ရာႏွင့္ခ်ီေသာ ႏုိင္ငံျခားကုမၸဏီမ်ား ရင္းႏွီးျမႇဳပ္ႏွံရန္ ေစာင့္ေနၾက

ေအာင္ၾကည္
ဧၿပီလ ၀၅ ရက္ ၂၀၁၂ ခုႏွစ္

ျမန္မာႏိုင္ငံတြင္ ရင္းႏွီးျမႇဳပ္ႏွံရန္အတြက္ ရာႏွင့္ခ်ီေသာ ႏုိင္ငံျခား ကုမၸဏီမ်ား ေစာင့္ၾကည့္ လ်က္ ရိွေနၾကသည္ဟု ေဟာင္ေကာင္ အေျခစုိက္ Bagan Capital ျမန္မာႏုိင္ငံဆုိင္ရာ ရင္းႏွီးျမႇဳပ္ႏွံမႈႏွင့္ အႀကံေပးအဖြဲ႔မွ ဦးေဆာင္ အရာရိွတဦးက ဆုိသည္။

“ရင္းႏွီးျမႇဳပ္ႏွံမႈ လုပ္ဖုိ႔ ကုမၸဏီေတြအေနနဲ႔ အထူးသျဖင့္ ဟုိတယ္နဲ႔ ခရီးသြားလုပ္ငန္း၊ ေရနံနဲ႔သဘာဝ ဓါတ္ေငြ႔လုပ္ငန္း၊ စုိက္ပ်ိဳးေရး လုပ္ငန္း၊ အေသးစား ကုန္ထုတ္လုပ္ငန္းေတြ၊ စားေသာက္ကုန္ လုပ္ငန္းေတြမွာ ပုိစိတ္ဝင္စားၾကပါတယ္” ဟု အဆုိပါ ကုမၸဏီမွ အမႈ ေဆာင္ အရာရိွခ်ဳပ္ မစၥတာ ဂ်ရီမီ ခေရာစာ ဂ်ဳန္း က ဆုိသည္။

စိတ္ဝင္တစား ေစာင့္ၾကည့္ေနေသာ ကုမၸဏီမ်ားထဲတြင္ ဥေရာပႏုိင္ငံမ်ားႏွင့္ ဂ်ပန္ႏုိင္ငံတုိ႔အျပင္ အေမရိကန္လည္း ပါဝင္ျပီး လာမည့္ ငါးႏွစ္အတြင္း ျမန္မာႏုိင္ငံအတြင္း ရင္းႏွီးျမႇဳပ္ႏွံမႈ မ်ားစြာ တုိးတက္လာလိမ့္မည္ဟုလည္း ေျပာသည္။

လက္ရိွ ျမန္မာႏုိင္ငံအတြင္း ရင္းႏွီးျမႇဳပ္ႏွံလ်က္ရိွေသာ ကုမၸဏီမ်ား ရိွေသာ္လည္း စီးပြားေရး ပိတ္ဆုိ႔မႈေၾကာင့္ အေရအတြက္မွာ နည္းပါး လ်က္ ရိွေနေသးသည္ ဟု မစၥတာ ခေရာစာ ဂ်ဳန္း က ဆုိသည္။

“ခ်မွတ္ထားတဲ့ စီးပြားေရး ပိတ္ဆုိ႔မႈေတြ ႐ုတ္သိမ္းသြားရင္ ရင္းႏွီးျမႇဳပ္ႏွံမႈေတြ အမ်ားၾကီး ဝင္လာဖုိ႔ ရိွပါတယ္” ဟု ၎က ဆုိသည္။

ကုမၸဏီ အေနျဖင့္ Bagan Capital ဆုိသည့္ အမည္ကုိ မွည့္ေခၚရျခင္းမွာ ျမန္မာႏုိင္ငံ၏ ပထမဆုံး ျမိဳ႕ေတာ္ျဖစ္သည့္ ပုဂံျမိဳ႕သုိ႔ အလည္အပတ္ သြားေရာက္စဥ္က ေနရာအႏွံအျပားတြင္ ေစတီပုထုိးမ်ား မေရတြက္ႏုိင္ေလာက္ေအာင္ ေတြ႔ျမင္ရသည့္ အခ်ိန္တြင္ လက္ရိွ ျမန္မာႏုိင္ငံ၏ စီးပြားေရး ျပဳျပင္ ေျပာင္းလဲမႈမ်ား စတင္ ျပဳလုပ္ေနခ်ိန္ စီးပြားေရး ရင္းႏွီးျမဳပ္ႏွံမႈဆုိင္ရာ အခြင့္အလမ္းမ်ားစြာကုိ ျမင္ေတြ႔ေနရျခင္းေၾကာင့္ ကုမၸဏီအား ပုဂံ ကယ္ပီတယ္ဟု မွည့္ေခၚရျခင္း ျဖစ္သည္ဟု ၎က ရွင္းျပသည္။

“စီးပြားေရး ပိတ္ဆုိ႔မႈေတြ အခုထိ ဆက္ရိွေနပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ အေရးၾကီးတဲ့ ေငြလုံးေငြရင္းေတြ ေငြေၾကး ရင္းႏွီးျမႇဳပ္ႏွံ မႈ ေစ်းကြက္ ေတြ မရိွေသးတာပါ။ ဒါေပမယ့္ ျမန္မာႏုိင္ငံအေနနဲ႔ အလားအလာ ေကာင္းေတြ အလြန္မ်ားပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္လည္း က်ေနာ္တုိ႔ ကုမၸဏီအေနနဲ႔ ရင္းႏွီးျမႇဳပ္ႏွံမႈ လုပ္ေနသလို တျခားကုမၸဏီေတြကုိလည္း ရင္းႏွီးျမဳပ္ႏွံဖုိ႔ အားေပးေနပါတယ္” ဟု ၎က ဆုိသည္။

စီးပြားေရးပိတ္ဆုိ႔မႈ ႐ုတ္သိမ္းရန္အတြက္ ဥေရာပႏုိင္ငံမ်ားႏွင့္ အေမရိကန္ျပည္ေထာင္စုတုိ႔က ဧျပီလ ၁ ရက္ေန႔တြင္ ျပဳလုပ္ေသာ ေရြးေကာက္ပြဲကုိ ေစာင့္ၾကည့္လ်က္ရိွေနၾကျပီး ေရြးေကာက္ပြဲတြင္ အမ်ိဳးသားဒီမုိကေရစီအဖြဲ႔ခ်ဳပ္ကေနရာ ၄၅ ေနရာ အနက္ ၄၄ ေနရာတြင္ ဝင္ေရာက္ယွဥ္ျပိဳင္ရာ ၄၃ ေနရာတြင္ အႏုိင္ရရိွခဲ့သည္။

ေရြးေကာက္ပြဲ က်င္းပျပီးေနာက္ တရက္တြင္ ျမန္မာႏုိင္ငံအေပၚ စီးပြားေရး ပိတ္ဆုိ႔ အေရးယူမႈမ်ားကုိ ႐ုတ္သိမ္းေပးရန္အတြက္ အာဆီယံ ႏုိင္ငံမ်ားက ေခါင္းေဆာင္မ်ားက ကေမၻာဒီးယားႏုိင္ငံတြင္ ျပဳလုပ္သာ ထိပ္သီးအစည္းအေဝးမွ ေၾကညာခ်က္ ထုတ္ျပန္ခဲ့သည္။

အေမရိကန္ အစုိးရကလည္း ျမန္မာႏုိင္ငံအေပၚ ခ်မွတ္ထားသည့္ ပိတ္ဆုိ႔ အေရးယူမႈ အခ်ိဳ႕ကုိ ေလွ်ာ့့ေပးမမည္ဟု ဧျပီလ ၄ ရက္ေန႔က ေၾကညာခ်က္ ထုတ္ျပန္လုိက္ျပီး၊ ႏုိင္ငံျခားေရး ဝန္ၾကီး ဟီလာရီ ကလင္တန္ကလည္း က်န္ရိွေနေသးတဲ့ ပိတ္ဆုိ႔မႈမ်ားအား ျမန္မာအစုိး ရ၏ လုပ္ေဆာင္ပုံကုိ ၾကည့္၍ တဆင့္ခ်င္း ႐ုပ္သိမ္းေပးသြားဖုိ႔ ရိွေၾကာင္း ေျပာသည္။

ျမန္မာႏုိင္ငံဆိုင္ရာ အေမရိကန္ သံအမတ္ကုိ ျပန္လည္ခန္႔ထားမည္ ျဖစ္ျပီး အေမရိကန္က ျပည္ပ ဖြံ႔ျဖိဳးေရး အေထာက္ အပ့ံ ေပးေန သည့္ USAID ႐ုံးဖြင့္ရန္၊ ျမန္မာႏုိင္ငံက ကုန္ပစၥည္းတင္ပုိ႔မႈ ပိတ္ပင္ထားမႈကုိ တျဖည္းျဖည္းခ်င္း ျပန္ဖြင့္ ေပးရန္၊ အေမရိကန္မွ ဘ႑ာ ေရးႏွင့္ ရင္းႏွီးျမႇဳပ္ႏွံမႈ လုပ္ငန္းမ်ား ပိတ္ပင္ထားမႈမ်ားကို ႐ုတ္သိမ္းေပးရန္တုိ႔ ပါဝင္သည္။

သုိ႔ရာတြင္ ဒဏ္ခတ္ ပိတ္ဆို႔မႈ အခ်ိဳ႕ကုိ ဆက္လက္ထားရိွဦးမည္ ျဖစ္ျပီး ျမန္မာႏုိင္ငံမွ ေက်ာက္မ်က္ တင္ပုိ႔မႈကုိ ဆက္လက္ပိတ္ပင္ ထားမည္ဟု ဆုိသည္။

ဥေရာပ သမဂၢ ေခါင္းေဆာင္မ်ားကလည္း ၎တုိ႔အေနျဖင့္လည္း အလားတူ ေျဖေလွ်ာ့မႈမ်ားကုိ ျပဳလုပ္မည္ ျဖစ္ေၾကာင္း ဧျပီလ ၄ ရက္ေန႔က ေျပၾကားခဲ့ျပီး၊ ျဗိတိန္ ႏုိင္ငံျခားေရးဝန္ၾကီး ဝီလ်ံ ဟိတ္က ဥေရာပသမဂၢ အဖြဲ႕ဝင္ႏုိင္ငံမ်ားသည္ ျမန္မာႏုိင္ငံ အေပၚ ပိတ္ ဆို႔မႈအခ်ိဳ႕ကုိ ေျဖေလွ်ာ့ေပးဖြယ္ ရိွသည္ဟု ဆုိသည္။

သုိ႔ရာတြင္ ျမန္မာႏုိင္ငံအေပၚ ကုန္သြယ္ေရး အေရးယူမႈ အားလုံးကုို ႐ုတ္ခ်ည္း အလုံးစုံ ႐ုတ္သိမ္းေပးမည့္သေဘာ သက္ေရာက္မႈ မရိွဟု ဆုိသည္။

ဧျပီလ ၂၃ ရက္ေန႔တြင္ လတ္ဇင္ဘတ္ႏုိင္ငံတြင္ က်င္းပမည္ ဥေရာပသမဂၢ ႏုိင္ငံျခားေရး ဝန္ၾကီးမ်ား အစည္းအေဝး တြင္ ျမန္မာဆုိင္ရာ မူဝါဒကုိ ျပန္လည္သုံးသပ္မည္ ျဖစ္ျပီး ဧျပီလ ၂၇ ရက္ေန႔ႏွင့္ ၂၈ ရက္ေန႔မ်ားတြင္ က်င္းပမည့္ အာဆီယံ-အီးယူ ထိပ္သီး ေဆြးေႏြးပြဲတြင္ ျမန္မာႏုိင္ငံအေပၚတြင္ စီးပြားေရးပိတ္ဆုိ႔မႈ ႐ုတ္သိမ္းေရး အဆုိကုိ ကေမၻာဒီးယားအစုိးရ ဝန္ၾကီးက တင္သြင္းမည္ ျဖစ္သည္။

ျမန္မာ့ အေရးကုိ ေဆြးေႏြးရာတြင္ ေရြးေကာက္ပြဲ က်င္းပပုံႏွင့္ တျခား ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲေရးမ်ား ျဖစ္ေသာ ႏုိင္ငံေရး အက်ဥ္းသား လြတ္ေျမာက္ေရး၊ အတုိက္အခံ အင္အားစုမ်ားႏွင့္ ေတြ႔ဆုံေဆြးေႏြးမႈ၊ လူမ်ိဳးစု လက္နက္ကုိင္မ်ားႏွင့္ ၿငိမ္းခ်မ္းေရး အေျဖရွာမႈ၊ စီးပြားေရး ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲမႈမ်ားကုိ ထည့္သြင္း ေဆြးေႏြးမည္ ျဖစ္သည္။

ပိတ္ဆုိ႔မႈမ်ားကုိ ဖြင့္ေပးလုိက္ပါက လက္နက္တင္သြင္းခြင့္၊ သစ္ခုတ္လဲွခြင့္ႏွင့္ သတၱဳ တူးေဖာ္ခြင့္ ပိတ္ပင္ထားမႈမ်ား၊ လူပုဂၢိဳလ္ တေယာက္ခ်င္းအလုိက္ စီးပြားေရး ပိတ္ဆုိ႔ထားမႈမ်ားကုိ ျပန္႐ုပ္သိမ္းျပီး ဖြံ႔ျဖိဳးမႈ အေထာက္အပံ့မ်ားကုိလည္း ပုိမုိ ေပးအပ္သြားဖြယ္ ရိွသည္။

“က်ေနာ္တုိ႔ ျမင္ေတြ႔ေနရတာကေတာ့ ရင္းႏွီးျမဳပ္ႏွံမႈေတြက အမ်ိဳးမ်ိဳးရိွပါတယ္။ ရင္းႏွီးျမဳပ္ႏွံမႈ ေဒၚလာ ဘီလီယံခ်ီ ဝင္လာမယ့္ ေရနံ နဲ႔သဘာဝဓါတ္ေငြ႔လုပ္ငန္းေတြကေန စားေသာက္ကုန္ ထုတ္လုပ္တဲ့ ကုမၸဏီေတြကလည္း သူတုိ႔ရဲ႕ တန္ဖုိးနည္း စားေသာက္ကုန္ေတြ
ကို လာေရာင္းခ်င္ေနၾကတယ္။ ႏုိင္ငံျခား ခရီးသြား ဧည္သည့္ေတြ အလုံးအရင္း ဝင္လာေနတဲ့ အတြက္လည္း ဟုိတယ္ႏွင့္ ခရီးသြား လုပ္ငန္းမ်ားေတြမွာ ရင္းႏွီးျမႇဳပ္ႏွံခ်င္ေနၾကတယ္” ဟု မစၥတာ ခေရာစာ ဂ်ဳန္း က ဆုိသည္။

အေမရိကန္ ျပည္ေထာင္စုမွ GE ကုမၸဏီသည္ ၎တုိ႔၏ ကုန္ပစၥည္းမ်ားကုိ ျမန္မာႏုိင္ငံအတြင္း လာေရာက္ ေရာင္းခ်ရန္ အတြက္ ျပည္တြင္း ကုမၸဏီတခုႏွင့္ သေဘာတူညီခ်က္ လက္မွတ္ေရးထုိးျပီး ျဖစ္သည္ဟု ၎က ဆုိသည္။

“ဒါက ဘာကုိ ျပေနသလဲဆုိေတာ့ အေမရိကန္ ျပည္ေထာင္စုရဲ႕ စီးပြားေရး ပိတ္ဆုိ႔မႈေတြ ႐ုတ္သိမ္းေတာ့မယ္ဆုိတာ ဒါမွမဟုတ္ ေျဖ ေလွ်ာ့ေပးေတာ့မည္ ဆုိတာကုိ ျပေနပါတယ္” ဟု ၎က ဆုိသည္။ သုိ႔ရာတြင္ ျမန္မာႏုိင္ငံ၏ လက္ရိွ ရင္းႏွီးျမႇဳပ္ႏွံမႈဆုိင္ရာ စည္းမ်ဥ္း စည္းကမ္းမ်ားသည္ လုပ္ထုံးလုပ္နည္းမ်ားကုိ မၾကာခဏ ေျပာင္းေန၍ မည့္သည့္ စည္းမ်ည္းစည္းမ်ား အမွန္ျဖစ္သည္၊ မည္သည့္ လုပ္ထုံးလုပ္နည္းမ်ားကုိ လက္ေတြ႔က်င့္သုံးေနသည္တုိ႔ကုိ နားလည္ သေဘာေပါက္ရန္မွာ စိန္ေခၚမႈတရပ္ ျဖစ္ေနေသးသည္ဟု ဆုိ
သည္။

“အခု လႊတ္ေတာ္ထဲမွာ စီးပြားေရးနဲ႔ သက္ဆုိင္တဲ့ လုပ္ထုံးလုပ္နည္းေတြ ဥပေဒကုိ ျပင္ဆင္ဖုိ႔ ေဆြးေႏြးေနတာကုိ ေတြ႔ရပါတယ္။ ဒါက ေကာင္းမြန္တဲ့ လကၡဏာပါ။ လာမယ့္လေတြမွာ စီးပြားေရး ရင္းႏွီးျမႇဳပ္ႏွံမႈေတြအတြက္ သတင္းေကာင္းေတြ ၾကားရမယ္လုိ႔ ေမွ်ာ္လင့္ ထားပါတယ္” ဟု ၎က ဆုိသည္။

ႏုိင္ငံျခား ကုမၸဏီမ်ားသည္ စီးပြားေရးဆုိင္ရာ အေျခခံဥေပေဒမ်ား တည္ျငိမ္မႈကုိ လုိလားၾကျပီး အျငင္းပြားမႈမ်ား ျဖစ္လာပါက လည္း ေျဖရွင္းႏုိင္မည့္ နည္းစနစ္ေကာင္းမ်ားကုိလည္း လုိလားေလ့ရိွသည္ဟု ၎က ဆုိသည္။

ထုိကဲ့သုိ႔ အရာမ်ား ျပည့္စုံေနပါက ျမန္မာႏုိင္ငံတြင္ သဘာဝ အရင္းအျမစ္ ၾကြယ္ဝမႈႏွင့္ လူသား အရင္းအျမစ္မ်ား ေၾကာင့္ ႏုိင္ငံျခား ရင္းႏွီးျမႇဳပ္ႏွံသူေတြ ေငြေၾကးရွင္ေတြ အေနနဲ႔ အလြန္ပဲ စိတ္လႈပ္ရွားစရာ ေကာင္းလိမ့္မည္ ျဖစ္ျပီး၊ ျမန္မာႏုိင္ငံသည္ မွန္ကန္ေသာ လမ္းေၾကာင္းေပၚ ေရာက္ေနသည္ဟု ယူဆေၾကာင္း ၎က ဆုိသည္။

“က်ေနာ္တုိ႔ အေနနဲ႔ ျမန္မာႏုိင္ငံမွာ ႏုိင္ငံျခား ရင္းႏွီးျမဳပ္ႏွံမႈ ျပဳလုပ္မယ့္ ေကာ္ပုိေရးရွင္းၾကီးေတြကုိ အၾကံေပးခ်င္ တာကေတာ့ ျမန္မာႏုိင္ငံမွာ ရင္းႏွီးျမႇဳပ္ႏွံၿပီး လုပ္ငန္းလုပ္ကုိင္ဖုိ႔အတြက္ စိတ္ရွည္ဖုိ႔ လုိအပ္ပါတယ္။ အခ်ိန္တုိအတြင္းမွာ အက်ိဳးအျမတ္ ရရိွႏုိင္တဲ့ ေစ်းကြက္မ်ိဳး မဟုတ္တာကုိေတာ့ သိေစခ်င္ပါတယ္” ဟု ၎က ဆုိသည္။

ပုဂံ ကယ္ပီတယ္ သည္ ႏုိင္ငံျခား ကုမၸဏီမ်ားႏွင့္ သာမက ျမန္မာကုမၸဏီမ်ားႏွင့္ပါ လက္တြဲလုပ္ကုိင္ေန ျပီး၊ ကုမၸဏီထံ တုိက္႐ုိက္ႏွင့္ ကုမၸဏီ၏ တြဲဖက္ ျဖစ္ေသာ ျမန္မာ စီးပြားေရး ကြန္ယက္ (Myanmar Business Network) ထံသုိ႔ ျမန္မာႏုိင္ငံအတြင္း ရင္းႏွီးျမဳပ္ႏွံရန္ စိတ္ဝင္စားသည့္ ကုမၸဏီေပါင္း တစ္ရက္လွ်င္ တစ္ဒါဇင္ ေက်ာ္ခန္႔ စုံစမ္း ေမးျမန္းမႈမ်ား ျပဳလုပ္ေနသည္ဟု ၎က ဆုိသည္။

ပုဂံ ကယ္ပီတယ္၏ ဒါ႐ုိက္တာ တဦးျဖစ္သူ ျမန္မာစီးပြားေရးကြန္ယက္ (MBN) ဝဘ္ဆုိဒ္ကုိ တည္ေထာင္သူ အီဗီလင္ ပက္ေကာ့ က လည္း “က်ေနာ္တုိ႔ဆီကုိ စုံးစမ္းေမးျမန္းမႈေတြ တေန႔ထက္ တေန႔ တုိးလာေနပါတယ္။ ႏုိင္ငံေပါင္းစုံကပါ။ အေရွ႕ဥေရာပ၊ လက္တင္ အေမရိကနဲ႔ အာဖရိကတုိက္ က ကုမၸဏီေတြပါ ပါပါတယ္” ဟု ဆုိသည္။

ပုဂံ ကယ္ပီတယ္ ကုမၸဏီ၏ ဝန္ထမ္းအဖြဲ႔ဝင္မ်ားသည္ ျမန္မာႏုိင္ငံႏွင့္ ေဟာင္ေကာင္တုိ႔တြင္ အသီးသီး တာဝန္ ထမ္းေဆာင္လ်က္ ရိွေနၾကျပီး၊ ရန္ကုန္တြင္ ဝန္ထမ္း အင္အား တုိးခ်ဲ႕ရန္အတြက္ အရည္အခ်င္းရိွေသာ ဝန္ထမ္းမ်ားကုိ ရွာေဖြလ်က္ ရိွသည္ဟုလည္း ဆုိသည္။

Ref: မဇၥ်ိမ