ဟီလာရီ ကလင္တန္ ေနျပည္ေတာ္သုိ႔ ေရာက္ရိွ

ရန္ပိုင္
November 30, 2011

အေမရိကန္ ႏုိင္ငံျခားေရး ၀န္ႀကီး မစၥ ဟီလာရီ ကလင္တန္သည္ ယေန႔ ညေနပုိင္းတြင္ ေနျပည္ေတာ္သုိ႔ ေရာက္ရွိလာသည္။

ျမန္မာႏုိင္ငံသုိ႔ အေမရိကန္ ႏိုင္ငံျခားေရး ၀န္ႀကီး တဦး ႏွစ္ေပါင္း ၅၆ ႏွစ္ အတြင္း ပထမဆုံး အႀကိမ္ လာေရာက္ျခင္း ျဖစ္သည္။

မစၥကလင္တန္ႏွင့္ အဖြဲ႔သည္ ၾကာသပေတးေန႔တြင္ သမၼတဦးသိန္းစိန္၊ ျပည္သူ႔ လႊတ္ေတာ္ ဥကၠ႒ ဦးေရႊမန္း၊ အမ်ိဳးသား လႊတ္ေတာ္ ဥကၠ႒ ဦးခင္ေအာင္ျမင့္၊ ႏုိင္ငံျခားေရး ၀န္ႀကီး ဦး၀ဏၰေမာင္လြင္ တုိ႔ႏွင့္ ေတြ႔ဆုံမည္ဟု သိရသည္။


သမၼတ၏ ႏုိင္ငံေရး အႀကံေပး ဦးကုိကုိလႈိင္က “ဒီခရီးစဥ္က အေမရိကန္- ျမန္မာဆက္ဆံေရးမွာ သမုိင္းတခုပဲ၊ ဘက္ေပါင္းစုံတုိး တက္မယ္လုိ႔ ျမင္တယ္” ဟု ဆုိသည္။

အစုိးရက ႏုိင္ငံေရးအက်ဥ္းသားမ်ားကုိ ဆက္လႊတ္ေပးမည္ဟု ဦးကုိကုိလႈိင္က ဆက္ေျပာသည္။

ႏိုင္ငံျခားေရး ၀န္ႀကီးသည္ ခရီးစဥ္အတြင္း ျမန္မာ့ ႏုိင္ငံေရး အေျခအေန၊ နယ္စပ္ေဒသတြင္ ျဖစ္ပြားေနသည့္ တုိက္ပြဲမ်ား၊ လူအခြင့္အေရးခ်ိဳးေဖာက္မႈ ကိစၥရပ္မ်ားကုိ ေဆြးေႏြးမည္ ျဖစ္သည္။

သုိ႔ေသာ္ ျမန္မာႏုိင္ငံအေပၚ ထားရွိသည့္ အေမရိကန္ႏုိင္ငံ၏ စီးပြားေရး ပိတ္ဆုိ႔မႈ ရုတ္သိမ္းေရးႏွင့္ ပတ္သက္ၿပီး ေဆြးေႏြးမည္ မဟုတ္ဟု မစၥကလင္တန္က ယခု ခရီးစဥ္ မတုိင္မီကတည္းက ေျပာဆုိထားခဲ့ေသာ္လည္း အနာဂတ္ ႏွစ္ႏုိင္ငံ ကုန္သြယ္ေရး၊ သံတမန္ ဆက္ဆံေရး တုိးျမွင့္ရန္ ေဆြးေႏြးႏုိင္ေၾကာင္း ေလ့လာသူမ်ားက သုံးသပ္ေနၾကသည္။

သမၼတအုိဘားမားကလည္း ျမန္မာႏုိင္ငံတြင္ လက္ရွိျဖစ္ေပၚေနေသာ ေျပာင္းလဲမႈမ်ားကုိ အသိ အမွတ္ ျပဳေၾကာင္း၊ သုိ႔ေသာ္ နယ္စပ္ တုိင္းရင္းသား ေဒသ တုိက္ပြဲမ်ား၊ ႏုိင္ငံေရး အက်ဥ္းသားမ်ားကိစၥ၊ ေျမာက္ကုိရီးယားႏွင့္ ျမန္မာ ဆက္စပ္မႈ စသည္ တုိ႔မွာ စုိးရိမ္စရာ အေျခအေန ျဖစ္ေၾကာင္း မၾကာေသးမီက ေၾကညာခ်က္ ထုတ္ျပန္ခဲ့သည္။

မစၥကလင္တန္ လာေရာက္ခ်ိန္ႏွင့္ တုိက္ဆုိင္စြာ မီးရထား ၀န္ႀကီး ဦးေအာင္မင္း ေခါင္းေဆာင္သည့္ အစုိးရ၏ ၿငိမ္းခ်မ္းေရး ကုိယ္စားလွယ္ အဖြဲ႔သည့္ ကခ်င္ လြတ္လပ္ေရး တပ္မေတာ္(KIA)ႏွင့္ တရုတ္ႏုိင္ငံ ေရႊလီၿမိဳ႕တြင္ ယမန္ေန႔က ေတြ႔ဆုံၿပီး ကခ်င္ေဒသတြင္ ျဖစ္ပြားေနေသာ စစ္ပဲြမ်ားအေရးႏွင့္ ပတ္သက္ျပီး ေဆြးေႏြးခဲ့ေသးသည္။

KIA ဒု စစ္ဦးစီးခ်ဳပ္ ဗုိလ္မႉးခ်ဳပ္ ဂြမ္ေမာ္က “မစၥကလင္တန္ အေနနဲ႔ ဒီမုိကေရစီအေရးနဲ႔ တုိင္းရင္းသား အေရးကုိ ေျဖရွင္းဖုိ႔ လုိတယ္ ဆုိတာကုိေတာ့ ျမန္မာ အစုိးရကုိ ရွင္းရွင္းလင္းလင္း ေျပာျပေစခ်င္တယ္” ဟု ဧရာ၀တီသုိ႔ ေျပာသည္။

ခရီးစဥ္အတြင္း ျမန္မာ့ ဒီမုိကေရစီ ေခါင္းေဆာင္ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္၊ ႏုိင္ငံေရးပါတီမ်ား၊ လူမႈအဖြဲ႔အစည္းမ်ား၊ ႏုိင္ငံေရး အက်ဥ္းသားေဟာင္းမ်ားႏွင့္လည္း ေတြ႔ဆုံမည္ ျဖစ္သည္။

အေမရိကန္ ျမန္မာဆက္ဆံေရးသည္ မင္းတုန္းမင္း လက္ထက္မွ စတင္သည္ဟု ေျပာဆုိ ႏုိင္ေသာ္လည္း ၁၉၄၈ ခုႏွစ္ လြတ္လပ္ ေရးရၿပီး ဖဆပလ အစုိးရလက္ထက္တြင္ ပုိမုိ နီးကပ္စြာ ဆက္ဆံခဲ့သည္ကုိ ေတြ႔ရသည္။

လြတ္လပ္ေရးရၿပီးေခတ္တြင္ အားေကာင္းလာသည့္ ဗမာျပည္ ကြန္ျမဴနစ္ပါတီႏွင့္ တျခားေသာ လက္၀ဲ ပါတီမ်ားကုိ ဆန္႔က်င္ ႏုိင္ရန္ အတြက္ ၀န္ႀကီးခ်ဳပ္ ဦးႏု ေခါင္းေဆာင္သည့္ ဖဆပလအစုိးရႏွင့္ အေမရိကန္အစုိးရတုိ႔ ပုိမုိနီးကပ္စြာ ဆက္ဆံခဲ့ၿပီး အာရွေဖာင္ေဒးရွင္း၊ ဖုိ႔ဒ္ ေဖာင္ေဒးရွင္း စသည့္ အေမရိကန္ႏုိင္ငံ၏ စီးပြားေရး လူမႈေရး အကူအညီမ်ားကုိ လက္ခံခဲ့သည္။

၁၉၅၂ ခုႏွစ္ အေမရိကန္ ဒုသမၼတ ရစ္ခ်တ္နစ္ဆင္ ျမန္မာႏုိင္ငံသုိ႔ လာေရာက္ လည္ပတ္ခဲ့ၿပီး ၀န္ႀကီးခ်ဳပ္ ဦးႏု အေမရိကန္သုိ႔ အျပန္အလွန္ သြားေရာက္ လည္ပတ္ခဲ့သည္ အထိ ဆက္ဆံေရး တုိးတက္ခဲ့သည္။

သုိ႔ေသာ္ ၁၉၅၀ ျပည့္ႏွစ္ခန္႔တြင္ ရွမ္းျပည္နယ္သို႔ က်ဴးေက်ာ္ ၀င္ေရာက္လာသည့္ တရုတ္ျဖဴ ကူမင္တန္ တပ္မ်ားကုိ အေမရိ ကန္ အစုိးရက ကူညီေသာအခါတြင္ ႏွစ္ႏုိင္ငံ ဆက္ဆံေရး အနည္းငယ္ ယုိယြင္းခဲ့သည္။ သုိ႔ေသာ္လည္း ႏွစ္ႏုိင္ငံ စစ္တပ္ခ်င္း ဆက္ဆံေရးမွာမူ ၁၉၈၈ ခုႏွစ္မတုိင္မီအထိ ဆက္လက္ ရိွေနခဲ့သည္။

တပ္မေတာ္ စိတ္ဓာတ္ စစ္ဆင္ေရး ဌာနကုိ ဦးေဆာင္ ဖြဲ႔စည္းခဲ့သည့္ ဗုိလ္မႉးခ်ဳပ္ ေမာင္ေမာင္ လက္ထက္တြင္ အေမရိကန္ စစ္တပ္ ႏွင့္ သာမက အေမရိကန္ ေထာက္လွမ္းေရးအဖဲြ႔ CIA ႏွင့္ပါ အနီးကပ္ ဆက္ဆံခဲ့သည္။

၁၉၆၀ ျပည့္ႏွစ္ တ၀ုိက္ ဗုိလ္မႉးခ်ဳပ္ေမာင္ေမာင္ ရာထူးမွ အနားေပးခံခဲ့ရၿပီး ေနာက္ပုိင္းတြင္လည္း ျမန္မာ့တပ္မေတာ္ အရာရွိ မ်ားကုိ အေမရိကန္ စစ္တကၠသုိလ္မ်ားႏွင့္ စစ္သင္တန္းမ်ားသုိ႔ ဆက္လက္ ေစလႊတ္ခဲ့သည္။

ကာကြယ္ေရး ဦးစီးခ်ဳပ္ေဟာင္း ဗုိလ္ခ်ဳပ္ႀကီး သူရေက်ာ္ထင္ အပါအ၀င္ ဒု ဗုိလ္ခ်ဳပ္ႀကီး ထြန္းၾကည္၊ ဗုိလ္ခ်ဳပ္ ဉာဏ္လင္း၊ ေထာက္လွမ္းေရး ညြန္ၾကားေရးမႉးခ်ဳပ္ေဟာင္း ဗုိလ္မႉးႀကီး ေအာင္ကုိး တုိ႔သည္ အေမရိကန္ စစ္တကၠသုိလ္မ်ားတြင္ တက္ေရာက္ ခဲ့သည့္ ထင္ရွားသည့္ စစ္ဘက္ အရာရွိႀကီးမ်ား ျဖစ္သည္။

၁၉၆၆ ခုႏွစ္ အာဏာသိမ္း ေခါင္းေဆာင္ ဗုိလ္ခ်ဳပ္ႀကီးေန၀င္း အေမရိကန္သုိ႔ သြားေရာက္ကာ သမၼတ ဂြ်န္ဆင္ ႏွင့္ ေတြ႔ဆုံခဲ့ ေသာ္လည္း ေနာက္ပုိင္း ႏွစ္ႏုိင္ငံ ဆက္ဆံေရး ေအးစက္သြားခဲ့သည္။ သုိ႔ေသာ္လည္း ျမန္မာႏုိင္ငံက မူးယစ္ေဆး၀ါး ႏွိမ္နင္းမႈ အစီအစဥ္မ်ားအတြက္ အေမရိကန္၏ အကူအညီမ်ားကုိ လက္ခံခဲ့သည္။

၁၉၈၈ ခုႏွစ္တြင္ စစ္တပ္ အာဏာသိမ္းၿပီး ဒီမုိကေရစီ လႈပ္ရွားမႈမ်ားကုိ အဆက္မျပတ္ ႏွိမ္နင္းခဲ့ျခင္း၊ လူအခြင့္ အေရးခ်ိဳး ေဖာက္ျခင္းမ်ားေၾကာင့္ သံတမန္ဆက္ဆံေရးမွာ အနိမ့္ဆုံးအဆင့္အထိ က်ဆင္းခဲ့သည္။

Ref: ဧရာ၀တီ