ႏိုင္ငံေရးမွာ တပ္မေတာ္ဦးတည္မႈက႑ ဖြဲ႔စည္းပံုမွာ ျပင္ဆင္သင့္

ကိုသားညြန္႔ဦး
20.03.2013

၂၀၀၈ ဖြဲ႔စည္းပံု အေျခခံဥပေဒ ျပင္ဆင္ေရးအဆိုကို အာဏာရ ႀကံ႕ခိုင္ေရးပါတီက တင္သြင္းခဲ့တာဟာ အမ်ားစိတ္၀င္စား စရာ ျဖစ္လာပါတယ္။ ဒါေပမဲ့လည္း ဖြဲ႔စည္းပံုပါ စစ္တပ္ရဲ႕ လုပ္ပိုင္ခြင့္ေတြကို တကယ္ပဲ ေလွ်ာ့ခ်မလား။ လူ႔အခြင့္အေရးနဲ႔ပတ္သက္လို႔ အာမခံခ်က္ေတြ တကယ္ပဲ တိုးလာမလား။ စိုးရိမ္သံသယေတြ ရွိေနတာ ေတြ႔ရပါတယ္။ AHRC အာရွ လူ႔အခြင့္အေရးေကာ္မရွင္က လူ႔အခြင့္အေရးေရွ႕ေန ဦးမင္းလြင္ဦးရဲ႕ အျမင္ကိုေတာ့ ကိုသားညြန္႔ဦး က ဆက္သြယ္ေမးျမန္းထားပါတယ္။

ေမး။ ။ ၂၀၀၈ ခုႏွစ္တုန္းက စစ္အစိုးရလက္ထက္မွာ ေရးဆြဲတာကို ေခတ္နဲ႔ အညီ ျပန္ျပင္ဖို႔ လိုအပ္တယ္လို႔ ဆိုပါတယ္ခင္ဗ်။ အဲ့ေတာ့ အခု ဒီမိုကေရစီ အရပ္သားအစိုးရအေနနဲ႔ ေခတ္နဲ႔ညီေအာင္ဆိုရင္ ဘယ္လိုအခ်က္ေတြကို ျပင္သင့္တယ္လို႔ လူ႔အခြင့္အေရးေရွ႕ေနတဦးျဖစ္တဲ့ ကိုမင္းလြင္ဦးရဲ႕ အျမင္ေပါ့။

“ဒီ ၂၀၀၈ ဖြဲ႔စည္းပံု အေျခခံဥပေဒကို စေျပာင္းမယ္ဆိုလို႔ရွိရင္ ပထမဆံုးအေနနဲ႔ကေတာ့ ထိပ္ဆံုးမွာရွိတဲ့ အမ်ိဳးသားႏုိင္ငံေရး ဦးတည္မႈ အခန္းက႑တြင္ တပ္မေတာ္က ပါ၀င္ထမ္း ေဆာင္ႏုိင္ေရးကို အစဥ္တစိုက္ ဦးတည္သည္ဆိုတဲ့ အခ်က္ကို စတင္ၿပီးေတာ့ ေျပာင္းရမွာျဖစ္ပါတယ္။ ဒီမိုကေရစီ ႏိုင္ငံေတာ္ေတြကို တည္ေထာင္ တဲ့အခါမွာ တပ္မေတာ္က အစဥ္ တစိုက္ ဦးေဆာင္တာမဟုတ္ဘဲနဲ႔ ျပည္သူေတြ ရဲ႕ ေရြးခ်ယ္တင္ေျမႇာက္တဲ့ အစိုးရက အစဥ္တစိုက္ ဦးေဆာင္သြားတာျဖစ္တယ္။ မျဖစ္မေန ေျပာင္းလဲဖို႔ လိုအပ္တဲ့ အခ်က္ေတြ ၁၂ ခ်က္ေလာက္ရွိပါတယ္။”

“လႊတ္ေတာ္ကိုယ္စားလွယ္ေတြက ျပည္ေထာင္စု၀န္ႀကီး ဒါမွမဟုတ္ ဒုတိယ၀န္ႀကီးအျဖစ္ ခန္႔အပ္ထားျခင္းခံရ တယ္ဆုိရင္ လႊတ္ေတာ္ကိုယ္စားလွယ္အျဖစ္က ႏႈတ္ထြက္ၿပီးသား ျဖစ္ ရမယ္လို႔ သတ္မွတ္ထားတယ္။ ဒါေပမဲ့လည္း ကာကြယ္ေရး၊ ျပည္ထဲေရးနဲ႔ နယ္စပ္ေရးရာ ၀န္ႀကီးဌာနအတြက္ ခန္႔အပ္ထားတဲ့ တပ္မေတာ္သား ကိုယ္စားလွယ္ေတြကိုက်ေတာ့ အၿငိမ္းစားယူရန္၊ ႏႈတ္ထြက္ရန္မလို ဆိုၿပီးေတာ့ သတ္မွတ္ထားျပန္တယ္။ အဲ့ေတာ့ အဲ့ဒီေတြမွာ လႊတ္ေတာ္ကိုယ္စားလွယ္ေတြျခင္း တူလ်က္သားနဲ႔ အခြင့္အေရးေတြ မတူေနတာေတြကို ျပန္လည္ ညိႇႏိႈင္းေပးဖို႔ လိုပါတယ္။”

“ႏိုင္ငံေတာ္သမၼတနဲ႔ ဒုသမၼတ က စစ္ေရးအျမင္ရွိရမယ္လို႔ဆိုတယ္။ သို႔ေသာ္လည္း က်ေနာ္တို႔ အခု လက္ရွိ ျဖစ္ေနတဲ့အခ်ိန္မွာ ျပန္ၾကည့္လိုက္ပါ။ ဒုသမၼတ ဦးစိုင္းေမာက္ခမ္း က အရပ္သားအျဖစ္က တက္လာတဲ့သူ ျဖစ္တယ္။ ဒါေတြက အေျခခံဥပေဒနဲ႔ကို အခု ကတည္းကကို မကိုက္ညီတဲ့ အခ်က္အလက္ေတြ ျဖစ္တဲ့အတြက္ အဲ့ဒီအခ်က္ေတြပါ ကိုက္ညီေအာင္ ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲဖို႔ လိုအပ္တယ္လို႔ က်ေနာ္ျမင္ပါတယ္။”

ေမး။ ။ ဟုတ္ကဲ့ လူ႔အခြင့္အေရးေထာင့္ကေန ေျပာလို႔ရွိရင္ လူ႔အခြင့္အေရး တိုးတက္ေကာင္းမြန္ လာေစဖို႔ဆိုရင္ေပါ့ ဖြဲ႔စည္းပံုမွာ ဘယ္အခ်က္ေတြက ျပင္ဖုိ႔ လိုအပ္တယ္လို႔ ျမင္ပါသလဲ။

“ႏုိင္ငံသားေတြရဲ႕ အခြင့္အေရး၊ တရားဥပေဒဆုိင္ရာ အခြင့္အေရး၊ ဥပေဒပိုင္းဆုိင္ရာ အခြင့္အေရးေတြကို စာအုပ္မွာတင္ ေရးထားတာမဟုတ္ဘဲနဲ႔ အျပင္မွာ ထိထိေရာက္
ေရာက္ လိုက္နာက်င့္သံုးႏုိင္တဲ့ အေျခအေနအထိေရာက္ေအာင္ ေဆာင္ရြက္ေပးႏုိင္တဲ့ အစိုးရတရပ္ ေပၚေပါက္လာဖို႔ လိုတယ္။ ဖြဲ႔စည္းပံု အေျခခံဥပေဒက ႏုိင္ငံတႏုိင္ငံလံုးရဲ႕ အျမင့္ဆံုး အထြတ္အထိပ္ ဥပေဒျဖစ္တဲ့အတြက္ ဖြဲ႔စည္းပံု အေျခခံဥပေဒပံုပါ စကားရပ္ မ်ားနဲ႔ ဆန္႔က်င္ကြဲလြဲျခင္း မရွိေစရဆိုတဲ့ အခ်က္အလက္မ်ိဳးေတြ ထည့္သြင္းဖို႔ လိုအပ္ တယ္လို႔ က်ေနာ္ကေတာ့ အႀကံျပဳခ်င္ပါတယ္။”

ေမး။ ။ ၂၀၀၈ ခုႏွစ္ ဖြဲ႔စည္းပံုဆိုတာကလည္း ဒီ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေတြပဲ၊ ေနာက္ ႀကံ႕ခိုင္ဖြံ႔ၿဖိဳးေရးပါတီကို ဦးေဆာင္တဲ့သူေတြ သူတို႔ပဲ ကိုယ္တုိင္ ေရးဆြဲခဲ့တာပါ။ အခုခ်ိန္က်ေတာ့မွ ဘာေၾကာင့္ ျပင္ဖို႔ ႀကိဳးစားတယ္လို႔ ျမင္ပါသလဲ။

“ႏိုင္ငံတကာခရီးစဥ္ေတြကို သြားတဲ့အခါမွာ ႏုိင္ငံတကာက ႏုိင္ငံတႏိုင္ငံရဲ႕ အုပ္ခ်ဳပ္တဲ့ အခါမွာ တရားဥပေဒ စိုးမိုးမႈ ရွိ မရွိ၊ ဒီမိုကေရစီလမ္းေၾကာင္းကို တကယ္ သြားႏုိင္ျခင္း ရွိ မရွိ ဆိုတာေတြကို ဖြဲ႔စည္းပံု အေျခခံဥပေဒကို ေလ့လာယံုနဲ႔ သူတို႔ေတြ သိရွိသြားတယ္။ တပ္မေတာ္က ၂၅ ရာခိုင္ႏႈန္း ပါေနတာေတြရွိတယ္။ ဖြဲ႔စည္းပံု အေျခခံဥပေဒ ျပင္ဖို႔ အတြက္ဆုိရင္ ၇၅ ရာခိုင္ႏႈန္းေက်ာ္က ေထာက္ခံမွ ဒါ ျပင္ဆင္လို႔ရမယ္ဆိုတဲ့ အခ်က္ အလက္ေတြက ဒီမိုကေရစီ နည္းလမ္းမက်ဘူး ဆိုတာေတြကို သူတို႔ကိုယ္တိုင္ကို ႏုိင္ငံျခား အစိုးရ ပညာရွင္ ေတြကလည္း ေထာက္ျပလာတာေတြ ေတြ႔လာရတဲ့အခ်ိန္မွာ ဒါ ျပင္ဖို႔ ျဖစ္လာ တယ္လို႔ က်ေနာ္တို႔ ထင္ျမင္ယူဆပါတယ္။”

“ေနာက္တခ်က္က ၁ ႏွစ္ခြဲကာလအတြင္းမွာ အစိုးရသစ္အေနနဲ႔ ျပင္ဆင္ထားတာေတြ အမ်ားႀကီး ေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ားရွိပါတယ္။ ဘာျဖစ္လို႔လဲဆိုေတာ့ အရပ္ဘက္မွာေရာ၊ စစ္တပ္ ဘက္မွာေရာ အုပ္ခ်ဳပ္ေရးပိုင္း အားလံုးကို သူတို႔ဘက္က အေျခတက် ျပင္ဆင္ ထားၿပီး ျဖစ္ေနတဲ့အတြက္ ဒါေၾကာင့္လည္း အခုလိုမ်ိဳး ေျပာတယ္လို႔ က်ေနာ္ေတာ့့ ထင္ျမင္ယူဆပါတယ္။”

ေမး။ ။ ဟုတ္ကဲ့ တဘက္လွည့္ေတြးမယ္ဆိုရင္ေတာ့ အရင္ဖြဲ႔စည္းပံုထဲမွာေတာ့ စစ္တပ္ရဲ႕ ပါ၀င္မႈက ႀကီးပါတယ္။ အခု သူတို႔ ဆန္းစစ္မယ္ ျပင္မယ္ဆုိရင္ စစ္တပ္ပါ ၀င္မႈက ေျခလွမ္း ေနာက္ဆုတ္သြားႏုိင္တယ္ ဆုိၿပီးေတာ့ အေကာင္းသေဘာ ေတြးလို႔ေကာ မရႏုိင္ဘူးလား။ ျဖစ္လာႏုိင္ေခ်ေပါ့။

“ေတြးလို႔မရဘူးလားဆိုတာက ကာကြယ္ေရးနဲ႔ လံုၿခံဳေရးေကာ္မတီမွာ ၁၁ ဦးရွိတဲ့အထဲမွာ တကယ္တမ္း အဆံုးအျဖတ္ေပးႏိုင္တဲ့ ၆ ဦးက စစ္တပ္က ျဖစ္ေနတယ္။ ဒါေတြကို သူတို႔ ေလွ်ာ့ေပးမလား။ အဲ့ဒီလိုမ်ိဳး ေလွ်ာ့ေပးတယ္ဆုိရင္ေတာ့ ဒါတကယ္ပဲ သေဘာထား အစစ္အမွန္နဲ႔ ေျပာင္းလဲတယ္ဆိုတဲ့ အေျခအေနမ်ိဳးလို႔ က်ေနာ္တုိ႔ တစိတ္တပိုင္း လက္ခံ လို႔ရတာေပါ့။”

ဖြဲ႔စည္းပံုအေျခခံဥပေဒျပင္ဆင္မႈက စစ္တပ္ရဲ႕ လုပ္ပိုင္ခြင့္ကုိ ဘယ္လုိမ်ား ႐ိုက္ခတ္ႏုိင္မလဲဆိုတာ AHRC က ေရွ႕ေန ဦးမင္းလြင္ဦး ကို ကိုသားညြန္႔ဦး က ဆက္သြယ္ေမးျမန္း ခဲ့တာျဖစ္ပါတယ္။


Ref: ဗြီအုိေအ