ျမန္မာက ႏ်ဴကလီးယားဗုံး ထုတ္လုပ္ရန္ ႀကံရြယ္ေနဟု ကၽြမ္းက်င္သူ ေျပာၾကား

ေအာင္ဆန္းမန္း (ဘာသာျပန္ေဆာင္းပါး)
၀၇ ဇြန္ ၂၀၁၀

ဒီဗြီဘီ ရဲ႕ (၅) ႏွစ္ၾကာ စံုစမ္းေထာက္လွမ္းမႈမ်ားက ျမန္မာနိုင္ငံရဲ႕ ႏ်ဴကလီးယား လက္နက္ထုတ္လုပ္ေရး စီမံခ်က္မ်ားကို ေဖာ္ထုတ္ ႏုိင္လိုက္ပါၿပီ။ စံုစမ္း ေထာက္လွမ္း ေတြ႔ရိွမႈမ်ား အတြက္ အေရးပါသူ တဦးကေတာ့ ဒံုးလက္နက္နွင့္ ႏ်ဴကလီးယား စီမံကိန္းအတြက္ လိုအပ္ေသာ စက္ပစၥည္း အစိတ္ပိုင္း နမူနာမ်ားကို ထုတ္လုပ္ရာမွာ တာ၀န္ယူခ့ဲေသာ၊ ဒံုးလက္နက္ ကၽြမ္းက်င္သူ ျမန္မာ စစ္အင္ဂ်င္နီယာ ဗိုလ္မႉး စိုင္းသိန္း၀င္းပဲ ျဖစ္ပါတယ္။

ဒီဗြီဘီရဲ႕ ျမန္မာစစ္ေရး စီမံကိန္းမ်ားကို ေထာက္လွမ္းစံုစမ္းေနမႈမ်ားကို သိရွိၿပီးေနာက္မွာ၊ ဗိုလ္မႉး စိုင္းသိန္း၀င္းဟာ ဒီဗြီဘီကို ဆက္သြယ္လာၿပီး အေထာက္ထား စာရြက္စာတမ္းမ်ား၊ ေရာင္စံု ဓာတ္ပံုမ်ားကို ေပးအပ္ ခဲ့ပါတယ္။ ထိုအခ်က္အလက္မ်ားသည္ ျမန္မာစစ္တပ္ရဲ႕ ဒုံးလက္နက္ စီမံကိန္းမ်ား အတြက္ ႐ုရွမွ ေလ႔က်င္႔ သင္ၾကားေပးေနေသာ အေထာက္ထား မ်ားသာမက၊ ေျမာက္ကိုရီးယား၏ ပါ၀င္ ဆက္ႏႊယ္မႈ တို႔ကိုပါ ေဖာ္ထုတ္ ေပးႏုိင္လိုက္ပါတယ္။

ထိုအခ်က္အလက္ အေထာက္ထားမ်ားအား ဒီဗြီဘီႏွင့္အတူ ပူးေပါင္း၍ လေပါင္းမ်ားစြာ ေလ့လာခဲ့သူ ကေတာ့ IAEA မွာ ဒါ႐ိုက္တာ အျဖစ္ ထမ္းေဆာင္ခဲ့သူ ေဒါက္တာ ေရာဘတ္ကယ္လီပဲ ျဖစ္ပါတယ္။ ေဒါက္တာ ကယ္လီသည္ ဤအထူး ေဆာင္းပါးတြင္ ျမန္မာ စစ္အစိုးရ၏ ႏ်ဴလက္နက္မ်ား ထုတ္လုပ္ရာတြင္ အသံုးျပဳႏုိင္ေသာ နည္းပညာနွင္႔ ယူေနရီယမ္ ရွာေဖြ ထုတ္လုပ္ေနမႈမ်ား အေၾကာင္း ေရးသား ထားပါတယ္္။

ျမန္မာႏုိင္ငံအတြင္းမွ အေရးပါေသာ သူတဦးဟာ အလြန္လွ်ဳိ႕၀ွက္လွေသာ ႏ်ဴဆိုင္ရာ စီမံခ်က္မ်ား အေၾကာင္း ထုတ္ေဖာ္ဖို႔ ျပည္တြင္းမွ ထြက္ခြာ လာခဲ့ပါတယ္။ ထုိပုဂၢိဳလ္အား ဒီဗြီဘီမွ အခ်ိန္ယူ ေတြ႔ဆံု ေမးျမန္းခဲ့ၿပီး၊ အခ်က္လက္မ်ားအား ကမာၻကို ထုတ္ေဖာ္ ဖြင့္ခ်လုိက္ပါၿပီ။ ထိုအေရးပါေသာ ပုဂၢိဳလ္မွာ မၾကာေသးခင္ အထိ ျပည္တြင္းမွာ ဗိုလ္မႉး ရာထူးအဆင့္နွင္႔ တာ၀န္ ထမ္းေဆာင္ခဲ့ေသာ စိုင္းသိန္း၀င္း ျဖစ္ပါတယ္။ သူဟာ ျမန္မာ စစ္အင္ဂ်င္နီယာ တဦးျဖစ္ၿပီး ႐ုရွႏုိင္ငံတြင္ ဒံုးပ်ံနည္းပညာမ်ား သင္ယူခဲ့ပါတယ္။ သူဟာ ျမန္မာနိုင္ငံ ျပန္ေရာက္ၿပီးေနာက္ ဒံုးပ်ံနွင့္ ႏ်ဴကလီးယား စီမံကိန္းမ်ားအတြက္ လိုအပ္ေသာ စက္ပစၥည္း အစိတ္ပိုင္းမ်ား ထုတ္လုပ္ရာ အထူးစက္႐ံုမ်ား တည္ေဆာက္ျခင္း၊ ဥေရာပ ႏုိင္ငံမ်ားမွ ထုတ္လုပ္ေသာ ေခတ္မီ စက္ကိရိယာမ်ား ထားရိွရာ အေဆာက္အအံုမ်ား ေဆာက္လုပ္ျခင္း စသည့္တာ၀န္မ်ား ထမ္းေဆာင္ခဲ့ပါတယ္။

ဗိုလ္မႉးစိုင္းဟာ သူႏွင့္အတူ အဆိုပါစက္႐ံုမ်ားတြင္ တည္ေဆာက္ထားေသာ စက္ပစၥည္းမ်ား၏ ေရာင္စံု ဓာတ္ပံုမ်ား၊ စာရြက္စာတမ္း အေထာက္အထားမ်ားအား ယူေဆာင္ လာခဲ့ပါတယ္။ ဒီဗြီဘီသည္ ထို အေထာက္အထားမ်ားအား ကၽြမ္းက်င္သူမ်ားကုိ ျပသကာ အေသးစိတ္ စစ္ေဆးၿပီး ကမာၻအား ထုတ္ျပန္ ေႀကညာရန္ စီစဥ္ခဲ့ပါတယ္။ အခ်ဳိ႕ေသာ ကၽြမ္းက်င္သူမ်ားဟာ ေလ့လာ ေတြ႔ရိွခ်က္မ်ား အေပၚမွာ အေတာ္ေလး ခ်ိန္ခ်ိန္ဆဆ ရိွၾကၿပီး အမ်ဳိးမ်ဳိး ေကာက္ခ်က္ခ်မႈမ်ား ရိွၾကသလို၊ အခ်ဳိ႕ကေတာ့ ထို အေထာက္ထားမ်ားတြင္ ပါ၀င္ေသာ ပစၥည္း ကိရိယာမ်ားဟာ ႏ်ဴလက္နက္မ်ား ထုတ္လုပ္ရာတြင္ အသံုးျပဳဖို႔ ျဖစ္တယ္ဆိုတဲ့ ကၽြနု္ပ္တို႔၏ ေကာက္ခ်က္အား အျပည့္အ၀ သေဘာတူခ်င္မွ တူပါလိမ့္မယ္။ မည္သုိ႔ပင္ဆိုေစ ထိုကြဲျပားေသာ အျမင္မ်ားအား ႀကိဳဆိုပါတယ္။ တခ်ိန္တည္းမွာ ထိုကြဲျပားေသာ အျမင္မ်ားအေပၚ အေျခခံထားေသာ ထပ္ေလာင္း စစ္ေဆး ေတြ႔ရိွခ်က္ဟာ ျမန္မာႏုိင္ငံဟာ အျပည္ျပည္ဆိုင္ရာ သေဘာတူညီခ်က္မ်ားကို ခ်ဳိးေဖာက္ေနတယ္ ဆိုေသာ ကၽြႏု္ပ္တို႔၏ အျမင္အား ပိုမိုခိုင္မာေအာင္ အားျဖည့္ ေပးပါလိမ့္မယ္။ ဒီဗြီဘီမွာ လွ်ိဳ႕၀ွက္ စက္႐ံုမ်ား၏ ဓာတ္ပံုမ်ား ရာခ်ီရိွေနသလို၊ မေရမတြက္ႏိုင္ေအာင္ မ်ားျပားလွေသာ အျခား အခ်က္လက္ ရင္းျမစ္ႏွင့္ အေထာက္ထား မ်ားလည္း ရိွေနပါတယ္။ သို႔ေပမယ့္ ဗိုလ္မႉးစိုင္း ေပးအပ္လာတဲ့ အေထာက္ထားမ်ားနွင့္ ဆက္စပ္ေသာ ေနာက္ေၾကာင္း အခ်က္လက္မ်ားကိုပဲ ဦးစားေပး ေဖာ္ျပသြားပါမယ္။

လြန္ခဲ့တဲ့ (၂) ႏွစ္အတြင္းမွာ အီရန္ႏုိင္ငံ၏ လွ်ိဳ႕၀ွက္ႏ်ဴစီမံကိန္းမ်ား အေၾကာင္း အေထာက္အထားမ်ားဟာ laptop documents မ်ားအေနျဖင့္ ထြက္ေပၚ လာခဲ့ပါတယ္။ ထိုအေထာက္အထားမ်ား၏ မူလ ရင္းျမစ္အား ရွင္းလင္းစြာ မသိရေပမယ့္ ထိုကိစၥသည္ နိုင္ငံတကာတြင္ အီရန္နိုင္ငံ၏ ရည္ရြယ္ခ်က္နွင့္ ပတ္သက္၍ အႀကီးက်ယ္ အျငင္းပြားဖြယ္ရာ ျဖစ္ခဲ့ပါတယ္။ တဖက္တြင္ ယခု ဗိုလ္မႉးစိုင္း ယူေဆာင္လာေသာ အေထာက္အထားနွင့္ ဓာတ္ပံုမ်ားအရ အသံုးျပဳထားေသာ စက္ပစၥည္းမ်ား မူလရင္းျမစ္ ဘယ္က လာသည္ဆိုမွာ ေပၚလြင္သည့္အျပင္၊ အေထာက္ထားမ်ား ထြက္ေပၚရာ လမ္းေၾကာင္းကလည္း လံုး၀ ရွင္းလင္းလွပါတယ္။ ထိုအေထာက္အထား အခ်က္လက္မ်ားအေပၚ ႏ်ဴ မျပန္႔ပြားေရး လုပ္ေဆာင္ေနၾကေသာ အဖြဲ႔စည္မ်ားဟာ မည္သို႔ ႐ႈျမင္ၾကမည္လဲ ဆိုသည္မွာ အလြန္ စိတ္၀င္စားဖြယ္ ျဖစ္ပါတယ္။

ဗိုလ္မႉးစိုင္းသိန္း၀င္းဟာ ဒီဗြီဘီမွ ႐ိုက္ကူးထုတ္လႊင့္ေသာ ျမန္မာစစ္အစိုးရ၏ အစုအၿပံဳလိုက္ ေသေစႏုိင္ေသာ လက္နက္မ်ား ထုတ္လုပ္ေရး စီမံကိန္း မွတ္တမ္း ႐ုပ္ရွင္အား ၾကည့္႐ႈခဲ့ရပါတယ္။ ထိုမွတ္တမ္း ႐ုပ္ရွင္ပါ စက္႐ံုမ်ားထဲမွာ စက္႐ံု (၂) ခုမွာ သူတာ၀န္ ထမ္းေဆာင္ေနခဲ့ၿပီး၊ ကမာၻက သိသင့္ေသာ အခ်က္လက္မ်ား ပိုမို လိုအပ္ေနတယ္ ဆိုတာကို ခံစား လာမိပါတယ္။ ဒီလိုနဲ႔ သူဘာေတြ ေတြ႔ျမင္ခဲ့တယ္၊ ဘာေတြလုပ္ဖို႔ ခိုင္းေစခဲ့ျခင္း ခံခဲ့ရတယ္ ဆိုတာကို ဖြင္႔ခ်ဖို႔ ထိုင္းနိုင္ငံဘက္ကို ထြက္ခြာလာခဲ့ပါတယ္။ သူေျပာျပတာေတြဟာ အျခား သူ႔အရင္လူမ်ား ေျပာၾကားထားခဲ့ သမွ်ကို ျဖည့္စြက္ေပးရာ ေရာက္တဲ့အျပင္၊ စစ္အစိုးရ ဘာေတြ ေဆာက္လုပ္ စီမံေနတယ္ ဆိုတာကို ျပသထားတဲ့ ဓာတ္ပံုမ်ားနွင့္ ပိုမိုခိုင္မာေအာင္ အားျဖည့္ထားပါတယ္။ ထို႔အျပင္ သူတက္ေရာက္ခဲ့ဖူးေသာ အထူးသ႐ုပ္ျပ သင္တန္းမ်ား အေႀကာင္းလည္း ေျပာျပႏုိင္သလို၊ ႏ်ဴစီမံကိန္းနွင့္ ပတ္သက္၍ သူေတြ႔ဆံုခဲ့ဖူးေသာ သက္ဆိုင္သူမ်ား၏ အမည္နာမ မ်ားအားလည္း ေျပာျပႏုိင္ခဲ့ပါတယ္။

စိုင္းသိန္း၀င္းဟာ အစၥေရးႏုိင္ငံရဲ႕ လွ်ိဳ႕၀ွက္ ႏ်ဴလက္နက္ ထုတ္လုပ္မႈ စီမံကိန္းမ်ား အေၾကာင္း ဖြင့္ဟ ေျပာဆိုခဲ့သူ Negev သဲကႏၲာရတြင္ ရိွေသာ Dimona ႏ်ဴစက္႐ံုတြင္ တာ၀န္ ထမ္းခဲ့သူ အစၥေရး နည္းပညာရွင္ Mordecai Vanunu အား ျပန္ေျပာင္း အမွတ္ရေစပါတယ္။ Vanunu ဟာ ထိုအခ်ိန္က အစၥေရး၏ လွ်ိဳ႕၀ွက္ ႏ်ဴစီမံကိန္း စက္႐ံုမ်ားနွင့္ ထုတ္လုပ္မႈမ်ားအား ဓာတ္ပံုမ်ားစြာ႐ိုက္ကာ လန္ဒန္ၿမိဳ႕ အေျခစိုက္ ဆန္းေဒးတိုင္းမ္ သတင္းစာႀကီးမွ တဆင့္ ၁၉၈၆ နွစ္တြင္ ကမာၻအား ဖြင့္ခ်ခဲ့ပါတယ္။ အစၥေရးကေတာ့ ႏ်ဴလက္နက္မ်ား ရွိသည္ကို မဆိုထားနွင္႔ ထိုဓာတ္ပံုမ်ားတြင္ ပါရိွေသာ စက္႐ုံမ်ား ရိွသည္ကိုပင္ ၀န္မခံခဲ့ပါ။ ဒါေပမယ့္ Vanunu ကေတာ႔ အစၥေရး အစိုးရ၏ ျပန္ေပးဆြဲမႈကို ခံလိုက္ရၿပီး ႏုိင္ငံေတာ္ လွ်ိဳ႕၀ွက္ခ်က္ ေပါက္ၾကားမႈျဖင့္ ႏွစ္ေပါင္းမ်ားစြာ ေထာင္သြင္း အက်ဥ္းခ်ျခင္းကို ခံလိုက္ရပါတယ္။ ဗိုလ္မႉးစိုင္းဟာလည္း အလားတူ သတင္း အခ်က္လက္မ်ားကို ေပးအပ္ခဲ့သူ ျဖစ္ပါတယ္။



ဗိုလ္မႉးစိုင္း၀င္းသိန္းဟာ ဘယ္လို စီမံကိန္းမွာပါ၀င္ခဲ့ရ သလဲ

သူဟာ ဒံုးပ်ံနွင့္ ႏ်ဴစီမံကိန္းမ်ားအတြက္ နမူနာစက္ပစၥည္း အစိတ္ပိုင္းမ်ား ထုတ္လုပ္ရာမွာ ပါ၀င္ခဲ့ရပါတယ္။ သူဟာ အေတြ႔အႀကံဳရိွေသာ စက္မႈအင္ဂ်င္နီယာ တဦးျဖစ္ၿပီး စက္မႈပိုင္းဆိုင္ရာမ်ားကို အေသးစိတ္ တိက်စြာ ေျပာႏုိင္ပါတယ္။ သူဟာ ဒံုးပ်ံ နည္းပညာသင္ခဲ့သူ အင္ဂ်င္နီယာ တဦးျဖစ္သည္ႏွင့္ အညီ သူျပဳလုပ္ခဲ့သည္ ဆိုေသာ ဒံုးပ်ံ ေလာင္စာပန္႔တြင္ အသံုးျပဳေသာ ပန္ကာဒလက္ အေႀကာင္းကို အေသးစိတ္ ရွင္းျပခဲ့ပါတယ္။ သူေျပာျပတဲ့ ႏ်ဴစီမံကိန္း အေၾကာင္းဟာ သူျပတဲ့ ေရာင္စံုဓာတ္ပံုမ်ားနွင့္ မႏၲေလးတိုင္း သပိတ္က်င္း ၿမိဳ႕နယ္ရိွ ႏ်ဴတပ္ရင္းအား (၂) ေခါက္ သြားေရာက္ခဲ့တဲ့ အေပၚမွာ အေျခခံထားတာ ျဖစ္ပါတယ္။ ႏ်ဴတပ္ရင္းဟာ ႏ်ဴလက္နက္ ထုတ္လုပ္ တပ္ဆင္ေရး အေဆာက္အအံုမ်ား ေဆာက္လုပ္ရန္ တာ၀န္ေပးျခင္း ခံထားရတဲ့ အဖြဲ႔ျဖစ္ပါတယ္။ အဆိုပါအဖြဲ႔သည္ ႏ်ဴဓာတ္ေပါင္းဖို ေဆာက္လုပ္ျခင္း၊ ႏ်ဴသန္႔စင္စက္႐ံုမ်ား ေဆာက္လုပ္ျခင္းတုိ႔ လုပ္ေဆာင္ပါတယ္။


ဒီဗြီဘီ၏ အတိုင္ပင္ခံ အဖြဲ႔မ်ားကေတာ႔ လက္ရိွျမန္မာနိုင္ငံ အေျခအေနဟာ ႏ်ဴစီမံကိန္းအတြက္ လိုအပ္ေသာ အေဆာက္အအံုနွင္႔ စက္ပစၥည္းမ်ား တည္ေဆာက္ရန္ လံုေလာက္ေသာ အစြမ္းမရိွေသးဟု ယူဆၾကပါတယ္။ ႏ်ဴလက္နက္ ထုတ္လုပ္ရာတြင္ လိုအပ္ေသာ လက္နက္ ကုန္ၾကမ္းပစၥည္း ေထာက္ပံ့ေရး စက္႐ုံမ်ားအား တည္ေဆာက္ရာတြင္ ကၽြမ္းက်င္မႈ မလံုေလာက္ေသးပါ။ သို႔ေသာ္ ဗိုလ္မႉးစိုင္းနွင္႔ အျခား သတင္းရင္းျမစ္မ်ားမွ အခ်က္အလက္မ်ား အရ ဆိုလွ်င္ စစ္အစိုးရသည္ ႏ်ဴကလီးယား လက္နက္ ထုတ္လုပ္နိုင္သည္ အထိ ရည္မွန္းထားၿပီး ထို႔အတြက္ မ်ားစြာေသာ အရင္းျမစ္မ်ားကို တိုးခ်ဲ႕သံုးစြဲေနတာ ရွင္းလင္းလွပါတယ္။

ဥေရာပလုပ္ စက္ပစၥည္းမ်ားနွင္႔ စက္႐ံုမ်ား

ဂ်ာမနီနွင္႔ အဆက္သြယ္ရိွေသာ စင္ကာပူအေျခစိုက္ company (၂) ခုသည္ ျမန္မာႏုိင္ငံ နည္းပညာနွင္႔ အသက္ ေမြး၀မ္းေက်ာင္း သင္တန္းေက်ာင္း (DTVE) တြင္ သံုးရန္ဟုဆိုကာ စက္ပစၥည္း မ်ားစြားအား ေရာင္းခ်ခဲ့ပါသည္။ ထိုသင္တန္းေက်ာင္းသည္ သိပံၸႏွင့္ နည္းပညာ ၀န္ႀကီးဌာန လက္ေအာက္ရိွ အႏ်ဴျမဴစြမ္းအင္ဌာန (DAE) နွင့္ ဆက္စပ္ေနပါသည္။ ထို ဆက္စပ္လ်က္ရိွေသာ ဌာနမ်ားမွ တာ၀န္ရိွပုဂၢိဳလ္မ်ားနွင့္ သက္ဆိုင္ေသာ အခ်က္လက္မ်ား မ်ားစြာ သိရိွထားၿပီး ျဖစ္ပါသည္။ ထိုသင္တန္းေက်ာင္းသည္ အစိုးရ၏ ႏ်ဴ၊ ဓာတု၊ ဇီ၀ လက္နက္ ထုတ္လုပ္ေရး၊ အထူးသျဖင့္ ဒံုးလက္နက္ စီမံကိန္းအတြက္ လိုအပ္သည္မ်ားကို အမည္ခံ ၀ယ္ေပးေနျခင္း ျဖစ္ႏုိင္ပါသည္။

ဂ်ာမန္အစိုးရသည္ စက္ပစၥည္းမ်ား ေရာင္းခ်ရန္ခြင့္ျပဳခ်ိန္မွာ ထိုသင္တန္းေက်ာင္းနွင့္ ပတ္သက္၍ တိက် ေရရာေသာ အခ်က္အလက္ ရိွမထားခဲ့ပါ။ ကံေကာင္းသည္မွာ ထိုေရာင္းခ်လိုက္ေသာ စက္ပစၥည္းမ်ားသည္ အလြန္ေစ်းႀကီးၿပီး စြမ္းအားျမင့္ ေပေသာ္လည္း၊ ဒံုးပ်ံနွင့္ ႏ်ဴဆိုင္ရာ ကိစၥမ်ားတြင္ အသံုးခ်နိုင္ရန္မူ အလြန္ အေသးစိတ္ တိက်မႈကို ေပးနိုင္ေသာ အပိုေဆာင္းပစၥည္း အျပည့္အစံု လိုအပ္ၿပီး၊ ထို အပိုပစၥည္းမ်ားသည္ ယခု ေရာင္းမႈမ်ားတြင္ မပါ၀င္ပါ။ ထိုလွ်ိဳ႕၀ွက္စက္႐ံုမ်ားသည္ ယခုအထိေတာ့ အျခား သုေတသနဌာနမ်ား အတြက္ လိုအပ္ေသာ နမူနာ အစိတ္ပုိင္းမ်ား၊ ပံုစံျပ ေမာ္ဒယ္မ်ားကိုသာ အမ်ားစု ထုတ္လုပ္ေနပါသည္။ ထိုစက္႐ံုမ်ားသည္ ထုတ္လုပ္ေရး စီမံခ်က္အရ ေနာက္ဆက္တြဲ ဆင့္ပြား အစိတ္ပိုင္းမ်ားကို မထုတ္လုပ္ ေသးသလို၊ သူတို႔ကိုယ္တိုင္ သုေတသနျပဳ ထုတ္လုပ္ျခင္းမ်ဳိးလည္း မလုပ္ေသးပါ။

ေရာင္းခ်လိုက္ေသာ ကုမၸဏီကေတာ့ ထိုစက္ပစၥည္းမ်ားသည္ ပညာေရးနွင္႔ အသက္ ေမြး၀မ္းေက်ာင္း ဆိုင္ရာ သင္တန္းမ်ားတြင္ သံုးရန္သာဟု ယူဆထားေသာ္လည္း ဂ်ာမန္ အစိုးရကေတာ့ သံသယ ရိွသျဖင့္ ထိုစက္ပစၥည္းမ်ား တပ္ဆင္ အသံုးျပဳေနေသာ အထူးစက္႐ံုမ်ားအား သြားေရာက္စစ္ေဆးရန္ သံတမန္ တဦးနွင္႔ ကၽြမ္းက်င္သူ တဦးအား ေစလႊတ္ခဲ့ပါသည္။ အဆိုပါ ဂ်ာမန္ ကၽြမ္းက်င္သူသည္ ထိုစက္႐ံု၏ အနီးတ၀ိုက္တြင္ တကၠသုိလ္မ်ား၊ ေက်ာင္းသားမ်ား မရိွေနျခင္း၊ ေက်ာင္းတြင္ အမ်ဳိးသမီး ေက်ာင္းသူ မရိွျခင္းတို႔ကို ေထာက္႐ႈကာ ထိုစက္ပစၥည္းမ်ားအား သင္ၾကားေရးတြင္ သံုးေနသည္ဆိုသည့္ အခ်က္အား သံသယ ျဖစ္သည္ဟု ဆိုပါသည္။ ထိုေက်ာင္းသားမ်ားသည္ စစ္ယူနီေဖာင္း ၀တ္ဆင္ထားျခင္း မရိွသည္ကိုလည္း သတိျပဳမိခဲ့သည္။ ထို ဥေရာပ အရာရိွမ်ား လာစဥ္က အရပ္သား ၀တ္စံု ၀တ္ထားၾကသူမ်ားသည္ အျခား အခ်ိန္မ်ားတြင္ ယူနီေဖာင္းမ်ား ၀တ္ထားႀကသည္ကို ဒီဗြီဘီမွ စစ္ေဆးထားေသာ ဓာတ္ပံု အေထာက္အထားမ်ားအရ ေသာ္လည္းေကာင္း၊ ေက်ာင္းသားအခ်ဳိ႕အား စစ္ေဆး ေမးျမန္းခ်က္ အရေသာ္လည္းေကာင္း သိရိွရေပသည္။

ဗိုလ္မႉးစိုင္းသည္ ထိုဂ်ာမန္မ်ား လာစဥ္က ႐ိုက္ကူးထားေသာ ပံုမ်ားနွင့္ စက္ပစၥည္းမ်ား တပ္ဆင္စဥ္က ပံုမ်ား စသည့္ အလြန္ မွတ္မိလြယ္ေသာ ပံုမ်ားအား ျပသခဲ့ပါတယ္။ ဤအခ်က္သည္ ထိုအခ်ိန္က ဗိုလ္မႉးစိုင္းသည္ ထိုစက္႐ံုတြင္ ရိွေနခဲ့သည္ဆိုေသာ အခ်က္အား ခိုင္မာေစပါသည္။ ဂ်ာမန္ အစိုးရ၏ ႏုိးၾကားမႈရိွျခင္း၊ ထုိစက္႐ံုမ်ားအား သြားေရာက္ စစ္ေဆးႏုိင္ျခင္း တို႔မွာလည္း အလြန္ ကံေကာင္းသည္ဟု ဆိုရမည္ပင္။ စစ္အစိုးရကေတာ႔ အမွန္ကိုေျပာခ်င္မွ ေျပာမွာျဖစ္ေပမယ့္ ထိုသြားေရာက္ စစ္ေဆးျခင္းသည္ အမွန္တရားကို စစ္ေၾကာရာတြင္ အလြန္ အေရး ပါလွပါတယ္။


ႏ်ဴတပ္ရင္းက တည္ေဆာက္ေနတဲ့ စက္ပစၥည္းမ်ားအေၾကာင္း

သပိတ္က်င္း ႏ်ဴတပ္ရင္းက ေတာင္းဆိုတဲ့ စက္ပစၥည္းအစိတ္ပိုင္းမ်ားရဲ႕ ဓာတ္ပံုအမ်ားျပားကို ဗိုလ္မႉးစိုင္းက ဒီဗြီဘီအား ျပခဲ့ပါတယ္။ ထိုပံုမ်ားအနက္မွာ အထင္ရွားဆံုး ပံုတပံုကေတာ႔ သပိတ္က်င္း အေျခစိုက္ အမွတ္ (၁) သိပၸံႏွင့္ နည္းပညာ တပ္ရင္းမွ လွ်ိဳ႕၀ွက္ မန္မိုျဖင့္ ျပင္ဦးလြင္ရိွ အထူးစက္႐ံု (၁) သို႔ ေတာင္းဆို ထားေသာ စက္အစိတ္ပိုင္းပံု ျဖစ္ပါတယ္။ ထိုအရာသည္ အထူးပစၥည္း ထုတ္လုပ္ေရး သုေတသနဌာနက ေတာင္းဆိုေသာ bomb reactor ျဖစ္ၿပီး လိုခ်င္ေသာ ပံုစံအား ပံုၾကမ္းေရးထားသည့္ ဓာတ္ပံုမ်ားလည္း ပါ၀င္ပါသည္။ ႏ်ဴလက္နက္ ထုတ္လုပ္ေရး စီမံကိန္းတြင္ အသံုးျပဳေသာ bomb reactor သည္ ယူေရနီယမ္ ျဒပ္ေပါင္းအား ႏ်ဴကလီးယား ေလာင္စာ (သို႔မဟုတ္) ႏ်ဴကလီးယားဗံုး လုပ္ရာတြင္ လို္အပ္ေသာ ယူေရနီယမ္ သတၱဳအျဖစ္ ေျပာင္းလဲရာတြင္ သံုးေသာ အထူး ကိရိယာျဖစ္ပါတယ္။ ဓာတ္ပံုမ်ားနွင့္ ပုံၾကမ္းမ်ားက ေဖာ္ျပထားေသာ bomb reactor သည္ ထိုသို႔ ျပဳလုပ္ရာတြင္ သံုးေသာ ကိရိယာအစိတ္ပိုင္းမ်ားျဖစ္ၿပီး၊ ထိုအထဲမွ တခုသည္ ျမင့္မားေသာ အပူခ်ိန္တြင္ အသံုးျပဳနိုင္ေသာ အရာမ်ဳိးျဖစ္သည္။ ထိုကိရိယာသည္ သုတ္ေဆးမ်ားအား အပူေပးကာ ခြာထားၿပီး လက္ရိွ အသံုးျပဳေနပါတယ္။ ဒီဇိုင္းကေတာ့ နိုင္ငံျခား တိုင္းျပည္ တခုခုမွ မဟုတ္လွ်င္ ျမန္မာ ဒီဇိုင္း ျဖစ္ႏုိင္ပါတယ္။ ႏ်ဴတပ္ရင္းရဲ႕ bomb reactor လုိအပ္မႈဟာ ျမန္မာႏုိင္ငံဟာ ယူေရနီယမ္ သတၱဳျပဳလုပ္ဖို႔ ႀကိဳးစားေနတယ္ ဆိုတဲ့ ခိုင္မာလွတဲ့ သက္ေသျဖစ္ပါတယ္။ ယူေရနီယမ္ သတၱဳကို ပလူတိုနီယံ ထုတ္လုပ္တဲ့ reactor မွာ သံုးသည္ျဖစ္ေစ၊ ႏ်ဴကိရိယာ တခုခုမွာ သံုးသည္ျဖစ္ေစ၊ ဘာပဲျဖစ္ျဖစ္ ဒါဟာ လက္နက္မ်ား ျပဳလုပ္ရာတြင္သာ အသံုး၀င္ေသာ ႏ်ဴနည္းပညာကို ရရိွနိုင္ရန္ အားထုတ္ေနတဲ့ အခ်က္ပဲျဖစ္ပါတယ္။


ဗိုလ္မႉးစိုင္းရဲ႕ ပံုေတြထဲမွာ ယူေရနီယမ္ သန္႔စင္ရာမွာအသံုးျပဳတဲ့ uranium hexafluoride gas စတဲ့ ယူေရနီယမ္ ျဒပ္ေပါင္းမ်ား ထုတ္လုပ္ရာမွာ အသံုးျပဳတဲ့ ဓာတု အင္ဂ်င္နီယာ ဆိုင္ရာ စက္ပစၥည္းမ်ားလည္း ပါ၀င္ေနပါတယ္။ ယူေရနီယမ္ isotope မ်ားကို ဗံုးျပဳလုပ္ရာမွာသံုးတဲ့ ပစၥည္းမ်ားအျဖစ္ ခြဲျခမ္းႏုိင္ေသာ အဆင့္ျမင့္ ေလဆာ ကိရိယာမ်ားမွာသံုးေသာ ေနာ္ဇယ္ေခါင္းမ်ားလည္း သူျပတဲ့အထဲမွာ ပါ၀င္ပါတယ္။ ထို႔အျပင္ Glove box လို႔ေခၚတဲ့ ဓာတ္သတၱိႂကြပစၥည္းမ်ား ေရာေမႊရာတြင္ သံုးေသာကိရိယာနွင္႔ ယူေရနီယမ္ ျဒပ္ေပါင္းမ်ား ျပဳလုပ္ရာတြင္ သံုးေသာ လံုခြက္ (furnaces) မ်ားလည္း ပံုေတြထဲမွာ ပါ၀င္တယ္။ ဒီပစၥည္းမ်ားဟာ အျခား ေနရာတြင္လည္း အသံုးျပဳနိုင္တယ္ ဆိုေပမယ့္ ႏ်ဴတပ္ရင္းမွာ လုပ္ေဆာင္ေနသည့္ အရာမ်ားနွင္႔ ဆက္စပ္ ေကာက္ခ်က္ခ်ရလွ်င္ ႏ်ဴလက္နက္ စီမံကိန္းမွလြဲ၍ အျခားျဖစ္နိုင္စရာ မရိွေပ။


စစ္အစိုးရဟာ ပလူတိုနီယမ္ကို ႏ်ဴဗံုးျပဳလုပ္ႏုိင္ဖို႔ nuclear reactor တခု တည္ေဆာက္ေနတဲ႔ အေၾကာင္း ဗိုလ္မႉးစိုင္းကို ေျပာျပပါတယ္တဲ့။ ဒီအခ်က္နဲ႔ အံ၀င္ေစတာကေတာ့ control rod လို႔ေခၚတဲ့ reactor ရဲ႕ အစိတ္ပိုင္း တခုအေႀကာင္း သ႐ုပ္ျပပြဲတခုကို သူကိုယ္တိုင္ ေတြ႔ခဲ့ရတာပါပဲ။ သူ႔ကို ေျပာျပတာကေတာ့ အခု အစိုးရဟာ ယူေရနီယမ္ကို သန္႔စင္ၿပီး ဗံုးလုပ္ဖို႔ စီမံကိန္း ခ်ထားတယ္။ ယူေရနီယမ္ သန္႔စင္တဲ့ နည္းလမ္းေတြမွာ အစိတ္ပိုင္း တခုျဖစ္တဲ့ ကာဗြန္မိုေနာ့ဆိုက္ ေလဆာအေၾကာင္း သ႐ုပ္ျပတာလည္း သူၾကည့္႐ႈခဲ့ရဖူးတယ္။ သူ သပိတ္က်င္းမွာ ေတြ႔ခဲ့၊ ၾကားဖူးခဲ့တဲ့ သူအေပါင္းရဲ႕ နာမည္ေတြကို ေျပာျပေတာ့ ထိုအထဲမွာ နာမည္ အခ်ဳိ႕ဟာ ျမန္မာ အနုျမဴ စြမ္းအင္ဌာန (DAE) မွာ လုပ္ကိုင္ ေနၾကသူမ်ား ျဖစ္ေနၾကပါတယ္။ ထိုအထဲမွ အမ်ားစုဟာ IAEA ေထာက္ပံ့မႈနဲ႔ ျပဳလုပ္တဲ့ ထရိန္နင္မ်ား တက္ေရာက္ ခဲ့ဖူးၾကသူမ်ား ျဖစ္ၾကပါတယ္။ ဗိုလ္မႉးစိုင္း ကိုယ္တိုင္ဟာလည္း ကာဗြန္မိုေနာ့ဆိုက္ ေလဆာအတြက္ ေနာ္ဇယ္ ျပဳလုပ္ရာမွာ တာ၀န္ ယူခဲ့ရဖူးတယ္။ သူဟာ ဓာတုေဗဒ အင္ဂ်င္နီယာ ပညာအေၾကာင္း သိပ္မသိတဲ့အတြက္ ပံုတြင္ပါရိွေသာ ထိုဌာနမွ အသံုးျပဳေနေသာ ကိရိယာမ်ား အေႀကာင္း ကၽြႏု္ပ္တို႔ အကဲျဖတ္ သိရိွနိုင္သေလာက္ သူမသိေပမယ့္ အခ်ဳပ္အားျဖင့္ သူ႔ေျပာျပခ်က္မ်ားဟာ အလြန္ စိတ္၀င္စားဖြယ္ ေကာင္းပါတယ္။ သူျမင္ေတြ႔ခဲ့ေသာ သ႐ုပ္ျပမႈ၊ သင္ၾကား ရွင္းလင္းမႈမ်ားဟာ အၾကမ္းဖ်င္း သိပ္က်လြန္းတာလည္း ထင္ရွားလွပါတယ္။ အကယ္၍ ထိုအဆင့္သည္ ျမန္မာတို႔ အေကာင္းဆံုး လုပ္ႏုိင္တဲ့ အဆင္႔ဆိုလွ်င္ သူတို႔ ေမွ်ာ္မွန္းခ်က္ေရာက္ဖို႔ အေတာ္ပင္ လိုေသးသည္ဟု ေျပာရမည္။

ဗိုလ္မႉးစိုင္းသိန္း၀င္း ေျပာျပခ်က္မ်ားအေပၚ သံုးသပ္ခ်က္

သူဟာ အဆင့္ျမင့္ ေခတ္မီစက္ပစၥည္းမ်ားအေၾကာင္း ေကာင္းေကာင္းသိသူ အေတြ႔အႀကံဳရိွသူ စက္မႈ အင္ဂ်င္နီယာ တေယာက္ ျဖစ္ပါတယ္။ ထိုစက္ပစၥည္းမ်ားဟာ ႏ်ဴစီမံကိန္းနွင္႔ ဒံုးပ်ံမ်ား ထုတ္လုပ္ရာတြင္ အသံုးျပဳနိုင္ေသာ အလြန္တိက်ေသာ စက္အစိတ္အပိုင္းမ်ား ထုတ္လုပ္ရာတြင္ အသံုးျပဳနိုင္ပါတယ္။ သူဟာ ႏ်ဴကၽြမ္းက်င္သူ တေယာက္ေတာ့ မဟုတ္ပါဘူး။ ဒါေၾကာင္႔ သူ႔ကို ဘာအတြက္ ဘယ္လိုဟာေတြ ထုတ္လုပ္ေပးပါဟု ေျပာကာ လုပ္ခိုင္းသည့္ အရာမ်ားက လြဲ၍ က်န္ေသာ အရာမ်ားအေၾကာင္း သူ သိပ္မေျပာႏုိင္ပါ။ ဒါေပမယ့္ သူတင္ျပလာတဲ့ ပံုမ်ားတြင္ ပါသည့္ အရာမ်ားကေတာ့ ႏ်ဴလက္နက္ ထုတ္လုပ္ရာတြင္ ပလူတိုနီယမ္ ျဒပ္ေပါင္းမ်ားကို လက္နက္ ထုတ္လုပ္ႏုိင္သည့္ အရာမ်ားသို႔ ေျပာင္းလဲသည့္ ေနရာမ်ား၌ သံုးႏုိင္သည့္ အရာမ်ား ျဖစ္ေနတာေတာ့ အေသအခ်ာပါ။ ထို ဓာတ္ပံုမ်ားနွင္႔ သူ႔ေျပာဆိုခ်က္ မ်ားဟာ အတုေယာင္ ျဖစ္သည္ပဲ ဆိုပါဦး၊ ထိုအရာမ်ားဟာ သူေထာက္ျပတဲ့ အသံုးျပဳမႈမ်ားနွင့္ အံ၀င္ခြင္က် ျဖစ္ေနတာ ေတြ႔ရပါတယ္။

သူဟာ စစ္အင္ဂ်င္နီယာဘြဲ႔ရၿပီး ႐ုရွနိုင္ငံ၊ ေမာ္စကိုရိွ နာမည္ေက်ာ္ Bauman Institute တြင္ Missile နည္းပညာ ဆက္လက္ သင္ၾကားခဲ့ပါတယ္။ ထိုအေထာက္အထား အားလံုး သူျပႏုိင္ပါတယ္။ သူ႔ရဲ႕ သူငယ္ခ်င္း မ်ားဟာလည္း Moscow Institute of Engineering Physics နဲ႔ Mendeleev Institute of Chemical Technology (MIFI) စတဲ့ ေက်ာင္းေတြမွာ ႏ်ဴကလီးယားႏွင့္ ဓာတု အင္ဂ်င္နီယာ ဘာသာရပ္မ်ားကို သင္ၾကား ခဲ့ၾကပါတယ္။ MIFI ဟာ ဆိုဗီယက္ ႏ်ဴကလီးယား လက္နက္ ဒီဇိုင္းနာမ်ားကို ေလ့က်င့္ ေမြးထုတ္ေပးရာ အဓိက ေက်ာင္းႀကီး ျဖစ္ပါတယ္။ ထိုေက်ာင္းမွ ဓာတုနည္းပညာမ်ား သင္ၾကား လာသူမ်ားဟာ ဗိုလ္မႉးစိုင္း သိသေလာက္ အဓိကက်တဲ့ စက္ကိရိယာမ်ား တည္ေဆာက္ တပ္ဆင္ရာတြင္ အဓိက အေရးပါမည့္ သူမ်ား ျဖစ္ႏုိင္ေျခရိွပါတယ္။

ျမန္မာျပည္ရဲ႕ ႏ်ဴကလီးယား reactor နဲ႔ ပတ္သက္လို႔

ဒါနဲ႔ပတ္သက္လို႔ေတာ့ ခန္႔မွန္းေျပာဆိုခ်က္ အမ်ဳိးမ်ဳိးရိွပါတယ္။ သကၠရာဇ္ ၂၀၀၀ ျပည့္ႏွစ္မွာ (၁၀) မီဂါ၀ပ္အားရိွ သုေတသနသံုး reactor တလံုးေဆာက္ဖို႔ ႐ုရွနဲ႔ ျမန္မာ သေဘာတူခဲ့တာ ကေတာ႔ ရွင္းလင္းစြာ သိၾကပါတယ္။ ဒီ သေဘာတူႀကီခ်က္ကို ဖံုးကြယ္ မထားဘဲ ၂၀၀၈ ခုႏွစ္ေလာက္မွာမွ ႐ုရွက တည္ေဆာက္ရန္ ရည္ရြယ္ ေႀကာင္းလည္း ထုတ္ျပန္ထားပါတယ္။ အဲဒီ reactor ဟာ အခုထိ မတည္ေဆာက္ရ ေသးသလို IAEA ရဲ႕ အထူး သေဘာတူညီခ်က္ မ်ားအား ျမန္မာဘက္မွ လက္မွတ္ မထိုးမခ်င္း ႐ုရွမွ တည္ေဆာက္ေပးမည့္ အရိပ္ အေယာင္လည္း မရိွပါ။ ထို သေဘာတူညီခ်က္အား ျမန္မာဘက္မွ လက္မွတ္ထိုးမည့္ပံုလည္း မရိွပါ။ အဘယ့္ေၾကာင့္ ဆိုေသာ လက္မွတ္ထိုး သေဘာတူလိုက္သည္ႏွင့္ သူတို႔ ခိုးေၾကာင္ခိုး၀ွက္ လုပ္ေဆာင္ေနေသာ စီမံကိန္းမ်ားအား IAEA မွ ၀င္ေရာက္စစ္ေဆးခြင့္ ရရိွသြားမွာေၾကာင္႔ပဲ ျဖစ္ပါတယ္။

ဒါ႔အျပင္ ထို (၁၀) မီဂါ၀ပ္ reactor ဆိုသည္မွာ ႏ်ဴလက္နက္ မျပန္႔ပြားေရးအတြက္ စိုးရိမ္စရာ မရိွေလာက္ေအာင္ ေသးငယ္တဲ့ အတိုင္းအတာျဖစ္ၿပီး ကမာၻ႔ နိုင္ငံအမ်ားမွာ ပံုမွန္လိုပဲ ရိွေနၾကပါတယ္္။ ထို reactor မ်ားကို ႏ်ဴဆိုင္ရာ ပညာရပ္မ်ား သင္ၾကားေရး အတြက္ အသံုးျပဳနိုင္ၿပီး လက္နက္ ထုတ္လုပ္ႏုိင္သည္ အထိ လိုအပ္တဲ့ ပလူတိုနီယမ္ ပမာဏကို အလြယ္တကူႏွင့္ ခ်က္ခ်င္း ထုတ္လုပ္ႏုိင္ရန္ အတြက္ အသံုးမျပဳနိုင္ပါ။ IAEA မွာ ဘယ္လို reactors မ်ဳိးဟာ ပလူတိုနီယမ္ ထုပ္လုပ္ဖို႔ သင့္ေတာ္တယ္လုိ႔ သတ္မွတ္ရန္ စံႏႈန္းထားမ်ား ရိွပါတယ္။ အဆိုပါ (၁၀) မီဂါ၀ပ္ reactor ဟာ ထိုစံနႈန္းမ်ားေအာက္မွာ ရိွပါတယ္။ ထိုအရြယ္အစားသည္ ႏ်ဴဆိုင္ရာ သင္ၾကားေရးနွင္႔ ေဆးပညာဆိုင္ရာ radioisotopes မ်ား ထုတ္လုပ္ရာတြင္သာ အသံုး၀င္ပါတယ္။ ကမာၻတ၀ွမ္းမွာ အဆိုပါ reactor မ်ားကို ေဒသတြင္း ေဆးပညာဆိုင္ရာ radioisotopes မ်ား ထုတ္လုပ္ေရး အတြက္သာ အဓိက သံုးၾကပါတယ္။ အထက္ပါ အခ်က္မ်ားေႀကာင့္ ျမန္မာဟာ ႐ုရွထံမွ 10 MW reactor ၀ယ္ယူ ထားသည္ဆိုသည့္ သတင္းမမွန္သကဲ့သို႔ ဗံုးစီမံကိန္း အတြက္ သူတို႔ဘာသာ သူတို႔အလားတူ စက္႐ံုမ်ဳိး တည္ေဆာက္ေနတယ္ ဆိုတဲ့ သတင္းဟာလည္း အဓိပၸာယ္ ကင္းမဲ့ပါသည္။

ျဖစ္ႏုိင္တာကေတာ့ အစၥေရးက ဖ်က္ဆီးလိုက္တဲ့ ဆီးရီးယားရဲ႕ reactor လို ပိုၿပီးႀကီးတဲ့ဟာမ်ဳိး တည္ေဆာက္ဖို႔ ႀကိဳးစားေနတယ္ ဆိုတဲ့ အျမင္က ျဖစ္ႏုိင္ေျခရိွၿပီး ပိုစိတ္၀င္စားဖြယ္ ေကာင္းပါတယ္။ အဲဒီ reactor ဟာ ေျမာက္ကိုရီးယားက ယြန္ေျဗာင္း (Yongbyon) ေဒသမွာ တည္ေဆာက္ထားတဲ႔ 25 MW အားရိွ ပလူတိုနီယမ္ ထုတ္ႏုိင္တဲ့ အဆင့္ရိွတဲ့ ဟာမ်ဳိး ျဖစ္ဖြယ္ရိွပါတယ္။ ေျမာက္ကိုရီးယားဟာ ဆီးရီးယားလို ေဖာက္သည္ နိုင္ငံမ်ဳိးေတြကို ႏ်ဴနည္းပညာနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး အကူအညီ ေပးနိုင္တယ္ဆိုတဲ႔ အခ်က္ဟာ ျမန္မာႏုိင္ငံရဲ႕ ႏ်ဴစီမံကိန္းေတြ အေၾကာင္း စဥ္းစားရာမွာ စိုးရိမ္ဖြယ္ရာ အခ်က္အျဖစ္ ထည့္သြင္း ရပါလိမ္႔မယ္။ ေျမာက္ကိုရီးယားဟာ တာလတ္ပစ္ ဒံုးပ်ံမ်ား တည္ေဆာက္ရာမွာ အကူအညီေပးမယ္ ဆိုတဲ့ စစ္ေရးဆိုင္ရာ သေဘာတူညီခ်က္ ရိွေပမယ့္ ႏ်ဴလက္နက္ စီမံကိန္းနဲ႔ ပတ္သက္ရင္ေတာ့ ေျမာက္ကိုရီးယား ဘယ္ေလာက္ ပါ၀င္ပတ္သက္ေနသလဲ ဆိုတာ ခန္႔မွန္း ေျပာဆိုရတဲ့ အဆင့္ပဲ ရိွေနေသးတယ္။

ျမန္မာဟာ အျပည္ျပည္ဆိုင္ရာ သေဘာတူညီခ်က္ကို ခ်ဳိးေဖာက္ေနသလား

ျမန္မာအေနနဲ႔ အေရးႀကီးဆံုးေသာအခ်က္မွာ IAEA ႏွင့္ သေဘာတူညီခ်က္အား လိုက္နာျခင္းပင္ ျဖစ္ပါတယ္။ ၁၉၉၅ မွာ အျပည္ျပည္ ဆိုင္ရာ ဥပေဒစံနႈန္းနွင္႔ သေဘာတူညီခ်က္မ်ားကို လိုက္နာေသာ အားျဖင့္ ႏ်ဴလက္နက္မ်ား ရရိွေအာင္ မႀကိဳးပမ္းပါဟူေသာ သေဘာတူညီခ်က္အား လက္မွတ္ ထိုးထားခဲ့ပါတယ္။ ထိုသေဘာ တူညီခ်က္အား ျဖည့္စြက္ခ်က္ျဖစ္သည့္ Small amount quantities protocol တြင္ ျမန္မာနိုင္ငံ၌ ႏ်ဴဆိုင္ရာ အေဆာက္အအံု ပစၥည္း လံုး၀မရိွပါဟု ေၾကညာခဲ့ပါတယ္။ IAEA မွ လက္ခံခဲ့ေသာ ထိုေၾကညာခ်က္ အရ ျမန္မာျပည္တြင္ ႏ်ဴဆိုင္ရာ လံုၿခံဳေရး စစ္ေဆးမႈမ်ား လံုး၀မရိွခဲ့ပါ။ ျမန္မာနိုင္ငံဟာ လူမႈေရးရာ အေထာက္အပံ့ အေနၿဖင္႔ IAEA မွ ေပးအပ္ေသာ Scientific grant money ရရိွထားေသာ ႏုိင္ငံ ျဖစ္ေသာေႀကာင္႔ အခါအားေလ်ာ္စြာ IAEA မွ သြားေရာက္ျခင္းမ်ား ရိွပါတယ္။ ထို grant money မွ အခ်ဳိ႕အား ျမန္မာ ႏ်ဴသိပၸံပညာရွင္မ်ားအား ႏ်ဴပစၥည္းမ်ား ထုတ္လုပ္နိုင္ရန္ ေလ့က်င့္ ေပးမႈမ်ားတြင္ သံုးေသာ္လည္း ထိုေငြသည္ grant money ၏ အနည္းစုသာ ျဖစ္ပါတယ္။

ျမန္မာနိုင္ငံ၏ အာမခံေျပာၾကားခ်က္မ်ားအရ ၎တို႔ထံတြင္ ႏ်ဴထုတ္လုပ္နိုင္သည္႔ အေဆာက္အအံု ပစၥည္း ကိရိယာ မရိွ၊ ႏ်ဴကုန္ၾကမ္း အနည္းငယ္သာရိွၿပီး လက္ရိွ အေျခအေနမွ ေျပာင္းလဲဖို႔ အစီအစဥ္ မရိွေသးပါဟူ၍ ျဖစ္သည္။ ဗိုလ္မႉးစိုင္း၏ အေထာက္အထားမ်ားအရ ဆိုလွ်င္ ယူေရနီယမ္မ်ား တူးေဖာ္ေနျခင္း၊ တူးေဖာ္ ရရိွသည္မ်ားကို reactors နွင့္ ဗံုးမ်ားတြင္ အသံုးျပဳနိုင္ေသာ ျဒပ္ေပါင္းမ်ားသို႔ ေျပာင္းလဲေနျခင္း၊ ႏ်ဴဗံုး ျပဳလုပ္ရာတြင္သာ အသံုးျပဳနိုင္ေသာ reactor နွင့္ ယူေရနီယမ္ သန္႔စင္စက္႐ံုမ်ားကို တည္ေဆာက္ရန္ ႀကိဳးစားေနျခင္း စသည္တို႔ကို ေတြ႔ရိွရပါတယ္။ ထိုလုပ္ေဆာင္ခ်က္မ်ားဟာ လွ်ပ္စစ္ဓာတ္အား ထုတ္လုပ္ရန္ ရည္ရြယ္၍ ေဆာက္လုပ္ပါသည္ဟုလည္း လံုေလာက္ေသာ ဆင္ေျခေပးရန္ မျဖစ္ႏုိင္ပါ။ ထိုလုပ္ေဆာင္ခ်က္ မ်ားဟာ ျမန္မာနိုင္ငံ၏ လက္ရိွ နည္းပညာအားျဖင့္ အလွမ္းေ၀းေသာ အရာမ်ားျဖစ္ပါတယ္။ အေျခအေနမ်ား ေျပာင္းလဲသြားၿပီ ဆိုလွ်င္ IAEA ကို အေၾကာင္း ၾကားရမွာက ျမန္မာနိုင္ငံ၏ တာ၀န္သာ ျဖစ္ပါတယ္။ ေသခ်ာတာကေတာ့ သူတို႔သာ လွ်ိဳ႕၀ွက္စြာနဲ႔ ဗံုးထုတ္လုပ္နိုင္ရန္ ႀကိဳးစားေနလွ်င္၊ သေဘာတူညီခ်က္ကို ေဖာက္ဖ်က္ ေနသည္ဆိုလွ်င္ IAEA ကို မိမိဆႏၵအေလ်ာက္ အေၾကာင္းၾကားမည္ မဟုတ္ပါ။

ျမန္မာဟာ စင္ကာပူရိွပြဲစားမ်ားမွတဆင့္ လက္နက္မ်ား ထုတ္လုပ္ရာတြင္ သံုးနိုင္ေသာ အဆင့္ျမင့္ ဂ်ာမန္လုပ္ စက္ပစၥည္းမ်ားကို ၀ယ္ယူခဲ့ျခင္း။ ထိုစက္မ်ားဟာ အရြယ္အစားအားျဖင့္ အရည္အေသြး အားျဖင္႔ ၀ယ္ယူစဥ္က ေခါင္းစဥ္အျဖစ္ သံုးခဲ့ေသာ သင္ၾကားေရးနွင့္ လားလားမွ် မအပ္စပ္ေသာ အရာမ်ားကို လုပ္ေဆာင္နိုင္စြမ္း ရိွျခင္း။ ထိုစက္မ်ားကို အမည္ခံကာ ၀ယ္ယူခဲဲ့ေသာ သင္ၾကားေရး ဌာနသည္ ျမန္မာ အႏုျမဴ စြမ္းအင္ဌာနနွင့္ သိပၸံႏွင့္ နည္းပညာ ၀န္ႀကီးဌာနတို႔ႏွင့္ ဆက္စပ္ေနျခင္း။ အဆိုပါ အရာမ်ားအား ေထာက္႐ႈ၍ ထိုဌာနမ်ား၊ စီမံကိန္းမ်ားနွင့္ သက္ဆိုင္သူ အေပါင္းတို႔အား လက္နက္ ထုတ္လုပ္နိုင္ေသာ ပစၥည္းမ်ား မ၀ယ္ယူနိုင္ေအာင္ ပိတ္ဆို႔ တားဆီးျခင္းမ်ား ျပဳလုပ္သင့္ေပသည္။

ျမန္မာရဲ႕ ႏ်ဴကလီးယားစီမံကိန္းအေျခအေန ဘယ္လိုလဲ

ကၽြႏု္ပ္တို႔ဟာ ဗိုလ္မႉးစိုင္းယူလာေသာ ႏ်ဴစီမံကိန္း အေထာက္ထားမ်ား၊ ဓာတ္ပံုမ်ားအား အေသအခ်ာ ေလ့လာ ခဲ့ၾကပါတယ္။ သူတို႔ေတြ တြင္ေဖာက္ထားတဲ့ စက္ပစၥည္း အစိတ္ပိုင္းမ်ားရဲ႕ အရည္အေသြးဟာ ညံ့ဖ်င္းပါတယ္။ ဒီအစိတ္အပိုင္းေတြ ထုတ္ဖို႔ သံုးတဲ့ ဆြဲထားတဲ့ ပံုမ်ားဟာလည္း အေတာ္ေလးဆိုးပါတယ္။ တကယ္သာ ႏ်ဴလက္နက္ ထုတ္ဖို႔ စီမံေနတယ္ဆိုရင္ အလြန္႐ႈပ္ေထြး တိက်လွတဲ႔ စက္မ်ား လိုအပ္မွာ ျဖစ္တဲ့အတြက္ အဲဒီ ရႈေထာင့္က ၾကည့္ရင္ေတာ့ ျမန္မာျပည္ဟာ အဆင္သင့္ မျဖစ္ေသးပါဘူး။ ျဖစ္နိုင္ေျခကေတာ့ ဗိုလ္မႉးစိုင္းရဲ႕ အခ်က္အလက္ေတြ ထဲမွာ မျပည့္စံုတာေတြ ရိွေကာင္းရိွနိုင္တယ္၊ ဒါမွမဟုတ္လည္း ျမန္မာျပည္ဟာ အခုမွ ပြဲစ႐ံုပဲ ရိွေသးတဲ့ အေျခအေန ျဖစ္နိုင္ပါတယ္။ ဘာပဲျဖစ္ျဖစ္ အခု ေတြ႔မိသေလာက္ စက္ပစၥည္းနဲ႔ လိုအပ္ေသာ ပစၥည္းမ်ား အေျခအေနအရ သူတို႔ ေအာင္ျမင္ေအာင္ လုပ္နိုင္ဖို႔ေတာ႔ အလွမ္း ေ၀းေနပါေသးတယ္။
ဒါေပမယ့္ သူတို႔ ေမွ်ာ္မွန္းခ်က္က အေရးအပါဆံုးပါ။ သူတို႔ဟာ ယူေရနီယမ္ေတြ တူးေဖာ္ေနတယ္၊ တူးေဖာ္ရတာေတြကို ဓာတုေဗဒ နည္းေတြနဲ႔ အဆင့္ျမႇင့္ သန္႔စင္ေနတယ္။ သူတို႔ဟာ ပလူတိုနီယမ္ ထုတ္လုပ္ဖို႔ ႏ်ဴကလီးယား reactor ၊ ဗံုးလုပ္နိုင္ဖို႔ ယူေရနီယမ္ သန္႔စင္ေရး စက္႐ံုေတြ ေဆာက္ေနတယ္။ ဒီ လုပ္ေဆာင္ခ်က္ ေတြဟာ သူတို႔ရဲ႕ IAEA နဲ႔ သေဘာတူညီခ်က္ေတြကို ခ်ဳိးေဖာက္ေနတာ ျဖစ္ပါတယ္။

အကယ္၍ သူတို႔ရဲ႕ တရားမ၀င္စီမံကိန္းေတြ မေအာင္ျမင္ေသးရင္ေတာင္ အခု သူတို႔လုပ္ေနတာ ေတြဟာ ႏ်ဴလက္နက္ မျပန္႔ပြားေရး လုပ္ေဆာင္ေနၾကတဲ့ နိုင္ငံတကာ အသိုင္း၀ိုင္းႀကားမွာ ပြဲဆူ သြားေစနိုင္ပါတယ္။ IAEA ဟာ ျမန္မာအစိုးရကို ေမးျမန္း သင့္ပါတယ္။ သည္ စြပ္စြဲခ်က္ေတြသာ အမွန္ျဖစ္လာရင္ ေနာက္ဆက္တြဲ ေမးခြန္းေတြ၊ ေလ႔လာစံုစမ္းမႈေတြ လုပ္ရပါမယ္။ ဒါေပမယ့္ သည္ႀကိဳးပမ္းခ်က္ေတြဟာ ျမန္မာျပည္က ေနာက္ဆက္တြဲ သေဘာတူညီခ်က္ေတြကို လက္မွတ္မထိုးလွ်င္ လုပ္ေဆာင္နိုင္ဖို႔ မလြယ္ပါ။ IAEA မွာ ျမန္မာနိုင္ငံကို စစ္ေဆးရန္ အခြင့္အာဏာ ရိွမည္ မဟုတ္ပါ။

ျမန္မာဟာ ေျမာက္ကိုရီးယားႏွင့္ စစ္ေရး သေဘာတူညီခ်က္အရ တာလတ္ပစ္ စကဒ္ဒံုးက်ည္မ်ား ကိုလည္း ေျမာက္ကိုရီးယား အကူအညီျဖင့္ တည္ေဆာက္ဖို႔ ႀကိဳးစားေနပါတယ္။ ထိုစကဒ္ ဒံုးက်ည္မ်ားဟာ ျမန္မာလုပ္ ႏ်ဴထိပ္ေခါင္းမ်ား သယ္ေဆာင္ဖို႔ေတာ့ ျဖစ္နိုင္မယ္မဟုတ္ပါဘူး။ အဘယ္႔ေႀကာင့္ဆိုေသာ္ ကနဦး ႏ်ဴထိပ္ဖူးမ်ားဟာ စကဒ္ဒံုးက်ည္တြင္ တပ္ဆင္ရန္ အလြန္မွ ေလးလံေသာေၾကာင့္ျဖစ္တယ္။ ဒါေပမယ့္ ထို စကဒ္ ဒံုးက်ည္မ်ားတြင္ တပ္ဆင္ဖို႔ရာထက္ အိမ္နီးခ်င္း နိုင္ငံမ်ားအား ၿခိမ္းေျခာက္နိုင္ဖို႔က အဓိက ျဖစ္ပါလိမ္႔မယ္။ ျမန္မာျပည္ကို အုပ္စိုးေနသူမ်ားဟာ နိုင္ငံေရး အေတြးအေခၚထက္ ေလဘမ်ားသာ ရိွၾကတဲ့ သူတစုျဖစ္ပါတယ္။ စစ္အစိုးရဟာ တိုင္းျပည္ရဲ႕ ႂကြယ္၀တဲ့ ရင္းျမစ္မ်ားျဖစ္တဲ့ ကၽြန္းသစ္၊ ေရႊ၊ ေက်ာက္စိမ္း၊ အျခား ဓာတ္သတၱဳမ်ားနွင့္ ျပည္သူတို႔ လုပ္အား စတာေတြကို လူတစု ေကာင္းစားေရး အတြက္ပဲ ဦးစားေပး လုပ္ေနသူေတြ ျဖစ္ပါတယ္။ သူတို႔ရဲ႕ နည္းေပးလမ္းျပ ဆရာ ေျမာက္ကိုရီးယား လိုပဲ ျမန္မာ စစ္အစိုးရရဲ႕ ႏ်ဴရည္မွန္းခ်က္ဟာ နိုင္ငံရပ္ျခားမွ က်ဴးေက်ာ္ ေနွာင့္ယွက္မႈမ်ားကို ႏ်ဴပိုင္ဆိုင္ျခင္း ဟူသည့္ ဒိုင္းျဖင့္ အကာကြယ္ယူကာ သူတို႔အတြက္ လံုၿခံဳေနေရးပင္ျဖစ္ပါတယ္။

Kelley, 63, a former Los Alamos weapons scientist, was an IAEA director from 1992 to 1993, and again from 2001 to 2005. Based in Vienna, Austria, he conducted weapons inspections in Libya, Iraq, and South Africa, and compliance inspections in Egypt, Turkey, South Korea, Taiwan, Syria, Tanzania, Pakistan, India, and Congo, among others.

မွတ္ခ်က္။ ။ ၂၀၁၀ခု ဇြန္ (၃) ရက္ေန႔ ရက္စြဲျဖင့္ ဒီဗြီဘီတြင္ ေဖာ္ျပထားသည့္ IAEA ဒါ႐ိုက္တာေဟာင္း Robert Kelly ေရးသားေသာ Expert says Burma ‘planning nuclear bomb’ မူရင္းေဆာင္းပါးကို ေအာင္ဆန္းမန္း ဘာသာျပန္ဆို တင္ျပသည္။

Ref: ေခတ္ၿပိဳင္