ၾကားျဖတ္ေ႐ြးေကာက္ပြဲအေပၚ ႏုိင္ငံတကာ အျပဳသေဘာနဲ႔ တုန္႔ျပန္

02 ဧၿပီ 2012
ေဇာ္၀င္းလႈိင္

ျမန္မာႏုိင္ငံမွာ မေန႔က က်င္းပခဲ့တဲ့ ၾကားျဖတ္ေရြးေကာက္ပြဲအေပၚ ႏုိင္ငံတကာ အသုိင္း၀ုိင္းက အျပဳသေဘာနဲ႔ တုန္႔ျပန္လာေနၾက ပါ တယ္။ အထူးသျဖင့္ေတာ့ ျမန္မာႏုိင္ငံအေပၚ ပိတ္ဆုိ႔ အေရးယူထားတာေတြ ရုပ္သိမ္းေပးေရး ကိစၥနဲ႔ ႏုိင္ငံတကာ အသုိင္း၀ုိင္းအတြင္း ျမန္မာႏုိင္ငံ ျပန္လည္ ၀င္ဆန္႔လာေရး ကိစၥေတြကုိ အီးယူနဲ႔ အာဆီယံအဖြဲ႔ေတြက တုန္႔ျပန္ ေျပာဆုိလာၾကတာ ျဖစ္ပါတယ္။ အျပည့္ အစုံကုိေတာ့ ကုိေဇာ္၀င္းလႈိင္က စုစည္း တင္ျပထားပါတယ္။

မေန႔က က်င္းပခဲ့တဲ့ ၾကားျဖတ္ေရြးေကာက္ပြဲမွာ မဲစာရင္း ျပဳစုတဲ့ေနရာမွာ မရုိးသားမႈေတြ ရွိခဲ့တယ္ဆုိတဲ့ ေျပာဆုိမႈေတြ ရွိခဲ့တာကလြဲလုိ႔ ဒီေရြးေကာက္ပြဲ ေအးေအးခ်မ္းခ်မ္းနဲ႔ ၿပီးစီးသြားခဲ့တာနဲ႔ မဲထဲ့တဲ့ေနရာမွာ မသမာမႈေတြ သိပ္မေတြ႔ခဲ့ရတဲ့ အတြက္ ႏုိင္ငံတကာ အသုိင္း ၀ုိင္း က ေလ့လာသူေတြက ဒီေရြးေကာက္ပြဲ အေပၚ အျပဳသေဘာေဆာင္တဲ့ တုန္႔ျပန္မႈေတြ ထြက္ေပၚလာတာပါ။

ဒါေပမယ့္ ျမန္မာအစုိးရက အဓိက ေမွ်ာ္လင့္ထားတဲ့ ပိတ္ဆုိ႔ အေရးယူမႈေတြ ရုပ္သိမ္းေပးေရး ကိစၥအတြက္ေတာ့ ျမန္မာႏုိင္ငံထဲမွာ ေရြး ေကာက္ပြဲကုိ သြားေရာက္ေလ့လာေနတဲ့ သူတုိ႔ ကုိယ္စားလွယ္ေတြရဲ႕ အစီရင္ခံစာကုိ ေတြ႔ၿပီးေတာ့မွပဲ ယတိျပတ္ ဆုံးျဖတ္ႏုိင္မယ္လုိ႔ အီးယူ ကုန္သြယ္ေရးဆုိင္ရာ မဟာမင္းႀကီး Karel De Guch က ကေမၻာဒီးယားႏုိင္ငံ ဖႏြမ္းပင္ၿမိဳ႕မွာ က်င္းပေနတဲ့ အာဆီယံ စည္းေ၀းပြဲ အတြင္း ေျပာၾကားလုိက္တာပါ။

“ျမန္မာႏုိင္ငံထဲမွာ ေရြးေကာက္ပြဲအေျခအေနေတြကုိ သြားေရာက္ေလ့လာေနတဲ့ က်ေနာ္တုိ႔ ကုိယ္စားလွယ္ေတြရဲ႕ အစီရင္ခံစာမွာ ဘာ ေတြ ပါတယ္ဆုိတာကုိ က်ေနာ္တုိ႔ အရင္ ၾကည့္ရပါမယ္။ တကယ္လုိ႔ ဒီေရြးေကာက္ပြဲေတြက လႊတ္လပ္ၿပီး တရားမွ်တဲ့ ေရြးေကာက္ပြဲ ေတြ ျဖစ္တယ္ဆုိရင္ေတာ့ လာမယ့္ ဧၿပီလ ၂၁ ရက္ေန႔ Brussels မွာ က်င္းပမယ့္ အီးယူ ႏုိင္ငံျခားေရးရာ ေကာင္စီမွာ ျမန္မာႏုိင္ငံအေပၚ ပိတ္ဆုိ႔ အေရးယူ ထားတာေတြ ျပန္ရုပ္သိမ္းေပးေရး ေဆြးေႏြးဖုိ႔ ျဖစ္လာႏုိင္ပါတယ္။ ဒါက ေရြးေကာက္ပြဲအေပၚ အေကာင္းျမင္တာနဲ႔ အီးယူ ႏုိင္ငံျခားေရးရာ ေကာင္စီကထြက္လာမယ့္ ဆုံးျဖတ္ခ်က္ ဆက္ႏြယ္မႈ ရွိေနတယ္ဆုိတာကုိ ျပသလုိက္တာပါပဲ။ ဒါဟာ ပိတ္ဆုိ႔အ ေရးယူမႈနဲ႔ဆုိင္တဲ့ ပထမဆုံး လုပ္ေဆာင္ခ်က္ ျဖစ္ပါလိမ့္မယ္။”

တကယ္လုိ႔ အီးယူကသာ ပိတ္ဆုိ႔အေရးယူမႈေတြကုိ ရုပ္သိမ္းေပးလုိက္ရင္ ျမန္မာႏုိင္ငံကုိ ကုန္သြယ္ဖက္ ဦးစားေပးစာရင္းမွာ ထည့္ေပးဖုိ႔ ျမန္မာဖက္က ေတာင္းဆုိတာမ်ဳိး ျဖစ္လာႏုိင္တယ္လုိ႔ အီးယူ ကုန္သြယ္ေရး ဆုိင္ရာ မဟာမင္းႀကီးက ေျပာပါတယ္။

အဲဒီလုိ ဦးစားေပး ႏုိင္ငံစာရင္းထဲမွာ ျမန္မာႏုိင္ငံ ပါလာရင္ေတာ့ ဥေရာပေစ်းကြက္ေတြကုိ အေကာက္ခြန္မဲ့ အကန္႔သတ္မရွိ ကုန္ပစၥည္း ေတြ တင္ပုိ႔ႏုိင္မွာပါ။ အဲဒီလုိ ျမန္မာႏုိင္ငံအေနနဲ႔ အခြန္ကင္းလႊတ္စြာ ကုန္ပစၥည္း တင္ပုိ႔ခြင့္ကိုေတာ့ အီးယူက ၁၉၉၇ ခုႏွစ္မွာ ရုပ္သိမ္း ခဲ့တာပါ။

ဒါေပမယ့္ အဲဒီလုိ မဆုံးျဖတ္ခင္ ေရြးေကာက္ပြဲ ရလဒ္အျပင္ ျမန္မာႏုိင္ငံအတြင္း အဓမၼလုပ္အားေပး ခုိင္းေစမႈနဲ႔ဆုိင္တဲ့ ILO ႏုိင္ငံတကာ အလုပ္သမားအဖြဲ႔ခ်ဳပ္ရဲ႕ အစီရင္ခံစာကုိလည္း ၾကည့္ရဦးမွာျဖစ္တယ္လုိ႔ အီးယူက ေျပာပါတယ္။

ျမန္မာနဲ႔ ထုိင္းႏုိင္ငံဆုိင္ရာ အီးယူသံအမတ္ႀကီး David Lipman ကလည္း ျမန္မာႏုိင္ငံအတြင္း ျဖစ္ေပၚေနတဲ့ ေျပာင္းလဲမႈေတြကုိ ဆက္ လက္ အားေပးသြားမယ္လုိ႔ ရန္ကုန္ၿမိဳ႕မွာ ဒီကေန႔ ေျပာၾကားလုိက္ပါတယ္။

“လတ္တေလာ ျမန္မာႏုိင္ငံထဲမွာ ျဖစ္ေပၚေနတဲ့ ႀကီးမားတဲ့ တုိးတက္ေျပာင္းလဲမႈေတြကုိ က်ေနာ္တုိ႔အေနနဲ႔ ဆက္လက္ ေထာက္ပံ့ အား ေပးသြားမွာပါ။ ဒီကိစၥကုိပဲ ဥေရာပသမဂၢက လုပ္ေဆာင္ခ်င္တာျဖစ္ၿပီး ဒါေၾကာင့္လည္း မေန႔က က်ေနာ္တုိ႔ ဒီမွာလာၿပီး ေရြးေကာက္ပြဲကုိ ေစာင့္ၾကည့္ ေလ့လာခဲ့တာပါ။”

ဒီၾကားျဖတ္ေရြးေကာက္ပြဲကုိ ေစာင့္ၾကည့္ေလ့လာဖုိ႔ အီးယူအပါအ၀င္ အေနာက္ႏုိင္ငံတခ်ဳိ႕နဲ႔႔ အာဆီယံက ကုိယ္စားလွယ္ေတြကုိ ျမန္မာ အစုိးရက ဖိတ္ၾကားခဲ့တာပါ။

ဒီေရြးေကာက္ပြဲ က်င္းပခဲ့ပုံနဲ႔ ပတ္သက္လုိ႔ အားရ ေက်နပ္မိေၾကာင္း ျမန္မာႏုိင္ငံမွာ ေရာက္ေနတဲ့ ၿဗိတိသွ်သံတမန္ Robert Cooper ကလည္း ေျပာပါတယ္။

“ဒီေရြးေကာက္ပြဲကုိ လာေရာက္ ေလ့လာသူေတြကုိ ကူညီေပးခဲ့တဲ့ အတုိင္းအတာနဲ႔ ပြင့္လင္း ျမင္သာမႈ ရွိေအာင္ လုပ္ေဆာင္ခဲ့ၾကတာ ေတြ အေပၚ က်ေနာ္တုိ႔အေနနဲ႔ အေတာ္ေလး ႏွစ္သက္ ေက်နပ္မိပါတယ္။”

အီးယူနဲ႔ အေနာက္ႏုိင္ငံေတြ နည္းတူပဲ ဒီ ၾကားျဖတ္ေရြးေကာက္ပြဲ အဆင္ေျပ ေခ်ာေမြ႔စြာ ၿပီးဆုံးသြားတာနဲ႔ ပတ္သက္လုိ႔ အာဆီယံအဖြဲ႔ ကလည္း အျပဳသေဘာ တုန္႔ျပန္ ေျပာဆုိလာပါတယ္။

မဲစာရင္း ျပဳစုတဲ့ေနရာမွာ မသမာမႈေတြ ရွိခဲ့တယ္ဆုိတဲ့ ေျပာဆုိမႈေတြ ထြက္လာတာက လဲြလုိ႔ ေရြးေကာက္ပြဲ အတြင္း တျခား မသမာမႈ ေတြ ရွိခဲ့တယ္လုိ႔ သူတုိ႔အေနနဲ႔ မၾကားခဲ့ရဘူးလုိ႔ အာဆီယံ အတြင္းေရးမွဴးခ်ဳပ္ ဆူရင္း ပစ္ဆူ၀မ္က မေန႔က ေျပာခဲ့ပါတယ္။

“ျမန္မာႏုိင္ငံ ႏုိင္ငံတကာ အသုိင္း၀ုိင္းၾကား ျမန္ျမန္ဆန္ဆန္ ပုိၿပီး ၀င္ဆန္႔လာႏုိင္ေအာင္ ဒီေရြးေကာက္ပြဲက အေထာက္ကူျပဳလိမ့္မယ္လုိ႔ က်ေနာ္တုိ႔ ေမွ်ာ္လင့္ပါတယ္။ ျမန္မာႏုိင္ငံအတြင္း မတည္ၿငိမ္မႈေတြနဲ႔ ႏုိင္ငံေရးအရ တုိးတက္ ေျပာင္းလဲမႈေတြ မျဖစ္ဘူးဆုိၿပီး ေျပာဆုိ ေနရာ ကေန ျမန္မာနဲ႔ အာဆီယံအၾကား ျမန္မာလူထုအတြက္ အက်ဳိးရွိေစမယ့္၊ ပုိၿပီး အဓိပၸါယ္ ျပည့္၀တဲ့ ပူးေပါင္း ေဆာင္ရြက္မႈေတြကုိ လုပ္ေဆာင္ႏုိင္မယ္လုိ႔ က်ေနာ္တုိ႔ ေမွ်ာ္လင့္ပါတယ္။”

အေမရိကန္ ျပည္ေထာင္စုကလည္း ဒီၾကားျဖတ္ေရြးေကာက္ပြဲ က်င္းပၿပီးစီးတဲ့ ျဖစ္စဥ္အေပၚ သတိနဲ႔ အေကာင္းျမင္ေၾကာင္း တူရကီ ႏုိင္ငံ အစၥတန္ဘူလ္ၿမိဳ႕မွာ က်င္းပေနတဲ့ ဆီးရီးယား မိတ္ေဆြႏုိင္ငံမ်ား ႏုိင္ငံျခားေရး ၀န္ႀကီးေတြရဲ႕ စည္းေ၀းပြဲအတြင္း အေမရိကန္ ႏုိင္ငံျခားေရး၀န္ႀကီး ဟီလာရီ ကလင္တန္က တနဂၤေႏြေန႔မွာ ေျပာၾကားခဲ့ပါတယ္။

Ref: ဗြီအုိေအ