အေျခခံဥပေဒ ေလ့လာသံုးသပ္ေရးဆိုင္ရာ အဆို လႊတ္ေတာ္တြင္ အတည္ျပဳ

Rosie Gogan-Keogh
မတ္လ ၁၈ ရက္ ၂၀၁၃ ခုႏွစ္

၂၀၀၈ ခုႏွစ္၊ ဖြဲ႔စည္းပံု အေျခခံဥပေဒ ေလ့လာသံုးသပ္ေရး ေကာ္မတီႏွင့္ ေကာ္မရွင္မ်ား ဖြဲ႔စည္းေရး အေရးၾကီး အဆိုကုိ လႊတ္ေတာ္တြင္ အတည္ျပဳလိုက္ျခင္းျဖင့္ ျမန္မာအစုိးရသည္ ဒီမိုကေရစီအသြင္သုိ႔ အျပည့္အဝ ကူးေျပာင္းႏုိင္ေရးအတြက္ အေရးၾကီးေသာ ေျခလွမ္းတရပ္ကို စတင္လိုက္သည္။

ထိုအဆိုျပဳခ်က္ကို အာဏာရ ၾကံ့ခိုင္ေရးပါတီ ေခါင္းေဆာင္ သူရဦးေအးျမင့္ (စစ္အစိုးရ ဝန္ၾကီးေဟာင္း) က တင္သြင္းခဲ့ျခင္း ျဖစ္ျပီး မတ္လ ၁၅ ရက္ေန႔က ျပည္သူ႔လႊတ္ေတာ္ အစည္းအေဝးတြင္ တညီတညြတ္တည္း အတည္ျပဳခဲ့ၾကျခင္း ျဖစ္သည္။

ပညာရွင္မ်ား ႏွင့္ ဥပေဒေရးရာ ကၽြမ္းက်င္သူမ်ားအေနျဖင့္ အေျခခံ ဥပေဒသည္ ျမန္မာႏုိင္ငံ၏ ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲေရး လုပ္ငန္းစဥ္ မ်ား၏ လက္ရွိအေျခအေန ႏွင့္ လိုက္ေလ်ာညီေထြ ရွိလာေစရန္ အတြက္ သံုးသပ္ၾကမည္ ျဖစ္ေၾကာင္း ႏိုင္ငံပိုင္ သတင္းစာ က မတ္လ ၁၆ ရက္ေန႔တြင္ ေဖာ္ျပခဲ့သည္။

“ျမန္မာႏုိင္ငံမွာ စစ္မွန္တဲ့ ဒီမိုကေရစီကုိ တည္ေဆာက္ဖို႔ လက္ရွိ အေျခခံ ဥပေဒကုိ ျပင္ဆင္ဖို႔ မျဖစ္မေန လိုအပ္ တယ္လို႔ သူုတို႔ သေဘာေပါက္သြားပံု ရပါတယ္” ဟု ႏုိင္ငံေရး အက်ဥ္းသားေဟာင္းနွင့္ ေအာက္လႊတ္ေတာ္ အမတ္ျဖစ္သူ ဦးအုန္းၾကိဳင္ က ေျပာၾကားခဲ့ေၾကာင္း ရုိက္တာသတင္းတရပ္တြင္ ေဖာ္ျပထားသည္။

ထိုကဲ့သုိ႔ အဆိုကုိ အတည္ျပဳလိုက္ျခင္းသည္ ရွည္လ်ားသည့္ ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲေရး လမ္းေၾကာင္းေပၚတြင္ ပထမေျခလွမ္း တရပ္သာ ျဖစ္ေသာ္လည္း ထုိေျခလွမ္းသည္ အလြန္ အေရးၾကီးသည့္ ျဖစ္စဥ္တခု ျဖစ္သည္ဟု ေလ့လာသူမ်ားက သံုးသပ္ၾကသည္။

အေရးၾကီးသည့္ ေမးခြန္းတရပ္မွာ စစ္ဘက္မွ ဦးေဆာင္ေရးဆြဲခဲ့သည့္ အေျခခံဥပေဒအား ျပင္ဆင္ႏုိင္ခဲ့လွ်င္ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္သည္ ၂၀၁၅ ခုႏွစ္တြင္ သမၼတ ျဖစ္လာႏုိင္ေခ် ရွိမရွိ ဆိုသည့္ ေမးခြန္းပင္ျဖစ္သည္။ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္သည္ ႏုိင္ငံျခားသား ႏွင့္ လက္ထပ္ခဲ့သူ ျဖစ္ျပီး သားႏွစ္ဦးမွာလည္း ျဗိတိန္ႏုိင္ငံသားမ်ား ျဖစ္ၾကသျဖင့္ လက္ရွိ ဥပေဒအရ ဆိုလွ်င္ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္သည္ ျမန္မာႏုိင္ငံတြင္ သမၼတအျဖစ္ အေရြးခ်ယ္ ခံခြင့္ မရွိေပ။

အေျခခံ ဥပေဒအား ျပင္ဆင္ႏုိင္လွ်င္ သူ႔အေနျဖင့္ သမၼတ ျဖစ္ခြင့္ ရႏုိင္လာစရာ ရွိသည္ဟု အတိုက္အခံ ေခါင္းေဆာင္ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္က ယံုၾကည္စိတ္ခ်ေၾကာင္း ယခင္က ေျပာခဲ့ဖူးသည္။

“အဲဒါအတြက္ က်မ အလြန္အက်ဴး ပူပန္ေနတာ မရွိပါဘူး။ စစ္ဘက္က သူေတြလည္း က်မတို႔ တိုင္းျပည္က တျခား သူေတြလိုပဲ ျမန္မာႏုိင္ငံကုိ ပုိျပီး ေပ်ာ္ရႊင္တဲ့ ပုိခုိင္မာျပီး ပုိသဟဇာတ ျဖစ္တဲ့ ႏုိင္ငံအျဖစ္ ျမင္ခ်င္လိမ့္မယ္လို႔ က်မ ထင္ပါတယ္” ဟု သူက ဆိုခဲ့သည္။

“ဒါေၾကာင့္ အေပးအယူလုပ္ ညွိႏွိႈင္းျပီးေတာ့ ျပင္ဆင္ေကာင္း ျပင္ဆင္ႏုိင္မယ္ ဆိုတဲ့ ျဖစ္ႏုိင္ေခ်ကုိ က်မ ထည့္မတြက္ဘဲ မေနပါဘူး” ဟု ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္က ဇန္နဝါရီလ ၂၅ ရက္ေန႔တြင္ ဟာဝုိင္အီ ရွိ East-West Center တြင္ ေျပာၾကားခဲ့ဖူးသည္။

လက္ရွိ အေျခခံ ဥပေဒအရ ပါလီမန္၏ ၂၅ ရာခုိင္ႏွႈန္းကုိ စစ္ဘက္မွ သီးသန္႔ ရယူထားသည္။ ေလ့လာသူမ်ားက ဆိုၾကသည္မွာ လက္ရွိ အေျခခံဥပေဒအား ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲမွႈမ်ား ျပဳလုပ္လွ်င္ အနာဂတ္ ျမန္မာ့ အစိုးရအဖြဲ႕တြင္ စစ္တပ္၏ အခန္းက႑ကုိ ျပန္လည္သတ္မွတ္ ေပးႏုိင္လိမ့္မည္ဟု ဆုိသည္။

၂၀၀၈ ခုႏွစ္က နာဂစ္မုန္တိုင္းဒဏ္ လိမ့္လဲစြာ ခံစားေနရခ်ိန္တြင္ ထိုအေျခခံဥပေဒ (မူၾကမ္း) အတည္ျပဳရန္ ဆႏၵခံ ယူပြဲျပဳလုပ္ခဲ့ျခင္းမွ ရရွိခဲ့သည့္ ရလဒ္မွာ အျငင္းပြားစရာအျဖစ္ ရွိေနဆဲျဖစ္ၿပီး ျဖစ္ထိုစဥ္က အဓိက အတိုက္အခံ အမ်ဳိးသားဒီမိုကေရစီအဖြဲ႔ခ်ဳပ္ (NLD)ႏွင့္ ေျမေပၚေျမေအာက္ အင္အားစုမ်ားက ဆန္႔က်င္ျခင္း ခံခဲ့ရသည္။

အေျခခံ ဥပေဒ ျပင္ဆင္ေရးကို ေၾကြးေၾကာ္သံတရပ္အျဖစ္ တင္ကာ NLD သည္ ၂၀၁၁ ခုႏွစ္က က်င္းပခဲ့သည့္ ကားျဖတ္ေရြးေကာက္ပြဲတြင္ လစ္လပ္ေနရာအမ်ားစု အႏိုင္ရခဲ့သည္။

လက္ရွိ အေျခခံဥပေဒ၏ အေရးပါလွေသာ ပုဒ္မမ်ားကို ျပင္ဆင္ရန္အတြက္ လႊတ္ေတာ္ ႏွစ္ရပ္ေပါင္း၏ ၇၅ ရာခိုင္ႏႈန္းေက်ာ္ ေထာက္ခံၿပီး ဆႏၵခံယူပြဲျဖင့္သာ ျပင္ဆင္ႏိုင္မည္ျဖစ္၍ မျဖစ္ႏိုင္သေလာက္ပင္ ခဲယဥ္းေၾကာင္း လည္း သံုးသပ္သူအခ်ဳိ႕က ဆိုသည္။

Ref: မဇၥ်ိမ