ေဒၚေအာင္ဆန္း စုၾကည္ ေယးလ္နဲ႔ ဟားဗတ္မွာ မိန္႔ခြန္းေျပာ

ဦးေက်ာ္ဇံသာ
27.09.2012

ျမန္မာ့ဒီမိုကေရစီေခါင္းေဆာင္ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ဟာ အေမရိကန္မွာ ရွိတဲ့ ကမၻာ့အေက်ာ္အေမာ္ တကၠသိုလ္ႀကီးေတြျဖစ္တဲ့ Yale တကၠသိုလ္ႀကီးမွာ မိန္႔ခြန္းေျပာၾကားခဲ့သလို မၾကာေသးခင္အခ်ိန္ပိုင္းေလးကပဲ ထိပ္တန္းတကၠသိုလ္ျဖစ္တဲ့ Harvard တကၠသိုလ္မွာလည္း မိန္႔ခြန္းေျပာၾကားခဲ့ပါတယ္။ ဒီ့အထဲက အဓိက ေျပာသြားတဲ့အခ်က္ေတြကို ဦးေက်ာ္ဇံသာ ထုတ္ႏႈတ္ေျပာျပေပးထားပါတယ္။

ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ဟာ မေန႔ကမနက္ပိုင္း Yale တကၠသိုလ္မွာ ေျပာၾကားခဲ့တာကေတာ့ တရားဥပေဒစိုးမိုးေရး အေၾကာင္းကို အဓိကထားေျပာသြားတာျဖစ္ပါတယ္။ ယိမ္းယိုင္ေနတဲ့ တရားစီရင္ေရးမ႑ိဳင္ကို ျပန္လည္တည့္မတ္ႏုိင္ဖို႔အတြက္ တရားေရးဝန္ထမ္းေတြကို ပညာသင္ၾကားေပး႐ံု၊ ဘဝဖူလံုေအာင္ လုပ္ေပး႐ံုနဲ႔ မလံုေလာက္ပဲ သူတို႔ရဲ့ ျခစားပ်က္စီးေနတဲ့ စရိုက္သဘာဝနဲ႔ ခံယူခ်က္သေဘာထားေတြကိုပါ ေျပာင္းလဲပစ္ဖို႔ လိုအပ္တယ္လို႔ သူကဆုိပါတယ္။ တရားဥပေဒစိုးမိုးေရးကို သတၱိရွိရွိ စတင္ေဆာင္ရြက္ရင္း တရားဥပေဒစိုးမိုးမႈ တြင္က်ယ္လာလိမ့္မယ္လို႔လည္း သူကေျပာၾကားသြားပါတယ္။

“ျပည္ထဲေရးဝန္ႀကီးဌာန၊ ကာကြယ္ေရးဝန္ႀကီးဌာန၊ ေရွ႕ေနခ်ဳပ္႐ံုး၊ ျပန္ၾကားေရးဝန္ႀကီးဌာန စတဲ့ သက္ဆုိင္ရာ ဌာနေတြ အားလံုး ေတြက ျမန္မာႏုိင္ငံတြင္း တရားဥပေဒစိုးမိုးေရး ျပန္လည္ထြန္းကားဖို႔ က်မတို႔ရဲ့ ႀကိဳးပမ္းမႈမွာ ပါဝင္ၾကဖို႔ လိုအပ္ပါတယ္။ ဒီလိုပူး ေပါင္းၿပီး လုပ္ေဆာင္ႏုိင္ၾကမယ္ ဆိုရင္ က်မတို႔ ျမန္မာနိုင္ငံအဖို႔ ႀကီးမားတဲ့ ထိုးေဖာက္ ေအာင္ျမင္မႈတရပ္ျဖစ္ လာပါလိမ့္ မယ္။ တရားဥပေဒစိုးမိုးေရးကို ျပန္လည္တည္ေဆာက္ႏိုင္ၿပီဆိုတာနဲ႔ တၿပိဳင္နက္ ဒီမိုကေရစီေဖာ္ေဆာင္ႏိုင္ေရး ျဖစ္စဥ္ေအာင္ျမင္ၿပီ လို႔ က်မတို႔ စၿပီး ေျပာလို႔ရပါၿပီ။ ဥပေဒေတြ ေရးဆြဲ႐ံုေလာက္နဲ႔ မလံုေလာက္ေသးပါဘူး။ မ်ွတတဲ့ ဥပေဒေတြျဖစ္ဖို႔ အေကာင္အ ထည္ ေဖာ္က်င့္သံုးႏိုင္ဖို႔လည္း လိုအပ္ပါတယ္။”

ျမန္မာႏိုင္ငံမွာ လြတ္လပ္ေရးရၿပီးကာစ တရားစီရင္ေရး လြတ္လပ္ေရး အေတာ္အသင့္ရွိခဲ့ေပမယ့္ ေနာက္ပိုင္း အထူးသျဖင့္ စစ္အစိုးရေတြ တက္လာၿပီးတဲ့ေနာက္ တရားစီရင္ေရးဟာ အုပ္ခ်ဳပ္ေရး အာဏာပိုင္ေတြရဲ့ လက္ေအာက္ခံဘဝကို လံုးလံုးက် ေရာက္သြားတဲ့အေၾကာင္းနဲ႔ သူကိုယ္တုိင္ တရားဥပေဒစိုးမိုးမႈ ကင္းမဲ့ျခင္းဒဏ္ကို ႀကံဳေတြ႔ခဲ့ရပံုေတြကိုလည္း ဒီပဲရင္းအေရးအခင္း ဂၽြန္ယက္ေတာကိစၥတို႔နဲ႔ နမူနာေပးၿပီး ရွင္းလင္းသြားခဲ့ပါတယ္။

တခါ တိုင္းရင္းသားေဒသေတြမွာ တရားဥပေဒစိုးမိုးမႈနဲ႔ လူ႔အခြင့္အေရးခ်ိဳးေဖာက္မႈေတြ ပိုမိုမ်ားျပားေနတဲ့အေၾကာင္း ဒီေဒသထဲမွာ ဖြံ႔ၿဖိဳးၿပီး တန္းတူအခြင့္အေရးရဖို႔ လိုအပ္တဲ့အေၾကာင္းကိုလည္း ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္က ေျပာၾကားခဲ့ပါတယ္။

“အဲ့ဒီ့ေဝးလံသီေခါင္တဲ့ေဒသက က်မတို႔ျပည္သူေတြဟာ ပိုဆင္းရဲၾကတယ္။ တရားဥပေဒရဲ့ အကာအကြယ္၊ တရားမ်တမႈတို႔နဲ႔ ပို အလွမ္းေဝးၾကရပါတယ္။ အကူအညီေတြကိုလည္း လက္လွမ္းမမွီႏိုင္ၾကပါဘူး။ ဒါေၾကာင့္ က်မတို႔ရဲ့ တိုင္းရင္းသားေတြဟာ လူမ်ားစု ဗမာေတြနဲ႔ တန္းတူညီတူ မျဖစ္ႏိုင္သမ် ႏိုင္ငံတြင္းမွာ သဟဇာတမျဖစ္ႏိုင္ပါဘူး။ ဒါေၾကာင့္ ျမန္မာႏိုင္ငံမွာ ဖြံ႔ၿဖိဳးေရး၊ စာနာမႈ၊ စီးပြားေရး စသျဖင့္ ရင္းႏီွးျမဳတ္ႏွံမယ့္သူေတြအေနနဲ႔ ဗမာေတြေနတဲ့ တုိင္းျပည္အလယ္မွာခ်ည္းပဲ မျမဳတ္ႏွံပဲ တိုင္းရင္းသားေဒသ ေတြမွာပါ ဦးစားေပး လုပ္ကိုင္ၾကဖို႔ က်မအျမဲေျပာေနပါတယ္။ တိုင္းရင္းသားေတြကို လူေတြက်ယ္က်ယ္ျပန္႔ျပန္႔ သိရွိလာတာနဲ႔အမ်ွ သူတုိ႔ဆီမွာ ဥပေဒမဲ့လုပ္ရပ္ေတြ ေလ်ာ့နည္းလာမွာျဖစ္ပါတယ္။”

ဒါကေတာ့ ေယးလ္တကၠသိုလ္မွာ ေျပာၾကားခဲ့တာပါ။ ညေနမွာ ငါးနာရီခြဲမွာ ျပဳလုပ္တဲ့ ဟားဗတ္တကၠသိုလ္ kennedy school of government မွာ ေျပာၾကားတဲ့ မိန္႔ခြန္းထဲမွာေတာ့ လြတ္လပ္တဲ့ႏိုင္ငံက ႏိုင္ငံသားေတြလို ျမန္မာျပည္သူ ေတြလည္း အလားတူ ျဖစ္လာေအာင္ ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲေရး အေရးႀကီးပံုကို အခုလိုေျပာၾကားသြားခဲ့ပါတယ္။

ျမန္မာျပည္သူေတြဟာ ေၾကာက္လန္႔ေနဆဲ၊ တာဝန္သိျပည္သူေတြျဖစ္ေအာင္ လုပ္ႏိုင္ဖို႔အတြက္ ကိုယ့္ေရြးခ်ယ္မႈကို ကိုယ္တာဝန္ ခံၿပီး လုပ္ႏိုင္ေအာင္ လုပ္ေပးရမယ္လို႔ သူကဆိုပါတယ္။ ေက်ာင္းသားေတြနဲ႔ အေမးအေျဖလုပ္တဲ့ကိစၥ မွာေတာ့ ရခုိင္ကိစၥမွာ လူ႔ အခြင့္အေရးခ်ိဳးေဖာက္မႈေတြကို မရံႈ႕ခ်တာနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီးေတာ့ ေက်ာင္းသား တေယာက္က ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ကို ေဝဖန္ ေဆြးေႏြးပါတယ္။ ဒီအေမးကိုေတာ့ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္က အခုလိုျပန္လည္ေျဖၾကားခဲ့ပါတယ္။

“ က်မဟာ လူ႔အခြင့္အေရးခ်ိဳးေဖာက္မႈေတြကို ဘယ္ေနရာမွာျဖစ္ျဖစ္ ရံႈ႕ခ်ပါတယ္။ အခုကိစၥဟာ လူ႔အခြင့္အေရး ခ်ိဳးေဖာက္မႈေတြ ႏွစ္ဘက္စလံုးမွာရွိတယ္ဆိုတာ မေမ့သင့္ပါဘူး။ တဖက္ ဖက္ကိုသာ ရံႈ႕ခ်လို႔မရပါဘူး။ အခုအခါ အစိုးရကလည္း စံုစမ္းေရး ေကာ္ မရွင္ ဖြဲ႔ေပးထားပါတယ္။ သူတို႔ကို လြတ္လြတ္လပ္လပ္ ေဆာင္ရြက္ခြင့္ေပးသင့္ပါတယ္။ လူတခ်ိဳ႕ဟာ ဒီအေျခအေနက ႏိုင္ငံေရး အျမတ္ထုတ္ဖို႔ ႀကိဳးပမ္းၾကပါတယ္။ က်မ ဒါမ်ိဳး မလုပ္ပါဘူး။ ဒီကိစၥမွာ ဘက္မလိုက္လို႔ က်မကို ေဝဖန္ရံႈ႕ခ်မယ္ဆိုရင္လည္း က်မ ခံယူဖို႔အဆင္သင့္ပါပဲ။”

အဲ့တာကေတာ့ ေယးလ္နဲ႔ ဟားဗတ္တကၠသိုလ္တို႔မွာ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ရဲ့ မိန္႔ခြန္းနဲ႔ ျပန္လည္ေျဖၾကားခဲ့တဲ့ ေျဖၾကားခ်က္ တခ်ိဳ႕ပဲျဖစ္ပါတယ္။


Ref: ဗြီအုိေအ