ေၾကးနီစီမံကိန္း ျပႆနာ ေကာ္မတီဖြဲ႔ စစ္ေဆးရန္ လႊတ္ေတာ္ ဆံုးျဖတ္

ေက်ာ္ခ
November 23, 2012

စစ္ကိုင္းတိုင္း၊ မံုရြာခ႐ိုင္၊ ဆားလင္းႀကီးၿမိဳ႕နယ္ လက္ပံေတာင္းေတာင္ စီမံကိန္း ရပ္တံ့ေရးေတာင္းဆိုမႈမ်ားႏွင့္ ပတ္သက္ၿပီး စံုစမ္းစစ္ေဆးေရး ေကာ္မတီအဖြဲ႔ ဖြဲ႔၍ စစ္ေဆးရန္ ယေန႔ ျပည္သူ႔လႊတ္ေတာ္ အစည္းအေဝးက သေဘာတူ ဆံုးျဖတ္လိုက္ၾကသည္။

ထိုစီမံကိန္းႏွင့္ ပတ္သက္၍ ေဒသခံ ေတာင္သူမ်ားႏွင့္ လူမႈအဖြဲ႔အစည္းမ်ားက ႏွစ္ဝက္ေက်ာ္ၾကာ ဆႏၵျပ ေတာင္းဆိုမႈမ်ားကို ေျဖရွင္းေဆာင္ရြက္ေပးရန္ အမ်ဳိးသားဒီမိုကေရစီ အဖြဲ႔ခ်ဳပ္ (NLD) မွ စစ္ကိုင္းတိုင္းေဒသႀကီး၊ ပုလဲမဲဆႏၵနယ္ ျပည္သူ႔လႊတ္ေတာ္ ကိုယ္စားလွယ္ ေဒၚခင္စန္းလႈိင္က အေရးေပၚ အဆိုတင္သြင္းခဲ့ၿပီး လႊတ္ေတာ္က သေဘာတူ ဆံုးျဖတ္ခဲ့ျခင္းျဖစ္သည္။

“ေဒၚခင္စန္းလႈိင္က ျပည္သူေတြ ထိခိုက္နစ္နာမႈေတြ ျဖစ္ေနတဲ့အတြက္ေၾကာင့္ ဒါေတြကို က်ယ္က်ယ္ေလာင္ေလာင္ ေအာ္ေနၾက တယ္၊ စံုစမ္းစစ္ေဆးမႈ လုပ္သင့္တယ္ဆိုတဲ့ အဆိုကို ေကာ္မတီတရပ္ဖြဲ႔ၿပီး စံုစမ္းစစ္ေဆးဖို႔ ဆံုးျဖတ္လိုက္ၾကတယ္။ အဲဒီေတာ့ ျပည္ေထာင္စုအစိုးရက တိုက္တြန္းတာေပါ့” ဟု ရခိုင္တိုင္းရင္းသားမ်ား တိုးတက္ေရးပါတီ (RNDP) မွ ျပည္သူ႔လႊတ္ေတာ္ ကိုယ္စားလွယ္ ဦးဘရွိန္က ဧရာဝတီသို႔ ေျပာသည္။

NLD အမတ္၏ အဆိုကို ကာကြယ္ေရးဝန္ႀကီး ဒု ဗိုလ္ခ်ဳပ္ႀကီး ေဝလြင္က ေၾကးနီစီမံကိန္းႏွင့္ ပတ္သက္၍ စနစ္တက် ဥပေဒ စည္းမ်ဥ္းစည္းကမ္းမ်ားျဖင့္ လုပ္ေဆာင္ေၾကာင္း၊ ေဒသခံ ရြာသူရြာသားမ်ားကိုလည္း အေထာက္အပံ့မ်ား ေပးေၾကာင္း၊ လူမႈေရး၊ က်န္းမာေရး၊ ပညာေရး ကိစၥရပ္ အသီးသီးကိုလည္း ေစာင့္ေရွာက္မႈ ေပးထားေၾကာင္း ျပည္သူ႔လႊတ္ေတာ္၌ ရွင္းလင္းသည္။

သို႔ေသာ္လည္း ျပည္သူမ်ားအေနျဖင့္ ယခုကဲ့သုိ႔ ေတာင္းဆိုလာမႈမ်ားအေပၚ အျငင္းပြားစရာ ျဖစ္ေနသည့္အတြက္ စစ္ေဆး ဆံုးျဖတ္သင့္ေၾကာင္း လႊတ္ေတာ္က သေဘာတူဆံုးျဖတ္လိုက္ျခင္း ျဖစ္သည္။

“ဗိုလ္ခ်ဳပ္ (ႀကီး) ေဝလြင္က ဒီကိစၥန႔ဲပတ္သက္ၿပီး သူတို႔ဘက္က ဥပေဒနဲ႔အညီ လုပ္ေဆာင္ေပမယ့္ ျပည္သူေတြက ေတာင္းဆိုမႈ ရွိလာတဲ့အတြက္ လႊတ္ေတာ္က တစံုတရာ အဆံုးျဖတ္ခ်က္ခ် လုပ္မယ္ဆိုရင္လည္း မျငင္းဘူးဆိုတဲ့ သေဘာမ်ဳိးေျပာတဲ့ အတြက္ ေၾကာင့္ တခါတည္း ဆံုးျဖတ္ခ်က္ခ်လိုက္တယ္။ လႊတ္ေတာ္က ဒီဆံုးျဖတ္ခ်က္ကို သမၼတဆီကို သဝဏ္လႊာပို႔လိုက္မွာေပါ့၊ မနက္ျဖန္ပို႔လိုက္ရင္ သန္းဘက္ခါ ဆက္လုပ္ဖို႔ရာက သူတို႔ရဲ႕ အစီအစဥ္ပဲေလ” ဟု ဦးဘရွိန္က ေျပာသည္။

စစ္ဗိုလ္ခ်ဳပ္မ်ား ဦးစီးေသာ စီးပြားေရး ဦးပိုင္လီမိတက္ႏွင့္ တ႐ုတ္ကုမၸဏီတို႔က ေၾကးနီစီမံကိန္းအတြက္ ေဒသခံတို႔၏ လယ္ယာ ေျမမ်ားကို အဓမၼသိမ္းယူျခင္း၊ သဘာဝ ေတာင္တန္းမ်ားကို ဖ်က္ဆီးျခင္းႏွင့္ စီမံကိန္း အညစ္အေၾကးမ်ားေၾကာင့္ က်န္းမာေရး ထိခိုက္မႈမ်ားေၾကာင့္ ေဒသခံမ်ားႏွင့္ လူမႈအဖြဲ႔မ်ားက ႏွစ္ဝက္ေက်ာ္ၾကာ ဆႏၵျပလာခဲ့ၿပီး ယခုအခါ စီမံကိန္း လမ္းေၾကာင္းမ်ားကို ပိတ္ဆို႔ဆႏၵျပသည္အထိ အရွိန္ျမင့္တက္ေနသည္။

လက္ပံေတာင္းေတာင္ ေၾကးနီစီမံကိန္းနယ္ေျမ၌ လယ္ယာေျမ အသိမ္းခံထားရသည့္ ေဒသခံျပည္သူမ်ား၊ ရဟန္းသံဃာမ်ား၊ လူထုအေျချပဳ အဖြ႔ဲအစည္းမ်ားမွ အင္အား ၁၀၀၀ ေက်ာ္ကလည္း သပိတ္စခန္း ၅ ခုအထိ တိုးျမွင့္ကာ ေၾကးနီစီမံကိန္း ဖ်က္သိမ္းေရး၊ ၀မ္ေပါင္ကုမၸဏီ ဖ်က္သိမ္းေရး၊ ဦးပိုင္ကုမၸဏီ ဖ်က္သိမ္းေရး ဒို႔အေရး စသည့္ ေဆာင္ပုဒ္မ်ားႏွင့္ ေႂကြးေၾကာ္ ဆႏၵျပေနသည္။

အဆိုပါ သပိတ္စခန္းမ်ားကို စီမံကိန္း အဝင္အထြက္လမ္းမႀကီး၊ ဝမ္ေပါင္ကုမၸဏီေရွ႕ႏွင့္ လယ္တီဆရာေတာ္ဘုရားႀကီး သတင္း သံုးခဲ့ဖူးသည့္ သိမ္ေက်ာင္းေဆာင္တို႔၌ ျဖန္႔ၾကက္ဖြင့္လွစ္ထားၿပီး စီမံကိန္း လည္ပတ္ေစမည့္ လမ္းေၾကာင္းမ်ားကို ပိတ္ဆို႔ကာ သပိတ္ဆင္ႏႊဲေနၾကသည္။

“အခု သပိတ္က အရွိန္ထပ္ျမွင့္လိုက္ၿပီး သပိတ္စခန္း ၅ ခုျဖစ္သြားၿပီ။ ဒီလက္ပံေတာင္းေတာင္ ေၾကးနီစီမံကိန္း လံုးဝ ရပ္ဆိုင္း သြားတဲ့အထိ ေတာင္းဆိုသြားၾကဖို႔ အားလံုးက သေဘာတူၾကၿပီး ျဖစ္တယ္” ဟု သပိတ္ဆင္ႏႊဲသည့္အထဲတြင္ ပါဝင္သူ ျပည့္သူ႔ အက်ဳိးေဆာင္ကြန္ရက္ အဖြဲ႔ဝင္ ကိုေအာင္စိုးက ဧရာဝတီသို႔ ေျပာသည္။

အဆိုုပါ လက္ပံေတာင္းေတာင္ ေၾကးနီစီမံကိန္းအတြက္ စီမံကိန္း ပတ္၀န္းက်င္ရွိ ၀က္ေမွး၊ ဆည္တည္း၊ ကန္ေတာႏွင့္ ဇီးေတာ စသည့္ ရြာေပါင္း ၂၆ ရြာမွ လယ္ေျမဧက ၇၈၀၀ ေက်ာ္ သိမ္းဆည္းခံထားရသည္။ စီမံကိန္းရပ္ဆိုင္းေရး ဆႏၵျပေတာင္းဆိုမႈမ်ား ေမလမွစ၍ ဆက္တိုက္ ျဖစ္ေပၚခဲ့သည့္အတြက္ ထိုေဒသ၌ ဇူလိုင္လ ၂၃ ရက္မွ စတင္ကာ ပုဒ္မ ၁၄၄ ထုတ္ျပန္ထားသည္။

၂၀၁၀ ဒီဇင္ဘာလထဲတြင္ ဓာတ္သတၱဳရွာေဖြ စမ္းသပ္ရန္ ျဖတ္သန္းသြားလာေရးအတြက္ လမ္းေၾကာင္းက်သည့္ သီးႏွံစိုက္ခင္းမ်ားကို ၃ ႏွစ္စာ ေလ်ာ္ေၾကးအျဖစ္ က်ပ္ ၅ သိန္း ၂ ေသာင္း ႏႈန္းျဖင့္ ေျပာဆိုခဲ့ေသာ္လည္း ေနာက္ပိုင္းတြင္ ေျမယာေလ်ာ္ေၾကး အျဖစ္ ေပးေခ်ခဲ့ျခင္းျဖစ္ေၾကာင္း၊ စစ္ကိုင္းတိုင္းဝန္ႀကီးခ်ဳပ္ ဦးသာေအးကိုယ္တိုင္ ေျပာဆိုခဲ့ၿပီးေနာက္ ေဒသခံတို႔ယာေျမမ်ား သိမ္းယူခံ လိုက္ရျခင္းျဖစ္သည္။

အဆိုပါ ေၾကးနီစီမံကိန္း လုပ္ငန္းခြင္မ်ားမွ စြန္႔ပစ္ပစၥည္းမ်ား၊ ဆာလျဖဴရစ္ အက္စစ္ စက္႐ံုတုိ႔ေၾကာင့္ ေဒသတ၀ိုက္တြင္ သဘာ၀ ပတ္၀န္းက်င္ထိခိုက္မႈ၊ က်န္းမာေရးဆုိင္ရာ ထိခိုက္မႈမ်ားရွိေၾကာင္း သဘာ၀ ပတ္၀န္းက်င္ထိန္းသိမ္းေရး အဖြဲ႔မ်ားကလည္း ေထာက္ျပ ေ၀ဖန္မႈမ်ား ရွိသည္။

ဆားလင္းႀကီး ၿမိဳ႕နယ္အတြင္းရွိ ေၾကးစင္ေတာင္ႏွင့္ လက္ပံေတာင္းေတာင္ ေဒသမ်ားရွိ ေၾကးနီစီမံကိန္းမ်ားအား စီးပြားေရး ဦးပိုင္ကုမၸဏီႏွင့္ တ႐ုတ္ကုမၸဏီမ်ား ျဖစ္သည့္ ၀မ္ေပါင္၊ ျမန္မာ ယမ္စီ ကုမၸဏီမ်ားက၂၀၁၁ ခုႏွစ္ ေႏွာင္းပိုင္းမွစတင္၍ ေၾကးနီ တူးေဖာ္မႈ လုပ္ေဆာင္ေနျခင္း ျဖစ္သည္။

ဆားလင္းႀကီး ေၾကးနီစီမံကိန္းအျပင္ မုံရြာတြင္လည္း ေၾကးနီ စီမံကိန္းတခုရွိကာ တ႐ုတ္ ကုမၸဏီမ်ားက ပါ၀င္လုပ္ကိုင္လ်က္ ရွိေၾကာင္း သိရသည္။ မုံရြာေၾကးနီ စီမံကိန္းသည္ ျမန္မာႏုိင္ငံတြင္ အႀကီးဆုံး ေၾကးနီ စီမံကိန္းတခုျဖစ္ၿပီး ယခင္ ျမန္မာအစုိးရ အမွတ္ (၁) သတၳဳတြင္း ၀န္ႀကီးဌာနႏွင့္ ကေနဒါအေျခစုိက္ အုိင္ဗင္ဟုိးကုမၸဏီ (Ivanhoe Mines) တုိ႔ ပူးေပါင္းဖြဲ႕စည္းထားေသာ ျမန္မာ အုိင္ဗင္ဟုိး ေၾကးနီ ကုမၸဏီလီမိတက္ (Myanmar Ivanhoe Copper Company Limited – MICCL) က လုပ္ကုိင္ ခဲ့ျခင္း ျဖစ္သည္။

ထို MICCL အား ၂၀၀၉ ခုႏွစ္တြင္ အေမရိကန္ဘ႑ာေရး ၀န္ႀကီးဌာနက တားျမစ္ထားသည့္ ကုမၸဏီမ်ားစာရင္းတြင္ ထည့္ သြင္းခဲ့သည္။

Ref: ဧရာ၀တီ