အဖိႏွိပ္ဆုံး စာရင္းမွာ ျမန္မာ ထိပ္တန္းက ပါရွိ

Lisa Schlein's Report in Burmese
ဗုဒၶဟူး, 01 ဇြန္ 2011 /


ကမၻာတ၀န္း အဖိႏွိပ္ဆုံး တုိင္းျပည္ေတြထဲ ျမန္မာ ႏုိင္ငံလည္း အပါအ၀င္ ျဖစ္တယ္လို႔ ႏုိင္ငံတကာက လြတ္လပ္ခြင့္ အေျခ အေနေတြကုိ ေစာင့္ၾကည့္ အကဲခတ္ေနတဲ့ Freedom House အဖဲြ႔က ေျပာဆုိ လုိက္ပါတယ္။ လူ႔အခြင့္အေရး ခ်ဳိးေဖာက္မႈေတြ က်ဳးလြန္ေနတဲ့ ႏုိင္ငံနဲ႔ ေဒသေပါင္း ၁၇ ခုထဲမွာ ျမန္မာ ႏုိင္ငံကုိပါ ထည့္သြင္း ေဖာ္ျပထားတဲ့ အစီရင္ခံစာ တေစာင္ ထုတ္ျပန္ရာမွာ Freedom House အဖဲြ႔က ေဖာ္ျပ လုိက္တာပါ။ ဒီအေၾကာင္း အစီရင္ခံစာ ထုတ္ျပန္ရာ ဂ်ီနီဗာၿမိဳ႕ကေန ဗြီအုိေအ သတင္းေထာက္ လီဆာ ရွလုိင္း (Lisa Schlein) သတင္း ေပးပုိ႔ထားတာကုိ ကုိေအာင္လြင္ဦးက တင္ျပ ေပးထား ပါတယ္။

ႏုိင္ငံေရးနဲ႔ လူမႈအခြင့္အေရး လြတ္လပ္ခြင့္ မရွိဆုံး ႏုိင္ငံေတြ အျဖစ္ ျမန္မာႏုိင္ငံ၊ အီေကြတာဂီနီ၊ အီရစ္ထရီးယား၊ လစ္ဗ်ား၊ ေျမာက္ကုိရီးယားနဲ႔ ဆူဒန္တုိ႔ကုိ စာရင္းထဲမွာ ထည့္သြင္း ထားတာပါ။ လူ႔အခြင့္အေရး ခ်ဳိးေဖာက္သူေတြ အျဖစ္ ဒီတုိင္းျပည္ ေတြဟာ ႏွစ္တုိင္းလုိလုိ ထပ္တလဲလဲ ျပန္ပါလာ ေနတယ္လုိ႔လည္း အစီရင္ခံစာက ေထာက္ျပ ထားတာ ျဖစ္ပါတယ္။ ျမန္မာႏုိင္ငံဟာ ဆုိရင္ ၂၀၀၁ ခုႏွစ္ကစလုိ႔ ၿပီးခဲ့တဲ့ ၂၀၁၀ ျပည့္ႏွစ္အထိ ႏုိင္ငံေရးနဲ႔ လူမႈလြတ္လပ္ခြင့္ မရွိဆုံး အဆင့္မွာ သတ္မွတ္ ခံထားရတာပါ။

ဆီးရီးယား၊ ဆုိမာလီယာ၊ တာ့ခ္မင္နစၥတန္၊ လစ္ဗ်ား၊ က်ဴးဘားနဲ႔ ေဆာ္ဒီအာေရးဗီးယား တုိ႔လုိ ႏုိင္ငံေတြဟာ ဆုိရင္ ကမၻာေပၚမွာ လူ႔အခြင့္အေရး ခ်ဳိးေဖာက္မႈေတြကုိ စနစ္ တက်နဲ႔ ျပင္းျပင္း ထန္ထန္ ခ်ဳိးေဖာက္ေနတဲ့ တုိင္းျပည္ေတြ အျဖစ္လည္း Freedom House က ေျပာပါတယ္။ ဒီတုိင္းျပည္ေတြက ရွက္စရာေကာင္းတဲ့ အေျခအေနေတြကုိ မီးေမာင္းထုိးျပဖုိ႔ ကုလသမဂၢ လူ႔အခြင့္အေရး ေကာင္စီက ပုိၿပီး တက္တက္ႂကြႂကြ ႀကိဳးပမ္းလာေနတဲ့ အတြက္ကုိေတာ့ အားရမိတဲ့ အေၾကာင္း အဖဲြ႔ရဲ႕ ၫႊန္ၾကားေရးမွဴး ျဖစ္သူ ေပၚလာ ရွရီဖာ (Paula Schriefer) က ေျပာပါတယ္။

ၿပီးခဲ့တဲ့ လအနည္းငယ္ အတြင္းမွာပဲ ျမန္မာႏုိင္ငံ၊ လစ္ဗ်ား၊ ဆီးရီးယား၊ ဆုိမာလီယာ၊ ဆူဒန္နဲ႔ ေျမာက္ကုိရီးယား တုိ႔အေပၚ လူ႔အခြင့္အေရး ေကာင္စီက ဆုံးျဖတ္ခ်က္ ခ်ဖုိ႔ ဒါမွမဟုတ္ရင္လည္း အထူး ေဆြးေႏြးမႈေတြ လုပ္ေဆာင္ဖုိ႔ အာ႐ုံစုိက္ ေဆာင္ရြက္ ခဲ့တာေတြ ရွိခဲ့တယ္လုိ႔လည္း ေျပာပါတယ္။ ဒါေပမဲ့လည္း အဖဲြ႕ရဲ႕ စာရင္းထဲမွာ ထည့္သြင္းထားတဲ့ ႏုိင္ငံ တႏုိင္ငံျဖစ္တဲ့ တ႐ုတ္ႏုိင္ငံကုိ လူ႔အခြင့္အေရး ေကာင္စီက ကုိင္တြယ္ဖုိ႔ လက္တြန္႔ ေနတာကေတာ့ စိတ္မေကာင္းစရာ ျဖစ္ရ တယ္လုိ႔လည္း Freedom House ရဲ႕ ၫႊန္ၾကားေရးမွဴး ရွရီဖာက ေျပာခဲ့တာပါ။

“ဒီႏုိင္ငံမွာ ဆုိးဆုိးရြားရြား ခ်ဳိးေဖာက္မႈေတြ ရွိေနေပမဲ့လည္း အရင္က ရွိခဲ့တဲ့ လူ႔အခြင့္အေရး ေကာ္မရွင္မွာေရာ၊ အခု လူ႔အခြင့္အေရး ေကာင္စီမွာေရာ ဆုံးျဖတ္ခ်က္ တရပ္ ေအာင္ေအာင္ျမင္ျမင္ ခ်မွတ္တာမ်ဳိး၊ အထူး အစည္းအေ၀း တရပ္ က်င္းပတာမ်ဳိးလုိ ပစ္မွတ္ထား ကုိင္တြယ္တာမ်ဳိး မရွိဖူးပါဘူး။ ဖလြန္ေဂါင္း (Falun Gong) လုိ အဖဲြ႔မ်ဳိးေတြ၊ ၀ီဂါေတြ၊ တိဘက္ေတြလုိ လူမ်ဳိးစုေတြ အေပၚ ဖိႏွိပ္မႈေတြဟာ အၿမဲလုိ ႀကံဳေနရတဲ့ ကိစၥပါ။”

အာဖရိက ၇ ႏုိင္ငံဟာလည္း လူ႔အခြင့္အေရး ခ်ဳိးေဖာက္မႈ အဆုိးရြားဆုံး တုိင္းျပည္စာရင္းမွာ ပါ၀င္ေနတာ ျဖစ္ပါတယ္။ ဆူဒန္ႏုိင္ငံ ေျမာက္ပုိင္း ဇာတိသား ျဖစ္ၿပီး အခုအခါ ယူဂန္ဒါႏုိင္ငံမွာ ခုိလႈံေနထုိင္သူ တရားမွ်တမႈနဲ႔ ၿငိမ္းခ်မ္းေရး သုေတသန ဌာနရဲ႕ အာဖရိက ေရးရာ အမႈေဆာင္ ၫႊန္ၾကားေရးမႉး ေအာ့စ္မန္ ဟူမုိင္ဒါ (Osman Hummaida) ကေတာ့ သူ႔တုိင္းျပည္ဟာ ထိပ္တန္း စာရင္း၀င္ အျဖစ္ ဆက္လက္ ရွိေနတဲ့ အတြက္ စိတ္မေကာင္း ျဖစ္ရေၾကာင္း ေျပာပါတယ္။ တူနီးရွားနဲ႔ အီဂ်စ္ႏုိင္ငံေတြက အုံႂကြ လႈပ္ရွားမႈေတြနဲ႔ ေနာက္ဆက္တဲြ တု႔ံျပန္ခ်က္ အေနနဲ႔ အစုိးရက ဖိႏွိပ္ တင္းက်ပ္မႈေတြကုိ ပုိၿပီးေတာ့ေတာင္ ေဆာင္ရြက္ လာေနတယ္လုိ႔လည္း သူက ေျပာခဲ့တာပါ။

“ဇန္န၀ါရီလကတည္းက အစုိးရက အာဏာမွာ ဆက္ေနႏုိင္ေအာင္ နည္းဗ်ဴဟာေတြနဲ႔ ယႏၲရားပုံစံ အေျပာင္းအလဲ ေတြကုိ သုံးလာပါတယ္။ အစုိးရအေနနဲ႔ အာဖရိက ဦးခ်ဳိေဒသနဲ႔ အေရွ႕အလယ္ပုိင္းက အေျခအေနေတြ အေပၚ စိတ္ ကသိကေအာက္ ျဖစ္ေနတာပါ။ အုံႂကြမႈေတြ အေပၚ ႏွိမ္နင္းတာ၊ အရပ္သားေတြ၊ အထူးသျဖင့္ ေက်ာင္းသားေတြရဲ႕ ဆႏၵျပပဲြေတြမွာ သူတုိ႔ဘက္က တုံ႔ျပန္ပုံ ေတြဟာ ညႇင္းပန္း ႏွိပ္စက္တဲ့ ပုံစံေတြနဲ႔ အစုိးရက ဒီအဖဲြ႔ေတြအေပၚ အေရးယူ ကုိင္တြယ္ပုံေတြမွာ စိတ္မသက္သာစရာ ကိစၥေတြ ပါလာပါတယ္။”

လြန္ခဲ့တဲ့ ၅ ႏွစ္အတြင္း ကမၻာတ၀န္း ဒီမုိကေရစီ လြတ္လပ္ခြင့္ စံတန္ဖုိးေတြဟာ က်ဆင္း လာေနတယ္ လုိ႔လည္း Freedom House ရဲ႕ အစီရင္ခံစာက ေဖာ္ျပပါတယ္။ ကမၻာေပၚက ေဒသတုိင္း လုိလုိမွာ ၿခိမ္းေျခာက္မႈ အသစ္ေတြ ေပၚေပါက္ လာေနတယ္လုိ႔လည္း အစီရင္ ခံစာက သတိေပး ထားတာပါ။ ဒီအထဲမွာ လူ႔အခြင့္အေရး ကာကြယ္ ေစာင့္ေရွာက္ သူေတြနဲ႔ လူမႈ အသုိင္း အ၀န္းမွာ တုိက္ခုိက္ ခံရတာေတြ၊ စာနယ္ဇင္း လြတ္လပ္ခြင့္ အေပၚ ကန္႔သတ္မႈေတြနဲ႔ သတင္းသမားေတြ အေပၚ တုိက္ခုိက္မႈေတြ တုိးလာတာေတြ ပါ၀င္တယ္ လုိ႔လည္း ေျပာပါတယ္။

မၾကာေသးခင္က လူ႔အခြင့္အေရး က်ဆင္းမႈေတြ ရွိခဲ့ေပမဲ့လည္း ၂၀၁၁ ခုႏွစ္အတြင္း အေျခအေနေတြဟာ လြန္ခဲ့တဲ့ ႏွစ္ေပါင္း ၃၀ ကနဲ႔ စာရင္ေတာ့ သိသိ သာသာသာ လြတ္လပ္ခြင့္ေတြ ရွိေနၿပီလုိ႔လည္း ေျပာခဲ့တာပါ။ ဒါဇင္နဲ႔ခ်ီတဲ့ တုိင္းျပည္ေတြမွာ ဆုိရင္လည္း အာဏာရွင္ အစုိးရေတြကုိ ဒီမုိကေရစီ နည္းက် ေရြးခ်ယ္ တင္ေျမႇာက္တဲ့ အစုိးရေတြနဲ႔လည္း အစားထုိး ႏုိင္ခဲ့တယ္လုိ႔ Freedom House ရဲ႕ အစီရင္ခံစာက ေဖာ္ျပခဲ့တာ ျဖစ္ပါတယ္။

Ref: VOA News