ေနာ္ေ၀ဒုႏိုင္ငံျခားေရး၀န္ႀကီး ျမန္မာ့အေရး အေကာင္းျမင္

09 ေအာက္တိုဘာ 2011
ေဇာ္၀င္းလိႈင္၊ ေက်ာ္ေအာင္လြင္

မၾကာခင္မွာ ႏုိင္ငံေရးအက်ဥ္းသားေတြကုိ လႊတ္ေပးမယ္လုိ႔ ျပည္သူ႔လႊတ္ေတာ္ဥကၠ႒ သူရဦးေရႊမန္းသာမက ေတြ႔ဆုံခဲ့တဲ့ ျမန္မာ အစုိးရ အရာရွိအမ်ားစုက ေနျပည္ေတာ္မွာ ေတြ႔ဆုံစဥ္ သူ႔ကုိ ေျပာၾကားခဲ့တယ္လုိ႔ ေနာ္ေ၀ ဒုတိယႏုိင္ငံျခားေရး၀န္ႀကီး အက္စ ပင္န္ ဘာ့သ္ အိုင္ဒဲ (Espen Barth Eide) က ဗီြအုိေအ ျမန္မာပုိင္းနဲ႔ သီးျခားျပဳလုပ္တဲ့ ဆက္သြယ္ ေမးျမန္းခန္းမွာ ေျပာၾကား လုိက္ ပါ တယ္။ သူ ျမန္မာႏုိင္ငံကုိေရာက္ရွိေနတဲ့ ေအာက္တုိဘာလ ၆ ရက္ကေန ၈ ရက္ေန႔အေတြအၾကား ဒုတိယႏုိင္ငံျခားေရး ၀န္ႀကီးဟာ ျမန္မာ့ဒီမုိကေရစီ ေခါင္းေဆာင္ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္၊ ျမန္မာအစုိးရ ထိပ္တန္းအရာရွိေတြနဲ႔ ေတြ႔ဆုံခဲ့တာပါ။ ျမန္မာျပည္ ကေန ျပန္လာၿပီးတဲ့ေနာက္ အင္ဒုိနီးရွားႏုိင္ငံကုိေရာက္ေနတဲ့ ဒုတိယႏုိင္ငံျခားေရး၀န္ႀကီးကုိ ကုိေဇာ္၀င္းလႈိင္က ဆက္သြယ္ ေမးျမန္း ထား ပါတယ္။

ေနာ္ေ၀ ဒုတိယႏုိင္ငံျခားေရး၀န္ႀကီး အက္စပင္န္ ဘာ့သ္ အိုင္ဒဲ ဟာ ေနျပည္ေတာ္ကုိသြားၿပီး ျပည္သူ႔လႊတ္ေတာ္ဥကၠ႒ သူရ ဦးေရႊမန္း၊ ႏုိင္ငံျခားေရး၀န္ႀကီး ဦး၀ဏၰေမာင္လြင္စတဲ့ ျမန္မာအရာရွိေတြနဲ႔ ေတြ႔ဆုံခဲ့တာပါ။ သူရဦးေရႊမန္း အပါအ၀င္ ေနျပည္ေတာ္ မွာ သူနဲ႔ေတြ႔ဆုံတဲ့ ျမန္မာအစုိးရအရာရွိေတြက ႏုိင္ငံေရးအက်ဥ္းသားေတြကုိ မၾကာခင္ ရက္ပုိင္းအတြင္း လြတ္ေပး ဖုိ႔ရွိတယ္ဆုိတာ ေျပာျပခဲ့ၾကတယ္လုိ႔ ဒုတိယႏုိင္ငံျခားေရး၀န္ႀကီး အက္စပင္န္ ဘာ့သ္ အိုင္ဒဲ က ေျပာပါတယ္။

“သူရဦးေရႊမန္း အပါအ၀င္ တျခား ျမန္မာအရာရွိေတြ ေျပာၾကတာကေတာ့ သူတုိ႔က ႏုိင္ငံေရး အက်ဥ္းသားေတြကုိ ရက္ပုိင္း အတြင္းမွာ လြတ္ေပးမွာပါတဲ့။ သူတုိ႔အဆုိအရကေတာ့ ရက္ပုိင္းလုိ႔ပဲ ေျပာၾကပါတယ္။ အေရအတြက္အရလည္း အေတာ္ေလး မ်ားပါလိမ့္မယ္။ သူတုိ႔နဲ႔ စကားေျပာၿပီး က်ေနာ္ နားလည္လုိက္တာကေတာ့ အားလုံးကုိ တၿပိဳင္တည္း လႊတ္မယ့္ပုံေတာ့ မဟုတ္ ပါဘူး။ ႏွစ္ႀကိမ္ ခြဲလႊတ္တာမ်ဳိး ျဖစ္ပါလိမ့္မယ္။ ဒါေပမဲ့ အဲဒီ ႏွစ္သုတ္ကလည္း တစ္သုတ္နဲ႔တစ္သုတ္ ရက္သိပ္ကြာမယ့္ပုံ မဟုတ္ ပါဘူး။”

မစၥတာ အုိက္ဒဲ ဟာ သူရဦးေရႊမန္းနဲ႔ ေနျပည္ေတာ္မွာ ၿပီးခဲ့တဲ့ ေအာက္တုိဘာ ၇ ရက္ေန႔က ေတြ႔ဆုံခဲ့တာ ျဖစ္ၿပီး သူနဲ႔ေတြ႔ ဆုံစဥ္ က တျခား လႊတ္ေတာ္အမတ္ေတြကုိလည္း တပါတည္း ေတြ႔ခြင့္ရခဲ့တယ္လုိ႔ ေျပာပါတယ္။ အဲဒီ ေတြ႔ဆုံစဥ္အတြင္း ျမန္မာလႊတ္ ေတာ္ အမတ္ေတြ ေနာ္ေ၀းႏုိင္ငံက ဒီမုိကေရစီစနစ္ကုိ လာေရာက္ ေလ့လာေရးအတြက္ ကုိယ္စားလွယ္ ေစလႊတ္ေပးဖုိ႔ သူရ ဦးေရႊမန္းကုိ ကမ္းလွမ္းခဲ့တယ္လို႔ ဆုိပါတယ္။

NLD ပါတီအေနနဲ႔ မၾကာခင္မွာ မွတ္ပုံတင္ၿပီး ၾကားျဖတ္ေရးေကာက္ပြဲ၀င္ဖုိ႔ ျဖစ္ႏုိင္ေျခအလားအလာေတြ ရွိေနတယ္ဆုိတာကုိ ျမန္မာ့ဒီမုိကေရစီ ေခါင္းေဆာင္ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္နဲ႔ ေတြ႔ဆုံစဥ္မွာေရာ၊ ျမန္မာအစုိးရ အရာရွိေတြနဲ႔ စကားေျပာၾကည့္တဲ့ အခါမွာပါ သူ႔အေနနဲ႔ ခံစား သိရွိခဲ့ရတယ္လုိ႔ ေနာ္ေ၀ ဒုတိယႏုိင္ငံျခားေရး၀န္ႀကီးက ဆက္ေျပာပါတယ္။

“က်ေနာ္တြက္ၾကည့္ရသေလာက္ကေတာ့ ႏွစ္ဘက္စလုံးက အျပဳသေဘာေဆာင္တဲ့ အေျဖရႏုိင္ဖုိ႔ လုိလိုလားလား ရွိေန ၾကပါ တယ္။ အခုႏွစ္ကုန္ပုိင္းေလာက္မွာ က်င္းပမယ္ဆုိတဲ့ ၾကားျဖတ္ေရြးေကာက္ပြဲ က်င္းပတဲ့အခ်ိန္ေလာက္မွာ၊ မၾကာခင္မွာ NLD ပါတီ မွတ္ပုံတင္ၿပီး ၀င္ေရာက္ ယွဥ္ၿပိဳင္တယ္ဆုိတာကုိ ၾကားၾကရလိမ့္မယ္လုိ႔ က်ေနာ္ ေမွ်ာ္လင့္ပါတယ္။”

ဒုႏုိင္ငံျခားေရး၀န္ႀကီးဟာ ေနျပည္ေတာ္ကေန ရန္ကုန္ကုိေရာက္လာၿပီး ေအာက္တုိဘာလ ၈ ရက္ေန႔ ေန႔လည္ပုိင္းမွာ ေဒၚေအာင္ ဆန္းစုၾကည္နဲ႔ ေတြ႔ဆုံခဲ့တာပါ။

ဒု၀န္ႀကီးနဲ႔ ကုိယ္စားလွယ္အဖြဲ႔ဟာ စေနေန႔ညက ရန္ကုန္ကေန ျပန္လည္ထြက္ခြာလာၾကၿပီး ထုိင္းႏုိင္ငံက တဆင့္ အခု အင္ဒုိနီး ရွားႏုိင္ငံကုိ ေရာက္ေနပါတယ္။ ၂၀၁၄ ခုႏွစ္မွာ ျမန္မာႏုိင္ငံ အာဆီယံအလွည့္က် ဥကၠ႒အျဖစ္ တာ၀န္ယူေရးကိစၥနဲ႔ပတ္သက္လုိ႔ အာဆီယံအရာရွိေတြနဲ႔ တနလၤာေန႔မွာ ေဆြးေႏြးဖုိ႔ရွိတယ္ လုိ႔လည္း ဒု၀န္ႀကီးက ဆက္ေျပာပါတယ္။

“အင္ဒုိနီးရွား ႏုိင္ငံျခားေရး၀န္ႀကီး၊ တျခား ပါလီမန္အမတ္ေတြ၊ အာဆီယံ အတြင္းေရးမႉးအဖြဲ႔ စတာေတြနဲ႔ က်ေနာ္ေတြ႔ပါမယ္။ အဲဒီမွာ က်ေနာ့္ရဲ႕ ျမန္မာႏုိင္ငံခရီးစဥ္ အေတြ႔အႀကံဳနဲ႔ပတ္သက္ၿပီး သူတုိ႔ကုိ ေျပာျပၿပီး ျမန္မာႏုိင္ငံအတြင္း ဒီမုိကေရစီ ျပဳျပင္ ေျပာင္းလဲေရး လုပ္ငန္းေတြ အားေကာင္းလာေအာင္ ဘယ္လုိ လုပ္ေဆာင္ၾကမလဲဆုိတာကုိ ေဆြးေႏြးၾကပါမယ္။ ၂၀၁၄ ခုႏွစ္မွာ ျမန္မာႏုိင္ငံ အာဆီယံ အလွည့္က်ဥကၠ႒ ျဖစ္ေရးကိစၥလည္း အဲဒီေဆြးေႏြးမႈေတြမွာ ေသခ်ာေပါက္ ပါ၀င္မွာပါ။ ”

ေနာ္ေ၀းႏုိင္ငံဟာ ၂၀၀၈ ခုႏွစ္က ျမန္မာႏုိင္ငံမွာ နာဂစ္မုန္တုိင္း တုိက္ခတ္ၿပီးတဲ့ ေနာက္ပုိင္းကတည္းက လူသားခ်င္းစာနာတဲ့ အကူအညီေတြကုိ ေပးေနခဲ့တာပါ။ ေနာက္ပုိင္းမွာလည္း သဘာ၀ပတ္၀န္းက်င္ ထိန္းသိမ္းေရးနဲ႔ဆုိင္တဲ့ စီမံကိန္းေတြအတြက္ ကူညီေပးသြားမွာ ျဖစ္တဲ့အျပင္ အင္းေလးကန္ ထိန္းသိမ္းေစာင့္ေရွာက္ေရးနဲ႔ဆုိင္တဲ့ စီးပြားေရးဆုိင္ရာ အကူအညီေပးမယ္ ဆုိတာကုိလည္း သူ႔ဒီခရီးစဥ္အတြင္းမွာ တရား၀င္ ေၾကညာခဲ့တယ္လုိ႔ ေျပာပါတယ္။

ဒါ့အျပင္ သစ္ေတာထိန္းသိမ္းေရးနဲ႔ဆုိင္တဲ့ လုပ္ငန္းေတြ ကူညီလုပ္ေဆာင္ဖုိ႔ ျမန္မာသစ္ေတာ၀န္ႀကီးနဲ႔ ေဆြးေႏြးခဲ့သလုိ ျမန္မာ ႏိုင္ငံအတြင္း သဘာ၀ပတ္၀န္းက်င္ကုိ ထိခုိက္မႈသက္သာေစမယ့္ ဖြံ႔ၿဖိဳးမႈ အစီအစဥ္ေတြအတြက္ ေဆြးေႏြးပြဲေတြ ျပဳလုပ္ေပးသြား မယ္လုိ႔လည္း ေနာ္ေ၀ ဒုတိယႏုိင္ငံျခားေရး၀န္ႀကီးက ေျပာပါတယ္။

ျမန္မာ့ႏိုင္ငံေရးအေျခအေနေတြဟာ တကယ့္ကိုပဲ အျပဳသေဘာေဆာင္တဲ့ ေျပာင္းလဲတိုးတက္မႈေတြ ရွိေနတယ္လို႔ ျမန္မာျပည္ကို ၃ ရက္ၾကာခရီးစဥ္နဲ႔ ေရာက္လာခဲ့တဲ့ ေနာ္ေ၀ ဒုတိယႏိုင္ငံျခားေရး၀န္ႀကီးက ေျပာလိုက္ပါတယ္။ ျမန္မာျပည္က လက္ရွိအေျခ အေနေတြဟာ ဒီမိုကေရစီကို ဦးတည္တဲ့ အေျခအေနေတြပဲလို႔လည္း သူကျမင္ပါတယ္။ စေနေန႔တုန္းက ျမန္မာ့ဒီမိုကေရစီ ေခါင္း ေဆာင္ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ရဲ႕အိမ္ကိုလည္း ေနာ္ေ၀၀န္ႀကီးက လာလည္ခဲ့ၿပီး အဲဒီမွာ သတင္းသမားေတြက ေနာ္ေ၀ ဒု ႏိုင္ငံျခားေရး၀န္ႀကီးနဲ႔ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္တို႔ကို ေမးျမန္းခြင့္ရခဲ့ၾကပါတယ္။ အဲဒီမွာ ဘာေတြ ေျပာခဲ့ၾကသလဲ ဆိုတာကို ကိုေက်ာ္ေအာင္လြင္က တင္ျပထားပါတယ္။

ေနာ္ေ၀ ဒုတိယႏိုင္ငံျခားေရး၀န္ႀကီး အက္စပင္န္ ဘာ့သ္ အိုင္ဒဲ ရဲ႕ ျမန္မာျပည္ခရီးစဥ္မွာ ျမန္မာအစိုးရ ထိပ္တန္း ေခါင္းေဆာင္ ေတြနဲ႔ ေတြ႔ဆံုခဲ့သလို ျမန္မာ့ဒီမိုကေရစီေခါင္းေဆာင္ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ အပါအ၀င္ အတိုက္အခံ ႏိုင္ငံေရးအင္အားစုေတြ၊ လူထုအေျချပဳ လူမႈအဖြဲ႔အစည္းေတြနဲ႔လည္း ေတြ႔ဆံုခဲ့တာပါ။ သူ ျမန္မာျပည္က ျပန္မထြက္ခင္ စေနေန႔က ေဒၚေအာင္ဆန္းစု ၾကည္ရဲ႕အိမ္ကို လာလည္ခဲ့တုန္း သတင္းေထာက္ေတြကိုေျပာတဲ့ အထဲမွာေတာ့ တိုးတက္ေျပာင္းလဲမႈေတြ ျမန္မာျပည္မွာ ရွိေန တယ္လို႔ သူက ဆိုပါတယ္။

“အခုလက္ရွိ ျမန္မာျပည္ကအေျခအေနေတြထဲက ၂ ခ်က္ကို က်ေနာ္ေျပာပါ့မယ္။ ပထမအခ်က္က ၿပီးခဲ့တဲ့ႏွစ္ကစၿပီး သိပ္ကို အျပဳသေဘာေဆာင္တဲ့ ေျပာင္းလဲမႈေတြ ျဖစ္ေပၚလာခဲ့တယ္။ ေရြးေကာက္ပြဲက လြတ္လပ္ၿပီး တရားမွ်တမႈ မရွိဘူး။ ဒါေပမဲ့ လႊတ္ေတာ္ကေတာ့ ျဖစ္ေပၚလာခဲ့ၿပီ။ ဒီအခ်က္ေတြက ဒီမိုကေရစီကို ဦးတည္ၿပီးျဖစ္ေပၚလာေနတဲ့ ေျခလွမ္းေတြပါပဲ။” - လို႔ ေနာ္ေ၀ ဒုတိယႏုိင္ငံျခားေရး၀န္ႀကီးက ေျပာသြားတာပါ။

“သမၼတဦးသိန္းစိန္ရဲ႕ အေလးအနက္ထား ႐ႈျမင္ၿပီး ဒီမိုကေရစီႏိုင္ငံ ျဖစ္ေပၚလာေရးကို ေရွ႕႐ႈၿပီးသြားေနတဲ့ လုပ္ေဆာင္ခ်က္ ေတြကိုလည္း က်ေနာ္တို႔က အသိအမွတ္ျပဳပါတယ္။

“ဒီလုပ္ငန္းက ေရရွည္လုပ္ငန္းပါ။ အခုဟာက ဒီခရီးစဥ္ရဲ႕ အစပိုင္း အေျခအေနေတြပါ။ ျမန္မာျပည္ရဲ႕ ႏိုင္ငံေရးျဖစ္စဥ္မွာ ေဒၚေအာင္ ဆန္းစုၾကည္နဲ႔ NLD ပါတီ အပါအ၀င္ ႏိုင္ငံေရးအင္အားစုေတြ အားလံုး ပါ၀င္လႈပ္ရွားခြင့္ ရလာလိမ့္မယ္လို႔လည္း ေမွ်ာ္လင့္ပါတယ္။”

ေနာ္ေ၀ ဒုတိယႏိုင္ငံျခားေရး၀န္ႀကီးက ျမန္မာျပည္ရဲ႕ အေျခအေနေတြနဲ႔ပတ္သက္ၿပီး ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည့္ရဲ႕ အျမင္ေတြကို သူတို႔အေနနဲ႔ တန္းဖိုးထားတယ္လို႔လည္း ေျပာပါတယ္။ အခုတေလာ NLD ပါတီ ျပန္ၿပီးမွတ္ပံုတင္မယ္ ဆိုတဲ့ကိစၥ သတင္းေတြ ထြက္ေနတာနဲ႔ ပတ္သက္လို႔ သတင္းေထာက္ေတြက ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ကို ေမးၾကပါတယ္။

“လႊတ္ေတာ္ထဲမွာ သူတို႔ကေနၿပီးေတာ့ ႏိုင္ငံေရးပါတီမ်ား မွတ္ပံုတင္တဲ့ဥပေဒကို ျပင္ဆင္မယ္ဆိုတဲ့ဟာေတြ ၾကားေနလို႔ အဲဒီဟာ ေတြေပၚမွာ အေျချပဳၿပီးေတာ့ ေဆြးေႏြးၾကတာပါ။ အဲဒီဥပေဒကေတာင္မွ ဘာမွ မျပင္အျပဳရေသးဘူး။ အန္တီတို႔က ဘယ္လို ဆံုးျဖတ္ရမွာလဲ။ CEC နဲ႔ ဆံုးျဖတ္ရမွာပါ။ အန္တီတေယာက္တည္း ဆံုးျဖတ္ရမယ့္ကိစၥမ်ိဳး မဟုတ္ပါဘူး။”

ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ ေျပာဆိုခဲ့တာပါ။ အခု ေနာ္ေ၀ ဒုတိယႏိုင္ငံျခားေရး၀န္ႀကီးရဲ႕ ျမန္မာျပည္ ခရီးစဥ္အတြင္း ထူးျခားခ်က္ တစ္ခုကေတာ့ ျပည္သူ႔လႊတ္ေတာ္ဥကၠ႒ သူရဦးေရႊမန္းက မၾကာခင္ရက္ပိုင္းေတြ အတြင္းမွာပဲ ႏိုင္ငံေရးအက်ဥ္းသားေတြ ျပန္ လႊတ္ေပးမယ့္ကိစၥ အေကာင္အထည္ ေပၚလာႏိုင္မယ္လို႔ ေျပာဆိုခဲ့တာပါပဲ။ ျမန္မာ့အေရး စိတ္၀င္စားၾကသူေတြနဲ႔ ႏုိင္ငံေရး အက်ဥ္းသား မိသားစု၀င္ေတြကေတာ့ ဦးေရႊမန္းရဲ႕ေျပာဆိုခ်က္ကို ယံုၾကည္ဖို႔ ခက္ေနပါေသးတယ္။ အက်ဥ္းသားေတြ ျပန္လႊတ္ တယ္ဆိုတာ အရင္တုန္းကလိုပဲ ျပစ္မႈက်ဴးလြန္သူက မ်ားမ်ား ႏိုင္ငံေရး အက်ဥ္းသားက နည္းနည္းပဲ ျပန္လႊတ္ေပးမွာလား။ အမ်ိဳးသား ျပန္လည္သင့္ျမတ္ေရးကို တကယ္ပဲ ေရွ႕႐ႈၿပီး ကုလသမဂၢနဲ႔ ႏိုင္ငံတကာက ေတာင္းဆိုေနၾကသလို ယံုၾကည္ခ်က္ ေၾကာင့္ အက်ဥ္းက်ေနသူေတြ အားလံုးကို ျပန္လႊတ္ေပးမွာလား ဆိုတဲ့ေမးခြန္းေတြ၊ သံသယေတြနဲ႔အတူ ေမွ်ာ္လင့္မႈေတြ ျဖစ္ေပၚေနပါတယ္။

Ref: ဗြီအုိေအ