ကုလ အႏုျမဴ ေစာင့္ၾကည့္ေရးအဖြဲ႔က စစ္ေဆးခြင့္ေပးရန္ စစ္အစိုးရကို ေတာင္းဆို

ေသာမတ္စ္ေမာင္ေရႊ
ၾကာသပေတးေန႔၊ ဒီဇင္ဘာလ ၂၃ ရက္ ၂၀၁၀

ခ်င္းမိုင္ (မဇၩိမ) ။ ။ ကုလသမဂၢ၏ အႏုျမဴ ေစာင့္ၾကည့္ေရးအဖြဲ႔ၾကီး ျဖစ္ေသာ အျပည္ျပည္ဆိုင္ရာ အႏုျမဴ စြမ္းအင္ ေအဂ်င္စီ (IAEA) က ျမန္မာႏိုင္ငံတြင္ အႏုျမဴ စက္႐ုံမ်ား ရွိေနသည္ဟု စြပ္စြဲ ေျပာဆိုျခင္း ခံေနရေသာ ေနရာမ်ားသို႔ လာေရာက္ စစ္ေဆးခြင့္ ျပဳပါရန္ ျမန္မာ စစ္အစိုးရကို မၾကာေသးမီက စာေရးသား ေတာင္းဆိုခဲ့သည္ဟု အမည္ ေဖာ္ျပမထားေသာ အေမရိကန္ အရာရွိမ်ားကို ကုိးကားၿပီး ေဝါလ္စထရိ ဂ်ာနယ္က ေရးသားသည္။

`ျမန္မာႏိုင္ငံ ေျမာက္ပိုင္းရွိ စက္႐ုံမ်ားတြင္ အႏုျမဴ နည္းပညာ ဖြ႔ံၿဖိဳးတုိးတက္ေရးအတြက္ ၾကိဳးပမ္းမႈမ်ား ရွိေနသည္ ဟူေသာ စြပ္စြဲခ်က္ အေပၚ ရွင္းလင္းမႈမ်ား လုပ္ေပးပါရန္´ ျမန္မာႏိုင္ငံ အစိုးရသို႔ ယခင္စာႏွစ္ေစာင္ ေပးပို႔အၿပီး ယခု တဖန္ အိုင္ေအအီးေအ ကာကြယ္ လံုၿခံဳေရးဌာန အၾကီးအကဲ Herman Nackaerts က ထပ္မံ ေပးပို႔ အေၾကာင္းၾကား ခဲ့သည္ဟု အဆိုပါဂ်ာနယ္က အေမရိကန္ အရာရွိမ်ားကို ကုိးကား ေဖာ္ျပခဲ့ပါသည္။

ျမန္မာႏိုင္ငံသည္ ကုလသမဂၢ အႏုျမဴလက္နက္ မျပန္႔ပြားေရး စာခ်ဳပ္ကို လက္မွတ္ ေရးထိုးထားေသာ ႏိုင္ငံတႏိုင္ငံ ျဖစ္ျခင္းေၾကာင့္ ျမန္မာႏိုင္ငံတြင္ ရွိသည္ဟု စြပ္စြဲ ေျပာဆိုေနၾကေသာ အႏုျမဴ စက္႐ုံေနရာမ်ားသို႔ စစ္ေဆး ၾကည့္ရႈခြင့္ ေပးရန္ အိုင္ေအ အီးေအက ေမတၱာရပ္ခံပိုင္ခြင့္ ရွိပါသည္။ သို႔ေသာ္ ႏိုင္ငံတကာ ဥပေဒမ်ားအရ အဆိုပါ ေမတၱာရပ္ခံခ်က္မ်ားကို ျမန္မာႏိုင္ငံက ျငင္းပယ္ခြင့္လည္း ရွိပါသည္။

အိုင္ေအအီးေအ၏ ယခုေနာက္ဆံုးစာသည္ ျမန္မာႏို္င္ငံႏွင့္ ေျမာက္ကိုရီးယား ႏိုင္ငံတို႔အၾကား အႏုျမဴဆုိင္ရာ ပူးေပါင္း ေဆာင္ရြက္မႈမ်ား ရွိေန၍ အေမရိကန္ အစိုးရက စိုးရိမ္ ပူပန္ေနသည္ ဟူေသာ သတင္းမ်ားပါသည့္ လွ်ိဳ႕ဝွက္ ေၾကးနန္းမ်ားကို ဝီကီလိ ဝက္ဘ္ဆိုက္က ထုတ္ျပန္ ခဲ့ၿပီးေနာက္ ေပၚထြက္လာျခင္း ျဖစ္သည္။

မသကၤာဖြယ္ ပစၥည္းအမ်ားအျပားကို မေကြးတိုင္း မင္းဘူးအနီးရွိ အႏုျမဴဓာတ္အားေပး စက္႐ုံ ေဆာက္လုပ္ ေနသည္ဟု ေကာလ ဟလမ်ား ထြက္ေပၚေနသည့္ ေနရာသို႔ သယ္ေဆာင္ေနေၾကာင္း သတင္းရင္းျမစ္ တခုက ရန္ကုန္ရွိ အေမရိကန္ သံ႐ုံးသို႔ ေျပာၾကား ခဲ့သည္ဟု အဆုိပါ ေၾကးနန္းတြင္ ေဖာ္ျပထားသည္။

အဆိုပါေၾကးနန္းမ်ားတြင္ ရန္ကုန္ရွိ ၾသစေၾတးလ် သံအမတ္ မီရွဲလ္ခ်န္းကိုလည္း ျမန္မာအစိုးရ အရာရွိတဦးက `ျမန္မာနဲ႔ ေျမာက္ကိုရီးယား ႏိုင္ငံတို႔ရဲ့ ဆက္ဆံမႈဟာ သမ႐ိုးက် လက္နက္မ်ား အတြက္သာ မဟုတ္ဘဲ ျမန္မာႏိုင္ငံတြင္ ၾကာျမင့္စြာ ျဖစ္ေပၚေနခဲ့သည့္ လွ်ပ္စစ္ဓာတ္အား မလံုေလာက္သည့္ ျပႆနာကို ေျဖရွင္းရန္ ရည္ရြယ္သည့္ ၿငိမ္းခ်မ္းစြာ အႏုျမဴစြမ္းအင္ အသံုးျပဳေရးလဲ ပါဝင္ေၾကာင္း´ လြန္ခဲ့ေသာ ၾသဂုတ္လက ေျပာဆိုခဲ့သည္ဟုလည္း ေဖာ္ျပထားသည္။

သို႔ေသာ္ ထူးထူးျခားျခားပင္ အထက္ပါ ေျပာဆိုခ်က္ကို အဆိုပါသတင္းရင္းျမစ္က ျပန္လည္ ႐ုတ္သိမ္း သြားခဲ့ၿပီး ျမန္မာႏွင့္ ေျမာက္ကိုရီးယား ႏိုင္ငံအၾကား အႏုျမဴ အစီအစဥ္တရပ္ အမွန္စင္စစ္ လုပ္ကိုင္ေနျခင္း မရွိေၾကာင္း ေျပာဆိုသြားခဲ့သည္ဟု ေနာက္ပိုင္း ေပးပို႔ေသာ ေၾကးနန္းမ်ားတြင္ ဆက္လက္ ေဖာ္ျပခဲ့သည္။

ဤသို႔ပထမေျပာဆုိခ်က္ကို ျပန္လည္ ႐ုတ္သိမ္းသြားမႈကို တံု႔ျပန္သည့္ အေနျဖင့္ ရန္ကုန္ရွိ အေမရိကန္ သံ႐ုံး၏ ဝန္ထမ္း တဦးက လြန္ခဲ့သည့္ ႏိုဝင္ဘာလက ေကာက္ခ်က္ခ်ရာတြင္ `လိုရင္းအခ်က္ - ျမန္မာ အစိုးရႏွင့္ ကိုရီးယား ဒီမိုကရက္တစ္ ျပည္သူ႔ သမၼတႏိုင္ငံ တို႔အၾကား ပူးေပါင္း ေဆာင္ရြက္မႈမ်ားသည္ ဆက္လက္၍ လွ်ဳိ႕ဝွက္ေနဆဲပင္ ျဖစ္သည္။ တခုခု ျဖစ္ပြား ေနသည္မွာေတာ့ ေသခ်ာသည္။ အဆိုပါ တစံုတခုတြင္ အႏုျမဴ လက္နက္မ်ားလည္း ပါဝင္ၿပီး သံ႐ုံးက အစီရင္ခံရမည့္ အထူးဦးစားေပး အဆင့္အတန္းတြင္ ဆက္လက္ ရွိေနသည္´ ဟု ေရးသားထားသည္။

ေပါက္ၾကားလာေသာ ရန္ကုန္အေမရိကန္သံ႐ုံးက ၂၀၀၄တြင္ ပို႔ခဲ့ေသာ ေၾကးနန္းမ်ားတြင္ `ေျမာက္ကိုးရီးယား ပညာရွင္ မ်ားသည္ ေျမျပင္မွ ေဝဟင္ပစ္ ဒံုးလက္နက္ (SAM) မ်ား တပ္ဆင္ ထုတ္လုပ္ေနၿပီး မေကြးတုိင္းအတြင္း စစ္ဘက္ တေနရာတြင္ ေျမေအာက္ အေဆာက္ အဦးမ်ားကိုလည္း တည္ေဆာက္ေနသည္´ ဟု ေရးသားထားသည္။

နယူးေဒလီသို႔ ၂၀၀၄ အတြင္း လာေရာက္လည္ပတ္ခဲ့ၾကေသာ ျမန္မာစစ္ အာဏာရွင္ ဦးသန္းေရႊ၏ ကိုယ္စားလွယ္ အဖြဲ႔တြင္ ပါဝင္ခဲ့သူမ်ားက `အေမရိကန္က အာ႐ုံ စိုက္လာေအာင္ အႏုျမဴ လက္နက္ ပိုင္ဆုိင္ေရး လုပ္ရရင္ ေကာင္းမလားလို႔ သူတို႔ ေတြးေနေၾကာင္း´ အိႏၵိယအစိုးရကို ေျပာၾကားခဲ့သည္ ဟု ယခင္အပတ္က ထုတ္ျပန္ခဲ့ေသာ ၂၀၀၄ ႏိုဝင္ဘာလက ေပးပို႔ခဲ့သည့္ အေမရိကန္ သံတမန္ ေၾကးနန္းတြင္ ေရးသားထားသည္။

ေဒလီရွိ အေမရိကန္ သံ႐ုံးမွ ေပးပို႔ခဲ့ေသာ အဆိုပါေၾကးနန္းမွာ ဗုိလ္ခ်ဳပ္သန္းေရႊ ၂၀၀၄ ေအာက္တုိဘာလ အတြင္း အိႏၵိယႏိုင္ငံ ၿမိဳ႕ေတာ္သို႔ လာေရာက္ လည္ပတ္ခဲ့သည့္ ခရီးစဥ္အေၾကာင္း အဆင့္ျမင့္ အိႏၵိယသံတမန္ တဦးက အေမရိကန္ သံတမန္မ်ားကို ေျပာျပခဲ့သည့္ သတင္းမ်ားအေပၚ အဓိက အေျခခံ ေရးသားထားသည္။

အႏုျမဴ စီမံကိန္းတရပ္ ျမန္မာႏိုင္ငံက လုပ္ေဆာင္ေနႏိုင္ဖြယ္ရွိဟု အိုင္ေအအီးေအ ညႊန္ၾကားေရးမႉး ေဟာင္းက ယံုၾကည္

ျပည္ပေရာက္ သတင္းဌာနတခုျဖစ္သည့္ ဒီမိုကရက္တစ္ ျမန္မာ့အသံ (DVB) က ယခုႏွစ္ ေမလက သတင္းတရပ္ ထုတ္လႊင့္ ခဲ့ရာတြင္ ျမန္မာႏိုင္ငံသည္ ဒံုးပ်ံ ႏွင့္ အႏုျမဴ အစီအစဥ္မ်ားကို လုပ္ကိုင္လ်က္ ရွိေၾကာင္း စစ္တပ္မွ ထြက္ေျပး ဘက္ေျပာင္းလာသည့္ သူတဦး၏ ထြက္ဆိုခ်က္မ်ား ပါဝင္ခဲ့သည္။ ဘက္ေျပာင္း လာသူ ဗိုလ္မႉးစိုင္းသိန္းဝင္းမွာ ျမန္မာ စစ္တပ္မွ အၾကီးတန္း သိပၸံပညာရွင္ တဦးျဖစ္ၿပီး စာရြက္စာတန္း အေထာက္အထား အမ်ားအျပား ယူေဆာင္ကာ တိုင္းျပည္မွ ထြက္ခြာလာ၍ ေနာက္ပိုင္းတြင္ အဆိုပါ စာရြက္ စာတန္းမ်ားကို အိုင္ေအအီးေအ ညႊန္ၾကားေရးမႉးေဟာင္း ေရာဘတ္ကယ္လီ သို႔ DVB က ျပသခဲ့သည္။

ဘက္ေျပာင္း ခိုလႈံလာသူ ေပးအပ္သည့္ သတင္းအခ်က္အလက္မ်ား အရ `ျမန္မာႏိုင္ငံသည္ ယူေရနီယံ သတၱဳမ်ားကို တူးေဖာ္ေနေၾကာင္း၊ အဆုိပါ သတၱဳ မ်ားကို ဓာတ္ေပါင္းဖိုမ်ားႏွင့္ အႏုျမဴ ဗံုးမ်ားတြင္ အသံုးျပဳ ႏိုင္သည့္ ယူေရနီယံ ျဒပ္ေပါင္းမ်ား အျဖစ္သို႔ ေျပာင္းလဲေနေၾကာင္း၊ ဓာတ္ေပါင္းဖို တခုႏွင့္ ယူေရနီယံ သန္႔စင္သည့္ စက္႐ုံတ႐ုံကို ေဆာက္လုပ္ရန္လည္း ၾကိဳးစားေနၿပီး ယင္းက အႏုျမဴဗံုး လုပ္ရန္ သက္သက္သာ ျဖစ္ေၾကာင္း ျပသေနသည္။

ယင္း ေဆာင္ရြက္ခ်က္မ်ားသည္ ျမန္မာႏိုင္ငံတြင္ လွ်ပ္စစ္ဓာတ္အား ထုတ္လုပ္ရန္ သက္သက္ အတြက္ မျဖစ္ႏိုင္ပါ။ ဤကိစၥသည္ ျမန္မာႏိုင္ငံ၏ အင္ဂ်င္နီယာ ပညာရပ္ဆိုင္ရာ စြမ္းပကားႏွင့္ အလွမ္း ကြာပါသည္။ ဤအေျခ အေနမ်ား ေျပာင္းလဲသြားလွ်င္ အိုင္ေအအီးေအသို႔ အေၾကာင္းၾကားေရး ကိစၥမွာ ျမန္မာႏိုင္ငံ၏ သေဘာ အတိုင္းသာ ျဖစ္ပါသည္။ ေသခ်ာသည္မွာ ဤစည္းကမ္းမ်ားကို ခ်ဳိးေဖာက္ၿပီး အႏုျမဴဗံုး တလံုးကို လွ်ိဳ႕ဝွက္ တည္ေဆာက္ေနသည္ ဆိုပါက အိုင္ေအအီးေအသို႔ သူတို႔ အလိုအေလ်ာက္ အေၾကာင္းၾကား လိမ့္မည္ မဟုတ္ပါ´ဟု ကယ္လီက ေရးသားထားသည္။

DVB က ကယ္လီ၏ ေျပာဆုိခ်က္ကို အသံလႊင့္အၿပီးတြင္ ျမန္မာအစိုးရ မီဒီယာ က `ျမန္မာႏိုင္ငံတြင္ ယူေရနီယံ သတၱဳမ်ားကို ေျပာင္းလဲ ထုတ္လုပ္ျခင္း၊ သန္႔စင္ျခင္း၊ ဓာတ္ေပါင္းဖို တည္ေဆာက္ျခင္း၊ သို႔မဟုတ္ လည္ပတ္ လုပ္ကိုင္ ေနျခင္းမ်ားကို ယခင္ကလည္း မလုပ္ခဲ့၊ ယခုလည္း လုပ္ကိုင္ေနျခင္း မရွိ၊ ေနာင္ကိုလည္း လုပ္ကိုင္ရန္ အစီအစဥ္ မရွိပါ´ ဟု ျမန္မာ ကိုယ္စားလွယ္ ဦးတင္ဝင္းက အိုင္ေအအီးေအသို႔ ေပးပို႔ အေၾကာင္းၾကား ခဲ့ေသာ စာကို ကိုးကားၿပီး ဇြန္လ အတြင္းက ေရးသားေဖာ္ျပခဲ့သည္။

စြပ္စြဲေျပာဆိုေနေသာ အႏုျမဴ အစီအစဥ္ႏွင့္ စပ္လ်ဥ္း၍ အိုင္ေအအီးေအ ကၽြမ္းက်င္သူ ႏွစ္ဦး အခ်င္း မ်ားၾကျခင္း။
ကယ္လီ၏ ေကာက္ခ်က္မ်ားကို အိုင္ေအအီးေအရွိ သူ၏ အၾကီးအကဲေဟာင္း ေအာ္လီဟိုင္ႏိုနင္ (Olli Heinonen) အပါအဝင္ အျခား အႏုျမဴကၽြမ္းက်င္ သူမ်ားက ျငင္းခ်က္ ထုတ္ခဲ့ၾကသည္။ အိုင္ေအအီးေအ ညႊန္ၾကားေရးမႉးေဟာင္း ေျပာဆိုခ်က္မ်ား ပါဝင္သည့္ ၁၅ မိနစ္ၾကာ မွတ္တမ္း႐ုပ္ရွင္ကို အေမရိကန္ ႐ုပ္သံ အစီအစဥ္ တခုက လြန္ခဲ့ေသာလက ထုတ္လႊင့္ျပသခဲ့သည္။ ဤမွတ္တမ္း ႐ုပ္သံအစီအစဥ္ကို PBS ႏွင့္ အျမတ္အစြန္း အတြက္ မဟုတ္သည့္ စံုစမ္း ေထာက္လွမ္း သတင္းမ်ား ေရးသား တင္ဆက္ေနသည့္ ProPublica တုိ႔က ပူးတြဲ တင္ဆက္ခဲ့သည္။ ျမန္မာႏိုင္ငံ၏ အႏုျမဴ အစီအစဥ္မ်ား အေပၚ ကယ္လီ၏ စိုးရိမ္ ပူပန္မႈမ်ားမွာ ပိုလြန္းသည္ဟု အဆုိပါ ႐ုပ္သံမွတ္တမ္းက စြပ္စြဲ ေျပာဆိုထားသည္။

ဘက္ေျပာင္း ခုိလံႈလာသူက ေပးအပ္ခဲ့ေသာ သတင္းအခ်က္အလက္မ်ားႏွင့္ ယင္း အေထာက္ အထားမ်ား အေပၚ ကယ္လီ၏ ေကာက္ခ်က္မ်ား ရွိခဲ့ေသာ္လည္း `ယခုအဆင့္တြင္ ရွိေနသည့္ အႏုျမဴ လက္နက္ အစီအစဥ္ မ်ားမွာ သံသယ ျဖစ္စရာ ေကာင္းေလာက္ေအာင္ မရွိေသးပါ´ ဟု ဟိုင္ႏုိနင္ က ပ႐ို ပတ္ဘလစ္ကာ ႐ုပ္သံ သတင္းဌာနကို ေျပာၾကားခဲ့သည္။

သို႔ေသာ္ အဆုိပါ႐ုပ္သံ အစီအစဥ္တြင္ ကယ္လီအေပၚ စြပ္စြဲေျပာဆိုထားေသာ အဓိက အခ်က္ တခ်က္ကို ဟိုင္ႏိုနင္ႏွင့္ ပ႐ိုပတ္ဘလစ္ကာ တို႔က ထုတ္လႊင့္ အၿပီး ရက္သတၱပတ္ေပါင္း မ်ားစြာ အၾကာတြင္ ျပန္လည္ ႐ုတ္သိမ္း ခဲ့ရသည္။

အဆုိပါ မွတ္တမ္းေခြႏွင့္အတူ ပ႐ိုပတ္ဘလစ္ကာ၏ မန္ေနဂ်င္း အယ္ဒီတာ စတီဖင္ အိန္ဂယ္ လဲဘတ္ႏွင့္ နာတန္ဒိုတန္ တို႔ ပူးတဲြ ေရးသားထားေသာ ေဆာင္းပါး တေစာင္ကိုလည္း ပ႐ိုပတ္ဘလစ္ကာ ဝက္ဘ္ဆိုက္တြင္ တင္ထားသည္။ အဆိုပါ ေဆာင္းပါးတြင္ အထူး ျပဳလုပ္ထားေသာ `လက္အိတ္ေသတၱာ´ ဆိုသည့္ ဓာတ္ပံုအေပၚ ကယ္လီ၏ ေကာက္ခ်က္ကို ဟိုင္ႏိုနင္ကို ကိုးကားကာ ျငင္းပယ္ ေခ်ပထားသည္။

ယူေရနီယံ သတၱဳ ထုတ္လုပ္ရာတြင္ အပူခ်ိန္ျမင့္မားစြာ လိုအပ္သျဖင့္ ဤ ကိရိယာသည္ ဤ လုပ္ငန္းႏွင့္ သင့္ေလ်ာ္ျခင္း မရွိပါ´ ဟု သူတို႔က ေရးသားထားသည္။ `ဒီပံုကို ၾကည့္ရင္ ခင္ဗ်ားတို႔ ေတြ႔လိမ့္မယ္။ ဥပမာ ဒီေသတၱာထဲမွာ ရာဘာ လက္အိတ္ေတြ ရွိတယ္။ ဒီလုပ္ငန္းမ်ဳိး လုပ္ဖို႔အတြက္ ရာဘာ လက္အိတ္ပါတဲ့ ေသတၱာ တလံုးနဲ႔ လုပ္လို႔မရဘူး´ ဟု ဟိုင္ႏိုနင္၏ ေျပာၾကားခ်က္ကို ကိုးကား ေရးသားထားသည္။

`ဒါသာသံုးရင္ ဒီလူလက္ ေလာင္သြားမွာေပါ့။ ဒီေသတၱာဟာ ဒီလုပ္ငန္း အတြက္လို႔ က်ေနာ္ မထင္ဘူး´ ဟု သူက ေျပာၾကားခဲ့သည္။ ကယ္လီ၏ ေျပာဆိုခ်က္ကို ပ႐ိုပတ္ဘလစ္ကာ၏ ေခ်ပခ်က္ဟု ထင္ရေသာ အခ်က္တြင္ မွားယြင္း သြားသည့္ အခ်က္မွာ အဆိုပါ လက္အိတ္ ေသတၱာကို အပူခ်ိန္ အလြန္ျမင့္မားစြာ လိုအပ္သည့္ ယူေရနီယံ သတၱဳ ထုတ္လုပ္သည့္နည္း ထိုအဆင့္၌ အသံုးျပဳခဲ့သည္ဟု ကယ္လီကေရာ DVB ကပါ အမွန္တကယ္ မေျပာၾကားခဲ့ျခင္း ျဖစ္သည္။

ကယ္လီကလည္း ပ႐ိုပတ္ဘလစ္ကာ သို႔ ပက္ပက္စက္စက္ တံု႔ျပန္ခ်က္ တရပ္ကို ျပန္လည္ ေပးပို႔ခဲ့ရာ `ဒီလက္အိတ္ ေသတၱာကို ယူေရနီယံ သတၱဳ ထုတ္လုပ္ရာမွာ အသံုးျပဳလို႔ ရတယ္လို႔ က်ေနာ္ ေျပာခဲ့တယ္လို႔ ခင္ဗ်ားတို႔က ေျပာထားတယ္။ က်ေနာ္ ဒီလို မေျပာခဲ့ပါဘူး။ ဒီလို အလြယ္တကူ စစ္ေဆးလို႔ရတဲ့ အခ်က္ကို မိုက္မိုက္မဲမဲ မွားယြင္း ကိုးကားခဲ့တဲ့ ခင္ဗ်ားတို႔အျဖစ္က ဘယ္လိုမွ ကာကြယ္လို႔ မရေတာ့ဘူး။

စာနဲ႔ေရးထားတဲ့ မွတ္တမ္းက ဒါတလြဲၾကီးဆိုတာ ရွင္းရွင္းလင္းလင္း ေဖာ္ျပေနတာ။ က်ေနာ့္ တင္ျပခ်က္ ေတြမွာ လက္အိတ္ ေသတၱာနဲ႔ ဗံုးထုတ္မယ့္ ဓာတ္ေပါင္းဖို ႏွစ္ခုလံုးကို ျပထားပါတယ္။ ရွင္းရွင္းေလး ခြဲျခားႏိုင္ပါတယ္´ ဟု ေရးသားထားသည္။

ကယ္လီက သူ၏ အၾကီးအကဲေဟာင္းကိုလည္း ျပန္ပက္ခဲ့သည္။ `လက္အိတ္ ေသတၱာနဲ႔ ဗံုးဓာတ္ေပါင္း ဖိုကို ခြဲျခားႏိုင္ဘို႔ ခင္ဗ်ားဆီမွာ ေအာ္လီဟိုင္ႏိုနင္ ရွိတယ္။ က်ေနာ့္ရဲ့ ျမန္မာႏိုင္ငံ အေပၚ စြပ္စြဲ ေျပာဆုိခ်က္ ေတြကို စစ္ေဆး အကဲျဖတ္ဘို႔ အိုင္ေအအီးေအက တာဝန္ ေပးထားတဲ့ အဖြဲ႔မွာ ဟိုင္ႏိုနင္က အၾကီးတန္း အရာရွိပါ။ ဒီယူေရနီယံနဲ႔ ဆုိင္တဲ့ စက္မႈလုပ္ငန္းသံုး ကိရိယာႏွစ္ခုရဲ့ ျခားနားခ်က္ကို သိဘို႔ သူက်ေနာ့္ အစီရင္ခံစာကို ေကာင္းေကာင္း မဖတ္ခဲ့ဘူး။ က်ေနာ္ အတိအက် ရွင္းလင္း ေရးသားထားတဲ့ အစီရင္ခံစာနဲ႔ က်ေနာ္ ဘယ္တံုးကမွ မေျပာခဲ့တာကို ရွင္းျပဘို႔လုပ္တဲ့ သူ႔ရဲ့ ကိုး႐ိုးကားယား ၾကိဳးပမ္းခ်က္နဲ႔ ေရာေထြး မပစ္ပါနဲ႔။ သူဟာ က်ေနာ့္ကို ေဝဖန္ဘို႔ ခင္ဗ်ားသုံးတဲ့ တဦးတည္းေသာ `နည္းပညာပုဂၢိဳလ္´ ပါ။ ဒါေပမဲ့ ဒီအခ်က္မွာေတာ့ သူရံႈးၿပီ။ က်ေနာ္မွားတယ္ ဆိုတာေျပာႏိုင္ဘို႔ ကိုးစား ယံုၾကည္ႏိုင္တဲ့ ပုဂၢိဳလ္ကို ခင္ဗ်ား မျပႏိုင္ခဲ့ဘူး´ ဟု ထိုစာတြင္ ေရးသားထားသည္။

ကယ္လီ၏ စာကိုရရွိၿပီးေနာက္ ကယ္လီအေပၚ ကနဦး စြပ္စြဲထားေသာ အခ်က္ကို မွိန္ပစ္ရန္ အတြက္ အပိုဒ္တပိုဒ္ကို ေဆာင္းပါး အဆံုးတြင္ ပ႐ိုပတ္ဘလစ္ကာ က ထည့္သြင္း ထားသည္။ ျမန္မာႏိုင္ငံ၏ ျဖစ္ႏိုင္ဖြယ္ ရွိေသာ အႏုျမဴ လက္နက္ ထုတ္လုပ္ေရး လုပ္ငန္းအေပၚ ေရာဘတ္ကယ္လီ ေရးသားထားေသာ အစီရင္ခံစာတြင္ ပါရွိသည့္ `လက္အိတ္ေသတၱာ´ ဟု သိထားေသာ ကိရိယာ ကို ပိုမို တိတိက်က် ရွင္းလင္း တင္ျပပါသည္´ ဟု ေရးသားထားသည္။

ျပန္လည္ ျပင္ဆင္ထားေသာ ေဆာင္းပါးတြင္ `လက္အိတ္ေသတၱာ´ ဟု သံုးႏႈန္းရန္ `ကိုး႐ိုးကားယား ႏိုင္ပါသည္´ ဟု ဟိုင္ႏိုနင္ ၏ ေျပာစကားကို ကိုးကား ေရးသားထားသည္။
ကယ္လီ၏ အစီရင္ခံစာႏွင့္ စပ္လ်ဥ္း၍ သူတို႔၏ သတင္းေထာက္ ဒက္ဖ္နာ လင္ဇာ (Dafna Linzer) က အမည္ ေဖာ္ျပ မထားသည့္ အေမရိကန္ အစိုးရ အဖြဲ႔တြင္းမွ ပုဂၢိဳလ္မ်ားကို ေမးျမန္းခဲ့သည္ဟု ပ႐ိုပတ္ဘလစ္ကာ က ဆိုသည္။ အစီရင္ခံစာကို စစ္ေဆး ၾကည့္ရႈခဲ့ေသာ စီအိုင္ေအႏွင့္ စြမ္းအင္ဝန္ၾကီးဌာန အႏုျမဴ ဌာနခြဲ မွ ကၽြမ္းက်င္ သူမ်ားက `ျမန္မာႏိုင္ငံတြင္ အႏုျမဴစီမံကိန္း အခ်ဳိ႕ ရွိႏိုင္ပါသည္။ သို႔ေသာ္ အႏုျမဴ လက္နက္မ်ားႏွင့္ ဆက္စပ္မႈ မရွိပါ´ ဟု ေျပာၾကားခဲ့ေၾကာင္း သူက ထို႐ုပ္သံ မွတ္တမ္း႐ုပ္ရွင္တြင္ ေျပာဆို ထားသည္။ ပ႐ိုပတ္ဘလစ္ကာမွ အင္ဂယ္လ္ဘတ္ခ္ (Engelberg) ကလည္း ကယ္လီ၏ အစီရင္ခံစာႏွင့္ ပတ္သက္ၿပီး DVBကို ေထာက္ပံ့ ေနသူမ်ားကုိ ရဲရဲတင္းတင္း အခိုင္အမာ အတိုက္အခံလုပ္ ေျပာၾကားခဲ့သည္။

`ဒီအစီရင္ခံစာကို စိစစ္ဘို႔ ပထမအဆင့္အေနနဲ႔ အေမရိကန္ ေထာက္လွမ္းေရး အသိုင္း အဝိုင္းကို သြားျပခဲ့ ပါတယ္။ ဒီစြပ္စြဲခ်က္ေတြ အေပၚ သူတို႔က သိပ္မယံုၾကည္ေၾကာင္း ပြင့္ပြင့္လင္းလင္းဘဲ ေျပာျပ ခဲ့ပါတယ္။ ဒါေတြကို ခင္ဗ်ားတို႔ သိပါသလား´ ဟု အင္ဂယ္လ္ ဘတ္ခ္ က အစီရင္ခံစာကို ရည္ညႊန္းၿပီး အဆုိပါ ႐ုပ္သံ မွတ္တမ္း ႐ုပ္ရွင္တြင္ ေျပာဆိုခဲ့သည္။

`စြမ္းအင္ဝန္ၾကီးဌာနနဲ႔ စီအိုင္ေအ က က်ေနာ့္အစီရင္ခံစာကို တေၾကာင္းခ်င္း ဖတ္ၾကည့္ၿပီး က်ေနာ့္ ေတြ႔ရွိခ်က္ ေတြကို ျငင္းဆိုတယ္လို႔ ခင္ဗ်ားက ေျပာတယ္။ ခင္ဗ်ားေျပာပံုက အေမရိကန္ အစိုးရထဲက ေထာက္လွမ္းေရး အသိုင္း အဝိုင္းၾကားမွာ အျမင္ေတြ တထပ္ထဲက်ေနသလို ေျပာသြားတယ္။ ဒါေပမဲ့ ယူေရနီယံ ဗံုးလုပ္ငန္း လုပ္ကိုင္ခဲ့တဲ့ စြမ္းအင္ ဝန္ၾကီးဌာန ေထာက္လွမ္းေရး အရာရွိအခ်ဳိ႕က က်ေနာ့္ အစီရင္ခံစာကို ဖတ္ၿပီး က်ေနာ့္ ေတြ႔ရွိခ်က္ေတြဟာ ယုတၱိ တန္ပါတယ္လို႔ ေျပာခဲ့ပါတယ္။ ဒါ့အျပင္ အိုင္ေအအီးေအက ပါရဂူေတြ ကလဲ က်ေနာ့္အျမင္ကို သေဘာတူပါတယ္။ ေနာက္ၿပီးေတာ့ ဒီအစီရင္ခံစာကို ဖတ္ခဲ့ရတဲ့ ဒီအသိုင္း အဝိုင္းက ဘယ္သူကမွ က်ေနာ္ တင္ျပခဲ့တဲ့ နည္းပညာ ဆိုင္ရာ အေထာက္ အထားေတြကို ျငင္းခ်က္ထုတ္တာ မလုပ္ခဲ့ၾကဘူး´ ဟု ကယ္လီက ေျပာသည္။

ျမန္မာ့အႏုျမဴ အစီအစဥ္မ်ားရွိေၾကာင္း ေျပာဆုိခ်က္မ်ားကို ထိုင္းဝန္ႀကီးခ်ဳပ္ ျငင္းဆို

ျမန္မာႏိုင္ငံက အႏုျမဴလက္နက္ ပိုင္ဆိုင္ေရး လုပ္ေဆာင္ေနသည္ ဟူေသာ သတင္းမ်ားကို ထိုင္းဝန္ၾကီးခ်ဳပ္ အဖိစစ္ ဝိခ်ခ်ိဝ ကလည္း ခပ္ေပါ့ေပါ့ ေျပာဆုိခဲ့သည္ဟု ဒီဇင္ဘာ ၁၂ ရက္ထုတ္ ဘန္ေကာက္ပို႔စ္ သတင္းစာတြင္ ေရးသားထားသည္။ `အာဆီယံကို အႏုျမဴကင္းမဲ့ ေဒသၾကီး အျဖစ္နဲ႔ ျမင္လိုပါတယ္လို႔ ျမန္မာႏိုင္ငံက အာဆီယံ-အေမရိကန္ ထိပ္သီး အစည္းအေဝးမွာ ေျပာဆုိခဲ့တာကို က်ေနာ္ မွတ္မိေနပါတယ္´ ဟု အဖိစစ္ က ေျပာခဲ့သည္ဟု ဆိုသည္။

ေဒသတြင္းရွိ မည္သည့္ အေရွ႕ေတာင္အာရွ ႏိုင္ငံမ်ားအဖြဲ႔ (အာဆီယံ) ဝင္ႏိုင္ငံမွ် အႏုျမဴလက္နက္ မလိုခ်င္ ၾကေၾကာင္း၊ သို႔ေသာ္ အမ်ဳိးသား လံုၿခံဳေရး အတြက္ အႏုျမဴလက္နက္ ျပႆနာကို ထိုင္းႏိုင္ငံက အၿမဲတမ္း ေစာင့္ၾကည့္ ေလ့လာေနေၾကာင္း အဖိစစ္က ေျပာဆိုသြားခဲ့သည္။

သို႔ေသာ္ ေနာက္တေန႔တြင္ အဖိစစ္ကို ႏိုင္ငံေရးအရ အၿမဲတမ္းလို ေထာက္ခံခဲ့ေသာ ဘန္ေကာက္ပို႔စ္ သတင္းစာ ႀကီးက သတင္းစာ ေခါင္းႀကီးမွ ျပန္လည္ ေဝဖန္ခဲ့သည္။

`လ်ဴိ႕ဝွက္ အႏုျမဴ စီမံကိန္းေတြနဲ႔ ပတ္သက္လို႔ ေနာက္ထပ္ စြပ္စြဲခ်က္ကို ျမန္မာ အစိုးရ အတြက္ ဝန္ႀကီးခ်ဳပ္ အဖိစစ္ဝိခ်ာခ်ိဝ က ကာကြယ္ ေပးခဲ့တာေတာ့ ေကာင္းပါတယ္။ ဒါေပမဲ့ ဒီျပႆနာနဲ႔ ပတ္သက္လို႔ ဝီကီလိ က ေနာက္ဆံုး ဖြင့္ခ်ခဲ့တဲ့ ေၾကးနန္းေတြ အေပၚ မစၥတာအဖိစစ္ ေခ်ပဖို႔ ႀကိဳးစားတာေတြကေတာ့ မခိုင္လံု လွပါဘူး။ သူက ျမန္မာ ေခါင္းေဆာင္ေတြ ေျပာတာကို ကိုးကား ေျပာတယ္။ သူတို႔မွာ ပြင့္လင္းမႈတို႔ အစဥ္အလာ ေကာင္းတို႔ ဆိုတာ သိပ္ရွိတာ မဟုတ္ဘူး။ ရန္ကုန္က အေမရိကန္ သံ႐ုံးက လြန္ခဲ့တဲ့ ၆ ႏွစ္က ပို႔ခဲ့တဲ့ ေၾကးနန္းကလဲ သူ႔ရဲ့ အႏုျမဴ ရည္မွန္းခ်က္ေတြနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး ျမန္မာ အစိုးရဟာ ကမၻာကို လိမ္ညာခဲ့တယ္ ဆိုတဲ့ အေထာက္အထား မျပႏိုင္ပါဘူး။ ဒီလိုပါဘဲ၊ ျမန္မာ စစ္အစိုးရရဲ့ ဝါဒျဖန္႔ ေျပာၾကားခ်က္ေတြ အေပၚ မစၥတာ အဖိစစ္က စိတ္ေကာင္း ႏွလံုးေကာင္းထားၿပီး ယံုၾကည္ေနတာ ကလဲ အဓိပၸာယ္ မရိွလွပါဘူး´ ဟု အဆုိပါ သတင္းစာေ ခါင္းၾကီးတြင္ ေရးသားထားသည္။


Ref: မဇၽၥိမ