ဒီပဲယင္း လူသတ္မႈကို ဖြင့္ခ်ခဲ့လို႔

ဖနိဒါ
ေအာက္တုိဘာလ ၁၄ ရက္ ၂၀၁၁ ခုႏွစ္

ျမန္မာႏုိင္ငံအတြင္း လူ႔အခြင့္အေရးခ်ိဳးေဖာက္မႈမ်ားႏွင့္ ပတ္သက္ေသာ ကေလးစစ္သားအေရး၊ အဓမၼ လုပ္အားေပးမႈမ်ား၊ ဒီပဲယင္းအေရးအခင္းကို ေဖၚထုတ္ခဲ့သူ စာေရးဆရာ ဦလွစုိး ဖမ္းဆီးခံရသူ ဦးလွစုိး ဗုဒၶဟူးေန႔က လြတ္ၿငိမ္းခ်မ္းသာခြင့္ႏွင့္ လြတ္ေျမာက္လာခဲ့သည္။

ထုိ႔ျပင္ ၂ဝဝ၃ ဒီပဲယင္း အေရးအခင္းတြင္ သတ္ျဖတ္ခံခဲ့ရသည္ သတင္းအခ်က္အလက္မ်ားကုိ ေဖာ္ထုတ္ရန္ ျပည္ပ အဖြဲ႔မ်ား ထံသုိ႔ သတင္း အခ်က္အလက္မ်ားကုိ ေပးပုိ႔ရန္ ႀကိဳးပမ္းခဲ့စဥ္ စစ္ဘက္ေထာက္လွမ္းေရးမ်ားက သူႏွင့္အတူ ၁၁ ဦးကုိ ထုိႏွစ္ ဒီဇင္ဘာလ ၂ဝ ရက္ေန႔တြင္ ဖမ္းဆီးခဲ့ၿပီး ေထာင္ဒဏ္ ၁၂ ႏွစ္မွ အမ်ားဆံုး ၂၇ ႏွစ္ထိ ခ်မွတ္ခဲ့သည္။

ခႏၶာကုိယ္ ညာဘက္ျခမ္း ေလျဖတ္ေနေသာ္လည္း ျမန္မာျပည္ လူ႔အခြင့္အေရး ထြန္းကားေရး ေဆာင္ရြက္ခဲ့သူ ဦးလွစုိးကို စစ္အစုိးရမွ အေရးေပၚ စီမံခ်က္ ဥပေဒ ၅(ည)၊ ႀကိဳးမဲ့ေၾကးနန္း ဥပေဒ ၆/၁ႏွင့္ သြင္းကုန္ ထုတ္ကုန္ အက္ဥပေဒ ပုဒ္မ ၅/၁ တုိ႔ျဖင့္ ေထာင္ဒဏ္ ၁၇ ႏွစ္က်ခံေစခဲၿပီး ရွစ္ ႏွစ္ခန္႔ အက်ဥ္းက်ခံခဲ့ရာမွ ျပန္လည္ လႊတ္ေျမာက္လာခဲ့သည္။

သူသည္ အမ်ဳိးသားဒီမုိကေရစီအဖြဲ႔ခ်ဳပ္၏ မႏၲေလးတုိင္း အေရွ႕ေတာင္ၿမိဳ႕နယ္ စည္း႐ံုးေရးေကာ္မတီဝင္ တဦးလည္းျဖစ္သည္။ အမရပူရ က်န္တန္းရပ္ ေနအိမ္မွ အသက္ ၅၈ ႏွစ္ ဦးလွစုိးကုိ မဇိၥ်မက ဆက္သြယ္ေမးျမန္း ထားသည္။

ပထမဆံုး အန္ကယ္ အေၾကာင္းေလး သိခ်င္ပါတယ္ရွင့္။

“က်ေနာ္က ပဲခူးဇာတိပါ။ ၁၉၇၂ ခုႏွစ္မွာ မႏၲေလးေရာက္သြားေတာ့ မႏၲေလးသားျဖစ္သြားတာေပါ့ဗ်။ ဟုိတုန္းက စာေရးတယ္။ ကဗ်ာေတြေရးတယ္။ မႈခင္းဝတၳဳေတြ ေရးတယ္။ ေမာင္ဥႆာ(ပဲခူး)၊ လွစုိး(မႏၲေလး) ဆုိၿပီးေတာ့လည္း ကေလာင္နာမည္ရွိတယ္။ ေထာင္ထဲမွာက လွစုိး ေခၚ ဥႆာ(ပဲခူး) လုိ႔ ေခၚၾကတယ္။ အခုေတာ့ က်ေနာ္ စာအုပ္ထုတ္ဖုိ႔ အမ်ားၾကီးေရးထားပါတယ္။ ေနာင္ က်ရင္ က်ေနာ္ထုတ္ဖုိ႔ ရွိတယ္။ အဓိကေတာ့ ဒီမုိကေရစီေရး၊ တရားဥပေဒ စုိးမုိးေရးေတြနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီးေတာ့ ေရးခ်င္တယ္။”

လႊတ္ၿငိမ္းခ်မ္းသာခြင့္ ရမယ္ဆုိတဲ့သတင္းကုိ ဘယ္လုိ ၾကားခဲ့ရလဲ။

“၁၁ ရက္ေန႔ ေန႔လည္ တနာရီမွာ တေဆာင္လံုးသူတုိ႔က ေဟးေဟးဆုိၿပီးေတာ့ အသံေတြ ထေအာ္ၾကတယ္။ အားလံုးေအာ္ၾက ေတာ့ လြတ္ၿငိမ္းခ်မ္းသာခြင့္ ဝင္ၿပီဆုိၿပီးေတာ့ အားလံုးက ဝမ္းသာၾကတာေပါ့ေနာ္။ ပထမေတာ့ လြတ္ၿငိမ္းသက္သာခြင့္၊ အခု ဟာက လြတ္ၿငိမ္းခ်မ္းသာခြင့္ ဆုိတဲ့အခါၾကေတာ့ လူေတြ အားလံုး ေပ်ာ္ၾကတယ္ေပါ့ဗ်ာ။ ပထမ သမၼတ ဦးသိန္းစိန္ေပးတဲ့ တႏွစ္က က်ေနာ္တို႔က မလႊတ္ႏုိင္ဘူးေလေနာ္။ ေနာက္တခါ တကမၻာလံုးကလည္းေတာင္း ျပည္သူေတြကလည္း ေတာင္းဆုိ ေနတေတာ့ အားလံုးလြတ္လိမ့္မယ္လုိ႔ ေမွ်ာလင့္ၾကတာဗ်။ ေျပာဦးမယ္ တခ်ဳိ႕ႏုိင္ငံေရး အက်ဥ္းသားေတြက ကုိယ့္မွာရွိတဲ့ မုန္႔ ေတြ၊ ဟင္းေတြ အကုန္စားပစ္တာဗ်၊ ပစၥည္းေတြ အကုန္ေပးပစ္တာ။ ညက်ေတာ့ က်ေနာ္ဆီ စစ္ဘက္ေထာက္လွမ္းေရးက လာ ေျပာတယ္။ က်ေနာ္ အပါအဝင္ ေလးေယာက္ပဲ ပါတယ္ဆုိေတာ့ က်န္တဲ့လူေတြက ေတာ္ေတာ္စိတ္ထိခုိက္သြားၾကတယ္။”


ေထာင္ဒဏ္ ငါးၾကိမ္က်ခဲ့တယ္လို႔လဲ သိရတယ္ ဘယ္လုိ အေၾကာင္းေၾကာင့္ပါလဲ။

“ပထမအၾကိမ္- ၁၉၆၉ ခုႏွစ္ ကြ်န္းဆြယ္ အေရးအခင္းနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီးေတာ့ က်ေနာ္က ဘာသိမွာလဲဗ်ာ။ က်ေနာ္ အသက္ ၁၄ ႏွစ္ပဲ ရွိေသးတယ္။ က်ေနာ့္အထက္က လူၾကီးေတြက လုပ္တဲ့အလုပ္ကို က်ေနာ္က လုိက္လုပ္ေတာ့ က်ေနာ္ပါသြားတာေပါ့။ စျဖစ္တာက ေဘာလံုးပြဲမွာ ႐ႈပ္ၿပီးေတာ့ ၾကီးတဲ့ ေက်ာင္းသားေတြက စိတ္မထိန္းႏုိင္ေတာ့ တံခါးေတြ ဆြဲဖ်က္၊ က်ေနာ္တို႔ကုိပါ ဖမ္းသြားၿပီးေတာ့ ေတာင္ငူေထာင္မွာ ငါးလ ထိန္းသိမ္းခံခဲ့ရတယ္။”

“ဒုတိယအၾကိမ္- ၁၉၈၈ ခုႏွစ္ မႏၲေလး ကုိလုိနီသပိတ္မွာ က်ေနာ္တို႔မွာ တာဝန္ရွိတယ္ဆုိၿပီးေတာ့ က်ေနာ့္ကုိ ေထာင္ခ်လုိက္ တယ္။ ေနာက္ဆံုး အယူခံဝင္တဲ့အခါ ပုဒ္မ ၅ဝ၅/၅ဝ၆ နဲ႔ ေထာင္ဒဏ္ သံုးလ ေထာင္ခ်လုိက္တယ္။ ေထာင္ဒဏ္ သံုးလဆုိေပမယ့္ ေနရတာက တႏွစ္ခြဲေလာက္ၾကာသြားတယ္။”

“တတိယအၾကိမ္- ၁၉၉ဝ-၉၁ မွာ က်ေနာ္တို႔ အမ်ဳိးသားဒီမုိကေရစီအဖြဲ႔ကေန စာေစာင္ထုတ္တာပါ။ ခြပ္ေဒါင္း (၁) အတြဲ (၁) အမွတ္ (၂) ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ရဲ႕ ၄၅ ႏွစ္ေျမာက္ ေမြးေန႔အထိမ္းအမွတ္ေန႔မွာ စာေစာင္ထုတ္လုိ႔ ပံုႏွိပ္ဥပေဒနဲ႔ သြားၿငိတဲ့ အတြက္ ေျခာက္လေလာက္ ေနခဲ့ရတယ္။”

“စတုတၱအၾကိမ္- ၁၉၉၆ ခုႏွစ္ ဂ်င္းရွပ္ (Dr. Gene Sharp) ရဲ႕ ႏုိင္ငံေရးအံတုမႈ စာအုပ္ကုိ ျပည္တြင္းမွာ ျဖန္႔ေဝလုိ႔ ဝါဒျဖန္႔မႈ ဆုိၿပီး ေတာ့ ဖမ္းခံရတယ္။ အဲဒီတုန္းက ၁၉ ေယာက္ ဖမ္းဆီးခံရတယ္။ ခုႏွစ္ ႏွစ္ခ်ခံရတယ္။”


အခုေနာက္ဆံုး ေထာင္က်ခဲ့တာက ဘယ္လုိအၾကာင္းေတြနဲ႔ ပတ္သက္လုိ႔ ေထာင္ခ်ခံခဲ့ရတာလဲ။

“၂ဝဝ၁ ခုႏွစ္မွာ ေလျဖတ္ၿပီးေတာ့ ျမစ္ၾကီးနားေထာင္ကေန လြတ္လာခဲ့တယ္။ အိမ္ေရာက္ၿပီး ႏုိင္ငံေရး အင္အားစုေတြနဲ႔ ႏုိင္ငံေရး လုပ္ငန္းစဥ္တခုလုပ္ဖုိ႔ ေပၚေပါက္လာတယ္ေပါ့ေနာ္။ အထူးသျဖင့္ ျပည္ပမွာရွိေနတဲ့ ျပည္ေထာင္စု ျမန္မာႏိုင္ငံ အမ်ဳိး သားေကာင္စီ NCUB ၏ အေထြေထြ အတြင္းေရးမႉး ဦးေမာင္ေမာင္၊ ျပည္ေထာင္စု ျမန္မာႏုိင္ငံ အမ်ဳိးသား ၫြန္႔ေပါင္း အစိုးရ အဖြဲ႔ NCGUB ဝန္ၾကီးခ်ဳပ္ ေဒါက္တာ ဦးစိန္ဝင္းတုိ႔၊ NCGUB ၏ ကုလသမဂၢ႐ုံး ကိုယ္စားလွယ္ ေဒါက္တာ ေသာင္းထြန္း၊႔ ကြယ္လြန္သြားၿပီျဖစ္တဲ့ ကရင္အမ်ဳိးသားအစည္းအ႐ံုး KNU အေထြေထြ အတြင္းေရးမႉးေဟာင္း ပဒိုမန္းရွာတုိ႔ အဲဒီပုဂၢိဳလ္ေတြနဲ႔ ဆက္သြယ္မိၿပီးေတာ့ က်ေနာ္လုပ္ႏုိင္တဲ့ အတုိင္းအတာနဲ႔ လုပ္မယ္ဆုိၿပီး ဆံုးျဖတ္ခ်က္ခ်ထားတဲ့အတြက္ သူတုိ႔နဲ႔ ပူးေပါင္းၿပီး ေတာ့ ႏုိင္ငံကုိ ဆက္ၿပီးေဆာင္ရြက္ခဲ့တယ္ေပါ့ဗ်ာ။”

“အဲဒီအခ်ိန္မွာ က်ေနာ္က ေလျဖတ္ထားတဲ့ အခါက်ေတာ့ ကုတင္ေပၚမွာ ပက္လက္ေနရတယ္ဗ်။ ဒီလုိၾကီး ေလျဖတ္ထားတာ ဘာမွ မလုပ္ႏုိင္ဘူး ဆုိၿပီးေတာ့ ေထာက္လွမ္းေရး တပ္မႉးေတြက က်ေနာ့္ကို စိတ္မဝင္စားၾကဘူး။ အထူးသျဖင့္ ဒီမုိကေရစီ အခြင့္အေရးေပါ့ဗ်ာ။ အဲဒါေၾကာင့္ ျပည္ပမွာရွိေနတဲ့ ဒီမုိကရက္တစ္အင္အားစုေတြနဲ႔ ႏုိင္ငံေရး အံတုမႈေတြ လုပ္ငန္းေတြကုိ ေဆာင္ရြက္ဖုိ႔ စီမံခ်က္တရပ္အေနနဲ႔ က်ေနာ္ပုိ႔ခဲ့တယ္။ အဲဒီ စီမံခ်က္အတုိင္းပဲ တဘက္ကလည္း ျပည္တြင္းကေန အေကာင္ အထည္ေဖာ္ဖုိ႔ သေဘာတူခဲ့ပါတယ္။ အဲဒီသေဘာတူညီခ်က္နဲ႔ ျပည္ပကၿပီးေတာ့ က်ေနာ့္ဆီကုိ မီဒီယာနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီးေတာ့ မုိဘုိင္းဖုန္းတုိ႔၊ ကင္မရာတုိ႔ ပုိ႔ေပးခဲ့ပါတယ္။”

“ဒီလုပ္ငန္းေတြကုိ ၂ဝဝ၂ ခုႏွစ္ကေနစတာ လုပ္တာ ၂ဝဝ၃ ခုႏွစ္ၾကေတာ့ ေတာ္ေတာ္ေလးကို အရွိန္ျမင့္လာၿပီေပါ့ေနာ္။ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ ဒီပဲယင္းမွာ အ႐ိုက္ခံရတဲ့ကိစၥေတြ၊ လူေတြ အမ်ားၾကီး အသတ္ခံရတဲ့ ကိစၥေတြကုိ က်ေနာ္တို႔ ေဖာ္ ထုတ္ႏုိင္ခဲ့တယ္ေပါ့ေနာ္။ ၂ဝဝ၃ ခုႏွစ္ ဒီဇင္ဘာလထဲ ၂ဝ ရက္ေန႔မွာ ေထာက္လွမ္းေရးက ဖမ္းဆီးျခင္းကုိ ခံခဲ့ရပါတယ္။ ဘာ ေၾကာင့္လဲဆုိေတာ့ က်ေနာ္တို႔ထဲကလူ တဦးက ဖမ္းဆီးခံရၿပီးတဲ့ေနာက္ က်ေနာ္တို႔ ၁၁ ဦးလံုး ဖမ္းခံရတယ္။”

အန္ကယ္လုပ္ေဆာင္မယ္ဆုိတဲ့ ႏုိင္ငံေရးစီမံခ်က္ထဲမွာ ဘယ္လုိအေၾကာင္းအရာေတြ ပါပါသလဲ။

“က်ေနာ္ကလည္း က်ေနာ့္ရဲ႕ စီမံခ်က္ထဲမွာပါတဲ့။ အထူးသျဖင့္ ျမန္မာႏုိင္ငံအတြင္းမွာ လူ႔အခြင့္အေရး ခ်ဳိးေဖာက္ေနတဲ့ ကေလး စစ္သားကိစၥေတြ၊ အဓမၼလုပ္အားေပးမႈေတြ၊ ေနာက္တခါ ျပည္သူေတြအေပၚမွာ အာဏာရွင္အစုိးရရဲ႕ တရားမဲ့ ျပဳက်င့္မႈေတြကုိ က်ေနာ္အမ်ားၾကီး ေဖာ္ထုတ္ႏုိင္ခဲ့ပါတယ္။ အဲဒီလုိ ေဖာ္ထုတ္ရင္းနဲ႔ ဒီပဲယင္း အေရးအခင္းေပါ့ေနာ္။ ေက်ာက္ဆည္ အဓိက႐ုဏ္း ကိစၥေတြ၊ ေနာက္တခါ တႏုိင္ငံလံုး အတုိင္းအတာအရ ဘာသာေရး အဓိက႐ုဏ္ေတြကုိ အဲဒီအခ်ိန္မွာ က်ေနာ္တို႔ သံုးသပ္ခ်က္က ဘာသာေရး အဓိက႐ုဏ္ ျဖစ္ဖုိ႔အတြက္ လႈံ႕ေဆာ္ေနတယ္လုိ႔ က်ေနာ္တို႔ ယူဆခဲ့တယ္။ အဲဒါေၾကာင့္ အဲဒီကိစၥေတြ မျဖစ္ေအာင္ က်ေနာ္တို႔ အတတ္ႏုိင္ဆံုး သူတုိ႔ရဲ႕ လုပ္ေဆာင္ခ်က္ေတြကုိ ေဖာ္ထုတ္မယ္ဆုိၿပီးေတာ့ ေဖာ္ထုတ္ႏုိင္ခဲ့ပါတယ္။”


အန္ကယ္နဲ႔အတူ အဖမ္းခံခဲ့ရသူေတြ ျပန္လြတ္လာၿပီလား။

“ဒီေန႔က်ေနာ္တုိ႔ ဝမ္းနည္းစရာေတာ့ ေကာင္းတာေပါ့ဗ်ာ။ က်ေနာ္တို႔ အမႈတြဲထဲက ၁၁ ေယာက္ထဲက ေက်ာင္းဆရာ ဦးခ်စ္လြင္ ဦး ေပါ့ေနာ္။ သူက မႏၲေလးေထာင္ထဲမွာ ေလျဖတ္တဲ့ေရာဂါနဲ႔ ၂ဝဝ၆ ခုႏွစ္မွာ ကြယ္လြန္ သြားရွာတယ္။ ၂ဝဝ၆ ခုႏွစ္မွာပဲ မႏၲေလးက ေဒၚႏွင္းပပနဲ႔ သား ကုိေအာင္ႏုိင္သူက လြတ္သြားၾကၿပီ။ က်ေနာ္တို႔ ေထာင္ထဲမွာ ခုႏွစ္ ေယာက္ ရွစ္ေယာက္ က်န္ တာ ေပါ့ေနာ္။ က်ေနာ္ ၁၇ ႏွစ္ အပါအဝင္ ႏွစ္နည္းတဲ့ ခုႏွစ္ ေယာက္က ၁၂ ႏွစ္က် သူေတြလည္း မေန႔က လြတ္လာၿပီ။ ဦးဝင္းၾကည္က က်န္ေနခဲ့တယ္။ သူက ၂၂ ႏွစ္ က်တာ။ အခု မႏၲေလးေထာင္မွာ က်န္ေနေသးတယ္။”

လြတ္ၿငိမ္းခ်မ္းသာခြင့္ ေပးလုိက္တဲ့အေပၚ ဘယ္လုိ ျမင္လဲရွင့္။

“က်ေနာ္ကေတာ ့ ဒီလုိ လႊတ္ေပးတဲ့အေပၚ အေကာင္းဘက္က သိပ္မၾကည့္ခ်င္ေသးဘူး။ မေကာင္းေသးလုိ႔၊ ေကာင္းေအာင္ လုပ္ေနတယ္လုိ႔ေတာ့ အဲဒီလုိ ေျပာခ်င္တယ္။ လြတ္ေပးသင့္တာေတာ့ အကုန္လံုးကုိ လြတ္ေပးသင့္တယ္။ ျပဳျပင္ေျပာင္း လဲေရး ဆုိတာက ပါးစပ္ကေန ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲေနလုိ႔ မရဘူး။ လက္ေတြ႔ ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲဖုိ႔ လုိတယ္။ အမ်ဳိးသားျပန္လည္ သင့္ျမတ္ ေရးဆုိတာလည္း ဒီျပဳျပင္ေျပာင္းလဲေရးလုပ္မွ အမ်ဳိးသားျပန္လည္ သင့္ျမတ္ေရး လမ္းေၾကာင္းကုိ ေရာက္မယ္။ ေနာက္တခုက အထူးသျဖင့္ က်ေနာ္တို႔ တုိင္းျပည္မွာ ႏုိင္ငံတကာ စီးပြားေရးပိတ္ထားတယ္။ ျပည္သူလူထု စီးပြားေရး ခၽြတ္ၿခံဳက်ေနတယ္။ ဥပေဒစုိးမုိးေရးေတြ အားနည္းေနတယ္။ အဲဒါေတြ အားလံုးကေတာ့ ယံုၾကည္ခ်က္ေၾကာင့္ က်ေနတဲ့ အက်ဥ္းသားေတြ၊ ယံုၾကည္ ခ်က္ဆုိတဲ့ ေနရာမွာ ႏုိင္ငံေရး၊ ဘာသာေရး၊ လူမ်ဳိးေရး ယံုၾကည္ခ်က္ေတြ ရွိတယ္။ ကုိယ့္အတြက္ မပါဘဲ အမ်ားအတြက္ မိမိ ယံုၾကည္တဲ့အလုပ္ကို လုပ္တဲ့လူေတြေပါ့။ အဲဒါကို ယံုၾကည္ခ်က္ အက်ဥ္းသားလုိ႔ ေျပာတယ္။ ဒီလုိေတြကုိ ျမန္ျမန္လႊတ္ေပးပါလုိ႔ သက္ဆုိင္ရာ အာဏာပုိင္အဖြဲ႔အစည္းကုိ အေလးအနက္ထားၿပီးေတာ့ တုိက္တြန္းခ်င္ပါတယ္။”

ႏုိင္ငံေရးအက်ဥ္းသားေတြ အားလံုးကို ဘာေၾကာင့္ မလႊတ္ေပးေသးဘူးလုိ႔ ထင္လဲ။

“အစုိးရသက္တမ္းကလည္း တႏွစ္မျပည့္ေသးဘူး။ ေနာက္တခုက အေရးအၾကီးဆံုးအခ်က္က အစုိးရအသစ္ထဲမွာ အားလံုးက တန္းတူစိတ္ထား မရွိၾကဘူး။ အဆုိးအျမင္ကုိ ေျပာတာမဟုတ္ဘူး။ တခ်ဳိ႕က ဒီမုိကရက္တစ္ အင္အားစုေတြ အေပၚမွာ ယံုၾကည္မႈ အားနည္းေနတဲ့ အေနအထားရွိလိမ့္မယ္။ တခ်ဳိ႕ကလည္း ကုိယ္လုပ္ရမယ့္ အလုပ္ကိုလုပ္ရမယ္ဆုိတဲ့ ယံုၾကည္ခ်က္ရွိေနတဲ့လူ ရွိလိမ့္မယ္။ ဒါေၾကာင့္ တြန္႔ဆုတ္တြန္႔ဆုတ္ ျဖစ္ေနတယ္လုိ႔ ယံုၾကည္တယ္။ အဲဒါေၾကာင့္ အစုိးရကုိ တုိက္တြန္းခ်င္တယ္။ သတိၱရွိရွိ ယံုၾကည္ခ်က္ အက်ဥ္းသားေတြကုိ တေယာက္မက်န္ လႊတ္ေပးလုိက္ပါ။ ခြ်တ္ၿခံဳက်ေနတဲ့ တုိင္းျပည္ကုိ က်ေနာ္တို႔တေတြ အားလံုး ပူးေပါင္းေဆာင္ရြက္ရမယ္ ဆုိတာကုိ အက်ဥ္းသားေတြအေပၚမွာ ယံုယံုၾကည္ၾကည္နဲ႔ လႊတ္ေပးဖုိ႔ လုိအပ္ပါတယ္။”

လက္ရွိ အစုိးရအေပၚမွာေရာ ဘယ္လုိ ျမင္ပါသလဲ။

“ဒီအစုိးရသစ္ကုိ အေကာင္းျမင္တာကေတာ့ နည္းနည္းေလးေျပာခ်င္တယ္။ ဥပမာ ဆုိၾကပါစုိ႔။ က်ေနာ္တုိ႔ ေထာင္ထဲမွာ ေနရာ တာ လည္း သတင္းစာတုိ႔၊ မီဒီယာဂ်ာနယ္တုိ႔ အကုန္လံုးဖတ္ရတဲ့ အခါက်ေတာ့ အျပင္ကကိစၥေတြ၊ ျဖစ္ေနတာ အားလံုးကုိ သိေန တယ္။ သိေနတဲ့အခါၾကေတာ့ အျပင္မွာ ျဖစ္ေနတဲ့ ေကာင္းတာေလးေတြ ရွိပါတယ္။ ဥပမာ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္နဲ႔ သမၼတ ဦးသိန္းစိန္နဲ႔ ေတြ႔တဲ့ကိစၥမွာ က်ေနာ္က ေထာင္ထဲမွာ ဘယ္ေလာက္ထိ ေပ်ာ္သလဲဆုိေတာ့ က်ေနာ္ေထာင္က လြတ္ လာသလုိ ေပ်ာ္တယ္ဗ်။ ဘာေၾကာင့္လည္းဆုိေတာ့ က်ေနာ္တုိ႔ အမ်ဳိးသားျပန္လည္ သင့္ျမတ္ေရးလမ္းေၾကာင္းကုိ မထင္မွတ္တဲ့ အခ်ိန္မွာ သူတုိ႔ထၿပီးေတာ့ ေတြ႔ဆံုတဲ့အတြက္ လက္ရွိတက္လာတဲ့ အစုိးရအေပၚမွာ ပီတိျဖစ္မိပါတယ္။ ဒါက ပထမကိစၥပါ။”

“ဒုတိယအခ်က္က ျမစ္ဆံုကိစၥ၊ က်ေနာ္တုိ႔က ျမစ္ဆံုကိစၥကို ေထာင္ထဲမွာ တတိတ္ထိတ္ ခံစားေနရတာ၊ ဂ်ာနယ္ေတြထဲမွာ ျမစ္ဆံု က စီးလာတဲ့ေရကုိၾကည့္၊ ဧရာဝတီျမစ္မွာ ျဖစ္ထြန္းေနတဲ့ ေတာင္ေတြကုိ ၾကည့္ၿပီးေတာ့ ဒီမွာ ကုိယ့္ အေမအရင္း ေခါက္ေခါက္ ကုိ ခုတ္ထစ္ေနတယ္၊ ေသြးေတြ ဖ်ာက်ေနသလုိ က်ေနာ္တုိ႔မွာ ခံစားေနခဲ့ရတယ္။ အဲဒီလုိ ခံစားေနရတဲ့ အခ်ိန္မွာပဲ သမၼတ သိန္းစိန္ကေန ျပည္သူေတြရဲ႕ အသံ၊ လြတ္ေတာ္ရဲ႕ အသံ၊ ဆႏၵကို လုိက္ေလ်ာ္လုိက္တဲ့ ျမစ္ဆံုကိစၥကုိ ရပ္ဆုိင္းလုိက္တဲ ့သတင္း ေပါ့၊ ဒါကေတာ ့ဒုတိယ ဝမ္းသာတဲ့ သတင္းေပါ့ဗ်ာ။ ဒါေပမဲ ့အျပည့္အဝ ဝမ္းမသာႏုိင္ေသးဘူး။ ဘာပဲေျပာေျပာ က်ေနာ္တို႔ အခုအေရးနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီးေတာ့ အိမ္နီးခ်င္းႏုိင္ငံနဲ႔ စကားေျပာရမယ့္ အေနအထားေတြ ျဖစ္လာတယ္။ အဲဒီလုိ ေျပာတဲ့အခါမွာ လက္ရွိ အစုိးရကို က်ေနာ္တို႔ ျပည္သူေတြက ျမစ္ဆံုစီမံကိန္း အားလံုးနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး သမၼတ ဦးသိန္းစိန္ၾကီးနဲ႔ အစုိးရအဖြဲ႔ ျပတ္ျပတ္သားသား ရဲရဲရင့္ရင့္ ေဆာင္ရြက္ႏုိင္ဖုိ႔အတြက္ က်ေနာ္တုိ႔ ျပည္သူလူထုက အျပည္အဝ အစုိးရရဲ႕ အေနာက္မွာ ရွိေနရမယ္လုိ႔ က်ေနာ္ ဒီေနရာကေန တတုိင္းတျပည္လံုးကို တုိက္တြန္းခ်င္ပါတယ္။”


အန္ကယ္က ေထာင္ထဲမွာ ရွစ္ ႏွစ္ေက်ာ္ၾကာေနခဲ့ၿပီးမွ လြတ္လာတယ္ဆုိေတာ့ အျပင္ကုိ လြတ္ေျမာက္သြားတဲ့အခါ ဘယ္လုိ ခံစားရလဲရွင္။

“အခု ခင္ဗ်ားတုိ႔နဲ႔ က်ေနာ္က စကားေျပာေနတာကုိ က်ေနာ္ရင္ထဲကေန လႈိက္လႈိက္တက္လာတယ္။ တခါတေလ မ်က္ရည္ ေတာင္ ေဝ့လာတယ္။ ဘာေၾကာင့္လည္း ဆုိေတာ့ က်ေနာ္တုိ႔ရဲ႕ လုပ္ေဖာ္ကုိင္ဖက္ေတြက ေထာင္ထဲမွာ ရွိေနေတာ့ စိတ္မခ်မ္း သာဘူးေပါ့။ မႏၲေလးေထာင္ထဲမွာပဲ ႏုိင္ငံေရး အက်ဥ္းသား ၆ဝ ေလာက္ရွိဦးမယ္။ က်ေနာ္က ၁၄ ႏွစ္သားကေနၿပီးေတာ့ စၿပီး ေတာ့ ႏုိင္ငံေရးနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီးေတာ့ ငါး ၾကိမ္ ထိန္းသိမ္းခံခဲ့ရတာပါ။ လြတ္လာတဲ့အခါတုိင္း တခါမွ မေပ်ာ္ႏုိင္ဘူး။ ဘာျဖစ္လုိ႔ လဲဆုိေတာ့ က်ေနာ္တို႔နဲ႔ အတူလုပ္ေနတဲ့ လူေတြက ေထာင္ထဲမွာ က်န္ေနခဲ့တယ္။”

က်န္ခဲ့တဲ့ ႏုိင္ငံေရးအက်ဥ္းသားေတြထဲက က်န္းမာေရးအေျခအေနေလး ေျပာျပပါဦး။

“တကယ္တမ္းေထာင္ထဲကေန လြတ္ေပးရမယ့္ လူေတြက်ေတာ့ ေထာင္ထဲမွာရွိေနတယ္။ သက္ၾကီးတဲ့လူေတြ၊ က်န္းမာေရး မေကာင္းတဲ့ လူေတြက ေထာင္ထဲမွာ ရွိေနတယ္။ အခု က်ေနာ္တုိ႔ မႏၲေလးေထာင္မွာဆုိရင္ ေက်ာက္ဆည္ မင္းကုန္းေက်ာင္း ဆရာေတာ္ၾကီး ဦးဇဏိတ က ၂ဝဝ၃ ခုႏွစ္ကေန ဘာသာေရးအဓိက႐ုဏ္းနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီးေတာ့ ၂၇ ႏွစ္ ေထာင္ခ်ခံေနရတာ။ ဒီဆရာေတာ္က အဲဒီအမႈနဲ႔ ဘာမွ မပတ္သက္တဲ့ ဆရာေတာ္ၾကီးပါ။ အမႈအခင္းကုိ ေျပၿငိမ္းေအာင္ သက္ဆုိင္ရာ အာဏာပုိင္ အဖြဲ႔အစည္းက ေတာင္းပန္ခုိင္းလုိ႔ ထိန္းသိမ္းခဲ့တဲ့ ဆရာေတာ္ၾကီးပါ။ သက္ေတာ္က ၆၆ ႏွစ္ရွိၿပီ၊ သူက ႏွလံုးေရာဂါကို ျပင္းထန္ စြာ ခံစားေနရတယ္။ တလတၾကိမ္ ေဆး႐ံုထြက္ၿပီးေတာ့ ကုေနရတယ္။ အဲေတာ့ ဒီလုိ ပုဂၢိဳလ္ေတြကုိ တကယ္တမ္း လႊတ္ေပးသင့္ တာေပါ့ဗ်ာ။ ေနာက္တေယာက္က ၈၈ ေက်ာင္းသား ကုိလွမ်ဳိးေနာင္ဆုိရင္လည္း သိတဲ့အတုိင္းဘဲ အၾကိမ္ၾကိမ္ေထာင္က်ခဲ့ေတာ့ မ်က္စိလည္းကုိက္၊ ခါးကလည္းကုိက္ တကယ္ကုိ ႐ႈနာ႐ႈိက္ကုန္း ျဖစ္ေနတာပါ။ သူတုိ႔လုိလူကို လႊတ္ေပးသင့္ပါတယ္။”


ေရွ႕ဆက္သြားမယ့္ ႏုိင္ငံေရး ရပ္တည္ခ်က္ေတြ ေျပာျပပါဦးရွင့္။

“က်ေနာ္ရဲ႕ ႏုိင္ငံေရးရပ္တည္ခ်က္က က်ေနာ္တို႔ တုိင္းျပည္မွာ တရားဥပေဒ မစုိးမုိးခဲ့တာက က်ေနာ္တုိ႔ တသက္ရွိၿပီ။ က်ေနာ္တို႔ တုိင္းျပည္မွာ ဥပေဒ မစုိးမုိးမခ်င္း စုိးမုိးတဲ့အထိ၊ ဒီဘဝမွာ မစုိးမုိးေသးရင္ ေနာက္ဘဝထိ ဆက္လုပ္သြားမယ္။ ဒါက က်ေနာ္ရဲ႕ ဆႏၵပါ။ အခုလည္း က်ေနာ္ က်န္းမာေရး မေကာင္းပါဘူး၊ က်ေနာ္အခု ထုိင္ၿပီးေတာ့ စကားေျပာေနရတာပါ။ ဒါေပမယ့္ အခု သႏၷိ႒ာန္အတုိင္းပဲ က်ေနာ္ဆက္ၿပီး လုပ္သြားမွာပါ။”

အဓိက ဦးစားေပး လုပ္ေဆာင္မယ့္ လုပ္ငန္းက ဘယ္လုိ လုပ္ငန္းလဲရွင့္။

“အဓိကေတာ ့အမ်ဳိးသားျပန္လည္ သင့္ျမတ္ေရးအတြက္ က်ယ္ျပန္႔တဲ့ ေတြ႔ဆံုေဆြးေႏြးမႈေတြ၊ အထူးသျဖင့္ ေဒၚေအာင္ဆန္းစု ၾကည္၊ သမၼတ ဦးသိန္းစိန္နဲ႔ တုိင္းရင္းသား လက္နက္ကုိင္ အဖြဲ႔အစည္းေတြ အားလံုး ပါဝင္တဲ့ ေတြ႔ဆံုေဆြးေႏြး ပြဲၾကီးတခုကုိ မျဖစ္မေန က်ေနာ္တုိ႔ လုပ္ရမယ္။ ဒါက အမ်ဳိးသားျပန္လည္ သင့္ျမတ္ေရး လမ္းအေၾကာင္းရဲ႕ မျဖစ္မေနလုပ္ရမယ့္ လမ္းေၾကာင္း ပဲ။ အဲဒါ မလုပ္မခ်င္းကေတာ့ က်ေနာ္တုိ႔ တုိင္းျပည္က က်ေနာ္တုိ႔ လုိခ်င္တဲ့ ဥပေဒ စုိးမုိးေရး၊ ဒီမုိကေရစီ စုိးမုိး ေရး ဟာ ၾကာေနဦးမွာပဲ။”


ေထာင္ထဲမွာရွိေနတဲ့အခ်ိန္ အစုိးရနဲ႔ တုိင္းရင္းသား လက္နက္ကုိင္ အဖြဲ႔အစည္းေတြအၾကား တုိက္ပြဲေတြ ျဖစ္ပြားေနတဲ့ သတင္း ေတြေရာ ၾကားရလား။

“သတင္းစာေတြကေန ၾကားရပါတယ္။ အထူးသျဖင့္ ပုဂၢလိက ဂ်ာနယ္ေတြကေန ဖတ္ရပါတယ္။”

က်န္းမာေရးအေျခအေန သိပါရေစရွင့္။

“က်ေနာ္က ၂ဝဝ၁ ခုႏွစ္မွာ ေလျဖတ္တဲ့ ေရာဂါက ညာဘက္ တျခမ္းက မေကာင္းဘူး။ ခုေတာ့ ခ်ဳိင္းေထာက္နဲ႔ သြားလာလႈပ္ရွား လို႔ေတာ့ ရပါတယ္။ အေပၚလက္ကေတာ့ ေပ်ာက္သြားၿပီ။ ေျခေထာက္မွာက နည္းနည္းက်န္ေသးတယ္။ တခါတေလ ေသြးတုိးတဲ့ အခါ နည္းနည္းခံရတာပါဗ်ာ။”


ျပည္ပမွာေရာက္ေနတဲ့ အဖြဲ႔အစည္းေတြကုိေရာ ဘာမ်ား အၾကံေပးခ်င္တာရွိလဲ။

“ဟုတ္ကဲ့၊ ျပည္ပအဖြဲ႔အစည္းေတြ အားလံုးကုိ ဆယ္စုႏွစ္ ႏွစ္ခု၊ အႏွစ္ ၂ဝ ေက်ာ္ၾကာ လုပ္ေနၾကတယ္။ ဘာဘဲေျပာေျပာ ကုိယ့္ မိခင္ ရင္ခြင္ကုိေတာ့ ျပန္ခ်င္ၾကတာပါ။ ဒါေပမယ့္ ခက္တာက သက္ဆုိင္ရာအစုိးရ သမၼတၾကီး အစုိးရ ေၾကျငာခ်က္က သိပ္မလံု ေလာက္ဘူးဗ်၊ ျပည္ပမွာေရာက္ေနတဲ့ လူေတြကလည္း သူတုိ႔ ယံုၾကည္ခ်က္နဲ႔ သူတုိ႔ သြားေနၾကတဲ့ ပုဂၢိဳလ္ေတြပဲ။ ဂုဏ္သိကၡာ ေတြ ရွိတယ္။ ဒီဂုဏ္သိကၡာနဲ႔အညီ တန္းတူရွိတဲ့ ဆုိလုိတာက ဥပေဒလုိဟာမ်ဳိး စနစ္တက် ျပ႒ာန္းၿပီးေတာ့ ေၾကျငာခ်က္ ထုတ္ ၿပီးေတာ့ အားလံုးကုိ ျပန္ေခၚေစခ်င္တယ္။ ဒါက က်ေနာ္ဆႏၵေပါ့ေလ။ အဲဒီလုိ ျဖစ္လာမယ္ဆုိရင္ေတာ့ က်ေနာ္ျပန္ေစခ်င္ တာ ထက္ သူတုိ႔လုိခ်င္တဲ့ အေနအထား မေရာက္ေသးတဲ့အတြက္ သူတုိ႔ မျပန္ျဖစ္ေသးတာ ျဖစ္ပါတယ္။ သူတုိ႔ကုိ အာမခံခ်က္ေပး ရ မယ္။ ႏုိင္ငံေရး လြတ္လြတ္လပ္လပ္ လုပ္ပုိင္ခြင့္ ေပးရမယ္။ အျပင္မွာ သူတုိ႔ ေဆာင္ရြက္ခဲ့တာေတြ ရွိတယ္။ ဂုဏ္သိကၡာပုိင္းအရ အသိအမွတ္ျပဳတဲ့ သေဘာေပါ့ေနာ္။ အဲဒီလုိဟာမ်ဳိးေတြ လုိလိမ့္မယ္လုိ႔ က်ေနာ္ယံုတယ္။”


တျခားဘာေတြမ်ား ထပ္ျဖည့္ေျပာျပခ်င္ေသးလဲ။

“ဆယ္စုႏွစ္ ႏွစ္ခုမွာ တရားမမွ်တတဲ့ ႏုိင္ငံတကာနဲ႔ ကူးလူးဆက္ဆံေဆာက္ရြက္ခဲ့တာေတြ ရွိတယ္။ အထူးသျဖင့္ စီမံကိန္း ေတြ ေပါ့ဗ်ာ။ အဲဒီစီမံကိန္းေတြေပါ့ဗ်ာ။ တဘက္ႏုိင္ငံရဲ႕ ျပည္သူေတြရဲ႕ အက်ဳိးစီးပြား၊ က်ေနာ္တို႔ႏုိင္ငံရဲ႕ ျပည္သူေတြရဲ႕ အက်ဳိးစီးပြား ႏွစ္ခု တရားမွ်တတဲ ့ေဆာက္ရြက္ခ်က္ေတြ ျဖစ္ေစခ်င္တယ္။ အထူးသျဖင့္ က်ေနာ္တုိ႔ ႏုိင္ငံမွာ တ႐ုတ္ႏုိင္ငံက ကုမၸဏီေတြနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီးေတာ့ က်ေနာ္တို႔မွာ တရားမမွ်တမႈေတြရွိတယ္။ ေျပာရရင္ေတာ့ က်ေနာ္တို႔က ဘာျဖစ္ေနလဲဆုိေတာ့ မႏၲေလးၿမိဳ႕ ထဲမွာ မေနႏုိင္ၾကေတာ့ဘူး။ က်ေနာ္တို႔က ၿမိဳ႕ျပင္ေတြကုိ ေရာက္ကုန္တယ္။ အဲေတာ့ က်ေနာ္တို႔ ၿမိဳ႕လယ္ေခါင္မွာ ဘယ္သူေတြ ဝင္လာသလဲဆုိေတာ့ တရားနည္းလမ္းက်က်နဲ႔ ဝင္လာတာရွိတယ္။ တရားမမွ်တဘဲ ဝင္လာတာေတြ ရွိတယ္။ က်ေနာ္တုိ႔အေန နဲ႔ကေတာ့ တခ်ဳိ႕လုပ္ထားတဲ့အလုပ္က ေျခလြန္ လက္လြန္ေတြ ရွိေနတယ္ေလ။ ေနာင္ကုိ ဒီလုိမျဖစ္ေအာင္ ဒီလုိ အလားတူ ျဖစ္ရပ္ မ်ဳိးေတြ မျဖစ္ေအာင္ တားဆီးရမယ္။ အထူးသျဖင့္ ဥပေဒစုိးမုိးေအာင္ က်ေနာ္တို႔ လုပ္ရမယ္။”

Ref: မဇၥ်ိမ