ျမန္မာလူကုန္ကူးမႈ ကေလး ၂၅ %၊ အမ်ဳိးသမီး ၇၀%

ကိုဝိုင္း
ဇန္နဝါရီလ ၁၁ ရက္ ၂၀၁၂ ခုႏွစ္

၂၀၁၁ ခုတြင္ လူကုန္ကူးမႈေပါင္း ၁၃၆ ခုျဖစ္ၿပီး တရားခံ ၃၅၁ ဦးကို ဖမ္းဆီး အေရးယူႏိုင္ခဲ့ကာ လူေပါင္း ၂၆၅ ဦး ကယ္တင္ ႏိုင္ခဲ့သည္။ ကယ္တင္ႏိုင္ခဲ့သူမ်ားထဲမွာ ၂၅ ရာခိုင္ႏႈန္းမွာ ကေလးသူငယ္မ်ားျဖစ္၍ ၇၀ ရာခိုင္ႏႈန္းမွာ အမ်ဳိးသမီးမ်ား ျဖစ္ေၾကာင္း ေနျပည္ေတာ္ အေျခစိုက္ လူကုန္ကူးမႈ တားဆီးႏွိမ္နင္းေရးအဖြဲ႔ အဖြဲ႔မွဴး ဒုရဲမႉးႀကီး ညြန္႔လိႈင္က မဇၥ်ိမကို ေျပာသည္။

အေမရိကန္ႏိုင္ငံ လူကုန္ကူးမႈ တားဆီးေရး သံတမန္ မစၥတာ လူးဝိ ဆီဒါဘက္ကာ ေရာက္ရွိေနစဥ္ ျမန္မာႏိုင္ငံ၏ လူကုန္ကူးမႈ အေျခအေနကို သိရွိႏိုင္ရန္ ေမးျမန္းထားျခင္းျဖစ္သည္။

မဲေဆာက္အေျခစိုက္ Social Action for Women-SAW အမ်ဳိးသမီးအဖြဲ႔ကမူ ၂၀၀၈ ခုမွ ၂၀၁၁ ကုန္အထိ လူကုန္ကူးခံ ရသူ ၂၀၀ ခန္႔ကို ကူညီေပးခဲ့သည္ဟု ဆိုသည္။ ကခ်င္အမ်ဳိးသမီးအဖြဲ႔ KWAT ကမူ ၂၀၁၁ ခုအတြင္း တရုတ္ႏိုင္ငံသို႔ ေရာင္းစား ခံရသည့္ ကခ်င္အမ်ဳိးသမီး ၁၃၀ ဦး ေက်ာ္ကို ေတြ႔ဆံုေမးျမန္းႏိုင္ခဲ့သည္ဟု ေျပာသည္။

ျမန္မာႏိုင္ငံသည္ ၂၀၀၄ ခု မတ္လတြင္ ႏိုင္ငံတကာ လူကုန္ကူးမႈ သေဘာတူညီခ်က္ကို လက္မွတ္ေရးထိုးခဲ့ၿပီး ၂၀၀၅ ခုတြင္ လူကုန္ကူးမႈ တားဆီးေရးဥပေဒကို ထုတ္ျပန္ခဲ့သည္။

ဒုရဲမႉးႀကီးညြန္႔လိႈင္က ျမန္မာႏိုင္ငံရဲတပ္ဖြဲ႔၊ ႏိုင္ငံျဖတ္ေက်ာ္ မႈခင္းဌာန လက္ေအာက္တြင္ လူကုန္ကူးမႈ တားဆီးေရး အထူးအဖြဲ႔ ၂၄ ခု ရွိသည္ဟု မဇၥ်ိမ သတင္းေထာက္ ကိုဝိုင္းက ဆက္သြယ္ေမးျမန္းရာတြင္ ေျဖၾကားသြားသည္။

လူကုန္ကူးမႈကို တိုက္ဖ်က္တဲ့ေနရာမွာ တႏိုင္ငံလံုးအတိုင္းအတာနဲ႔ ကယ္တင္ႏိုင္ခဲ့တဲ့ လူဦးေရက ၂၀၁၁ ခုမွာ ဘယ္ေလာက္ ရွိပါသလဲ။

“ဒီမွာ အန္ကယ္တို႔ ေလာေလာဆယ္ စာရင္းခ်ဳပ္ထားတာရွိတယ္။ မႏွစ္က လူကုန္ကူးမႈ အေရးယူတဲ့အမႈေပါင္းက ၁၃၆ မႈ ရွိတယ္။ ေဖာ္ထုတ္တဲ့ လူကုန္ကူးသူ တရားခံေပါင္း ၃၅၁ ဦး ရွိတယ္။ ကယ္တင္တဲ့ Victim ေပါင္းက ၂၆၅ ေယာက္။ ဒါက ကယ္တင္တာေပါ့။ လူကုန္ကူး မခံရမီေပါ့။ အဲဒီမွာ ေယာက္က်ားေလးက ၄၅ ေယာက္၊ အမ်ဳိးသမီးက ၂၂၀။”

အမ်ဳိးသမီးက ပိုမ်ားေနတယ္ေနာ္။

“လူကုန္ကူးမႈအားလံုးရဲ႕ ၇၀ ရာခိုင္ႏႈန္းက မိန္းမေတြကို တရုတ္ျပည္ပို႔တာ ျဖစ္ေနတာကိုး။ တရုတ္ အမ်ဳိးသားေတြနဲ႔ ေပးစား တာေပါ့။”

အဲဒီ ၂၆၅ ေယာက္က တရုတ္ကိုပဲလား ခင္ဗ်။

“ဒီအမႈေတြအားလံုးက တရုတ္ေတာ့ မဟုတ္ဘူး။ ဒီထဲမွာ ထိုင္းဘက္ကို ျပည့္တန္ဆာအျဖစ္ အပို႔ခံရတဲ့ ကေလးေတြ၊ ထိုင္း ဘက္မွာ အဓမၼလုပ္အားခိုင္းတဲ့ ကေလးေတြလည္း ပါတယ္။ ေနာက္ ျပည္တြင္းမွာကေတာ့ ကေလးမေလးေတြ ကို အလုပ္ရမယ္ လို႔ ေခၚသြားၿပီးေတာ့ ျပည့္တန္ဆာအျဖစ္ ခိုင္းတာ။ ျပည္တြင္း အမႈေတြကေတာ့ ျပည့္တန္ဆာ အျဖစ္ ခိုင္းတဲ့အမႈေတြ ပါတယ္။ ဒါက ၁၀ ရာခိုင္ႏႈန္းေလာက္ပဲ ရွိတာပါ။ ထိုင္းဘက္မွာကေတာ့ အနည္းဆံုး ၁၅ ကေန ၁၇ ရာခိုင္ႏႈန္းေလာက္ ရွိတယ္။”

“ထိုင္းဘက္မွာ အမ်ဳိးသားေတြပါတယ္။ အမ်ဳိးသားေတြက ငါးဖမ္းေလွေပၚမွာ အဓမၼ ခိုင္းေစခံရတာ။ လုပ္အားခ မေပးဘဲ ခိုင္းတာ ေတြေပါ့။ အမ်ဳိးသားေတြကေတာ့ အဲဒါမ်ဳိးေတြ မ်ားတယ္။ အမ်ဳိးသမီးကေတာ့ တရုတ္ျပည္ဖက္ ကို ေရာင္းစားခံရတာ ၇၀ ရာခိုင္ ႏႈန္းေက်ာ္ ရွိတယ္။ ထိုင္းဘက္မွာလည္း ၁၀ ရာခိုင္ႏႈန္းေလာက္ ရွိမယ္။ က်န္တဲ့ ၉ ရာခိုင္ႏႈန္းေလာက္က ျပည္တြင္းမွာျဖစ္တဲ့ လူကုန္ကူးမႈ၊ အထူးသျဖင့္ေတာ့ အမ်ားဆံုး အန္ကယ္တို႔ ေဖာ္ထုတ္ တာ ျပည့္တန္ဆာအျဖစ္ ခိုင္းတဲ့ ကေလးမေလးေတြကို ကယ္တယ္။ သူတို႔ကို ခိုင္းတဲ့လူကို တရားစြဲတယ္ေပါ့ေနာ္။ အဲဒီမွာ ဧရာဝတီတိုင္းတို႔၊ ရန္ကုန္တိုင္းတို႔က ပိုမ်ားတာေပါ့။ ေနာက္ မႏၱေလးတိုင္း၊ ျမဝတီဘက္မွာလည္း ရွိတယ္။ အဲဒီလို case မ်ဳိးေတြ။”

အဲဒီ ၂၆၅ ဦးမွာ ကေလးေတြ ဘယ္ႏွစ္ေယာက္ပါတယ္လို႔ ေျပာလို႔ရလား ခင္ဗ်။

“ကေလးသူငယ္ဆိုတာ ဥပေဒအရ စကားေျပာရရင္ ျပည္တြင္း ဥပေဒအရ ၁၆ ႏွစ္ေအာက္ကို ကေလးသူငယ္ေခၚ တယ္။ ႏိုင္ငံ တကာမွာေတာ့ ၁၈ ႏွစ္ေအာက္ကို ကေလးသူငယ္ေခၚတယ္။ အဲဒီေတာ့ ကေလးသူငယ္ပါဝင္မႈဟာ စုစုေပါင္း ၆၁ ေယာက္ရွိတယ္။ ၂၆၅ မွာ ၆၁ ဆိုေတာ့ ၂၅ ရာခိုင္ႏႈန္းေလာက္ရွိတာေပါ့။ အဲဒီမွာ တခ်ဳိ႕ မိန္းကေလးေတြက်ေတာ့၊ ငါတို႔က ဒီမွာ ကေလးသူငယ္ ဆိုတာ ၁၈ ႏွစ္ေအာက္ကို တြက္ထားတာ။ ႏိုင္ငံတကာ ဥပေဒအရေလ။”

တအားငယ္တဲ့ ကေလးေတြလည္း ပါမွာေပါ့ေနာ္။

“တအားငယ္တဲ့ ကေလးေတြက မ်ားေသာအားျဖင့္ေတာ့ ေမြးစားဖို႔ တရုတ္ဘက္ကို ေရာင္းစားခံရတာမ်ဳိး ရွိတယ္။ ေနာက္ ျပည္တြင္းမွာျဖစ္တဲ့ force prostitution လို႔ေခၚတဲ့ အဓမၼ ျပည့္တန္ဆာ ျပဳမႈေတြမွာ အရပ္စကားနဲ႔ ေျပာရင္ ေတာ့ ‘ပါကင္’ ေပါ့ေနာ္။ ‘ပါကင္’ပို႔တဲ့ ကေလးေတြက်ေတာ့ ၁၈ ႏွစ္ေအာက္ေတြ ျဖစ္တာကိုး။ ၁၆ ႏွစ္၊ ၁၄ ႏွစ္၊ ၁၅ ႏွစ္။ အဲဒီအ ရြယ္ေလးေတြ အရြယ္ဖြံ႔ၿဖိဳးတဲ့ အခါက်ေတာ့ ဒီကေလးေလးေတြကို ပို႔တာရွိတယ္။ အဲဒါမ်ဳိးကိုေတာ့ အန္ကယ္တို႔က လူကုန္ကူး အျဖစ္နဲ႔ တရားစြဲတဲ့အခါ သူတို႔ကလည္း ဒီကေလးသူငယ္မွာ ပါသြားတာေပါ့ေနာ္။ prostitution ေတာ့ မွန္တယ္။ ၁၅ ႏွစ္နဲ႔ ၁၆ ၾကားျဖစ္ေနခဲ့ရင္ ကေလးသူငယ္ ျဖစ္သြားမယ္။ Child abuse လည္း ျဖစ္သလို အဓမၼခိုင္းတယ္၊ အဲဒီအေပၚမွာ ေခါင္းပံု ျဖတ္တာ ေပၚေပါက္ရင္ လူကုန္ကူးမႈ ျဖစ္သြားတာေပါ့။ အေသးစိတ္ ေျပာရင္ေတာ့ ေတာ္ေတာ္ခက္သြားမယ္။ ေမးခြန္းေလးေတြ ေရးခ်လိုက္ရင္ case ေတြ ျပန္လွန္ရမယ္။”

၂၀၁၁ ခုမွာ အဲဒီေလာက္ဆိုေတာ့ ၂၀၁၀ နဲ႔ယွဥ္ရင္ ပိုၿပီးေတာ့ လုပ္ေဆာင္လာႏိုင္လားခင္ဗ်။

“ခါတိုင္းႏွစ္ေတြက အမႈေတြ ပိုပိုမ်ားလာတယ္။ ဒီႏွစ္ေတာ့ အမႈက်သြားတယ္။ မႏွစ္က တရားခံ ၅၀၀ ေက်ာ္ေလာက္ ေဖာ္ထုတ္ ႏိုင္တယ္။ ဒီႏွစ္ အမႈက ၃၀ ေက်ာ္ေလာက္ ေလ်ာ့သြားတာေပါ့။ တစ္ကေတာ့ လူကုန္ကူးမႈ တားဆီးႏွိမ္နင္းေရးအဖြဲ႔ေတြေရာ၊ တားဆီးကာကြယ္ေရးအဖြဲ႔ေတြ တားဆီးကာကြယ္ေရးဆိုတာက အရပ္ဖက္ အဖြဲ႔ေတြပါတဲ့ ၿမိဳ႕နယ္၊ ခရိုင္၊ တိုင္း/ျပည္နယ္အဆင့္ ဖြဲ႔ထားတဲ့ အဖြဲ႔ေတြ ရွိတယ္။ အဲဒီအဖြဲ႔ေတြနဲ႔ NGO ေတြရယ္၊ UN ေအဂ်င္စီေတြေပါင္းၿပီးေတာ့ အသိပညာေပးမႈေတြ က်ယ္ က်ယ္ျပန္႔ျပန္႔လုပ္တယ္။ လူကုန္ကူးမႈ အထူးအဖြဲ႔ေတြ ကလည္း INGO ျဖစ္တဲ့ World Vision ၊ Save the Children ၊ UNIP ၊ UNICEF တို႔နဲ႔ေပါင္းၿပီး ပညာေပးေတြ လုပ္တယ္။ ေနာက္ ျပည္တြင္းလူမႈအဖြဲ႔ျဖစ္တဲ့ အမ်ဳိးသမီးေတြက မိခင္/ ကေလးနဲ႔ ေပါင္းလုပ္တယ္။ ကရင္၊ ကခ်င္ျပည္နယ္တို႔မွာဆိုရင္ ခရစ္ယာန္ဘာသာေရးအသင္းေတြနဲ႔ ေပါင္းလုပ္တယ္။ ရန္ကုန္ မွာလည္း ကရင္ အမ်ဳိးသမီးအသင္းေတြနဲ႔ေပါင္းၿပီး အသိပညာေပးလုပ္တယ္။ ဒီအမႈ ေလ်ာ့က်သြားျခင္းရဲ႕ အေၾကာင္းရင္းထဲမွာ အသိပညာေပးမႈသည္ ႀကိဳတင္ကာကြယ္ေရးမွာ အေရးပါတဲ့ အေၾကာင္းတခုျဖစ္တယ္။ ဒါေၾကာင့္ အသိပညာေပးမႈ ေၾကာင့္ လူေတြဟာ အသိပညာရွိတာေၾကာင့္ လူကုန္ကူးခံရမႈ ေလ်ာ့က်သြားတယ္လို႔ ေျပာလို႔ရတယ္။ ဒါကတပိုင္း ေပါ့ေနာ္။”

“ေနာက္တခါ လူကုန္ကူးမႈျဖစ္ပြားျခင္းမွာ ဦးတည္တဲ့ ႏိုင္ငံေတြကိုေျပာရင္ ျပည္ပကို တရုတ္နဲ႔ ထိုင္းက အဓိက ေပါ့ေနာ္။ တရုတ္ ဘက္ျခမ္းမွာ ျဖစ္ပြားတဲ့ လူကုန္ကူးမႈက အဓိကက တရုတ္အမ်ဳိးသားေတြက အိမ္ေထာင္ျပဳဖို႔ အမ်ဳိးသမီးေတြ အခက္ အခဲရွိ တာေၾကာင့္ ျပည္တြင္းက ငါတို႔ရဲ႕ အမ်ဳိးသမီးေတြကို pull factor လို႔ေခၚရမယ့္ လူေတြ ကို လွမ္းဝယ္ေနတဲ့ ဝယ္လက္ ရွိေနတယ္။ အဲဒီမွာ ေစ်းကြက္ရွိတာေပါ့ကြာ။ အဲဒီေစ်းကြက္ႀကီး ရွိတာေၾကာင့္မိုလို႔ ဒီဘက္က push factor ျဖစ္တဲ့ အလုပ္ လက္မဲ့ျဖစ္တဲ့ ကေလးေတြ၊ တခ်ဳိ႕မသိနားမလည္တဲ့ကေလးေတြ ေက်းလက္၊ ရွမ္းျပည္ေျမာက္ပိုင္းကဆိုရင္လည္း ငယ္ငယ္ေလးနဲ႔ အိမ္ေထာင္ျပဳမယ္ဆို မိဘေတြ က အလြယ္တကူပဲ သေဘာတူ လိုက္တယ္။ ဒါေပမယ့္ သူ႔သမီးကို ေရာင္းစားတာ သူတို႔မသိဘူး။ ဒါမ်ဳိးေတြ ရွိတာကိုး။ ဒီဘက္က push factor လည္းရွိတယ္။ ဟိုဘက္က pull factor လည္းရွိ တယ္။ အဲဒီႏွစ္ခုၾကား မွာ တို႔ဘက္ကလည္း တားဆီးတာေတြ အႀကီးအက်ယ္လုပ္တယ္။ မႏၱေလး ေလာက္က စၿပီးေတာ့ အႀကီးအက်ယ္စစ္တယ္။ မႏၱေလးေလာက္မွာပဲ အေရးယူတယ္။ ေနာက္ လားရိႈးမွာ၊ မူဆယ္အေပါက္ဝကေန ပိတ္ပင္တားဆီးတယ္။ ဒါကတပိုင္း။”

“ေနာက္ တရုတ္ဘက္ကလည္း ငါတို႔ လူကုန္ကူးမႈ တိုက္ဖ်က္ေရးလုပ္လာတာ ဒါ ပထမ ၅ ႏွစ္ စီမံကိန္းေတာင္ ၿပီးသြားၿပီ။ ၂၀၀၇-၂၀၁၁ ေပါ့ အဲဒီကာလအတြင္းမွာ တရုတ္ဘက္ကလည္း သူ႔ႏိုင္ငံအတြင္းမွာ တရားမဝင္ လာေရာက္ၿပီးေတာ့ ေနထိုင္ ၿပီးေတာ့ အဓမၼခံရသူေတြကို သူလည္းပဲ ကယ္တယ္။ သူ႔လူေတြကိုလည္း အပစ္ေပး တာေတြ လုပ္တယ္။ ႏွစ္ႏိုင္ငံ တက္ညီလက္ ညီ လုပ္တာေတြ ပါတယ္။ ၿပီးေတာ့ ႏွစ္ႏိုင္ငံၾကားထဲမွာ လူကုန္ကူးမႈ တိုက္ဖ်က္ေရး နယ္စပ္ဆက္ဆံေရး အရာရွိရံုး ႏွစ္ရံုးဖြင့္ ထားၿပီးေတာ့ အခုသတင္းရရင္ အခုခ်က္ခ်င္း ဝင္ၿပီးေတာ့မွ အဲဒီရဲတပ္ဖြဲ႔ ေရႊလီထဲကို အေၾကာင္းၾကားၿပီး ဝင္ရွာ၊ ဝင္ဖမ္းလို႔ရ တယ္။ အဲဒီ co-operation ေတြ ေကာင္းတာ တေၾကာင္းေပါ့။”

“ထိုနည္းလည္းေကာင္းပဲ ထိုင္းဘက္မွာလည္း ၾကားတဲ့အတိုင္းပဲ ထိုင္းမွာေရာက္ေနတဲ့ undocumented လို႔ေခၚတဲ့ အေထာက္ အထားမဲ့ အလုပ္သမားေတြကို အေထာက္အထားေတြ ရဖို႔လုပ္တာ အခုဆိုရင္ ယာယီပတ္စ္ ၇ သိန္းေလာက္ေတာင္ ထုတ္ေပး ၿပီးသြားၿပီ။ အဲဒီဟာကို လုပ္ေနျခင္းအားျဖင့္ ထိုင္းမွာေနထိုင္ျခင္းဟာ တရားဝင္ ျဖစ္လာတယ္။ တရားဝင္ အေထာက္အထား ရွိတာေၾကာင့္ လူကုန္ကူးခံရမႈဟာ ေလ်ာ့နည္းသြားမယ္။”

အဓိက အေျခခံအားျဖင့္ လူကုန္ကူးလုပ္ငန္းေတြ၊ ဒါေတြက ဘာေၾကာင့္ ျဖစ္ေပၚေနတာလဲခင္ဗ်။

“အသိပညာနည္းပါးျခင္း၊ ဗဟုသုတ မရွိျခင္း၊ အလုပ္အကိုင္အခြင့္အလမ္း မရွိျခင္း၊ ျပည္ပကို အထင္ႀကီးျခင္း၊ ရပ္တည္ရန္ခက္ ခဲတဲ့အေနအထားမ်ဳိးမွာ ေရာက္ေနမယ္ ဥပမာအားျဖင့္ တရုတ္ျပည္ကို လူကုန္ကူးခံရတဲ့ ကေလးမေလးဟာ အိမ္မွာ အေဖကြဲ အေမကြဲ၊ မိေထြး ပေထြးနဲ႔ ေနရတဲ့အခါ သူက အိမ္မွာ အညွဥ္းဆဲခံရလို႔ အျပင္ထြက္မယ္၊ အဲဒါနဲ႔ ပြဲစားက ေတြ႔မယ္၊ မင္းဘယ္ မွာ အလုပ္လုပ္မလဲ။ တခ်ဳိ႕ကေလးေတြ ဗဟုသုတမရွိဘူး မူဆယ္မွာ မားမီးေခါက္ဆြဲစက္ရံုရွိတယ္ အဲဒီမွာ အလုပ္လုပ္ရမယ္ ေျပာ တာ ကို ယံုတယ္။ မားမီးေခါက္ဆြဲစက္ရံု ဘယ္မွာရွိမွန္းေတာင္ မသိတဲ့သူေတြရွိတယ္။ ေနာက္ စီးပြားေရးအခြင့္အလမ္းေတြ ရလိမ့္ မယ္လို႔ ယူဆတာေတြ အဲဒီလူေတြကို လူကုန္ကူးတဲ့ ပြဲစားေတြက အလုပ္ရမယ္၊ လစာရမယ္နည္းနဲ႔ စည္းရံုးၾကတာေပါ့။ ဟိုက်မွ လက္ညွိဳး ထိုးၿပီး ေရာင္းစားတာေကာ။”

Ref: မဇၥ်ိမ