အင္းေလးကန္ထဲ ကြ်န္းေမ်ာ မတိုးရန္ ဒုသမၼတေျပာ

ထြန္းထြန္း
ဇြန္လ ၂၇ ရက္ ၂၀၁၁ ခုႏွစ္

ေရခမ္းေျခာက္ကာ ေရအဆိပ္သင့္ေနသည့္ ရွမ္းျပည္နယ္ အင္းေလးကန္အတြင္းေက်းရြာ၊ ေနအိမ္ႏွင့္ ကၽြန္းေမ်ာမ်ား ထပ္မံ မေဆာက္လုပ္ရန္ အပါအဝင္ ၁ဝ ခ်က္အား ဒုသမၼတ ေဒါက္တာ စိုင္းေမာက္ခမ္းက တနဂၤေႏြေန႔ ညွိႏႈိင္း ေဆြးေႏြးပဲြတရပ္တြင္ တိုက္တြန္းလိုက္သည္။

ဇြန္လ ၂၆ ရက္ေန႔တြင္ အင္းေလးကန္သို႔ သြားေရာက္ခဲ့ကာ အင္းေလးကန္ ေရရွည္ တည္တံ့ေရးႏွင့္ သဘာဝ ပတ္ဝန္းက်င္ အေျခအေနမ်ား ထိန္းသိမ္းေရး လုပ္ငန္း ေဆြးေႏြးပဲြတရပ္တြင္ တိုက္တြန္းခဲ့ျခင္း ျဖစ္သည္။

ယင္းေဆြးေႏြးပဲြသို႔ ျပည္ေထာင္စု သစ္ေတာေရးရာႏွင့္ လယ္ယာ/ဆည္ေျမာင္း ဝန္ႀကီးမ်ား၊ ျမန္မာ့စိုက္ပ်ဳိးေရး လုပ္ငန္း တာဝန္ရွိသူမ်ား တက္ေရာက္ခဲ့သည္။


သူက “ အင္းေလးကန္တြင္ ေနာက္ထပ္ေက်းရြာ၊ အိမ္၊ ကၽြန္းေမ်ာမ်ား တိုးခ်ဲ႕ တည္ေဆာက္မႈ မျပဳရန္၊ မလိုအပ္ေသာ ကၽြန္းေမ်ာ၊ ဒိုက္၊ ေမွာ္၊ႏုန္းေျမမ်ားကို ဆယ္ယူ ဖယ္ရွား ရွင္းလင္းရန္ႏွင့္ ေခ်ာင္းမ်ားေရစီးေရလာ ေကာင္းေအာင္ ျပန္လည္ ထိန္းသိမ္း ျပဳျပင္ရန္” ဟုဆိုသည္။

ထို႔အျပင္ ကန္ပတ္လည္ မိုင္ ၂ဝ အတြင္း သစ္ေတာမ်ား ခုတ္ယူ ျခင္း၊ေတာင္ယာမ်ား ျပဳလုပ္ျခင္းႏွင့္ ကၽြန္းေမ်ာမ်ားကို ေရၿခံ ျပဳလုပ္ျခင္း ကိုပါ တားျမစ္ရန္ တိုက္တြန္းခဲ့သည္။

အင္းေလးကန္ႏွင့္ ဝန္းက်င္ေဒသတြင္ ေက်းရြာအုပ္စု ၃၆ စုရွိၿပီး လူဦးေရ ၁ သိန္း ၇ ေသာင္းေက်ာ္ ေနထိုင္လ်က္ ရွိသည္။

ဒုသမၼတ တိုက္တြန္းခ်က္အတိုင္း ျပဳလုပ္ပါက ေဒသခံမ်ား ေနထိုင္ေရး ခက္ခဲလာႏုိင္သျဖင့္ အစိုးရက စနစ္တက် ကိုင္တြယ္မွသာ လုပ္ငန္း ေအာင္ျမင္မည္ဟု ရန္ကုန္ရွိ သစ္ေတာ သယံဇာတ၊ ပတ္ဝန္းက်င္ ဖံြ႔ၿဖိဳးတိုးတက္ေရးႏွင့္ ထိန္းသိမ္းေရး အသင္း FREDA မွ သဘာဝ ပတ္ဝန္းက်င္ ထိန္းသိမ္းေရး ပညာရွင္ ဦးအုန္းက အႀကံျပဳသည္။

“လူေတြရဲ႕ ေနမႈထိုင္မႈကေတာ့ အေရးႀကီးတယ္။ ေဒသခံေတြက တသက္လံုး မိ႐ိုးဖလာ သားစဥ္ေျမးဆက္ ဒီေနရာမွာေနၿပီး ဒီေနရာမွာ ရွင္လာၾကတာဆိုေတာ့ သူတို႔ရဲ႕စားဝတ္ေနေရးလည္း ဒါ ဦးစားေပးရမွာ။ ဖြံ႔ၿဖိဳးမႈနဲ႔ သဘာဝပတ္ဝန္းက်င္က အၿမဲတမ္း လြန္ဆြဲေနတာ။ အဲဒါ အၿမဲတမ္း ဝိေရာဓိျဖစ္ေနေတာ့ ဒီျပႆနာေတြကို လိမ္လိမ္မာမာနဲ႔ စိတ္ရွည္လက္ရွည္နဲ႔ ေစတနာထားၿပီး လုပ္မယ္ဆုိရင္ တျဖည္းျဖည္းေတာ့ ေအာင္ျမင္သြားမွာပါ” ဟု သူက မဇၥ်ိမကို ေျပာသည္။

အင္းေလးေဒသ အေျခစုိက္ အင္းအမ်ဳိးသား ဖြံ႔ၿဖိဳးတိုးတက္ေရး ပါတီ ဥကၠ႒ ဦးဝင္းျမင့္ကလည္း “ ကုန္ထုတ္လုပ္ငန္း၊ စက္မႈလက္မႈ လုပ္ငန္းေလးေတြေပါ့ေလ။ ေနာက္ အေသးစား အိမ္တြင္းမႈ လုပ္ငန္းေလးေတြ၊ အဲဒါေလးေတြကို လုပ္ေပး လုိက္လို႔ရွိရင္ လူေတြကလည္း ကုန္းေပၚကို ေရာက္သြား ၿပီးေတာ့မွ လူေနမႈကလည္း အဆင္ေျပသြားမယ္။ အင္းေလး ကန္ ကိုလည္း အညစ္အေၾကးေတြ မရွိေတာ့ဘူး။ အားလံုးက အလုပ္အကိုင္ေတြ ရွိသြားမွာ ျဖစ္တဲ့အတြက္ အေသးစား လက္မႈ လုပ္ငန္းေလးေတြေတာ့ ထူေထာင္ေပးဖုိ႔ လိုပါတယ္” ဟု ဆုိ သည္။

အင္းေလးကန္သည္ မူလက ေရျပင္ဧရိယာ ၁ဝဝ စတုရန္းမိုင္အထိ ရွိခဲ့ရာမွ ၂ဝဝ၈ ခုႏွစ္တြင္ ၂၃ မိုင္ခန္႔သာ ရွိေတာ့ကာ ၂ဝ၁ဝ ခုႏွစ္ထဲတြင္ စံခ်ိန္တင္ ေရခမ္းေျခာက္ ခဲ့သည္။ ကန္သည္ ေႏြရာသီတြင္ ပ်မ္းမွ် ေရအနက္ ၇ ေပခန္႔ရွိၿပီး အနက္ဆံုးအပိုင္းမွာ ၁၂ ေပခန္႔ရွိကာ မိုးရာသီတြင္မူ ပ်မ္းမွ်ထက္ ၅ ေပခန္႔ ျမင့္တက္ေလ့ရွိသည္။

ဒုသမၼတ ေဒါက္တာစိုင္းေမာက္ခမ္း၏ ေဆြးေႏြးခ်က္ထဲတြင္ ကန္အတြင္း ေရဝင္ေရထြက္ နည္းလာျခင္းႏွင့္ႏုန္းက်ျခင္းမ်ား ရွိေနရာ၊ ေရေဝေရလဲ ေဒသရွိ သစ္တာသစ္ပင္မ်ား စိုက္ပ်ဳိးျခင္း၊ ထိန္းသိမ္းျခင္းႏွင့္ ႏုန္းတား ဆည္မ်ား တည္ေဆာက္ရန္ကိုပါ ထည့္သြင္း ေျပာဆိုခဲ့သည္။

ထို႔အျပင္ ေဒသခံမ်ားအတြက္ ေသာက္သံုးေရ ရင္းျမစ္မ်ား ရွာေဖြ တည္ေဆာက္ရန္၊ သဘာဝ ပတ္ဝန္းက်င္ ထိန္းသိမ္းေရးကို အမ်ဳိးသားေရး လိုအပ္ခ်က္အျဖစ္ ပညာေပး လုပ္ငန္းမ်ား ေဆာင္ရြက္ရန္ အျပင္ ဘ႑ာေငြေဖာင္ေဒးရွင္း တရပ္အား ႏုိင္ငံေတာ္မွ မတည္၍ လုပ္ငန္းရွင္မ်ား ထည့္ဝင္ေငြျဖင့္ ေဆာင္ရြက္သြားရန္ တုိက္တြန္းထားေသးသည္။

အင္းေလးကန္မွာ ျမန္မာႏုိင္ငံ၏ သဘာဝ အေမြအႏွစ္ တခုျဖစ္ၿပီး ႏုိင္ငံျခားခရီးသြားမ်ား မ်က္စိက်သည့္ေဒသလည္း ျဖစ္သည္။ ထို႔အျပင္ အေရွ႕ေတာင္အာရွႏုိင္ငံမ်ားအသင္း ASEAN က အာဆီယံ ယဥ္ေက်းမႈ အေမြအႏွစ္အျဖစ္ သတ္မွတ္ထားသည့္ ေနရာျဖစ္သည္။

အင္းေလးကန္ကို နဂိုမူလအတုိင္း ျပန္ျဖစ္ရန္အတြက္ ၁ဝ ႏွစ္ထက္မနည္း အခ်ိန္ယူ လုပ္ေဆာင္ရမည္ ျဖစ္ကာ၊ တားျမစ္ခ်က္ ထုတ္ျပန္ျခင္းအျပင္ တိက်သည့္ ဥပေဒမ်ား ျပ႒ာန္းရန္ လိုအပ္ေသးသည္ဟု ဦးအုန္းက ေျပာဆုိသည္။

သူက ဆက္ၿပီး “ ဥပေဒေတြကလည္း မလံုေလာက္ဘူး။ ဥပမာဆိုပါေတာ့ သဘာဝပတ္ဝန္းက်င္ဆုိင္ရာ ဥပေဒ Environmental Law က အခုထက္ထိ မထြက္ေသးဘူး။ ေနာက္တခု အေရးႀကီးတာက အင္းေလးနဲ႔လည္း ဆိုင္တာက Biodiversity Law ။ ဆိုလိုတာက အဆိပ္အေတာက္ရွိတဲ့ ဓာတုဓာတ္ေျမၾသဇာေတြ အစား သဘာဝ ဓာတ္ေျမၾသဇာ အစားထိုးတဲ့ စနစ္။ ဒါက လုပ္တာက တပိုင္း၊ ဥပေဒကလည္း ျပဳရမယ္” ဟု ေျပာသည္။

အင္းေလကန္အတြင္း ကၽြန္းေမ်ာ စိုက္ခင္းမ်ားတြင္ ဓာတုဓာတ္ေျမၾသဇာမ်ား အသံုးျပဳေနသျဖင့္ ေရညစ္ညမ္းမႈမ်ားျဖစ္ေနၿပီး ကန္အတြင္း ကၽြန္းေမ်ာ စိုက္ခင္းေပါင္း ဧက ၈ဝဝဝ ခန္႔ ရွိသည္ဟု ဦးဝင္းျမင့္ အဆိုအရ သိရသည္။

“အင္းေလးကန္ေရက ေရအရည္အေသြး ညံ့လာတာရယ္၊ ၿပီးေတာ့ ခရမ္းခ်ဥ္သီး စိုက္ခင္းမွာ ဓာတုေဗဒပစၥည္းေတြ သံုးတဲ့အတြက္ အင္းေလးကန္မွာ ေရအရည္အေသြးေလ်ာ့က် လာတာ ရွိပါတယ္။ ဒါေပမဲ့ လူေတြကို အႏၲရာယ္ျဖစ္ေလာက္တဲ့ အထိ မျဖစ္ေသးပါဘူး။ ဒါေလးကို က်ေနာ္တုိ႔က မထိန္းသိမ္းလို႔ရွိရင္ ေနာက္ ၅ ႏွစ္္မွာ လူကို အႏၲရာယ္ျဖစ္လာမယ့္ အေနအထား ရွိပါတယ္” ဟု သူက ဆုိသည္။

အင္းေလးကန္ႀကီး ေရရွည္တည္တံ့ေရး လုပ္ငန္းမ်ား အတြက္ ျမန္မာအစိုးရက ႀကီးၾကပ္ေရး ေကာ္မတီ တရပ္ ဖြဲ႔စည္း ထားေသာ္လည္း ဝန္ႀကီးဌာန ေပါင္းစံု အေနျဖင့္ ထိေရာက္ စြာ ေပါင္းစပ္ လုပ္ကိုင္မွသာ ေအာင္ျမင္ႏုိင္မည္ ဟုလည္း ဦးအုန္း က ေျပာဆိုလိုက္သည္။

“ဒုသမၼတက ဌာနေတြ အကုန္လံုးကို ကိုင္ၿပီးေတာ့ အစစအရာရာ အဆင္ေျပေအာင္ သူက ဖန္တီးေပးရမွာ။ အဲဒါမွ ေအာင္ျမင္မယ္ ထင္တယ္။ ဝန္ႀကီးဌာန တခုထဲ၊ ႏွစ္ခုထဲ ေပးတာထက္ ဌာနေပါင္းစံုကို ဒုသမၼတေအာက္မွာ ထားၿပီး အင္းေလးကန္ ေရရွည္တည္တံ့ဖို႔ ဆိုတဲ့ ခံယူခ်က္နဲ႔ လုပ္မယ္ ဆိုရင္ေတာ့ မျဖစ္မေန ေအာင္ျမင္မွာပဲလို႔ ယူဆတယ္” ဟု သူက ေျပာသည္။

သစ္ေတာ၊ စိုက္ပ်ဳိးေရးႏွင့္ ဆည္ေျမာင္း ဝန္ႀကီးဌာနမ်ား သာမက ျမန္မာ့ေရလုပ္ငန္း၊ ဟိုတယ္ဇုန္ႏွင့္ ခရီးသြား လုပ္ငန္းမ်ားပါ စုေပါင္း လုပ္ကိုင္သင့္သည္ဟု ဆုိသည္။

Ref: Mizzima