ျမစ္ဆံုဆည္ကိစၥ ဥပေဒေၾကာင္းအရ ရင္ဆိုင္ရမည္ဟု တ႐ုတ္ကုမၸဏီေျပာ

ကိုဝိုင္း
ေအာက္တုိဘာလ ၀၄ ရက္ ၂၀၁၁ ခုႏွစ္

သမၼတ ဦးသိန္းစိန္မွ ကခ်င္ျပည္နယ္ ျမစ္ဆံုဆည္ လွ်ပ္စစ္စီမံကိန္း ရပ္ဆိုင္းလိုက္သည့္ အေပၚ ဥပေဒ ေၾကာင္းအရ ရင္ဆိုင္ ေျဖရွင္းရမည္ဟု စီမံကိန္းတြင္ အဓိက ရင္းႏွီးျမႇဳပ္ႏွံထားသည့္ တ႐ုတ္စြမ္းအင္ ရင္းႏွီးျမႇဳပ္ႏွံမႈ ေကာ္ပိုေရးရွင္း CPI က တနလၤာေန႔ က သတိေပး ေျပာၾကားထားသည္။

သမၼတသစ္အျဖစ္ တာဝန္မထမ္းေဆာင္မီ ႏွစ္လအလို စစ္အစိုးရ ဝန္ႀကီးခ်ဳပ္အျဖစ္ တာဝန္ ထမ္းေဆာင္ေနစဥ္ ေဖေဖာ္ဝါရီလ အတြင္းက ျမစ္ဆံု စီမံကိန္း လုပ္ငန္းခြင္သို႔ ေရာက္ခဲ့စဥ္ စီမံကိန္း တည္ေဆာက္မႈမ်ားကို အရွိန္ျမႇင့္ ရန္ ေျပာခဲ့ေသးသျဖင့္ နား မလည္ႏိုင္ေအာင္ ျဖစ္ရသည္ဟု China Power Investment Corporation ဥကၠ႒
မစၥတာ LU Qizhou က တ႐ုတ္ႏိုင္ငံပိုင္ ဆင္ဝွာသတင္းသို႔ ေျပာျခင္း ျဖစ္သည္။

မစၥတာ LU Qizhou ၏ ေျပာၾကားခ်က္ကို ဆင္ဝွာသတင္းက ကိုးကားထားရာတြင္ “က်ေနာ္ေတာ့ တကယ့္ကို အံ့ၾသသြားတာ” ဟု ပါရွိသည္။ "အခုလို စီမံကိန္းကို ေရႊ႕ဆိုင္းထားမယ္လို႔ ေၾကညာလိုက္တဲ့ အတြက္ ေဆာက္ လုပ္ေရး လုပ္ငန္းေတြ ရပ္ထားရမွာ ျဖစ္ပါတယ္။ အဲဒီေတာ့ ဥပေဒေၾကာင္းအရ ဆက္သြား ရမွာေပါ့” ဟုလည္းေရးသားထားသည္။

ရင္းႏွီးျမႇဳပ္ႏွံေငြ ခန္႔မွန္း အေမရိကန္ေဒၚလာ သန္း ၃,၆၀၀ ရွိၿပီး ၂၀၁၉ တြင္ အၿပီးလ်ာထားသည့္ BOT စနစ္ အက်ဳိးတူ ျမစ္ဆံုစီမံကိန္းကို “၂၀၀၆ ခု ဒီဇင္ဘာတြင္ CPI နဲ႔ အမွတ္ ၁ လွ်ပ္စစ္ဝန္ႀကီး ဌာနတို႔ အၾကား ခ်ဳပ္ဆိုသည့္ နားလည္မႈ စာခၽြန္လႊာ၊ ၂ဝဝ၉ ခု မတ္လ ႏွစ္ႏိုင္ငံ အစိုးရအၾကား ေရအားလွ်ပ္စစ္ ထုတ္လုပ္ေရး သေဘာ တူညီခ်က္ေတြအရ CPI က လုပ္ပိုင္ ခြင့္ရွိေနတာပါ” ဟု သူက ဆက္ေျပာသည္။

ေအးရွားေဝါလ္ ကုမၸဏီလည္း ပါဝင္သည့္ စီမံကိန္းအတြက္ ဥပေဒေၾကာင္းအရ လိုအပ္သည့္ အက်ဳိးတူ စီးပြားေရး အက်ဳိး အျမတ္ ႏွင့္ ရင္းႏွီး ျမႇဳပ္ႏွံမႈ ခြင့္ျပဳခ်က္မ်ား၊ တရားသူႀကီးမ်ား၏ မွတ္ခ်က္ႏွင့္ သေဘာတူ ခံဝန္ခ်က္မ်ားလည္း ရွိေနသည္ဟု CPI ဥကၠ႒က အတိအလင္း ထည့္ေျပာထားသည္။

စီမံကိန္းေၾကာင့္ သဘာဝ ပတ္ဝန္းက်င္ပ်က္စီးၿပီး ယဥ္ေက်းမႈ အေမြအႏွစ္မ်ား ေပ်ာက္ကြယ္ ဆံုး႐ႈံးရၿပီး ဧရာဝတီ ျမစ္ဝ ကၽြန္းေပၚ လယ္ယာမ်ားလည္း ပင္လယ္ေရငံဝင္ကာ ပ်က္စီးမည့္ အႏၲရာယ္ ရွိေနသျဖင့္ လူထုလူတန္းစား အသီးသီးက ကန္႔ကြက္ေနၾကသည္။

အတိုက္အခံေခါင္းေဆာင္ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ကလည္း “ဧရာဝတီျမစ္ကို ထိန္းသိမ္းျခင္းသည္ ႏိုင္ငံ၏ စီးပြားေရးႏွင့္ သဘာဝ ပတ္ဝန္းက်င္ကို ကာကြယ္ျခင္း သာမက၊ ကၽြႏ္ုပ္တို႔၏ ယဥ္ေက်းမႈ အေမြႏွစ္ကို ေစာင့္ေရွာက္ျခင္းလည္း မည္ပါ သည္” ဟု ၂ဝ၁၁ ခု ၾသဂုတ္လက ပန္ၾကားခဲ့သည္။

CPI က ႏွစ္ ၅ဝ စီမံလုပ္ကိုင္ခြင့္ရထားသည့္ ျမစ္ဆံုစီမံကိန္းေၾကာင့္ ဧရာဝတီ အထက္ပိုင္းအေပၚ သက္ေရာက္မႈကို CPI က အကုန္က်ခံၿပီး တ႐ုတ္ႏိုင္ငံမွ ေရအားလွ်ပ္စစ္ဆိုင္ရာ ေလ့လာဒီဇိုင္းေရးဆြဲသည့္ Changjiang Institute အပါဝင္ ႏွစ္ႏိုင္ငံ ကၽြမ္းက်င္ပညာရွင္ ၁၀၀ ေက်ာ္တို႔က တိုင္းထြာ ေလ့လာခဲ့ၾကသည္။

“ေရလႊမ္းမယ့္ ဧရိယာက ဧရာဝတီျမစ္ၫႇာတခုလံုးရဲ႕ ၁.၄ ရာခိုင္ႏႈန္းပဲ ရွိပါတယ္။ စိုက္ပ်ဳိးဧရိယာကလည္း နည္းနည္းေလးပါ။ ဇီဝမ်ဳိးကြဲေတြလည္း မထိခိုက္ႏုိင္ပါဘူး။ ျမန္မာလွ်ပ္စစ္ ဝန္ႀကီးဌာနကလည္း ကၽြမ္းက်င္သူ ေတြနဲ႔ ေဆြးေႏြးၿပီးေတာ့ လက္ခံ ထားၿပီး ျဖစ္ပါတယ္” ဟု မစၥတာ LU Qizhou က ဆက္ေျပာသည္။

ႏိုင္ငံတကာ ျမစ္ေခ်ာင္းမ်ား ကာကြယ္ေရး အန္ဂ်ီအိုအဖြဲ႔ International Rivers ၏ ထိုင္းႏိုင္ငံ တာဝန္ခံတဦးျဖစ္သူ ဖီယန္ဖြန္ ဒီထက္စ္ Pianporn Deetes ကမူ ျမစ္ဆံုဆည္ တခုတည္းကို ေျပာ၍ မရဘဲ ဧရာဝတီျမစ္ၫႇာရွိ အျခား စီမံကိန္းမ်ားလည္း ရွိ ေသးသည္ဟု ဆိုသည္။ ဧရာဝတီျမစ္သည္ ေျမာက္ပိုင္းကခ်င္ျပည္ နယ္မွ ဧရာဝတီ ျမစ္ဝကၽြန္းေပၚအထိ မွီတင္းေနထိုင္သူ အားလံုး၏ ဘဝပင္ ျဖစ္သည္ဟု ဆိုသည္။

“တႏိုင္ငံလံုး အားထားရတဲ့ ဆန္စပါး အဓိကထြက္ရာ ဧရာဝတီျမစ္ဝကၽြန္းေပၚေဒသကို ထိခိုက္မွာ အေရးတႀကီး စိုးရိမ္စရာပါပဲ။ ၿပီးေတာ့ ဆည္တမံေၾကာင့္ ငါးနဲ႔ ေရသတၱဝါေတြရဲ႕ ေရႊ႕ေျပာင္းသြားလာတဲ့ လမ္းေၾကာင္းေတြလည္း ပိတ္သြားမွာပါ” ဟု သူမက မဇၥ်ိမကို ေျပာသည္။

ဧရာဝတီျမစ္ဖ်ား ေမခႏွင့္ မလိချမစ္ေပၚရွိ ေရအားလွ်ပ္စစ္ စီမံကိန္း ရွစ္ခုအနက္ စက္တပ္ဆင္အား မဂၢါဝပ္ ၆,၀၀၀ျဖင့္ အႀကီးဆံုး ျမစ္ဆံု စီမံကိန္း တည္ေဆာက္မႈသည္ ၁၀ ရာခိုင္ႏႈန္းၿပီးေနၿပီဟု လႊတ္ေတာ္တြင္း တရားဝင္ ေျပာဆို ခ်က္မ်ားအရ သိရသည္။

ယင္းစီမံကိန္းမ်ား လည္ပတ္လ်င္ ျမန္မာအေနျဖင့္ အခြန္ေကာက္ခံမႈမွ အေမရိကန္ေဒၚလာ သန္း ၅,၄၀၀ ရရွိၿပီး လွ်ပ္စစ္ အခမဲ့ ရႏိုင္မည္ဟု CPI ဥကၠ႒က ေျပာသည္။

အမွတ္ (၁) လွ်ပ္စစ္ဝန္ႀကီး ဦးေဇာ္မင္းက ယင္းစီမံကိန္းကို မျဖစ္မေန ဆက္လုပ္မည္ဟု စက္တင္ဘာ ၁ဝ ရက္ေန႔က ေျပာၾကား ခဲ့ၿပီးေနာက္ ကန္႔ကြက္သူမ်ားအၾကား ေဝဖန္မႈမ်ားႀကီး ထြားလာၿပီးေနာက္ စက္တင္ဘာ ၁၇ ရက္ေန႔ တြင္ ေနျပည္ေတာ္၌ အလုပ္႐ံု ေဆြးေႏြးပြဲတရပ္ က်င္းပခဲ့ရာ CPI ဥကၠ႒ လည္းတက္ေရာက္ၿပီး စာတမ္းတေစာင္ ဖတ္ၾကားသြားေသးသည္။

ေဆြးေႏြးပြဲတြင္ ဝန္ႀကီးဦးေဇာ္မင္းက စီမံကိန္း အက်ဳိးဆက္ႏွင့္ ပတ္သက္ၿပီး ဧရာဝတီ ျမစ္ဝကၽြန္းေပၚေဒသ အထိ မေလ့လာ ရေသးေၾကာင္း ဝန္ခံသြားၿပီး သဘာဝပတ္ဝန္းက်င္ ေလ့လာဆန္းစစ္မႈစံ အျဖစ္ အသံုးျပဳႏိုင္မည့္ “သဘာဝ ပတ္ဝန္းက်င္ ဥပေဒ” မရွိေသးသျဖင့္ ေလ့လာခ်က္မ်ား မျပည့္စံု ႏိုင္ေၾကာင္း ေျပာဆိုသည္။

International Rivers ၏ ထိုင္းႏိုင္ငံ တာဝန္ခံ Pianporn Deetes ကလည္း ျမန္မာႏိုင္ငံတြင္ ၿပီးျပည့္စံုသည့္ သဘာဝပတ္ဝန္း က်င္ ဆိုင္ရာ ဥပေဒတခု စတင္ေရးဆြဲရန္ လိုအပ္ေနေၾကာင္း သေဘာတူေသာ္လည္း ဧရာဝတီျမစ္ၫႇာ စီမံကိန္းမ်ား၏ အခ်က္ အလက္မ်ားကို လူထုအား ပြင့္ပြင့္လင္းလင္း ခ်ျပရန္ လိုအပ္သည္ဟု ဆိုသည္။

“စီမံကိန္းကို ရပ္ဆိုင္းထားမယ္လို႔ ေၾကညာၿပီးေတာ့ ႏွစ္ႏိုင္ငံအစိုးရ တ႐ုတ္ကုမၸဏီေတြနဲ႔ ေနာက္ကြယ္မွာ ႀကိတ္ၿပီး ၫႇိႏိႈင္း တာမ်ဳိး မျဖစ္ေစလိုပါဘူး။ လုပ္ငန္းစဥ္ အားလံုးကို ပြင့္ပြင့္လင္းလင္း ေျပာဆိုၿပီး စီမံကိန္း ဆိုးက်ဳိးကို ခံရမယ့္ သူေတြအတြက္ တာဝန္ခံတာကို ျမင္ေတြ႔လိုပါတယ္” ဟု ေျပာသည္။

ကခ်င္ျပည္နယ္အတြင္း ဧရာဝတီျမစ္ဝွမ္းေပၚ၌ ေရအားလွ်ပ္စစ္စီမံကိန္း ၁၈ ခုကို အေကာင္အထည္ ေဖာ္ေနရာျမစ္ဆံုစီမံကိန္း သည္ စက္တပ္ဆင္အား ၆,၀၀၀ မဂၢါဝပ္ျဖင့္ အႀကီးဆံုးျဖစ္ၿပီး ထာခ စီမံကိန္းသည္ ၆ မဂၢါဝပ္ျဖင့္ အေသးဆံုး ျဖစ္သည္။ စီမံကိန္း ၁၈ ခုေပါင္းလ်င္ စက္တပ္ဆင္ အား ၂၀,၇၆၀ မဂၢါဝပ္ရွိေၾကာင္း ၂၀၁၁ ႏွစ္ဆန္းပိုင္း တရားဝင္ ထုတ္ျပန္ခ်က္မ်ားက ဆိုသည္။

Ref: မဇၥ်ိမ