အိႏၵိယႏိုင္ငံက ျမန္မာႏိုင္ငံ ဒီမိုကေရစီေရး အတြက္ တိုက္တြန္းအားေပးျခင္း

EO 12958 DECL: 11/01/2014
TAGS PREL, PGOV, PHUM, PTER, SNAR, IN, BM, CN, India-Burma
SUBJECT: INDIA ENCOURAGES DEMOCRACY IN BURMA
REF: A. 10/23 CAMP-PYATT E-MAIL
B. NEW DELHI 6881
Classified By: PolCouns Geoffrey Pyatt, Reasons 1.4 (B,D).

အေၾကာင္းအရာ။ ။ အိႏၵိယႏိုင္ငံက ျမန္မာႏိုင္ငံ ဒီမိုကေရစီေရးအတြက္ တိုက္တြန္းအားေပးျခင္း။
လွ်ဳိ႔၀ွက္မွတ္တမ္း ျဖည့္သြင္းသူ။ ႏိုင္ငံေရး ေကာင္စစ္၀န္ ေဂ်ာ့ဖရီ ပိုင္ယတ္ (Geoffrey Pyatt) အေၾကာင္းျပခ်က္ 1.4 (B,D).

အက်ဥ္းခ်ဳပ္
၁။ (C) အက်ဥ္းခ်ဳပ္။ ။ အိႏၵိယႏိုင္ငံက ျမန္မာႏိုင္ငံတြင္ ဒီမိုကေရစီကင္းမဲ့ေနမႈကို စိုးရိမ္ေၾကာင္း ရန္ကုန္မွ စစ္ ေခါင္းေဆာင္ (ဗိုလ္ခ်ဳပ္) သန္းေရႊ မၾကာေသးမီက လာေရာက္ လည္ပတ္ခဲ့ေသာ ခရီးစဥ္တြင္ အေလးေပး ေဖာ္ျပခဲ့ၿပီး ၀န္ႀကီးခ်ဳပ္ မမ္မိုဟန္ ဆင္းဂ္ ကိုယ္တုိင္ ဤ သတင္းစကားကို ပါးခဲ့သည္။ MEA တြဲဖက္ အတြင္းေရးမွဴး (အေရွ႕ေတာင္ အာရွ-I) မီတရာ ဗာရွစ္စတာ (Mitra Vashishta) က မိမိတို႔ကို SIPDIS တြင္ ႏို၀င္ဘာ ၁ ရက္ေန႔က ေျပာၾကားခဲ့သည္။ ျမန္မာ့ ဒီမိုကေရစီေရး အတြက္ တိုက္တြန္း အားေပးရန္ ဆံုးျဖတ္ခ်က္သည္ ျမန္မာႏိုင္ငံ ျပဳျပင္ ေျပာင္းလဲမႈမ်ားအတြက္ အိႏၵိယသည္ အဓိက အခန္းက႑က ရွိေနေၾကာင္း အိႏၵိယႏိုင္ငံ အစိုးရ၏ ယံုၾကည္ခ်က္ကို ထင္ဟပ္ ေဖာ္ျပျခင္းလည္း ျဖစ္သည္။ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္က "ေပၚလိုက္ ေပ်ာက္လိုက္ ရွိေနႏိုင္ၿပီး" ျမန္မာႏိုင္ငံတြင္ ဒီမိုကေရစီ ေပၚထြန္း လာေစေရးသည္ ပို၍ ႀကီးေလးေသာ ထိေတြ႔ဆက္ဆံမႈ၊ ျပည္သူမ်ားႏွင့္ ျပည္သူမ်ား အခ်င္းခ်င္း ဆက္ဆံမႈျဖင့္သာ အျမစ္တြယ္ႏိုင္သည္ဟု ေျပာၾကားသည္။ ဗာရွစ္စတာက ရည္ညႊန္းေျပာၾကားရာတြင္ ေအာက္တိုဘာလ ၂၉-၃၁၊ ျမန္မာႏိုင္ငံအတြက္ ကုလသမဂၢ အထူးသံ ရာဇာလီအစၥမိုင္း နယူးေဒလီသို႔ လာေရာက္ လည္ပတ္မႈသည္ အိႏၵိယႏိုင္ငံ က ျမန္မာႏိုင္ငံ ဒီမိုကေရစီအေရး အတြက္ ဆက္လက္ေဆာင္ရြက္လိုစိတ္ ရွိေနေသးေၾကာင္း သႏၷိဌာန္ကို ျပသျခင္းသာျဖစ္ ေၾကာင္း ေျပာၾကားသည္။ အိႏၵိယႏိုင္ငံ အစိုးရအေနျဖင့္ အေမရိကန္ ျပည္ေထာင္စုထံမွ (ျမန္မာႏိုင္ငံတြင္) ဒီမိုကေရစီေပၚ ထြန္းလာေစေရးအတြက္ မည္သို႔မည္ပံု အေကာင္းဆံုးျမႇင့္တင္ ေဆာင္ရြက္သြားႏိုင္မည္ကို အႀကံျပဳခ်က္ မ်ားကိုလည္း ႀကိဳ ဆိုပါေၾကာင္း၊ အိႏၵိယ-ျမန္မာနယ္စပ္တြင္ အေျခစိုက္ၿပီး အိႏၵိယႏိုင္ငံကို ဆန္႔က်င္ေနသည့္ ေသာင္းက်န္းသူမ်ားကို ႏွိမ္နင္း ေရးကိစၥမ်ားတြင္ ပူးေပါင္း ေဆာင္ရြက္ရန္ ရန္ကုန္ (အစိုးရ) ကို ေထာက္ပံ့မႈမ်ားႏွင့္ စစ္လက္နက္ပစၥည္းမ်ား အကန္႔ အသတ္ႏွင့္ ေပးအပ္မည္ဟု သေဘာ တူညီထားၿပီး ျဖစ္ေၾကာင္း ေျပာၾကားသည္။ သို႔ေသာ္လည္း စစ္အစိုးရႏွင့္ ပူးတြဲ စစ္ ေရး လုပ္ငန္းမ်ား လုပ္ေဆာင္ သြားရန္ အိႏၵိယ ႏိုင္ငံတြင္ အစီအစဥ္မရွိပါ။ ႏိုင္ငံေရးေကာင္စစ္၀န္က ယခုျမန္မာႏိုင္ငံ ၀န္ႀကီး ခ်ဳပ္အသစ္ လက္ေအာက္တြင္ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ႏွင့္ ဒီမိုကေရစီ အတိုက္အခံမ်ား၏ လံုၿခံဳေရးႏွင့္ သူတုိ႔အေပၚ ျပဳမူ ဆက္ဆံပံုမ်ားကို စိုးရိမ္ပါေၾကာင္း အေလးေပး ေျပာၾကားသည္။ (ref A), ထို႔ေနာက္ အိႏိၵယႏိုင္ငံ အေနျဖင့္ ျမန္မာႏိုင္ငံ ဒီမို ကေရစီေရးအတြက္ ဆက္လက္ ဖိအား ေပးသြားပါရန္ တိုက္တြန္းသည္။ အက်ဥ္းခ်ဳပ္- ဆံုး။

ဒီမိုကေရစီ
---------
၂။ (C) ေအာက္တိုဘာလ ၂၄-၂၉ တြင္ ေရာက္လာသည့္ ျမန္မာစစ္ေခါင္းေဆာင္ သန္းေရႊ၏ ခရီးစဥ္တြင္ ဒီမိုကေရစီေရး သည္ အိႏၵိယႏိုင္ငံ၏ ထိပ္တန္း ကိစၥျဖစ္ေၾကာင္း၊ MEA တြဲဘက္ အတြင္းေရးမွဴး (အေရွ႔ေတာင္အာရွ- - I) မစ္တရာ ဗာရွစ္စတာ (Mitra Vashishta) က ႏိုင္ငံေရး ေကာင္စစ္၀န္ SIPDIS ႏွင့္ ႏိုင္ငံေရး အရာရွိသို႔ ႏို၀င္ဘာလ ၁ ရက္ေန႔တြင္ ေျပာၾကားခဲ့သည္။ ၀န္ႀကီးခ်ဳပ္ မမ္မိုဟန္ ဆင္းဂ္ ကိုယ္ႏႈိက္ သန္းေရႊကို ဤကိစၥေျပာၾကား ေဆြးေႏြးခဲ့ျခင္း ျဖစ္ၿပီး သတင္း မီဒီယာတြင္ "ေဖာ္ျပႏိုင္သည့္ နည္းလမ္းထက္ ပို၍ျပင္းထန္စြာ" ေဆြးေႏြး ေျပာၾကားခဲ့သည္ဟု သူက ဆိုသည္။ အိႏၵိယ ႏိုင္ငံအေနျဖင့္ (ျမန္မာႏွင့္) ဆက္ဆံေရးတြင္ အက်ဳိးယုတ္စရာ အေၾကာင္းရွိေသာ္လည္း ဒီမိုကေရစီ အေရးကို ျမႇင့္တင္ ေဆာင္ရြက္သြားရန္ ဆံုးျဖတ္ထားသည္ဟု ေျပာသည္။ ဗာရွစ္စတာက ေျပာၾကားရာတြင္ အိႏၵိယႏိုင္ငံအေနျဖင့္ "တည္ၿငိမ္ ေသာ၊ ၿငိမ္းခ်မ္းေသာ၊ ႂကြယ္၀ေသာ ဒီမိုကေရစီ ျမန္မာႏိုင္ငံ" ကို ျမင္ေတြ႔လိုပါသည္ဟူေသာ စာပိုဒ္ကို ပူးတြဲထုတ္ျပန္ ေၾကညာခ်က္တြင္ ထည့္သြင္း ေဖာ္ျပလိုသည့္ အတြက္ေၾကာင့္ တိုက္ပြဲ ဆင္ခဲ့ရသည္ဟု ဆိုသည္။ သူက မွတ္ခ်က္ေပးရာ တြင္ ျမန္မာကိုယ္စားလွယ္အဖြဲ႔က ဤစာပိုဒ္ျပဳတ္က်န္ေစရန္"မည္သို႔ျဖစ္ျဖစ္ လုပ္ေဆာင္လိုေၾကာင္း"၊ ဤစာပိုဒ္ထည့္သြင္း ျခင္းသည္ "အိႏၵိယႏိုင္ငံက အာဏာသိမ္းျခင္း" သာ ျဖစ္သည္ဟု ျဖည့္စြက္ေျပာသည္။ ေနာက္ဆံုး ထုတ္ျပန္ေၾကညာခ်က္ ကို ေအာက္တိုဘာ ၂၉ ရက္တြင္ ထုတ္ျပန္ခဲ့ၿပီး "အမ်ဳိးသားျပန္လည္ သင့္ျမတ္ေရးႏွင့္ ျမန္မာႏိုင္ငံတြင္ ေစာလွ်င္စြာ ဒီမိုကေရစီ ကူးေျပာင္းေရးကို ေထာက္ခံပါေၾကာင္း" ေဖာ္ျပထားသည္။

၃။ (C) ျမန္မာႏိုင္ငံတြင္ ဒီမိုကေရစီကို ဆက္လက္ျမႇင့္တင္ႏိုင္ေရးအတြက္ နယူးေဒလီအစိုးရ၏ အစီအစဥ္ကို ေမးျမန္းရာ၌ ဗာရွစ္စတာက တုံ႔ျပန္ေျဖဆိုရာတြင္ ရန္ကုန္က အိႏၵိယႏိုင္ငံ၏ ဒီမိုကေရစီစံျပ နမူနာကို ထည့္သြင္း စဥ္းစားပါေၾကာင္းႏွင့္ အိႏိၵယအစိုးရက (ျမန္မာႏိုင္ငံတြင္) ဒီမိုကေရစီ ျမႇင့္တင္ေရးအတြက္ အေကာင္းဆံုး "ယံုၾကည္ကိုးစားမႈ" ရွိထားသည္ဟု ဆို သည္။ သူက ဒီမိုကေရစီကို ေအာက္ေျခ လူထုမ်ား၏ ႀကိဳးပမ္းေဆာင္ရြက္ခ်က္မ်ား ျဖင့္သာ တည္ေထာင္ႏိုင္မည္ဟု ထင္ျမင္သည္။ ဤေနရာတြင္ အိႏၵိယႏိုင္ငံက ျမန္မာျပည္သူမ်ား အာဏာ ပိုရွိလာေစေရး အတြက္ "မည္သို႔ပင္ျဖစ္ေစ" ေဆာင္ရြက္ သြားမည္ဟုလည္း အေလးေပး ေျပာၾကားသည္။ အိႏၵိယႏွင့္ ပါကစၥတန္ ႏိုင္ငံအၾကား ျပည္သူမ်ား-ျပည္သူမ်ား အခ်င္းခ်င္း ဆက္ဆံေရး တိုးျမင့္လာျခင္းကို ရည္ညႊန္း၍ ဗာရွစ္စတာက ေျပာရာတြင္ အိႏိၵယ အစိုးရအေနျဖင့္ ျမန္မာႏိုင္ငံႏွင့္ လည္း အလားတူ မဟာဗ်ဴဟာ ခ်မွတ္ က်င့္သံုးသြားမည္ ျဖစ္ေၾကာင္း၊ ႏွစ္ႏိုင္ငံအၾကား ယဥ္ေက်းမႈ၊ အားကစား ဆက္ဆံမႈ မ်ား တိုးျမႇင့္ရင္း ေဆာင္ရြက္သြားမည္ဟု ေျပာသည္။ "မိမိတို႔က ျမန္မာႏိုင္ငံ အေျခအေနအေပၚ ပါကစၥတန္ေလာက္ စိတ္ မပူ" ဟုလည္း သူက မွတ္ခ်က္ေပးသည္။ ရန္ကုန္တြင္ မည္သို႔မည္ပံု အေျပာင္းအလဲမ်ား ေဆာင္ရြက္ႏိုင္မည္ကို အေမရိကန္ ျပည္ေထာင္စု၏ အႀကံ ျပဳခ်က္မ်ားကိုလည္း ႀကိဳဆိုပါေၾကာင္း သူက ျဖည့္စြက္ေျပာသည္။

၄။ (C) ဗာရွစ္စတာ အဆိုအရ ျမန္မာႏိုင္ငံတြင္ ဒီမိုကေရစီအေရးသည္ လူအမ်ားအလြန္ ေလးစားၾကသည့္ ေဒၚေအာင္ဆန္း စုၾကည္ႏွင့္ နီးစပ္စြာ ဆက္ႏြယ္ေနေၾကာင္း၊ သူ၏ ကာလမ်ားက "ေပၚလာလိုက္ ေပ်ာက္သြားလိုက္" ရွိေနႏိုင္ေၾကာင္း ဆို သည္။ သူက ေျပာရာတြင္ သန္းေရႊက ခရီးစဥ္အတြင္း ဒီမိုကေရစီေရး အတြက္ ဆံုးျဖတ္ခ်က္ ခ်ထားသည္ကို ေဖာ္ျပခဲ့ ေၾကာင္း၊ သူက မ်က္ႏွာ မပ်က္ရဘဲ ေဆာင္ရြက္ႏိုင္ပါလွ်င္ ဒီမိုကေရစီ ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲေရးမ်ား အတြက္ ပို၍ ေဆာင္ရြက္ႏိုင္ မည္ဟုလည္း ခန္႔မွန္း ေျပာၾကားခဲ့သည္။ ႏိုင္ငံေရး ေကာင္စစ္၀န္က ျမန္မာႏိုင္ငံတြင္ ဒီမိုကေရစီ ကင္းမဲ့ေနသည့္အေပၚ အေမရိကန္ ျပည္ေထာင္စု၏ စိုးရိမ္ ပူပန္ခ်က္မ်ားကို ေဖာ္ျပခဲ့ၿပီး ဤကိစၥကို အိႏၵိယႏိုင္ငံက စစ္အစိုးရႏွင့္ ဆက္လက္ဖိအား ေပး ေဆာင္ရြက္ႏိုင္လိမ့္မည္ဟု ေဖာ္ျပေျပာဆိုခဲ့သည္။

ျမန္မာႏိုင္ငံႏွင့္ ထိေတြ႔ဆက္ဆံျခင္းသည္ အိႏၵိယႏိုင္ငံ၏ မဟာဗ်ဴဟာလိုအပ္ခ်က္မ်ားအရ ျဖစ္သည္။
--------------------------------------------- --
၅။ (C) သန္းေရႊ၏ ခရီးစဥ္ကို "အိႏၵိယႏိုင္ငံ၏ အက်ဳိးစီးပြားလံုးလံုး" ျဖစ္ေၾကာင္း ေဖာ္ျပၿပီး ဗာရွစ္စတာက ေျပာၾကားရာတြင္ ယခင္၀န္ႀကီးခ်ဳပ္ ခင္ညြန္႔ ထုတ္ပယ္ခံရသည့္ ေနာက္ပိုင္း (မည္သို႔ပင္) ျဖစ္ေစ၊ နယူးေဒလီကလည္း ဤခရီးစဥ္ႏွင့္ ပတ္သက္၍ ေရွ႔ဆက္ ေဆာင္ရြက္သြားရန္ ဆံုးျဖတ္ထားေၾကာင္း ေျပာသည္။ အေၾကာင္းမွာ ခင္ညြန္႔ကို အစားထိုးခန္႔အပ္ ျခင္းသည္ "ဒီမိုကေရစီ ေရႊမႈန္ႀကဲလာေစမည့္" ေဖာ္ျပခ်က္တခုအျဖစ္ မယံုၾကည္ ထားေသာေၾကာင့္ဟု ဆိုသည္။ အိႏၵိယ အစိုးရက ယံုၾကည္သည္မွာ အာဏာသိမ္းမႈသည္ "အတြင္း ပဋိပကၡ" သာ ျဖစ္ၿပီး စစ္အစိုးရ အေနႏွင့္ တစံုတရာ မတည္မၿငိမ္ ရွိေနဦးမည္ဟု သူက ခန္႔မွန္း ေျပာဆိုသည္။ သာဓကအေနႏွင့္ သန္းေရႊက အျခား အာဏာႀကီးသည့္ ဗိုလ္ခ်ဳပ္၂-ဦးျဖစ္သည့္ သူရေရႊမန္းႏွင့္ စိုး၀င္းတို႔၏ ဇနီးမ်ားႏွင့္ လာေရာက္ လည္ပတ္ျခင္းသည္ ရန္ကုန္ရွိ ဗိုလ္ခ်ဳပ္မ်ားအၾကား သန္းေရႊမရွိစဥ္ တည္ၿငိမ္ေနေစရန္ "ဓားစာခံအျဖစ္" ေခၚလာျခင္းသာဟု သူက တြက္ဆသည္။

၆။ (C) ဗာရွစ္စတာက ထပ္၍ ေျပာၾကားရာတြင္ စစ္အစိုးရႏွင့္ အျပဳသေဘာ ဆက္ဆံျခင္းျဖင့္သာ အဓိပၸာယ္ ရွိေသာ အေျပာင္းအလဲမ်ား ျဖစ္ေပၚလာေစမည္ဟု အိႏၵိယက ယံုၾကည္ေနသည္၊ ပိတ္ဆို႔ဒဏ္ခတ္မႈက ျမန္မာႏိုင္ငံကို ပို၍ အထီးက်န္ျဖစ္ေစမည္၊ ဒီမိုကေရစီ ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲေရး အတြက္ မတိုက္တြန္းႏိုင္ဟု ဆိုသည္။ ျမန္မာႏိုင္ငံသည္ အလြန္အထီးက်န္ျဖစ္ေနၿပီး သန္းေရႊ ကိုယ္စားလွယ္ အဖြဲ႔၏ အဖြဲ႔၀င္မ်ားသည္ အေမရိကန္ ျပည္ေထာင္စု၏ အာရံုစိုက္ခံရမႈ ရရွိေစရန္ " အႏုျမဴဘက္သို႔ လွည့္ပံုရသည္" ထင္ေၾကးေပးေၾကာင္း သူက ပါကစၥတန္ႏွင့္ ႏိႈင္းယွဥ္၍ မွတ္ခ်က္ခ်ေျပာသည္။ အကယ္၍ အိႏၵိယကသာ ျမန္မာႏိုင္ငံကို အထီးက်န္ ျဖစ္ေအာင္ ထားပါက ရန္ကုန္ (အစိုးရ) ႏွင့္ မည္သူကမွ် ဒီမိုကေရစီေရးအတြက္ ေသာ္လည္းေကာင္း၊ သို႔မဟုတ္ အျခား ကိစၥမ်ားအတြက္ ေသာ္လည္းေကာင္း ဆက္ဆံေျပာဆိုသူ ရွိမည္မဟုတ္ဟု သူက အေလးေပးေျပာသည္။

၇။ (C) ကုလသမဂၢ အထူးသံကိုယ္စားလွယ္ ရာဇာလီ အစၥမိုင္ ေအာက္တိုဘာလ ၂၉-၃၁ ရက္က နယူးေဒလီ သို႔ ေရာက္ရွိ လာျခင္းမွာလည္း တိုက္ဆိုင္မႈ မဟုတ္ေၾကာင္း အခ်ိန္ကိုက္မႈကို ဦးစားေပးေဖာ္ျပၿပီး ဗာရွစ္စတာက ဆိုရာ၌ အိႏၵိယ ႏိုင္ငံက ကုလသမဂၢႏွင့္ ျမန္မာႏိုင္ငံအေရး အတြက္ လုပ္ေဆာင္ရန္ ဆႏၵရွိပါသည္ဟု ဆိုသည္။ သို႔ေသာ္လည္း သူက ၎အဖြဲ႔အစည္းသည္ ဖြံ႔ၿဖိဳးဆဲ ႏိုင္ငံမ်ားအျမင္၌ "ယံုၾကည္ကိုးစားမႈ က်ဆင္းေနေၾကာင္း" ျငင္းခ်က္ထုတ္ ေျပာဆိုသည္။ အနည္းဆံုး "ျမန္မာႏိုင္ငံဘက္ ပိုလိုလားသည့္" ႀကိဳးပမ္းမႈမ်ဳိး ျပသင့္သည္ဟု ဆိုသည္။ ဥေရာပသမဂၢ အေနႏွင့္ ျမန္မာႏိုင္ငံ အေရးတြင္ အေရးပါသည့္ အခန္းက႑က ေဆာင္ရြက္ႏိုင္ရန္ အလြန္ "ထင္ရွားလြန္းၿပီး မေသသပ္၊ ေရတိုၾကည့္သည္၊ ၀ိေရာဓိကြဲစရာမ်ား ျပည့္ေနသည္" ဟု သူက ေျပာသည္။ ထိုင္းႏိုင္ငံက ရန္ကုန္ႏွင့္ လက္ဦးမႈရွိစြာ ခ်ည္းကပ္ေဆာင္ရြက္ ေနေသာ္လည္း "သူတို႔ ၀န္ႀကီးက ေနာက္ထပ္ ကုလသမဂၢ အေထြေထြ အတြင္းေရးမွဴးခ်ဳပ္ ျဖစ္ခ်င္ေသာေၾကာင့္" ဟုသာ ေျပာဆိုသည္။

အၾကမ္းဖက္မႈ ဆန္႔က်င္ေရး သေဘာတူညီခ်က္
---------------------------
၈။ (C) "သမားရိုးက်မဟုတ္သည့္ လံုၿခံဳေရးဆိုင္ရာ ျပႆနာမ်ားအတြက္" နားလည္မႈ စာခၽြန္လႊာ စာခ်ဳပ္ ခ်ဳပ္ဆိုမႈသည္
"သူတို႔က မည္သို႔ ေခၚဆိုသည္ျဖစ္ေစ" အၾကမ္းဖက္မႈ ဆန္႔က်င္ေရး သေဘာတူညီခ်က္သာ ျဖစ္ေၾကာင္း၊ ဗာရွစ္စတာက
ေျပာရာတြင္ ျမန္မာ့နယ္ေျမ အတြင္း လႈပ္ရွားေနၾကသည့္ အိႏၵိယ ဆန္႔က်င္ေရး စစ္ေသြးႂကြ အဖြဲ႔မ်ားကို ႏွိမ္နင္းေပးရန္ ရန္ကုန္ (အစိုးရ) ၏ တာ၀န္ရွိမႈကို ဤစာခ်ဳပ္တြင္ ေဖာ္ျပထားေၾကာင္း ေျပာသည္။ ရန္ကုန္က ဤေသာင္းက်န္းသူ အဖြဲ႔မ်ားကို နယူးေဒလီ (အစိုးရ) ကို ဆန္႔က်င္ရန္ အားေပးအားေျမႇာက္ ျပဳထားသည္ဟု အိႏၵိယႏိုင္ငံက မယံုၾကည္ပါ။ အေၾကာင္းမွာ "ဤကိစၥသည္ ျမန္မာႏိုင္ငံ၏ မဟာဗ်ဴဟာ အက်ဳိးစီးပြားမဟုတ္"၊ သို႔ေသာ္လည္း နယူးေဒလီအေနျဖင့္ နယ္စပ္ေဒသမ်ားတြင္ ေသာင္းက်န္းသူ လႈပ္ရွားမႈမ်ား တိုးတက္ လာသည့္အေပၚ စိုးရိမ္စိတ္ ပြားရသည္ဟု ေျပာသည္။ ျမန္မာအစိုးရက အိႏိၵိယ-ျမန္မာနယ္စပ္သို႔ တပ္မ်ား ေရႊ႔ေျပာင္းခ်ထားရန္ သေဘာတူသည္။ သို႔ေသာ္ "သူတို႔အက်ဳိး စီးပြားေၾကာင့္ မဟုတ္ဘဲ အိႏၵိယႏိုင္ငံ၏ အက်ဳိးစီးပြားက သူတို႔ႏွင့္ ဆက္စပ္ ခ်ည္ေႏွာင္လာ ေသာေၾကာင့္ ျဖစ္သည္" ဟု ဗာရွစ္စတာက စီးပြားေရးဖြံ႔ၿဖိဳးမႈ အေပၚ ဥပမာေပး ရည္ညႊန္း၍ ေျပာဆိုသည္။ သူက ျမန္မာႏိုင္ငံႏွင့္ ပတ္သက္၍ အေကာင္း ျမင္ ေျပာဆိုရာတြင္ အိႏၵိယႏိုင္ငံ၏ ေတာင္းဆိုခ်က္ အေပၚ ေလးနက္မႈရွိေၾကာင္း၊ ယခင္ အတိတ္ကာလမ်ားႏွင့္ မတူ ေၾကာင္း ဆိုသည္။ ျမန္မာႏိုင္ငံ၏ ၀န္ႀကီးခ်ဳပ္သစ္ စိုး၀င္းက အိႏၵိယႏိုင္ငံ နယ္စပ္ေဒသမ်ားတြင္ တပ္မ်ားကို ကြပ္ကဲဖူး သည္ဟု သူက မွတ္ခ်က္ခ်သည္။ ႏိုင္ငံေရး ေကာင္စစ္၀န္က စိုး၀င္းသည္ ၂၀၀၃ ေမလ ၃၀ ရက္ ေဒၚေအာင္ဆန္း စုၾကည္ႏွင့္ သူ၏ ေနာက္လိုက္ အင္အားစုမ်ားကို တိုက္ခိုက္ရာတြင္ တိုက္ရိုက္ ပါ၀င္ပတ္သက္ခဲ့မႈေၾကာင့္ ေဒၚေအာင္ဆန္း စုၾကည္ႏွင့္ ဒီမိုကေရစီ အတိုက္အခံမ်ား၏ လံုၿခံဳေရးႏွင့္ သူတုိ႔အေပၚ ျပဳမူဆက္ဆံပံုမ်ားကို စိုးရိမ္ပါေၾကာင္း အေလးေပး ေျပာၾကားသည္။ (ref A) ဗာရွစ္စတာကမူ မတူျခားနားသည့္ သတင္းမ်ား ရရွိထားၿပီး အခ်ဳိ႔ေသာ အတိုက္အခံ အင္အားစု မ်ားက ေရတိုကာလတြင္ပင္ ႏိုင္ငံေရးအရ ပြင့္လင္းမႈမ်ား ရွိလာမည္ ေမွ်ာ္လင့္ေနၾကေၾကာင္း ေျပာဆိုသည္။

စစ္ေရးပူးတြဲ ေလ့က်င့္မႈ မရွိပါ။ သို႔ေသာ္ ေထာက္ပံ့မႈမ်ား ရွိမည္။
---------------------------------------
၉။ (C) သန္းေရႊ ခရီးစဥ္ႏွင့္ ပတ္သက္၍ အိႏၵိယ-ျမန္မာ ပူးတြဲထုတ္ျပန္ေၾကညာခ်က္တြင္ "ပူးေပါင္း ေဆာင္ရြက္မႈမ်ား ခ်ဲ႕ထြင္ရန္ အလား အလာမ်ား ရွိေနသည္" ဟု ေဖာ္ျပ ထားေသာ္လည္း ဗာရွစ္စတာက ကာကြယ္ ေျပာဆိုရာတြင္ ပူးတြဲစစ္ေရး ေလ့က်င့္မႈမ်ားကို "လံုး၀ မလုပ္ေဆာင္ဟု ပိုင္းျဖတ္ထားေၾကာင္း" ဗာရွစ္စတာက အခိုင္အမာေျပာသည္။ "အတိအက်၊ အေသအခ်ာ ေျပာလိုသည္။ မလုပ္ပါ" ဟု ဆိုသည္။ အိႏၵိယအစိုးရက ရန္ကုန္သို႔ အကန္႔အသတ္ျဖင့္ စစ္ပစၥည္းမ်ား ေထာက္ပံ့ေၾကာင္း သူက ေဖာ္ျပေျပာဆိုသည္။ "အျခား အာဆီယံႏိုင္ငံမ်ား ေထာက္ပံ့ ေပးေနသလိုပါပဲ" ဟု ဆို၍ ျမန္မာ ႏိုင္ငံႏွင့္ ပူးတြဲစစ္ေရး ေဆာင္ရြက္မႈမ်ားတြင္မူ "အလြန္တရာ ဂရုထားသည္" ဟု ေျပာသည္။

၁၀။ (C) ဗာရွစ္စတာက အတည္ျပဳရာတြင္ ေလာင္စာစြမ္းအင္၊ ဓာတ္ေငြ႔ႏွင့္ ေရနံခ်က္စက္ရံု အဆင့္ျမႇင့္ရာတြင္ သံုးရန္ အတြက္ အေမရိကန္ ေဒၚလာသန္း ၂၀ ေထာက္ပံ့ေပးခဲ့သည္။ ဤေငြေၾကးသည္ ရန္ကုန္ကို ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲမႈမ်ား လုပ္ေဆာင္ လာေစရန္ ဆြဲေဆာင္မႈ အတြက္ သံုးသည္ဟု ေျပာဆိုသည္။ သူက ရွင္းျပရာတြင္ စစ္အစိုးရက "အခ်ဳိ႔ကိစၥမ်ား လုပ္ေဆာင္မွသာ" ဤရန္ပံုေငြမ်ားကို ရမည္ဟု ဆိုသည္။ အိႏၵိယႏိုင္ငံက " သူတို႔ကို (ေထာက္ပံ့ေငြ) ျဖင့္ ဆက္ဆံ၍ ျပဳျပင္ ေျပာင္းလဲေရး အတြက္ အေျခခံမ်ား ျဖည္းျဖည္းခ်င္း ခ်သြားမည္" ဟု ေမွ်ာ္လင့္ထားေၾကာင္း ေျပာသည္။ ဤသည္မွာ နယူးေဒလီ (အစိုးရ) ၏ ျပည္သူခ်င္း-ျပည္သူခ်င္း ဆက္ဆံေရး မဟာဗ်ဴဟာ၏ တစိတ္တပိုင္းဟု ႂကြားလံုး ထုတ္သည္။

တရုတ္ႏိုင္ငံ
-----
၁၁။ (C) ျမန္မာႏိုင္ငံတြင္ တရုတ္ႏိုင္ငံ၏ ၾသဇာအေပၚစိုးရိမ္ေၾကာင္း ေဖာ္ျပ၍ ဗာရွစ္စတာက ႏိုင္ငံေတာ္ ေအးခ်မ္းသာယာ ေရးႏွင့္ ဖြံ႔ၿဖိဳးေရး ေကာင္စီ (နအဖ) သည္ လူ႔အခြင့္အေရး ကိစၥႏွင့္ ပတ္သက္၍ "သူ၏ ဆရာထံမွ ႏိုင္ငံတကာကို မည္သို႔ လွည့္ဖ်ားရမည္ကို ေလ့လာ သင္ယူေနသည္" ဟု ဆိုသည္။ တရုတ္ႏိုင္ငံက အိႏၵိယသမုဒၵရာ ထြက္ေပါက္ ဆိပ္ကမ္းမ်ား ရလိုေၾကာင္း၊ သို႔ႏွင့္ "အိႏၵိယၾသဇာ လႊမ္းထားသည့္ ေနရာတိုင္းတြင္" ၎၏ ၾသဇာကို ျမႇင့္တင္လိုေၾကာင္း သူက ေျပာ သည္။ ဗာရွစ္စတာက "ရွင္တို႔ တရုတ္ျပည္သူ႔ တပ္မေတာ္ (PLA) က ျမန္မာႏိုင္ငံမွာ (ပတ္သက္ေနမႈ) ကို ၾကားထားတာ က ေရခဲေတာင္ႀကီးရဲ႕ အစြန္အဖ်ားပဲ ရွိေသးတယ္" ဟု ဆိုသည္။ အေမရိကန္ ေထာက္လွမ္းေရးမ်ား သိရွိေနရမည္ဟု ဆိုသည္။ (ျမန္မာႏိုင္ငံ) ကို "တရုတ္က အဆင္သင့္ရေနသည္" ဟူေသာ ျမန္မာႏိုင္ငံ၏ ယံုၾကည္ေနမႈ အေပၚ ျမန္မာႏွင့္ အိႏၵိယ ဆက္ဆံေရးက အေျခခံ ေနသည္ဟုလည္း သူက အေလးေပး ေျပာၾကားသည္။

ဘာသာေရး
--------
၁၂။ (C) (ျမန္မာ) ကိုယ္စားလွယ္အဖြဲ႔က အိႏၵိယႏိုင္ငံတြင္ အေရးပါသည့္ ဗုဒၶဘာသာေစတီပုထိုး မ်ားကို ၿပီးခဲ့သည့္ ၃ - ႏွစ္တာ ကာလအတြင္း လာေရာက္ လည္ပတ္ခဲ့သည္ကို မွတ္ခ်က္ျပဳ၍ သန္းေရႊက ထိုေနရာမ်ားကို ဘုရားဖူးသြားရန္ အႀကိမ္ ႀကိမ္ ေတာင္းဆိုခဲ့ေၾကာင္း၊ ယခုခရီးစဥ္ ေနာက္ကြယ္တြင္ ဘာသာေရး ကိစၥက အဓိက ရည္ရြယ္ခ်က္ ျဖစ္ပံုရေၾကာင္း ခန္႔မွန္း ေျပာၾကားသည္။ ယခု ဘုရားဖူး ခရီးစဥ္သည္ စစ္အစိုးရ၏ ဗုဒၶဘာသာ ကိုးကြယ္ယံုၾကည္မႈကို ထင္ေပၚေစရန္ အေရာင္တင္ ရံုမွ်သာ မဟုတ္၊ သန္းေရႊ၏ တဦးခ်င္း ယံုၾကည္ ကိုးကြယ္မႈႏွင့္ ဆိုင္မည္ဟု ဆိုသည္။ သို႔ေသာ္ သူက ျဖည့္စြက္ေျပာၾကား ရာတြင္ ျမန္မာ စစ္အစိုးရက သူတို႔ အမွားက်ဴးလြန္ခဲ့သည္ဟု မထင္ထားေၾကာင္း၊ ဤအျပစ္မ်ားအတြက္ ၀ဋ္ေဆးစရာမလို ေၾကာင္း ဆိုသည္။

မွတ္ခ်က္
-------
၁၃။ (C) ယခင္ ရန္ကုန္ သံအမတ္ႀကီးျဖစ္သူ ႏိုင္ငံျခားေရး အတြင္း၀န္ ဆာရန္ (Foreign Secretary Saran) က ဦးေဆာင္၍ အိႏၵိယ အစိုးရက ျမန္မာႏိုင္ငံတြင္ အဓိက သံတမန္ေရး ႀကိဳးပမ္း ေဆာင္ရြက္မႈတရပ္ ျပဳေနေၾကာင္း ေျပာ သည္။ ျမန္မာအစိုးရ အေပၚ အိႏၵိယႏိုင္ငံ၏ မူ၀ါဒသည္ အိႏၵိယႏိုင္ငံ လံုၿခံဳေရး အက်ဳိးစီးပြားအတြက္ လက္ေတြ႔က်က် ခ်ဥ္းကပ္ျခင္းသာ ျဖစ္သည္။ သို႔ေသာ္လည္း ၎ႏိုင္ငံ၏ အေရွ႔ဖ်ား ျမန္မာႏိုင္ငံတြင္ ဒီမိုကေရစီကို ျမင္လိုသည့္ဆႏၵ အိႏၵိယ အစိုးရတြင္ ေနာက္ဆံုးရွိေနပါသည္။ ၎ေနရာတြင္ ဒီမိုကေရစီ မည္သို႔မည္ပံု ျမႇင့္တင္ႏိုင္မည္ကို အေမရိကန္ ျပည္ေထာင္စု၏ အႀကံျပဳခ်က္မ်ားကို ႀကိဳဆိုပါသည္။ အေျခအေန ေပးပါက အေမရိကန္-အိႏိၵယႏိုင္ငံ တို႔၏ ေဒသဆိုင္ရာ ေဆြးေႏြးပြဲမ်ား ကို ခ်ဲ႕ထြင္၍ ရန္ကုန္တြင္ ျဖစ္ထြန္း တိုးတက္မႈမ်ား ရွိလာေစရန္ တင္ျပသြားႏိုင္မည္ဟု ဆိုသည္။

MULFORD
Ref: မဇၽၥိမ