သမၼတ ဦးသိန္းစိန္ ဗြီအိုေအျမန္မာပုိင္းႏွင့္ သီးသန္႔ေတြ႔ဆုံ ေမးျမန္းခန္း

ဦးသန္းလြင္ထြန္း

14.08.2012

ရခိုင္ျပည္နယ္မွာ မၾကာေသးခင္က ျဖစ္ပြားခဲ့တဲ့ ပဋိပကၡေတြဟာ ျပစ္မႈ တခုကို အေျခခံၿပီး ျဖစ္ပြားခဲ့တဲ့ ျပည္တြင္းေရး ကိစၥ သာ ျဖစ္တယ္၊ ႏုိင္ငံတကာ စံုစမ္း ေျဖရွင္းစရာ မလိုဘဲ ျပည္တြင္းမွာ လူ႔အခြင့္အေရးနဲ႔ ဘာသာေရး လြတ္လပ္ခြင့္ေတြ ထြန္း ကားေအာင္ ေဆာင္ရြက္ၿပီး၊ ေဒသခံေတြရဲ႕ အသိပညာ ျမင့္မားေရး တို႔ကို ေဆာင္ရြက္ရင္းနဲ႔ ဒီျပႆနာကို ေျဖရွင္းႏုိင္တယ္လို႔ သမၼတ ဦးသိန္းစိန္က ဆုိပါတယ္။ ဗြီအိုေအ ဌာနမွဴး ဦးသန္းလြင္ထြန္း ျမန္မာႏုိင္ငံကို ေရာက္ရွိေနခ်ိန္မွာ သမၼတ ဦးသိန္းစိန္ကို ေနျပည္ေတာ္မွာ သြားေရာက္ ေတြ႔ဆံု ေမးျမန္းခဲ့တာ ျဖစ္ပါတယ္။ ရခိုင္အေရးနဲ႔ ပတ္သက္တဲ့ သမၼတ ဦးသိန္းစိန္နဲ႔ ေမးျမန္းခ်က္ အပိုင္းကို နားဆင္ပါရွင္။

ေမး။ ။ အခုဒီရက္ပုိင္းေတြအတြင္းမွာ ျမန္မာႏုိင္ငံနဲ႔ ပတ္သက္လုိ႔ ႏုိင္ငံတကာကေန မီးေမာင္းထုိး ၿပီးေတာ႔ ေျပာျပလာတဲ႔ အေရးႀကီး ကိစၥတစ္ခုက အထူးသျဖင့္ ရခုိင္ျပည္ ရုိဟင္ဂ်ာ ကိစၥ ပါပဲ။ အခုဆုိရင္ မၾကာခင္မွာ လူအခြင္႔အေရး ေကာ္မရွင္ အစည္းအေ၀းပြဲေတြ လုပ္ေတာ႔မယ္။ ကုလသမဂၢ အစည္းေ၀းေတြ လုပ္မယ္။ ႏုိင္ငံတကာ အစၥလာမ္မစ္္ ေကာင္စီ အစည္းအေ၀း ေတြ လုပ္ေတာ႔မယ္ ဆုိတဲ႔ ေနရာမွာ ျမန္မာႏုိင္ငံ အေနာက္ဘက္ျခမ္းမွာ ရွိ ေနတဲ႔ ရုိဟင္ဂ်ာ လုိ႔ေခၚၾကတဲ႔ မူဆလင္ေတြ ေပါ့ သူတုိ႔ကုိ ဗမာႏုိင္ငံက အမ်ားစုက လူအခြင္႔အေရး ခ်ဳိးေဖာက္မူေတြ ရွိေနတယ္လို႔ စြပ္စြဲမူေတြ ရွိေနပါတယ္။ အဲဒီအတြက္ေၾကာင္႔ မၾကာေသးခင္ကပဲ ဒီလူနည္းစုေတြကုိ ကူညီဖုိ႔ ဆုိၿပီးေတာ႔ ေဆာ္ေရအာေရဗီးယားႏုိင္ငံက ေဒၚလာ သန္းငါးဆယ္ လွဴတာတုိ႔ မၾကာ ေသးခင္ကပဲ တူရကီႏုိင္ငံျခားေရး၀န္ႀကီးက အကူအညီေတြ ေပးသြားတာေတြ ရွိေနတယ္ ဆိုေတာ့ ျမန္မာႏုိင္ငံမွာ သမၼတ ႀကီး ဦးေဆာင္တဲ႔ ေျပာင္းလဲမူေတြရဲ႕ အေကာင္းသတင္းေတြၾကားထဲမွာ ႏုိင္ငံတကာက ေနၿပီးေတာ႔ လူအခြင္႔အေရးဆုိၿပီးေတာ့ ေထာက္ျပၿပီး လူမ်ဳိးေရး၊ ဘာသာေရး ဖိႏွိပ္မူေတြ ရွိေနတယ္ ဆုိၿပီး ေထာက္ျပမႈေတြ ၾကားေနရပါတယ္။ အဲ့ေတာ့ အဲ့ဒီ့ ကိစၥ နဲ႔ ပတ္သက္ၿပီးေတာ႔ သမၼတႀကီးရဲ႕ အျမင္ကုိ ကၽြန္ေတာ္တို႔ ရွင္းရွင္းလင္းလင္း သိခ်င္ပါတယ္။

ေျဖ။ ။ ဒီဟာေတာ႔ ကၽြန္ေတာ္တုိ႔ ဒီမုိကေရစီ လမ္းေၾကာင္းကို ခ်ီတက္ ေနတဲ႔ေနရာမွာ မေမ်ွာ္လင္႔ပဲနဲ႔ ဒါ ေတြ႔ႀကဳံလာတဲ႔ အခက္အခဲ တစ္ခုပါ။ ဒီရခုိင္မွာျဖစ္ပ်က္တဲ႔ ကိစၥ ကလည္း တစ္ကယ္ေတာ့ ဒီလူတစ္စုကေနၿပီးေတာ႔ ဒီ ရက္စက္ၾကမ္းတမ္းတဲ႔ ရာဇ၀တ္မူတစ္ခုကုိ က်ဴးလြန္လုိက္တဲ႔ အတြက္ ဒီအေပၚမွာ မခံမရပ္ႏုိင္ ျဖစ္ၿပီးေတာ႔ ဟုိဘက္အုပ္စုနဲ႔ ဒီဘက္အုပ္စုနဲ႔ ျဖစ္ၾကျပဳၾက ရင္းနဲ႔ ေနာက္ဆုံးေတာ႔ အုပ္စုႀကီးက ႀကီးထြားလာတယ္။ ႀကီးထြားလာၿပီးေတာ႔ အခ်င္းခ်င္း သတ္တ႔ဲ ဖ်က္တဲ႔ အဆင္႔ေရာက္လာ တယ္။ ေနာက္တစ္ခါ ဆုိးတာက ခုနကလုိ တစ္ဘက္နဲ႔ တစ္ဘက္ မီးရႈိ႕ၾကတယ္။ ဒီဘက္ကလည္း မီးရႈိ႕ သူတုိ႔ဘက္ ကလည္း မီးရႈိ႕ တစ္ခါ ဆုိရင္ ကုိယ္အိမ္ ကုိယ္မီးရႈိ႕ၿပီးေတာ႔ ထြက္ေျပးေပမယ္႔ ဒီမီးကေန ကူးစက္ၿပီးေတာ႔ ေလာင္တာေတြ ရွိတယ္။ ျဖစ္စဥ္ ကေတာ႔ ခုနကလုိ ဒီရာဇ၀တ္မူ တစ္ခုေပၚမွာ အေၾကာင္းျပဳၿပီးေတာ႔ မခံမရပ္ႏုိင္တဲ႔ အတြက္ေၾကာင့္ လူအုပ္စုအထိ ကူးစက္သြားၿပီးေတာ႔ ဒီလုိျဖစ္ၾက ျပဳၾကတာပါ။

တကယ္ေတာ့လည္း အဲ့ဒီ့မွာ ေနေနၾကတဲ႔ သူေတြက ႏွစ္ေပါင္းၾကာခဲ႔ပါၿပီ။ ဒီလုိ ျဖစ္ပ်က္ခဲ႔တာလဲ သိပ္ၿပီးေတာ႔ မေတြ႔ရဘူး ပါဘူး။ ကၽြန္ေတာ္တုိ႔ သက္တမ္းတစ္ေလွ်ာက္ေပါ့ေလ မေတြ႔ခဲ့ရပါဘူး။ ကၽြန္ေတာ္ ေျပာခ်င္တာက ဒီလုိျဖစ္ပ်က္မူေတြဟာ ဘာသာေရးေၾကာင္႔ ျဖစ္တာလဲ မဟုတ္ပါဘူး။ လူမ်ဳိးေရးေၾကာင္႔ ျဖစ္တာ လဲမဟုတ္ဘူး။ သုိ႔ေသာ္လည္း အခန္႔မသင္႔တဲ႔ ရက္စက္ၾကမ္းတမ္းတဲ႔ ရာဇ၀တ္မူေပၚမွာ ခုနကလုိ မခံမရပ္ႏုိင္ေတြ ျဖစ္ၿပီးေတာ႔ တစ္ဘက္နဲ႔ တစ္ဘက္ ဒီလုိအၾကမ္းဖက္တဲ႔ လုပ္ရပ္ေတြ နဲ႔ ဒီလုိျဖစ္တာပါ။ အမွန္ေတာ႔ ေသဆုံးတာေတြ ဒဏ္ရာရတာေတြက တစ္ကယ့္ တစ္ကယ္ၾကေတာ့ လည္း တျခားႏုိင္ငံေတြမွာ ျဖစ္ေနတာေတြနဲ႔ စာရင္ ပမာဏအားျဖင့္ အင္မတန္ အင္မတန္မွ နည္းပါတယ္။ ေသဆုံးတာ ဆုိရင္လည္း ရာဂဏန္း ေတာင္မရွိ ပါဘူး။ ေနာက္တစ္ခါ ထိခုိက္ဒဏ္ရာရတာ ဆုိရင္လည္း တစ္ရာ တစ္ရာပတ္ ၀န္းက်င္ ေလာက္ပဲ ရွိပါတယ္။ သို႔ေသာ္လည္း အိမ္ေတြကို တစ္ဘက္နဲ႔ တစ္ဘက္ မီးရႈိ႕ၾကတဲ႔ အတြက္ေၾကာင္႔ အိမ္ေပါင္း ငါး ေထာင္နီးပါးေလာက္ မီးေလာင္သြားတာပါ။ ငါးေထာင္နီးပါး ေလာက္ မီးေလာင္တဲ႔ အတြက္ ဒီအိမ္ေတြမွာ ေနေနၾကတဲ႔ ဒီဘက္ ကလည္း ရခုိင္ တုိင္းရင္းသားေတြေပါ႔ ဟုိဘက္ကလည္း ဘဂၤလီေတြ ဆုိၾကပါစို႔၊ အိုးမဲ႔အိမ္မဲ႔ေတြ ျဖစ္သြားၾကတာေပါ႔။ အုိးမဲ႔အိမ္မဲ႔ ေတြက ဘယ္ေလာက္ ေလာက္ရွိလဲဆုိေတာ့ ဒီကေန႔ ေျခာက္ေသာင္း ေလာက္ရွိတယ္။ ေျခာက္ေသာင္း ေလာက္ရွိတဲ႔ အတြက္ ကၽြန္ေတာ္တုိ႔က အခု ႏွစ္ဘက္ေပါ႔ တစ္ဘက္က လည္း ရခုိင္တုိင္းရင္းသား ဒုကၡသည္ ဟိုဘက္ကလည္း ဘဂၤါလီ ဒုကၡသည္ အခုဆုိရင္ စခန္း (၅၃) ခု ဖြင္႔ၿပီးေတာ႔မွ ကူညီတဲ႔ လုပ္ငန္းေတြ၊ ကယ္ဆယ္တဲ႔ လုပ္ငန္းေတြ ျပန္လည္ ထူေထာင္တဲ႔ လုပ္ငန္း ေတြ ဒီလုပ္ငန္းေတြကုိ ကၽြန္ေတာ္တုိ႔ က ဒီျမန္မာႏုိင္ငံမွာ ရွိေနတဲ႔ UN ေအဂ်င္စီက အဖြဲ႔ေတြနဲ႔ေပါင္းၿပီး လုပ္ေနပါတယ္။ ေနာက္တစ္ခါ NGO ေတြ INGO ေတြ ဒီအဖြဲ႔ေတြနဲ႔ ကၽြန္ေတာ္တုိ႔ ေပါင္းၿပီးေတာ့မွ တစ္ အခ်က္က စားဖုိ႕အတြက္ ဒါေတြကို အားသြန္ ခြန္စုိက္ လုပ္ေပးေနပါတယ္။ ႏွစ္ အခ်က္ ယာယီေနႏုိင္ဖုိ႕အတြက္ ယာယီေနႏုိင္ဖုိ႔ ဆုိတာလဲ တဲထုိးေပးရတာပဲ။
တဲေတြ ဘာေတြကလည္း ကၽြန္ေတာ္တုိ႔မွာ လုံလုံေလာက္ ေလာက္မရွိေတာ႔ ဒီ UN အဖဲြ႔အစည္းေတြက ကူညီတာတုိ႔ ဘာတုိ႔ အမ်ားႀကီး အက်ဳိးရွိခဲ႔ပါတယ္။ ဒီေဒသဟာ မုိးသိပ္မ်ား တဲ႔ေဒသ ျဖစ္တယ္။

မုိးသိပ္မ်ားတဲ႔ ေဒသျဖစ္တဲ႔အတြက္ ေၾကာင္႔ လုံလုံ ၿခဳံၿခဳံနဲ႔ ေနႏုိင္ဖုိ႔ အတြက္ Shelters ေတြ လုိအပ္လာပါတယ္။ ဒါေၾကာင္႔ အခုဆုိရင္ သူတု႔ိေတြ ေနဖုိ႔ျပဳဖုိ႔အတြက္ ေဆာက္ေပး ဘာေပးနဲ႔ ႏွစ္ဖက္စလုံးကုိ လုပ္ေပးေနပါတယ္။ လူမ်ဳိးေရးအရ ကၽြန္ေတာ္တုိ႔ ဖိႏွိပ္တာေတြလဲ မဟုတ္ပါဘူး။ ဒီကေန႔ သူတုိ႔ စြပ္စြဲ ေနသလုိ လူမ်ဳိးတုန္း သတ္ျဖတ္တာတုိ႔ ဒါေတြနဲ႔ပတ္သတ္လို႔ ကၽြန္ေတာ္တုိ႔ ၾကား ရေတာ႔ ေတာ္ေတာ္ေလး စိတ္မေကာင္း ျဖစ္ရပါ တယ္။ အင္တာနက္ေတြထဲမွာလဲ ကၽြန္ေတာ္တို႔ ပုံေတြ ေတြ႔ပါတယ္။ အေလာင္းေတြဆုိရင္ တစ္ပုံတစ္လြင္႔ႀကီး ဒါေတြဟာ တစ္ျခားႏုိင္ငံမွာ ျဖစ္ပ်က္တာေတြကုိ သက္သက္ လုပ္ႀကံၿပီးေတာ႔ ခ်ဲ႕ကား ၿပီးေတာ႔ လုပ္တာေတြျဖစ္ပါတယ္။ ဒါ ဒီမွာျဖစ္တဲ႔ အျဖစ္ အပ်က္ေတြ မဟုတ္ပါဘူး။ အဲေတာ႔ တစ္ဖက္ကလည္း NGO အဖြဲ႔ အစည္းေတြနဲ႔ UN အဖြဲ႔စည္း ေတြနဲ႔ ပြင္႔လင္းျမင္သာမူ ရွိ ေအာင္ ပူးေပါင္းၿပီးေတာ႔ ကူညီ ကယ္ဆယ္ေရး လုပ္ငန္း ေတြကုိ လုပ္ေပးေနသလုိပဲ ဒီကေန႔ ခုနကလုိ မူဆလင္ ႏုိင္ငံက အႀကီးအကဲေတြေပါ႔ ဟုိတစ္ေလာက ဆုိရင္ တူရကီႏုိင္ငံက ႏုိင္ငံျခား ေရး ၀န္ႀကီး လာပါတယ္။

ေနာက္တစ္ခါ ၀န္ႀကီးခ်ဳပ္ရဲ႕ အမ်ဳိးသမီးလဲ ပါလာတယ္။ အင္အားကလည္း ေလးငါးေျခာက္ဆယ္ ခုႏွစ္ဆယ္ေလာက္ ရွိပါတယ္။ ကၽြန္ေတာ္နဲ႔လည္း ေတ႔ြတယ္ ကၽြန္ေတာ္ကလည္း ဒီ ကိစၥေတြကို ရွင္းၿပီးေတာ႔ ျပတယ္။ ျပၿပီးေတာ႔ On Ground ကုိလဲ သူတို႔ ၾကည့္ခ်င္တဲ့အတြက္ ပုိ႔ေပး ပါတယ္။ ပုိ႔ေပးၿပီးေတာ႔ သူတုိ႔ကုိယ္တုိင္ သြားျပီးေတာ႔ ကူညီ ကယ္ဆယ္တဲ႔ ပစၥည္း ဘာေတြ ဒါ ေတြ လဲ ႏွစ္ဖက္ မွ်မွ်တတပါပဲ။ တစ္ဖက္ကလည္း ခုနလုိ ဘဂၤလီ ဒုကၡ သည္ေတြ ကုိ သြားၿပီး ေတြ႔သလုိ တစ္ဖက္လည္း ရခုိင္ ဒုကၡသည္ေတြကို သူတို႔ ေတြ႔တယ္။ ၿပီးေတာ႔ ဟုိဘက္က မူဆလင္ ဘာသာကုိးကြယ္တဲ႔ သူေတြ၊ ဒီဘက္က ဗုဒၶ ဘာသာ ကုိးကြယ္တဲ႔ သူေတြ သြားတဲ႔လူ ကုိယ္တုိင္က မူဆလင္ ဘာသာ၀င္ ျဖစ္ေပမယ္႔လည္း ဗုဒၶ ဘာသာ ဘုန္းႀကီးေတြနဲ႔ ေလးေလး စားစား ေတြ႔တာျပဳတာ တုိ႔ ဒါမ်ဳိး ေတြ ေတ႔ြေပးတာတုိ႔ ကၽြန္ေတာ္တုိ႔ ရွိပါတယ္။ ေနာက္တစ္ခုက ကၽြန္ေတာ္တုိ႔ ဒီရက္ပိုင္း အတြင္းမွာ အင္ဒုိနီးရွား ကေနၿပီးေတာ႔ အင္ဒိုနီးရွား ၾကက္ေျခနီအသင္းနဲ႔ လျခမ္းနီအသင္း ဥကၠဌ မစၥတာကာလာ ဆုိတာ ဟုိတုန္းက ဒု သမၼတ ပါပဲ။

ဟုိတုန္းတည္းက ကၽြန္ေတာ္ အင္ဒုိနီးရွား သြားလည္ပတ္ ရင္းနဲ႔ Call ေတြ ဘာေတြ ေတြ႔ဖူးေတာ႔ ကၽြန္ေတာ္နဲ႔ ရင္းႏွီးေနပါ တယ္။ သူလာတဲ႔ အတြက္ ေၾကာင္႔ ကၽြန္ေတာ္ ၀မ္းသာသြားတယ္။ ဒါေၾကာင္႔မို႔လု႔ိ သူ႔လဲရွင္းျပတယ္။ သူသြားခ်င္တယ္ ဆုိလုိ႔ လည္း မုိးထဲေလထဲမွာ လႊတ္ေပးလုိက္ေတာ႔ သူတုိ႕လည္း အကူအညီေတြ ဘာေတြ ဆက္ျပဳၿပီးေတာ႔ ေပးဖုိ႔အတြက္ ဒီလိုေတြ ကၽြန္ေတာ္တို႔ လုပ္ေနပါတယ္။ ဒါေတြဟာ ခုနကလုိ တစ္ဖက္က လုပ္ႀကံ စြပ္စြဲေနတာေတြ မဟုတ္ဘူး ဆုိတာကို သက္ေသ သာဓကနဲ႔ တစ္ဖက္ကလည္း ပြင႔္လင္းျမင္သာ ေအာင္ လုပ္ေနတာေတြရွိပါတယ္။

ေမး။ ။ သူတုိ႔ ေတာင္းဆုိေနတဲ႔ သီးျခား လြတ္လပ္တဲ႔ စုံစမ္းေရးေကာ္မရွင္ ဖြဲ႔ေပးဖုိ႔ စုံစမ္းမူေတြ လုပ္ေပးဖုိ႔ ဆုိတာေရာ ျဖစ္လာႏုိင္မလား ခင္ဗ်ာ။

ေျဖ။ ။ တစ္ခုကေတာ႔ ဒီဟာကို ကၽြန္ေတာ္တို႔က ကၽြန္ေတာ္တုိ႔ရဲ႕ဒီ ျပည္တြင္းမွာ ျဖစ္ပ်က္တဲ႔ ကိစၥေလး တစ္ခုပဲျဖစ္တယ္။ တစ္ႏုိင္ငံလုံးကုိလည္း ကူးစက္သြားတာလဲ မရိွဘူး။ ခင္ဗ်ားတုိ႔ သိတဲ႔အတုိင္းပဲ ရန္ကုန္မွာလဲ မူဆလင္ေတြ အမ်ားႀကီး ေနတာ ရွိတယ္။ ဗုဒၶဘာသာ၀င္ေတြရိွတယ္။ ခရစ္ယာန္ေတြရွိတယ္။ ဟိႏၵဴ ေတြလဲရွိတယ္။ တျခားၿမဳိ႕ႀကီးေတြမွာလဲ ဒီအတုိင္းပဲ ဘာမွ ဒီေနရာေတြမွာ ျဖစ္တာျပဳတာ မရွိပဲနဲ႔ ရခုိင္ျပည္နယ္က ဒီကြက္ကြက္ေလး တစ္ခုမွာပဲျဖစ္တာျဖစ္ပါတယ္။ ဒါ ကၽြန္ေတာ္တုိ႔ ျပည္တြင္းေရး ကိစၥ သက္သက္ပဲ ျဖစ္တယ္။

အခုလည္း ကၽြန္ေတာ္ တုိ႔ ႏုိင္ႏုိင္နင္းနင္းနဲ႔ လုံၿခဳံေရးအရလဲ ထိန္းသိမ္းထားႏုိင္ၿပီ၊ ကူညီကယ္ဆယ္ေရး လုပ္ငန္းေတြနဲ႔ ပတ္သတ္ လုိ႔လည္း ေတာက္ေလ်ာက္ ကၽြန္ေတာ္တုိ႔ ေဆာင္ရြက္ေနပါတယ္။ ၿပီးေတာ့ ကၽြန္ ေတာ္တုိ႔ဆီမွာလဲ လြတ္လပ္တဲ႔ လူအခြင္႔ေရး ေကာ္မရွင္ ဖြဲ႔ထားတာ ရွိပါတယ္။ လူအခြင္႔အေရး ေကာ္မရွင္ကုိလည္း ကၽြန္ေတာ္ တို႔က ဒါေလးကုိ စစ္ေဆးေပးပါလုိ႔ ဆုိၿပီးေတာ႔ ကၽြန္ေတာ္တုိ႔ လုပ္ေနပါတယ္။ ဒီလုိလုပ္ေနတဲ႔ အတြက္ေၾကာင္႔ ျပည္ပကေနၿပီး ေတာ႔ ဒါကို အင္တာေနရွင္နယ္ အစ္ရႈး (Issue) တစ္ခုလုိ ဒီမွာလာၿပီး စစ္မယ္ျပဳမယ္ ဆုိရင္ေတာ႔ အမွန္ေတာ့ မလိုအပ္ ပါဘူး။ ကုိယ္တုိင္းျပည္တြင္းမွာ ကုိယ္ျပည္ တြင္းေရး ကိစၥ လည္းျဖစ္တယ္။ လုပ္သင္႔ လုပ္ထုိက္တာေတြလဲ ကၽြန္ေတာ္တုိ႔ လုပ္ေန တာ ျဖစ္တဲ႔အတြက္ေၾကာင္႔ ျပည္ပအဖြဲ႔ ေတြ ဖြဲ႔ၿပီးေတာ႔မွ ဒီလုိ စစ္မယ္ျပဳမယ္ ဆုိရင္ ဒါေတာ႔ မျဖစ္သင္႔တဲ႔ ကိစၥ လုိ႔ ကၽြန္ေတာ္ ထင္ပါတယ္။

ေမး။ ။သမၼတႀကီး အခုနက ေျပာသလုိပဲ လူမ်ဳိးေရး ဘာသာေရး ကိစၥ မဟုတ္ဘူး။ အဓိကရုဏ္း မဟုတ္ဘူး ဆုိေပမယ္႔ ေဒသတြင္းမွာ ေနေနတဲ႔ အသုိင္းအ၀ုိင္း ႏွစ္ခုၾကားမွာ တစ္ဖက္နဲ႔ တစ္ဖက္ ေရရွည္ျဖစ္ေနခဲ႔တဲ႔ မုန္းတီးမူဆုိတာက ကၽြန္ေတာ္ တုိ႔လဲ ျငင္းလုိ႔မရတဲ႔ ကိစၥ ပါ။ အဲ့လို မုန္းတီးမႈဆုိတဲ႔ ကိစၥ ဒီထက္ပုိၿပီး ျပန္႔ပြားမလာေအာင္ အတူယွဥ္တြဲၿပီး ေနႏုိင္ေအာင္ သမၼတႀကီးတုိ႔ အေနနဲ႔ ဘယ္လုိစီမံခ်က္ေတြခ်ၿပီး ဘယ္လုိေျဖရွင္းမူေတြလုပ္သြားဖုိ႔ ရွိပါသလဲ။

ေျဖ။ ။ မွန္ပါတယ္။ ကိစၥ က ခုနကလုိ ေရရွည္လုပ္သြားရမယ္႔ ကိစၥ ပါပဲ။ အခုခ်ိန္မွာ တန္းရွင္း Tension က အေတာ္ ေလး ျမင္႔ေနတဲ႔အခ်ိန္မွာ Cool Down ျဖစ္ေအာင္ တစ္ဖက္ကလည္း ရခုိင္တုိင္းရင္းသားပါတီေတြ ရွိပါတယ္။ အဲဒီေတာ႔ ရခုိင္ တုိင္းရင္းသားပါတီက ပါတီ အႀကီးအကဲေတြနဲ႔လည္း ကၽြန္ေတာ္တုိ႔ ေတြ႔ပါတယ္။ ေတြ႔ၿပီးေတာ႔ ဒီကေန႔ ခုနကလုိ ကမၻာႀကီးက လည္း က်ဥ္းေျမာင္းသြားၿပီ ရြာႀကီးတစ္ရြာလုိျဖစ္ေနတယ္။ ကၽြန္ေတာ္တုိ႔ကလည္း သူ႔လူမ်ဳိး ကုိယ္႔လူမ်ဳိး ကုိယ္႔ဘာသာနဲ႔ ခြဲျခားလုိ႔ မရဘူး။ ကၽြန္ေတာ္တုိ႔ရဲ႕အျမင္က လူသားဆုိတဲ႔ အျမင္နဲ႔ ျမင္ရမယ္။ ဒီကေန႔ မွာလဲ လူအခြင္႔အေရးဆုိတဲ႔ ကိစၥ ကို ေရွ႕တန္းတင္ ၿပီး ေတာ႔ ေျပာၾကားလာတယ္။ အားလုံး လူသားဆုိတဲ႔ အျမင္နဲ႔ျမင္ပါ။ လူအခြင္႔အေရးဆုိတာကို ကၽြန္ေတာ္တုိ႔ ခုနကလုိ မထိ ခိုက္ေအာင္ လုပ္ဖုိ႔လုိပါတယ္။ ရခုိင္တုိင္းရင္းသားေတြကို ကၽြန္ေတာ္တုိ႔က စကားဆယ္ခြန္း တစ္ဆယ္႔ငါးခြန္း ေျပာတာနဲ႔ ခင္ဗ်ား တုိ႔က တစ္ခြန္းေျပာတာ ပိုၿပီးေတာ႔ ထိေရာက္ပါတယ္။ ခင္ဗ်ားတုိ႔ကလည္း ဒါေလးကုိ၀င္ၿပီး သေဘာထားေတြ စိတ္ထားေတြ ဒါအျမင္မွန္ရလာေအာင္ ေျပာင္းလဲလာေအာင္ လုပ္ေပးပါဆုိၿပီး ေတာ႔ အခ်ိန္ယူ ေျပာင္းရမယ္႔ သေဘာျဖစ္ပါတယ္။ တစ္ဘက္နဲ႔ တစ္ဘက္ျငင္းလုိ႔မရေအာင္ ဥပေဒနဲ႔ ကုိင္တြယ္ရမွာျဖစ္ပါတယ္။ ကၽြန္ေတာ္တုိ႔ဆီမွာ ၁၉၈၂ခုႏွစ္ ဥပေဒဆုိတာရွိပါတယ္။

၁၉၈၂ခုႏွစ္ ဥပေဒဆုိတာကလည္း ဒီမွာေနထုိင္ေနၾကတဲ႔ လူေတြနဲ႔ပတ္သတ္ၿပီးေတာ႔ အကာအကြယ္ေပးထားတာ ေတြရွိပါတယ္။ အၾကမ္းဖ်ဥ္း ကၽြန္ေတာ္သိရသေလာက္ ဆုိရင္ ၄၈ခုႏွစ္မတုိင္ခင္က ဒါ ဟုိတုန္းကေတာ႔ လယ္လုပ္ဖုိ႔ ဆုိၿပီးေတာ႔ ေခၚျပဳလာ ၾကတာပဲ။ ေခၚလာရင္းနဲ႔ မျပန္္ပဲ ဒီမွာေသာင္တင္ၿပီးေတာ႔ ေနေနၾကတာေပါ႔။ ၄၈ခုႏွစ္ မတုိင္ခင္ကေနျပီးေတာ႔ ေရာက္လာတဲ႔ မိဘေတြကေမြးဖြားတဲ႔ Third Generation က ေျမးတုိ႔ဘာတုိ႔ ေရာက္လာတဲ႔အခါမွာ ႏုိင္ငံသားအျဖစ္နဲ႔ အခုနကလုိ အသိ အမွတ္ျပဳ ေပးဖုိ႔ဆုိတဲ႔ ဥပေဒထဲမွာ ပါျပီးသား ျဖစ္ပါတယ္။ ဒီဥပေဒကို ပီပီျပင္ျပင္န႔ဲ ျပန္ၿပီးေတာ႔ အသုံးခ်ၿပီးေတာ႔ အနာဂတ္မွာ လူအဖြဲ႔အစည္းေတြဟာ ခုနကလုိ သင္႔သင္႔ တင္႔တင္႔ျဖစ္ေအာင္ လူသားေတြဆုိတဲ႔ အျမင္မ်ဳိးရွိလာေအာင္ လူ႔အခြင္႔အေရးေတြကို ခုနကလုိ ေရွ႕တန္းကေန ဦးစားေပးၿပီးစဥ္းစားတတ္လာေအာင္ ဒါေတြက ကၽြန္ေတာ္တုိ႔ အခ်ိန္ယူၿပီးေတာ႔ လုပ္သြားရမွာျဖစ္တယ္။ အခုက ဘာအေရးႀကီးလဲဆုိေတာ႔ ပညာေရးက အေရးႀကီးတယ္။ ဟုိဘက္ပုိင္းမွာ ဘဂၤလီေတြနဲ႔ ပတ္သတ္ၿပီးေတာ႔ စာသင္ ေက်ာင္း တုိ႔ဘာတုိ႔ ထိထိေရာက္ေရာက္မရွိဘူး။ မ်ားေသာအားျဖင္႔ ဘာသာေရးေတြနဲ႔ ပတ္သတ္ၿပီးေတာ႔ သင္တဲ႔ေက်ာင္းေတြ ပဲရွိတယ္။ အေျခခံကေတာ႔ ပညာေရးပါပဲ။ ပညာေရးကုိ ကၽြန္ေတာ္တုိ႔ ထိထိေရာက္ေရာက္ ျဖစ္ေအာင္ ပညာေရးစနစ္ကုိ ကၽြန္ေတာ္တုိ႔က ထူေထာင္ေပးမယ္။ ပညာတတ္တယ္ဆုိရင္ အေတြးအေခၚရွိလာမယ္။ မွားတယ္မွန္တယ္ဆုိတာကုိ ခြဲျခားတတ္လာ မယ္။ ဟုိမွာ တုိးလာတဲ႔ လူေတြထက္ လက္ရွိလူက ေပါက္ဖြားတဲ႔ ႏူန္းက ပုိမ်ားပါတယ္။ ကၽြန္ေတာ္တုိ႔ ကြင္းဆင္းျပီးေတာ႔ စစ္ေဆး ၾကည္႔လုိက္တဲ႔အခါမွာ ေနာက္ထပ္၀င္ေရာက္လာတဲ႔ သူေတြက မရွိသေလာက္ နည္းပါတယ္။ ဟုိးတုန္းကရွိေနတဲ႔ သူေတြက ေပါက္ဖြားမူေတြ သိပ္မ်ားတယ္ ။ အိမ္ေထာင္စုတစ္စု ဆုိရင္ ခုႏွစ္ဆယ္၊ ရွစ္ဆယ္ေလာက္ရွိပါတယ္။

ေမး။ ။ ဒီေပါက္ဖြားလာတဲ့ တိုးပြားလာတဲ့ အင္မတန္ဆင္းရဲေနတဲ့ လူစုေတြကို ေထာက္ပံ့ေပးဖုိ႔ ရန္ပံုေငြေတြလိုတာ လည္း အမွန္ပါပဲ။ ဒီေနရာမွာ အေစာက ကၽြန္ေတာ္ေျပာခဲ့သလို ေဆာ္ဒီအာေရဗီးယားႏိုင္ငံက ေနၿပီးေတာ့ ေဒၚလာသန္းငါးဆယ္ လႈမယ္ ဆိုတဲ့ ကိစၥ မ်ိဳး၊ ႏိုင္ငံေတာ္အစိုးရဆီက ေနၿပီးေတာ့ တဆင့္ အဲဒီလိုေဒသတြင္းမွာသြားၿပီးေတာ့ ဖြံ႕ၿဖိဳးမႈေတြလုပ္ေပးဖို႔ ျဖစ္လာရင္ ေတာ့ ေကာင္းတာေပါ့ ဒါ သမၼတ ႀကီးတို႔လည္း ေက်နပ္စရာ ျဖစ္ပါလိမ့္မယ္။ အဲဒီ့လိုမဟုတ္ပဲနဲ႔ ဒီႏိုင္ငံတကာမွာ လူ႕အခြင့္အေရး အတြက္ ဆိုၿပီးေတာ့ ဒီလူေတြအတြက္ အျပင္ဘက္မွာရွိေနတဲ့ ေဆာ္ၾသ ေပးေနတဲ့ အဖြဲ႕အစည္းေတြကို တဆင့္ ေထာက္ပံ့ ေပး လုိက္တဲ့ အေနအထားမ်ိဳးကို ေရာက္သြားမွာေရာ သမၼတႀကီးတို႔အေနနဲ႔ မစိုးရိမ္ဘူးလား။

ေျဖ။ ။ စိုးရိမ္ပါတယ္ခင္ဗ်။ ကၽြန္ေတာ္တို႔ကလည္း သူတို႔ကိုခ်ဥ္းကပ္ၿပီးေတာ့ လာသမွ်ေတြကိုေျပာေနတာပါ။ ခင္ဗ်ားတို႔ ကူညီမယ္ျပဳမယ္ ဆိုရင္ေတာ့ ႏွစ္ဘက္မွ်မွ်တတနဲ႔ ကူညီပါ လက္ေတြ႕ ခုနကလို ဒုကၡ ခံစားေနတဲ့သူေတြကို ထိထိေရာက္ေရာက္နဲ႔ ကူညီေပးဖို႔လိုပါတယ္။ ကၽြန္ေတာ္တို႔လည္း ခင္ဗ်ားတို႔ ကူညီေပးတဲ့ ဟာေတြကို ထိထိေရာက္ေရာက္နဲ႔ ဒီလူေတြလက္ထဲကိုေရာက္ သြားေအာင္လုပ္ေပးမယ္ဆိုတဲ့ အေၾကာင္းကုိလည္း ကၽြန္ေတာ္တို႔က သူတို႔နဲ႔ေတြ႕တိုင္း၊ ေတြ႕တိုင္း ဒီ ကိစၥနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီးေတာ့ ေျပာပါတယ္။ မသက္ဆိုင္တဲ့ သူေတြဆီကို ေရာက္သြားမွာလည္း ကၽြန္ေတာ္တို႔ စိုးရိမ္ပါတယ္။

ေမး။ ။ ေဒသတြင္းက အေျခအေနနဲ႔ပတ္သက္ၿပီး ျပည္တြင္းမီဒီယာေတြရဲ႕ တင္ျပမႈနဲ႔ ျပည္ပမီဒီယာေတြရဲ႕ေဖာ္ျပမႈေတြၾကားမွာ ေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ား ကြဲလြဲမႈေတြ ရွိေနပါတယ္။ ျပည္တြင္း မီဒီယာေတြက အမ်ိဳးသားေရးစိတ္ဓာတ္ အမ်ိဳးသားေရး အေျခခံေတြကုိ အေၾကာင္းျပဳၿပီးေတာ္ေတာ္ေလး ျပင္းျပင္းထန္ထန္ ေဖာ္ျပတာေတြေတြ႔ခဲ့ရပါတယ္။ ျပည္ပမီဒီယာေတြကေတာ့ ထံုးစံအတိုင္းပဲ လူ႔ အခြင့္အေရးကို အေျခခံၿပီး ေဖာ္ျပတယ္ဆိုေတာ့ ေနာက္ဆံုးမွာ ျပည္ပမီဒီယာေတြကို ေတာင္မွပဲ တစ္ဖက္က က်ဴးေက်ာ္လာတဲ့ သူေတြကို ေျမႇာက္ေပးတယ္ဆိုတဲ့ ပံုစံမ်ိဳး စြပ္စြဲခံရတာေတြရွိပါတယ္။ ဒါေတြနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး သမၼတၾကီးအေနနဲ႔ ျပည္ပမီဒီယာေတြ ေျပာၾကားခ်က္ကို တစ္စံုတရာမ်ား စိတ္အေႏွာက္ယွက္ ျဖစ္ခဲ့တာေတြ ရွိခဲ့လားခင္ဗ်။

ေျဖ။ ။ က်ေတာ္တို႔က စိုးရိမ္ပါတယ္။ စိုးရိမ္တယ္ဆုိတာက ခုနလိုဆက္ႏြယ္ၿပီးမွ အၾကမ္းဖက္မႈေတြ ဒီေလာက္ထိ ကိုယ့္ႏိုင္ငံေပၚမွာ ကူးစက္လာမွာေတြ ေတာ္ေတာ္ေလး ကၽြန္ေတာ္တို႔က စိုးရိမ္မိပါတယ္။ တစ္္ခ်ဳိ႕ သတင္းေတြဟာ လုပ္ၾကံဖန္တီး မႈေတြ ရွိသလုိ တစ္ဖက္က ခုနလို မူဆလင္ဘာသာ ကိုးကြယ္တဲ့ သူေတြကို ႏိႈးဆြၿပီး ေဖာ္ျပတဲ့ သတင္းေတြ အင္တာနက္ သတင္းေတြ ကၽြန္ေတာ္တို႔ အမ်ားၾကီးေတြ႕ရပါတယ္။ ဒီအတြက္ က်ေတာ္တို႔မွာ အေတာ္ေလး စိတ္ပူေနရပါတယ္၊ ဘာေၾကာင့္လဲ ဆိုေတာ့ ျပည္ပအေနနဲ႔ ကၽြန္ေတာ္တို႔သံရံုးေတြထဲက အီဂ်စ္မွာ ရွိေနတဲ့ သံရံုးဆိုရင္ ဆႏၵ လာျပတာေတြရွိခဲ့ပါတယ္။ သာမာန္ ဆႏၵ ျပတာေတာ့ လူ႕အခြင့္အေရးပါပဲ ျပသာနာမရွိပါဘူး သို႔ေသာ္လဲ သံရံုးထဲ၀င္ၿပီးေတာ့ ႏိုင္ငံေတာ္အလံေတြ ဘာေတြျဖဳတ္ခ်တာ ေတာ့ ဒါမ်ိဳးေတြ ျဖစ္တဲ့အခါ အ့ဲမွာရွိတဲ့ မိသားစုေတြ သံရံုး၀န္ထမ္းေတြအတြက္ စိုးရိမ္စရာ ျဖစ္လာပါတယ္။ ေနာက္တစ္ခါ အင္ဒို နီးရွားမွာလဲ အလားတူပါပဲ ကၽြန္ေတာ္တို႔ စိုးရိမ္ရပါတယ္။ ဒီ ကိစၥေတြကို မွန္မွန္ကန္ကန္နဲ႔ သိေအာင္ဆိုၿပီး ကၽြန္ေတာ္အေနနဲ႔ သက္ဆုိင္ရာ ႏုိင္ငံအၾကီးကဲေတြဆီ ကုိယ္တုိင္ စာေရးပါတယ္ ကုလသမဂၢ မစၥတာ ဘန္ကီမြန္းထံကိုလဲ ကၽြန္ေတာ္စာေရးပါ တယ္။ ျဖစ္စဥ္အမွန္က ဒီလို ဒီလိုျဖစ္တာပါ။ ဒါဟာ လူမ်ိဳးေရး ဘာသာေရး မဟုတ္ပါဘူး တျပည္လံုးမွာ ျဖစ္ေနတဲ့ ကိစၥ မဟုတ္ ပါဘူး။ ေနရာေလးတစ္ေနရာမွာ ကြက္ၿပီးျဖစ္တဲ့ ကိစၥ ျဖစ္တယ္။ အဲဒီေတာ့ အင္ဒိုနီးရွားက သမၼတကလဲ က်ေတာ္နဲ႔ လုပ္ေဖာ္ ကိုင္ဖက္ေတြျဖစ္ေတာ့ ကၽြန္ေတာ္စာေရးပါတယ္။ မေလးရွားက ၀န္ၾကီးခ်ဳပ္ဆိုလဲ ဒီအတိုင္းပဲ ကၽြန္ေတာ္တို႔ဆီ အလည္ ပတ္လာ သြားတာ သိပ္ၿပီးမၾကာေသးပါဘူး။ အဲဒီေတာ့ ဒီျပသနာေတြကို ကၽြန္ေတာ္တို႔ မႀကီးထြားေစခ်င္ပါဘူး။ ျပႆနာအစတုန္း ကေတာ့ လူမ်ိဳးေရး စိတ္ဓာတ္နဲ႔ ျပည္တြင္းမီဒီယာေတြက ေရးပါတယ္ သို႔ေသာ္လဲ ေနာက္ပိုင္းမွာ ျပည္တြင္းမီဒီယာေတြက သူတို႕သိလာ ပါတယ္။ ဒါေတြက လူသားခ်င္း စာနာမႈ အျမင္နဲ႔ ျမင္ရမယ္။ လူ႔အခြင့္အေရးကို ကၽြန္ေတာ္တို႔ ထိခိုက္လို႔မရဘူး ဆိုတဲ့ အျမင္ ေတြ သူတို႔ရွိလာပါတယ္။ ဒါေတြကို သူတို႔သိလာတဲ့ ဒီလိုအျမင္ ေျပာင္းတဲ့ တခ်ိန္ထဲမွာပဲ ျပည္ပကအျမင္ေတြကေတာ့ ကၽြန္ေတာ္ တို႔နဲ႔ ေျပာင္းျပန္ျဖစ္လာတယ္။ ေျပာင္းျပန္ျဖစ္လာတဲ့အတြက္ ကိုယ့္ႏုိင္ငံ အတြက္ေတာ့ ကၽြန္ေတာ္တို႔ စိုးရိမ္မိပါတယ္။ စိုးရိမ္မိတဲ့ အတြက္ ေနာက္ဒါမ်ိဳးေတြ မျဖစ္ရေအာင္ ခုနကလို ကၽြန္ေတာ္တို႔ ဖိတ္ေခၚတယ္။ ျပတယ္။ အခုဆိုရင္လဲ OIC တို႔ဘာတို႔က အတြင္းေရးမွဴးလဲ ကၽြန္ေတာ္ ဖိတ္ထားပါတယ္။ လာပါ ခင္ဗ်ားတို႔ လာၾကည့္ပါ ကၽြန္ေတာ္တို႔ရွင္းလင္းျပပါမယ္။ On Ground လဲလိုက္ ျပပါမယ္။ ေနာက္ဒါမ်ိဳးေတြ ျဖစ္မွာစိုးတဲ့ စိုးရိမ္မႈလဲ ကၽြန္ေတာ္တို႔ စိတ္ထဲမွာ ရွိပါတယ္။

ဗြီအိုေအ ျမန္မာဌာနမွဴး ဦးသန္းလြင္ထြန္းက သမၼတ ဦးသိန္းစိန္ကို ေနျပည္ေတာ္မွာ သြားေရာက္ ေတြ႔ဆံု ေမးျမန္းခဲ့တာ ျဖစ္ပါတယ္ရွင္။


Ref: ဗြီအုိေအ