ျမန္မာအေပၚ အေမရိကန္ရဲ႕ ရပ္တည္ခ်က္ ျပတ္ျပတ္သားသား တင္ျပဖို႔ HRW ေတာင္းဆို

08 စက္တင္ဘာ 2011
ေဒၚခင္မ်ဳိးသက္

ျမန္မာႏုိင္ငံဆုိင္ရာ အေမရိကန္ အထူးကုိယ္စားလွယ္ ဒဲရက္ခ္ မစ္ခ်ဲလ္ (Derek Mitchell) အခုလို ျမန္မာႏုိင္ငံကုိ သြားေရာက္ တာဟာ အခ်ိန္ေကာင္းျဖစ္ၿပီး အေမရိကန္ အစုိးရရဲ႕ ျမန္မာႏုိင္ငံအေပၚ သေဘာထားေတြကုိ ျပတ္ျပတ္သားသား ေျပာဖုိ႔လိုတယ္ လို႔ နယူးေယာက္ အေျခစုိက္ Human Rights Watch လူ႔အခြင့္အေရး ေစာင့္ၾကည့္အဖြဲ႕ႀကီးက ေျပာပါတယ္။ ျမန္မာႏုိင္ငံမွာ ယုံၾကည္ခ်က္ေၾကာင့္ အက်ဥ္းက်ခံေနရသူ အားလုံးကို အစုိးရသစ္က ျပန္လႊတ္ေပးမွသာ အေမရိကန္ အစုိးရ ခ်မွတ္ထားတဲ့ စီးပြားေရး ပိတ္ဆုိ႔မႈေတြကုိ ျပန္႐ုပ္သိမ္းဖို႔ စဥ္းစားသင့္တယ္လို႔လည္း ဒီအဖြဲ႕ႀကီးက ေထာက္ျပပါတယ္။ အျပည့္ အစုံကို ေဒၚခင္ မ်ဳိးသက္က တင္ျပေပးထားပါတယ္။

စီးပြားေရး ပိတ္ဆုိ႔မႈေတြနဲ႔ အေရးယူ ဒဏ္ခတ္ေနတဲ့ အေမရိကန္ အစုိးရရဲ႕ ထိေတြ႕ဆက္ဆံေရး မူ၀ါဒကုိ ပီပီျပင္ျပင္ အေကာင္ အထည္ ေဖာ္ဖုိ႔အတြက္ ျမန္မာႏုိင္ငံဆုိင္ရာ အေမရိကန္ အထူးသံ ဒဲရက္ခ္ မစ္ခ်ဲလ္ ျမန္မာႏုိင္ငံကို သြားေရာက္ေနတာပါ။ မစၥတာ မစ္ခ်ဲလ္ အေနနဲ႔ ျမန္မာအစုိးရနဲ႔ ဆက္ဆံတဲ့ အခါမွာ ျပတ္ျပတ္သားသားရွိဖို႔ HRW လူ႔အခြင့္အေရး ေစာင့္ၾကည့္ အဖြဲ႕ႀကီးက လုိ လား တယ္လို႔ အဖြဲ႕ရဲ႕ အာရွေရးရာ လက္ေထာက္အႀကီးအကဲ မစ္စ္ အီလိန္း ပီယာစင္က ေျပာပါတယ္။

“ဒဲရက္ခ္ မစ္ခ်ဲလ္ ဒီအခ်ိန္ ျမန္မာႏုိင္ငံကို သြားတာဟာ အခ်ိန္ေကာင္းပါ။ အေမရိကန္ႏုိင္ငံက ျမန္မာႏုိုင္ငံဆုိင္ရာ အထူးကုိယ္ စားလွယ္ ခန္႔အပ္ဖို႔ အခ်ိန္အေတာ္ၾကာ ကတည္းက ေစာင့္စားေနရတာမုိ႔ အခုလို သံတမန္ကုိယ္တုိင္ ျမန္မာႏုိင္ငံကို သြားတဲ့ အခါမွာ အေမရိကန္ အစိုးရရဲ႕ ျမန္မာႏုိင္ငံအေပၚ သေဘာထားကို ျပတ္ျပတ္သားသား ေျပာျပဖုိ႔ ကိစၥက အေရးႀကီးပါတယ္။ ဒါ့အျပင္ အေမရိကန္ႏုိင္ငံရဲ႕ စီးပြားေရး ပိတ္ဆုိ႔ အေရးယူ ဒဏ္ခတ္မႈေတြ ႐ုပ္သိမ္းေပးဖုိ႔အတြက္ လိုအပ္တဲ့ အေျခခံ အခ်က္ေတြ ဟာ ဘာေတြလဲ ဆုိတာကိုလည္း ရွင္းရွင္းလင္းလင္း ေျပာျပဖုိ႔ လိုပါတယ္။”

ျမန္မာႏုိင္ငံမွာ လူ႔အခြင့္အေရး အေျခအေန သိသိသာသာ တုိးတက္မႈ မရွိေသးတဲ့အတြက္ အေမရိကန္ အစုိးရက အေရးယူမႈ ေတြကုိ ဆက္ၿပီး ထားရွိေနသလုိ မၾကာခင္ကမွ ျမန္မာႏုိင္ငံကို သြားေရာက္ခဲ့တဲ့ ကုလသမဂၢရဲ႕ ျမန္မာႏုိင္ငံ လူ႔အခြင့္အေရးဆုိင္ ရာ စုံစမ္း စစ္ေဆးေရးမွဴး မစၥတာ ကင္တားနား (Mr. Tomas Ojea Quintana) ကလည္း စစ္မွန္တဲ့ ေျပာင္းလဲမႈေတြ လုပ္ဖုိ႔ အတြက္ တုိက္တြန္းေနတာပါ။

ကုလသမဂၢ အတြင္းေရးမွဴးခ်ဳပ္ မစၥတာ ဘန္ကီမြန္း (Mr. Ban Ki-moon) က ျမန္မာႏုိင္ငံမွာ ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲေရးအတြက္ လက္ ေတြ႕ ေဖာ္ေဆာင္ဖုိ႔ ေတာင္းဆုိလုိက္သလို Human Rights Watch အဖြဲ႕ကေတာ့ ႏုိင္ငံေရး အက်ဥ္းသား အားလုံးကို လႊတ္ေပးဖုိ႔ ျမင္ခ်င္တယ္လို႔ ဆုိပါတယ္။

“က်မတို႔ လူ႔အခြင့္အေရး ေစာင့္ၾကည့္ေရးအဖြဲ႕ အေနနဲ႔ ျမင္ခ်င္တာက ႏုိင္ငံေရး အက်ဥ္းသား အားလုံးကို လႊတ္ေပးဖုိ႔ပါ။ ဒါကို လည္း ႏုိင္ငံတကာ အသုိက္အ၀န္း တခုလုံးက ေတာင္းဆုိေနတာ အေတာ္ၾကာေနပါၿပီ။ ေနာက္တခုကေတာ့ စစ္မွန္တဲ့ ႏုိင္ငံေရး လုပ္ငန္းစဥ္ေတြ လုပ္ဖို႔ပါ။ ဒီအထဲမွာ တုိင္းရင္းသား အဖြဲ႕အစည္း အသီးသီးနဲ႔ အစုိးရသစ္က ေတြ႕ဆုံ ေဆြးေႏြးမႈေတြ လုပ္ဖို႔လုိ သလုိ ဒီေဆြးေႏြးမႈေတြကလည္း အမ်ဳိးသား ျပန္လည္သင့္ျမတ္ေရးအတြက္ တကယ့္ကို ဦးတည္ဖုိ႔ လိုပါတယ္။”

မစၥတာ မစ္ခ်ဲလ္ဟာ ေသာၾကာနဲ႔ စေနေန႔ေတြမွာ ေနျပည္ေတာ္မွာ အစိုးရ တာ၀န္ရွိသူေတြနဲ႔ ေတြ႕ဆုံ ေဆြးေႏြးမွာ ျဖစ္ပါတယ္။ ေနျပည္ေတာ္မွာ လႊတ္ေတာ္အမတ္အခ်ဳိ႕ အပါအ၀င္ အစုိးရ တာ၀န္ရွိသူေတြက အေမရိကန္ အစိုးရ ခ်မွတ္ထားတဲ့ စီးပြားေရး ပိတ္ဆုိ႔ ဒဏ္ခတ္မႈကို ႐ုပ္သိမ္းေပးေရးကိစၥ ေတာင္းဆိုမယ့္ အလားအလာနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး မစ္စ္ ပီယာစင္ရဲ႕ အျမင္က ဘယ္လိုရွိ ပါသလဲ။

“စီးပြားေရး ပိတ္ဆုိ႔ အေရးယူထားတာကို ဖယ္ေပးဖုိ႔ဆုိရင္ ျမန္မာႏုိင္ငံမွာ ပထမဆုံး ႏုိင္ငံေရး အက်ဥ္းသား အားလုံးကို လႊတ္ေပး ရမွာပါ။ အခုေတာ့ ႏုိင္ငံေရး အက်ဥ္းသားေတြကို တကယ္လႊတ္ေပးတာမ်ဳိး မေတြ႕ရေသးပါဘူး။ မၾကာေသးခင္က လြတ္ၿငိမ္း ခ်မ္းသာခြင့္နဲ႔ လြတ္ရက္ေစ့ခါနီး ႏုိင္ငံေရး အက်ဥ္းသားတခ်ဳိ႕ လႊတ္ေပးတာမ်ဳိးေတာ့ ရွိခဲ့ပါတယ္။ ခုိင္မာတဲ့ ယုံၾကည္ခ်က္ေၾကာင့္ အက်ဥ္းက်ခံထားရသူေတြ ျမန္မာႏိုင္ငံထဲမွာ အမ်ားႀကီး ရွိေနတာမုိ႔ ဒီလူေတြကို ျမန္မာႏုိင္ငံရဲ႕ အနာဂတ္ေရး ဆုံးျဖတ္ရာမွာ ပါ၀င္ခြင့္ေပးဖုိ႔ လိုပါတယ္။ ဒီလူေတြကို ဆက္ၿပီး အက်ဥ္းခ်ထားသ၍ စီးပြားေရး ပိတ္ဆို႔ အေရးယူ ဒဏ္ခတ္မႈေတြကုိလည္း ႐ုပ္ သိမ္းေပးစရာ မလုိပါဘူးရွင္။”

မစၥတာ မစ္ခ်ဲလ္ဟာ စေနေန႔ကေန ေရွ႕အပတ္ ဗုဒၶဟူးေန႔အထိ ရန္ကုန္မွာ ႏုိင္ငံေရးပါတီ အသီးသီးက ပုဂၢိဳလ္ေတြအျပင္ လူမႈ အဖြဲ႕အစည္း မ်ဳိးစုံနဲ႔ ေတြ႕ဆုံဖုိ႔ ရွိပါတယ္။ EU ဥေရာပသမဂၢရဲ႕ ႏုိင္ငံတကာ ပူးေပါင္း ေဆာင္ရြက္ေရးနဲ႔ လူသားခ်င္း စာနာမႈ အကူအညီဆုိင္ရာ ေကာ္မရွင္နာမင္းႀကီး ခရစ္စ္တယ္လီနာ ေဂ်ာ္ဂ်ီဗာလည္း ျမန္မာႏုိင္ငံကို ေရာက္ရွိေနၿပီး ေသာၾကာေန႔မွာ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္နဲ႔ ေတြ႕ဆုံႏုိင္တယ္လို႔ EU သတင္းမွာ ေဖာ္ျပထားပါတယ္။

Ref: ဗြီအုိေအ