အဓိက႐ုဏ္းမီးက ႏိုင္ငံျခား ရင္းႏွီးျမႇဳပ္ႏွံမႈကို ထိတ္လန္႔ေစ ဝီလ်ံဘြတ္| April 20, 2013

ဝီလ်ံဘြတ္
April 20, 2013

လတ္တေလာျဖစ္ပြားခဲ့သည့္ အဓိက႐ုဏ္းမ်ားႏွင့္ မီးေလာင္မႈ မႈခင္းမ်ားကို ေလ့လာသံုးသပ္ၿပီးေနာက္ ျမန္မာႏိုင္ငံတြင္ လူမ်ိဳးေရး ႏွင့္ဘာသာေရးပဋိပကၡမ်ား ဆက္လက္ျဖစ္ပြားေနျခင္း သည္ ႏိုင္ငံျခားကုမၸဏီ မ်ားႏွင့္ လုပ္ငန္းရွင္မ်ား ၾကားတြင္ “ေစာင့္ၾကည့္မည္” ဆိုသည့္ သေဘာထားမ်ား ျဖစ္ေပၚလာေစၿပီး တိုင္းျပည္အတြက္ အမွန္တကယ္ လိုအပ္ေနသည့္ ရင္းႏွီးျမွဳပ္ႏွံမႈမ်ားကို အဟန္႔အတား ျဖစ္ေစႏိုင္ေၾကာင္း ရင္းႏွီးျမႇဳပ္ႏွံမႈဆိုင္ရာ အၾကံေပးအဖြဲ႕၏ စာတမ္းက သံုးသပ္ေျပာဆို လိုက္သည္။

“ဆူပူမႈေတြကို က်ယ္ျပန္႔မလာေအာင္ တားဆီးဖို႔ ခက္ခဲေနတာက အေရးပါတဲ့ ႏိုင္ငံျခားရင္းႏွီးျမွဳပ္ႏွံမႈေတြကို ကို ေလ်ာ့က်ေစႏိုင္ပါတယ္” ဟု အဂၤလန္ႏိုင္ငံမွ စီးပြားေရး အတိုင္ပင္ခံ Maplecroft အဖြဲ႔ က ေျပာသည္။


တရွိန္ထိုး တိုးတက္လာေနသည့္ ခရီးသြားလုပ္ငန္းကို အားအင္ အခ်ည့္နဲ႔ ဆုံး ျဖစ္သြားေစၿပီး လက္လီေစ်းကြက္ႏွင့္ တည္ေဆာက္ေရး လုပ္ငန္းမ်ားသို႔လည္း ဆိုးက်ိဳးက လွ်င္ျမန္စြာ ပ်ံ႕ႏွံ႔သက္ေရာက္ေစႏိုင္ေၾကာင္း အစီရင္ခံစာ မ်ားတြင္ေဖၚျပထားသည္။

“၂၀၁၂ ခုႏွစ္ထဲမွာ ဥေရာပသမဂၢနဲ႔ အေမရိကန္ႏိုင္ငံက စီးပြားေရးပိတ္ဆို႔ထားတာေတြ ကို ေျဖေလွ်ာ့ေပးလိုက္ၿပီးတဲ့ေနာက္ ျမန္မာႏိုင္ငံဟာ ႏိုင္ငံျခားရင္းႏွီးျမွဳပ္ႏွံသူေတြကို ဆြဲေဆာင္ႏိုင္ခဲ့ပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ လုပ္ငန္း ရွင္ေတြဟာ အေရးပါတဲ့ ရင္းႏွီးျမွဳပ္ႏွံမႈေတြ လုပ္ဖို႔အတြက္ စိုးရိမ္ပူပန္မႈေတြ ရွိေနတုန္းပါပဲ။ အစိုးရရဲ႕ ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲေရးလုပ္ငန္းစဥ္ေတြ ဘယ္ေလာက္အထိ ေရွ႕တက္လာမလဲဆိုတာကို ေစာင့္ၾကည့္ဖို႔ ပိုျဖစ္လာေနတယ္” ဟု Maplecroft ၏ အာရွေရးရာပညာရွင္ Arvind Ramakrishnan က ဆိုသည္။

အေရးပါေသာ ေရနံႏွင့္ သဘာ၀ဓာတ္ေငြ႔ လုပ္ငန္းမ်ားသည္ လူမ်ိဳးေရး၊ ဘာသာေရးခြဲျခား မႈေၾကာင့္ ျဖစ္လာေသာ ျပႆနာအေျခအေနမ်ားႏွင့္ တိုက္႐ိုတ္ပတ္သက္မႈ မရွိႏိုင္ဟု ဆိုရမည္ျဖစ္ေသာ္လည္း လုပ္ငန္းခြင္မ်ား သို႔ ေထာက္ပံပို႔ေဆာင္ေရးမ်ား ျပဳလုပ္ေပးရန္ အခက္အခဲရွိလာႏိုင္ေၾကာင္း၊ က်ယ္ျပန္႔လာေသာ မၿငိမ္သက္မႈမ်ားသည္ ပဋိပကၡေဒသအတြင္း ေနထိုင္လုပ္ကိုင္သူမ်ားကို ပုဂၢိဳလ္ေရးအရ ထိခိုက္နစ္နာ မ်ားျဖစ္ေစႏိုင္ေၾကာင္းႏွင့္ ထိုအခ်က္ သည္ စီးပြားေရး ဖြံ႔ၿဖိဳးတိုးတက္ေရးအတြက္ ေနာက္ထပ္ အဟန္႔အတားတခုျဖစ္ေၾကာင္း Maplecroft ၏ ေလ့လာခ်က္တြင္ ေဖာ္ျပထားသည္။

စြမ္းအင္၀န္ႀကီးဌာနက ကမ္းလြန္ ေရနံႏွင့္ သဘာ၀ဓာတ္ေငြ႔ ရွာေဖြေရး လုပ္ကြက္ေပါင္း ၂၀ ခန္႔ကို လိုင္စင္ခ်ထားေပးရန္ ႏိုင္ငံတကာအဆင့္ေလလံပြဲတခု ျပဳလုပ္ရန္ရွိသည္ဟု ထုတ္ျပန္ေၾကညာခဲ့ သည္။ ျမန္မာ့ေရပိုင္နက္အတြင္း ပင္လယ္ျပင္ေအာက္တြင္ သဘာ၀ဓာတ္ေငြ႕ထုထည္ ေျမာက္မ်ားစြာရွိႏိုင္ေၾကာင္း မွန္းဆတြက္ခ်က္ထားၾက၏။ ထို လုပ္ကြက္မ်ားထဲမွ အမ်ားစုသည္ ျမန္မာႏိုင္ငံ အတြင္း ျပႆနာတက္ေနေသာ ရခိုင္ျပည္နယ္ႏွင့္ ကပ္လွ်က္ရွိေနသည္။

အဆိုပါေလလံပြဲသည္ ယခင္ႏွစ္ စက္တင္ဘာလ ကတည္းက ျပဳလုပ္ရန္ ျဖစ္ေသာ္လည္း အခ်ိန္ေရႊ႕ဆိုင္းခဲ့ရသည္။

ျမန္မာႏိုင္ငံ၏ စီးပြားေရးၿမိဳ႕ေတာ္ ရန္ကုန္ၿမိဳ႕တြင္မူ ေအးခ်မ္းတည္ၿငိမ္ေနၿပီး စီးပြားေရး ဖြံ႔ၿဖိဳးတိုးတက္ေနမႈကို တားဆီးရပ္တန္႔ မရႏိုင္ဟု ထင္ရသည္။ ရန္ကုန္ၿမိဳ႕သည္ ႏိုင္ငံျခားရင္းႏွီးျမွဳပ္ႏွံသူမ်ား အရင္ဆံုး အာ႐ံုစိုက္မိတတ္ၾကသည့္ ေနရာလည္းျဖစ္သည္။

“စီးပြားေရးနဲ႔ လူမႈပတ္၀န္းက်င္ အင္အားေကာင္းတဲ႔ေနရာျဖစ္ေနေတာ့ တကယ္လို႔ ရန္ကုန္မွာသာ ပဋိပကၡေတြျဖစ္မယ္ ဆိုရင္ တႏိုင္ငံလံုးအထိ ပ်ံ႕သြားေစလိမ္႔မယ္” ဟု Maplecroft အဖြဲ႕ကဆိုသည္။

ျမန္မာႏိုင္ငံသားမ်ားထဲတြင္ မူဆလင္အသိုင္းအ၀ိုင္းသည္ အလြန္ေသးငယ္ေသာ လူနည္းစုသာျဖစ္သည္ဟု ဆိုၾကေသာ္လည္း အေမရိကန္ႏိုင္ငံျခားေရး၀န္ႀကီးဌာနက ဗုဒၶဘာသာ၀င္မဟုတ္ သည့္ ျမန္မာႏိုင္ငံ သား အေရအတြက္ကို တြက္ခ်က္ၿပီး ၂၀၀၅ ခုႏွစ္ တြင္ အစီရင္ခံစာတေစာင္ထုတ္ျပန္ခဲ့၏။

“အစိုးရက ၇ ရာခိုင္ႏႈန္းပဲ ရွိတယ္ ေျပာေပမယ့္ အေမရိကန္ ႏိုင္ငံျခားေရးဌာနရဲ႕ အစီရင္ခံစာအရဆိုရင္ ျမန္မာႏိုင္ငံမွာ ဗုဒၶဘာသာ မဟုတ္သူေတြက လူဦးေရရဲ႕ ၂၀ ရာခိုင္ႏႈန္းေလာက္အထိ ရွိႏိုင္တယ္” ဟု Maplecroft အဖြဲ႔ကသံုးသပ္သည္။

ျမန္မာႏိုင္ငံအတြင္းသို႔ အားလပ္ရက္ခရီးျဖစ္ေစ၊ အလုပ္လုပ္ကိုင္ရန္ျဖစ္ေစ ေရာက္ရွိေနၾကေသာ အေမရိကန္ႏိုင္ငံသား မ်ားအေနျဖင့္ ရန္ကုန္ၿမိဳ႕ရွိ မူဆလင္အမ်ားစုရွိရာ အခ်ိဳ႕ေသာ စီးပြားေရးဆိုင္ရာ ေနရာ မ်ားကို သြားလာျခင္းမွ ေရွာင္က်ဥ္ၾကရန္ႏွင့္ မႏၲေလးတိုင္းသို႔ သြားေရာက္ျခင္းမျပဳရန္ အေမရိကန္အစိုးရက သတိေပးတားျမစ္ခ်က္ ထုတ္ျပန္ထားခဲ့သည္။

ပဋိပကၡမ်ားအေပၚတြင္ ျမန္မာအစိုးရ၏ တုန္႔ျပန္မႈ ေႏွးေကြးျခင္းႏွင့္ မူဆလင္ဆန္႔က်င္ေရးအျမင္မ်ား က်ယ္ျပန္႔လာေအာင္ အစြန္းေရာက္မ်ားက မီးထိုးေပးေနသည္ကို ထိေရာက္စြာ ကိုင္ကြယ္ႏိုင္ျခင္း မရွိသည့္ အတြက္ London School of Economics ၏ Civil Society and Human Security Research Unit တြင္ စာသင္ၾကားေနေသာ ေမာင္ဇာနည္က ေ၀ဖန္ေျပာဆိုသည္။

သမၼတဦးသိန္းစိန္ အေနျဖင့္ ဘာသာေရး လြတ္လပ္ခြင့္ မွ်တေရး၊ ၿငိမ္းခ်မ္းစြာအတြဲယွဥ္တြဲေနထိုင္ၾကေရး စသည့္အခ်က္မ်ားကို “ေပ်ာ့စိစိ” ေၾကညာခ်က္မ်ား ထုတ္ျပန္ခဲ့သည္ကလြဲ၍ “ဗုဒၶဘာသာ နာဇီလက္သစ္ ၉၆၉” လႈပ္ရွားမႈကို ရပ္တန္႔ေအာင ္တားဆီးျခင္ းမျပဳခဲ့ဟု သူကဆိုသည္။

“လုပ္ခ်င္ရာလုပ္ခြင့္ေပးထားတာ၊ ဘာတာ၀န္မွ မယူတာေတြက ေၾကာက္ရြံ႕မႈနဲ႔ မေသခ်ာမႈေတြကို ဖန္တီးေရး ေနျပည္ေတာ္ရဲ႕ မဟာဗ်ဴဟာ တြက္ခ်က္မႈေတြနဲ႕ ခ်ိတ္ဆက္ထားပံုပါပဲ။ တိုင္းျပည္နဲ႔ စီးပြားေရးအေပၚမွာ အလံုးစံု လႊမ္းမိုးခ်ဳပ္ကိုင္ႏိုင္ဖို႔ သူတို႔အၿမဲ သံုးတတ္တဲ့ ေသြးခြဲအုပ္ခ်ဳပ္ေရး နည္းစနစ္ေတြကလည္း မေျပာင္းလဲေသးဘူး” ဟု ေမာင္ဇာနည္က ေျပာသည္။

Maplecroft အဖြဲ႔က အလားအလာရွိသည့္ ရင္းႏွီးျမွဳပ္ႏွံသူမ်ားႏွင့္ စီးပြားေရးသမားမ်ားကို အၾကံျပဳထားသည္မွာလည္း အလားတူပင္။

“စစ္ဘက္က ဒီမိုကေရစီ အသြင္ကူးေျပာင္းေရးမွာ သူတို႔ရဲ႕ၾသဇာကို ဆက္လက္ထိန္းသိမ္းထားႏိုင္ဖို႔အတြက္ လံုၿခံဳေရး ဆိုတဲ့အေျခအေနကို အသံုးခ်လိမ့္မယ္” ဟု ဆိုထားျပီး “စစ္ဘက္အာဏာက ဆက္ၿပီး က်န္ရွိေနေသးတယ္။ အစိုးရဟာ အေျခအေနေတြကို ထိန္းသိမ္းဖို႔ စြမ္းေဆာင္မျပႏိုင္ဘူး။ အရပ္ဘက္ကေန စစ္ဘက္ကို ထိန္းခ်ဳပ္ႏိုင္မႈ ကင္းမဲ့ေနတယ္။ ဒီအခ်က္ကို အခုႏွစ္ဆန္းပိုင္းတုန္းက ကခ်င္လက္ နက္ကိုင္ေတြနဲ႔ တိုက္ခိုက္မႈေတြ ရပ္ပါလို႔ သမၼတက ေျပာေနတဲ့ၾကားထဲမွာ တိုက္ပြဲေတြ ဆက္ၿပီးျဖစ္ပြားေနတာက သက္ေသျပေနတယ္” ဟု Maplecroft မွ Ramakrishnan က ဆိုသည္။

ထို႔ အျပင္ အေျခခံအေဆာက္အဦဆိုင္ရာ ႏို္င္ငံျခားရင္းႏွီးျမွဳပ္ႏွံမႈတြင္ အလားအလာ အေကာင္းဆံုးႏွင့္ အႀကီးမားဆံုးျဖစ္သည့္ တယ္လီဖုန္းဆက္သြယ္ေရးႏွင့္ အင္တာနက္လုပ္ငန္းမွာလည္း ဆူပူမႈ ပဋိပကၡမ်ားတြင္ ေလာင္စာျဖစ္ေစႏိုင္သည့္ ေကာလဟာလမ်ားကို ျပန္႔ပြားေအာင္ကူညီခဲ့သည္ ဆိုေသာစြပ္စြဲခ်က္မ်ားႏွင့္ ရင္ဆိုင္ေနရသည္။

“Facebook မွာ မူဆလင္ဆန္႔က်င္ေရး ေရးသားမႈေတြ၊ ေလာေလာလတ္လတ္ အသတ္ခံထားရတဲ့ ရုပ္အေလာင္းပံုေတြ၊ မိတၳီလာက အပ်က္အစီးပံုေတြ တင္ေတာ့ လူေထာင္နဲ႔ခ်ီၿပီး like လုပ္ၾက တယ္။ ေထာက္ခံတဲ့ အတည္ျပဳတဲ့ မွတ္ခ်က္ေတြေပးၾကတယ္။ နာဇီလက္သစ္ အျမင္ေတြကို အြန္လိုင္းေပၚမွာ အတားအဆီးမရွိဘဲ ထုတ္ေဖာ္ ျပခြင့္ရသလို ျဖစ္ေနတယ္” ဟု ေမာင္ဇာနည္က မွတ္ခ်က္ျပဳသည္။

“ဘာသာေရးတင္းမာမႈေတြက ရန္ကုန္ကို ရိုတ္ခတ္ေနတယ္။ ဒီမိုကေရစီေရး လႈပ္ရွားသူေတြ အေနနဲ႔ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးကို ေဖာ္ေဆာင္ရာမွာ အေထာက္အကူလို႔ ယူဆထားခဲ့တဲ့ အင္တာနက္ကို သံုးစြဲသူေတြထဲမွာ ဗုဒၶဘာသာ အမ်ိဳးသားေရး စိတ္ဓာတ္ျပင္းထန္သူေတြ အမ်ာႀကီးရွိတယ္” ဟု Wall Street Journal သတင္းစာကလည္း သတင္းေရးသားေပးပို႕ခဲ့သည္။

မၾကာေသးမီက ျမန္မာႏိုင္ငံ၏ တယ္လီဖုန္းႏွင့္ ဆက္သြယ္ေရး က႑ဖြံ႔ၿဖိဳးမႈကို အေထာက္အကူျပဳရန္ ရည္ရြယ္ခ်က္ျဖင့္ ဂူဂဲလ္ ကုမၸဏီ၏ ဥကၠဌ Eric Schmidt ရန္ကုန္ၿမိဳ႕သို႔ ေရာက္ရွိလာခဲ့ေသးသည္။

“အင္တာနက္က အေျခအေနေတြ ေနာက္ေၾကာင္းျပန္လွည့္မသြားဖို႔အတြက္ ကူညီပါလိမ့္မယ္” ဟု Eric Schmidt က ျမန္မာေက်ာင္းသား လူငယ္မ်ားသို႔ ေျပာၾကားခဲ့သည္။ “အင္တာနက္က ျမန္မာႏိုင္ငံရဲ႕ဆက္သြယ္ေရးနဲ႔ ဥပေဒစိုးမိုးေရးခိုင္မာလာဖို႔၊ ကၽြမ္းက်င္မႈေတြရွိလာဖို႔ အာမခံခ်က္ေပးႏိုင္ပါတယ္” ဟုလည္း ေျပာခဲ့သည္။

ဘာသာေရး လူမ်ိဳးေရးခြဲျခားသည့္ အမ်ိဳးသားေရး၀ါဒ၏ လကၡဏာမ်ား ပိုမို က်ယ္ျပန္႔လာလွ်င္ စီးပြားေရး အသိုင္းအ၀ိုင္းအေနျဖင့္ ႀကီးမားေသာ စြန္႔စားမႈမ်ား ႀကံဳေတြ႔လာရႏိုင္ေၾကာင္း Maplecroft အဖြဲ႕က သံုးသပ္သည္။

“ခုခ်ိန္အထိ ပဋိပကၡေတြက မူဆလင္ေတြကို ဦးတည္ေနတယ္ ဆိုေပမယ့္ ၉၆၉ လႈပ္ရွားမႈရဲ႕ေခါင္းေဆာင္ေတြက တျခား ဗုဒၶဘာသာမဟုတ္တဲ့ ျမန္မာႏိုင္ငံသားေတြကို ဆန္႔က်င္တိုက္ခိုက္ ေျပာဆိုမႈေတြ ကိုလည္း လုပ္ခဲ့တယ္။ အထူးသျဖင့္ တ႐ုတ္ႏြယ္ဖြားေတြပါ”

“ဒီအုပ္စုရဲ႕ၾသဇာႀကီးထြားလာတာကို မတားဆီးႏိုင္ဘူးဆိုရင္ ႏိုင္ငံျခားသားပိုင္တဲ့ စီးပြားေရးလုပ္ငန္းေတြကို ဦးတည္ တိုက္ခိုက္တာ၊ သပိတ္ေမွာက္တာေတြအထိ ျဖစ္လာႏိုင္စရာရွိပါတယ္။ သဘာ၀အရင္း အျမစ္ကို အေျခခံတဲ့ လုပ္ငန္း ေတြကို ျပင္းျပင္းထန္ထန္ ဂယက္ ႐ိုက္ႏိုင္ပါတယ္။ တ႐ုတ္ေတြဟာ ျမန္မာႏိုင္ငံရဲ႕သဘာ၀အရင္းအျမစ္ေတြကို ထုတ္ယူ ေရာင္းခ်ၿပီး အက်ိဳးအျမတ္ေတြ အမ်ားႀကီးရေနေပ မယ့္ ျပည္သူေတြအေနနဲ႔ေတာ့ ဘာမွခံစားခြင့္မရွိတဲ့ အေၾကာင္းက သူတို႔ရဲ႕ အဓိက စြပ္စြဲခ်က္ျဖစ္ေနတယ္” ဟုလည္း ေရးသားပါရွိသည္။

(Burma’s Ethnic Violence ‘Poses Threat to Foreign Investment ကို ႏိုင္မင္းေဆြက ဆီေလ်ာ္ေအာင္ ဘာသာျပန္သည္)

Ref: ဧရာ၀တီ