မီးေဘး ေရရွားပါးမႈေဘးရွိဟု စံဇာဏီဘို ေဟာကိန္းထုတ္

သဲသဲ
၀၇ ရက္ ၂၀၁၁ ခုႏွစ္

ျမန္မာ့႐ိုးရာျပကၡဒိန္ မဟာသႀကၤန္စာကို ကိုးကား၍ ယခုႏွစ္အတြင္း (ဧျပီ ၁၄ ရက္၊ ၂ဝ၁၁ ခုႏွစ္မွသည္ ေနာင္ႏွစ္သႀကၤန္မက်မီ) ျမန္မာႏုိင္ငံတြင္ မီးေဘးအႏၲရာယ္ထူေျပာႏိုင္သလို ေရရွားပါးႏိုင္သည္ဟု ေဗဒင္ပညာရွင္ ဆရာ စံဇာဏီဘိုက ေဟာကိန္းထုတ္လိုက္သည္။

ျမန္မာသကၠရာဇ္ ၁၃၇၃ ခုႏွစ္အတြက္ ထုတ္ေဝသည့္ မဟာသႀကၤန္စာပါ အခ်က္ အလက္မ်ားအရ ဧၿပီလ ၁၄ ရက္ ၊ ၂ဝ၁၁ ခုႏွစ္ (ၾကာသပေတးေန႔) မြန္းလြဲ ၃ နာရီ ၄ဝ မိနစ္ ၄၉ စကၠန္႔တြင္ မဟာသႀကၤန္ က်ေရာက္မွာျဖစ္သည္။

ျမန္မာႏုိင္ငံ ျပကၡဒိန္ေတာ္အဖြဲ႔က တြက္ခ်က္ထုတ္ ေဝေသာ မဟာသႀကၤန္စာအရ သိၾကားမင္း သည္ သိေႏၶာျမင္း စီးကာ ေရခ်မ္းအိုးပိုက္ လ်က္ လူ႔ျပည္သို႔ ဆင္းမည္ဟု ပါရွိသည္။

ျမန္မာျပည္တြင္ ျဖစ္ေပၚႏိုင္သည့္ ႏုိ္င္ငံေရး အေျခအေန၊ စစ္မက္ေရးရာမ်ား၊ စီးပြားေရး၊ ရာသီဥတုႏွင့္ သဘာဝေဘးအႏၲရာယ္ စသည့္ သႀကၤန္စာ၏ ေဟာကိန္းမ်ားႏွင့္ပတ္သက္ ၍ မဇၥ်ိမသတင္းေထာက္ သဲသဲက ေဗဒင္ပညာရွင္ ဆရာစံဇာဏီဘိုကိုဆက္သြယ္ေမးျမန္းထားသည္။

ဆရာစံဇာဏီဘိုသည္ အသက္ ၂၂ ႏွစ္အရြယ္ မွစ၍ ေဗဒင္ေလာကသို႔ ဝင္ေရာက္ခဲ့ကာ၊ ၁၉၈၃ ခုႏွစ္မွစ၍ ေဗဒင္ေဟာေျပာခဲ့သူ ျဖစ္သည္။ ေဗဒင္ လကၡဏာပညာျဖင့္ International Biographical Centre (IBC) က ၂ဝ ရာစု ေဗဒင္လကၡဏာဆုႏွင့္ ကိန္းဘရစ္ Cambridge တကၠသိုလ္က ေပးအပ္သည့္ ၁၉၉၇ ခုႏွစ္ ေဗဒင္ဆရာဆုမ်ား ရရွိခဲ့ဖူးသည္။

သႀကၤန္စာဆိုတဲ့ အဓိပၺာယ္နဲ႔ သေဘာ သဘာဝကို ရွင္းျပေပးပါဦး။

“သႀကၤန္စာဆုိတာ ႏွစ္တခုကို ေရာက္လာတဲ့အခါမွာ အဲဒီႏွစ္တခုကို ၾကိဳတင္ၿပီးေတာ့ Predict (ေဟာကိန္းထုတ္) လုပ္ဖုိ႔အတြက္ ျပင္ဆင္တဲ့၊ ေဆာင္ရြက္တဲ့ နည္းပညာ ေပါ့ေနာ္။ သႀကၤန္စာက ပံုေတြ သူ႔ဟာနဲ႔သူ လွည့္ပတ္ၿပီး ျဖစ္ေနက် အေနအထားေတြကို ၿပီးခဲ့တဲ့ ရက္ေတြက၊ ၿပီးခဲ့တဲ့ ႏွစ္ေတြက ဘယ္လိုျဖစ္တယ္၊ အစဥ္အဆက္ေတြက သႀကၤန္စာနဲ႔ ေဖာ္ျပတဲ့အေနအထား ရွိတယ္ေလ။ အဲဒီ့သႀကၤန္စာကို ေခတ္အဆက္ဆက္ လည္း သံုးပါတယ္။ အမွန္တကယ္ကို အသံုးတည့္တဲ့ အရာတခု ျဖစ္တယ္”

“ဒါေပမဲ့ ေရးပံုသားပံုနဲ႔ သႀကၤန္စာ တင္ျပပံုေလးက နည္းနည္း ေရွး႐ိုးဆန္ခ်င္တယ္။ တခ်ဳိ႕ေတြ နားမလည္ႏိုင္တဲ့ အေနအထားေလးေတြကို စာသားေတြ ထည့္ထားေတာ့ ေတာ္ေတာ္ေလး ဂြက်ၿပီးေတာ့ သႀကၤန္စာ လုိက္ေရာင္းတဲ့ သူေတြ ေျပာသေလာက္ပဲ အခ်စ္ေရး ဒီလမွာ ဘာျဖစ္မယ္၊ ဒီရက္တြင္းမွာ ဒီႏွစ္မွာ ဗုဒၶဟူးေမြးသူေတြ ဘယ္လုိ ျဖစ္မယ္၊ ၾကာသပေတး ေမြးသူေတြ ဘယ္တေယာက္၊ ညာတေယာက္။ ဒီလိုစကားၾကားၿပီး ဝယ္ၾကတာေလာက္ပဲ ရွိတယ္”

ဒီႏွစ္သႀကၤန္စာမွာ ေတြ႔ထားတဲ့ အခ်က္အလက္ေတြနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး ဆရာက ဘယ္လို ယူဆထားလဲရွင့့္။

“သႀကၤန္အေနအထားကို က်ေနာ္တုိ႔ ေလ့လာလိုက္ေတာ့ ေယဘုယ် အယူအဆအရ သိေႏၵာျမင္းကိုစီးၿပီး ေညာင္ေရအုိးေပါ့ေနာ္၊ ေရခ်မ္းအိုးေခၚတာေပါ့။ ေရခ်မ္းအိုးကို ပုိက္ျပီးေတာ့ အေနာက္ကဝင္ျပီး အေရွ႕ေျမာက္ အရပ္ကို သြားတယ္ေပါ့ေနာ္။ ဒီလိုမ်ဳိး သၾကားမင္း ဝင္ထြက္သြားလာတယ္ေပါ့။ ေရခ်မ္းအိုးကို ကိုင္ဆင္းတဲ့ သေဘာကေတာ့ ေကာင္းတဲ့ အေနအထားလို႔ ယူဆတယ္ေလ။ သႀကၤန္အမ်ဳိးအစားကို ၾကည့္လိုက္ရင္ေတာ့ အေျခအေန ေကာင္းတယ္။ ဒါေပမဲ့ အပူမ်ားႏိုင္တယ္၊ တိုင္းျပည္မွာ။ အပူလိႈင္းတို႔၊ အပူဓာတ္တို႔ မ်ားမယ္ဆိုတာ ဟိုေန႔ကလည္း ရွင္းျပထားတယ္။ မီးနဲ႔ပတ္သက္တဲ့ အႏၲရာယ္ နည္းနည္း ဂ႐ုစိုက္ရမယ့္သေဘာ ရွိတယ္။ ေရျမင္လို႔ ေအးတာ မဟုတ္ဘူးေပါ့ေနာ္။ ေရရဲ႕ သဘာဝက ႏွစ္မ်ဳိး တြက္ဆတာေပါ့။ မီးေဘးအႏၲရာယ္ ဒါမွမဟုတ္ ေရငတ္ ေဘးအႏၲရာယ္၊ ေရနဲ႔ ပတ္သတ္တဲ့ ေလ်ာ့ပါးတဲ့ အႏၲရာယ္ ရွိႏိုင္တဲ့အတြက္ ေရအရင္းအျမစ္ရဲ႕ သဘာဝ နည္းနည္း အားနည္းသြားႏိုင္တဲ့အတြက္ ဒါကို ျဖည့္စြမ္းဖို႔အတြက္ ယူရတဲ့ သေဘာ ရွိတယ္”

“ေနာက္ျပီး သိေႏၵာျမင္းရဲ႕ သဘာဝ အေနအထားမွာ အေျပာင္းအလဲေလးေတြ ျဖစ္ေစ တတ္တဲ့ သေဘာသဘာဝကို ေဆာင္တယ္။ သႀကၤန္ၿပီးအခါမွာ ေယဘုယ်အားျဖင့္ ဇြန္လအတြင္းမွာ ေနေကာ၊ လေကာ ၾကတ္တာ ၃ ၾကိမ္ သြားေတြ႔ရတယ္။ လတၾကိမ္နဲ႔ ေနၾကတ္တာေတြလည္း အဲဒီရက္ပိုင္းမွာ သြားဆံုတယ္။ တခုက ေတာင္ဝင္႐ိုးစြန္း၊ တခုက ေျမာက္ဝင္႐ိုးစြန္းက အရင္လာမယ္။ အဲဒီႏွစ္ခုရဲ႕ ေနၾကတ္ျခင္း သဘာဝေလးေတြ သြားေတြ႔တယ္။ ဒီအေၾကာင္းအရာေလးေတြေၾကာင့္ အပူလႈိင္းမ်ားျခင္းနဲ႔ အပူေဘးဥပါဒ္နဲ႔ မီးေဘးဥပါဒ္နဲ႔ဆိုေတာ့ အဓိက ဂ႐ုစိုက္ ရမယ္ေလ”

ဒီႏွစ္သႀကၤန္စာမွာ သိေႏၶာျမင္း စီးလာတာက အေျပာင္းအလဲတရပ္ ျဖစ္တယ္လို႔ ဆရာေျပာထားေတာ့ ဒီႏွစ္ တုိင္းေရးျပည္ေရးနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး ဘယ္လိုမ်ဳိး ေဟာကိန္းထုတ္ႏိုင္မလဲ။

“တိုင္းေရးျပည္ေရးကေတာ့ သႀကၤန္စာမွာလည္း ပါပါတယ္။ တုိင္းေရးျပည္ေရးကေတာ့ အရာရာ အသင့္ျပင္ျခင္း ေလာက္နဲ႔ပဲ ၿပီးသြားမွာပါပဲ။ သူတို႔ေနရာယူ အသင့္ျပင္ေပ့ါေလ။ ဒါပါပဲ။ ဒီအကြက္နဲ႔ပဲ တိုင္းေရးျပည္ေရးကေတာ့ ဒီတႏွစ္ ၿပီးသြားမယ့္သေဘာ ရွိပါတယ္။ လက္ေတြ႔ေဆာင္ရြက္မႈေတြကေတာ့ နည္းနည္း အားနည္းလာလိမ့္မယ္”

“တိုင္းျပည္အုပ္ခ်ဳပ္မယ့္ သူေတြက သူတု႔ိ ေနရာယူၾကမယ္၊ ဘယ္သူကေတာ့ျဖင့္ ဘယ္ ေနရာယူမယ္၊ ဘယ္သူကေတာ့ ဘယ္ေနရာယူမယ္။ Power Sharing (အာဏာ ျဖန္႔ေဝမႈ) လုပ္သြားလိမ့္မယ္။ ေနာက္ၿပီးေတာ့ ေနရာခ်ထားမႈေလးေတြကို ဘယ္သူ ကေတာ့ ဘယ္ေနရာ လုပ္မယ္။ တည္ေဆာက္မႈလို႔ ေခၚတာေပါ့ဗ်ာ။ ဒါကို ေနရာယူမယ္ ေပါ့။ အသင့္ျပင္တယ္ဆုိတာေတာ့ ေရတိုေရရွည္ စီမံကိန္းေတြ စၿပီးေရးဆြဲမယ္။ ေနာက္ ဥပေဒမူေတြနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး ေရးဆြဲမႈေတြ ရွိႏုိင္တယ္”

စစ္မက္ေရးရာနဲ႔ပတ္သက္ရင္ေကာ ဘယ္လုိေတြ ျဖစ္ႏုိင္တယ္လုိ႔ တြက္ခ်က္မိသလဲ။

“လက္နက္ကုိင္ၿပီး ဆင္းတာ မဟုတ္ဘူး။ လက္နက္ ေလးျမားနဲ႔ ပတ္သက္တဲ့ ကိုင္တြယ္မႈ မပါလာဘူး။ မပါလာတဲ့ အတြက္ေတာ့ လာမယ့္ ႏွစ္မွာေတာ့ ျပႆနာမရွိဘူး။ ဒါေပမဲ့ အခု ျဖတ္သန္းေနတဲ့ ႏွစ္ေလးမွာေတာ့ အခု သႀကၤန္မက်မခ်င္း၊ သႀကၤန္မတုိင္ခင္ ဒီရက္ပိုင္း ေလးေတြျဖစ္တဲ့ တေပါင္းလ၊ ေနာက္လာမယ့္ ေႏွာင္းတန္ခူးေလး အနည္းငယ္ေလာက္ မွာေတာ့ လက္နက္သံေလးေတြကို ျမန္မာျပည္မွာ ၾကားရမွာ ျဖစ္ပါတယ္”

အေရာင္းအဝယ္ ကိစၥေတြမွာေကာ ဘယ္လုိမ်ဳိး ျဖစ္လာႏိုင္မလဲ။

“ေရာင္းေရးဝယ္ေရးမွာေတာ့ ပံုမွန္ပဲ ျဖစ္မယ္။ ဘာလုိ႔ဆုိေတာ့ Trading (ကုန္သြယ္မႈ) ေတြကေတာ့ နည္းနည္း အားနည္းတယ္။ ေနာက္ၿပီး Global Trading (ႏိုင္ငံတကာ ကုန္သြယ္မႈ) မဟုတ္ဘဲ ဒီလိုမ်ဳိးသြားတဲ့ Trading ေတြကေတာ့ ဆုိးတာ နည္းနည္း မ်ားႏုိင္တယ္။ ေနာက္ၿပီး Border Trading (နယ္စပ္ကုန္သြယ္ေရး) ကေတာ့ ထင္သေလာက္ကို ျဖစ္လာမွာ မဟုတ္ဘူး။ ေနာက္ တျခားေသာ ပံုမွန္ Trading ေတြကေတာ့ အေျခအေန ေကာင္းလာလိမ့္မယ္။ ခါတိုင္းထက္ ပြင့္လာလိမ့္မယ္။ က်ေနာ္က ပြင့္လာမယ္လုိ႔ ယူတယ္”

“ေနာက္ ဒီႏွစ္ကို ဖက္စပ္လုပ္ငန္းေတြ ျမန္မာျပည္မွာ ပိုၿပီးေတာ့ ပြင့္လာလိမ့္မယ္လုိ႔ က်ေနာ္ ယံုၾကည္တယ္။ ေနာက္ စီးပြားေရးလုပ္ငန္းေတြကေတာ့ လုပ္ငန္းရွင္ေတြ ေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ားက အခြင့္အလမ္း၊ အာဏာၾကီးမားစြာနဲ႔ လုပ္ငန္းရပ္ေတြကို လုပ္ကိုင္ ႏုိင္ၿပီး သူတို႔ အခြင့္အေရးေတြနဲ႔ လုပ္ငန္းရပ္ေတြကို ထုိးေဖာက္ရယူၿပီး လုပ္ငန္းေတြ ကို ဖြံ႔ၿဖိဳးေအာင္လုပ္မယ့္ သေဘာေတြ က်ေနာ္ျမင္တယ္။ ႏုိင္ငံတကာရဲ႕ လုပ္ငန္းေဆာင္ရြက္ မႈ အတုိင္းအတာေတြကိုလည္း လက္လွမ္းမီေအာင္ သူတို႔ ကမ္းလင့္ ၿပီးေတာ့ ခါတိုင္းထက္ပိုၿပီး တိုးခ်ဲ႕လုပ္မွာကို က်ေနာ္တို႔ ျမင္တယ္”

“စီးပြားေရးမွာေတာ့ ျမန္မာျပည္ရဲ႕ စီးပြားေရးအေနအထားက ပံုမွန္နဲ႔ မတူဘဲ လမ္းေၾကာင္း ကေတာ့ ဖြံ႔ဖြံ႔ၿဖိဳးၿဖိဳးနဲ႔ အရင္းေတြကို ရင္းႏွီးျမႇဳပ္ႏွံမႈလုပ္တဲ့ အရင္းရွင္စီးပြားေရး၊ အရင္းရွင္စနစ္ရဲ႕ ဖြံ႔ၿဖိဳးမႈအႏွစ္သာရေတြကို က်ေနာ္ ျမင္ပါတယ္”

ေတာင္သူလယ္သမားေတြအတြက္ ထူးျခားမႈနဲ႔ သတိထားစရာေတြကေကာ ဘာေတြ ျဖစ္လာႏုိင္မလဲ။

“ေတာင္သူလယ္သမားေတြကေတာ့ ျပႆနာေတာ့ မရွိပါဘူး။ ဒါေပမဲ့ စိုက္ပ်ဳိးေရး လမ္းေၾကာင္းေတြမွာ ေတာင္သူလယ္သမားေတြကိုလည္း အမ်ားစုရဲ႕ ထိန္းခ်ဳပ္မႈေအာက္ ထဲမွာ ရွိေတာ့ သူတို႔ကေတာ့ ေတာင္သူလယ္သမား၊ တကယ္ လုပ္ငန္းလုပ္သူ အမ်ားစုဟာ ေျမပိုင္ရွင္မ်ား သုိ႔မဟုတ္ ေျမယာကို လႊမ္းမိုးထားသူမ်ားရဲ႕ ေအာက္မွာ လုပ္ရတဲ့ သေဘာေလာက္ ရွိၿပီးေတာ့ ပံုမွန္ဝင္ေငြေလာက္ပဲ သြားမယ့္သေဘာ ရွိတယ္။ ကိုယ္လယ္လုပ္ၿပီးေတာ့ လယ္ယာရဲ႕ အက်ဳိးကို ရရွိမႈကိုေတာ့ နည္းပါးႏုိင္တယ္”

“ျမန္မာျပည္မွာ ေျမရွင္၊ ေၾကးရွင္စနစ္ ျပန္ေပၚေပါက္ႏိုင္တဲ့ အေနအထားကို က်ေနာ္တုိ႔ ေဗဒင္အရ ေတြ႔ရရွိရတယ္။ အဲဒီေတာ့ ေျမပိုင္ရွင္ၾကီးေတြရဲ႕ လုပ္ငန္းေအာက္မွာ ဝင္ၿပီးေတာ့ လုပ္တာ၊ ဒီေျမကို အဖြဲ႕အစည္းတခု သို႔မဟုတ္ တစံုတရာရဲ႕ ပိုင္ဆုိင္မႈ ေအာက္မွာ ေငြေၾကးတစံုတရာ ရယူၿပီးလုပ္တာ သို႔မဟုတ္ ရထားတဲ့ ပစၥည္းတို႔ကို ပိုင္ရွင္တို႔ကို ထိုးအပ္ရတာေလးေတြ က်ေနာ္တု႔ိ ေတြ႔ရွိႏုိင္ပါတယ္။ ဥပမာ စပါးေပးတာတို႔၊ ပဲေပးတာတို႔၊ အေၾကြးယူထားတာေလးေတြ ျပန္ဆပ္တာတို႔၊ ဒီသေဘာေလာက္ကိုပဲ ေတြ႔ရပါတယ္”

လူထုစားဝတ္ေနေရးနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီးေကာ လာမယ့္ႏွစ္ ဘာလုိျဖစ္ႏုိင္မယ္လို႔ ျမင္ပါသလဲ။

“အေနအထားကေတာ့ အေနာက္ကဝင္ၿပီး အေရွ႕ေျမာက္အရပ္ကို သြားတဲ့ ပံုစံရွိတယ္ေလ။ ၿပီးခဲ့တဲ့ႏွစ္ သႀကၤန္ကို ျဗဟၼာ့ဦးေခါင္းကို ယူတဲ့အခ်ိန္အခါမွာ ငိုေၾကြးၿပီး ယူတယ္။ ဒီတေခါက္က ပုဆစ္တုပ္ၿပီး ယူတဲ့သေဘာရွိတယ္ ဦးေခါင္းကို။ အဲဒီဟာေလးက အေရးၾကီးတယ္။ ျဗဟၼာ့ဦးေခါင္းကို ေရြ႔ၿပီးေတာ တေယာက္နဲ႔ တေယာက္ လက္ကမ္းယူတဲ့ အေနအထားမွာ အခု ဒီတေခါက္ လက္ကမ္းယူတာ ဒူးေထာက္ ပုဆစ္တုပ္ၿပီး ယူတဲ့သေဘာ ရွိတယ္။ ၿပီးခဲ့တဲ့ ႏွစ္ကေတာ့ ငိုေၾကြးၿပီးေတာ့ ယူရတာကိုး”

“ဒီႏွစ္ကေတာ့ ငိုေၾကြးတဲ့ကိန္းေတာ့ နည္းတယ္။ ဒါေပမဲ့ လူေတြကေတာ့ အထုိင္ သေဘာမ်ဳိးေလာက္ မ်ားတယ္။ သြားလာလႈပ္ရွားႏုိင္ျခင္း၊ ေပ်ာ္ရႊင္ျခင္းကေတာ့ နည္းနည္း အားနည္းမယ္။ ဒါေပမဲ့ Life ကို Enjoy လုပ္ႏိုင္ၿပီးေတာ့ ေန႔တိုင္းေတာ့ ကိုယ့္ဟာကိုယ္ ဖူဖူလံုလံုနဲ႔ Enjoy လုပ္ႏုိင္ၾကလိမ့္မယ္။ ေနာက္ စီးပြားေရး အၾကီးစားၾကီးေတြကလည္း သူ႔ဟာသူ အၾကီးစား ဖြံ႔ၿဖိဳးသြားလိမ့္မယ္။ ဒါေပမဲ့ လည္း ျပည့္ျပည့္စံုစံုၾကီး Financial Development ျဖစ္တာကိုေတာ့ လံုးဝ မေတြ႔ရပါဘူး”

ျဗဟၼာ့ဦးေခါင္းကို ပဆစ္တုပ္ယူတယ္ဆိုတာကေကာ ဘယ္လိုမ်ဳိး ထူးျခား ႏုိင္ေသးလဲ။

“သႀကၤန္စာထဲမွ ပါပါတယ္။ ကမ္းလင့္တဲ့အခါမွာ ေနာက္တေယာက္က ဘယ္လိုပံုစံနဲ႔ ယူတယ္။ ေနာက္ အဝတ္အဆင္းကအစ အေရးၾကီးတယ္။ ဒီတေခါက္လာတာကေတာ့ ေရႊေရာင္အဆင္းရွိေသာ အဝတ္အထည္ ဝတ္တဲ့အတြက္ ေရႊေစ်းတက္ႏုိင္တယ္ေပါ့ေလ။ ဒီလို တခ်ဳိ႕ေတြကလည္း အယူအဆ ရွိတယ္။ ေရႊေစ်းတက္ႏုိင္တယ္။ ေရႊေစ်းကေတာ့ ၾကီးသြားမွာေပါ့”

ေမြးျမဴေရးပိုင္းနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီးေကာ ဘာေတြသတိထားဖို႔လိုလဲ…။

“သတၱဝါေတြနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီးေတာ့ သႀကၤန္စာအလိုအရ ဒီႏွစ္ထဲမွာ ေသေၾကမႈ မ်ားမယ္…ဒီလုိသေဘာေတာ့ ရွိတယ္။ ဥပမာ ငါးဆုိရင္လည္း ငါးေတြ၊ ေရာဂါရွိႏိုင္တဲ့ ၾကက္ဆိုလည္း ၾကက္ေပါ့ေနာ္။ အဲဒီလို ေဝဒနာေလးေတြ ရွိႏုိင္တယ္။ အထူးသျဖင့္ ဒီႏွစ္ကိုေတာ့ တနဂၤလာနံ သတၱဝါေတြနဲ႔ ဗုဒၶဟူးနံ သတၱဝါေတြကို အဓိက သူတို႔နဲ႔ ပတ္သက္တဲ့ ေသေၾကမႈႏႈန္း မ်ားမယ္ေပါ့။ ဒီလို သတ္မွတ္ပါတယ္။ ေရာဂါေဝဒနာ သူတုိ႔ဆီမွာ ျဖစ္ႏုိင္တယ္”

“တနလၤာဆုိေတာ့ ၾကက္တို႔ ငွက္တုိ႔ေပါ့။ ဗုဒၶဟူးနံဆိုရင္ ဝက္။ ဒီလို ယ၊ ရ၊ လ၊ ဝ။ ေနာက္ ေရသတၱဝါေပါ့ေနာ္။ ဒီလို သတၱဝါေတြရဲ႕ အေနအထား မေကာင္းဘူးေပါ့”

တိုင္းျပည္မွာ ေရာဂါဘယေဘးနဲ႔ပတ္သက္ၿပီးေကာ ဘာေျပာႏိုင္မလဲဆရာ…။

“အပူဒဏ္ေၾကာင့္ ျဖစ္တတ္တဲ့ ေရာဂါေဝဒနာေတြကိုေတာ့ ဂ႐ုစိုက္ရမယ္။ ဥပမာအားျဖင့္ အပူေၾကာင့္ျဖစ္တတ္တဲ့ Heat Wave ေတြ ဝင္လာတဲ့အခါမွာ ျဖစ္တတ္တဲ့ မ်က္စိနဲ႔ ပတ္သက္တာတို႔၊ လူေတြရဲ႕ အပူရွပ္ျခင္း ဒီလုိသေဘာေလးေတြ ပါႏုိင္တယ္။ ေနာက္ၿပီး အပူၾကီးျခင္းေၾကာင့္ ျဖစ္တတ္တဲ့ ဝမ္းနဲ႔ပတ္သက္တဲ့ ဟာေလးေတြ၊ ေနာက္ မ်က္ခမ္းစပ္နဲ႔ပတ္သက္တဲ့ အပူပိုင္းမွာ ျဖစ္တတ္တဲ့ေရာဂါေတြ၊ ေနာက္ အနာၾကီးေရာဂါတို႔၊ အေရျပားေရာဂါတို႔ ဒါမ်ဳိး။ အပူပိုင္းမွာ ျဖစ္တတ္တဲ့ ေရာဂါေဝဒနာေတြနဲ႔ ပတ္သက္တာေတြ၊ ေနာက္ၿပီး Dehydration (ေရခမ္းေျခာက္ျခင္း) နဲ႔ ပတ္သက္တဲ့ အေနအထားေတြေပါ့။ ေခၽြးထြက္လြန္ျခင္းေၾကာင့္ ျဖစ္တတ္တဲ့ ေရာဂါေဝဒနာေတြ၊ ေနာက္ၿပီး Heat Shock ရႏုိင္တာေလးေတြ ဒီႏွစ္မွာ ပိုၿပီးေတာ့ သတိရွိရမွာ ျဖစ္တယ္”

ဒီႏွစ္မွာ သဘာဝေဘးဒဏ္နဲ႔ပတ္သက္လို႔ေကာ ဘာေတြမ်ား ရွိႏုိင္မယ္လို႔ ျမင္ သလဲဆရာ။

“ဆုိးဆုိးဝါးဝါးၾကီးေတာ့ မျမင္ဘူး။ ဒါေပမဲ့ သူက ေျမထက္၊ ေလနဲ႔ ပတ္သက္တာ။ ေလေတာင္မွ ပင္လယ္ျပင္ရဲ႕ မုန္တိုင္္းအေနအထားမ်ဳိး မဟုတ္ဘဲ ေကာင္းကင္မုန္တုိင္း ေလးေတြေတာ့ နည္းနည္းသတိထားရမယ့္ အေနအထားမ်ဳိး ရွိတယ္။ ၿပီးေတာ့ ေနာက္တခါ ေလယာဥ္နဲ႔ ပတ္သက္ၿပီးေတာ့ သဘာဝေပါ့ေနာ္။ နည္းနည္း ဂ႐ုစိုက္ရမယ့္သေဘာ ရွိတယ္။ ဒီႏွစ္ခုကိုေတာ့ သဘာဝရဲ႕ေဘးဥပါဒ္အေနနဲ႔ ထည့္တြက္ရ မယ္’’

ခါတိုင္းႏွစ္ထက္ မတူႏုိင္တဲ့ ဒီတႏွစ္ရဲ႕ ထူးျခားခ်က္ေကာ ရွိေသးလားရွင့္။

“ထူးထူးျခားျခား က်ေနာ္တို႔ ေစာင့္ၾကည့္ရမွာက ဇြန္၊ ဇူလုိင္မွာ ေစာင့္ၾကည့္ရမွာပါ။ အဲဒီ့ကာလတိုအတြင္းမွာ၊ ဒါ လြန္ခဲ့တဲ့ ၂ဝဝဝ ခုႏွစ္ ဝန္းက်င္မွာလည္း တခါ ရွိပါတယ္။ အဲဒါက ေနၾကတ္၊ လၾကတ္ တလထဲမွာ ၃ ၾကိမ္ ျဖစ္ေပၚမွာေပါ့။ အဲဒါေလးတခုကေတာ့ ထူးထူးျခားျခား ျဖစ္ရပ္အေနနဲ႔ က်ေနာ္တုိ႔ ဒီႏွစ္ထဲမွာ ေတြ႔ရမွာပါ။ အဲဒီ့ အခ်ိန္မွာ ဘာျဖစ္မလဲဆိုေတာ့ ေစာင့္ၾကည့္ရမွာေပါ့။ ဇြန္လ ၂ ရက္ေန႔ကေနစၿပီး တလအတြင္း က်ေနာ္တို႔က ေစာင့္ၾကည့္ရမွာပါပဲ”

Ref;mizzima