အက်ဥ္းက်သတင္းသမားဦးေရ ကမာၻမွာ ျမန္မာစတုတၳလိုက္

08 ဒီဇင္ဘာ 2011
ဦးစံမိုးေဝ

နယူးေယာက္အေျခစိုက္ ႏိုင္ငံတကာ သတင္းသမားမ်ား ကာကြယ္ေစာင့္ေရွာက္ေရး အသင္းႀကီး ျဖစ္တဲ့ CPJ အဖြဲ႔က (၁၅) ႏွစ္အတြင္း ကမၻာအႏွံ႔မွာ သတင္းသမားေတြကို ဖမ္းဆီးအက်ဥ္းခ်ထားမႈ အမ်ားဆံုး အခ်ိန္ကာလနဲ႔ ႀကံဳေနရတယ္လို႔ ၾကာသာ ပေတးေန႔မွာ ထုတ္ျပန္လိုက္ပါတယ္။ အဲဒီအထဲမွာ ျမန္မာႏိုင္ငံဟာလည္း အဆိုးရြားဆံုးႏိုင္ငံေတြထဲမွာ တႏိုင္ငံျဖစ္ပါတယ္။ အီရန္၊ အီရစ္ထရီးယား (Eritiea) နဲ႔ တ႐ုတ္ႏိုင္ငံတို႔ၿပီးရင္ ျမန္မာႏိုင္ငံဟာ နံပါတ္ ၄ ေနရာမွာရွိေနတယ္လို႔ ဆိုပါတယ္။

သတင္းသမားေတြ ဖမ္းဆီးထိန္းသိမ္းထားတဲ့ အတိုင္းအတာနဲ႔ ႏိႈင္းယွဥ္မယ္ဆိုရင္ ျမန္မာႏိုင္ငံမွာ ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲမႈဆိုတာ မေျပာ ပေလာက္တဲ့အတိုင္းအတာသာ ရွိတာပါလို႔လည္း CPJ အဖြဲ႔ရဲ႕ ေျပာခြင့္ရသူက VOA ကိုေျပာပါတယ္။ အေၾကာင္းစံုကို ဆက္သြယ္ ေမးျမန္းထားတဲ့ ဦးစံမိုးေ၀က တင္ျပထားပါတယ္။

CPJ အဖြဲ႔က ဒီဇင္ဘာလ ၁ ရက္ေန႔မွာ ေနာက္ဆံုး ေကာက္ယူထားတဲ့စာရင္းအရ ကမၻာနဲ႔အဝွန္းမွာ အက်ဥ္းက်ခံေနရတဲ့ သတင္းသမား ၁၇၉ ေယာက္ရွိၿပီး ဒါဟာ ၁၅ ႏွစ္အတြင္း အမ်ားဆံုးျဖစ္တယ္လို႔ ဆိုပါတယ္။

ျမန္မာႏိုင္ငံမွာလည္း အက်ဥ္းသားေတြျပန္လႊတ္ေပးေနပါတယ္ဆိုၿပီးေတာ့ လူသိရွင္ၾကား ေၾကညာ ေျပာဆိုေနေပမယ့္ သတင္း သမား ေတြကိုေတာ့ ဖမ္းဆီးထားဆဲပဲလို႔ အေမရိကန္အေျခစိုက္ သတင္းသမားကာကြယ္ ေစာင့္ေလွ်ာက္ေရး အဖြဲ႔ႀကီးျဖစ္တဲ့ CPJ အဖြဲ႔ရဲ႕ အာရွေရးရာတာ၀န္ခံ Bob Dietz ကေျပာပါတယ္။

“ျမန္မာႏိုင္ငံထဲမွာ အနည္းဆံုး သတင္းသမား ၁၂ ဦး အက်ဥ္းေထာင္ထဲမွာ ရွိေနဆဲျဖစ္ပါတယ္။ အစိုးရသစ္ တက္လာၿပီး တဲ့ ေနာက္ အက်ဥ္းသားေတြ ျပန္လႊတ္ေပးေနတယ္ဆိုေပမယ့္ သတင္းသမားေတြကိုေတာ့ ထိန္းသိမ္းထားဆဲပဲ ရွိပါတယ္။ လြတ္လာ တယ္ဆိုတာကလည္း တေယာက္ႏွစ္ေယာက္ပဲ ရွိတာပါ”

ျမန္မာႏိုင္ငံမွာ အရပ္သားအစိုးရ တက္လာၿပီးတဲ့ေနာက္ အေျပာင္းလဲေတြျဖစ္ေပၚလာတယ္၊ မီဒီယာေတြအေပၚ ဖိႏွိပ္ထားမႈေတြ ေလွ်ာ့ေပါ့လာတယ္ဆိုၿပီး က်ယ္က်ယ္ျပန္႔ျပန္႔ေျပာဆိုေနၾကတာပါ။ CPJ အဖြဲ႔ေျပာခြင့္ရသူ Bob Dietz ကေတာ့ ျမန္မာ ႏိုင္ငံဟာ သတင္းသမားေတြအေပၚ ဖမ္းဆီး ခ်ဳပ္ေႏွာင္မႈေတြဟာ ကမၻာေပၚမွာ အဆိုးဆံုးႏိုင္ငံေတြထဲမွာ ပါ၀င္ေနၿပီး သူ႔အျမင္ မွာေတာ့ ဘာမွ သိသာထူးျခားတဲ့ အေျပာင္းအလဲေတြ မေတြ႔ရဘူးလို႔ ဆိုပါတယ္။

“အစိုးရက မီဒီယာေတြအေပၚထားတဲ့သေဘာထား အလင္းေရာင္ အနည္းငယ္ေတြ႔ရတယ္ဆိုေပမယ့္ မေျပာပေလာက္ပါဘူး။ ျမန္မာ ႏိုင္ငံဟာ လူဦးေရအနည္းငယ္သာ ရွိတာပါ။ ဒါေပမယ့္ ႏိုင္ငံတကာမွာ သတင္းသမားေတြအေပၚ ဖမ္းဆီးေထာင္ခ်တဲ့ေနရာမွာ နံပါတ္ ၄ ေနရာမွာ လိုက္ပါတယ္။ သူ႔ရဲ႕ေရွ႕မွာ တ႐ုတ္၊ အီရစ္ထရီးယား၊ အီရန္ႏိုင္ငံတို႔ ျဖစ္ပါတယ္။ ျမန္မာႏိုင္ငံက သတင္း သမားေတြကို ဖမ္းဆီး ခ်ဳပ္ေႏွာင္တဲ့မူ၀ါဒ ဆက္လက္က်င့္သံုးေနဆဲပါ။ ဒီအေျခအေနကို ေထာက္႐ႈၿပီး ျမန္မာႏိုင္ငံမွာ အေျပာင္း အလဲေတြ ျဖစ္ေနၿပီလားဆိုတာကို သံုးသပ္ၾကည့္မယ္ဆိုရင္ေတာ့ ဘာမွ မေျပာပေလာက္တဲ့ ေျပာင္းလဲမႈပဲရွိတယ္လို႔ ဆိုရမွာပါ”

တဆက္တည္းမွာပဲ အေမရိကန္ႏိုင္ငံအပါ၀င္ တခ်ိဳ႕ႏိုင္ငံေတြက ျမန္မာအစိုးရနဲ႔ ဆက္ဆံေရးေတြ ျပန္ၿပီး လုပ္လာတဲ့အတြက္ သတင္းသမားအက်ဥ္းသားအေရးနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး ေတာင္းဆိုမႈေတြ ဖိအားေပးမႈေတြ ေလွ်ာ့က်သြားမွာကို စိုးရိမ္တယ္လို႔ ေျပာပါ တယ္။

“အေမရိကန္အစိုးရနဲ႔ တျခားအစိုးရေတြဟာ ျမန္မာႏိုင္ငံနဲ႔ ျပန္လည္ပတ္သက္လာၿပီဆိုေတာ့ ဒီသတင္းသမား အက်ဥ္းသားအေရး ကို လ်စ္လွ်ဴမွာကို က်ေနာ္တို႔စိုးရိမ္ပါတယ္။ ဒီအေရးကို ေမ့ထားၾကမွာ၊ အေရးႀကီးေနရာမွာ မထားေတာ့မွာကို စိုးရိမ္ပါတယ္”

CPJ အဖြဲ႔ရဲ႕ အာရွေရးရာ တာ၀န္ခံ Mr. Bob Dietz ေျပာသြားတာပါ။

CPJ အေနနဲ႔ သတင္းသမား အက်ဥ္းသားအေရးကို အၿမဲေစာင့္ၾကည့္ေနသလို ႏိုင္ငံတကာကိုလည္း အဆက္မျပတ္ အသိေပးေန ေၾကာင္း ျမန္မာအစိုးရကိုလည္း စာေရးၿပီး အေၾကာင္းၾကားခဲ့ေၾကာင္း၊ ဒါေပမယ့္ အရင္အစိုးရေတြလိုပဲ ဘာမွ တုံ႔ျပန္မႈမရွိဘူး၊ အဲဒီေတာ့ အရင္က အစိုးရေတြနဲ႔ အခု ဒီမိုကေရစီ အစိုးရၾကား ဘာမွကြာျခားတာမရွိဘူးလို႔ ေျပာဆိုသြားပါတယ္။

Ref: ဗြီအုိေအ