့ေပးေနသည့္ နယ္စည္းမျခား ဆရာဝန္မ်ားအသင္း MSF ၏ အဆိုအရ ျမန္မာႏိုင္ငံတြင္ HIV ေရာဂါပိုးရွိသူ ၃ဝ,ဝဝဝ ျပည့္ေအာင္ပင္ ေဆးဝါးကုသမႈ မရရွိေသးဟု ဆိုသည္။

“က်မတို႔မွာ လူနာေတြကို ျငင္းပဲျငင္းေနရတယ္။ ပိုၿပီး ေရာဂါဆိုးၿပီး ေသဆံုးသြားၾကရမယ္ဆိုတာ က်မတို႔ သိပါတယ္” ဟု MSF မွ တာဝန္ခံ Dr. Maria Guevara အား ကုိးကား၍ ဂါးဒီယန္း သတင္းစာၾကီးတြင္ ေရးသားထားသည္။

ဆရာဝန္မ်ားအေနႏွင့္ ေဆးဝါးမ်ားကို ခြဲတမ္းစနစ္ျဖင့္ ေပးေနရကာ အေျခအေန အဆိုးဆံုး ေဝဒနာသည္မ်ားကိုသာ ေဆးညႊန္းေရးေပးေနရသည္ ဟုလည္း ဆိုသည္။

ေရာဂါရင့္မွ ေဆးခန္းေရာက္လာ၍ ေသဆံုးၾကရသူ ႏႈန္းမွာလည္း ၂ဝ၁၁ ခုႏွစ္အတြင္း ၂၅ ရာခိုင္ႏႈန္း ရွိလာေၾကာင္း MSF က ဆိုသည္။ ကုလသမဂၢ ၂ဝဝ၉ ခုႏွစ္ ခန္႔မွန္းခ်က္အရ ျမန္မာႏိုင္ငံတြင္ HIV ေရာဂါပုိး ကူးစက္ခံၿပီး ႏွစ္စဥ္ လူ ၁၈,ဝဝဝ ခန္႔ ေသဆံုးေနသည္။

ျမန္မာႏိုင္ငံ လူဦးေရ၏ ၃၃ ရာခိုင္ႏႈန္းမွာ ဆင္းရဲမြဲေတမႈေအာက္ ေရာက္ေနရသျဖင့္ တလလွ်င္ ေဒၚလာ ၃ဝ ဖိုး ကုန္က်မည့္ ART ေဆးဝါးအတြက္ ေဝဒနာသည္မ်ား မတတ္ႏိုင္ၾကေၾကာင္း MSF က ဆိုသည္။

အစိုးရ က်န္းမာေရးဝန္ၾကီးဌာနတြင္လည္း ဘ႑ာေငြ အလြန္ၾကပ္တည္းလ်က္ရွိသည္။ ဌာနအတြက္ လိုအပ္ေသာ ဘ႑ာေငြ၏ ၄၃ ရာခိုင္ႏႈန္းသာ ရရွိ ခဲ့ေၾကာင္း ဝန္ၾကီး ေဒါက္တာေဖသက္ခင္က ၂ဝ၁၁ ခုႏွစ္ ၾသဂုတ္လအတြင္းက လႊတ္ေတာ္တြင္ ေျပာၾကားခဲ့သည္။ လိုအပ္သည္မွာ က်ပ္သန္းေပါင္း ၈,ဝဝဝ ျဖစ္ေသာ္လည္း က်ပ္သန္း ၃,၅ဝဝ သာ ရရွိခဲ့၍ အစိုးရေဆး႐ုံ ေဆးခန္းမ်ားတြင္ ေဆးဝါးမလံုေလာက္မႈ၊ လုပ္ငန္းေဆာင္ရြက္မႈမ်ား ျဖစ္ေပၚေစခဲ့ေၾကာင္း သိရ သည္။


Ref: မဇၥ်ိမ