သမိုင္းထဲက အေမ့ေလ်ာ့ခံ အားကစား (သုိ႔မဟုတ္) ဗန္တို

လင္းကိုကိုထက္
စက္တင္ဘာလ ၀၆ ရက္ ၂၀၁၂ ခုႏွစ္

"ျမန္မာသုိင္းပညာ သင္တန္းေက်ာင္း" ဆုိတဲ့ ဆိုင္းဘုတ္က ယိုင္နဲ႔ေနသလို ေက်ာင္းဝင္း ထဲမွာလည္း ျမက္ေတြက ေျခသလံုး ျမဳပ္မတတ္ရွည္လို႔ေတာင္ ေနပါၿပီ။ ေရၫႇိေတြဖုံးေနလုိ႔ သိုင္းကသလို ဟန္ခ်က္ ထိန္းၿပီး ေလွ်ာက္ေနရတယ္။

အားကစားဝန္ႀကီးဌာန လက္ေအာက္မွာရွိေပမယ့္ ပုဂၢလိက သူေဌးတဦး တည္ေထာင္ထားတဲ့ ဒီေက်ာင္းရဲ႕ ေက်ာင္းအုပ္က အသက္ ၇၅ ႏွစ္အရြယ္ ဦးေအာင္ေဌးပါ။

"ဖက္ဆစ္ကုိ ေတာ္လွန္ခဲ့တာလည္း ျမန္မာ့သုိင္းပဲ။ ၿဗိတိသွ်ကုိ ႏွင္ထုတ္္ခဲ့တာလည္း ျမန္မာ့သုိင္းပဲ ဒါေပမယ့္ ငါတုိ႔ လူမ်ိဳးက ငါတုိ႔သုိင္းကုိ ေမ့ထားတယ္။ ဘာေၾကာင့္လဲ" လို႔ ဆရာႀကီးက ေျပာရင္း သက္ျပင္းရွည္တခ်က္ ခ်လိုက္ပါ တယ္။

“ျမန္မာေတြအျပစ္ေတာ့ မဟုတ္ဘူး။ ျမန္မာ့သုိင္းက နယ္ခ်ဲ႕ေတြကုိ အထိနာတဲ့အခါ ေျခာက္လက္မ လက္နက္ကုိင္ရင္ ပုဒ္မ ဘယ္ေလာက္၊ ဓါးေတြ၊လွံေတြကုိ ပန္းပဲေတြကလုပ္ရင္ ပုဒ္မဘယ္ေလာက္ဆုိၿပီးေတာ့ ဒီပညာကုိ ႏွိပ္ကြပ္ပစ္ၾက တယ္။ အဲဒီေတာ့ ငါတုိ႔အဖုိးေတြ၊ အဖြားေတြက ဘာျဖစ္လာလဲ။ သုိင္းပညာသင္ရင္ လူဆုိးျဖစ္လိမ့္မယ္ မသင္နဲ႔။ အဲလုိေတြ ျဖစ္လာၾကတယ္။ အဲဒီ ကုိလုိနီအေမြဟာ အခုထိပါလာတုန္းပဲ။ သုိင္းပညာဆုိတာ ဘာသာနဲ႔ ယဥ္ေက်းမႈနဲ႔ အတူ ယွဥ္တြဲၿပီး ေပၚေပါက္လာတဲ့ အမ်ိဳးသား ေရးပညာကြ” လို႔ ဆက္ေျပာပါတယ္။

ဒဂံုၿမိဳ႕သစ္ေျမာက္ပိုင္း ၁ဝ ရပ္ကြက္ ကန္သာယာလမ္းမွာရွိတဲ့ သိုင္းသင္တန္းေက်ာင္းမွာ ပံုမွန္သင္ခ်ိန္နဲ႔ သင္တန္း သားရယ္လို႔ မရွိဘဲ တကၠသိုလ္ေတြ၊ ေက်ာင္းေတြကေန တခါတရံလာတတ္သူေတြကို သင္ေပးရတာပါ။ ေက်ာင္းက အဓိက သင္ေပးတာက စြမ္းရည္ျမႇင့္တင္ေပးတာျဖစ္ပါတယ္။ ေက်ာင္းအတြက္ ေငြေထာက္ပံ့တာကေတာ့ ေရႊေတာင္ ကုမၸဏီပိုင္ရွင္ ဦးေအာင္ေဇာ္ႏိုင္ ျဖစ္ပါတယ္။

ျမန္မာ့ေျမေပၚမွာ ဆယ္စုႏွစ္ေလးခုအေက်ာ္မွာ တေက်ာ့ျပန္ ျပန္ျမင္ရမယ့္ ႏိုင္ငံတကာၿပိဳင္ပြဲႀကီးျဖစ္တဲ့ ၂ဝ၁၃ ခုႏွစ္ အာဆီယံ ဆီးဂိမ္းၿပိဳင္ပြဲမွာ ဗန္တုိနဲ႔ အခ်က္အလက္ခ်င္း အေတာ္ေလး ဆင္တူတဲ့ ဗီယက္နမ္ ဗီုဗီနမ္ကို လက္ခံထဲ့သြင္း ထားတာ ေတြ႔ရ ပါတယ္။

ျမန္မာ့သုိင္းပညာ အေျခခံ ေျခာက္မ်ဳိးျဖစ္တ့ဲ ဗန္တို၊ ဗန္ရွည္၊ လက္ေဝွ႔၊ လက္ေပြ႔၊ လက္ပမ္း၊ နပမ္းဆိုၿပီး ရွိပါတယ္။

ဗန္တုိဆုိတာကေတာ့ လက္နက္မဲ့ တုိက္ခုိက္နည္း။ ဗန္ရွည္ဆုိတာကေတာ့ လက္နက္နဲ႔ တုိက္ခုိက္နည္း။ လက္ေဝွ႔ ဆုိတာကေတာ့ အမာခံတုိက္တဲ့စနစ္။ နပမ္းဆုိတာက အားခ်င္းၿပိဳင္တဲ့ပြဲ။ လက္ေပြ႔ဆုိတာကေတာ့ ခ်ဳပ္ကုိင္မႈကုိ အသားေပးတဲ့ပြဲေတြပါ။ လက္ပမ္း ဆို တာကေတာ့ အားခ်င္းၿပိဳင္ၿပီးလံုးခ်ိန္မွာ ျဖည္ရတဲ့နည္း လို႔ဆိုပါတယ္။ လက္ေဝွ႔ ကေတာ့ လူသိအမ်ားဆံုးပါ။ ဒါေပမယ့္ ႐ုပ္ရွင္ မင္းသား ၫြန္႔ဝင္းတုိ႔ေခတ္ကတည္းက “ဗန္တုိလူေလး” ဆုိတဲ့ဇာတ္ကား ဟာ ေအာင္ျမင္လူႀကိဳက္မ်ားခဲ့တဲ့ ႐ုပ္ရွင္ကားတကား ျဖစ္ပါတယ္။

ဒါေတာင္မွ က်ယ္က်ယ္ျပန္႔ျပန္႔ ျဖစ္မလာခဲ့တာ။ ႐ိုးရာအားကစားတစ္ခုအေနနဲ႔ မေအာင္မျမင္ျဖစ္ခဲ့တာ ဘာေၾကာင့္လဲ။

ဗန္တုိသုိင္းပညာဆုိတာနဲ႔ ပါတ္သက္ၿပီး အသက္ ၂၀ ေက်ာ္အရြယ္ လူငယ္ ခုႏွစ္ဦးကုိ မဇၥ်ိမက ေမးျမန္းၾကည့္တဲ့ ေနရာမွာ အားလုံးက တစ္ညီတစ္ၫြတ္တည္းေျဖၾကပါတယ္။ “ၾကားေတာ့ၾကားဖူးတယ္၊ တစ္ခါမွမျမင္ဖူးဘူး” တဲ့။

“ကၽြန္ေတာ္တုိ႔ ငယ္ငယ္တုန္းကေတာ့ ဗန္တုိလူေလးႏွင့္ သူဇာ ဆုိတဲ့ဇာတ္ကား ၾကည့္ဖူးတယ္။ အဲဒီအထဲက ၫြန္႔ဝင္း သုိင္းခ် တာေတြ႔ေတာ့ ေအာ္ ဗန္တုိဆုိတာ ဒီလုိပါလားလုိ႔ သိတယ္။ အဲဒီေနာက္ ဗန္တုိဆုိတာနဲ႔ ပါတ္သက္ၿပီး ဘာဆုိ ဘာမွ မသိရေတာ့ ဘူး”လုိ႔ အသက္ ၂၈ ႏွစ္အရြယ္ ကုိထြန္းႏုိင္က ေျပာပါတယ္။

အေမရိကန္၊ ျပင္သစ္၊ ဆြစ္ဇာလန္နဲ႔ အဂၤလန္လုိ ႏုိင္ငံမ်ိဳးေတြမွာေတာ့ ဗန္တုိ (bando) ကစားနည္းကုိ ေလ့လာသူမ်ား ရွိ သလို ႏုိင္ငံတကာ ဗန္တုိသုိင္းအဖြဲ႔ခ်ဳပ္ဆုိၿပီး ဆြစ္ဇာလန္ႏုိင္ငံမွာေတာင္ ရွိတယ္လုိ႔ ဦးေအာင္ေဌးက ေျပာပါတယ္။

“ဗန္တုိကုိ အေပ်ာ့နဲ႔ အမာဆုိၿပီး ႏွစ္မ်ိဳးခြဲထားတာေတာ့ ၾကားဖူးတယ္။ အေပ်ာ့ဗန္တုိဆုိတာ ကုိယ့္ကုိကုိယ္ အထိမခံပဲ ေရွာင္ တိမ္းၿပီး တုန္႔ျပန္တဲ့နည္း။ အမာဗန္တိုကုိေတာ့ အခုေခတ္မွာလက္ေဝွ႔ လုိ႔ေခၚတယ္ဆုိတာ။ အဲဒါကေတာ့ အကြဲအၿပဲ မတြန္႔မ ဆုတ္ပဲ ရင္ဆုိင္ၿပီး ခံႏုိင္ရည္ရွိတဲ့သူက ႏုိင္တာပဲ။” လို႔ အသက္ ၂၉ ႏွစ္အရြယ္ ကိုေက်ာ္မ်ဳိးက ေျပာရင္း သူကိုယ္တိုင္ ဗန္တိုသုိင္းကို တတ္ကြ်မ္းလို႔မဟုတ္ဘဲ သ႔ူအဘိုးေျပာခဲ့ဖူးတာကို ျပန္လည္ေဖာက္သည္ခ်တာ လို႔ ဆိုပါတယ္။

ဦးေအာင္ေဌးက ဗန္တုိရဲ႕မူလ အဓိပၸာယ္ဟာ “မိမိကုိယ္ကုိ က်င့္ၾကံအားထုတ္ျခင္း” လို႔ ဆိုပါတယ္။

“ခုေခတ္လူငယ္ေတြက က်န္ေက်ာင္း (တ႐ုတ္သိုင္းကားထဲမွ မင္းသားအမည္) ဆုိရင္သာ သိၾကတယ္။ ျမန္မာ့သုိင္း ဆိုရင္ေတာ့ မသိၾကေတာ့ဘူးကြ။ ေခတ္ရဲ႕ေရစီးေၾကာင္း၊ ႐ုပ္သံမီဒီယာေတြရဲ႕ ေရစီးေၾကာင္းေတြၾကားမွာ ျမန္မာ့ သုိင္းက ညႇပ္ၿပီးက်န္ခဲ့တာပဲ။ ျမန္မာေတြ တ႐ုတ္ကား၊ ကုိရီးယားကားေတြ ၾကည့္တယ္။ အဲဒီအထဲက ေရွာင္လင္ေတြ ကြန္ဖူးေတြသိတယ္။ ဒါေပမယ့္ ျမန္မာ ကားၾကည့္ရင္ ျမန္မာေတြဘာသုိင္းနဲ႔ ခ်ေနလဲဆုိတာ မသိဘူး။ တ႐ုတ္မွာဆုိရင္ ႐ုပ္ရွင္ေလာကထဲကုိ ဝင္ဖုိ႔ကြန္ဖူးနဲ႔ ပတ္သက္တဲ့ ကၽြမ္းက်င္လက္မွတ္တစ္ေစာင္ေတာ့ လုိတယ္လုိ႔ၾကားဖူးတယ္။ ဒီလုိပဲ သူ႔လူမ်ိဳးအလုိက္ သူတုိ႔ရဲ႕ ႐ိုးရာဓေလ့ေတြကုိ ထိန္းသိမ္းၾကရ တာပဲ။ ငါတို႔ျမန္မာျပည္မွာေတာ့ အဲဒါအားနည္း ေနတယ္” လို႔ ဦးေအာင္ေဌးက ေျပာပါတယ္။

ဗီယက္နမ္စစ္ပြဲျဖစ္ေနခိုက္ ရန္ကုန္ၿမိဳ႕မွာ အေရွ႕ေတာင္အာရွ ကြ်န္းဆြယ္ပြဲကို ၁၉၆၉ ခုႏွစ္ ဒီဇင္ဘာလအတြင္းမွာ က်င္းပ ခဲ့ဖူးပါတယ္။ ရန္ကုန္တကၠသိုလ္ (လိႈင္) ဝင္းထဲက အေဆာက္အဦ အဲဒီေနာက္ပိုင္းေတာ့ ေငြေၾကးအကုန္အက် မတတ္ႏိုင္လို႔ အိမ္ရွင္ႏိုင္ငံအျဖစ္ လက္ခံက်င္းပဖို႔ ျငင္းေနခဲ့ရတာ ျဖစ္ပါတယ္။

ေနာက္ပိုင္းမွာ အေရွ႕ေတာင္အာရွၿပိဳင္ပြဲမ်ား သို႔မဟုတ္ ဆီးဂိမ္းလို႔ လူသိမ်ားတဲ့ SEA Games အျဖစ္ ေျပာင္းလဲခဲ့ပါ တယ္။ အထီးက်န္ဆန္ေနခဲ့တဲ့ မူဝါဒကို စြန္႔လႊတ္ေၾကာင္း ျပသတဲ့အေနနဲ႔ အစိုးရဟာ ဘတ္ဂ်တ္ အခက္ခဲရွိေနတဲ့ ၾကားက ၂၀၁၃ ခုႏွစ္မွာေတာ့ ဆီးဂိမ္းကို လက္ခံက်င္းပဖို႔ ဆံုးျဖတ္ထားၿပီး ေနျပည္ေတာ္၊ ရန္ကုန္၊ မႏၲေလး၊ ေငြေဆာင္တို႔မွာ ၿပိဳင္ပြဲမ်ား လုပ္ သြားဖို႔ ျပင္ထားပါတယ္။

လက္ေတြ႔မွာေတာ့ ဗန္တိုဆုိတာ ေနာက္က်က်န္ခဲ့ပါၿပီ။ ၂၇ ႀကိမ္ေျမာက္ဆီးဂိမ္းမွာ ယွဥ္ၿပိဳင္ခ်င္ရင္၂၆ ႀကိမ္ေျမာက္ ဆီးဂိမ္းမွာ တင္ျပရမွာ ျဖစ္ပါတယ္။ ၂၆ ႀကိမ္ေျမာက္ဆီးဂိမ္းမွာ မတင္ျပခဲ့တဲ့အတြက္ လာမယ့္ ဆီးဂိမ္းၿပိဳင္ပြဲမွာ ဒီကစားနည္းကုိ ခ်န္ခဲ့ရ ေတာ့မွာ ျဖစ္ပါတယ္။

အေမ့ခံ ဗန္တုိသိုင္းၿပိဳင္ပြဲကို ဆီးဂိမ္းၿပိဳင္ပြဲတခုခုမွာ ပါလာႏိုင္ေအာင္ ႀကိဳဆိုေနတယ္လို႔ ဦးေဌးေအာင္က ေျပာပါတယ္။ သူမွန္း တာကေတာ့ ၂၀၁၅ ခုႏွစ္မွာလုပ္မယ့္ ၿပိဳင္ပြဲေပါ့။

Ref: မဇၥ်ိမ