ဧရာ၀တီျမစ္ဆံု ေရအားလွ်ပ္စစ္ စီမံကိန္းႏွင့္ စပ္လ်ဥ္း၍ ပတ္၀န္းက်င္ ထိန္းသိမ္းေရး ႏွင့္ သစ္ေတာေရးရာ ၀န္ႀကီး ဌာန၏ အခန္းက႑

ေဒါက္တာထြန္းဝင္း
Saturday, 17 September 2011

ဤေဆာင္းပါးကို ေရးသားရေသာ အေၾကာင္းရင္းကေတာ့ Weekly Eleven ဂ်ာနယ္ ၂၀၁၁ ခုႏွစ္ စက္တင္ဘာလ ၁၄ ရက္ေန႔ထုတ္၌ ျမစ္ဆံုစီမံကိန္းႏွင့္ စပ္လ်ဥ္း၍ သေဘာထား ကြဲလြဲမႈမ်ားကို ဖတ္႐ႈရပါသည္။ အမွတ္ (၁) လွ်ပ္စစ္ စြမ္းအား၀န္ႀကီးဌာန ျပည္ေထာင္စု ၀န္ႀကီးက ဧရာ၀တီ ျမစ္ဆံုစီမံကိန္းကို ဆက္လုပ္မည္ ျဖစ္ေၾကာင္း ရွင္းျပခဲ့သည္ဟု ဆိုပါသည္။ ရွင္းျပခဲ့ေသာ ေနရာကေတာ့ ျပည္ေထာင္စု ၀န္ႀကီးမ်ားႏွင့္ မီဒီယာမ်ား ေတြ႔ဆံုပြဲ တစ္ခုျဖစ္ေသာ စက္တင္ဘာ ၁၁ ရက္ေန႔ ေတြ႔ဆံုပြဲ၌ ေျပာၾကားခဲ့ျခင္း ျဖစ္ပါ၏။ ဤကိစၥႏွင့္ စပ္လ်ဥ္း၍ နာမည္ေက်ာ္ စာေရးဆရာႀကီးမ်ား၊ အၿငိမ္းစား ပါေမာကၡ၊ အယ္ဒီတာခ်ဳပ္မ်ားက ဤစီမံကိန္းေၾကာင့္ ဧရာ၀တီျမစ္ႀကီး တိမ္ေကာသြားမွာကို စိုးရြံ႕ၾကပါသည္။ တိုင္တိုက္ဆိုင္ဆိုင္ SAVE THE IRRAWADDY ဟူေသာ ေဟာေျပာပြဲကို ရန္ကုန္ၿမိဳ႕၌ က်င္းပခဲ့ၿပီး စာေရးဆရာမ်ားႏွင့္ မုိးေလ၀သ ပညာရွင္ ေဒါက္တာထြန္းလြင္တို႔က ဧရာ၀တီျမစ္ ထိခိုက္မွာကို စိုးရိမ္ၾကေၾကာင္း သိရပါ၏။

သို႔ေသာ္ အမွတ္ (၁) လွ်ပ္စစ္စြမ္းအား ၀န္ႀကီးဌာန ၀န္ႀကီးကေတာ့ ကန္႔ကြက္မႈေတြ ရွိေစကာမူ စီမံကိန္းကို ဆက္လက္ လုပ္ကိုင္မည္ျဖစ္ေၾကာင္း ေျပာၾကားခဲ့ပါ၏။ ထို႔ျပင္ Weekly Eleven ပါ သတင္းအရ စီမံကိန္း ဆက္လက္လုပ္ကိုင္ ေနေၾကာင္း သိရပါ၏။

သို႔ပါ၍ ဧရာ၀တီျမစ္ႀကီးအတြက္ စိုးရိမ္ေနၾကသူတို႔မွာ စိတ္မခ်မ္းသာမႈကို ခံစားရမည္ ဆိုတာကေတာ့ ယံုမွား သံသယျဖစ္ဖြယ္ မရွိပါ။

ဧရာ၀တီကို ေစာင့္ေရွာက္လိုသူေတြအတြက္ ေမွ်ာ္လင့္ခ်က္ ေရာင္ျခည္သစ္ (သို႔) ပတ္၀န္းက်င္ ထိန္းသိမ္းေရးႏွင့္ သစ္ေတာေရးရာ ၀န္ႀကီးဌာန
စာေရးသူ ကြၽန္ေတာ္သည္ လက္လွမ္းမီသည့္ ဂ်ာနယ္မ်ားကို ဖတ္႐ႈရာ ဤကိစၥႏွင့္ စပ္လ်ဥ္း၍ ျပည္ေထာင္စု၀န္ႀကီး ဦးေက်ာ္ဆန္းက ေျပာၾကားရာတြင္ ႏိုင္ငံေတာ္က ျပည္သူေတြ ထိခိုက္မည့္ ကိစၥကို လုပ္မွာ မဟုတ္ဟု ေျပာၾကားခဲ့ပါ၏။ တစ္ဖန္ လွ်ပ္စစ္စြမ္းအား အမွတ္ (၁) ၀န္ႀကီးက စီမံကိန္းကို ဆက္လုပ္မည္ဟု ဆိုပါ၏။ အထက္ပါ ၀န္ႀကီးႏွစ္ဦး၏ ေျပာၾကားခ်က္သည္ ဆန္႔က်င္ဘက္ဟု မဆိုသာပါ။ ၀န္ႀကီး ဦးေက်ာ္ဆန္းက စီမံကိန္းကို ရပ္မည္ဟု ေျပာတာမဟုတ္။ ျပည္သူထိခိုက္ရင္ မလုပ္ဘူး၊ မထိခိုက္ရင္ လုပ္မယ္ဟုဆိုရာ ယခုအမွတ္ (၁) လွ်ပ္စစ္စြမ္းအား၀န္ႀကီးက စီမံကိန္းဆက္လုပ္မယ္ ဆိုပါ၍ ဤကိစၥသည္ ျပည္သူကိုမထိခိုက္ဟု ယူဆသည္ဟု ေကာက္ခ်က္ဆြဲရပါမည္။ တျခား တစ္ဖက္ကလည္း ဧရာ၀တီ ျမစ္ႀကီးကို ထိခိုက္ပါၿပီဟု ယူဆၾကရာ ထိုသို႔ ယူဆသူေတြ ေမွ်ာ္လင့္ခ်က္ ေမွးမွိန္လာပါသည္။ သို႔ေသာ္ တိုက္ဆိုင္မႈ တစ္ခုမွာ ပတ္၀န္းက်င္ ထိန္းသိမ္းေရးႏွင့္ သစ္ေတာေရးရာ ၀န္ႀကီးဌာနဟူ၍ ေပၚေပါက္လာရာ ဤကိစၥႏွင့္ စပ္လ်ဥ္း၍ ပတ္၀န္းက်င္ ထိန္းသိမ္းေရးႏွင့္ သစ္ေတာေရးရာ ၀န္ႀကီးဌာနက ဘယ္လိုမွတ္ခ်က္ ေပးမလဲ ဆိုတာကေတာ့ ပတ္၀န္းက်င္ ၀ါဒီတို႔သည္ ေမွ်ာ္လင့္ခ်က္တစ္ခု အျဖစ္ ေစာင့္စားႏိုင္ပါသည္။ ၀န္ႀကီး၏ ယခင္ တာ၀န္မွာ သစ္ေတာေရးရာ ၀န္ႀကီးျဖစ္၍ သစ္ေတာကိုပဲ ကာကြယ္ရန္ အဓိကက်ၿပီး ဧရာ၀တီျမစ္ကို ကာကြယ္ရန္ အဓိကမက်ပါ။ ယခုေတာ့ အဓိက က်လာပါၿပီ။

စာေရးသူကြၽန္ေတာ္သည္ တစ္ခါတုန္းက ရနံ႔သစ္မဂၢဇင္း ၂၀၁၁ ခုထုတ္ အမွတ္ ၂၈ တြင္ ပတ္၀န္းက်င္ ထိန္းသိမ္းေရး ပညာရွင္ ေဒၚရင္ရင္ေလးႏွင့္ ေတြ႔ဆံုျခင္း က႑ကို ဖတ္ခဲ့ဖူးပါ၏။ ေဒၚရင္ရင္ေလး ဆိုသူမွာ ၁၉၉၂ မွ ၂၀၀၅ အထိ ပတ္၀န္းက်င္ ထိန္းသိမ္းေရး အမ်ဳိးသား ေကာ္မရွင္တြင္ အမႈထမ္းခဲ့သူ ျဖစ္ပါသည္။

ေဒၚရင္ရင္ေလး၏အဆိုအရ "သဘာ၀ပတ္၀န္းက်င္ ထိန္းသိမ္းေရးဆိုတာ ေရတိုသာ မကဘူး၊ ေရရွည္လည္း ၾကည့္ရမယ့္ အလုပ္၊ ႏိုင္ငံတိုင္းမွာ စီးပြားေရး ဖြံ႔ၿဖိဳးမႈ၊ လူမႈေရး ဖြံ႔ၿဖိဳးမႈ ရွိရမွာျဖစ္သလို သဘာ၀ ပတ္၀န္းက်င္ ထိန္းသိမ္းေရး ဆိုတာလည္း ရွိကိုရွိရမည္"ဟု ဆိုပါ၏။ "စီးပြားေရး၊ လူမႈေရးႏွင့္ သဘာ၀ပတ္၀န္းက်င္ဟာ ဟန္ခ်က္ညီရမယ္။ Balance ရွိရမယ္"ဟု ဆိုပါသည္။

ဘယ္၀န္ႀကီးဌာနမွာမဆို ဖြံ႕ၿဖိဳးေရးစီမံကိန္းလုပ္သည့္အခါ ပတ္၀န္းက်င္ ထိန္းသိမ္းေရးကို တစ္ပါတည္း တြဲလုပ္သင့္တယ္ဟု ဆိုပါ၏။ ေဒၚရင္ရင္ေလး၏ အဆိုအရ တ႐ုတ္ျပည္ကို ဥပမာ ေပးရာတြင္ ယခင္က တ႐ုတ္ျပည္မွာ စီးပြားေရး တုိးတက္ဖို႔ တြန္းလုပ္ခဲ့ၿပီး ယခု ပတ္၀န္းက်င္ ထိန္းသိမ္းေရးကို ျပန္ၾကည့္ေနရတယ္ဟု ဆိုပါ၏။

အာဆီယံရည္မွန္းခ်က္မွာ ဆိုရင္လည္း ခရစ္ႏွစ္ ၂၀၂၀ မွာ အာဆီယံ ေဒသႀကီး တစ္ခုလံုး သဘာ၀ ပတ္၀န္းက်င္ ထိန္းသိမ္းေရးနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး သန္႔ရွင္းတဲ့ ပတ္၀န္းက်င္၊ စိမ္းလန္းတဲ့ ပတ္၀န္းက်င္ ျဖစ္ရမယ္ ဟုဆိုပါ၏။ အာဆီယံ ႏိုင္ငံမ်ားတြင္ စင္ကာပူသည္ ၁၉၇၂ ခုႏွစ္ကတည္းက သဘာ၀ ပတ္၀န္းက်င္ ထိန္းသိမ္းေရး ၀န္ႀကီးဌာန ရွိေနၿပီး ထိုင္း၊ မေလးရွား၊ အင္ဒိုနီးရွား၊ ဖိလစ္ပိုင္တို႔မွာ ၁၉၈၀ ခုႏွစ္ ကတည္းက ပတ္၀န္းက်င္ ထိန္းသိမ္းေရး ၀န္ႀကီးဌာနဆိုတာ ရွိေနပါၿပီဟု ဆိုပါ၏။

အထက္ပါစကားရပ္မ်ားကေတာ့ ပတ္၀န္းက်င္ ထိန္းသိမ္းေရး အမ်ဳိးသား ေကာ္မရွင္၌ အလုပ္ လုပ္ခဲ့ေသာ ၀န္ထမ္းတစ္ဦး၏ အသံ (voice) သာလွ်င္ ျဖစ္ပါ၏။

ပတ္၀န္းက်င္ ထိန္းသိမ္းေရး၀န္ႀကီးဌာန ဆိုသည္ကေတာ့ ပိုမို အဆင့္ျမင့္သြားၿပီ ျဖစ္ရာ ၎ထက္က်ယ္ ေလာင္ေသာ Voice တစ္ခု ထြက္လာလိမ့္မည္ဟု ေမွ်ာ္လင့္စရာ ရွိပါသည္။ တကယ္ေတာ့လည္း ဖြံ႕ၿဖိဳးေရး လုပ္ေဆာင္ရာတြင္ ဌာနအခ်င္းခ်င္း နည္းဗ်ဴဟာ သေဘာ ကြဲလြဲမႈ ဆိုတာ ရွိစျမဲျဖစ္ပါ၏။ ဥပမာ တစ္ခါက အာဆီယံ ႏိုင္ငံတစ္ခုတြင္ HIV ကာကြယ္ေရး စီမံကိန္း လုပ္ရန္ ၿမိဳ႕နယ္စီမံကိန္း အရာရွိႏွင့္ ၿမိဳ႕နယ္ဆရာ၀န္တို႔ ပူးေပါင္းမိၿပီး ျပည့္တန္ဆာမေလးမ်ားကို ၿမိဳ႕နယ္ ဆရာ၀န္႐ံုးသို႔ ဖိတ္၍ ကြန္ဒံုးေ၀ပါသည္။ က်န္းမာေရး ေဆြးေႏြးပြဲ လုပ္ၾက၏။ ရက္အနည္းငယ္ ၾကာေတာ့ ရဲဌာနက ဒါကိုသိသြားၿပီး ကြန္ဒံုးေ၀တာ လက္ခံခဲ့ေသာ ျပည့္တန္ဆာမေလးမ်ားကို မသကၤာမႈနဲ႔ ေခၚစစ္ပါတယ္။ ဒါနဲ႔ ကြန္ဒံုးေ၀တဲ့ ကိစၥလည္း ပ်က္သြားပါတယ္။ ရဲလည္း ၿမိဳ႕နယ္ဆရာ၀န္ကို ၀မ္းနည္းစကား ဆိုတာက သူ႔ကိုခြင့္လႊတ္ပါ။ သူ႔တာ၀န္ သူ လုပ္တာပါလို႔ ဆိုပါတယ္။ ၿမိဳ႕နယ္ စီမံကိန္း ဆရာ၀န္နဲ႔ ၿမိဳ႕နယ္ ဆရာ၀န္ကလည္း သူတို႔တာ၀န္ သူတို႔လုပ္ရတာပါ။ ဒီေတာ့ တာ၀န္ႏွစ္ခု ပဋိပကၡ ျဖစ္ပါတယ္။ ဒီကိစၥမ်ဳိးကို ၿမိဳ႕နယ္အဆင့္ ညႇိႏိႈင္းေဆြးေႏြးပြဲေတြမွာ ေျဖရွင္း ၫွိႏိႈင္းရပါတယ္။ ပတ္၀န္းက်င္ ထိန္းသိမ္းေရး ကိစၥဆိုလွ်င္လည္း ပတ္၀န္းက်င္ ထိန္းသိမ္းေရး ၀န္ႀကီးဌာနႏွင့္ ၀န္ႀကီးဌာနေပါင္းစံု ညွိႏိႈင္းရမွာ ျဖစ္ပါတယ္။

ကြၽန္ေတာ့္အေနနဲ႔ တင္ျပရမည္ဆိုပါေသာ္ ကြၽန္ေတာ္သည္ ပန္းနာရင္ၾကပ္ အက္စမာ ေရာဂါသမား တစ္ေယာက္ျဖစ္ပါ၏။ ပန္းနာ ရင္ၾကပ္သမား မ်ားသည္ ေအာက္ဆီဂ်င္ကို အလြန္ျမတ္ႏိုး၏။ ထိုကမၻာႀကီး ပူေႏြးလာမွာ၊ သစ္ေတာေတြ ျပဳန္းတီးမွာ၊ ေမာ္ေတာ္ကား မီးခိုးေတြမ်ားမွာ သိပ္ေၾကာက္ပါတယ္။ ပတ္၀န္းက်င္ ယိုယြင္းလာလို႔ ပန္းနာရင္ၾကပ္ သမားေတြဟာ အသက္ ငါးႏွစ္ေလာက္စီေတာ့ တိုၾကလိမ့္မယ္ ထင္ပါတယ္။ တေလာက စာေရးဆရာႀကီး နႏၵသိန္းဇံသည္ အသက္ ၆၅ ႏွစ္မွာ ရင္ၾကပ္ေရာဂါနဲ႔ ကြယ္လြန္ရာ အကယ္၍ ပတ္၀န္းက်င္သာ မယိုယြင္းရင္ အသက္ ၇၀ ေလာက္ေတာ့ ေနႏိုင္လိမ့္မည္ ထင္ပါသည္။

ႏိုင္ငံတစ္ခုမွာ ဖြံ႕ၿဖိဳးေရးစီမံကိန္းႀကီးေတြ လုပ္မယ္၊ ပတ္၀န္းက်င္ ယိုယြင္းမယ္ ဆိုရင္ ပန္းနာရင္ၾကပ္ သမားေတြဟာ စိုးရိမ္စိတ္နဲ႔ ကတုန္ကရင္ ျဖစ္တတ္ပါတယ္။ ဧရာ၀တီျမစ္ႀကီး ထိခိုက္မယ္ ဆိုရင္ေတာ့ ပို၍ေတာင္ ေၾကာက္မိပါ၏။ ဘာေၾကာင့္လဲ ဆိုေတာ့ ပတ္၀န္းက်င္ ထိခိုက္မယ့္ ေနာက္ဆက္တြဲ အက်ဳိးဆက္ေတြ အမ်ားႀကီး လာမွာပါ။

စိတ္သက္သာရာတစ္ခုေတာ့ ေတြ႔မိတာက ပတ္၀န္းက်င္ ထိန္းသိမ္းေရးႏွင့္ သစ္ေတာေရးရာ ၀န္ႀကီးဌာနရယ္လို႔ ေပၚထြန္းလာျခင္းပါပဲ။ ကြၽန္ေတာ္တို႔လို ပန္းနာ ရင္ၾကပ္သမားေတြ ကေတာ့ ပတ္၀န္းက်င္ ထိန္းသိမ္းေရးႏွင့္ သစ္ေတာေရးရာ ၀န္ႀကီးဌာနကို မိမိတို႔၏ အနာဂတ္ ကယ္တင္ရွင္ အျဖစ္ ေမွ်ာ္လင့္ ေစာင့္စားမိပါေၾကာင္း။

Ref: EMG