အိမ္ေဖၚေတြကို အလုပ္သမားဥပေဒနဲ႔ကာကြယ္ရမည္

ကိုေအာင္လြင္ဦး
09.01.2013

ျမန္မာႏုိင္ငံသား အမ်ားအျပားအပါအ၀င္ ကမာၻတ၀ွမ္း သန္းနဲ႔ခ်ီရွိတဲ့ အိမ္ေဖာ္ အလုပ္သမားေတြ ဟာ ဥပေဒနဲ႔အညီ အကာအကြယ္ေတြ မရႏုိင္ဘဲ ျဖစ္ေနရတယ္လုိ႔ အျပည္ျပည္ဆုိင္ရာ အလုပ္သမားအဖဲြ႔ခ်ဳပ္ (ILO) ရဲ႕အစီရင္ခံစာသစ္က ေဖာ္ျပလုိက္ပါတယ္။ ျမန္္မာႏုိင္ငံသား အမ်ားအျပားရွိရာ အိမ္နီးခ်င္း တုိင္းျပည္ေတြမွာဆုိရင္လည္း တရား၀င္ အလုပ္ လုပ္ကုိင္ခြင့္ေတြ ရလာၾကေပမဲ့ အခြင့္အေရးေတြ အျပည့္ အ၀ မရႏုိင္ေသးဘဲ ျဖစ္ေနရတယ္လုိ႔လည္း ILO က ပထမဆုံးအႀကိမ္ ထုတ္ေ၀လုိက္တဲ့ အစီရင္ခံစာမွာ ေထာက္ျပတားတာပါ။ အျပည့္အစုံကုိေတာ့ ကုိေအာင္လြင္ဦးကတင္ျပေပးထားပါတယ္။

အမ်ဳိးသမီး ၈၃ ရာခုိင္ႏႈန္း ပါ၀င္တဲ့ ကမာၻတ၀ွမ္းက အိမ္ေဖာ္အလုပ္သမား ၅၂ သန္းေက်ာ္ဟာ နိမ့္က်တဲ့ လုပ္ငန္းခြင္ အေျခအေနေတြ၊ ဥပေဒနဲ႔အညီ ခံစားခြင့္ေတြ ကာကြယ္ေစာင့္ေရွာက္ မႈေတြ မရဘဲ ျဖစ္ေနရတာကုိ ILO ရဲ႕ ေလ့လာခ်က္က ေတြ႔ရွိခဲ့တာ ျဖစ္ပါတယ္။ အထူးသျဖင့္ အိမ္ေဖာ္္အလုပ္ လုပ္သူေတြဟာ တျခားအလုပ္သမားေတြနဲ႔ မတူဘဲ ခဲြျခား ဆက္ဆံခံရတာ၊ လူ႔အခြင့္အေရး ခ်ဳိးေဖာက္ခံရ တာေတြကုိ ပုိၿပီး ရင္ဆုိင္ရေလ့ရွိတယ္လုိ႔လည္း ILO ရဲ႕ ဒုတိယ ညႊန္ၾကားေရးမႉးခ်ဳပ္ Sandra Polaski က ဆြစ္ဇာလန္ႏုိင္ငံ၊ ဂ်နီဗာၿမိဳ႕မွာ ဗုဒၶဟူးေန႔က အစီရင္ခံစာ ထုတ္ျပန္ခ်ိန္မွာ ေျပာဆုိခဲ့တာပါ။

“အထူးသျဖင့္ အိမ္မွာေနၿပီး အလုပ္လုပ္ၾကရတဲ့ အိမ္ေဖာ္ အလုပ္သမားေတြအေနနဲ႔ စိတ္ပုိင္း၊ ႐ုပ္ပုိင္းသာမက လိင္ပုိင္းဆုိင္ရာ အရ အႏုိင္က်င့္ခံရတာ၊ ေႏွာက္ယွက္တာ လြတ္လြတ္လပ္လပ္ သြားလာလႈပ္ရွားခြင့္ေတြကုိ ကန္႔သတ္ခံရတာေတြလုိ အေျခအေနမ်ဳိး ႀကံဳရ တတ္ပါတယ္။ ေရႊ႕ေျပာင္း အလုပ္သမားေတြဟာဆုိရင္လည္း ေခါင္းပုံျဖတ္ခံရတာ၊ အႏုိင္က်င့္ခံရတာေတြလုိ အေျခအေနမ်ဳိးနဲ႔ ပုိၿပီး ႀကံဳရႏုိင္ပါတယ္။”

အာရွေဒသမွာ အိမ္ေဖာ္အလုပ္သမား ၂ သိန္းခဲြစီေလာက္ ရွိေနတဲ့ မေလးရွား၊ ထုိင္း စတဲ့ ႏုိင္ငံေတြမွာ ဆုိရင္လည္း အကာအကြယ္ေပး ႏုိင္တဲ့ အေျခအေနေတြ အားနည္းေနတာကုိ အစီရင္ခံစာက ေဖာ္ျပခဲ့တာပါ။ ျမန္မာႏုိင္ငံသား သန္းဂဏန္းခ်ီ အလုပ္လုပ္ၾကတဲ့ ထုိင္း ႏုိင္ငံမွာ ဆုိရင္လည္း နည္းလမ္းေပါင္းစုံနဲ႔ ေရာက္လာသူေတြဟာ ႏုိင္ငံျခားသား အလုပ္သမားေတြအျဖစ္ မွတ္ပုံတင္ခြင့္ ျပဳထားတဲ့အတြက္ ၂၀၁၀ ျပည့္ႏွစ္ထဲ ေလွ်ာက္ထားသူ ၈၈,၀၀၀ ထဲ မွာ ျမန္မာႏုိင္ငံသားေတြ ၈၀ ရာခုိင္ႏႈန္းေက်ာ္ ပါ၀င္ခဲ့ပါတယ္။ ဒီလုိတရား၀င္ အလုပ္ သမား ေတြ အျဖစ္နဲ႔ မွတ္ပုံတင္ႏုိင္တယ္ ဆုိေပမဲ့လည္း အခြင့္အေရးေတြေတာ့ အျပည့္အ၀ မရႏုိင္ၾကဘူးလုိ႔ ILO က ဆုိပါတယ္။

ထုိင္းႏုိင္ငံေရာက္ ျမန္မာႏုိင္ငံသား ေရႊ႔ေျပာင္း အလုပ္သမားေတြထဲက အိမ္ေဖာ္အလုပ္ လုပ္ေနသူေတြကုိ ေလ့လာခ်က္ တခုမွာ ဆုိရင္ ေတာ့ အမ်ားစုဟာ ႏႈတ္အားျဖင့္ ေစာ္ကားတာ ခံၾကရသလုိ၊ လိင္ပုိင္းဆုိင္ရာ အႏုိင္က်င့္ခံရတဲ့အထိ ႀကံဳခဲ့ၾကရေၾကာင္း ေတြ႔ရွိခဲ့တာပါ။ စစ္တမ္းေကာက္ယူခဲ့တဲ့ အိမ္ေဖာ္အလုပ္သမားေတြ အနက္ ၁၄ ရာခုိင္ႏႈန္းဟာ အလုပ္ရွင္က မေတာ္တေရာ္ ကုိင္တြယ္တာ ခံခဲ့ရေၾကာင္းနဲ႔ အဓမၼက်င့္ခံခဲ့ရတာက ၁ ရာခုိင္ႏႈန္း ရွိခဲ့ေၾကာင္းလည္း ေတြ႔ရွိခဲ့တာ ျဖစ္ပါတယ္။ ေနာက္ျပႆနာ တခုကေတာ့ ဘယ္မွသြားခြင့္ မေပး ပဲထားတာျဖစ္ၿပီး၊ စစ္တမ္းေကာက္ယူသူေတြရဲ႔ ထက္၀က္ေလာက္ကုိသာ အလုပ္ရွင္က အျပင္ကလူေတြနဲ႔ ေတြ႔ခြင့္ျပဳခဲ့တာလုိ႔လည္း အစီရင္ခံစာက ေဖာ္ျပခဲ့တာပါ။

အိမ္ေဖာ္ အလုပ္သမားေတြရဲ႕ အခြင့္အေရး အကာအကြယ္ ေပးေရးမွာ အဓိက အဟန္႔ အတား ျဖစ္ေနရတဲ့ စိန္ေခၚမႈအေနနဲ႔ကေတာ့ သက္ဆုိင္ရာ အစုိးရေတြအေနနဲ႔ ကိန္းဂဏန္း အခ်က္အလက္ေတြကုိ တိတိက်က် မစုစည္းႏုိင္တဲ့ကိစၥလုိ႔လည္း ILO ရဲ႕လုပ္ငန္းခြင္ အေျခအေနဆုိင္ရာ ကၽြမ္းက်င္သူ Martin Oelz က ေျပာပါတယ္။

“အမ်ားျပည္သူၾကား အေခ်အတင္ ေဆြးေႏြးမႈေတြမွာ အိမ္ေဖာ္လုပ္ငန္းအေၾကာင္း မပါတာ ၾကာပါၿပီ။ ဒါကတကယ့္ ျပႆနာပါ။ ဘာ ေၾကာင့္လဲဆုိေတာ့ အိမ္ေဖာ္ အလုပ္သမားေတြကုိ တေယာက္ခ်င္း၊ တအိမ္ေထာင္ခ်င္း၊ မိသားစု တစုခ်င္းစီက ငွားရမ္း ၾကတာပါ။ စက္႐ုံေတြ၊ ႐ုံးေတြမွာ ခန္႔ထားတာမ်ဳိးနဲ႔ မတူပါဘူး။ ဒီအတြက္လည္း လူမႈေရး က႑နဲ႔ အလုပ္သမား အခြင့္အေရး အတြက္ ျပဳျပင္ ေျပာင္းလဲမႈေတြမွာ အိမ္ေဖာ္လုပ္ငန္းက မပါႏုိင္ပဲ ျဖစ္ေနရတာပါ။ ဒီအတြက္လည္း သိကၡာရွိတဲ့ အိမ္ေဖာ္အလုပ္ ျဖစ္လာေစေရး မၾကာေသးခင္ကပဲ ILO က ပဋိဉာဥ္တရပ္နဲ႔ အႀကံျပဳခ်က္ေတြကုိ ခ်မွတ္ခဲ့ပါတယ္။”

အခုအခါ ကမာၻတ၀ွမ္း အိမ္ေဖာ္အလုပ္သမားေတြ တုိးပြားလာေနတာနဲ႔အမွ် အခြင့္အေရး အတြက္ အကာအကြယ္ေပးဖုိ႔ အေရးတႀကီး လုိအပ္ေနတယ္လုိ႔လည္း ILO အရာရွိ Oelz က ေျပာဆုိခဲ့တာပါ။ ILO ရဲ႕ေလ့လာခ်က္အရ ကမာၻတ၀ွမ္း သာမန္ အလုပ္သမား ဥပေဒေတြကုိ ခံစားခြင့္ ရတဲ့ေနရာမွာေတာ့ တျခားအလုပ္သမားေတြနဲ႔ ယွဥ္ရင္ အိမ္ေဖာ္ေတြဟာ ၁၀ % သာ ရၾကတယ္လုိ႔ ILO က ေျပာပါတယ္။ အိမ္ေဖာ္ အလုပ္သမားေတြရဲ႕ ထက္၀က္ေက်ာ္ဟာ ဆုိရင္လည္း ဥပေဒနဲ႔အညီ သတ္သတ္ မွတ္မွတ္ထားတဲ့ အလုပ္ခ်ိန္မ်ဳိးမရွိဘဲ လုပ္ကုိင္ ေနၾကရ သလုိ တပတ္တႀကိမ္ နားခြင့္၊ ႏွစ္စဥ္လစာနဲ႔ခြင့္ ရတာမ်ဳိးလည္း မရွိၾကပါဘူး။ ဒီလုိပဲ အမ်ဳိးသမီး အမ်ားစုျဖစ္တဲ့ အိမ္ေဖာ္ အလုပ္ သမားေတြအနက္ ထက္၀က္ေက်ာ္ေလာက္သာ အနိမ့္ဆုံးလစာ ခံစားခြင့္ ရၾကသလုိ၊ ၃ ပုံ ၁ ပုံေက်ာ္ဟာ ဆုိရင္လည္း မီးဖြားခ်ိန္အတြက္ ခံစားခြင့္ မရွိဘူးလုိ႔ အစီရင္ခံစာက ေဖာ္ျပထားတာ ျဖစ္ပါတယ္။


Ref: ဗြီအုိေအ