ကန္႔သတ္ခ်က္မ်ားေၾကာင့္ အေသးစား လူမႈလုပ္ငန္းမ်ား အခက္ေတြ႔

ခင္ၾသ
September 6, 2012

ေခတ္စနစ္ႏွင့္ မေလ်ာ္ညီေတာ့ေသာ ဥပေဒမ်ားႏွင့္ တရား၀င္မွတ္ပံုတင္မွသာ လူမႈဖြံ႔ၿဖိဳးေရးလုပ္ငန္းမ်ား လုပ္ေဆာင္ ခြင့္ရရွိ မည္ဆိုသည့္ အခ်က္မ်ားေၾကာင့္ ျပည္တြင္းရွိ ရပ္ရြာအေျချပဳ အဖြဲ႔အစည္းမ်ားႏွင့္ အေသးစား NGO လုပ္ငန္းမ်ား အခက္အခဲ ႀကံဳေတြ႔ေနၾကရေၾကာင္း NGO အသိုင္းအ၀ိုင္းမွ သိရသည္။

“ႏိုင္ငံျခား အကူအညီကို တိုက္႐ိုက္ရယူေနတဲ့ ျပည္တြင္း NGO ႀကီးေတြကို မွတ္ပံုတင္ခိုင္းတာက ကိစၥမရွိပါဘူး။ ဒါေပမယ့္ ကိုယ့္ရပ္ ကိုယ့္ရြာအတြက္ ကိုယ့္ထမင္းကိုယ္စားၿပီး လုပ္ေနတဲ့ CSO ေတြ၊ CBO ေတြကို မွတ္ပံုမတင္ခိုင္းပါနဲ႔။ ေဒသဆိုင္ရာ အုပ္ခ်ဳပ္ေရးအဖြဲ႔ေတြရဲ႕ အသိအမွတ္ျပဳမႈနဲ႔ လႈပ္ရွားခြင့္ ေပးေစခ်င္တယ္” ဟု ရကၡိတ လူမႈဖြံ႔ၿဖိဳးေရးအဖြဲ႔ ဥကၠ႒ ဦးေမာင္ေမာင္ သိန္းေဖက ေျပာသည္။

၁၉၈၈ ခုႏွစ္က ျပဌာန္းခဲ့သည့္ အစိုးရမဟုတ္ေသာ အဖြဲ႔အစည္းမ်ား မွတ္ပံုတင္ျခင္း ဥပေဒသည္ ၈၈ အေရးေတာ္ပံု ကာလ အတြင္း က အဖြဲ႔အစည္းမ်ားကို ဖိႏွိပ္ကန္႔သတ္ရန္ ေရးဆြဲထားသည့္ ဥပေဒျဖစ္သည့္အျပင္ မွတ္ပံုတင္ရန္ ျမန္မာေငြ ၅ သိန္း ေတာင္းခံသည့္ ကိစၥသည္လည္း ရပ္ရြာအေျချပဳ အဖြဲ႔အစည္းမ်ားအတြက္ အဟန္႔အတားမ်ား ျဖစ္ေနေၾကာင္း သိရသည္။

“တခ်ိဳ႕ေဒသေတြမွာ မွတ္ပံုတင္မရွိဘဲ မလႈပ္ရွားရဘူး၊ လႈပ္ရွားရင္ အဖြဲ႔ ႀကီးႀကီးငယ္ငယ္ ေထာင္ ၅ ႏွစ္ ဆိုၿပီး ေျပာထားတာ ေတြ ရွိတယ္။ ဒီအဖြဲ႔အစည္းေလးေတြဟာ အစိုးရအဖြဲ႔က မလုပ္ႏိုင္တဲ့၊ မျမင္ႏိုင္တဲ့ ေနရာေတြက ကြက္လပ္ေတြကို လိုက္ျဖည့္ေပး ေနတာပါ။ ဒါကို နားလည္ေပးပါ။ လုပ္ခြင့္ေပးေစခ်င္ပါတယ္” ဟု ဦးေမာင္ေမာင္သိန္းေဖက ဆိုသည္။

၂၀၁၁ ခုႏွစ္မွ စတင္ၿပီး ျပည္တြင္း NGO မ်ား၏ မွတ္ပံုတင္ေၾကးကို ၁ ႏွစ္လွ်င္ ၁၀၀ က်ပ္ႏႈန္းျဖင့္သာ ေပးေဆာင္ေနရာမွ ၂၀၁၂ ခုႏွစ္တြင္ မွတ္ပံုတင္ေၾကး ၁ ႏွစ္လွ်င္ ၁ သိန္းႏႈန္းျဖင့္ ငါးႏွစ္စာ တၿပိဳင္နက္ ေပးေဆာင္ေစခဲ့ရာ တႏိုင္တပိုင္ႏွင့္ အခ်ိန္ပိုင္း လုပ္ကိုင္ေနေသာ အဖြဲ႔အစည္းမ်ား အခက္အခဲ ေတြ႔ေနရေၾကာင္း သိရသည္။

ၿပီးခဲ့သည့္ ၾသဂုတ္လ တတိယပတ္က သကၤန္းကၽြန္းၿမိဳ႕နယ္ မဲဆႏၵနယ္ လႊတ္ေတာ္ အမတ္ ဦးသိန္းညြန္႔က ေခတ္ႏွင့္ေလွ်ာ္ညီ သည့္ အစိုးရမဟုတ္ေသာ အဖြဲ႔အစည္းမ်ား မွတ္ပံုတင္ျခင္း ဥပေဒသစ္ ျပဌာန္းႏိုင္ေရး အဆိုတင္သြင္းခဲ့ရာ လႊတ္ေတာ္ ဥကၠ႒ သူရဦးေရႊမန္းက ဥပေဒရွိၿပီးသားျဖစ္၍ အသစ္ျပန္လည္ေရးဆြဲရန္ မလိုအပ္ေၾကာင္း ျပန္လည္ေျပာဆိုခဲ့သည္။

“လိုအပ္ေနတဲ့ သဘာ၀ ေဘးအႏၲရာယ္စီမံခ်က္ ဆြဲဖို႔ေတြ၊ ဆင္းရဲမြဲေတမႈ ေလွ်ာ့ခ်ေရး လုပ္ငန္းေတြအတြက္ ျပည္တြင္းအားနဲ႔ မရရင္ ႏုိင္ငံတကာအကူအညီ ရႏိုင္ဖို႔ ႏိုင္ငံေတာ္က လုပ္ေပးဖို႔ လိုပါတယ္။ ႏိုင္ငံတကာ အကူအညီေတြဟာ NGO ေတြကို တိုက္႐ိုက္ေပးပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ အဲလိုေပးသူရွိေသာ္လည္းပဲ NGO ေတြအတြက္ အျမင္ေတြက ဒီေကာင္ေတြက ေငြပဲေတာင္းစား ေန တယ္ဆိုတဲ့ အျမင္မ်ိဳးရွိတဲ့အခါ ခ်ဳပ္ကိုင္ဖို႔ပဲ စဥ္းစားေနတာေတြ႔ရတယ္။ ဆိုေတာ့ ေငြလာေပးတာေတာင္မွ လက္ခံယူၿပီး အလုပ္ျပန္ မလုပ္ႏိုင္တဲ့ ဘ၀ေရာက္ေနတယ္” ဟု EcoDev မွ သဘာ၀ပတ္၀န္းက်င္ ပညာရွင္ ဦး၀င္းမ်ိဳးသူက ေျပာသည္။

မွတ္ပံုတင္ မေလွ်ာက္ႏုိင္ေသးေသာ NGO, CBO, CSO မ်ားသည္ ႏိုင္ငံတကာ၏ တိုက္႐ိုက္ အကူအညီ ရယူရန္ အခက္အခဲ မရွိေသာ္လည္း မွတ္ပံုတင္မရွိ၊ ဘဏ္စာရင္းမရွိသျဖင့္ အခက္အခဲႀကံဳေနရၿပီး ျပည္တြင္းတြင္ လာေရာက္ အေျခစိုက္ ႐ံုးဖြင့္ထား သည့္ ႏိုင္ငံတကာ NGO ႀကီးမ်ား၏ လုပ္ငန္းမ်ားကိုသာ လက္ေ၀ခံအျဖစ္ လုပ္ေနရေၾကာင္း သိရသည္။

လူမႈကူညီေရးအဖြဲ႔ငယ္တခု တည္ေထာင္ထားသည့္ လူငယ္တဦးက “ေျပာရမယ္ဆိုရင္ က်ေနာ္တို႔က ေဒသခံပါ။ ဘယ္ေနရာမွာ ဘာလိုေနတယ္၊ ဘာျဖစ္ေနတယ္ဆိုတာ က်ေနာ္တုိ႔ သိတယ္။ ျဖစ္ႏိုင္ရင္ က်ေနာ္တို႔ေငြနဲ႔ က်ေနာ္တို႔ လုပ္ခ်င္တယ္။ ဒါေပမယ့္ အဲလိုမလုပ္ႏိုင္တဲ့ အခါ ႏိုင္ငံတကာ NGO ႀကီးေတြရဲ႕ ပေရာဂ်က္ေတြအရပဲ သူတို႔ ခိုင္းတဲ့ေနရာေတြကိုပဲ သြားေနရတာေတြ ျဖစ္ေနတယ္။ တကယ္ လိုအပ္တဲ့ ေနရာကို ေတာ္ေတာ္နဲ႔ မေရာက္ႏုိင္ဘူး” ဟု ဆိုသည္။

တရား၀င္ မွတ္ပံုတင္ အဖြဲ႔အစည္းျဖစ္ရန္ ႀကိဳးစားေနသူမ်ားမွာလည္း အဖြဲ႔၏ အမႈေဆာင္အဖြဲ႔၀င္မ်ားသည္ ႏုိင္ငံေရး ကင္းရွင္းရ မည္၊ အမႈေဆာင္ အဖြဲ႔၀င္ဦးေရ ၅ ဦးမွ ၁၀ ဦးအထိ ရွိရမည္ အစရွိသည့္ ကန္႔သတ္ခ်က္မ်ား၊ မွတ္ပံုတင္ရရွိရန္ အနည္းဆံုး ၈ လမွ ၁ ႏွစ္အထိ ေစာင့္ဆိုင္းေနရျခင္း စသည္တို႔ကို အျမန္ဆံုးျပင္ဆင္ေပးေစလိုသည့္ ဆႏၵရွိေၾကာင္း သိရသည္။

ျပည္တြင္း အစိုးရမဟုတ္ေသာ အဖြဲ႔အစည္းမ်ားအတြက္ ဥပေဒသစ္ ျပန္လည္ေရးဆြဲႏိုင္ေရး ကိစၥကို ၾသဂုတ္လ ၂၂ ရက္ေန႔က ေနျပည္ေတာ္ရွိ သဂၤဟဟိုတယ္တြင္ NGO ကြန္ရက္အဖြဲ႔၀င္မ်ားႏွင့္ အစိုးရဌာန ဥပေဒေရးရာ တာ၀န္ရွိသူမ်ား ေတြ႔ဆံုေဆြးေႏြး ခဲ့ၾကသည္။

ျမန္မာႏိုင္ငံတြင္ ၂၀၀၈ ခုႏွစ္ နာဂစ္မုန္တုိင္း တိုက္ခတ္ၿပီးေနာက္ပိုင္း ေဒသခံ NGO မ်ား အမ်ားအျပား ေပၚေပါက္လာခဲ့ရာ ယေန႔အခ်ိန္တြင္ မွတ္ပံုတင္ထားေသာ NGO မ်ားႏွင့္ မွတ္ပံုတင္ မရွိေသာ တႏိုင္တပိုင္ အဖြဲ႔အစည္းေပါင္း ၁၀၀၀ ေက်ာ္ရွိ ေၾကာင္း သိရသည္။

Ref: ဧရာ၀တီ