COIN (အပိုင္း -၁) - ခင္မမမ်ဳိး

ညေနက အာဖဂန္စစ္မ်က္ႏွာကေန ျပန္လာတဲ့ သူငယ္ခ်င္း မတ္ခ္နဲ႕ စားေသာက္ဆိုင္တခုမွာ dinner အတူ စားျဖစ္ခဲ့ပါတယ္။ မေတြ႕ရတာၾကာျပီျဖစ္တဲ့အတြက္ စကားေတြလဲ ေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ား ေျပာျဖစ္ခဲ့ၾကပါတယ္။ စစ္ေရး၊ ႏိုင္ငံေရး၊ စီးပြားေရး အစံုအလင္ပါပဲ။ စစ္ပြဲက ျပန္လာသူတေယာက္နဲ႕ ဆံုေတြ႕ရင္ စစ္ပြဲစကားေတြ ဟာ ေျပာျဖစ္ၾကစျမဲမို႕ မတ္ခ္တို႕ရင္ဆိုင္တိုက္ပြဲ၀င္ေနရတဲ့ အာဖဂန္ေတာင္ပိုင္း အေျခစိုက္ တာလီဘန္ေတြ အေၾကာင္း ေျပာျဖစ္ၾကပါတယ္။

အာဖဂန္ေတာင္ပိုင္းမွာ လွဳပ္ရွားေနတဲ့ တာလီဘန္ေတြဟာ ေဒသခံ ဘိန္းစိုက္ ေတာင္သူလယ္သမားေတြနဲ႕ သေဘာတူညီမွဳယူျပီး လွဳပ္ရွားေနတာေၾကာင့္ အာဖဂန္သမၼတ Karsai ဦးေဆာင္တဲ့ အစိုးရအဖြဲ႕နဲ႕ ႏိုင္ငံ တကာ တပ္ေပါင္းစုေတြအတြက္ ေခ်မွဳန္းဖို႕ ခက္ခဲတဲ့အေၾကာင္းေတြ မတ္ခ္က ေျပာျပပါတယ္။ သူတို႕ကို ေခ်မွဳန္းေရးက တနည္းပဲရွိတယ္။ တာလီဘန္အုပ္စုနဲ႕ ဒီေတာင္သူလယ္သမားေတြကို ခြဲထုတ္ပစ္ရမယ္။ ဒီ ေနရာမွာ ခက္ေနတာက ဘိန္းစိုက္ေတာင္သူေတြဟာ ဘိန္းစိုက္ျပီး အသက္ေမြး၀မ္းေက်ာင္း ျပဳေနတာျဖစ္တဲ့ အတြက္၊ သူတို႕အတြက္ တျခား livelihood မလုပ္ေပးႏိုင္မခ်င္း၊ ေအာင္ျမင္ႏိုင္တဲ့ ဘိန္းအစားထိုး သီးႏွံ စိုက္ပ်ိဳးမွဳအေပၚ ေဒသခံေတြ စိတ္ပါ၀င္စားလာေအာင္ မဆြဲေဆာင္ႏိုင္မခ်င္း၊ လူထုနဲ႕ ခြဲထုတ္ေခ်မွဳန္းရမယ္ ဆိုတဲ့ နည္းဗ်ဴဟာကို သံုးလို႕မရေသးေၾကာင္း ေဆြးေႏြးေျပာဆိုျဖစ္ၾကတယ္။ ဒီလိုေျပာၾကရင္း စစ္မဟာ ဗ်ဴဟာေလ့လာေရးဘြဲ႕ၾကိဳ၊ ဘြဲ႕လြန္သင္တန္းေတြမွာပဲျဖစ္ျဖစ္၊ စစ္ဦးစီးတကၠသိုလ္သင္တန္းေတြမွာပဲျဖစ္ျဖစ္၊ အေရးၾကီး သင္ရိုးညႊန္းတမ္းအျဖစ္ ျပဌာန္းေလ့ရွိတဲ့ စစ္သံုးစကားအေနနဲ႕ဆိုရင္ COIN လို႕ေခၚတဲ့ အေၾကာင္းအရာအေၾကာင္း ဆက္ေျပာျဖစ္ၾကပါတယ္။

COIN ဆိုတာက Counterinsurgency ကို အတိုေကာက္ေခၚတဲ့ စကားျဖစ္ပါတယ္။ counterinsurgency ဆိုတာက insurgency ဆိုတဲ့ ပုန္ကန္ျခားနားမွဳကို တုန္႕ျပန္မွဳျဖစ္ပါတယ္။ ၂၀ ရာစု ကာလတေလွ်ာက္ ကမၻာတ၀ွမ္းမွာ အေတြးအေခၚ၊ အယူအဆအေပၚ အေျခခံလို႕ပဲျဖစ္ျဖစ္၊ ျပည္ပက်ဴးေက်ာ္မွဳကို တြန္းလွန္မွဳ အေပၚ အေျခခံလို႔ပဲျဖစ္ျဖစ္၊ မတရားဖိႏွိပ္ခ်ဳပ္ခ်ယ္မွဳကို တြန္းလွန္ဖို႕ပဲျဖစ္ျဖစ္ ပုန္ကန္မွဳေတြ အမ်ားအျပား ေပၚေပါက္ခဲ့ပါတယ္။ ျမန္မာစကားမွာ အဓိပၸာယ္မွားယြင္းေနတဲ့ စကားတခုရွိပါတယ္။ “သူခိုးၾကီးရင္ ဓားျပ၊ ဓားျပၾကီးရင္သူပုန္” ဆိုတဲ့စကားပါ။ ဒါက ပုန္ကန္ျခားနားသူေတြျဖစ္တဲ့ သူပုန္ေတြရဲ႕ သိကၡာကို ေစာ္ကား ေျပာဆိုျခင္း ျဖစ္ပါတယ္။

တကယ္တမ္းက်ေတာ့ ပုန္ကန္ျခားနားမွဳဆိုတာက လက္ရွိအစိုးရ (သို႕) အာဏာသိမ္းအစိုးရ (သို႕) ျပည္ပ က်ဴးေက်ာ္အုပ္ခ်ဳပ္မွဳ စတာေတြကို ဆန္႔က်င္ဖို႕ စနစ္တက်စုဖြဲ႕ထားတဲ့ ႏိုင္ငံေရး၊ စစ္ေရးလွဳပ္ရွားမွဳကို ေခၚဆိုတာ ျဖစ္ပါတယ္။ ဘယ္လိုပဲျဖစ္ျဖစ္ ပုန္ကန္ျခားနားမွဳ ျဖစ္လာတဲ့အခါက်ရင္ေတာ့ တရား၀င္အစိုးရပဲ ျဖစ္ျဖစ္၊ တရားမ၀င္အစိုးရပဲျဖစ္ျဖစ္၊ ျပည္ပအစိုးရပဲျဖစ္ျဖစ္ Counterinsurgency (COIN) ကို ျပဳလုပ္ဆင္ႏႊဲ ၾကပါတယ္။ ဒီလိုျပဳလုပ္ရာမွာ စစ္ေရး၊ ႏိုင္ငံေရး၊ စီးပြားေရး၊ စိတ္ဓာတ္စစ္ဆင္ေရး စတဲ့ စစ္မ်က္ႏွာေပါင္းစံုကို ဖြင့္လွစ္ေဆာင္ရြက္ေလ့ရွိပါတယ္။ စစ္မဟာဗ်ဴဟာေလ့လာေရး ပညာရွင္မ်ားကလဲ COIN ကင္ပိန္းေတြ ေအာင္ျမင္စြာ ဆင္ႏႊဲႏိုင္ဖို႕ လိုအပ္မယ့္အခ်က္ေတြကို ေဖာ္ထုတ္ေရးသားၾကပါတယ္။

ဒီေနရာမွာ strategic theorists မ်ားရဲ႕ အခန္းက႑ကို ထည့္သြင္းေျပာခ်င္ပါတယ္။ တခ်ိဳ႕က သူတို႕ေတြကို သီအိုရီသမားေတြ၊ စာအုပ္ထဲက စာေတြဖတ္ျပီး၊ လက္ေတြ႕နဲ႕ ကင္းကြာေနသူေတြလို႕ ထင္ျမင္ေလ့ရွိၾက တယ္။ တကယ္ေတာ့ theorists လို႕ သူတို႕ကို ေခၚဆိုမွဳက ဒီအခ်က္ကို ေထာက္ျပေနျပီးသားမို႕ ဘာမွ ထပ္ ေဆာင္း ေျပာစရာမလိုအပ္ေတာ့ဘူး။ သူတို႕အလုပ္က ဘာလဲဆိုေတာ့ သမိုင္းေၾကာင္း အခ်က္အလက္ေတြ၊ သေဘာတရားေတြ၊ အေတြးအေခၚေတြနဲ႕ သီအိုရီေတြကို ေဖာ္ထုတ္ေရးသားၾကတာျဖစ္ပါတယ္။ စစ္ပညာ ရွင္ ကေလာ့၀စ္ဆိုခဲ့သလိုပဲ၊ ဒီလိုေပၚထြက္လာတဲ့ သီအိုရီေတြဟာ ေလ့လာခ်င္သူေတြအတြက္ guideline ေတြ ျဖစ္လာႏိုင္တယ္။ ဖတ္ရွဳေလ့လာသူေတြကို အေတြးအေခၚ၊ အျမင္သစ္ေတြ ပံ့ပိုးေပးလာႏိုင္တယ္။ သမိုင္းအျဖစ္အပ်က္ေတြကို သင္ခန္းစာယူျပီး၊ အမွားအယြင္းေတြကို ေရွာင္ရွားႏိုင္လာတယ္။ ဒါေပမယ့္ သီအိုရီသမားေတြ ေျပာသမွ် အားလံုးလုပ္လို႕ရမယ္လို႕လဲ မဆိုလိုႏိုင္ပါဘူး။ သီအိုရီအရ ၾကည့္ရင္ေတာ့ သီအိုရီနဲ႕ လက္ေတြ႕ဟာ ကြာျခားမွဳမရွိဘူး။ ဒါေပမယ့္ လက္ေတြ႕က်ေတာ့ ကြာျခားမွဳေတြ ရွိလာႏိုင္တယ္။ ဒါေၾကာင့္ သီအိုရီနဲ႕ လက္ေတြ႕လုပ္ေဆာင္သူေတြအၾကား သူေတာ္တယ္၊ ငါေတာ္တယ္ အျငင္းပြားမွဳေတြ ဟာ အဖိုးတန္တဲ့အခ်ိန္ေတြကို သက္သက္မဲ့ ျဖဳန္းပစ္ေနတာျဖစ္တယ္။ ခႏၶာေဗဒ မသိပဲ ခြဲစိတ္ကုသမွဳ လုပ္ လို႔မရသလို၊ ခႏၶာေဗဒသိျပီးတိုင္းလဲ ခြဲစိတ္ကုသမွဳ လုပ္လို႕မရဘူး။ အဓိကကေတာ့ common sense ပါပဲ။ မဟာဗ်ဴဟာေရးဆြဲသူ သီအိုရီသမားေတြဘက္ကလဲ ကိုယ့္ေရးသားထားတဲ့အတိုင္း လက္ေတြ႕မွာ အေကာင္ အထည္ေဖာ္ဖို႕ ျဖစ္တာလဲရွိမယ္၊ မျဖစ္ႏိုင္တာလဲ ရွိမယ္ဆိုတာ နားလည္သေဘာေပါက္ဖို႕ လိုအပ္သလို၊ လက္ေတြ႕သမားေတြဘက္ကလဲ သီအိုရီသမားေတြ ေဖာ္ထုတ္ေရးသားတာကို လိုတာယူ၊ မလိုတာပယ္ျပီး ကိုယ့္အတြက္ အသံုး၀င္မယ့္ အခ်က္ေတြကို ေရြးႏုတ္အသံုးခ်လိုက္မယ္ဆိုရင္ တေယာက္ကိုတေယာက္၊ လက္ညွိဳးထိုးေနၾကတဲ့ အခ်ိန္ေတြ အလဟႆျဖစ္မွဳ နည္းသြားပါလိမ့္မယ္။ ကားေမာင္းနည္း စာအုပ္ဖတ္ျပီး၊ ကားတက္ေမာင္းလို႕မရႏိုင္သလို၊ သီအိုရီက လီဘာနင္းရင္ ဘယ္လိုျဖစ္မယ္၊ ဘရိတ္နင္းရင္ ဘယ္လို ျဖစ္မယ္ဆိုတာ မယံုလို႕ဆိုျပီး၊ ေခ်ာက္ေရွ႕မွာ လီဘာနင္းမယ္ဆိုရင္ ဘာျဖစ္သြားႏိုင္မလဲ ဆိုတာကိုလဲ စဥ္းစားရပါလိမ့္မယ္။

အခုဆက္လက္ျပီး COIN နဲ႕ ပတ္သက္တဲ့ စစ္မဟာဗ်ဴဟာေလ့လာေရး ပညာရွင္ၾကီးေတြျဖစ္တဲ့ David Galula, Robert Thompson တို႕ေရးသားခဲ့ၾကတဲ့ classical literature ေတြနဲ႕၊ ယေန႕ေခတ္ ပညာရွင္ Schnaubelt, Daniel Marston, Carter Malkasian တို႕ေရးသားခဲ့တဲ့ literature ေတြထဲက အေရးၾကီးတဲ့ အခ်က္တခ်ိဳ႕ကို ေကာက္ႏွဳတ္တင္ျပလိုပါတယ္။ ဘာေၾကာင့္ဒီအခ်က္ေတြကို တင္ျပရလဲဆိုရင္ အခုလက္ရွိ စာေရးသူတို႕ ရင္ဆိုင္ေနရတဲ့ ရန္သူစစ္အုပ္စုဟာ စစ္ေရးအေတြးအေခၚနဲ႕ပဲ အရာရာကို ရွဳျမင္သံုးသပ္ေနလို႕ ျဖစ္ပါတယ္။ စစ္ေရး၊ ႏိုင္ငံေရး၊ စီးပြားေရးေတြမွာ တဘက္ရန္သူ၊ တဘက္ျပိဳင္ဘက္ရဲ႕ intentions, interests, commitment, value စတဲ့ အခ်က္ေလးခ်က္ကို အရင္ေလ့လာျပီးမွ၊ သင့္ေလ်ာ္တဲ့ မဟာဗ်ဴဟာ ေတြ၊ လုပ္ငန္းစဥ္ေတြကို ခ်မွတ္ရပါတယ္။ အဲဒီလိုမဟုတ္ပဲ ကိုယ့္ဘက္က ကိုယ္ျဖစ္ေစခ်င္တာေတြ၊ ကိုယ္ လုပ္ႏိုင္တာေတြ၊ ကိုယ့္အယူအဆေတြကိုပဲ ေဇာင္းေပးလုပ္ေဆာင္ေနမယ္ဆိုရင္ ခုတ္ရာတျခား၊ ရွရာတျခား နဲ႕ လုပ္လိုက္သမွ် တလြဲေတြျဖစ္ေနတတ္ပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ ပုန္ကန္ျခားနားသူေတြကိုပဲ ျဖစ္ျဖစ္၊ ေတာ္လွန္ ေရးသမားေတြကိုပဲ ျဖစ္ျဖစ္၊ ေခ်မွဳန္းေရးလုပ္ရာမွာ အသံုးျပဳတဲ့ စစ္ေရးနည္းဗ်ဴဟာမ်ားကို ေရးသားတင္ျပ ေပးပါမယ္။

(၁) Legitimacy ရရန္ ေဆာင္ရြက္ျခင္း

ေဒးဗစ္ဂါလုလား အဆိုအရ ဘယ္လိုအသြင္သ႑ာန္ေဆာင္တဲ့ ေတာ္လွန္ေရးပဲျဖစ္ျဖစ္၊ ပုန္ကန္မွဳပဲျဖစ္ျဖစ္၊ အတိုက္အခံေတြဘက္က သံုးတဲ့စကားလံုးက “ျပည္သူ႕အတြက္” ဆိုတဲ့ စကားလံုးပဲ ျဖစ္ေလ့ရွိပါတယ္။ ကမၻာတ၀ွမ္းလံုးက ေတာ္လွန္ေရးတိုင္း၊ စစ္ပြဲတိုင္းမွာ ဒီစကားလံုးက ထိပ္ဆံုးမွာ ေနရာယူေလ့ရွိပါတယ္။ ဘယ္လိုပဲျဖစ္ျဖစ္ လူထုေတြအၾကား၊ ႏိုင္ငံတကာ အစိုးရေတြအၾကားမွာ legitimacy ရဖို႕က အေရးၾကီးပါ တယ္။ ဒီလိုလုပ္ႏိုင္ဖို႕အတြက္ legitimacy ဟာ အစိုးရနဲ႕သာ ထိုက္တန္တယ္။ ပုန္ကန္သူေတြ၊ ေတာ္လွန္ ေရးသမားေတြနဲ႕ မထိုက္တန္ဘူးဆိုတဲ့ အခ်က္ကို လူထုလက္ခံလာေအာင္ လုပ္ဖို႕ လိုအပ္တဲ့အေၾကာင္း၊ ႏိုင္ငံတကာက အသိအမွတ္ျပဳလာဖို႕ လိုအပ္တဲ့အေၾကာင္း COIN နည္းဗ်ဴဟာက ေထာက္ျပထားပါတယ္။
အႏွစ္ႏွစ္ဆယ္ နအဖ လုပ္ငန္းေဆာင္တာေတြကို ၾကည့္လိုက္ေတာ့ နအဖဟာ စစ္အစိုးရပီပီ ဒါကို တိတိ က်က် လိုက္နာခဲ့ေၾကာင္း သိသာပါတယ္။ ၾက႕ံဖြတ္၊ စြမ္းအားရွင္တို႕လို သူတို႕ ေနာက္လိုက္ေနာက္ပါ အင္အားစုေတြ ေမြးယူတာေတြ၊ သတင္းစာ၊ တီဗြီေတြကေန ၀ါဒျဖန္႕ခ်ိေရးလုပ္တာေတြ၊ ၀န္ထမ္းေတြကို မတက္မေနရ ျပည္သူ႕၀န္ထမ္းသင္တန္းေတြ ေခၚေပးတာေတြဟာ ဒီနည္းဗ်ဴဟာနဲ႕ ျဖစ္ပါတယ္။ ရွစ္ေလးလံုး အေရးေတာ္ပံုမွာ ခ်က္ခ်င္းအာဏာျပန္မသိမ္းပဲ၊ လူထုထဲကို သူတို႕လူေတြလႊတ္ျပီး၊ ေခါင္းျဖတ္သတ္ပြဲေတြ ဖန္တီးတာေတြ၊ လုယက္မွဳေတြ၊ ဖရိုဖရဲေတြျဖစ္ေအာင္ လုပ္တာဟာလဲ ဒီဗ်ဴဟာ အခင္းအက်င္းပံုစံပါပဲ။ သမိုင္း၀င္ လူထုေတာ္လွန္ေရးတရပ္ကို အေရးအခင္းပံုစံအသြင္ျဖစ္ေအာင္ ေျပာင္းလဲယူျပီး၊ ႏိုင္ငံေတာ္မွာ သူတို႕အုပ္ခ်ဳပ္ဖို႕ လိုအပ္တယ္ဆိုတဲ့ အေတြးအေခၚကို လူထုထဲ ရိုက္သြင္းတာ ျဖစ္ပါတယ္။

ဒါေပမယ့္ အႏွစ္ႏွစ္ဆယ္ သမိုင္းကို ၾကည့္ျခင္းအားျဖင့္ နအဖဟာ ဒီဗ်ဴဟာကို ႏိုင္နင္းစြာ မကႏိုင္ပါဘူး။ ခင္ညြန္႕နဲ႕ စစ္ေထာက္လွမ္းေရးေတြကို အခ်င္းခ်င္း ျဖဳတ္ထုတ္သတ္လုပ္ျပီး ေနာက္ပိုင္းမွာ ဒါေတြက ပို ထင္ရွား ျမင္သာလာပါတယ္။ အခုလဲ ၂၀၁၀ ေရြးေကာက္ပြဲနဲ႕ political legitimacy ရယူဖို႕ ျပင္ဆင္ ေဆာင္ ရြက္ေနပါတယ္။ အဓိကကေတာ့ ႏိုင္ငံတကာ စစ္မ်က္ႏွာအတြက္ ျဖစ္ပါတယ္။ လူထုၾကားထဲမွာ legitimacy မရႏိုင္ေတာ့ဘူးဆိုတာ စစ္တင္ဘာေတာ္လွန္ေရးမွာ ကြက္ကြက္ကြင္းကြင္း ထင္သာျမင္သာသြားပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္လဲ ၂၀၁၀ ကို အတင္းတြန္းလုပ္ခဲ့ၾကတာပါ။

ဒါကိုေတာ့ ကၽြန္မတို႕အတိုက္အခံေတြ ဂရုတခ်က္စိုက္ရပါလိမ့္မယ္။ ၂၁ ရာစုရဲ႕ ႏိုင္ငံတကာ အခင္းအက်င္း ပံုစံေတြကို နားလည္ရပါလိမ့္မယ္။ ကၽြန္မတို႕ ျမန္မာႏိုင္ငံက တတိယဒီမိုကေရစီ လွိဳင္းလံုးၾကီးမွာ ပါမသြားပဲ က်န္ခဲ့တဲ့ ႏိုင္ငံတႏိုင္ငံပါ။ ၂၁ ရာစုသစ္မွာ ဒီလွိဳင္းလံုးၾကီးက ၂၀ ရာစု ေႏွာင္းပိုင္းကလို အင္အားသိပ္မၾကီး ေတာ့ပါဘူး။ အီရတ္နဲ႕ အာဖဂန္နစ္စတန္ ကိစၥရပ္ေတြ ေနာက္ပိုင္းမွာ Military Intervention ဆိုတဲ့ သေဘာ တရားအေပၚမွာ ေ၀ဖန္မွဳေတြ အမ်ားၾကီး ျဖစ္ေနၾကပါတယ္။ ႏိုင္ငံတကာဆက္ဆံေရးမွာ economic sanctions ဆိုတဲ့ သေဘာတရားနဲ႕ ပတ္သက္ျပီး၊ အျပန္အလွန္ျငင္းခံုမွဳေတြ၊ ထင္ျမင္ခ်က္ေတြက အမ်ိဳးမ်ိဳး ျဖစ္ေနၾကပါတယ္။ တဘက္က ဒီမိုကေရစီကို ေဇာင္းေပးေျပာဆိုၾကသလို၊ ဒီမိုကေရစီဟာ ႏိုင္ငံေတာ္လံုျခံဳ ေရးကို အားနည္းေစတယ္ဆိုတဲ့ စြဲခ်က္ေတြကလဲ ျဖစ္ေနၾကပါတယ္။ ႏိုင္ငံတကာ ဇာတ္ခံုၾကီးဟာ အေတြး အေခၚေပါင္းစံု၊ အယူအဆေပါင္းစံု၊ လုပ္နည္းေဆာင္တာမ်ိဳးစံုနဲ႕ သပြတ္အူၾကီးလို ရွဳပ္ေထြးေနပါတယ္။

ဒီလိုရွဳပ္ေထြးေနတဲ့ ႏိုင္ငံတကာဇာတ္ခံုၾကီးေပၚမွာ အာရွတိုက္ထဲက ႏိုင္ငံငယ္ေလးတခုျဖစ္တဲ့ (ျဖစ္ေနတဲ့ ပကတိတရားကို အမွန္အတိုင္း လက္ခံဖို႕လိုပါတယ္) ျမန္မာျပည္အေရးေလာက္ကို ေရးၾကီးခြင္က်ယ္ ကိစၥ ၾကီးတခုအေနနဲ႕ ႏိုင္ငံတကာ အစိုးရမ်ားက အသိအမွတ္မျပဳပါဘူး။ ကုလသမဂၢလံုျခံဳေရးေကာင္စီမွာ ေဆြးေႏြးၾကတဲ့ ျပႆနာတိုင္းသာ အေျဖထြက္လာႏိုင္ခဲ့ရင္ အခုကမၻာမွာ ျဖစ္ပ်က္ေနတဲ့ သတင္းဆိုးေတြရဲ႕ ေလးပံုသံုးပံုေလာက္ကို ၾကားရမွာေတာင္ မဟုတ္ပါဘူး။ အီရတ္ကို အေမရိကန္နဲ႕ မဟာမိတ္တပ္ေတြ ၀င္ႏိုင္ ဖို႕ ဆယ္စုႏွစ္ေတြ ဘယ္ေလာက္ၾကာခဲ့သလဲဆိုတာ ျပန္တြက္ခ်က္ၾကည့္ေစလိုပါတယ္။ ေသခ်ာတာတခုက ေတာ့ ျမန္မာႏိုင္ငံဟာ ဒုတိယ အီရတ္ လံုး၀ျဖစ္လာမွာ မဟုတ္ပါဘူး။ ႏိုင္ငံေရးပထ၀ီ၀င္ အေနအထားအရ ဒုတိယေတာင္အာဖရိကလဲ ဘယ္ေတာ့မွ ျဖစ္လာမွာ မဟုတ္ပါဘူး။ ဒါဟာ ပကတိအေျခအေနမွန္ပါ။

ျပီးေတာ့ ကမၻာေပၚမွာ ျမန္မာ့အေရးထက္ ပိုအေရးၾကီးတဲ့ ကိစၥရပ္မ်ားစြာကလဲ ရွိေနပါေသးတယ္။ ဒါေတြကို မျမင္လို႕ပဲျဖစ္ျဖစ္၊ တမင္တကာ မ်က္စိပိတ္ျပီးပဲျဖစ္ျဖစ္၊ ျမန္မာျပည္က စစ္အုပ္စုကို ႏိုင္ငံတကာ ဖိအားေတြ ေပးျပီး၊ ဒိုင္ယာေလာ့ခ္လမ္းေၾကာင္းေပၚ တက္လာေအာင္လုပ္မယ္ဆိုတဲ့ မဟာဗ်ဴဟာၾကီးေတြ ခ်မွတ္ အေကာင္အထည္ေဖာ္ေနတာကေတာ့ တလြဲဆံပင္ေကာင္း လုပ္ေနတာနဲ႕ အတူတူပါပဲ။ ႏိုင္ငံတကာဇာတ္ခံု မွာ legitimacy နဲ႕ ပတ္သက္ျပီး state actors နဲ႕ non-state actors ျပိဳင္ပြဲေတြ ျဖစ္တဲ့အခါ ဘယ္သူက ႏိုင္ျပီး၊ ဘယ္သူေတြက ရွံဳးတတ္တယ္ဆိုတာ ကမၻာ့ႏိုင္ငံေရး သမိုင္းစာမ်က္ႏွာေတြမွာ အတိအလင္း ေလ့လာ ေတြ႕ရွိႏိုင္ပါတယ္။ ဒီမဟာဗ်ဴဟာၾကီးနဲ႕ပဲ ဆက္လက္တိုက္ပြဲ၀င္ေနရင္ေတာ့ အဲဒီအတိုင္းေတြပဲ ျဖစ္သြားပါ လိမ့္မယ္။ ေျပာမထြက္ရက္လို႕ ကၽြန္မ မေျပာခ်င္ပါဘူး။ အခ်ိန္က စကားေျပာလာပါလိမ့္မယ္။ ႏိုင္ငံတကာ အစိုးရေတြရဲ႕ ေျခလွမ္းေတြကို ေနာက္ႏွစ္ႏွစ္အတြင္းမွာ ေစာင့္ၾကည့္လိုက္ပါ။

အဲဒီလိုအျဖစ္မခံပဲ ျမန္မာ့ႏိုင္ငံေရးတိုးတက္မွဳကို တကယ္ျဖစ္ေစခ်င္တယ္ဆိုရင္ေတာ့ legitimacy နည္းနဲ႕ တိုက္ခိုက္ေနတဲ့ စစ္အစိုးရကို အႏိုင္ယူေအာင္ပြဲခံႏိုင္ေစတဲ့ အင္အားၾကီးတခုကေတာ့ ရွိေနပါတယ္။ ဒါက ေတာ့ ျပည္သူလူထုပါ။ ျပည္သူလူထုဟာ စစ္အာဏာရွင္စနစ္ ခ်ဳပ္ျငိမ္းေရးကိုပဲ လိုလားၾကပါတယ္။ စစ္အုပ္စု ရဲ႕ မတရားမွဳေတြကိုလဲ ေန႕စဥ္နဲ႕အမွ် ခံစားေနၾကရတာမို႕ ခံျပင္းစိတ္ေတြ လူတိုင္းရဲ႕ရင္ထဲမွာ ရွိေနပါတယ္။ စစ္အုပ္စုရွိေနသေရြ႕၊ ေနာက္ကြယ္က ၾကိဳးကိုင္ေနသေရြ႕ ျမန္မာျပည္ၾကီး တိုးတက္မွာမဟုတ္ဘူး ဆိုတာကို လဲ အမ်ားစုက နားလည္ၾကပါတယ္။ ျပည္သူလူထုရဲ႕အားကို ယူျခင္းကသာ ေအာင္ပြဲဆီကို ဦးတည္ႏိုင္ပါေစ လိမ့္မယ္။ စစ္အုပ္စုဟာ COIN နည္းဗ်ဴဟာအတိုင္း Legitimacy ရဖို႕အေရးကို အသည္းအသန္ ၾကိဳးစားေန ဆဲ ျဖစ္ေပမယ့္ ျပည္သူလူထုၾကားမွာေတာ့ အခုအခ်ိန္ထိ legitimacy မရေသးပါဘူး။ ဒီအခ်က္ကို ေဇာင္း ေပးျပီး လုပ္သင့္တာလုပ္ၾကဖို႕ လိုပါတယ္။ ျပင္ဆင္သင့္တာကို တညီတညြတ္တည္း ျပင္ဆင္ၾကဖို႕ လိုပါလိမ့္ မယ္။ စစ္ပြဲဆိုတာ စစ္ေျမျပင္မွာပဲ တိုက္ရတာ ျဖစ္ပါတယ္။ အေျမာက္ပစ္ကူတခ်က္ ေပးဖို႕အေရး၊ အေျမာက္ လုပ္ဖို႕ သံတံုးထိုင္ေသြးေနသူေတြရဲ႕ လက္ထဲကို စစ္ပြဲတခုလံုးရဲ႕ ကံၾကမၼာကို မထည့္လိုက္မိပါေစနဲ႕။ စခန္း ကုန္းေလးတခု သိမ္းပိုက္ႏိုင္တာနဲ႕ပဲ ေအာင္ပြဲရျပီ။ ဒါေလးကိုပဲ မေပ်ာက္မပ်က္ေအာင္ ထိန္းထားမယ္ဆိုသူ ေတြရဲ႕ လက္ထဲကိုလဲ command power မထည့္လိုက္မိပါေစနဲ႕။

အဲဒီလို ျဖစ္လာရင္ လူထုဟာ သူတို႕ လက္မခံႏိုင္တဲ့ အစိုးရတရပ္ရဲ႕ legitimacy ကို အသိအမွတ္မျပဳေပ မယ့္၊ ပုန္ကန္ျခားနားသူေတြ၊ ေတာ္လွန္ေရးသမားေတြနဲ႕လဲ ကင္းကြာ သြားႏိုင္ပါတယ္။ လူထုနဲ႕ တသား တည္းမရွိတဲ့ ေတာ္လွန္ေရးဟာ ေအာင္ပြဲနဲ႕ လြဲေနမွာ အေသအခ်ာပါပဲ။ အခုဆက္လက္ျပီး COIN နည္းဗ်ဴ ဟာ တရပ္ျဖစ္တဲ့ လူထုနဲ႕ ေတာ္လွန္ေရးကင္းကြာေအာင္ ျပဳလုပ္ျခင္းအခ်က္ကို ဆက္လက္တင္ျပပါမယ္။ ဒီ နည္းဗ်ဴဟာကိုလဲ စစ္အုပ္စုက က်င့္သံုးေနပါတယ္။

(ေရွ႕ဆက္ေဖာ္ျပပါမည္)

REF: ခင္မမမ်ဳိး