"ျမစိမ္းေရာင္ စိုက္ပ်ိဳးေရး" လုပ္ငန္းမ်ားလုပ္ရန္ ေဆာ္ၾသ

21 November 2011
ေမာင္ေမာင္သန္း

ကုလသမဂၢ သဘာ၀ပတ္၀န္းက်င္ အစီအစဥ္ (UNEP)က စိုက္ပ်ိဳးေျမမ်ား ပို၍ အထြက္ေကာင္းလာေအာင္ႏွင့္၊ ဆင္းရဲသားမ်ား အတြက္ ရိကၡာလံုျခံဳမႈ ပိုရွိလာေအာင္

ကမၻာ့ ေဂဟစနစ္ကို အားေပးေသာအားျဖင့္ သစ္ပင္မ်ိဳးစံုကို အလံုးအရင္းလိုက္ စိုက္ပ်ိဳးရန္ ေဆာ္ၾသလ်က္ရွိသည္။

ႏုိင္ငံတကာေရ စီမံအုပ္ခ်ဳပ္ေရးအဖြဲ ႏွင့္ ပူးတြဲျပဳစုေသာ အစီရင္စာတေစာင္၌ ကုလသမဂၢ သဘာ၀ ပတ္၀န္းက်င္အစီအစဥ္က ရွင္သန္ေသာ ေဂဟ စနစ္မ်ားသည္ ေရအရင္းအျမစ္မ်ား ေရရွည္ တည္တံ့ေရးအတြက္ အျခခံျဖစ္ေၾကာင္း အသိအမွတ္ျပဳလ်က္၊ တည္ျငိမ္ေသာ ရိကၡာလံုျခံဳမႈသည္ လယ္ယာ အထြက္ႏႈန္းကို တိုးေစႏိုင္ျပီး၊ ရာသီဥတု ေျပာင္းလဲမႈကိုလည္း ပို၍ ခံႏိုင္ရည္ ရွိေစ ႏိုင္သည့္အျပင္၊ ဆင္းရဲသူ ဆင္းရဲသားမ်ားအတြက္လည္း စီးပြားေရး အက်ိဳးအျမတ္မ်ားကို ေပးႏိုင္သည္ဟု ဆိုပါသည္။


သီးႏွံမ်ဳိးစံု စိုက္ပ်ိဳးျခင္း၊ လယ္ယာေျမမ်ားတြင္ သစ္ပင္မ်ား စိုက္ပ်ိဳးျခင္း၊ မိုးေရ သိုေလွာင္နည္းကို ပို၍ တိုးတက္ ေကာင္းမြန္ ေစျခင္းအားျဖင့္ ေရႏွင့္ ရိကၡာ တြင္ ရင္းႏွီးျမွဳပ္ႏွံသင့္ေၾကာင္း၊ ဤသို ့ျဖင့္ ေရ ရွားပါးမႈ မျဖစ္ပြားေအာင္ ေရွာင္ရွားႏိုင္သည့္ အျပင္၊ ကမၻာ့ လူဦးေရ၏ ႀကီးထြားလာေနေသာ ရိကၡာ လိုအပ္ခ်က္ကို ျဖည့္ဆည္းေပးႏိုင္သည္ဟု အစီရင္ခံစာ၌ ေဖၚျပထားသည္။

"ေရႏွင့္ ရိကၡာလံုျခံဳမွဳအတြက္ ေဂဟစနစ္နည္းလမ္း" ဟု အမည္ေပးထားေသာ ထိုအစီရင္ခံစာက ဆိုထားသည္မွာ - လယ္ယာ ေျမမ်ား၊ ငါးေမြးကန္မ်ားႏွင့္ လယ္ယာစိုက္ပ်ိဳးေရးဆိုင္ရာ အျခားေသာ လုပ္ငန္းမ်ားကို "လယ္ယာ-ေဂဟစနစ္မ်ား"ဟု သေဘာ ထားသင့္ေၾကာင္း၊ ဤေဂဟစနစ္မ်ားက အစားအစာ မ်ားကို ျဖည့္ဆည္းေပးသည့္အျပင္၊ ေရသန္႔စင္ျခင္းကဲ့သို႔ေသာ ေဂဟစနစ္၏ လုပ္ငန္းမ်ားကို လုပ္ေပးသည္။ ဤ "ပံုမွန္ လည္ပတ္ေန ေသာ"ေဂဟစနစ္၏ လုပ္ငန္းမ်ား က်ဆင္းသြားလွ်င္၊ ေျမဆီေျမၾသဇာ ဆံုးရံွဳးျခင္း သို႔မဟုတ္ အပင္ေရာဂါမ်ား ျဖစ္ပြားမည့္ အႏၱရာယ္ ပိုမ်ားလာျခင္း ကဲ့သို႔ေသာ ျပႆနာမ်ား ျဖစ္ပြားျပီး၊ ဤသို႔ ျဖစ္ပြားရာမွ ေန၍ လယ္ယာ အထြက္ႏႈန္းမွာ ထိခိုက္လာႏိုင္သည္ ဟူ၍ျဖစ္သည္။

ဤက်ဆင္းမႈမ်ားသည္ ရာသီဥတု ေျပာင္းလဲမႈေၾကာင့္ ပိုဆိုးလာႏိုင္ျပီး၊ (၂၀၅၀) ခုႏွစ္ လိုအပ္ခ်က္၏ ၂၅ % အထိ သီးႏွံ အထြက္ က်ဆင္းသြားေစႏိုင္သည္။ ဤသို ့ျဖင့္ ကမၻာ့ ဆင္းရဲသူ ဆင္းရဲသား လူမႈ အသိုက္အျမံဳမ်ားမွာ အၾကီးအက်ယ္ ထိခိုက္ လာ ႏိုင္ပါ သည္။ လက္ရွိ ရိကၡာထုတ္လုပ္မႈ ပမာဏ တိုး ျမွင့္ေရးတြင္ ဧရာမ အခက္အခဲႀကီးတခုကား ကၽြဲႏြား တိရစွၧာန္ မ်ား၊ သီးႏွံ ခင္းမ်ား၊ ငါးေမြးကန္မ်ားႏွင့္ အျခားေသာ လယ္ယာ စိုက္ပ်ိဳးေရးဆိုင္ရာ လုပ္ငန္းမ်ား အတြက္ လိုအပ္ေသာ ေရကို ရရွိ ေရးပင္ျဖစ္သည္။

ေျမေအာက္ေရသည္ တရုတ္ျပည္ေျမာက္ပိုင္းလြင္ျပင္၊ အိႏၵိယႏိုင္ငံ၏ ပန္ဂ်ပ္ျပည္နယ္၊ အေမရိကန္ ျပည္ေထာင္စု ေျမာက္ပိုင္း ကဲ့သို ့ေသာ ကမၻာ့ အဓိက စပါးစိုက္ပ်ိဳးရာ ေဒသမ်ားတြင္ အလွ်င္အျမန္ ဆုတ္ယုတ္ေနလ်က္ရွိသည္။

သို ့ျဖစ္ရာ၊ စိုက္ပ်ိဳးေရးအတြက္ ေရရရွိေစမည့္ ရွင္သန္ေသာ၊ တာရွည္ခံေသာ ေဂဟစနစ္မ်ားႏွင့္ အျခားေသာ ေဂဟစနစ္၏ လုပ္ငန္းမ်ားကို ထိန္းသိမ္းေရး သည္ ေရရွည္ ရိကၡာလံုျခံဳမႈအတြက္ မရွိ မျဖစ္လိုအပ္သည္။ ရိကၡာထုတ္လုပ္မႈတြင္ အထြက္ တိုးေအာင္ ျဖစ္ညွစ္ စိုက္ပ်ိဳးေသာ နည္းလမ္းမ်ားကို အသံုးျပဳမႈ မ်ားလာျခင္းေၾကာင့္ ဇီ၀မ်ိဳးစိပ္မ်ား စံုလင္ေထြျပားမႈႏွင့္ ၀တ္မႈံ မ်ိဳးကူးမႈေသာ္၄င္း၊ လယ္ယာ စြန္႔ပစ္ေရ၏ ညစ္ညမ္းမႈေၾကာင့္ျဖစ္ေသာ ေျမဆီေျမႏွစ္ ဆုတ္ယုတ္မႈ ကာကြယ္ေရးေသာ္၄င္း၊ ျမစ္မ်ားမွ လယ္ယာေျမမ်ားထဲသို ့ေရသြယ္ျခင္းကဲ့သို ့ေသာ အျခားေသာ ေဂဟစနစ္၏ လုပ္ငန္းမ်ားေသာ္၄င္း ပ်က္စီးခဲ့ရသည္။

လယ္ယာစိုက္ပ်ိဳးေရးမွာ ေဂဟစနစ္အေျခခံေသာ နည္းလမ္းကို အသံုးျပဳျခင္းအားျဖင့္ ေရကိုပို၍ တြက္ေျခကိုက္စြာ အသံုးျပဳျခင္း၊ ႏွစ္စဥ္ လယ္ယာေျမ ဟက္တာေပါင္း(၅-၁၀)သန္း ဆုတ္ယုတ္ ပ်က္စီးေနမွဳကို ေလ်ာ့နည္းသြားေစျခင္း၊ ပိုးသတ္ေဆးမ်ား အသံုးျပဳရာမွျဖစ္ပြားေသာ အထြက္ဆုတ္ ယုတ္မွဳမ်ား နည္းသြားေစျခင္း၊ ရိကၡာႏွင့္ အသက္ေမြး၀မ္းေက်ာင္းမွဳအတြက္ လယ္ယာ ေျမမ်ား၊ ျမစ္ မ်ား၊ သစ္ေတာမ်ားႏွင့္ အျခားေသာ ေဂဟစနစ္မ်ားအေပၚ အမွီသဟဲ ျပဳေနရေသာ ဆင္းရဲသား လူမွဳ အသိုက္ အျမံဳမ်ားအဖို ့ပို၍အက်ိဳးခံစားရျခင္းတည္းဟူေသာ ရလဒ္မ်ား ျဖစ္ေပၚလာႏိုင္သည္ဟု အစီရင္ခံစာက ဆိုပါသည္။

အဖြဲ ့အစည္းေပါင္း (၂၁) ဖြဲ ့မွ ပါ၀င္ ေရးသားသူေပါင္း (၅၀) ေက်ာ္တို ့ျဖင့္ သဘာ၀ ပတ္၀န္းက်င္ ကာကြယ္ေစာင့္ေရွာက္မႈ၊ ေရ အရင္းအျမစ္မ်ား စီမံအုပ္ခ်ဳပ္မွဳ၊ ရိကၡာထုတ္လုပ္မွဳတည္းဟူေသာ နယ္ပယ္ (၃) ရပ္တြင္ ေျပာင္းလဲမႈမ်ား လုပ္ရန္ အၾကံျပဳ ထားေသာ (တရုတ္၊ ဂြာတီမာလာ၊ ေဂ်ာ္ဒန္ႏွင့္ အျခား လူ႔အသိုက္ အျမံဳမ်ားမွ) ျဖစ္ရပ္ ေလ့လာခ်က္မ်ားကို အသံုးျပဳကာ ဤ အစီရင္ခံစာကို ျပဳစုခဲ့ျခင္းျဖစ္သည္။

အစီရင္ခံစာက အေျခာက္စိုက္ပ်ိဳးေသာ ေျမမ်ား၊ ေရေလွာင္ စိုက္ပ်ိဳးေျမမ်ား၊ သီးႏွံစနစ္မ်ား၊ ငါးေမြးကန္မ်ားႏွင့္ တိရစၧာန္ ေမြးျမဴ ေရး စနစ္မ်ားအတြက္လည္း အၾကံျပဳခ်က္မ်ား ေပးထားသည္။ တိရစၧာန္မ်ား ပိုမိုလြတ္လပ္စြာ လႈပ္ရွားသြားလာႏိုင္ေစရန္၊ တိရစၧာန္ မ်ားကို ေနရာက်ဥ္းက်ဥ္းမွာ ထားျခင္းေၾကာင့္ ျဖစ္ပြား တတ္ေသာ စားက်က္ေျမမ်ား ေျပာင္တလင္းခါသြားျခင္းႏွင့္ ေျမ ယာ ဆုတ္ယုတ္ပ်က္စီးျခင္းတို ့ေလ်ာ့နည္းေစရန္အတြက္ တိရစၧာန္သြားလမ္းမ်ား ဖန္တီး ေပးေရးအပါအ၀င္ အေျခခံမူ (၃) ခ်က္ အတိုင္း ေဆာင္ရြက္ရန္ အစိုးရမ်ားအား ေဆာ္ၾသထားသည္။

သီးႏွံ၊ သစ္ပင္ႏွင့္ တိရစၧာန္ ေမြးျမဴေရးတို ့ကို ေပါင္းစပ္ေပးျခင္း၊ ကၽြဲေခ်းႏြားေခ်း၊ ရိုးျပတ္မ်ားျဖင့္ ေျမၾသဇာ ထက္သန္ လာ ေစျခင္း၊ သစ္ပင္မ်ားကို ေျမစာ ေကၽြးျခင္း တို႔အတြက္ ေျမယာအမ်ိဳးအစား အမ်ိဳးမ်ိဳး ထားရွိရန္လည္း အၾကံျပဳထားသည္။

တတိယမူမွာ စိုက္ပ်ိဳးေနက် သီးႏွံမ်ားကို စိုက္ပ်ိဳး၍ မရႏိုင္ေလာက္ေအာင္ ေျခာက္ေသြ ့လာေသာ နယ္ေျမမ်ား၌၊ မိုး မမွန္သည့္ အေျခအေနမွာပင္လွ်င္ အက်ိဳးရွိရွိ စိုက္ပ်ိဳးႏိုင္ျပီး၊ ေျမယာ ဆုတ္ယုတ္ ပ်က္စီးမႈ မျဖစ္ေအာင္လည္း ကာကြယ္ ေပးႏိုင္ရန္အလို႔ ငွာ ေျခာက္ေသြ ့အေျခအေနမ်ားႏွင့္ ပိုမို ကိုက္ညီ ေအာင္ ျပဳျပင္ထားေသာ စိုက္ပ်ိဳးေနက် သီးႏွံမ်ားကို စိုက္ပ်ိဳးရန္ျဖစ္သည္။

Ref: ေမာကၡ