အေမရိကန္ ဒဏ္ခတ္မႈ စတင္ေျဖေလွ်ာ့

လင္းသန္႔
April 5, 2012

အေမရိကန္က ျမန္မာႏုိင္ငံ အေပၚ စီးပြားေရး ဒဏ္ခတ္ အေရးယူထား သည္မ်ားထဲမွ ရင္းႏွီးျမဳပ္ႏံွမႈႏွင့္ ဘ႑ာေရး ဆုိင္ရာ ကန္႔သတ္ ခ်က္ မ်ား အပါအ၀င္ တခ်ိဳ႕ပိတ္ဆုိ႔မႈမ်ားကိုတဆင့္ခ်င္းအလုိက္ စတင္ေျဖေလွ်ာ့မည္ ျဖစ္ေၾကာင္း အေမရိကန္ ႏိုင္ငံျခားေရး၀န္ႀကီး မစၥ ဟီလာရီ ကလင္တန္က ယမန္ေန႔က ေၾကညာလိုက္သည္။

မစၥ ကလင္တန္၏ အထူး ေၾကညာခ်က္တြင္ ျမန္မာႏို္င္ငံ၏ ႏုိင္ငံေရးျပဳျပင္ေျပာင္းလဲမႈႏွင့္ စီးပြားေရး ေခတ္မီတုိးတက္မႈတုိ႔ကို အရွိန္ရလာ ေစေရးအတြက္ အေမရိကန္က တားျမစ္ပိတ္ပင္ထားသည္တုိ႔ကုိ တခုခ်င္းစီအေပၚမူတည္ၿပီး ေျဖေလွ်ာ့႐ုပ္သိမ္းျခင္းျဖစ္ေၾကာင္း ဆုိထား သည္။


ျမန္မာအစုိးရသစ္ က်င္းပေပးခဲ့သည့္ ၾကားျဖတ္ေရြးေကာက္ပြဲ ျဖစ္စဥ္ႏွင့္ ရလဒ္ကုိ အသိအမွတ္ျပဳသည့္အေနျဖင့္ အေမရိကန္ ျပည္ ေထာင္စုက ျမန္မာႏုိင္ငံတြင္ သံအမတ္အဆင့္ ျပန္လည္ထားရွိေရး အပါအ၀င္ ျမန္မာအစိုးရ ထိပ္တန္း အရာရွိမ်ား၊ လႊတ္ ေတာ္ ကိုယ္စားလွယ္မ်ားကို အေမရိကန္သို႔ လာေရာက္ခြင့္ျပဳသည့္ အခ်က္မ်ားလည္း ပါ၀င္ေၾကာင္း မစၥ ဟီလာရီက ေၾကညာသည္။

ထုိ႔အျပင္ အေမရိကန္ အစုိးရက ေငြေၾကး ေထာက္ပံ့ကူညီေပးထားသည့္ USAID ကိုယ္စားလွယ္အဖြဲ႔ ျမန္မာႏိုင္ငံတြင္ ထားရွိကူညီ ေရးႏွင့္ ျမန္မာကို အကူအညီေပးေရးအတြက္ ကုလသမဂၢ ဖံြ႔ၿဖိဳးေရး အစီအစဥ္(UNDP)ကို အေမရိကန္က ေထာက္ပံ့ ကူညီေပးေရး၊ ျမန္မာႏုိင္ငံတြင္း ဒီမုိကေရစီေဖာ္ေဆာင္ေရး အေျခခံမ်ားႏွင့္ ပညာေရး၊ က်န္းမာေရးဆုိင္ရာ ကူညီေပးသည့္ အေမရိကန္ႏုိင္ငံတြင္းရွိ အစုိးရ မဟုတ္ေသာ NGO မ်ားကိုလည္း အေမရိကန္ အစုိးရက ေထာက္ပံ့ကူညီေရးမ်ားလည္း ပါ၀င္ေၾကာင္း မစၥ ကလင္တန္က ဆုိသည္။

ျမန္မာအစုိးရသစ္၏ ဒီမုိကေရစီ ေဖာ္ေဆာင္မႈ ေျခတလွမ္းစီအေပၚမူတည္ၿပီး အေမရိကန္ အေနျဖင့္ တူညီသည့္ တု႔ံျပန္မႈမ်ားကို လုပ္ ေဆာင္ျခင္းျဖစ္ေၾကာင္း မစၥ ကလင္တန္၏ ေၾကညာခ်က္တြင္ ေဖာ္ျပထားသည္။

“ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲေရးနဲ႔ ဖြံ႔ၿဖိဳးတုိးတက္မႈလမ္းေပၚ ေလွ်ာက္လွမ္းေနၾကတဲ့ ျမန္မာအစုိးရနဲ႔ ႏုိင္ငံသားေတြဘက္က ဆက္လက္ ရပ္တည္ဖုိ႔ အေမရိကန္ျပည္ေထာင္စုက အခိုင္အမာ ဆံုးျဖတ္ထားပါတယ္”ဟု မစၥ ကလင္တန္က ဆုိသည္။

ျမန္မာအေပၚ တားဆီးပိတ္ဆုိ႔မႈတခ်ိဳ႕ ယခုကဲ့သို႔ ေျဖေလွ်ာ့ေပးလုိက္ေသာ္လည္း လူတဦးခ်င္းစီအေပၚ ပစ္မွတ္ထား ပိတ္ဆုိ႔ထားမႈႏွင့္ အဖြဲ႔အစည္းဆုိင္ရာအေပၚ ဒဏ္ခတ္ပိတ္ဆုိ႔အေရးယူမႈတုိ႔သည္ ဆက္လက္ရွိေနဆဲျဖစ္ေၾကာင္း၊ ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲေရး တုိးတက္မႈကို အနီးကပ္ ေစာင့္ၾကည့္ေနမည္ျဖစ္ေၾကာင္းလည္း မစၥ ကလင္တန္ က ေျပာဆိုသည္။

အေမရိကန္က ျမန္မာႏုိင္ငံကို လူ႔အခြင့္အေရးခ်ိဳးေဖာက္မႈမ်ား၊ ဒီမုိကေရစီေဖာ္ေဆာင္ေရး ပ်က္ကြက္မႈမ်ားေၾကာင့္ သမၼတ ကလင္တန္ လက္ထက္ ၁၉၉၇ ခုႏွစ္ စီးပြားေရးဒဏ္ခတ္ ပိတ္ဆုိ႔မႈ ဥပေဒ၊ ဒီပဲယင္း လုပ္ႀကံမႈအၿပီး သမၼတ ဘုရွ္ လက္ထက္ ျပ ဌာန္းခဲ့သည့္ ျမန္မာ ျပည္ လြတ္လပ္ေရးႏွင့္ ဒီမုိကေရစီ ဥပေဒ (Burma Freedom and Democracy Act 2003)၊ ၂၀၀၇ ေရႊ၀ါေရာင္သံဃာ့လႈပ္ရွားမႈကို အၾကမ္းဖက္ ၿဖိဳခြဲၿပီးေနာက္ ျပဌာန္းခဲ့ေသာ ေက်ာက္မ်က္ရာတနာ ေရာင္း၀ယ္မႈ ကန္႔သက္ခ်က္ ဥပေဒ (JADE Act of 2008) စသည္ တုိ႔သည္ ကြန္ဂရက္လႊတ္ေတာ္က ဥပေဒျဖင့္ တားျမစ္ အေရးယူထားသည္မ်ားျဖစ္ၿပီး ယခု ေျဖေလွ်ာ့မႈတြင္ မပါ၀င္ေပ။

သမၼတဦးသိန္းစိန္ အစုိးရလက္ထက္ ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲေရးလုပ္ေဆာင္ေနမႈႏွင့္ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ ဦးေဆာင္သည့္ အမ်ိဳးသား ဒီမုိကေရစီအဖြဲ႔ခ်ဳပ္ (NLD) ပါတီ ၀င္ေရာက္ယွဥ္ၿပိဳင္ခြင့္ရသည့္ ၾကားျဖတ္ေရြးေကာက္ပြဲ က်င္းပျခင္း၊ အဆုိပါ ၾကားျဖတ္ ေရြးေကာက္ ပြဲတြင္လည္း NLD က အႏိုင္ရရွိျခင္းတုိ႔ေၾကာင့္ ျမန္မာႏုိင္ငံအေပၚ ပိတ္ဆို႔ဒဏ္ခတ္အေရးယူ ထားသည့္ ႏုိင္ငံမ်ားက အေရးယူမႈ တခ်ိဳ႕ကို ေျဖေလွ်ာ့ ႐ုပ္သိမ္းရန္ ေျပာဆုိလာျခင္းျဖစ္သည္။

ျမန္မာႏုိင္ငံအက်ဥ္းေထာင္မ်ားထဲရွိ က်န္ရွိေနေသးေသာ ႏုိင္ငံေရးအက်ဥ္းသားမ်ားကုိ အျမန္ဆံုး ျခြင္းခ်က္မရွိ ျပန္လႊတ္ေပး ေရး ႏွင့္ တႏုိင္ငံလံုးအတုိင္းအတာနွင့္ အပစ္အခတ္ရပ္စဲၿပီး ျပည္တြင္းၿငိမ္းခ်မ္းေရးကို ဆက္လက္ေဖာ္ေဆာင္ရန္လည္း မစၥ ကလင္တန္ က ေၾကညာခ်က္၌ တုိက္တြန္းထားသည္။

အလားတူ ဥေရာပ သမဂၢအေနျဖင့္ စီးပြားေရး ဒဏ္ခတ္ပိတ္ဆုိ႔မႈတခ်ိဳ႕ကို ေျဖေလွ်ာ့ ႐ုပ္သိမ္းမည္ျဖစ္ေသာ္လည္း က်န္ရွိ ႏုိင္ငံ ေရး အက်ဥ္းသားမ်ား ျပန္လႊတ္ေရး ဆက္လက္ ဖိအားေပး ေျပာဆုိသြားမည္ျဖစ္ေၾကာင္း ၿဗိတိန္ ႏုိင္ငံျခားေရး ၀န္ႀကီး ၀ီလ်ံ ဟိတ္ဂ္ ကလည္း ယမန္ေန႔က ေျပာဆုိသည္။

ၿဗိတိန္ႏွင့္တခ်ိဳ႕ေသာ စကင္ဒီေနးဗီးယားႏိုင္ငံမ်ားက ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲမႈကို အသိအမွတ္ျပဳၿပီး ဒဏ္ခတ္မႈတခ်ိဳ႕ကို ႐ုပ္သိမ္းေပး လုိေသာ္လည္း လူ႔အခြင့္အေရး ခ်ိဳးေဖာက္မႈမ်ားရွိေနဆဲ ျမန္မာႏုိင္ငံအေပၚ စစ္လက္နက္ပစၥည္းေရာင္းခ်မႈ ပိတ္ပင္ေရးႏွင့္ တဦး ခ်င္းအေပၚ ပစ္မွတ္ထား စီးပြားေရးဒဏ္ခတ္အေရးယူမႈမ်ိဳးကို ဆက္လက္ထားရွိရန္ လုိလားေၾကာင္း သတင္းမ်ားက ဆုိသည္။

သုိ႔ေသာ္ ဥေရာပ သမဂၢအဖြဲ႔၀င္ ဂ်ာမနီ၊ ျပင္သစ္ စသည့္ ႏုိင္ငံတခ်ဳိ႕ကမႈ ပိတ္ဆို႔မႈမ်ားကို အျမန္ဆံုး ႐ုပ္သိမ္းေပးလုိ ေၾကာင္းလည္း သတင္းမ်ားတြင္ ပါရွိသည္။

လာမည့္ ဧၿပီလ၂၃ ရက္ေန႔တြင္ ဘယ္ဂ်ီယံ ႏုိင္ငံ ဘရပ္ဆဲၿမိဳ႕တြင္ ဥေရာပ သမဂၢ ေကာ္မရွင္က ျမန္မာအေပၚ စီးပြားေရး ဒဏ္ခတ္ပိတ္ ဆုိ႔မႈ ႐ုပ္သိမ္းေရးအတြက္ ေဆြးေႏြးၾကမည္ျဖစ္ေၾကာင္း ဆုိသည္။

ကေမာၻဒီးယားႏုိင္ငံ ဖႏြမ္းပင္ ၿမိဳ႕ေတာ္တြင္ လတ္တေလာ က်င္းပေနသည့္ အႀကိမ္၂၀ ေျမာက္ အာဆီယံ ထိပ္သီးညီလာခံတြင္ လည္း ျမန္မာႏုိင္ငံအေပၚ စီးပြားေရး ဒဏ္ခတ္ပိတ္ဆုိ႔မႈမ်ားကို သက္ဆုိင္ရာ ႏုိင္ငံမ်ားက ႐ုပ္သိမ္းေပးရန္ အာဆီယံ ႏုိင္ငံ ေခါင္း ေဆာင္မ်ားက တညီတညြတ္တည္း ေတာင္းဆုိၾကသည္။

ေနာ္ေ၀ႏိုင္ငံက ပိတ္ဆုိ႔ အေရးယူမႈကို ပထမဆံုး ႐ုပ္သိမ္းလုိက္ၿပီးေနာက္ ၾသစေၾတးလ်၊ ကေနဒါ အစရွိသည့္ ႏုိ္င္ငံမ်ား က လည္း ျမန္မာအေပၚ ခ်မွတ္အေရးယူထားသည္မ်ားကို ေျဖေလွ်ာ့ ႐ုပ္သိမ္းၾကမည္ျဖစ္ေၾကာင္း ေျပာဆုိထားသည္။

Ref: ဧရာ၀တီ